¹ბს-1435-1393(კ-08) 17 თებერვალი, 2009 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:

თავმჯდომარე ლევან მურუსიძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: ნუგზარ სხირტლაძე
პაატა სილაგაძე

სხდომის მდივანი _ გულნარა ილინა

კასატორი (მოსარჩელე) _ საქართველოს ..... ასოციაცია, წარმომადგენელი _ თ. კ-ა

მოწინააღმდეგე მხარე (მოპასუხე) _ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო, წარმომადგენელი _ მ. ბ-ი

გასაჩივრებული განჩინება _ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 17 სექტემბრის განჩინება

სარჩელის საგანი _ ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ნაწილობრივ ბათილად ცნობა

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :

2007 წლის 20 მარტს საქართველოს .... ასოციაციამ სარჩელი აღძრა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიაში, მოპასუხე საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს მიმართ.
მოსარჩელის განმარტებით, 2007 წლის 20 თებერვალს საქართველოს .... ასოციაციამ ¹გ-04/49-07 განცხადებით მიმართა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს და საჯარო ინფორმაციის სახით, მოითხოვა ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რამდენი პრეტენდენტის მიერ იქნა წარმოდგენილი განაცხადი აუქციონში მონაწილეობის მიზნით, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს მიერ აუქციონზე გამოტანილ, ქვემოთ ჩამოთვლილ თითოეულ ქონებაზე: ქ. თბილისში, ..... ქ. ¹13-სა და სოფელ .... მდებარე შენობა-ნაგებობებსა და მიწის ნაკვეთებზე; ქ. თბილისში, .... ,,ბ” ზონაში, ¹.... კოტეჯის მიმდებარედ არსებულ ნაგებობაზე (აუზი) და მიწის ნაკვეთი; დაბა ..... ხე-ტყის ბაზაზე და მიწის ნაკვეთზე. საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს 2007 წლის 2 მარტის ¹16/479/9-7 ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით საქართველოს .... ასოციაციას უარი ეთქვა საჯარო ინფორმაციის გაცემაზე, რის საფუძვლადაც მიეთითა ,,სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ” დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტზე, რომლის თანახმად, აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ (მათ შორის, აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ) კონფიდენციალური იყო.
მოსარჩელის მტკიცებით, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-2 მუხლის პირველი ნაწილის ,,ნ” ქვეპუნქტის თანახმად, საიდუმლო ინფორმაცია იყო საჯარო დაწესებულებაში დაცული, აგრეთვე, საჯარო დაწესებულების ან მოსამსახურის მიერ სამსახურებრივ საქმიანობასთან დაკავშირებით მიღებული, დამუშავებული, შექმნილი, ან გაგზავნილი ინფორმაცია, რომელიც შეიცავდა სახელმწიფო, კომერციულ, ან პირად საიდუმლოებას. ხსენებული კოდექსი, საქართველოს კონსტიტუციის შესაბამისად, იძლეოდა საიდუმლო ინფორმაციის ამომწურავ ჩამონათვალს. საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველი პუნქტის მიხედვით, საქართველოს ყოველ მოქალაქეს უფლება ჰქონდა, კანონით დადგენილი წესით გასცნობოდა სახელმწიფო დაწესებულებაში არსებულ ოფიციალურ დოკუმენტებს, თუ ისინი არ შეიცავდა სახელმწიფო, კომერციულ ან პროფესიულ საიდუმლოებას. საქართველოს კონსტიტუცია ადგენდა საიდუმლო ინფორმაციის ზუსტ ჩამონათვალს და შესაბამისად, საქართველოს კანონმდებლობით, ინფორმაციის საიდუმლოება დასაშვები იყო მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ინფორმაცია შეიცავდა სახელმწიფო, კომერციულ ან პროფესიულ საიდუმლოებას.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 14 ივლისის ¹2/3/364 გადაწყვეტილებაში, საჯარო ინფორმაციის გაცემასთან დაკავშირებით, განმარტებული იყო, რომ მნიშვნელოვანი იყო გარკვეულიყო, ნორმაში ჩამოთვლილი ინფორმაცია მიეკუთვნებოდა თუ არა სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას, რომლის გაცემის შეზღუდვის შესაძლებლობასაც ითვალისწინებდა საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლი.
მოსარჩელის განმარტებით, იმისათვის, რომ ინფორმაციის გაცემის შეზღუდვა ლეგიტიმური ყოფილიყო, სავალდებულო იყო ორი კრიტერიუმის ერთდროულად არსებობა: 1) ინფორმაცია შინაარსით უნდა ყოფილიყო საიდუმლო ინფორმაციის ერთ-ერთი სახის შესაბამისი და 2) დაცული უნდა ყოფილიყო ინფორმაციის საიდუმლოების კანონით დადგენილი პროცედურები. ,,სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ” საქართველოს კანონის პირველი მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, სახელმწიფო საიდუმლოება იყო ინფორმაციის სახეობა, რომელიც მოიცავდა სახელმწიფო საიდუმლოების შემცველ ცნობებს თავდაცვის, ეკონომიკის, საგარეო ურთიერთობების, დაზვერვის, სახელმწიფო უშიშროებისა და მართლწესრიგის დაცვის სფეროში, რომელთა გამჟღავნებას ან დაკარგვას შეეძლო ზიანი მიეყენებინა საქართველოს სუვერენიტეტისათვის, კონსტიტუციური წყობილებისათვის, პოლიტიკური და ეკონომიკური ინტერესებისათვის, რაც ამ კანონით დადგენილი წესით, აღიარებული იყო სახელმწიფო საიდუმლოებად და ექვემდებარებოდა სახელმწიფო დაცვას. აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა შესახებ არსებული ინფორმაცია არ მიეკუთვნებოდა სახელმწიფო საიდუმლოებას, რადგან ეს ინფორმაცია არ შეიცავდა თავდაცვასთან, ეკონომიკასთან, საგარეო ურთიერთობებთან, დაზვერვასთან, სახელმწიფო უშიშროებასა და მართლწესრიგთან დაკავშირებულ ინფორმაციას და მისი გამჟღავნება ვერ მიაყენებდა ზიანს ქვეყნის სუვერენიტეტს, კონსტიტუციურ წყობილებას, პოლიტიკურ და ეკონომიკურ ინტერესებს. გასაჩივრებული ნორმა არ შეესაბამებოდა სახელმწიფო საიდუმლოებისათვის კანონით დადგენილ მოთხოვნებს.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 272-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, კომერციული საიდუმლოება იყო ინფორმაცია კომერციული ფასეულობის მქონე გეგმის, ფორმულის, პროცესის, საშუალების თაობაზე ან ნებისმიერი სხვა ინფორმაცია, რომელიც გამოიყენებოდა საქონლის საწარმოებლად, მოსამზადებლად, გადასამუშავებლად, ან მომსახურების გასაწევად, ან/და რომელიც წარმოადგენდა სიახლეს, ან ტექნიკური შემოქმედების მნიშვნელოვან შედეგს, აგრეთვე, სხვა ინფორმაცია, რომლის გამჟღავნებას შესაძლო იყო ზიანი მიეყენებინა პირის კონკურენტუნარიანობისათვის. აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა შესახებ არსებული ინფორმაცია, მით უმეტეს, მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაცია, კონფიდენციალური არც კომერციული საიდუმლოების ნიშნით იქნებოდა. ინფორმაცია კომერციული საიდუმლოება იყო, თუ ის იყო კომერციული ფასეულობის მატარებელი, ან მის გამჟღავნებას შესაძლო იყო ზიანი მიეყენებინა პირის კონკურენტუნარიანობისათვის. ,,სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ” დებულების პირველი მუხლის მე-4 პუნქტის მიხედვით, აუქციონის ფორმით სახელმწიფო ქონების პრივატიზების მიზანი იყო, საკუთრების უფლება გადასცემოდა მყიდველს, რომელიც ვაჭრობის პროცესში გამყიდველს ყველაზე მაღალ ფასს შესთავაზებდა, ხოლო თუ აუქციონი გამოცხადდებოდა პირობებით _ საკუთრების უფლება გადასცემოდა იმ მყიდველს, რომელიც აიღებდა ვალდებულებას, დაეკმაყოფილებინა გამოცხადებული პირობები და ვაჭრობის პროცესში გამყიდველს ყველაზე მაღალ ფასს შესთავაზებდა.
მოსარჩელის განმარტებით, აუქციონი იყო სახელმწიფო ქონების გასხვისების ერთ-ერთი ფორმა. სახელმწიფო ქონების გასხვისება (პრივატიზება) იყო გამჭვირვალე პროცესი, რომელშიც მაქსიმალურად უნდა ყოფილიყო უზრუნველყოფილი საზოგადოების ჩართულობა. ,,სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლით დადგენილი იყო საპრივატიზებო ქონების გასხვისების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნების ვალდებულება, რაც ამ პროცესის გამჭვირვალობის საკანონმდებლო გარანტია იყო. ამდენად, ამ პროცესის ფარგლებში, ინფორმაციის გასაიდუმლოება განსაკუთრებულ დასაბუთებას უნდა დაქვემდებარებოდა და დაეკმაყოფილებინა ინფორმაციის გასაიდუმლოებისათვის კანონმდებლობით დადგენილი ორივე კრიტერიუმი.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ ,,სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების მე-3 მუხლი განსაზღვრავდა აუქციონში მონაწილეობის პირობებს, მათ შორის, ადგენდა აუქციონში მონაწილეობის მსურველის მიერ რეგისტრაციისათვის წარსადგენი დოკუმენტების ჩამონათვალს. ხსენებული ჩამონათვალი იყო ამომწურავი და მარტივად შეიძლებოდა იმის განსაზღვრა, აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეობის მსურველის შესახებ რა ინფორმაციას ფლობდა საჯარო დაწესებულება. იმავე მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, მსურველს უნდა წარედგინა: განაცხადი, რომელიც შეიცავდა ინფორმაციას მონაწილეზე, სახელმწიფო საკუთრების დასახელებას, იმ სახელმწიფო ქონების საწყის ფასს, რომლის შეძენაც სურდა მონაწილეს; ,,ბეს» და მონაწილის ბილეთის საფასურის გადახდის დამადასტურებელ დოკუმენტს; პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტის ასლს და ა.შ. შესაბამისად, აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა შესახებ არსებული ინფორმაცია არ იყო კომერციული საიდუმლოება და იგი ამ საფუძვლით, ნორმატიული აქტით, ვერ იქნებოდა ცნობილი კონფიდენციალურ (საიდუმლო) ინფორმაციად.
მოსარჩელის განმარტებით, აუქციონში მონაწილეობის მსურველის მიერ რეგისტრაციისათვის წარსადგენი დოკუმენტების ჩამონათვალის მრავალფეროვნება ცხადყოფდა, რომ მოცემულ შემთხვევაში, ინფორმაციის გასაიდუმლოებისათვის განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი იყო საქართველოს კანონმდებლობით ინფორმაციის გასაიდუმლოებისათვის დადგენილი პროცედურული წესები. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 272-ე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, ინფორმაციის წარდგენისას პირი ვალდებული იყო მიეთითებინა, რომ ინფორმაცია მისი კომერციული საიდუმლოება იყო. საჯარო დაწესებულება ვალდებული იყო, 10 დღის ვადაში კომერციულ საიდუმლოებად მიეჩნია ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ინფორმაცია, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა ინფორმაციის საჯაროობა დადგენილი იყო კანონით. თუ ინფორმაციის გაცემისას საჯარო დაწესებულება არ ცნობდა ამ ინფორმაციას კომერციულ საიდუმლოებად, ინფორმაციის მიმწოდებელ პირს უფლება ენიჭებოდა, გაესაჩივრებინა საჯარო დაწესებულების ეს გადაწყვეტილება. ინფორმაციის კომერციულ საიდუმლოებად ცნობისას კანონმდებლისთვის ამოსავალს წარმოადგენდა პირის ინტერესი, დაეცვა საკუთარი კომერციული ფასეულობის მქონე ინფორმაცია, თუმცა ინფორმაციის საბოლოოდ გასაიდუმლოებისათვის მხოლოდ ეს ინტერესი არ იყო საკმარისი. საჯარო დაწესებულებას რჩებოდა დისკრეციული უფლებამოსილება, თუ ინფორმაცია თავისი შინაარსით არ შეესაბამებოდა ამ კოდექსის 272-ე მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილ მოთხოვნებს, უარი ეთქვა ინფორმაციის გასაიდუმლოებაზე. ამდენად, კანონმდებლობით ინფორმაციის კომერციულ საიდუმლოებად ცნობისათვის წარმოდგენილი დეტალური რეგულაციების საწინააღმდეგოდ, კანონქვემდებარე აქტით აუქციონში მონაწილეობის მსურველთა შესახებ ინფორმაციის კონფიდენციალურად ცნობა დაუშვებელი იყო.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 271-ე მუხლით დადგენილი იყო პერსონალური მონაცემების პირად საიდუმლოებად ცნობა, კერძოდ, პირის მაიდენტიფიცირებელი ინფორმაციის პირად საიდუმლოებად მიჩნევის საკითხს, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, წყვეტდა პირი, რომლის შესახებაც არსებობდა ეს ინფორმაცია. ამ შემთხვევაშიც, ინფორმაციის გასაიდუმლოებას კანონმდებელი უკავშირებდა პირის ნებას, ეღიარებინა მის შესახებ არსებული პერსონალური მონაცემები პირად საიდუმლოებად.
მოსარჩელის განმარტებით, ყოველივე ზემოთქმული ადასტურებდა იმას, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტი ეწინააღმდეგებოდა, როგორც საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლს, ისე საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით დადგენილ ინფორმაციის თავისუფლების მოთხოვნებს და იგი სასამართლოს მიერ ბათილად უნდა ყოფილიყო ცნობილი. საჯარო დაწესებულებებიდან ინფორმაციის მოპოვების უფლება აღიარებული იყო საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლით, საქართველოს კონსტიტუციის 45-ე მუხლის თანახმად კი, კონსტიტუციაში მითითებული ძირითადი უფლებანი და თავისუფლებანი, მათი შინაარსის გათვალისწინებით, ვრცელდებოდა, აგრეთვე, იურიდიულ პირებზე. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 37-ე მუხლის მიხედვით, ყველას ჰქონდა უფლება, მოეთხოვა საჯარო ინფორმაცია. შესაბამისად, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული ,,სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის მოქმედება პირდაპირ და უშუალო ზიანს აყენებდა საქართველოს .... ასოციაციისათვის საქართველოს კონსტიტუციითა და კანონით მინიჭებულ ინფორმაციის მოპოვების უფლებას.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ მოითხოვა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული ,,სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის ბათილად ცნობა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილებით საქართველოს .... ასოციაციის სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; ბათილად იქნა ცნობილი საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადება: „აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ კონფიდენციალურია»; საქართველოს ..... ასოციაციას უარი ეთქვა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადების _ „აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ კონფიდენციალურია“ ბათილად ცნობის შესახებ სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე.
საქალაქო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ 2007 წლის 20 იანვარს საქართველოს .... ასოციაციამ ¹გ-04/49-07 განცხადებით მიმართა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს ინფორმაციის გაცემის შესახებ, თუ რამდენი პრეტენდენტის მიერ იქნა წარდგენილი განაცხადი აუქციონში მონაწილეობის მიზნით, შემდეგ ქონებაზე: ქ. თბილისში, .... ქ. ¹13-სა და სოფელ ... მდებარე შენობა-ნაგებობასა და მიწის ნაკვეთზე; ქ. თბილისში, .... ,,ბ” ზონაში, ¹.... კოტეჯის მიმდებარედ არსებულ ნაგებობასა (აუზი) და მიწის ნაკვეთზე; დაბა .... ხე-ტყის ბაზასა და მიწის ნაკვეთზე. საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს 2007 წლის 2 მარტის ¹16/479/9-7 წერილით საქართველოს .... ასოციაციას ეცნობა, რომ ქ. თბილისში, .... ,,ბ” ზონაში, ¹... კოტეჯის მიმდებარედ არსებული ნაგებობის (აუზი) და მიწის ნაკვეთის პრივატიზაციის მიზნით გამოცხადებული აუქციონი, განცხადების არარსებობის გამო, ჩაითვალა არშემდგარად, ხოლო, რაც შეეხებოდა დანარჩენ ორ ობიექტს, 2007 წლის 9 მარტს, პრივატიზების მიზნით, იმართებოდა აუქციონი, ამასთან, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის შესაბამისად, აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ (მათ შორის, აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ) კონფიდენციალური იყო.
საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის 19 პუნქტის წინადადება: «მათ შორის, აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ კონფიდენციალურია», ეწინააღმდეგებოდა საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლითა და საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 28-37-ე მუხლებით დადგენილ ინფორმაციის გაცემის თავისუფლებას. აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაცია არ განეკუთვნებოდა კონფიდენციალურ ინფორმაციას. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-2 მუხლის ,,მ” ქვეპუნქტის თანახმად, საჯარო ინფორმაცია იყო ოფიციალური დოკუმენტი (მათ შორის, ნახაზი, მაკეტი, გეგმა, სქემა, ფოტოსურათი, ელექტრონული ინფორმაცია, ვიდეო და აუდიოჩანაწერი) ან საჯარო დაწესებულებაში დაცული, აგრეთვე, საჯარო დაწესებულებიდან მოსამსახურის მიერ სამსახურებრივ საქმიანობასთან დაკავშირებით მიღებული, დამუშავებული, შექმნილი ან გაგზავნილი ინფორმაცია. საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველი პუნქტის საფუძველზე, საქართველოს ყოველი მოქალაქე უფლებამოსილი იყო, კანონით დადგენილი წესით გასცნობოდა სახელმწიფო დაწესებულებაში არსებულ ოფიციალურ დოკუმენტებს, თუ ისინი არ შეიცავდა სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.
საქალაქო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 28-ე მუხლის თანახმად, საჯარო ინფორმაცია იყო ღია, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა და დადგენილი წესით სახელმწიფო, კომერციულ და პირად საიდუმლოებას მიკუთვნებული ინფორმაციისა. იმავე კოდექსის 272-ე მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით, კომერციულ საიდუმლოებას განეკუთვნებოდა ინფორმაცია კომერციული ფასეულობების მქონე გეგმის, ფორმულის, პროცესის, საშუალების თაობაზე ან ნებისმიერი ინფორმაცია, რომელიც გამოიყენებოდა საქონლის საწარმოებლად, მოსამზადებლად, ან მომსახურების გასაწევად ან/და რომელიც წარმოადგენდა სიახლეს, ან ტექნიკური შემოქმედების მნიშვნელოვან შედეგს, აგრეთვე, ინფორმაცია, რომლის გამჟღავნებას შესაძლებელი იყო ზიანი მიეყენებინა სხვა პირის კონკურენტუნარიანობისათვის.
საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ კომერციულ საიდუმლოებად მიჩნევისათვის, ინფორმაციაში აუცილებლად უნდა ყოფილიყო საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 272-ე მუხლის პირველ ნაწილში ჩამოთვლილი ნიშნები, რომელთაგან ერთ-ერთ არსებით საფუძველს წარმოადგენდა ის გარემოება, რომ ეს ინფორმაცია კომერციული ფასეულობის შემცველი იყო, რომლის გამჟღავნებას შესაძლებელი იყო ზიანი მიეყენებინა სხვა პირის კონკურენტუნარიანობისათვის, ხოლო, თავის მხრივ, კონკურენტუნარიანობისათვის საფრთხის შექმნა ნიშნავდა სუბიექტის შესახებ იმგვარი ინფორმაციის გამჟღავნებას, რომელიც ამ უკანასკნელს საფრთხეს შეუქმნიდა სამომხმარებლო ბაზარზე. მოცემულ შემთხვევაში, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს უარი საქართველოს ..... ასოციაციის მიერ მოთხოვნილი ინფორმაციის გაცემაზე, რომელიც დასაბუთებული იყო იმით, რომ 2007 წლის 9 მარტს პრივატიზების მიზნით იმართებოდა აუქციონი, ამასთან, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადება: «ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ კონფედენციალურია», ეწინააღმდეგებოდა საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე და საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 28-ე მუხლებს.
საქალაქო სასამართლომ ასევე მიიჩნია, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 28-ე მუხლის საფუძველზე, უზრუნველყოფილი იყო საქართველოში საჯარო ინფორმაციის ღიაობა, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა და დადგენილი წესით სახელმწიფო, კომერციულ და პირად საიდუმლოებას მიკუთვნებული ინფორმაციისა. იმავე კოდექსის მე-2 მუხლის «გ» ქვეპუნქტში მოცემული საჯარო ინფორმაციის დეფინიციიდან გამომდინარე, საჯარო დაწესებულებაში დაცული ყველა ოფიციალური დოკუმენტი წარმოადგენდა საჯარო ინფორმაციას და ატარებდა საჯარო ინფორმაციის სტატუსს, მაგრამ ამგვარი დოკუმენტი შეიძლებოდა გასაიდუმლოებულიყო, რაც იმას ნიშნავდა, რომ იგი აღარ განეკუთვნებოდა ხელმისაწვდომ საჯარო ინფორმაციას. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 28-ე მუხლის თანახმად, საჯარო ინფორმაციის ღიაობა ორ შემთხვევაში იყო შეზღუდული: 1) როცა ეს კანონმდებლობით იყო გათვალისწინებული და 2) როცა დადგენილი წესით იგი მიეკუთვნებოდა სახელმწიფო, კომერციულ და პირად საიდუმლოებას. მოცემულ შემთხვევაში, «სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ» საქართველოს კანონის მიხედვით, პრივატიზაციაში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაცია არ განეკუთვნებოდა კონფიდენციალურ ინფორმაციას და ამგვარი ინფორმაციის გაცემა არ უკავშირდებოდა კომერციულ საიდუმლოებას. საჯარო დაწესებულებაში, კერძოდ, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროში პრივატიზაციაში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ არსებული ინფორმაცია არ შეიძლებოდა განხილულიყო, როგორც კომერციული ან პირადი საიდუმლოება. გასათვალისწინებელი იყო კერძო პირთა ინტერესი, მიეღოთ ინფორმაცია აუქციონში მონაწილე პირთა რაოდენობის შესახებ ისე, რომ არ იყო საჭირო ამ კოდექსის 37-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული შესაბამისი პირის სანოტარო წესით დამოწმებული თანხმობა. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 28-37-ე მუხლებში ამგვარი ინფორმაციის გაცემის თაობაზე არ იყო რაიმე დათქმა, რომელიც სამართლებრივად შეზღუდავდა ადმინისტრაციულ ორგანოს _ მოცემულ შემთხვევაში, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს ინფორმაციის გაცემის რეალიზაციაში.
საქალაქო სასამართლომ აღნიშნა, რომ აუქციონი იყო სახელმწიფო ქონების გასხვისების ერთ-ერთი ფორმა. სახელმწიფო ქონების გასხვისება იყო გამჭვირვალე პროცესი, რომელშიც მაქსიმალურად უნდა ყოფილიყო ჩართული საზოგადოება. ,,სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლით დადგენილი იყო საპრივატიზებო ქონების გასხვისების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნების ვალდებულება, რაც ამ პროცესის გამჭვირვალობის საკანონმდებლო გარანტია იყო. ამ პროცესის ფარგლებში, ინფორმაციის, კერძოდ, აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაციის გასაიდუმლოება განსაკუთრებულ დასაბუთებას უნდა დაქვემდებარებოდა და უნდა დაეკმაყოფილებინა ინფორმაციის გასაიდუმლოებისათვის კანონმდებლობით დადგენილი ორივე კრიტერიუმი.
საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში, საზოგადოების ინტერესები კერძო პირთა ინტერესებზე მაღლა იდგა, რაც საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადების: «აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ კონფედენციალურია» ბათილად ცნობის საფუძველი იყო საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-601 მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად.
საქალაქო სასამართლომ ასევე მიიჩნია, რომ «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის შესაბამისად, აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ კონფიდენციალური იყო და განეკუთვნებოდა პირად და კომერციულ საიდუმლოებას. მიუხედავად იმისა, რომ ,,სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, გამოქვეყნებულ ცნობებში შეიტანებოდა საპრივატიზებო ობიექტის მიერ დაკავებული მიწის ფართობი, მასზე განთავსებული ნაგებობის დახასიათება, მისამართი და ობიექტის გაყიდვის პირობები, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო ვალდებული იყო, მოთხოვნის შემთხვევაში, მყიდველისთვის მიეწოდებინა ნებისმიერი ინფორმაცია გასაყიდი ქონების შესახებ. საზოგადოებრივი ტელევიზიით გავრცელებულ ცნობებში შეიტანებოდა ქონების დასახელება და განაცხადის მიღების დაწყებისა და დამთავრების ვადები. ამ კანონით დადგინდა სახელმწიფო ქონების პრივატიზაციასთან დაკავშირებული ინფორმაციის საჯაროობა, რომელიც ხელმისაწვდომი იყო ნებისმიერი პირისათვის.
საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადებ: ,,აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ კონფიდენციალურია», არ ეწინააღმდეგებოდა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 271-ე და 272-ე მუხლებს. ხსენებული დებულების მე-3 მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, აუქციონში მონაწილეობის მსურველს აუქციონის რეგისტრატორისთვის უნდა წარედგინა განაცხადი, რომელიც შეიცავდა ინფორმაციას აუქციონის მონაწილეზე, ხოლო პირობებით გამოცხადებული აუქციონის შემთხვევაში, განაცხადში უნდა ასახულიყო მონაწილის თანხმობა პირობების შესრულებაზე, ასევე უნდა წარედგინა პირადობის დამადასტურებელი მოწმობის ასლი, სადამფუძნებლო დოკუმენტების ასლი და «ბეს» გადახდის დამადასტურებელი მოწმობა.
საქალაქო სასამართლომ ასევე მიიჩნია, რომ ინფორმაცია იმ პირების შესახებ, რომელთაც სურდათ მონაწილეობა მიეღოთ სახელმწიფო ქონების პრივატიზაციაში, განეკუთვნებოდა პერსონალურ და კომერციულ საიდუმლოებას და არ წარმოადგენდა ისეთ საჯარო ინფორმაციას, რომელიც გახმაურებას ექვემდებარებოდა. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 27-ე მუხლის ,,თ” ქვეპუნქტის მიხედვით, პერსონალურ მონაცემებს განეკუთვნებოდა საჯარო ინფორმაცია, რომელიც პირის იდენტიფიკაციის საშუალებას იძლეოდა, ხოლო ამავე კოდექსის 271-ე მუხლის შესაბამისად, პერსონალური მონაცემების პირად საიდუმლოებად მიჩნევის საკითხს, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, წყვეტდა პირი, რომლის შესახებაც არსებობდა ეს ინფორმაცია. ხსენებული კოდექსის 28-ე მუხლის თანახმად, საჯარო ინფორმაცია იყო ღია, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა და დადგენილი წესით სახელმწიფო, კომერციულ და პირად საიდუმლოებას მიკუთვნებული ინფორმაციისა. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 37-ე მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით, ყველას ჰქონდა უფლება, მოეთხოვა საჯარო ინფორმაცია, მისი ფორმისა და შენახვის მდგომარეობის მიუხედავად და აერჩია საჯარო ინფორმაციის მიღების ფორმა, მაგრამ ამ კოდექსით დადგენილ ფარგლებში და ამავე კოდექსში მოცემული შეზღუდვის გათვალისწინებით. ხსენებული კოდექსის 37-ე მუხლის მე-2 ნაწილით მოწესრიგებული იყო საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნისა და მიღების წესი. ამ კოდექსის 271-ე მუხლის თანახმად, პერსონალური ინფორმაციის გაცემა უკავშირდებოდა შესაბამისი პირის სანოტარო წესით დამოწმებული თანხმობის გაცემას.
საქალაქო სასამართლომ განმარტა, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 44-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, საჯარო დაწესებულება ვალდებული იყო, არ გაეხმაურებინა პირად საიდუმლოებას მიკუთვნებული ინფორმაცია, თვით ამ პირის თანხმობის ან კანონით გათვალისწინებული შემთხვევების გარდა.
საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო ვალდებული იყო, დაეცვა აუქციონში მონაწილე პირთა პერსონალური მონაცემების საიდუმლოება, რადგან კონკურენტუნარიანი გარემოს შესაქმნელად გასათვალისწინებელი იყო კერძო პირის ინტერესები, გაემარჯვა გამოცხადებულ აუქციონში. თავის მხრივ, კონკურენტუნარიანობისათვის საფრთხის შექმნა ნიშნავდა სუბიექტის შესახებ იმგვარი ინფორმაციის გამჟღავნებას, რომელიც ამ უკანასკნელს საფრთხეს შეუქმნიდა სამომხმარებლო ბაზარზე. მოცემულ შემთხვევაში, კერძო პირის ინტერესები საზოგადოების ინტერესებზე მაღლა იდგა. აუქციონში მონაწილეობის შესახებ ინფორმაცია განეკუთვნებოდა პერსონალურ ინფორმაციას და საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 271-ე და 272-ე მუხლების თანახმად, ამ შემთხვევაში, საჯარო დაწესებულება ვალდებული იყო, აუქციონის ჩატარებამდე არ გაეცა ასეთი ინფორმაცია მესამე პირებზე, თვით იმ პირის თანხმობის გარეშე, რომელიც მონაწილეობას ღებულობდა აუქციონში, რადგან აუქციონში მონაწილეობა უკავშირდებოდა მასში მონაწილე პირის ფინანსებს და სხვა კერძო საკითხებს და საჯარო დაწესებულება ვალდებული იყო, არ გაეხმაურებინა პირად საიდუმლოებას მიკუთვნებული ინფორმაცია თვით ამ პირის თანხმობის გარეშე, მიუხედავად იმისა, რომ აუქციონის ჩატარების დროს ამგვარი ინფორმაცია იყო ღია. ამდენად, საქართველოს .... ასოციაციის სასარჩელო მოთხოვნა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადების: «აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ კონფიდენციალურია», ბათილად ცნობის თაობაზე, იყო დაუსაბუთებელი.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილება სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში სააპელაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრომ, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების ამ ნაწილში გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 17 სექტემბრის განჩინებით საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს სააპელაციო საჩივარში მითითებული გარემოებები არ წარმოადგენდა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე და 394-ე მუხლებით გათვალისწინებულ საფუძვლებს. სააპელაციო სასამართლომ სრულად გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილებით დადგენილად მიჩნეული საქმის ფაქტობრივი გარემოებები და მათი სამართლებრივი შეფასება. სააპელაციო სასამართლომ ასევე მიიჩნია, რომ სააპელაციო საჩივარში არ იყო მოყვანილი მათი გამაბათილებელი არგუმენტაცია. ასეთად კი ვერ ჩაითვლებოდა აპელანტის მოსაზრება სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის ნაწილში გადაწყვეტილების არასწორად დასაბუთების თაობაზე. სააპელაციო სასამართლომ ლოგიკურად შეუსაბამოდ მიიჩნია სააპელაციო საჩივარში მოყვანილი, აუქციონის მონაწილეთა თაობაზე ინფორმაციის კონფიდენციალურობის დასაბუთება საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანების მოშველიებით, რადგან სწორედ ამ აქტით დადგენილი კონფიდენციალურობის მართლზომიერება წარმოადგენდა სარჩელის საგანს და იგი არ შეიძლებოდა დასაბუთების არგუმენტად ყოფილიყო გამოყენებული.
სააპელაციო სასამართლომ ასევე არ გაიზიარა სააპელაციო საჩივრის ავტორის არგუმენტი, რომ, თითქოსდა აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის კონფიდენციალურობა წარმოადგენდა კომერციულ საიდუმლოებას, რადგან მის გამჟღავნებას შესაძლო იყო ზიანი მიეყენებინა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს კონკურენტუნარიანობისათვის. სააპელაციო სასამართლომ არარეალურად მიიჩნია სახელმწიფო ქონების პრივატიზაციის სფეროში საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს განსაკუთრებული სტატუსის გათვალისწინებით, მისი კონკურენტუნარიანობის შელახვის ობიექტური შესაძლებლობა. ყოველივე ზემოაღნიშნულის საფუძველზე, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილება იყო დასაბუთებული და კანონიერი და არ არსებობდა მისი გაუქმების ან შეცვლის საფუძველი.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 17 სექტემბრის განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრომ, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული განჩინების სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.
კასატორის განმარტებით, სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, გასაჩივრებული განჩინება მიღებულია მოქმედი კანონმდებლობის დარღვევით და დაუსაბუთებელია.
კასატორი აღნიშნავს, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის მიხედვით, საქართველოს ყოველ მოქალაქეს უფლება აქვს, კანონით დადგენილი წესით გაეცნოს სახელმწიფო დაწესებულებებში მასზე არსებულ ინფორმაციას, აგრეთვე, იქ არსებულ ოფიციალურ დოკუმენტებს, თუ ისინი არ შეიცავს სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.
კასატორის განმარტებით, საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობისა და ღიაობის პრეზუმფციას აწესებს ასევე საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 28-ე მუხლი. მართალია, სახელმწიფო დაწესებულებაში არსებული ინფორმაციის გაცნობა ინფორმაციული თვითგამორკვევისა და პირის თავისუფალი განვითარების უფლების მნიშვნელოვანი პირობაა, მაგრამ აღნიშნული უფლება იზღუდება იმ შემთხვევაში, თუ მოთხოვნილი ინფორმაცია შეიცავს სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.
კასატორი აღნიშნავს, რომ კომერციული საიდუმლოების დეფინიცია მოცემულია საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 272-ე მუხლის პირველ ნაწილში, რომლის მიხედვითაც, კომერციული საიდუმლოება არის ინფორმაცია: 1. კომერციული ფასეულობის მქონე გეგმის, ფორმულის, პროცესის, საშუალების თაობაზე; 2. ან ნებისმიერი სხვა ინფორმაცია, რომელიც გამოიყენება საქონლის საწარმოებლად, მოსამზადებლად, გადასამუშავებლად და ა.შ.; 3. აგრეთვე, სხვა ინფორმაცია, რომლის გამჟღავნებამ შესაძლოა ზიანი მიაყენოს პირის კონკურენტუნარიანობას. საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტით გასაიდუმლოებულ იქნა ინფორმაცია აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ.
კასატორის მოსაზრებით, ზემოაღნიშნული ინფორმაცია წარმოადგენს კომერციულ საიდუმლოებას და კომერციული საიდუმლოების მესამე სახეობას განეკუთვნება, რადგან მისმა გამჟღავნებამ შესაძლოა ზიანი მიაყენოს პირის, კერძოდ, სახელმწიფო ქონების გამყიდველის _ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს კონკურენტუნარიანობას, რომელიც პრივატიზების პროცესში კონკურენტუნარიანი გარემოს შექმნას სწორედ აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის სიუხვითაც ქმნის.
კასატორი საკასაციო სასამართლოს ყურადღებას მიაქცევს იმ მოსალოდნელ ნეგატიურ შედეგებზე, რაც შეიძლება გამოიწვიოს მსგავსი სახის ინფორმაციის ხელმისაწვდომობამ. თუ ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ხელმისაწვდომი იქნება საპრივატიზაციო ობიექტის შესყიდვით დაინტერესებული პირისათვის, სრულიად შესაძლებელია, რომ მის მიერ მიღწეულ იქნეს აუქციონის ჩაშლა, აღნიშნულით კი საბოლოოდ, არსებითად დაზარალდება სახელმწიფოს ეკონომიკური ინტერესი.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2008 წლის 25 ნოემბრის განჩინებით, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს საკასაციო საჩივარი; მხარეებს მიეცათ უფლება, 2008 წლის 25 ნოემბრის განჩინების ჩაბარებიდან 10 დღის ვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თუ რამდენად იყო დასაშვები განსახილველად საკასაციო საჩივარი საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2008 წლის 22 დეკემბრის განჩინებით საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნა დასაშვებად საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის «ა» ქვეპუნქტით და მისი განხილვა დაინიშნა 2009 წლის 3 თებერვალს, 16.00 საათზე.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლო გაეცნო საქმის მასალებს, მოისმინა მხარეთა ახსნა-განმარტებანი, შეამოწმა გასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობა, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობა და მიაჩნია, რომ საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს.
საკასაციო სასამართლოს საქმის მასალების მიხედვით, დადგენილად მიაჩნია შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები: საქართველოს ..... ასოციაციამ 2007 წლის 20 თებერვლის ¹გ-04/49-07 განცხადებით მიმართა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს და მოითხოვა ინფორმაციის გაცემა იმის შესახებ, თუ რამდენი პრეტენდენტის მიერ იქნა წარდგენილი განაცხადი აუქციონში მონაწილეობის მიზნით, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს მიერ აუქციონზე გამოტანილ შემდეგ ქონებაზე: ქ. თბილისში, .... ქ. ¹13-სა და სოფელ .... მდებარე შენობა-ნაგებობებსა და მიწის ნაკვეთებზე; ქ. თბილისში, ..... ,,ბ” ზონაში, ¹.... კოტეჯის მიმდებარედ არსებულ ნაგებობასა (აუზი) და მიწის ნაკვეთზე; დაბა .... ხე-ტყის ბაზასა და მიწის ნაკვეთზე (ს.ფ. 8). საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს 2007 წლის 2 მარტის ¹16/479/9-7 წერილით საქართველოს ..... ასოციაციას ეცნობა, რომ ქ. თბილისში, .... ,,ბ” ზონაში, ¹.... კოტეჯის მიმდებარედ არსებული ნაგებობის (აუზი) და მიწის ნაკვეთის პრივატიზაციის მიზნით გამოცხადებული აუქციონი, განცხადების არარსებობის გამო, ჩაითვალა არშემდგარად, ხოლო, რაც შეეხებოდა დანარჩენ ორ ობიექტს, 2007 წლის 9 მარტს, პრივატიზების მიზნით, იმართებოდა აუქციონი, ამასთან, «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის შესაბამისად, აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ (მათ შორის, აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ) კონფიდენციალური იყო (ს.ფ. 9).
საკასაციო სასამართლო თავდაპირველად აღნიშნავს, რომ, ვინაიდან თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილებით საქართველოს .... ასოციაციის სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ, კერძოდ, ბათილად იქნა ცნობილი საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადება: „აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ კონფიდენციალურია», ხოლო საქართველოს .... ასოციაციას უარი ეთქვა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადების: „აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ კონფიდენციალურია“ ბათილად ცნობის შესახებ სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე, საქართველოს .... ასოციაციას კი (შესაბამის ნაწილში) სააპელაციო წესით არ გაუსაჩივრებია თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილება, შესაბამისად, ამ შემთხვევაში, საკასაციო სასამართლოს განხილვის საგანს წარმოადგენს მხოლოდ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადების: „აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ კონფიდენციალურია» ბათილად ცნობის შესახებ საქართველოს .... ასოციაციის სარჩელის საფუძვლიანობა. მიუხედავად ზემოაღნიშნულისა, სააპელაციო სასამართლომ 2008 წლის 17 სექტემბრის განჩინებით მთლიანად უცვლელად დატოვა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილება, მაშინ, როდესაც ხსენებული გადაწყვეტილება მოსარჩელეს (შესაბამის ნაწილში) არ გაუსაჩივრებია და იგი იმ ნაწილში, რომლითაც არ დაკმაყოფილდა საქართველოს .... ასოციაციის ზემოხსენებული სასარჩელო მოთხოვნა, კანონიერ ძალაში იყო შესული.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლზე, რომლის მიხედვით, საქართველოს ყოველ მოქალაქეს უფლება აქვს, კანონით დადგენილი წესით გაეცნოს სახელმწიფო დაწესებულებებში მასზე არსებულ ინფორმაციას, აგრეთვე, იქ არსებულ ოფიციალურ დოკუმენტებს, თუ ისინი არ შეიცავენ სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-2 მუხლის პირველი ნაწილის «მ» ქვეპუნქტის თანახმად, საჯარო ინფორმაცია არის ოფიციალური დოკუმენტი (მათ შორის, ნახაზი, მაკეტი, გეგმა, სქემა, ფოტოსურათი, ელექტრონული ინფორმაცია, ვიდეო და აუდიოჩანაწერები), ანუ საჯარო დაწესებულებაში დაცული, აგრეთვე, საჯარო დაწესებულების ან მოსამსახურის მიერ სამსახურებრივ საქმიანობასთან დაკავშირებით მიღებული, დამუშავებული, შექმნილი ან გაგზავნილი ინფორმაცია. ამავე ნაწილის «ნ» ქვეპუნქტის მიხედვით, საიდუმლო ინფორმაცია არის საჯარო დაწესებულებაში დაცული, აგრეთვე, საჯარო დაწესებულების ან მოსამსახურის მიერ სამსახურებრივ საქმიანობასთან დაკავშირებით მიღებული, დამუშავებული, შექმნილი, ან გაგზავნილი ინფორმაცია, რომელიც შეიცავს სახელმწიფო, კომერციულ, ან პირად საიდუმლოებას.
საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის პირველ და მე-2 პუნქტებზე, რომელთა თანახმად, ეს დებულება შემუშავებული იყო «სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ» საქართველოს კანონისა და «ინვესტიციების სახელმწიფო მხარდაჭერის შესახებ» საქართველოს კანონის შესაბამისად და განსაზღვრავდა სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების წესს. «სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ» საქართველოს კანონის შესაბამისად, სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებდა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო ან მისი ტერიტორიული ორგანო (შემდგომში გამყიდველი). ამავე დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის მიხედვით, აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ (მათ შორის, აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ) კონფიდენციალური იყო. ხსენებული დებულების მე-3 მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, აუქციონში მონაწილეობის მიღების მსურველი აუქციონის რეგისტრატორს წარუდგენდა: განაცხადს, რომელიც შეიცავდა ინფორმაციას აუქციონის მონაწილეზე, სახელმწიფო ქონების დასახელებას, იმ სახელმწიფო ქონების საწყის ფასს, რომლის შეძენაც სურდა მონაწილეს, ხოლო პირობებით გამოცხადებული აუქციონის შემთხვევაში, განაცხადში უნდა ასახულიყო მონაწილის თანხმობა პირობების შესრულებაზე; «ბეს» და მონაწილის ბილეთის საფასურის გადახდის დამადასტურებელ დოკუმენტს და ა.შ.
საკასაციო სასამართლო ეთანხმება კასატორის მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობისა და ღიაობის პრეზუმფციას აწესებს ასევე საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 28-ე მუხლი, ხოლო, მართალია, სახელმწიფო დაწესებულებაში არსებული ინფორმაციის გაცნობა ინფორმაციული თვითგამორკვევისა და პირის თავისუფალი განვითარების უფლების მნიშვნელოვანი პირობაა, მაგრამ აღნიშნული უფლება იზღუდება იმ შემთხვევაში, თუ მოთხოვნილი ინფორმაცია შეიცავს სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ კომერციული საიდუმლოების ცნებას განსაზღვრავს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 272-ე მუხლის პირველი ნაწილი, რომლის მიხედვით, კომერციული საიდუმლოება არის ინფორმაცია კომერციული ფასეულობის მქონე გეგმის, ფორმულის, პროცესის, საშუალების თაობაზე ან ნებისმიერი სხვა ინფორმაცია, რომელიც გამოიყენება საქონლის საწარმოებლად, მოსამზადებლად, გადასამუშავებლად, ან მომსახურების გასაწევად, ან/და რომელიც წარმოადგენს სიახლეს, ან ტექნიკური შემოქმედების მნიშვნელოვან შედეგს, აგრეთვე, სხვა ინფორმაცია, რომლის გამჟღავნებამ შესაძლოა ზიანი მიაყენოს პირის კონკურენტუნარიანობას. ამავე კოდექსის 28-ე მუხლის თანახმად, საჯარო ინფორმაცია ღიაა, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა და დადგენილი წესით სახელმწიფო, კომერციულ და პირად საიდუმლოებას მიკუთვნებული ინფორმაციისა.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტით კონფიდენციალურად აღიარებული ინფორმაცია აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ, მიეკუთვნებოდა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 272-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ, კომერციული საიდუმლოების შემცველი ინფორმაციის იმ სახეს, რომლის გამჟღავნებას შესაძლო იყო ზიანი მიეყენებინა პირის კონკურენტუნარიანობისათვის.
საკასაციო სასამართლო იზიარებს კასატორის მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაციის გამჟღავნებამ შესაძლოა ზიანი მიაყენოს პირის, კერძოდ, სახელმწიფო ქონების გამყიდველის _ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს კონკურენტუნარიანობას, რომელიც პრივატიზების პროცესში კონკურენტუნარიანი გარემოს შექმნას სწორედ აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის სიუხვითაც ქმნის, ასევე _ კასატორის მითითებას მოსალოდნელ ნეგატიურ შედეგებზე, რაც შეიძლება გამოიწვიოს მსგავსი სახის ინფორმაციის ხელმისაწვდომობამ, კერძოდ, თუ ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ხელმისაწვდომი იქნება საპრივატიზაციო ობიექტის შესყიდვით დაინტერესებული პირისათვის, სრულიად შესაძლებელია, რომ მის მიერ მიღწეულ იქნეს აუქციონის ჩაშლა, აღნიშნულით კი საბოლოოდ არსებითად დაზარალდება სახელმწიფოს ეკონომიკური ინტერესი.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-5 და მე-2 მუხლის პირველ პუნქტებზე, რომელთა თანახმად, აუქციონის ფორმით სახელმწიფო ქონების პრივატიზებას ახორციელებდა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო ან მისი ტერიტორიული ორგანო. აუქციონის ორგანიზებას ახორციელებდა გამყიდველი.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ არასწორად შეაფასა სახელმწიფო ქონების პრივატიზაციის სფეროში საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს კონკურენტუნარიანობა და ამის შედეგად, არარეალურად მიიჩნია მისი კონკურენტუნარიანობის შელახვის ობიექტური შესაძლებლობა. იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო იყო აუქციონის ფორმით სახელმწიფო ქონების გამყიდველი, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სახელმწიფო ქონების პრივატიზაციის სფეროში საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს კონკურენტუნარიანობა გამოიხატებოდა არა სტატუსის მიხედვით, თანაბარ სუბიექტებს შორის კონკურენციის კლასიკური გაგებით, არამედ _ პრივატიზების პროცესში კონკურენტუნარიანი გარემოს შექმნასა და სახელმწიფოს ეკონომიკური ინტერესის დაცვაში. მართალია, კონკურენტუნარიანი გარემოს შექმნაში იგულისხმება აუქციონში მონაწილე კერძო პირის ინტერესი აუქციონში გამარჯვების თაობაზე, მაგრამ ამავე გარემოში არსებითი და დომინანტურია სახელმწიფოსა და საზოგადოების ინტერესები მაქსიმალური მატერიალური სარგებლის მიღების შესახებ, მით უმეტეს, რომ სახელმწიფო ბიუჯეტში მობილიზებული თანხების ოდენობაზე დიდად არის დამოკიდებული, საზოგადოების ინტერესებიდან გამომდინარე, ქვეყნის ეკონომიკური განვითარებისკენ მიმართული სხვადასხვა მნიშვნელოვანი სახელმწიფო პროგრამების დაფინანსების მოცულობა.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-4 და მე-6 პუნქტებზე, რომელთა თანახმად, აუქციონის ფორმით სახელმწიფო ქონების პრივატიზების მიზანი იყო, საკუთრების უფლება გადასცემოდა მყიდველს, რომელიც ვაჭრობის პროცესში გამყიდველს ყველაზე მაღალ ფასს შესთავაზებდა, ხოლო თუ აუქციონი გამოცხადდებოდა პირობებით _ საკუთრების უფლება გადასცემოდა იმ მყიდველს, რომელიც აიღებდა ვალდებულებას, დაეკმაყოფილებინა გამოცხადებული პირობები და ვაჭრობის პროცესში გამყიდველს ყველაზე მაღალ ფასს შესთავაზებდა. აუქციონის ფორმით საპრივატიზებო სახელმწიფო ქონების საწყისი ფასი გამყიდველის მიერ დგინდებოდა «საპრივატიზებო სახელმწიფო ქონების საწყისი ფასის განსაზღვრის წესის შესახებ» საქართველოს პრეზიდენტის 1997 წლის 17 ნოემბრის ¹671 ბრძანებულების შესაბამისად. ამავე დებულების მე-4 მუხლის მე-6 პუნქტის მიხედვით, აუქციონატორი სთხოვდა აუქციონში მონაწილეებს, გაეგრძელებინათ ვაჭრობა, სანამ რომელიმე არ დაასახელებდა ყველაზე მაღალ ფასს, ხოლო ფასის სამჯერ გამოცხადების შემდეგ, სახელმწიფო ქონება ითვლებოდა გაყიდულად აუქციონის იმ მონაწილეზე, ვინც აუქციონატორს ყველაზე მაღალ ფასს შესთავაზებდა. ამდენად, აღნიშნულ ნორმებში პირდაპირ იყო მითითებული სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით გამყიდველის მიზანზე _ აუქციონის, რაც შეიძლება მაღალ კონკურენტულ გარემოში ჩატარებასა და სახელმწიფო ქონების, რაც შეიძლება მაღალ ფასად გაყიდვაზე.
საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, მოსარჩელემ ვერ დაასაბუთა, თუ კონკრეტულად, რაში გამოიხატება პირის ინტერესი, რომ ფლობდეს წინასწარ ინფორმაციას იმის თაობაზე, რაოდენ დიდია კონკურენცია და რა კონკრეტული სარგებელი შეიძლება მიიღოს მან ამ კუთხით საკუთარი ეკონომიკური და კომერციული ინტერესების პროგნოზის შედეგად, მაშინ, როდესაც მოსარჩელე თვითონვე მიუთითებს, რომ არ უნდა დაირღვეს თანაბარი კონკურენციის პირობები, მით უმეტეს, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების მე-5 მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტების თანახმად, აუქციონში გამარჯვებულს შეტანილი «ბე» ეთვლებოდა ანგარიშსწორების დროს, ხოლო აუქციონში დამარცხებულ აუქციონის მონაწილეს აუქციონის შედეგების (ოქმის) დამტკიცებიდან 30 კალენდარული დღის განმავლობაში, მოთხოვნის საფუძველზე, «ბე» უბრუნდებოდა «ბეს» შეტანის ქვითრის წარდგენის შემდეგ. ამასთან, მხოლოდ ის გარემოება, რომ ამავე დებულების მე-3 მუხლის მე-3 პუნქტის მიხედვით, აუქციონში მონაწილეობის მიღების მსურველი იხდიდა აუქციონის მონაწილის ბილეთის საფასურს, ანუ იგი აუქციონში მონაწილეობისათვის იხდიდა განსაზღვრულ თანხას, ვერ დააფუძნებდა ხსენებული დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტით აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ კონფიდენციალურად აღიარებული ინფორმაციის საჯაროობის შესახებ მისი კერძო ინტერესის დაკმაყოფილების მართლზომიერებას.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს ,,სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-8 პუნქტზე, რომლის თანახმად, თუ არ მოხდებოდა აუქციონის ფორმით ორჯერ გამოტანილი სახელმწიფო ქონების პრივატიზება, მისი საწყისი ფასი მცირდებოდა 50%-ით. ,,სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე» საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის ¹5295 კანონით, ამ კანონის სათაური ჩამოყალიბდა შემდეგი რედაქციით _ ,,სახელმწიფო ქონების და ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ქონების პრივატიზებისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ” საქართველოს კანონი. უფრო მეტიც, «სახელმწიფო ქონების და ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ქონების პრივატიზებისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-8 პუნქტის მიხედვით, თუ არ მოხდება აუქციონის ფორმით გამოტანილი სახელმწიფო ქონების პრივატიზება, მისი საწყისი ფასი შეიძლება შემცირდეს 50%-მდე, ხოლო თუ ქონება ამ ფასად გამოტანის შემდეგაც არ გაიყიდა, ეს ფასი შეიძლება კიდევ შემცირდეს.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაციის საჯაროობა აშკარად შეიცავს პოტენციურ საფრთხეს, რამაც შეიძლება მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენოს სახელმწიფოს ეკონომიკურ ინტერესს, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს მიერ აუქციონის კანონით დადგენილი წესით, დაუბრკოლებლად ჩატარებას და სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზებას, კერძოდ, სახელმწიფოს ეკონომიკური ინტერესისათვის პოტენციური, კონკრეტული ზიანი და აუქციონის შესაძლო ჩაშლა შეიძლება გამოიხატოს იმაში, რომ აუქციონში მონაწილე პირს არ უნდა მიეცეს შესაძლებლობა, სუბიექტური ინტერესებიდან გამომდინარე, თავისი ქმედებით მატერიალური ზიანი მიაყენოს სახელმწიფოს, რაც პრაქტიკულად, ერთი მხრივ, შეიძლება განხორციელდეს იმ მიმართებით, რომ, თუ აუქციონში მონაწილეობის მსურველს ექნება აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაცია, კერძოდ, თუ მისთვის ცნობილი იქნება იმის თაობაზე, რომ არავის არა აქვს შეტანილი განაცხადი კონკრეტულ აუქციონში მონაწილეობის მისაღებად, შესაძლებელია მან აღარ შეიტანოს განაცხადი და თუ არ მოხდება აუქციონის ფორმით გამოტანილი სახელმწიფო ქონების პრივატიზება, მისი საწყისი ფასის შემცირების შემდეგ, შესაძლებელია მან წარადგინოს განაცხადი და შემცირებულ ფასად შეიძინოს საპრივატიზებო ობიექტი, რაც, ცხადია, დააზარალებს სახელმწიფოსა და საზოგადოების ეკონომიკურ ინტერესებს. მეორე მხრივ, თუ აუქციონში მონაწილეობის მსურველს ექნება აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაცია, კერძოდ, თუ მისთვის ცნობილი იქნება იმის თაობაზე, რომ განაცხადი კონკრეტულ აუქციონში მონაწილეობის მისაღებად შეტანილი აქვს არაერთ სუბიექტს, შესაძლებელია მან თავი შეიკავოს განაცხადის წარდგენისაგან, რაც შეამცირებს აუქციონის პროცესში კონკურენციის ხარისხს და საბოლოო ჯამში, ამ შემთხვევაშიც, შესაძლებელია სახელმწიფოსა და საზოგადოების ეკონომიკური ინტერესებისათვის მატერიალური ზიანის მიყენება. ამის შესახებ საკასაციო სასამართლოს 2009 წლის 3 თებერვლის სხდომაზე კასატორის წარმომადგენელმა განმარტა, რომ, თუ აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაცია ხელმისაწვდომი იქნება საპრივატიზებო ობიექტის შესყიდვით დაინტერესებული პირისთვის, სრულიად შესაძლებელი იქნება, მის მიერ მიღწეულ იქნეს აუქციონის ჩაშლა, აღნიშნულით კი დაზარალდება სახელმწიფოს ინტერესი, ვინაიდან თუ არ მოხდება აუქციონზე გამოტანილი ქონების პრივატიზება, მისი საწყისი ფასი შეიძლება შემცირდეს 50-%-ით.
გარდა ამისა, საქართველოს ..... ასოციაციამ სარჩელში მიუთითა, რომ ,,სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის თანახმად, დადგენილი იყო საპრივატიზებო ქონების გასხვისების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნების ვალდებულება, რაც ამ პროცესის გამჭვირვალობის საკანონმდებლო გარანტია იყო. საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს წარმომადგენელმა კი, თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 29 მაისის სხდომაზე განმარტა, რომ პრივატიზაცია უნდა ჩატარებულიყო კონკურენტუნარიან გარემოში და გამოვლენილიყო კონკურენტუნარიანი შემძენი, «სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ» საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის მიხედვით კი, ინფორმაციის საჯაროობა დასაშვები იყო საუქციონო ქონების, მისი აღწერის, კონკურსისა და აუქციონის ჩატარებაზე (ს.ფ. 35).
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს ,,სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის პირველ და მე-3 პუნქტებზე, რომელთა მიხედვით, აუქციონის ფორმით საპრივატიზებო სახელმწიფო ქონების შესახებ ინფორმაცია ქვეყნდებოდა სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს ოფიციალურ გამოცემაში, ხოლო გამოქვეყნებულ ცნობებში შეიტანებოდა საპრივატიზებო ობიექტის მიერ დაკავებული მიწის ფართობი, მასზე განთავსებულ ნაგებობათა დახასიათება, მისამართი და ობიექტის გაყიდვის პირობები, საჭიროების შემთხვევაში კი, მყიდველს მიეწოდებოდა დამატებითი ინფორმაცია. «სახელმწიფო ქონების და ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ქონების პრივატიზებისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის პირველი და მე-3 პუნქტების თანახმად, აუქციონის ფორმით საპრივატიზებო სახელმწიფო ქონების შესახებ ინფორმაცია ქვეყნდება საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს ოფიციალურ გამოცემაში და განთავსდება სამინისტროს ინტერნეტ-გვერდზე, ხოლო თუ პრივატიზებას ახორციელებს საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო, ინფორმაცია ასევე გადაიცემა საზოგადოებრივი ტელევიზიით. გამოქვეყნებულ ცნობებში შეიტანება ზოგადი ინფორმაცია საპრივატიზებო ქონების შესახებ, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო კი სახელმწიფო ქონებასთან დაკავშირებით, ვალდებულია, მოთხოვნის შემთხვევაში, მყიდველს მიაწოდოს ნებისმიერი ინფორმაცია, რომელიც აქვს გასაყიდი ქონების შესახებ.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების მე-2 მუხლის მე-3 პუნქტითაც გათვალისწინებული იყო ინფორმაციის გამოქვეყნება, რომლის თანახმად, გამყიდველი, «სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად, უზრუნველყოფდა ინფორმაციის გამოქვეყნებას სამინისტროს ოფიციალურ გამოცემაში. ამავე მუხლის მე-4 პუნქტში მოცემული იყო მონაცემები, რომლებიც უნდა ყოფილიყო გამოსაქვეყნებელ ინფორმაციაში.
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ, მართალია, ,,სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლით დადგენილი იყო («სახელმწიფო ქონების და ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ქონების პრივატიზებისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლითაც დადგენილია) საპრივატიზებო სახელმწიფო ქონების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნების ვალდებულება, მაგრამ ხსენებულ მუხლს ვერ ექნება შემხებლობა მოცემულ დავასთან და განსახილველ ნაწილში სარჩელის საგანთან. ამ მუხლით დადგენილი იყო (ისევე, როგორც დადგენილია «სახელმწიფო ქონების და ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ქონების პრივატიზებისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლით) არა ზოგადად, საპრივატიზებო ქონების გასხვისების შესახებ, არამედ კონკრეტულად, საპრივატიზებო ქონების შესახებ ინფორმაციის გამოქყვეყნების ვალდებულება. ამდენად, ხსენებული მუხლის (ისევე, როგორც «სახელმწიფო ქონების და ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ქონების პრივატიზებისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის) ნორმა ითვალისწინებდა (ითვალისწინებს) ინფორმაციის გამოქვეყნებას უშუალოდ საპრივატიზებო ქონების _ სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ობიექტის შესახებ, ხოლო ამ ინფორმაციაში ვერ იქნება გათვალისწინებული აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაცია, რადგან გამოქვეყნებას დაქვემდებარებულ ინფორმაციას ჰქონდა საგნობრივი შინაარსობრივი დატვირთვა _ მოიცავდა მონაცემებს საგანზე და არა სუბიექტებზე (აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ) მონაცემებს. აღნიშნულს განამტკიცებდა ,,სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის მე-3 პუნქტის ნორმაც, რომელიც გამოსაქვეყნებელი ცნობების შემადგენელ ელემენტებს განსაზღვრავდა სწორედ საპრივატიზებო ობიექტთან და არა აუქციონში მონაწილეთა პირთან მიმართებაში. მართალია, ხსენებულ პუნქტში ასევე მითითებული იყო ობიექტის გაყიდვის პირობებსა და დამატებით ინფორმაციაზე, მაგრამ ამავე მუხლის სათაურიდან («ინფორმაცია საპრივატიზებო ქონების შესახებ») გამომდინარე, აღნიშნული პირობები და ინფორმაციაც მოქცეული იყო საპრივატიზებო ქონების შესახებ ინფორმაციის ფარგლებში (ისევე, როგორც მოქცეულია «სახელმწიფო ქონების და ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ქონების პრივატიზებისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის მე-3 პუნქტით რეგლამენტირებული ნებისმიერი ინფორმაცია გასაყიდი ქონების შესახებ).
საკასაციო სასამართლო აქვე აღნიშნავს, რომ «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ დებულების დამტკიცების თაობაზე» საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2007 წლის 11 სექტემბრის ¹1-1/1366 ბრძანებით (რომელიც ამოქმედდა გამოქვეყნებისთანავე) ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ დებულების დამტკიცების თაობაზე» საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანება. ამასთან, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2007 წლის 11 სექტემბრის ¹1-1/1366 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-7 პუნქტიც ზუსტად იმავე შინაარსით ითვალისწინებს საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის ნორმას, კერძოდ, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2007 წლის 11 სექტემბრის ¹1-1/1366 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-7 პუნქტის შესაბამისად, აუქციონის ჩატარებამდე ინფორმაცია აუქციონში მონაწილეთა შესახებ (მათ შორის, აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ) კონფიდენციალურია.
ამდენად, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაციის კონფიდენციალურობა არ არღვევს სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზებისა და მისი გასხვისების საჯაროობასა და გამჭვირვალობას, ხოლო ხსენებული ინფორმაცია წარმოადგენს არა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 272-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ ადმინისტრაციული ორგანოს შესახებ ინფორმაციას ან გასაყიდი სახელმწიფო ქონების თაობაზე ინფორმაციას, არამედ _ უშუალოდ აუქციონში მონაწილე სუბიექტთა რაოდენობრივად განმსაზღვრელ, ამავე მუხლის პირველი ნაწილით რეგლამენტირებულ, კომერციული საიდუმლოების ფარგლებში მოქცეულ ინფორმაციას, რომლის აუქციონის ჩატარებამდე საჯაროობა ზიანს მიაყენებს სახელმწიფოს ინტერესებს და დააბრკოლებს სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზებისას კონკურენტული გარემოს შექმნას, კერძოდ, შეამცირებს კონკურენტული გარემოს ხარისხს და ამ მიმართებით, შეუძლებელი იქნება ობიექტურ პირობებში განვითარებადი, რეალური კონკურენციის უზრუნველყოფა. აქედან გამომდინარე, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 24 ოქტომბრის ¹1-1/1244 ბრძანებით დამტკიცებული «სახელმწიფო ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ» დებულების პირველი მუხლის მე-19 პუნქტის წინადადება: «მათ შორის, აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ კონფიდენციალურია», არ ეწინააღმდეგებოდა საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე და საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 28-ე და 37-ე მუხლებს, რადგან აღნიშნული მუხლებით დადგენილი სახელმწიფო დაწესებულებებში არსებული ოფიციალური დოკუმენტების გაცნობისა და საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნის უფლებების რეალიზება ხსენებული წინადადებით განსაზღვრული ინფორმაციის შესაბამის დრომდე კონფიდენციალურად მიჩნევით, პირის კონკურენტუნარიანობის დაცვის მიზნით, მართლზომიერად იყო შეზღუდული. ამ შემთხვევაში, აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაციის მიღების თაობაზე, კერძო პირის ინტერესთან შედარებით, მართლზომიერად ენიჭება უპირატესობა აუქციონის ჩატარებამდე აუქციონში მონაწილეთა რაოდენობის შესახებ ინფორმაციის კონფიდენციალურობის დაცვის შესახებ სახელმწიფოსა და საზოგადოების ინტერესებს. მოსარჩელემ კი ვერ დაასაბუთა აუქციონში მონაწილეობის მსურველი კერძო პირის ლეგიტიმური ინტერესის არსებობა, რაც დააფუძნებდა განსახილველ ნაწილში სარჩელის დაკმაყოფილებასა და მოთხოვნილი ინფორმაციის საჯაროობის მიზანშეწონილობას. მოსარჩელემ ასევე ვერ დაასაბუთა კონკრეტულ შემთხვევაში, მისი შესაბამისი უფლებისათვის პირდაპირი და უშუალო ზიანის მიყენება.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე მუხლის პირველ ნაწილზე, მე-2 ნაწილის «ა» ქვეპუნქტსა და მე-3 ნაწილზე, რომელთა თანახმად, საკასაციო საჩივარი შეიძლება ეფუძნებოდეს მხოლოდ იმას, რომ გადაწყვეტილება კანონის დარღვევითაა გამოტანილი. სამართლის ნორმები დარღვეულად ითვლება, თუ სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა. საპროცესო სამართლის ნორმების დარღვევა მხოლოდ მაშინ შეიძლება გახდეს გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველი, თუ ამ დარღვევის შედეგად საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ამ შემთხვევაში, სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, კერძოდ, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-2 მუხლის პირველი ნაწილის «ნ» ქვეპუნქტი და 272-ე მუხლის პირველი ნაწილი.
ამდენად, კონკრეტულ შემთხვევაში, სახეზეა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე მუხლის მე-2 ნაწილის «ა» ქვეპუნქტით რეგლამენტირებული საკასაციო საჩივრის საფუძველი _ კანონის, საპროცესო სამართლის ნორმების დარღვევის შედეგად მოცემულ საქმეზე არასწორი განჩინება იქნა მიღებული, რაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმების საფუძველია. საკასაციო სასამართლო თვითონ მიიღებს გადაწყვეტილებას საქმეზე, რადგან არ არსებობს საქმის სააპელაციო სასამართლოში ხელახლა განსახილველად დაბრუნების საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლები.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს .... ასოციაციის სარჩელი არის უსაფუძვლო, რადგან არ არსებობს გასაჩივრებული ნორმატიული აქტის განსახილველ ნაწილში ბათილად ცნობის საფუძველი, რის გამოც საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს, გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 17 სექტემბრის განჩინება გასაჩივრებულ ნაწილში და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც საქართველოს .... ასოციაციის სარჩელი არ დაკმაყოფილდება.



ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 411-ე მუხლით და




გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :

1. საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს;
2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 17 სექტემბრის განჩინება გასაჩივრებულ ნაწილში და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;
3. საქართველოს .... ასოციაციის სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს;
4. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.