ბს-1451-1409(2კ-08) 30 ივნისი, 2009 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:

ნათია წკეპლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: მაია ვაჩაძე, ლევან მურუსიძე

სხდომის მდივანი – გ. ილინა

კასატორები (მოპასუხეები): 1) საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახური (საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის უფლებამონაცვლე), წარმომადგენელი _ მ. მ-ძე; 2) საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის რეგიონალური საბაჟო “აღმოსავლეთის” უფლებამონაცვლე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრი (საგადასახადო ინსპექცია), წარმომადგენელი _ გ. გ-ძე
მოწინააღმდეგე მხარე (მოსარჩელე) _ ზ. ო-ოვი, წარმომადგენელი _ გ. ტ-ძე
სარჩელის საგანი _ საბაჟო დეკლარაციის ნაწილობრივ ძალადაკარგულად გამოცხადება, ზიანის ანაზღაურება
გასაჩივრებული გადაწყვეტილება _ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 9 ივლისის გადაწყვეტილება

საკასაციო სასამართლომ საქმის მასალების გაცნობის შედეგად
გ ა მ ო ა რ კ ვ ი ა :

ზ. ო-ოვმა სარჩელი აღძრა თბილისის საქალაქო სასამართლოში, მოპასუხეების _ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტისა და რეგიონალური საბაჟო “აღმოსავლეთის” მიმართ, რომლითაც მოითხოვა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის 2005 წლის 28 იანვრის ¹04-14/1596 წერილის ბათილად ცნობა, განბაჟების თანხის ნაწილში რეგიონალური საბაჟო “აღმოსავლეთის” მიერ 2005 წლის 10 იანვრის საბაჟო დეკლარაციის ძალადაკარგულად გამოცხადება და ზიანის ანაზღაურება /იხ. ს.ფ. 2-8/.
საქმის გარემოებები:
2004 წლის 12 დეკემბერს მოსარჩელემ საქართველოს ტერიტორიაზე გადმოიყვანა სატვირთო-სამგზავრო ავტომანქანა ... (D) 210 N384K, თანმხლები დოკუმენტი ¹AM668 741, შასის ჭDB6014671PI71182, გამოშვების წელი 1991 წლის 22 აგვისტო. საქართველოს საზღვრის გადმოკვეთისას ავტომანქანა აყვანილ იქნა საბაჟო კონტროლზე და მასზე გაცემულ იქნა შიდა საბაჟო ტრანზიტი ¹219358. აღნიშნული დოკუმენტების მიხედვით, იგი უფლებამოსილი იყო, ავტომობილის განბაჟება მოეხდინა 2004 წლის 12 დეკემბრიდან 2005 წლის 11 იანვრამდე. მოსარჩელის განმარტებით, ავტომანქანის განბაჟების საგადასახადო პერიოდი საქართველოში შემოსვლის დღიდან, კერძოდ, შიდა საბაჟო ტრანზიტის მასზე გაცემიდან _ 2004 წლის 12 დეკემბრიდან დაიწყო და გრძელდებოდა 2005 წლის 11 იანვრამდე. მოსარჩელემ 2005 წლის 10 იანვარს, კანონმდებლობით დადგენილ ვადაში, მიმართა საქართველოს საბაჟო დეპარტამენტს, რათა მოეხდინა ავტომობილის განბაჟება. დეპარტამენტმა განბაჟება მოახდინა ახალი საგადასახადო კოდექსით დადგენილი ტარიფებით, საბაჟო ორგანოს იმპერატიული მოთხოვნით და გაფრთხილებით, რომ გადაუხდელობის შემთხვევაში მას დააჯარიმებდნენ სოლიდური თანხით. ადმინისტრაციული ორგანოს აღნიშნული მოქმედებით ზ. ო-ოვს მიადგა ქონებრივი ზიანი _ 574,8 ლარის ოდენობით, ვინაიდან ძველი ტარიფით მას უნდა გადაეხადა 1437 ლარი, ხოლო ახალი ტარიფით გადაახდევინეს 2011,8 ლარი.
2005 წლის 14 იანვარს მოსარჩელემ ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 12.1 მუხლის თანახმად, განცხადებით მიმართა რეგიონალური საბაჟო “აღმოსავლეთის” ადმინისტრაციას და მოითხოვა ზედმეტად გადახდილი თანხის უკან დაბრუნება, რაზეც საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის მიერ წერილობით ეთქვა უარი იმ მოტივით, რომ საქართველოს საბაჟო კოდექსის 3.4 მუხლის თანახმად, საბაჟო ურთიერთობების სფეროში გამოიყენებოდა საბაჟო კანონმდებლობის გამოქვეყნებული აქტები, რომლებიც მოქმედებდა საქონლის მესაკუთრის ან მფლობელის სრულ განკარგულებაში გადაცემის დღისათვის, ხოლო ამავე კოდექსის 105-ე მუხლის მიხედვით, საბაჟო გაფორმება მთავრდებოდა საქონლის გაშვებით, რის შემდეგაც საქონელი გადადიოდა მფლობელის სრულ განკარგულებაში.
სარჩელის ფაქტობრივი საფუძვლები:
საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის 2005 წლის 28 იანვრის ¹04-14/1596 წერილობით პასუხში არ იყო წარმოდგენილი დასაბუთება იმის შესახებ, თუ კონკრეტულად, რის საფუძველზე გადაახდევინეს მოსარჩელეს ზედმეტი თანხა ავტომობილის განბაჟებისას. ვინაიდან საბაჟო კოდექსით არ იყო დადგენილი საგადასახადო პერიოდები, შესაბამისად არ მოქმედებდა მითითებული კოდექსის 4.5 მუხლით დადგენილი წესი, რომლითაც იკრძალებოდა სხვა კანონით ან კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტით იმ ურთიერთობათა დარეგულირება, რომლებიც საბაჟო კანონმდებლობის პრეროგატივას წარმოადგენდა. საგადასახადო კოდექსის 64.1 მუხლის შესაბამისად, საგადასახადო პერიოდი წარმოადგენდა დროის მონაკვეთს, რომლითაც განისაზღვრებოდა გადასახადის გადამხდელის საგადასახადო ვალდებულება კონკრეტული გადასახადის მიმართ. საბაჟო გაფორმება ვერ მოხდებოდა საგადასახადო კოდექსით დადგენილი ნორმების გვერდის ავლით, ვინაიდან საგადასახადო პერიოდს და განბაჟების ზღვრულ ოდენობებს ადგენდა საგადასახადო კოდექსი. ახალი კოდექსი კი არ მოქმედებდა მის ძალაში შესვლამდე წარმოშობილ საგადასახადო პერიოდებზე.
სარჩელის სამართლებრივი საფუძვლები:
ახალი საგადასახადო კოდექსის 282.1 მუხლის თანახმად, ეს კოდექსი ამოქმედდა 2005 წლის 1 იანვრიდან. ამავე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, ახალი კოდექსის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად ჩაითვალა ძველი საგადასახადო კოდექსი, მაგრამ მხოლოდ 2005 წლის 1 იანვრიდან დაწყებულ საგადასახადო პერიოდებზე. კონკრეტულ შემთხვევაში, მოსარჩელე ზ. ო-ოვის ავტომანქანა საქართველოს ტერიტორიაზე შემოყვანილ იქნა 2004 წლის 12 დეკემბერს, ანუ საგადასახადო პერიოდი მისი განბაჟებისათვის დაიწყო სწორედ ამ თარიღიდან და არა 2005 წლის 1 იანვრიდან. შესაბამისად, საბაჟო ორგანოს მოსარჩელისათვის განბაჟების საშუალება უნდა მიეცა არა ახალი კოდექსით დადგენილი ტარიფებით, არამედ ძველი კოდექსის თანახმად, ვინაიდან ამ საგადასახადო პერიოდზე ჯერ კიდევ ძველი კოდექსი მოქმედებდა.
საქალაქო სასამართლოს სხდომაზე მოპასუხეების _ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტისა და რეგიონალური საბაჟო “აღმოსავლეთის” წარმომადგენელმა დ. გ-შვილმა სარჩელი არ ცნო და განმარტა, რომ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის პასუხი იყო დასაბუთებული, ვინაიდან საბაჟო კოდექსის 4.4 მუხლის თანახმად, საბაჟო ურთიერთობების სფეროში გამოიყენებოდა საბაჟო კანონმდებლობა და გამოქვეყნებული აქტები, რომლებიც მოქმედებდა საქონლის მესაკუთრის ან მფლობელის სრულ განკარგულებაში გადაცემის დღისათვის. საბაჟო კოდექსის 105-ე მუხლის თანახმად, საბაჟო გაფორმება მთავრდებოდა საქონლის გაშვებით, რის შემდეგაც საქონელი გადადიოდა მფლობელის სრულ განკარგულებაში. შესაბამისად, მოსარჩელე უნდა დაბეგრილიყო იმ დღეს მოქმედი კანონის თანახმად, მას შემდეგ, რაც საბაჟო დეკლარაციას დაესმებოდა შტამპი “გაშვება ნებადართულია”. კონკრეტულ შემთხვევაში, აღარ მოქმედებდა ძველი საგადასახადო კოდექსი და მოსარჩელე დაიბეგრა ახალი საგადასახადო კოდექსის შესაბამისად /იხ. სხდომის ოქმი/.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2005 წლის 27 მაისის გადაწყვეტილებით ზ. ო-ოვის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა უსაფუძვლობის გამო; მოსარჩელეს დაეკისრა სახელმწიფო ბაჟის _ 14,35 ლარის გადახდა სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ, რაც საქალაქო სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:
საქალაქო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია შემდეგი ფაქტები:
2004 წლის 12 დეკემბერს მოსარჩელე ზ. ო-ოვმა საქართველოს ტერიტორიაზე გადმოიყვანა სატვირთო-სამგზავრო ავტომანქანა ... (D) 210 D KA N384K, თანმხლები დოკუმენტი ¹AM 668 741, შასის ჭDB6014671PI71182, გამოშვების წელი 1991 წლის 22 აგვისტო. საქართველოს საზღვრის გადმოკვეთისას ავტომანქანა აყვანილ იქნა საბაჟო კონტროლზე და მასზე გაცემულ იქნა შიდა საბაზო ტრანზიტი ¹219358. აღნიშნული დოკუმენტების მიხედვით, იგი უფლებამოსილი იყო, ავტომობილის განბაჟება მოეხდინა 2004 წლის 12 დეკემბრიდან 2005 წლის 11 იანვრამდე. 2005 წლის 10 იანვარს მოსარჩელემ მიმართა საქართველოს საბაჟო დეპარტამენტს ავტომობილის განბაჟების თაობაზე. საბაჟო დეპარტამენტმა განბაჟება მოახდინა ახალი საგადასახადო კოდექსით დადგენილი ტარიფებით. ზ. ო-ოვის წარმომადგენელმა კ. მ-ძემ 2005 წლის 14 იანვარს განცხადებით მიმართა რეგიონალური საბაჟო “აღმოსავლეთის” ადმინისტრაციას და მოითხოვა ზედმეტად გადახდილი თანხის უკან დაბრუნება. საქმეში წარმოდგენილი იყო საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის თავმჯდომარის მოადგილის _ ნ. კ-შვილის 2005 წლის 28 იანვრის პასუხი, რომ საქართველოს საბაჟო კოდექსის 3.4 მუხლის თანახმად, საბაჟო ურთიერთობის სფეროში გამოიყენებოდა საბაჟო კანონმდებლობის გამოქვეყნებული აქტები, რომლებიც მოქმედებდა საქონლის მესაკუთრის ან მფლობელის სრულ განკარგულებაში გადაცემის დღისათვის. კონკრეტულ შემთხვევაში, 2005 წლის 10 იანვარს განხორციელდა საბაჟო გაფორმება და შესაბამისად, გადასახადების გადახდევინება 2005 წლის 1 იანვრიდან განხორციელდა ახალი საგადასახადო კოდექსით დადგენილი განაკვეთის შესაბამისად. ძველი საგადასახადო კოდექსის 273.2 “ა” მუხლის თანახმად, 13 წლის ავტომობილის ტარიფი იყო 0,50 ლარი, ხოლო ახალი საგადასახადო კოდექსის 258-ე მუხლის მიხედვით _ 0,70 ლარი.
საქალაქო სასამართლომ გამოიყენა საქართველოს საბაჟო კოდექსის 105-ე მუხლი და განმარტა, რომ აღნიშნული ნორმის მიხედვით, საბაჟო გაფორმება მთავრდებოდა საქონლის გაშვებით, რის შემდეგაც საქონელი გადადიოდა მფლობელის სრულ განკარგულებაში. კონკრეტულ შემთხვევაში, განბაჟება განხორციელდა 2005 წლის 10 იანვარს და შესაბამისად, ავტომანქანა ზ. ო-ოვის სრულ განკარგულებაში გადავიდა ამავე დღეს. ამდენად, სასამართლომ მიიჩნია, რომ ავტომანქანის განბაჟება განხორციელდა კანონის შესაბამისად.
საქალაქო სასამართლოს განმარტებით, საგადასახადო კოდექსის 64.1 მუხლის თანახმად, მოსარჩელეს საგადასახადო პერიოდი მისი განბაჟებისათვის დაეწყო 2005 წლის 1 იანვრიდან, ვინაიდან ამ საგადასახადო პერიოდებზე უკვე მოქმედებდა ახალი საგადასახადო კოდექსი. 2005 წლის 1 იანვრიდან ძალადაკარგულად ჩაითვალა ძველი საგადასახადო კოდექსი და აღნიშნული კოდექსის 282-ე მუხლის თანახმად, ამ კოდექსის პროცედურული დებულებები გავრცელდა 2005 წლის 1 იანვრიდან იმ საგადასახადო პერიოდებზეც, რომლებიც მთავრდებოდა 2005 წლის 1 იანვრამდე. ამდენად, მოსარჩელის მოთხოვნა ზიანის ანაზღაურების თაობაზე უსაფუძვლო იყო /იხ. ს.ფ. 41-43/.
საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ზ. ო-ოვმა, რომელმაც მოითხოვა საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილება, შემდეგი მოტივით:
აპელანტის მოსაზრებით, საქალაქო სასამართლომ არასწორად განმარტა საგადასახადო კოდექსის 64.1 მუხლი, რომლის თანახმად, საგადასახადო პერიოდი არის დროის მონაკვეთი, რომლითაც განისაზღვრება გადასახადის გადამხდელის საგადასახადო ვალდებულება კონკრეტული გადასახადის მიმართ. მოცემულ შემთხვევაში, ავტომანქანა საქართველოს ტერიტორიაზე შემოყვანილ იქნა 2004 წლის 12 დეკემბერს, ანუ სწორედ ამ თარიღიდან გაუჩნდა მოსარჩელეს ვალდებულება, მოეხდინა განბაჟება და შესაბამისად, საგადასახადო პერიოდიც სწორედ ამ თარიღიდან და არა 2005 წლის 1 იანვრიდან დაიწყო.
ახალი საგადასახადო კოდექსი ამოქმედდა 2005 წლის 1 იანვრიდან, რომლის 282.3 მუხლის თანახმად, ახალი კოდექსის ამოქმედებისთანავე, ანუ 2005 წლის 1 იანვრიდან ძალადაკარგულად ჩაითვალა ძველი საგადასახადო კოდექსი, მაგრამ მხოლოდ 2005 წლის 1 იანვრიდან დაწყებულ საგადასახადო პერიოდებზე. ცხადია, საბაჟო გაფორმება ვერ მოხდებოდა საგადასახადო კოდექსით დადგენილი ნორმების გვერდის ავლით, რამდენადაც საგადასახადო პერიოდს და განბაჟების ზღვრულ ოდენობებს ადგენდა სწორედ საგადასახადო კოდექსი.
აპელანტის მითითებით, საქალაქო სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, კერძოდ, ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 52-ე, 60.1 “დ” და 62-ე მუხლები. სასამართლომ საერთოდ არ იმსჯელა საბაჟო დეპარტამენტის 2005 წლის 28 იანვრის ¹04-14/1596 წერილობით პასუხზე, როგორც ადმინისტრაციულ აქტზე. შესაბამისად, სასამართლომ არ გაითვალისწინა ის დარღვევები, რომლებიც ახასიათებდა ამ აქტს, კერძოდ, ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 52-ე მუხლი ადგენს ადმინისტრაციული აქტის რეკვიზიტებს. კონკრეტულ შემთხვევაში, მოპასუხის მიერ ¹04-14/1596 ადმინისტრაციული აქტის შედგენისას დაირღვა ზემოაღნიშნული ნორმის თითქმის ყველა პუნქტის მოთხოვნა _ არ იქნა მითითებული ადმინისტრაციული აქტის სახე, აქტის სათაური, ორგანო, სადაც შეიძლებოდა გასაჩივრება, მისი მისამართი, საჩივრის წარდგენის ვადა და სხვა. კანონის დარღვევით იყო გამოცემული აგრეთვე 2005 წლის 10 იანვრის საბაჟო დეკლარაციაც განბაჟების თანხის ოდენობის ნაწილში, რის გამოც ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 62-ე მუხლის თანახმად, იგი ამ ნაწილში ძალადაკარგულად უნდა გამოცხადებულიყო /იხ. ს.ფ. 47-50/.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 9 ივლისის გადაწყვეტილებით ზ. ო-ოვის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა; თბილისის საქალაქო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლით მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც ზ. ო-ოვის სარჩელი დაკმაყოფილდა; მოპასუხეებს _ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურსა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალურ ცენტრს (საგადასახადო ინსპექცია) მოსარჩელის სასარგებლოდ, სოლიდარულად, დაეკისრათ 574,8 ლარის გადახდა, რაც სააპელაციო სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია შემდეგი ფაქტები:
2004 წლის 12 დეკემბერს ზ. ო-ოვმა საქართველოს ტერიტორიაზე შემოიყვანა სატვირთო-სამგზავრო ავტომანქანა. საქართველოს საზღვრის გადმოკვეთისას ავტომანქანა აყვანილ იქნა საბაჟო კონტროლზე და მასზე გაცემულ იქნა შიდა საბაზო ტრანზიტი ¹219358. აღნიშნული დოკუმენტების მიხედვით, იგი უფლებამოსილი იყო, ავტომობილის განბაჟება მოეხდინა 2004 წლის 12 დეკემბრიდან 2005 წლის 11 იანვრამდე. 2005 წლის 10 იანვარს მოსარჩელემ მიმართა საქართველოს საბაჟო დეპარტამენტს ავტომობილის განბაჟების თაობაზე. საბაჟო დეპარტამენტმა განბაჟება მოახდინა ახალი საგადასახადო კოდექსით დადგენილი ტარიფებით. ზ. ო-ოვის წარმომადგენელმა 2005 წლის 14 იანვარს განცხადებით მიმართა რეგიონალური საბაჟო “აღმოსავლეთის” ადმინისტრაციას და მოითხოვა ზედმეტად გადახდილი თანხის უკან დაბრუნება. საქმეში წარმოდგენილი იყო საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის თავმჯდომარის მოადგილის _ ნ. კ-შვილის 2005 წლის 28 იანვრის პასუხი, რომ საქართველოს საბაჟო კოდექსის 3.4 მუხლის თანახმად, საბაჟო ურთიერთობის სფეროში გამოიყენებოდა საბაჟო კანონმდებლობის გამოქვეყნებული აქტები. საქმის მასალებით ასევე დადგენილია, რომ 2005 წლის 10 იანვარს განხორციელდა საბაჟო გაფორმება და შესაბამისად, გადასახადის გადახდევინება 2005 წლის 1 იანვრიდან განხორციელდა ახალი საგადასახადო კოდექსით დადგენილი განაკვეთის შესაბამისად. ძველი საგადასახადო კოდექსის 273.2 “ა” მუხლის თანახმად, 13 წლის ავტომობილის ტარიფი იყო 0,50 ლარი, ხოლო ახალი საგადასახადო კოდექსის 258-ე მუხლის მიხედვით _ 0,70 ლარი.
სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, საგადასახადო კოდექსის 64.1 მუხლის შესაბამისად, საგადასახადო პერიოდი არის დროის მონაკვეთი, რომლითაც განისაზღვრება გადასახადის გადამხდელის საგადასახადო ვალდებულება კონკრეტული გადასახადის მიმართ. საქმის მასალებით დადგენილია, რომ ავტომანქანა საქართველოს ტერიტორიაზე შემოყვანილ იქნა 2004 წლის 12 დეკემბერს, შესაბამისად, ამ თარიღიდან გაუჩნდა ზ. ო-ოვს ვალდებულება, მოეხდინა განბაჟება 1 თვის ვადაში, ანუ 2005 წლის 12 იანვრამდე. ამდენად, განბაჟების დაწყების ვადის ათვლა ვერანაირად ვერ დაიწყებოდა 2005 წლის 1 იანვრიდან. საგადასახადო კოდექსის 282.3 მუხლის თანახმად, ახალი კოდექსის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად ჩაითვალა ძველი საგადასახადო კოდექსი, მაგრამ მხოლოდ 2005 წლის 1 იანვრიდან დაწყებულ საგადასახადო პერიოდებზე. კონკრეტულ შემთხვევაში, ზ. ო-ოვს ავტომანქანის განბაჟების შესახებ ვალდებულება (შესაბამისად, უფლებაც) გაუჩნდა 2004 წლის 12 დეკემბრიდან.
სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს მოსაზრება იმის შესახებ, რომ ახალი საგადასახადო კოდექსით განბაჟებისათვის დადგენილი ტარიფები წარმოადგენდა პროცედურულ ნორმებს. სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ აღნიშნული ნორმები (იგულისხმებოდა 258-ე მუხლი) იყო მატერიალურ-სამართლებრივი ნორმები, რომლებიც ადგენდა აქციზურ საქონელზე დაბეგვრის ტარიფებს. აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოცემულ სამართალურთიერთობაზე ახალი საგადასახადო კოდექსის 258-ე მუხლი არ ვრცელდებოდა.
სააპელაციო სასამართლოს დასკვნით, 1997 წლის საგადასახადო კოდექსის მიხედვით, აპელანტს ავტომანქანის განბაჟებისას უნდა გადაეხადა 1437 ლარი, ხოლო ახალი საგადასახადო კოდექსის მიხედვით, მას გადაახდევინეს 2011,8 ლარი, შესაბამისად, სხვაობას წარმოადგენდა 574,8 ლარი. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ზ. ო-ოვს მიადგა ქონებრივი ზიანი ადმინისტრაციული ორგანოს, საბაჟო დეპარტამენტისა და რეგიონალური საბაჟო “აღმოსავლეთის” მოქმედებით, რაც სამოქალაქო კოდექსის 992-ე და ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 208.1 მუხლების თანახმად, ექვემდებარებოდა ანაზღაურებას. მოპასუხეებს, სოლიდარულად, დაეკისრათ, მოსარჩელის სასარგებლოდ, 574,8 ლარის ანაზღაურება /იხ. ს.ფ. 79-83/.
სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა, შემდეგი მოტივით:
კასაციის მოტივი:
გასაჩივრებული გადაწყვეტილება უკანონოა, არ არის იურიდიულად საკმაოდ დასაბუთებული. სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა და არასწორად განმარტა კანონი, კერძოდ, არასწორად იქნა განმარტებული საგადასახადო კოდექსის მთელი რიგი ნორმები.
კასატორის მოსაზრებით, ახალი საგადასახადო კოდექსის 64.1 მუხლით დადგენილია, რომ საგადასახადო პერიოდი არის დროის მონაკვეთი, რომლითაც განისაზღვრება გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის საგადასახადო ვალდებულება კონკრეტული გადასახადის მიმართ. აღნიშნული ნორმით განმარტებულია, რომ დროის მონაკვეთი, რომლის განმავლობაშიც პირი ვალდებულია, გადაიხადოს კონკრეტული გადასახადი, არის საგადასახადო პერიოდი, ხოლო ის, რომ აღნიშნული პერიოდის დაწყების დღე არის ტარიფის განსაზღვრის სავალდებულო ათვლის წერტილი, ამგვარს ეს ნორმა არ ითვალისწინებს.
საბაჟო კოდექსის 4.4 მუხლის თანახმად, საბაჟო ურთიერთობების სფეროში გამოიყენება საბაჟო კანონმდებლობა და გამოქვეყნებული აქტები, რომლებიც მოქმედებს საქონლის მესაკუთრის ან მფლობელის სრულ განკარგულებაში გადაცემის დღისათვის, ხოლო ამავე მუხლის მე-5 ნაწილის მიხედვით, აკრძალულია სხვა კანონით ან კანონქვემდებარე აქტით იმ ურთიერთობათა რეგულირება, რომლებიც საბაჟო კანონმდებლობის პრეროგატივას წარმოადგენს. საბაჟო კოდექსის 105-ე მუხლის თანახმად, საბაჟო გაფორმება მთავრდება საქონლის გაშვებით, რის შემდეგაც საქონელი გადადის მფლობელის სრულ განკარგულებაში. ამავე კოდექსის მე-5 მუხლი ადგენს ამ კოდექსის მიზნებისთვის გამოყენებული ტერმინებისა და ცნებების განსაზღვრებებს, რომლის “ზ” პუნქტის მიხედვით, ტერმინი “გაშვება” ნიშნავს საბაჟო ორგანოების მიერ საბაჟო გაფორმების შემდეგ საქონლის ან სატრანსპორტო საშუალებების გადაცემას პირის სრულ განკარგულებაში. კონკრეტულ შემთხვევაში, სატრანსპორტო საშუალების გადაცემა პირის სრულ განკარგულებაში განხორციელდა საბაჟო ორგანოების მიერ საბაჟო გაფორმების შემდეგ _ 2005 წლის 10 იანვარს, მაშინ, როცა ზ. ო-ოვი გამოცხადდა საბაჟო ორგანოში საბაჟო გადასახადის გადასახდელად. იმავე დღეს დასრულდა სატვირთო-საბაჟო დეკლარაცია და სრულად იქნა გადახდილი საბაჟო გადასახდელები, რის შემდეგაც საქონელი გადავიდა მესაკუთრის განკარგულებაში /იხ. ს.ფ. 90-93/.
სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ასევე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალურმა ცენტრმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა, შემდეგი მოტივით:
კასაციის მოტივი:
სააპელაციო სასამართლომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების მიღებისას არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა და არასწორად განმარტა კანონი, რის გამოც იგი ექვემდებარება გაუქმებას.
კასატორის მითითებით, საბაჟო კოდექსის 4.4 მუხლის თანახმად, საბაჟო ურთიერთობების სფეროში გამოიყენება საბაჟო კანონმდებლობა და გამოქვეყნებული აქტები, რომლებიც მოქმედებს საქონლის მესაკუთრის ან მფლობელის სრულ განკარგულებაში გადაცემის დღისათვის, ხოლო ამავე კოდექსის 105-ე მუხლის თანახმად, საბაჟო გაფორმება მთავრდება საქონლის გაშვებით, რის შემდეგაც საქონელი გადადის მფლობელის სრულ განკარგულებაში. მოცემულ შემთხვევაში, საქონლის გაფორმება იმპორტის საბაჟო რეჟიმში განხორციელდა 2005 წლის 10 იანვარს, იმავე დღეს დასრულდა სატვირთო-საბაჟო დეკლარაცია და სრულად იქნა გადახდილი საბაჟო გადასახდელები, რის შემდეგაც საქონელი გადავიდა მესაკუთრის მფლობელობაში, ხოლო საქონლის მოსარჩელისათვის საკუთრებაში გადასვლის მომენტისათვის მოქმედებდა 2005 წლის 1 იანვრიდან ამოქმედებული საქართველოს საგადასახადო კოდექსი, რის საფუძველზეც მოსარჩელე დაიბეგრა აქციზის გადასახადით /იხ. ს.ფ. 121/.
საკასაციო სასამართლოს 2009 წლის 17 მარტის განჩინებით საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის და თბილისის რეგიონალური ცენტრის საკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნა დასაშვებად ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34.3 მუხლის “ა” პუნქტის საფუძველზე /აბსოლუტური კასაცია/.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლო გაეცნო საქმის მასალებს, მოისმინა მხარეთა ახსნა-განმარტებანი, შეამოწმა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობა, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრების საფუძვლიანობა და მიაჩნია, რომ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის და ამავე სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექცია) საკასაციო საჩივრები უნდა დაკმაყოფილდეს.
საკასაციო სასამართლოს, საქმის მასალების მიხედვით, დადგენილად მიაჩნია შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები: 2004 წლის 12 დეკემბერს ზ. ო-ოვმა საქართველოს ტერიტორიაზე შემოიყვანა სატვირთო-სამგზავრო ავტომანქანა, საქართველოს საზღვრის გადმოკვეთისას ავტომანქანა აყვანილ იქნა საბაჟო კონტროლზე და მასზე გაცემულ იქნა შიდა საბაზო ტრანზიტი ¹219358 (ს.ფ. 10-12). 2005 წლის 10 იანვარს მოსარჩელემ მიმართა საქართველოს საბაჟო დეპარტამენტს ავტომობილის განბაჟების თაობაზე. საბაჟო დეპარტამენტმა განბაჟება მოახდინა ახალი საგადასახადო კოდექსით დადგენილი ტარიფით, ანუ განაკვეთით _ 0,70 ლარი, რის თაობაზეც შედგენილ იქნა იმპორტის საბაჟო დეკლარაცია და ზ. ო-ოვს გადასახდელად სულ განესაზღვრა 2306,09 ლარი (ს.ფ. 14). ზ. ო-ოვის წარმომადგენელმა გ. ტ-ძემ 2005 წლის 14 იანვარს მიმართა რეგიონალურ საბაჟო “აღმოსავლეთს” და მოითხოვა ზედმეტად გადახდილი თანხის _ 574,8 ლარის ზ. ო-ოვისთვის უკან დაბრუნება (ს.ფ. 15-16). საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის თავმჯდომარის მოადგილის _ ნ. კ-შვილის 2005 წლის 28 იანვრის ¹04-14/1596 პასუხის მიხედვით, საქართველოს საბაჟო კოდექსის მე-4 მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, საბაჟო ურთიერთობების სფეროში გამოიყენებოდა საბაჟო კანონმდებლობის გამოქვეყნებული აქტები, რომლებიც მოქმედებდა საქონლის მესაკუთრის ან მფლობელის სრულ განკარგულებაში გადაცემის დღისათვის, ხოლო ამავე კოდექსის 105-ე მუხლის მიხედვით, საბაჟო გაფორმება მთავრდებოდა საქონლის გაშვებით, რის შემდეგაც საქონელი გადადიოდა მფლობელის სრულ განკარგულებაში და შესაბამისად, გადასახადების გადახდევინება 2005 წლის 1 იანვრიდან ხორციელდებოდა ახალი საგადასახადო კოდექსით დადგენილი განაკვეთების შესაბამისად (ს.ფ. 17).
საკასაციო სასამართლო, პირველ ყოვლისა, აღნიშნავს, რომ კონკრეტულ შემთხვევაში, საბაჟო გაფორმება განხორციელდა 2005 წლის 10 იანვარს და ზ. ო-ოვის მიერ შემოყვანილ სატვირთო-სამგზავრო ავტომანქანაზე საბაჟო გადასახადი განისაზღვრა 2005 წლის 1 იანვრიდან მოქმედი ახალი საგადასახადო კოდექსით დადგენილი განაკვეთის შესაბამისად. ამასთან, საქართველოს ძველი, 1997 წლის საგადასახადო კოდექსის 273-ე მუხლის მე-2 ნაწილით განსაზღვრული იყო მსუბუქი ავტომანქანების დაბეგვრა, რომლის “ა” ქვეპუნქტის თანახმად, 13 წლის წლოვანების მქონე მსუბუქი ავტომანქანის იმპორტი, დღგ-ისა და აქციზის ნაცვლად, იბეგრებოდა ფიქსირებული გადასახადით და ტარიფი იყო 0,50 ლარი ძრავის მოცულობის ერთ სმ3-ზე, ხოლო საქართველოს ახალი, 2004 წლის საგადასახადო კოდექსის 258-ე მუხლის მიხედვით, ამ მუხლში აღნიშნული აქციზური საქონელი, კერძოდ, მსუბუქი ავტომობილი იბეგრება შემდეგი განაკვეთით _ 0,70 ლარით ძრავის მოცულობის ერთ სმ3-ზე. ამდენად, საქართველოს 2005 წლის 1 იანვრიდან მოქმედი საგადასახადო კოდექსით, ძველ საგადასახადო კოდექსთან შედარებით, მსუბუქი ავტომანქანის იმპორტისას მისი დაბეგვრის ტარიფი გაიზარდა 0,20 ლარით ძრავის მოცულობის ერთ სმ3-ზე.
საკასაციო სასამართლო ვერ დაეთანხმება სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 282-ე მუხლის მე-3 ნაწილზე მითითებით, რომ ახალი კოდექსის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად ჩაითვალა ძველი საგადასახადო კოდექსი, მაგრამ მხოლოდ 2005 წლის 1 იანვრიდან დაწყებულ საგადასახადო პერიოდებზე, იმავე სასამართლოს მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ კონკრეტულ შემთხვევაში, ზ. ო-ოვს ავტომანქანის განბაჟების შესახებ ვალდებულება (შესაბამისად, უფლებაც) გაუჩნდა 2004 წლის 12 დეკემბრიდან.
საკასაციო სასამართლო, მოცემული სამართლებრივი ურთიერთობის მართებული იურიდიული დარეგულირების მიზნით, მისი ლეგალური უზრუნველყოფის მიმოხილვის კონტექსტში, თავდაპირველად მიუთითებს ამ დავის წარმოშობის დროს მოქმედი საქართველოს 1998 წლის საბაჟო კოდექსის მე-4 მუხლის მე-4 ნაწილზე, რომლის თანახმად, საბაჟო ურთიერთობების სფეროში გამოიყენებოდა საბაჟო კანონმდებლობის გამოქვეყნებული აქტები, რომლებიც მოქმედებდა საქონლის მესაკუთრის ან მფლობელის სრულ განკარგულებაში გადაცემის დღისათვის. ამავე კოდექსის 105-ე მუხლის მიხედვით, საბაჟო გაფორმება მთავრდებოდა საქონლის გაშვებით, რის შემდეგაც საქონელი გადადიოდა მფლობელის სრულ განკარგულებაში. ხსენებული კოდექსის მე-5 მუხლის “ზ” ქვეპუნქტში “გაშვება” განმარტებული იყო, როგორც საბაჟო ორგანოების მიერ საბაჟო გაფორმების შემდეგ საქონლის ან სატრანსპორტო საშუალებების გადაცემა პირის სრულ განკარგულებაში.
ამდენად, საქართველოს 1998 წლის საბაჟო კოდექსის ზემოხსენებული ნორმების კომპლექსური შეჯერებით საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ “გაშვება” განისაზღვრებოდა, როგორც საბაჟო გაფორმების ფინალური მოქმედება, ხოლო ორივე მათგანის რეალიზების ერთობლივ რეზულტატს წარმოადგენდა შესაბამისი შედეგი _ საქონლის ან სატრანსპორტო საშუალებების გადაცემა პირის სრულ განკარგულებაში.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ამ შემთხვევაში, სატრანსპორტო საშუალების გადაცემა პირის სრულ განკარგულებაში განხორციელდა საბაჟო ორგანოს მიერ საბაჟო გაფორმების შემდეგ _ 2005 წლის 10 იანვარს _ როდესაც ზ. ო-ოვი გამოცხადდა საბაჟო ორგანოში საბაჟო გადასახდელების გადასახდელად. მოპასუხე საბაჟო ორგანოს მიერ იმავე დღესვე დამთავრდა სატვირთო-საბაჟო დეკლარაციით საქონლის იმპორტის საბაჟო რეჟიმის შესაბამისი განბაჟება და ზ. ო-ოვმა სრულად გადაიხადა საბაჟო გადასახდელები, რის შემდეგაც იმპორტირებული საქონელი გადავიდა მისი, როგორც მესაკუთრის განკარგულებაში.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს 1998 წლის საბაჟო კოდექსის 74-ე მუხლზე, რომლის მიხედვით, საბაჟო გადასახდელების გადახდა ხდებოდა საქონლის საბაჟო გაფორმების დამთავრებამდე, კანონმდებლობის შესაბამისად. ამავე კოდექსის 76-ე მუხლის თანახმად, საბაჟო გაფორმება იყო გარკვეული საბაჟო პროცედურების ჩატარება საქონლისა და/ან სატრანსპორტო საშუალებების შესაბამის საბაჟო რეჟიმში მოქცევისა და ამ რეჟიმის დამთავრების მიზნით, ამ კოდექსის მოთხოვნათა შესაბამისად. ხსენებული კოდექსის 83-ე მუხლის მიხედვით, საქონლითა და სატრანსპორტო საშუალებებით საქართველოს საბაჟო საზღვრის გადაკვეთისას საქონელი და სატრანსპორტო საშუალებები ექვემდებარებოდა საბაჟო ორგანოში დეკლარირებას. საქართველოს 1998 წლის საბაჟო კოდექსის მე-9 მუხლის თანახმად, პირს უფლება ჰქონდა, ნებისმიერ დროს აერჩია ნებისმიერი საბაჟო რეჟიმი ან შეეცვალა იგი მეორით.
საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს საქართველოს საგადასახადო კოდექსის (2004 წ.) 57-ე მუხლის პირველ ნაწილზე, რომლის მიხედვით, საგადასახადო ვალდებულებად ითვლება გადასახადის გადამხდელის ვალდებულება, გადაიხადოს ამ კოდექსით დაწესებული და შემოღებული გადასახადი. ამავე კოდექსის 64-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, საგადასახადო პერიოდი არის დროის მონაკვეთი, რომლითაც განისაზღვრება გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის საგადასახადო ვალდებულება (გადასახადის კუთვნილი თანხის გადახდა) კონკრეტული გადასახადის მიმართ. ხსენებული კოდექსის 257-ე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, აქციზური საქონლის იმპორტის შემთხვევაში დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების მომენტად ითვლება საბაჟო კანონმდებლობის მიხედვით იმპორტის განხორციელების დრო.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ დაუსაბუთებლად გააიგივა ერთმანეთთან ავტომანქანის განბაჟების შესახებ ზ. ო-ოვის უფლება და მისივე ვალდებულება და მათი წარმოშობა განსაზღვრა ერთდროულად _ 2004 წლის 12 დეკემბრიდან _ ზ. ო-ოვის მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე სატვირთო-სამგზავრო ავტომანქანის შემოყვანის, ანუ საქართველოს საზღვრის გადმოკვეთის მომენტით.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს 1998 წლის საბაჟო კოდექსის 86-ე მუხლის პირველ ნაწილზე, რომლის თანახმად, საბაჟო-სატვირთო დეკლარაციის წარდგენა ხდებოდა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიერ დადგენილ ვადებში, რომლებიც არ უნდა ყოფილიყო 2 დღეზე მეტი საქონლისა და მისი გადამზიდი სატრანსპორტო საშუალებების საბაჟო ორგანოებისათვის წარდგენის დღიდან (გარდა 23-ე თავით გათვალისწინებული შემთხვევებისა).
ამდენად, საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საქართველოს 1998 წლის საბაჟო კოდექსის 86-ე მუხლის პირველი ნაწილის ნორმა შეიცავდა ორ ურთიერთდაკავშირებულ მოქმედებას, რომელთაგან პირველი _ საქონლისა და მისი გადამზიდი სატრანსპორტო საშუალებების საბაჟო ორგანოებისათვის წარდგენა წარმოადგენდა მეორე მათგანის _ საბაჟო-სატვირთო დეკლარაციის წარდგენის წინმსწრებ და მისი განხორციელების დამაფუძნებელ აუცილებელ წინაპირობას.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის (2004 წ.) 57-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული საგადასახადო ვალდებულების, ისევე, როგორც საქონლის განბაჟების ვალდებულების, მისი პრაქტიკული რეალიზების თვალსაზრისით, ზოგადი სახით არსებობა ან/და ხსენებული ვალდებულების წარმოშობის მომენტის ხელოვნურად განსაზღვრა დროის რაიმე პერიოდთან მიმართებით, შეუძლებელი იყო. საქართველოს ტერიტორიაზე საქონლის შემოტანისა და იმპორტის საბაჟო რეჟიმში მისი მოქცევისას, საქონლის განბაჟების ვალდებულების წარმოშობის მომენტად იმ დროისათვის მიჩნეული უნდა ყოფილიყო საბაჟო ორგანოსათვის წარდგენილი საბაჟო-სატვირთო დეკლარაციის მიხედვით საბაჟო გადასახდელების გაანგარიშება-გადახდის დღე და გამოყენებული უნდა ყოფილიყო _ იმპორტის საბაჟო-სატვირთო დეკლარაციის საბაჟო ორგანოსათვის წარდგენისას _ იმპორტის განხორციელებისას საბაჟო გადასახდელების შესახებ არსებული შესაბამისი კანონმდებლობა და იმავე კანონმდებლობით განსაზღვრული ტარიფები. ზ. ო-ოვს საბაჟო რეჟიმის არჩევისა და ავტომანქანის განბაჟების უფლება წარმოექმნა ავტომანქანის საქართველოს საზღვარზე გადმოყვანის შემდეგ, რაც მას შეეძლო გაეკეთებინა შესაბამის ვადაში, ხოლო ავტომანქანის განბაჟების ვალდებულება მას წარმოეშვა იმპორტის საბაჟო-სატვირთო დეკლარაციის საბაჟო ორგანოსათვის წარდგენის, საქონლის განბაჟებისა და საბაჟო გადასახდელების გადახდისას _ 2005 წლის 10 იანვარს. საკასაციო სასამართლო ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ ზ. ო-ოვს, ობიექტური თვალსაზრისით, მანამდე, ზოგადად, ვერც წარმოეშობოდა განბაჟების ვალდებულება, რადგან აღნიშნული ვალდებულების შესრულების ხასიათი, მოცულობა და საერთოდ, მისი არსებობა განისაზღვრებოდა სწორედ კონკრეტული საბაჟო რეჟიმის არჩევის, საბაჟო ორგანოსთვის საბაჟო გადასახდელების გადახდის მიზნით მიმართვისა და საბაჟო-სატვირთო დეკლარაციის საბაჟო ორგანოსათვის წარდგენის ერთობლივად არსებობით.
აქედან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, ამ შემთხვევაში, არსებითი და გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს სწორედ განბაჟების ვალდებულების წარმოშობის მომენტის მართებულად განსაზღვრას და არა საგადასახადო პერიოდის დაწყების მომენტის ან ტარიფის შემცველი ნორმების ხასიათის დადგენას. ამდენად, მოსარჩელე ზ. ო-ოვი სწორად დაიბეგრა საქართველოს ახალი საგადასახადო კოდექსით და მის მიერ შემოყვანილი ავტომანქანის განბაჟება განხორციელდა კანონის შესაბამისად.
გარდა ამისა, საკასაციო სასამართლოს 2009 წლის 30 ივნისის სხდომაზე კასატორის _ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის რეგიონალური საბაჟო “აღმოსავლეთის” უფლებამონაცვლე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექცია) წარმომადგენელმა განმარტა, რომ ამ შემთხვევაში, ჩვეულებრივად, საბაჟო გადასახდელების გადახდა ხდება მათი გადახდის მომენტისათვის არსებული ტარიფების მიხედვით.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე მუხლის პირველ ნაწილზე, მე-2 ნაწილის “ა” ქვეპუნქტსა და მე-3 ნაწილზე, რომელთა თანახმად, საკასაციო საჩივარი შეიძლება ეფუძნებოდეს მხოლოდ იმას, რომ გადაწყვეტილება კანონის დარღვევითაა გამოტანილი. სამართლის ნორმები დარღვეულად ითვლება, თუ სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა. საპროცესო სამართლის ნორმების დარღვევა მხოლოდ მაშინ შეიძლება გახდეს გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველი, თუ ამ დარღვევის შედეგად საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ამ შემთხვევაში, სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა _ (კომპლექსურად) არ გამოიყენა საქართველოს 1998 წლის საბაჟო კოდექსის მე-4 მუხლის მე-4 ნაწილი, 105-ე მუხლი და მე-5 მუხლის “ზ” ქვეპუნქტი.
ამდენად, კონკრეტულ შემთხვევაში, სახეზეა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე მუხლის მე-2 ნაწილის “ა” ქვეპუნქტით რეგლამენტირებული საკასაციო საჩივრების საფუძველი _ კანონის, საპროცესო სამართლის ნორმების დარღვევის შედეგად მოცემულ საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა მიღებული, რაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველია. საკასაციო სასამართლო თვითონ მიიღებს გადაწყვეტილებას საქმეზე, რადგან არ არსებობს საქმის სააპელაციო სასამართლოში ხელახლა განსახილველად დაბრუნების საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლები.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობა მიიჩნევს, რომ არ არსებობს ზ. ო-ოვის სარჩელის დაკმაყოფილების სამართლებრივი საფუძველი, ხოლო წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრები საფუძვლიანია, რის გამოც საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის და ამავე სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექცია) საკასაციო საჩივრები უნდა დაკმაყოფილდეს, გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 9 ივლისის გადაწყვეტილება და საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც ზ. ო-ოვის სარჩელი არ დაკმაყოფილდება.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობამ იხელმძღვანელა რა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 1.2; საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53-ე, 243.2, 257-ე, 389-ე, 411-ე მუხლებით და

გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :

1. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის და ამავე სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის საკასაციო საჩივრები დაკმაყოფილდეს;
2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 9 ივლისის გადაწყვეტილება და საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნას ახალი გადაწყვეტილება;
3. ზ. ო-ოვის სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს;
4. ზ. ო-ოვს დაეკისროს სახელმწიფო ბაჟის სახით 300 ლარის გადახდა სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ;
5. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.