ბს-714-686(კ-08) 20 მაისი, 2009 წელი
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:
ნუგზარ სხირტლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
ნინო ქადაგიძე, ლევან მურუსიძე
საქმის განხილვის ფორმა _ ზეპირი მოსმენის გარეშე
კასატორი(მოპასუხე) _ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს Dშემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრი
მოწინააღმდეგე მხარე(მოსარჩელე) _ ე. გ-ძე
გასაჩივრებული განჩინება _ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 20.03.08წ. განჩინება
დავის საგანი _ დეკლარაციის დაგვიანებით წარდგენისათვის დარიცხული ჯარიმისაგან გათავისუფლება
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :
02.07.07წ. ე. გ-ძემ სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას და ქ. თბილისის საგადასახადო ინსპექციის 14.05.07წ. ¹311387 ბრძანების, 08.06.07წ. ¹1686 და ¹1840 საგადასახადო მოთხოვნების ბათილად ცნობა მოითხოვა. მოსარჩელემ შესაბამისად, მოითხოვა აგრეთვე ამავე ინსპექციის 30.04.07წ. ¹311387 საგადასახადო სამართალდარღვევის ოქმის იმ ნაწილის ბათილად ცნობა, რომლითაც წლიური საშემოსავლო დეკლარაციების დაგვიანებით წარდგენისათვის დაერიცხა ჯარიმა. მოსარჩელემ მოითხოვა ასევე ქონების გადასახადზე დარიცხული 3028 ლარის საურავისაგან გათავისუფლება, თუმცა 17.08.07წ. აღნიშნულ ნაწილში სასარჩელო მოთხოვნა შეამცირა (ს.ფ. 35). მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ 2004-2005 წწ. მის ეკონომიკურ საქმიანობას წარმოადგენდა საცხოვრებელი ფართის გაქირავება. ქირავნობის ხელშეკრულებით მიღებულ შემოსავალზე კანონმდებლობით დაწესებულ საშემოსავლო გადასახადს დროულად და სრულად იხდიდა, თუმცა ამ წლების საშემოსავლო და ქონების დეკლარაციებს არ ავსებდა. 2004წ. დასაწყისში ჰქონდა 19 279 ლარის ზედმეტობა. სარჩელის აღძვრის დროს საშემოსავლო გადასახადის ნაწილში ბიუჯეტთან ჰქონდა 2976 ლარის ზედმეტობა. 30.04.07წ. საკუთარი ინიციატივით, დაგვიანებით წარადგინა 2004 და 2005 წლების საშემოსავლო და ქონების დეკლარაციები, რის შემდეგაც საგადასახადო უწყების თანამშრომლებმა შეუდგინეს საგადასახადო სამართალდარღვევის ოქმი. მოსარჩელე თვლის, რომ 131.1 მუხლის თანახმად, დეკლარაციის წარდგენაზე ვალდებულ პირს გააჩნია დამატებითი გადასახდელი თანხა, რადგან წინააღმდეგ შემთხვევაში შეუძლებელი ხდება მუხლის სანქციით განსაზღვრული ჯარიმის ოდენობის გამოთვლა. მუხლის სიტყვა-სიტყვითი განმარტებიდან გამომდინარე იგულისხმება, რომ მუხლით გათვალისწინებულ პასუხისმგებლობას ადგილი აქვს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს დამატებითი გადასახდელი თანხა. მუხლი ჯარიმის ოდენობას განსაზღვრავს “ამ დეკლარაციის საფუძველზე დამატებითი გადასახდელი თანხის” მიხედვით, ანუ დეკლარაციის საფუძველზე გადასახდელი თანხის მხოლოდ იმ ნაწილის მიხედვით, რომელიც გადახდილი არ იყო. მოსარჩელე თვლის, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 131-ე მუხლით დადგენილი ჯარიმა არ უნდა დაჰკისრებოდა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 17.08.07წ. განჩინებით ქ. თბილისის საგადასახადო ინსპექციის 30.04.07წ. ¹311387 საგადასახადო სამართალდარღვევის ოქმის ბათილად ცნობის ნაწილში შეწყდა წარმოება დაუშვებლობის მოტივით.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 17.08.07წ. განჩინებით ე. გ-ძის სასარჩელო მოთხოვნა დაკმაყოფილდა, ბათილად იქნა ცნობილი თბილისის საგადასახადო ინსპექციის 14.05.07წ. ¹311387 ბრძანება და ამავე ინსპექციის 08.06.07წ. ¹1686 და ¹1840 საგადასახადო მოთხოვნები. აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალურმა ცენტრმა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 20.03.08წ. განჩინებით საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა გასაჩივრებული გადაწყვეტილება. სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საგადასახადო კოდექსის 131-ე მუხლით განისაზღვრა საგადასახადო დეკლარაციის დაგვიანებით წარდგენისათვის პასუხისმგებლობა, რომლის თანახმად, გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილ ვადაში საგადასახადო ორგანოში საგადასახადო დეკლარაციის წარდგენის ვადის დარღვევა იწვევს დაჯარიმებას. კანონმდებელმა მოცემული პასუხისმგებლობის დადგომა დაუკავშარა არა მხოლოდ დეკლარაციის წარდგენის ვადის დარღვევას, არამედ ამ დეკლარაციის საფუძველზე დამატებით გადასახდელი თანხის არსებობას, ამ უკანასკნელის 5% ოდენობით ყოველ დაგვიანებულ სრულ(არასრულ) საგადასახადო თვეზე, მაგრამ არანაკლებ 200 ლარისა აღნიშნული დეკლარაციის წარუდგენლობის ყოველი სრული (არასრული) თვისათვის. სააპელაციო პალატამ დადგენილად მიიჩნია, რომ ე. გ-ძეს 15.06.07წ. შედარების აქტის თანახმად, 2004 წლის 1 იანვრისათვის საშემოსავლო გადასახადის ნაწილში ერიცხებოდა ზედმეტობა 19 279 ლარი და 50 თეთრი და ამ ხნის განმავლობაში გადახდილი ჰქონდა საშემოსავლო გადასახადი სრულად. 2007 წლის 14 ივნისისათვის ზედმეტობა უდასტურდებოდა 2 976 ლარი და 42 თეთრი. ე. გ-ძეს წარუდგენელი საშემოსავლო დეკლარაციის საფუძველზე დამატებით გადასახდელი თანხა არ ერიცხებოდა და საშემოსავლო გადასახადის გადახდით გადამხდელის მიერ მოხდა გადასახადის ფაქტიურად აღიარება და დეკლარირება. ე. გ-ძეს საშემოსავლო გადასახადი გადახდილი ჰქონდა. შესაბამისად, სააპელაციო პალატის მოსაზრებით, მის მიმართ აღნიშნული გადასახადის გადაუხდელობისათვის არ ამოქმედებულა მითითებული კოდექსის 129-ე მუხლით გათვალისწინებული საურავი. სააპელაციო პალატამ გაიზიარა აპელანტის მოსაზრება იმასთან დაკავშირებით, რომ საგადასახადო კოდექსის 41-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის “დ” ქვეპუნქტის დეფინიციის თანახმად, გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია კანონმდებლობით დადგენილი წესით საგადასახაო ორგანოს წარუდგინოს საგადასახადო დეკლარაციები იმ გადასახადებზე, რომელთა მიმართაც იგი ითვლება გადასახადის გადამხდელად. ამასთანავე, სააპელაციო პლატამ აღნიშნა, რომ პასუხისმგებლობა დეკლარაციის არადროული წარდგენისათვის ამავე კოდექსის 131-ე მუხლით იყო დადგენილი, რომელიც განსაზღვრავდა ჯარიმის ოდენობას დეკლარაციის დამატებით გადასახდელი თანხის 5%-ის ოდენობით. ე. გ-ძემ 2004-2005 წწ. დეკლარაციები 30.04.07წ. წარადგინა, ხოლო 2007 წლის 14 ივნისისათვის ე. გ-ძეს ზედმეტობა უდასტურდებოდა 2976 ლარი და 42 თეთრი. საგადასახადო მოთხოვნის წარდგენის დროისათვის მას ერიცხებოდა არა დავალიანება, არამედ ზედმეტობა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 20.03.08წ. განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს ფინანსთა სამნისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალურმა ცენტრმა და სააპელაციო პალატის 20.03.08წ განჩინების გაუქმება მოითხოვა. კასატორმა აღნიშნა, რომ სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა საგადასახადო კოდექსის 131-ე მუხლი. მოსარჩელის მიერ დარღვეული იქნა გადასახადის გადამხდელის უმთავრესი ვალდებულება, რომელიც განსაზღვრულია საგადასახადო კოდექსის 217-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის “ა” ქვეპუნქტით, კერძოდ, საშემოსავლო და მოგების გადასახადის დეკლარაციის წარდგენის ვალდებულება. მიუხედავად არსებული ზედმეტობისა, ე. გიორგაძე ვალდებული იყო წარედგინა დეკლარაცია. წინააღმდეგ შემთხვევაში მის მიერ გადახდილი თანხა აისახებოდა გადამხდელის აღრიცხვის პირად ბარათზე ზედმეტად გადახდილ თანხად, რომლის დაბრუნებაც მას ნებისმიერ დროს შეეძლო. ხსენებული გარემოება მისცემს გადასახადის გადამხდელს გადასახადის გადახდისაგან თავის არიდების საშუალებას.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 17.12.08წ. განჩინებით საკასაციო საჩივარი დასაშვებად იქნა მიჩნეული.
სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე საკასაციო საჩივარი განხილულ იქნა ზეპირი მოსმენის გარეშე.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, გასაჩივრებული განჩინების კანონიერებისა და საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობის შემოწმების შედეგად თვლის, რომ საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ შემდეგ გარემოებათა გამო:
საგადასახადო სამართალდარღვევა წარმოადგენს მართლსაწინააღმდეგო, მოქმედებას ან უმოქმედობას, გამოხატული საგადასახადო ვალდებულებების შეუსრულებლობაში ან არაჯეროვან შესრულებაში, რომლისთვისაც საგადასახადო სამართალდარღვევისათვის დადგენილია პასუხისმგებლობა. საგადასახადო კოდექსის 131.1 მუხლის თანახმად, პირის მიერ საგადასახადო ორგანოში დეკლარაციის/გაანგარიშების წარდგენისათვის საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილი ვადის დარღვევა, იწვევს დაჯარიმებას ამ დეკლარაციის/გაანგარიშების საფუძველზე გადასახდელად დასარიცხი გადასახადის თანხის 5 პროცენტის ოდენობით ყოველ დაგვიანებულ სრულ (არასრულ) თვეზე. დეკლარაციის დაგვიანებით წარდგენისათვის პასუხისმგებლობას ითვალისწინებდა აგრეთვე 13.06.97წ. საგადასახადო კოდექსის 253.1 მუხლი.
საქმის მასალებით დასტურდება, რომ ე. გ-ძემ 2004 და 2005 წლების საშემოსავლო გადასახადის წლიური დეკლარაციები თბილისის საგადასახადო ინსპექციაში 30.04.07წ. წარადგინა. აღნიშნულზე შედგენილი იქნა 30.04.07წ. ¹311887 საგადასახადო სამართალდარღვევის ოქმი, რომელსაც ხელს აწერს აგრეთვე გადასახადის გადამხდელი ე. გ-ძე. თბილისის საგადასახადო ინსპექციის 14.05.07წ. ¹311387 ბრძანებით ე. გ-ძეს საგადასახადო სამართალდარღვევისათვის პასუხისმგებლობის ზომად სანქციის სახით განესაზღვრა ჯარიმა 20 060 ლარი და 50 თეთრი. ქ. თბილისის საგადასახადო ინსპექციის 08.06.07წ. ¹1840 საგადასახადო მოთხოვნით ე. გ-ძეს 7244.25 ლარი, ხოლო 08.06.07წ. ¹1686 საგადასახადო მოთხოვნით 12 416.25 ლარი დაეკისრა გადასახდელად. განსახილველ შემთხვევაში ჯარიმის ოდენობა ე. გ-ძეს სადავოდ არ გაუხდია. დავის საგანს შეადგენს ჯარიმის დარიცხვის საფუძველი.
საკასაციო სასამართლო არ იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას იმის თაობაზე, რომ გადასახადის გადამხდელის მიერ შესაბამის საგადასახადო პერიოდში გადასახადის გადახდა და საშემოსავლო გადასახადის ნაწილში ზედმეტობის არსებობა დეკლარაციის დაგვიანებით წარდგენისათვის დადგენილი ჯარიმისაგან გათავისუფლების საფუძველია. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საგადასახადო კოდექსის 131.1 მუხლის თანახმად, ჯარიმის გათავისუფლების საფუძველს ქმნის ე.წ. ნულოვანი საგადასახადო დეკლარაცია, რაც იმას ნიშნავს, რომ დეკლარაციის/ გაანგარიშების საფუძველზე გადასახდელად დასარიცხი გადასახადის თანხა ნულის ტოლია. საქმის მასალებით დასტურდება, რომ 2004წ. და 2005წ. მოსარჩელე ეწეოდა ეკონომიკურ საქმიანობას და არსებობდა საშემოსავლო გადასახადის წლიური დეკლარაციებით გადასახდელი თანხა(ს.ფ. 11-16), ამ პერიოდში შემოსავლები, ხარჯები და საგადასახადო აგენტის ფუნქციის შესრულებასთან დაკავშირებული საგადასახადო ვალდებულებები ნულის ტოლი არ ყოფილა. საგადასახადო კოდექსის 95-ე მუხლის თანახმად, საგადასახადო დეკლარაცია წარმოადგენს გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის წერილობით ანგარიშგებას მიღებული შემოსავლებისა და გაწეული ხარჯების, შემოსავლის წყაროების, გადასახადით დასაბეგრი სხვა ობიექტების, საგადასახადო შეღავათების, გამოანგარიშებული გადასახადის თანხის ან/და გადასახადის გამოანგარიშებასა და გადახდასთან დაკავშირებული სხვა მონაცემების შესახებ. გადასახადის გადამხდელი/საგადასახადო აგენტი ან სხვა ვალდებული პირი ვალდებულია წარადგინოს საგადასახადო დეკლარაცია ამ კოდექსით გათვალისწინებულ შემთხვევებსა და ვადაში. თუ გადასახადის გადამხდელს საგადასახადო პერიოდში არ გააჩნია დეკლარაციაში შეტანას დაქვემდებარებული განაცემები, მას უფლება აქვს შესაბამისი პერიოდის მიხედვით არ წარადგინოს აღნიშნული დეკლარაცია. დეკლარაციის წარდგენის სავალდებულოობა გამომდინარეობს გადასახადის დარიცხვის პროცესში მისი მნიშვნელობიდან. საგადასახადო კოდექსის 68.2 მუხლის მიხედვით, საგადასახადო დეკლარაცია გადასახადის დარიცხვის ერთ-ერთი ძირითადი საფუძველია. ამავე მუხლის მე-5 ნაწილის მიხედვით, თუ გადასახადის გადახდევინება დაკავშირებულია საგადასახადო დეკლარაციების შევსებასთან, გადასახადის გადახდის ვალდებულებათა ამსახველი დეკლარაციის შევსება განიხილება, როგორც: ა) ამ გადასახადის დარიცხვა; ბ) “საგადასახადო მოთხოვნა” და საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში შესასრულებული ვალდებულება. ამდენად, პირის მიერ დეკლარაციის შევსება და საგადასახადო ორგანოში წარდგენა (დეკლარირება) მიზნად ისახავს ერთის მხრივ, გადასახადის გადამხდელის კუთვნილი გადასახადის თანხის ოდენობის დადგენას საგადასახადო ორგანოების მიერ და მეორეს მხრივ ამ თანხის დარიცხვას (საგადასახადო ორგანოში აღრიცხვას) ყოველ საანგარიშო პერიოდისათვის, შესაბამისად კოდექსის 131-ე მუხლის, დაჯარიმების დროს მოქმედი რედაქციით, მითითება “დეკლარაციის საფუძველზე დამატებით გადასახდელი თანხის” შესახებ გულისხმობს გადასახადის გადამხდელის მიერ დეკლარირებული საგადასახადო ვალდებულებას და არა სხვაობას დაგვიანებით წარდგენილ დეკლარაციაში ასახულ (დარიცხულ) გადასახადის თანხასა და შესაბამის საანგარიშო პერიოდში გადახდილი გადასახადის თანხას შორის. ნორმის ამგვარი გაგება დასტურდება 28.12.08წ. კანონით შეტანილი ცვლილებების შედეგად მუხლის ახალი რედაქციით, რომლითაც დაზუსტდა კანონმდებლის ნება და სანქციის განსაზღვრის საფუძვლად დეკლარაციის მიხედვით გადასახდელად დასარიცხი გადასახადის თანხა მიეთითა. კოდექსის 217-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, საშემოსავლო გადასახადის შესახებ დეკლარაციას საგადასახადო ორგანოს საგადასახადო აღრიცხვის მიხედვით საანგარიშო წლის მომდევნო წლის 1 აპრილამდე წარუდგენენ. 41-ე მუხლის შესაბამისად გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია კანონმდებლობით დადგენილი წესით, საგადასახადო აღრიცხვის ადგილის მიხედვით საგადასახადო ორგანოს წარუდგინოს საგადასახადო დეკლარაციები იმ გადასახადებზე, რომელთა მიმართაც იგი ითვლება გადასახადის გადამხდელად. საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილ ვალდებულებათა შეუსრულებლობის ან არაჯეროვნად შესრულების შემთხვევაში გადასახადის გადამხდელს ეკისრება კოდექსით ან/და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა.
ხსენებული ნორმების საფუძველზე საკასაციო პალატა თვლის, რომ გადასახადის გადამხდელის მიერ საგადასახადო ორგანოში დეკლარაციის წარდგენის ვალდებულება გამიჯნულია გადასახადების გადახდის ვალდებულებისაგან, ანუ ეს ორი ვალდებულება პირს დამოუკიდებლად ეკისრება, მიუხედავად იმისა, რომ მათი წარმოშობის საფუძველი საერთოა, შესაბამისად თითოეულის შეუსრულებლობისათვის სანქციები ცალ-ცალკეა განსაზღვრული. ერთ-ერთი ვალდებულების შესრულება არც გამორიცხავს და არც მოიცავს მეორე ვალდებულების შესრულებას. იმ შემთხვევაში თუ გადასახადის გადამხდელი დადგენილ ვადაში სათანადო წესის დაცვით წარადგენს დეკლარაციას, მაგრამ არ გადაიხდის კუთვნილ გადასახადს, მას დაეკისრება სანქცია გადასახადის შემცირებისათვის ან/და დაგვიანებით გადახდისათვის შესაბამისი მუხლით, ხოლო თუკი კუთვნილი გადასახადის გადახდას არ ერთვის დეკლარაციის წარდგენა – გადამხდელს დაეკისრება დადგენილი სანქცია დეკლარაციის დაგვიანებით წარდგენისათვის.
სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილია, რომ ე. გ-ძეს 01.01.04წ. მდგომარეობით 19 279.50 ლარის ზედმეტობა გააჩნდა. საქმის მასალებით დასტურდება, რომ 31.12.05წ. მდგომარეობით ეს თანხა 40 201.98 ლარს შეადგენს. მითითებულ საგადასახადო პერიოდში, კერძოდ, 2004წ. და 2005წ. დარიცხული გადასახადის ოდენობაა ნული ლარი(ს.ფ. 7). ამდენად, გადასახადის გადამხდელის მიერ სახელმწიფო ბიუჯეტში გადახდილი თანხა ირიცხებოდა ზედმეტად გადახდილი გადასახადის ანგარიშზე და ე. გიორგაძეს რაიმე საგადასახადო ვალდებულება არ გააჩნდა. საკასაციო სასამართლო ყურადღებას ამახვილებს იმ გარემოებაზე, რომ საგადასახადო კოდექსის 39.1 მუხლის “დ” ქვეპუნქტის საფუძველზე გადასახადის გადამხდელს უფლება აქვს ჩაითავლოს ან დაიბრუნოს, ხოლო ამავე კოდექსის 52.1 მუხლის “ვ” ქვეპუნქტის საფუძველზე საგადასახადო ორგანო ვალდებულია დაუბრუნოს გადასახადის გადამხდელს ზედმეტად გადახდილი თანხა. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ ზედმეტად გადახდილი თანხა საგადასახადო დეკლარაციის დაგვიანებით წარდგენისათვის დადგენილი ჯარიმისაგან გათავისუფლების საფუძველს არ ქმნის. ამასთანავე, მხარეები სადავოდ არ ხდიან იმ გარემოებას, რომ ე. გ-ძის მიერ 30.03.07წ. წარდგენილი 2004 და 2005 წლების დეკლარაციები არ იყო ნულოვანი.
ამდენად, განსახილველ სამართალდარღვევას გააჩნია არა მატერიალური, არამედ ფორმალური შემადგენლობა (დეკლარაციის წარუდგენლობის ფაქტი), ე.ი. პასუხისმგებლობა აღნიშნულ სამართალდარღვევისათვის დგება იმისდა მიუხედავად წარმოიქმნა გადასახადზე ნარჩენი თუ გადასახადი გადახდილია ზედმეტი ოდენობით. სანქცია ასეთ შემთხვევაში დგება მხოლოდ იმ გადასახადებთან დაკავშირებით, რომლებზეც გადამხდელი, კანონმდებლობის შესაბამისად, ვალდებულია წარადგინოს დეკლარაცია. სანქცია გამოიყენება იმ შემთხვევაშიც, როდესაც დეკლარაციები წარდგენილია გადასახადის გადამხდელისათვის დადგენილ ვადებში, მაგრამ დეკლარაციის წარდგენისათვის დადგენილი ვადის გასვლის შემდეგ.
ამდენად, საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ სააპელაციო პალატის გასაჩივრებული განჩინება იურიდიულად არ არის დასაბუთებული, რაც სსკ-ის 394-ე მუხლის “ე” ქვეპუნქტის თანახმად, გასაჩივრებული განჩინების აბსოლუტურ საფუძველს ქმნის.
ზემოაღნიშნულთან ერთად საკასაციო პალატა ყურადღებას ამახვილებს იმ გარემოებაზე, რომ ქ.თბილისის საგადასახადო ინსპექციის 14.05.07წ. ¹311387 ბრძანების, 08.06.07წ. ¹1686 და ¹1840 საგადასახადო მოთხოვნის გამოცემის შემდეგ საგადასახადო კოდექსში შეტანილი ცვლილებების შედეგად საგადასახადო დეკლარაციის წარდგენის ვადის დარღვევისათვის შემცირდა 131-ე მუხლით გათვალისწინებული სანქცია, კერძოდ დადგინდა, რომ წარდგენისათვის კანონმდებლობით დადგენილი ვადის დარღვევა იწვევს პირის დაჯარიმებას დეკლარაციის/გაანგარიშების საფუძველზე გადასახდელად დასარიცხი გადასახადის თანხის 5 პროცენტის ოდენობით ყოველ დაგვიანებულ სრულ (არასრულ) თვეზე, ამასთანავე, მთელ დაგვიანებულ პერიოდზე გამოანგარიშებული სანქციის ჯამური თანხა არ უნდა აღემატებოდეს გადასახდელად დარიცხული გადასახადის თანხის 60 პროცენტს. მართალია, საგადასახადო კანონმდებლობას არ აქვს უკუქცევითი ძალა და საგადასახადო დაბეგვრისათვის გამოიყენება საგადასახადო კანონმდებლობის ოფიციალურად გამოქვეყნებული და ძალაში შესული ის ნორმატიული აქტები, რომლებიც მოქმედებს საგადასახადო ვალდებულების წარმოშობის დღისათვის, მაგრამ მოცემულ შემთხვევაში დავის საგანს შეადგენს არა საგადასახადო დაბეგვრა, არამედ საგადასახადო სამართალდარღვევა, პასუხისმგებლობა. კოდექსის 125.5 მუხლის თანახმად საგადასახადო სამართალდარღვევისათვის სანქციის შეფარდების დროს, თუ კანონით გაუქმებულია ან შემსუბუქებულია პასუხისმგებლობა ასეთი სამართალდარღვევის ჩადენისათვის, მოქმედებს ახალი კანონით დადგენილი ნორმა. “ნორმატიული აქტების შესახებ” კანონის 47-ე მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, თუ სამართალდარღვევის ჩადენის შემდეგ კანონით გაუქმდა ან შემსუბუქდა პასუხისმგებლობა ასეთი სამართალდარღვევის ჩადენისათვის, მოქმედებს ახალი კანონით დადგენილი ნორმა. ამდენად, საკასაციო პალატა თვლის, რომ სადავო სამათალურთიერთობაზე უნდა გავრცელდეს საგადასახადო კოდექსის 131-ე მუხლის ამჟამად მოქმედი რედაქცია, რომლის თანახმად დაგვიანებულ პერიოდზე გამოანგარიშებული სანქციის ჯამური თანხა არ უნდა აღემატებოდეს გადასახადელად დასარიცხი გადასახადის თანხის 60 პროცენტს. ამდენად, საკასაციო პალატა თვლის, რომ დავის კანონიერი გადაწყვეტის, სანქციის ჯამური თანხის ზუსტი განსაზღვრის მიზნით უნდა დადგინდეს სადავო პერიოდში ( 2004-2005 წწ.) გადასახდელად დასარიცხი თანხის ოდენობა.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ არსებობს გასაჩივრებული განჩინების სსკ-ის 412-ე მუხლის საფუძველზე გაუქმების და საქმის ხელახალი განხილვისათვის დაბრუნების საფუძველი, განჩინება მოკლებულია სათანადო სამართლებრივ და ფაქტობრივ წინამძღვრებს, სახეზეა როგორც სსკ-ის 393-ე მუხლში გათვალისწინებული საფუძველი, კანონის არასწორი განმარტება, ასევე სსკ-ის 394-ე მუხლის “ე” ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საკასაციო საჩივრის აბსოლუტური საფუძველი.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 1-ლი მუხლის მე-2 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 390-ე, 399-ე, 412-ე მუხლებით და
გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :
1. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს Dშემოსავლების სამსახურის ქ. თბილისის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექციის) საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 20.03.08წ. განჩინება და საქმე ხელახალი განხილვისათვის დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;
2. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.