ბს-1485-1443(კ-08) 16 აპრილი, 2009 წ.
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატამ
შემადგენლობა:

ნინო ქადაგიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: მაია ვაჩაძე, მარიამ ცისკაძე



სხდომის მდივანი – ნ. გოგატიშვილი


კასატორი - საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო, წარმომადგენელი – ზ. ლ-შვილი


მოწინააღმდეგე მხარე – ნ. ბ-ძე

მესამე პირი - ქ. თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობა


გასაჩივრებული განჩინება - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 2 სექტემბრის განჩინება


დავის საგანი - ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობა

აღწერილობითი ნაწილი

2007 წლის 14 მაისს ნ. ბ-ძემ სასარჩელო განცხადებით მიმართა ქ. თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას, მოპასუხის: საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიმართ, ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობის თაობაზე.



მოსარჩელე სასარჩელო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ ცხოვრობდა ქ.თბილისში, ... ქ. ¹...-ში მდებარე მრავალსართულიან სახლში. 2006 წლის 14 ივნისს ... ქ. ¹...-ში მცხოვრებ ბინის მესაკუთრეთა ამხანაგობის კრების მიერ გაფორმდა ოქმი არასაცხოვრებელი ფართის, კერძოდ, ბინის თავზე არსებული სხვენის, მის საკუთრებაში გადაცემის თაობაზე.
თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობამ 2006 წლის 20 ოქტომბრის ¹534/1-04 განკარგულებით მიმართა საჯარო რეესტრს ზემოაღნიშნული არასაცხოვრებელი ფართის გამგეობის სახელზე რეგისტრაციის თაობაზე. 2006 წლის 2 ნოემბრის ¹012006072218 რეგისტრაციის საფუძველზე, არასაცხოვრებელი ფართი საკუთრების უფლებით აღირიცხა ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობის სახელზე.
2006 წლის 21 ნოემბერს გაფორმდა სხვენის პრივატიზაციის ხელშეკრულებაც. ასევე აუდიტის დასკვნის საფუძველზე შეფასდა სხვენი და მან საგადასახადო სამსახურში გადაიხადა შეფასების 12%. მოსარჩელის განმარტებით, 2006 წლის 22 ნოემბერს მან მიმართა საჯარო რეესტრის სამსახურს, წარუდგინა რეგისტრაციისათვის სავალდებულო დოკუმენტაცია და მოითხოვა მის მიერ პრივატიზებული არასაცხოვრებელი ფართის 63,99 კვ.მ მის სახელზე აღრიცხვა, რაზედაც 2007 წლის 14 მარტს ეთქვა უარი, რის შემდგომაც მოსარჩელემ საჩივრით მიმართა ზემდგომ ადმინისტრაციულ ორგანოს, რომელმაც 2007 წლის 16 აპრილს ასევე არ დააკმაყოფილა სარჩელი.
მოსარჩელის მოსაზრებით, ზემოაღნიშნული ადმინისტრაციული აქტი უკანონოა, ვინაიდან რეგისტრაციის განხორციელებაზე უარის თქმის საფუძვლად მითითებულია «ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ» საქართველოს ორგანულ კანონში 2006 წლის 29 დეკემბერს განხორციელებული ცვლილებები, რომლის 652 მუხლის თანახმად, გამგეობა განისაზღვრა პრივატიზაციის განმახორციელებელ ორგანოდ. მოსარჩელის განმარტებით, მან სარეგისტრაციო დოკუმენტაცია რეგისტრაციის განმახორციელებელ ორგანოს წარუდგინა 2006 წლის 21 ნოემბერს, ანუ აღნიშნულ კანონში ცვლილებების შეტანამდე, შესაბამისად კანონს არ უნდა მისცემოდა უკუქცევითი ძალა და მოპასუხეს უნდა განეხორციელებინა რეგისტრაცია.
ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე ითხოვდა საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2007 წლის 16 აპრილის ¹01/11-2199/724/ბ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობასა და მოპასუხის დავლდებულებას, მის სახელზე საკუთრების უფლებით აღერიცხა 63,99მ2 არასაცხოვრებელი ფართი (სხვენი), მდებარე ქ. თბილისში, ... ქ. ¹..., ბ....-ის თავზე.
მოპასუხე – საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს წარმომადგენელმა სასარჩელო განცხადება არ ცნო და მოითხოვა მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 5 ივნისის განჩინებით სასკ-ის 16.2 მუხლის შესაბამისად საქმეში მესამე პირად ჩაება ქ. თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 12 ნოემბრის გადაწყვეტილებით ნ. ბ-ძის სასარჩელო განცხადება დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად, ბათილად იქნა ცნობილი საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2007 წლის 16 აპრილის ¹01/11-2129/724/ბ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი და ადმინისტრაციულ ორგანოს დაევალა საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებათა გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ გამოეცა ახალი ადმინისტრაციული აქტი.
საქალაქო სასამართლო გადაწყვეტილებაში მიუთითებდა, რომ გასაჩივრებული აქტის მიღების დროისათვის მოქმედი «უძრავ ნივთებზე რეგისტრაციის შესახებ» საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის შესაბამისად, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს თბილისის სარეგისტრაციო სამსახურში ქ. თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობის 2006 წლის 20 ოქტომბრის ¹534/1-04 განკარგულების საფუძველზე უძრავ ნივთზე განხორციელდა პირველადი რეგისტრაცია, რომლის დროსაც მარეგისტრირებული ორგანოსათვის ცნობილი იყო სახელმწიფო საკუთრებად უძრავი ნივთის რეგისტრაციის მიზანი, კერძოდ, ფიზიკური პირისათვის პრივატიზაციის განხორციელების გზით უძრავ ნივთზე საკუთრების გადაცემა. ამავე კანონის მე-14 მუხლის შესაბაისად, საკუთრების გადაცემა, დატვირთვა, შეზღუდვა ან შეწყვეტა რეგისტრირდება შესაბამისი უფლების დამადასტურებელი ერთ-ერთი საბუთის და ამ კანონის მე-20 მუხლით განსაზღვრული სარეგისტრაციო განცხადებისა და სხვა საბუთების საფუძველზე.
დადგენილია ასევე ისიც, რომ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს თბილისის სარეგისტრაციო სამსახურმა 2006 წლის 22 ნოემბერს სარეგისტრაციოდ მიიღო ნ. ბ-ძის ¹012006079553 განცხადება, რომელიც აკმაყოფილებდა ხსენებული კანონის მე-20 მუხლის მოთხოვნებს და მარეგისტრირებელ ორგანოს განმცხადებლისათვის არ განუსაზღვრავს ვადა დამატებითი დოკუმენტების ან ინფორმაციის წარდგენისათვის. ამასთან, საქმის მასალებში არ მოიპოვება მტკიცებულება და მოპასუხე მხარესაც არ გაუკეთებია მინიშნება მასზედ, რომ არსებობდა ნ. ბ-ძის განცხადების საფუძველზე დაშვებული სარეგისტრაციო წარმოების კანონით გათვალისწინებული შეჩერების საფუძვლები. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საქალაქო სასამართლოს განმარტებით, იმჟამად მოქმედი «უძრავ ნივთებზე უფლებათა რეგისტრაციის შესახებ» საქართველოს კანონის (2005 წლის 28 დეკემბრის) 21-ე მუხლის მე-8 ნაწილის შესაბამისად, სარეგისტრაციო სამსახური ვალდებული იყო უფლების შემდგომი რეგისტრაცია განეხორციელებინა 5 სამუშაო დღის ვადაში. მიუხედავად აღნიშნულისა, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ 2006 წლის 22 ნოემბერს წარდგენილ განცხადებაზე მხოლოდ 2007 წლის 13 მარტის ¹0114-081286 გადაწყვეტილებით უთხრა უარი ნ. ბ-ძეს სარეგისტრაციო წარმოებაზე ზემოხსენებული კანონის 24-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის საფუძველზე, თუმცა ხსენებულ ადმინისტრაციულ აქტში კონკრეტულად არ არის მითითებული ამ ნორმით გათვალისწინებული რომელი საფუძვლით ეთქვა განმცხადებელს უარი სარეგისტრაციო წარმოებაზე.
სასამართლოს განმარტებით, ვინაიდან მოსარჩელე ნ. ბ-ძეს სადავოდ არ გაუხდია საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2007 წლის 13 მარტის ¹0113-081286 გადაწყვეტილება სარეგისტრაციო წარმოებაზე უარის თქმის შესახებ, სასამართლო მოკლებულია შესაძლებლობას, იმსჯელოს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის კანონიერებაზე.
ქ.თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობის მიერ 2006 წლის 20 ოქტომბრისათვის, ანუ განკარგულების მიღების დროისათვის მოქმედი «ადგილობრივი მმართველობისა და თვითმმართველობის შესახებ» საქართველოს ორგანული კანონის მე-7 მუხლის 1-ლი ნაწილის «გ» პუნქტის თანახმად, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოთა ექსკლუზიურ უფლებამოსილებას განეკუთვნებოდა საქართველოს კანონით დადგენილი წესით ადგილობრივი მმართველობის ქონების ფლობა, სარგებლობა და განკარგვა, ხოლო ამავე მუხლის 1-ლი ნაწილის «ვ» პუნქტის თანახმად კი საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ადგილობრივი თვითმმართველობის საბინაო და არასაცხოვრებელი ფონდის შექმნა და მისი განკარგვა.
«საქართველოს დედაქალაქ –თბილისის შესახებ» საქართველოს კანონის მე-4 მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად, ქალაქ თბილისში ადგილობრივი თვითმმართველობა ხორციელდება წარმომადგენლობითი ორგანოს – ქალაქ თბილისის საკრებულოს და აღმასრულებელი ორგანოს – ქალაქ თბილისის მერიის მეშვეობით, ხოლო ამავე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, ქალაქ თბილისის მერია, რომელიც შედგება ქალაქ თბილისის მთავრობისა და ქალაქ თბილისის რაიონების გამგეობისაგან, წარმოადგენს თვითმმართველობის ორგანოთა სისტემას, რომელიც უზრუნველყოფს ქალაქ თბილისის თვითმმართველობის აღმასრულებელ-განმკარგულებელ საქმიანობას. ამავე კანონის მე-91 მუხლის თანახმად, ქალაქ თბილისის თვითმმართველობის ორგანოები ექსკლუზიურ უფლებამოსილებებს ახორციელებენ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით, დამოუკიდებლად და საკუთარი პასუხისმგებლობით. ამავე მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად, ქალაქ თბილისის თვითმმართველობის ექსკლუზიურ უფლებამოსილებას განეკუთვნება ქალაქ თბილისის საკუთრებაში არსებული ქონების მართვა და განკარგვა.
სასამართლოს მოსაზრებით, ზემოაღნიშნული მუხლებიდან გამომდინარე, სადავო ფართის განკარგვა განახორციელა უფლებამოსილმა ადმინისტრაციულმა ორგანომ და აღნიშნულიდან გამომდინარე, სასამართლო უსაფუძვლოდ მიიჩნევს მოპასუხის მტკიცებას მასზედ, რომ 2006 წლის 21 ნოემბერს გაფორმებული სხვენის პრივატიზების ხელშეკრულება დადებულია არაუფლებამოსილი პირის მიერ.
მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ.
აპელანტი სააპელაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ «ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ» 2005 წლის 16 დეკემბრის საქართველოს ორგანული კანონი ამოქმედდა 2006 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოების არჩევნების შედეგების ოფიციალურად გამოცხადების დღიდან, ანუ 2006 წლის 19 ოქტომბრიდან. «ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ» საქართველოს ორგანული კანონის ამოქმედების შემდგომი დროიდან მოქმედი «საქართველოს დედაქალაქის – თბილისის შესახებ» საქართველოს კანონის მე-4 და მე-91 მუხლები, ქალაქ თბილისის რაიონების გამგეობებს არანაირად არ ანიჭებს ქალაქ თბილისის საკუთრებაში არსებული ქონების მართვისა და განკარგვის უფლებას. ამავე კანონის 29-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, «გამგეობის უფლებამოსილება და საქმიანობის წესი განისაზღვრება ქალაქ თბილისის მერიის დებულებით», ხოლო 2006 წლის 21 ნოემბრისთვის მოქმედი «ქალაქ თბილისის მერიის დებულების» თანახმად, გამგეობებს არასაცხოვრებელი ფართების მოქალაქეთათვის უსასყიდლოდ გადაცემის არანაირი უფლებამოსილება არ გააჩნდათ.
ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2003 წლის 9 სექტემბრის ¹12-7 გადაწყვეტილებით დამტკიცებულ «ქალაქ თბილისში საცხოვრებელი ფონდის შექმნისა და განკარგვის წესის» მე-2 მუხლის თანახმად, «ქალაქ თბილისის მერიის საცხოვრებელ ფონდს შეადგენს ქალაქ თბილისის ტერიტორიაზე არსებული არაპრივატიზებული საცხოვრებელი ფართობები, რომლებიც წარმოადგენს ქ. თბილისის მერიის ადგილობრივ საკუთრებას». აღნიშნულიდან გამომდინარე, ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2003 წლის 9 სექტემბრის ¹12-7 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული «ქალაქ თბილისში საცხოვრებელი ფონდის შექმნისა და განკარგვის წესი» ითვალისწინებს ქ. თბილისის მერიის საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ფართობების განკარგვისა და საბინაო ფონდის შექმნის ერთიან წესს, ხოლო 2006 წლის 21 ნოემბრის პრივატიზაციის ხელშეკრულების თანახმად, ქ. თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობის საბინაო კომუნალური განყოფილების მიერ «საქართველოს რესპუბლიკაში ბინების პრივატიზაციის (უსასყიდლოდ გადაცემის) შესახებ» საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992 წლის 1 თებერვლის ¹107 დადგენილების საფუძველზე, მოქალაქე ნ. ბ-ძეს უსასყიდლოდ საკუთრებაში გადაეცა სხვენი, ანუ არასაცხოვრებელი ფართი. საქართველოს პრეზიდენტის 2007 წლის 29 იანვრის ¹73 ბრძანებულებით დამტკიცებული «კანონიერი მოსარგებლეებისათვის გადასაცემი არაპრივატიზებული საცხოვრებელი და არასაცხოვრებელი (იზოლირებული და არაიზოლირებული) ფართობის ადგილობრივი თვითმმართველობის აღმასრულებელი ორგანოების მიერ კანონიერი მოსარგებლეებისათვის უსასყიდლოდ საკუთრებაში გადაცემის წესის» მე-2 მუხლის «ბ» ქვეპუნქტის შესაბამისად, არასაცხოვრებელ ფართობს წარმოადგენს – შენობის ის ნაწილი, რომელიც არ გამოიყენება საცხოვრებლად. აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტის განმარტებით, საქალაქო სასამართლოს მოსაზრება, რომ 2006 წლის 20 ნოემბრისათვის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობას სრული კანონიერი უფლება ჰქონდა, 2006 წლის 21 ნოემბრის პრივატიზაციის ხელშეკრულების თანახმად, ქ. თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობის საბინაო კომუნალური განყოფილების მიერ «საქართველოს რესპუბლიკაში ბინების პრივატიზაციის (უსასყიდლოდ გადაცემის) შესახებ» საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992 წლის 1 თებერვლის ¹107 დადგენილების საფუძველზე, მოქალაქე ნ. ბ-ძისთვის უსასყიდლო საკუთრებაში გადაეცა სხვენი, ანუ არასაცხოვრებელი ფართი, კანონიერ საფუძველს მოკლებულია, ვინაიდან საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992 წლის 1 თებერვლის ¹107 დადგენილება ითვალისწინებდა მოქალაქეთა ბინის კონსტიტუციური უფლების რეალიზაციის დაჩქარებას, სახელმწიფო და საზოგადოებრივი საბინაო ფონდის მოქალაქეთათვის საკუთრებაში გადაცემას. სწორედ აღნიშნულიდან გამომდინარე, ვინაიდან არ იყო განსაზღვრული ადგილობრივი თვითმმართველობის მიერ არასაცხოვრებელი ფართების განკარგვის უფლებამოსილება, აუცილებელი გახდა 2006 წლის 29 დეკემბერს «ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ» საქართველოს ორგანულ კანონში ცვლილებებისა და დამატებების და საქართველოს პრეზიდენტის 2007 წლის 29 იანვრის ¹73 ბრძანებულებით კანონიერი მოსარგებლეებისათვის გადასაცემი არაპრივატიზებული საცხოვრებელი და არასაცხოვრებელი (იზოლირებული და არაიზოლირებული) ფართობის ადგილობრივი თვითმმართველობის აღმასრულებელი ორგანოების მიერ კანონიერი მოსარგებლეებისათვის უსასყიდლოდ საკუთრებაში გადაცემის წესის დამტკიცება. აღნიშნული ნორმატიული აქტებით განისაზღვრა ის უფლებამოსილი ორგანო, რომელსაც გააჩნია აღნიშნულ უძრავ ნივთებზე (არასაცხოვრებელ ფართებზე) კანონიერი მოსარგებლეებისათვის უსასყიდლოდ საკუთრებაში გადაცემის განხორციელების უფლებამოსილება.
ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი ითხოვდა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 12 ნოემბრის გადაწყვეტილების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 2 სექტემბრის განჩინებით საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 12 ნოემბრის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებები და გაიზიარა სამართლებრვი შეფასება.
მითითებული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ.
კასატორი საკასაციო საჩივრით ითხოვდა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 2 სექტემბრის განჩინების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.
კასატორი საკასაციო საჩივარს აფუძნებდა ძირითადად იმავე გარემოებებზე, რაზეც მიუთითებდა სააპელაციო საჩივარში.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, მხარეთა ახსნა-განმარტებების მოსმენის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა და გასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულების შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს საკასაციო საჩივარი უსაფუძვლოა და არ უნდა დაკმაყოფილდეს, შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქმეზე დადგენილადაა ცნობილი შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები:
ქ. თბილისში ... ქუჩა ¹...-ში მდებარე მე-2 სადარბაზოს მცხოვრებლებმა თანხმობა განაცხადეს იმის თაობაზე, რომ ნ. ბ-ძეს (პროცესუალურ მოწინააღმდეგეს) მოეხდინა მისი კუთვნილი ბინის პარამეტრებზე არსებული 65 კვ/მ ფართის სხვენის პრივატიზება.
თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობის 2006 წლის 20 ოქტომბრის განკარგულებით, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს თბილისის სარეგისტრაციო სამსახურს ეთხოვა მოეხდინა კომუნალურ ფონდში რიცხული 63,99 კვ/მ ფართის, რომლის პრივატიზებასაც ნ. ბ-ძე ითხოვდა, რეგისტრაცია.
ქ. თბილისში, ... ქ. ¹...-ში, მე-2 სადარბაზო, ბინა ¹...-ის ზემოთ არსებული სხვენი თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობის 2006 წლის 20 ოქტომბრის განკარგულების საფუძველზე აღირიცხა სახელმწიფო საკუთრებად.
2006 წლის 21 ნოემბერს ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობის საბინაო კომუნალური განყოფილების წარმომადგენელსა და ნ. ბ-ძეს შორის გაფორმდა სხვენის პრივატიზაციის ხელშეკრულება და ამ უკანასკნელს უსასყიდლოდ საკუთრებაში გადაეცა თბილისში, ... ქ. ¹...-ში, მე-2 სადარბაზო, ბინა ¹...–ის ზემოთ მდებარე 63,99 კვ/მ ფართის სხვენი.
საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს თბილისის სარეგისტრაციო სამსახურმა ნ. ბ-ძეს უარი უთხრა სარეგისტრაციო წარმოებაზე იმ მოტივით, რომ უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტი მიღებული იყო არაუფლებამოსილი ორგანოს მიერ.
კასატორის - საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს საკასაციო საჩივარი, ისევე როგორც მისი უარი რეგისტრაციის განხორციელებაზე, ეფუძნება მოტივაციას იმის თაობაზე, რომ “ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონის ამოქმედების შემდგომი დროიდან მოქმედი “საქართველოს დედაქალაქის-თბილისის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-4 და მე-91 მუხლები, ქ. თბილისის გამგეობებს არ ანიჭებდა ქ. თბილისის საკუთრებაში არსებული ქონების მართვისა და განკარგვის უფლებას.
საკასაციო სასამართლო მითითებულ მოტივაციას მიიჩნევს არაარგუმენტირებულად და თავის მხრივ, განმარტავს შემდეგს, ,,ადგილობრივი მმართველობისა და თვითმმართველობის შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონის მე-7 მუხლის 1-ლი ნაწილის ,,ბ” პუნქტის შესაბამისად, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოთა ექსკლუზიურ უფლებამოსილებას განეკუთვნებოდა საქართველოს კანონით დადგენილი წესით ადგილობრივი მმართველობის ქონების ფლობა, სარგებლობა და განკარგვა. ხოლო ამავე მუხლის პირველი ნაწილის “ვ” პუნქტის თანახმად, ამავე ორგანოს უფლებამოსილებას მიეკუთვნებოდა კანონმდებლობით დადგენილი წესით ადგილობრივი თვითმმართველობის საბინაო და საცხოვრებელი ფონდის შექმნა და მისი განკარგვა.
მითითებული ნორმის საფუძველზე საკასაციო სასამართლო უდავოდ მიიჩნევს იმ ფაქტს, რომ საბინაო და საცხოვრებელი ფონდის განკარგვა “ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონის ამოქმედებამდე წარმოადგენდა გამგეობის უფლებამოსილებას. იმ საკითხის გასარკვევად თუ ვის კომპეტენციას მიეკუთვნებოდა ადგილობრივი ქონების განკარგვა ,,ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ” ორგანული კანონის ამოქმედების შემდგომ, საკასაციო სასამართლო საჭიროდ მიიჩნევს საკანონმდებლო ნორმების შეჯერებას.
საყურადღებოა, რომ “ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ” საქართველოს ორგანულმა კანონმა თვითმმართველი ერთეულის საკუთრებაში არსებული ქონების მართვა და განკარგვა კვლავ მიაკუთვნა თვითმმართველი ერთეულის ექსკლუზიურ უფლებამოსილებას. რაც შეეხება კასატორის მოტივაციას “საქართველოს დედაქალაქის - თბილისის შესახებ” საქართველოს კანონსა და ქალაქ თბილისის მერიის დებულებაზე, აღნიშნული აქტები, საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, ასევე არ გამორიცხავს ქონების განკარგვაზე გამგეობის უფლებამოსილებას, კერძოდ, “საქართველოს დედაქალაქის - თბილისის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-91 მუხლი მიუთითებს, რომ ქ. თბილისის საკუთრებაში არსებული ქონების მართვა და განკარგვა წარმოადგენს ქ. თბილისის თვითმმართველობის უფლებამოსილებას. ანალოგიური ნორმაა ჩადებული ქ. თბილისის მერიის დებულების მე-14 მუხლის “დ” ქვეპუნქტში, სადაც საუბარია იმაზე, რომ ქ. თბილისის მთავრობა უფლებამოსილია დადგენილი წესით მოახდინოს ადგილობრივი საკუთრების ფლობა, განკარგვა და სარგებლობა. ამასთან, ორივე ზემოაღნიშნული აქტი შეიცავს ცალსახა მითითებას იმის თაობაზე, რომ ქ. თბილისის მერია შესდგება თბილისის მთავრობისა და მისი რაიონების გამგეობისაგან, რომლებიც ერთობლიობაში წარმოადგენენ თვითმმართველობის ორგანოთა სისტემას.
ამდენად, მითითებულ აქტებში საუბარი თვითმმართველობის ორგანოს უფლებამოსილებაზე, განკარგოს ქონება. რაც შეეხება ქ. თბილისს, აღნიშნულ ქალაქთან მიმართებაში გამგეობები მერიასთან ერთად წარმოადგენენ ერთიან თვითმმართველობის ორგანოს. შესაბამისად, მსჯელობა იმის თაობაზე, რომ გამგეობებს მითითებული უფლებამოსილება არ გააჩნდათ, ცალსახად არ გამომდინარეობს ზემოაღნიშნული ნორმატიული აქტებიდან.
საკასაციო სასამართლო ასევე მნიშვნელოვნად მიიჩნევს საქართველოს პრეზიდენტის 2007 წლის 29 ივნისის ¹73 ბრძანებით დამტკიცებულ ,,კანონიერი მოსარგებლისათვის გადასაცემი არაპრივატიზებული საცხოვრებელი და არასაცხოვრებელი (იზოლირებული და არაიზოლირებული) ფართობის ადგილობრივი თვითმმართველობის აღმასრულებელი ორგანოების მიერ კანონიერი მოსარგებლეებისათვის უსასყიდლოდ საკუთრებაში გადაცემის წესზე” მითითებას. აღნიშნული წესი, ქ. თბილისთან მიმართებაში, განსაზღვრავს რაიონის გამგეობის უფლებამოსილებას ქონების განკარგვის საკითხში. კერძოდ, აღნიშნული წესის მე-3 მუხლის შესაბამისად, არაპრივატიზებული საცხოვრებელი და არასაცხოვრებელი (იზოლირებული და არაიზოლირებული) ფართობის კანონიერი მოსარგებლისათვის საკუთრებაში გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს ადგილობრივი თვითმმართველობის აღმასრულებელი ორგანოს უფლებამოსილი თანამდებობის პირი: თვითმმართველი ქალაქის მერი, მუნიციპალიტეტის გამგებელი, ქ. თბილისში შესაბამისი რაიონის გამგებელი.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ საქართველოს პრეზიდენტის ზემოაღნიშნული ბრძანებით კონკრეტულად განისაზღვრა ქ. თბილისის რაიონების გამგეობის უფლებამოსილება, განკარგონ არაპრივატიზებული საცხოვრებელი და არასაცხოვრებელი ფართი, რაც, საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, გამორიცხავს ნ. ბ-ძისათვის რეგისტრაციაზე უარის თქმის კასატორისეული მოტივაციის გაზიარების შესაძლებლობას.
აქვე საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაქცევს ,,უძრავ ნივთებზე უფლებათა რეგისტრაციის შესახებ’ საქართველოს კანონის (კანონი მოქმედებდა ნ. ბ-ძისათვის რეგისტრაციის განხორციელებაზე უარის თქმის მომენტში) მე-4 მუხლზე, რომლის შესაბამისადაც უძრავ ნივთზე უფლებათა და საკუთრების უფლების მოტივების, ასევე ყადაღისა და საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის შესახებ რეგისტრირებულ მონაცემთა მიმართ მოქმედებს უტყუარობის პრეზუმფცია, ვიდრე ისინი საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ძალადაკარგულად, ბათილად ან არარად არ იქნება ცნობილი.
წინამდებარე შემთხვევაში (ს.ფ.16) საჯარო რეესტრის ჩანაწერების საფუძველზე დადგენილია ობიექტზე ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობის საკუთრების უფლება, ამდენად ობიექტზე არსებობს გამგეობის საკუთრების პრეზუმფცია, რომელიც კანონით დადგენილი წესით სადავო არ გამხდარა და რაც საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, წარმოადგენს დამატებით არგუმენტს, რათა საჯარო რეესტრის თბილისის სარეგისტრაციო სამსახურის უარი მიჩნეულ იქნეს კანონშეუსაბამოდ.
საკასაციო სასამართლო ასევე იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მოტივაციას ადმინისტრაციული ორგანოს მხრიდან ადმინისტრაციული წარმოების პროცედურების დარღვევის თაობაზე და მიაჩნია, რომ საკასაციო საჩივარში წარმოდგენილი არგუმენტები და მოსაზრებები არ იძლევა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმებისა და საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილების შესაძლებლობას.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 410-ე მუხლით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა :

1. საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 2 სექტემბრის განჩინება;
3. საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს გადახდეს სახელმწიფო ბაჟი 300 ლარის ოდენობით;
4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.