ბს-1381-1320(კ-10) 27 იანვარი, 2011 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:


თავმჯდომარე მაია ვაჩაძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: ნინო ქადაგიძე
პაატა სილაგაძე


საქმის განხილვის ფორმა _ ზეპირი მოსმენის გარეშე

კასატორი (მოსარჩელე) _ შპს «...»

მოწინააღმდეგე მხარეები (მოპასუხეები): 1. სსიპ შემოსავლების სამსახური (საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის უფლებამონაცვლე); 2. სსიპ შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონული ცენტრი (საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონალური ცენტრის უფლებამონაცვლე); 3. საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო (საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭო)

გასაჩივრებული განჩინება _ ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2009 წლის 29 ივლისის განჩინება

სარჩელის საგანი _ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების ბათილად ცნობა


ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :


2008 წლის 29 დეკემბერს შპს «...» სარჩელი აღძრა ბათუმის საქალაქო სასამართლოში, მოპასუხეების _ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის ბათუმის საგადასახადო ინსპექციის, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს მიმართ.
სასარჩელო განცხადებაში აღნიშნული იყო, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 111-ე მუხლის თანახმად, საგადასახადო შემოწმება, რომელსაც ატარებდა საგადასახადო ორგანო, შეიძლება ყოფილიყო კამერალური და გასვლითი. მოცემულ შემთხვევაში ჩატარდა გეგმიური შემოწმება. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 113-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, გასვლითი საგადასახადო შემოწმება შეიძლება ყოფილიყო გეგმიური ან საკონტროლო. ამავე მუხლის მე-5 ნაწილის თანახმად, გეგმიური გასვლითი საგადასახადო შემოწმება ტარდებოდა საგადასახადო ორგანოს უფროსის/მისი მოადგილის გადაწყვეტილებით, კალენდარული წლის განმავლობაში არა უმეტეს ერთხელ, რის თაობაზეც გადასახადის გადამხდელს ეგზავნებოდა წერილობითი შეტყობინება შემოწმების დაწყებამდე არანაკლებ 10 სამუშაო დღისა, ხოლო შემოწმება უნდა დაწყებულიყო გადამხდელისათვის შეტყობინების ჩაბარებიდან არა უგვიანეს 30 კალენდარული დღისა. იმ შემთხვევაში, თუ აღნიშნულ ვადაში დასაბუთებული მიზეზებით შეუძლებელი ხდებოდა შემოწმების დაწყება, შეტყობინების ბათილად ცნობის თაობაზე ეცნობებოდა გადამხდელს. შეტყობინებაში მითითებული უნდა ყოფილიყო გეგმიური გასვლითი საგადასახადო შემოწმების საფუძველი და საგანი, ასევე შემოწმების ჩატარების სავარაუდო დრო. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის აუდიტის სამსახურს 2008 წლის 23 მაისს შედგენილი ჰქონდა ¹11-07/28 შეტყობინება გასვლითი საგადასახადო შემოწმების თაობაზე. ამ შეტყობინებისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის აუდიტის სამსახურის 2008 წლის 16 ივნისის ¹მ-55 ბრძანების საფუძველზე შპს „...» ჩატარდა გასვლითი საგადასახადო შემოწმება.
მოსარჩელის განმარტებით, შპს „...» გასვლითი საგადასახადო შემოწმების აქტი შედგენილი იყო 2008 წლის 16 ივლისს. როგორც გასაჩივრებული აქტის შინაარსიდან ირკვეოდა, შემოწმება დაიწყო 2008 წლის 17 ივნისს და დამთავრდა 2008 წლის 16 ივლისს. შემოწმებამ მოიცვა რეგისტრაციის დღიდან, 2006 წლის 8 სექტემბრიდან 2008 წლის 1 ივნისამდე განვლილი საანგარიშო პერიოდი, ხოლო საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 110-ე მუხლის მიზნებისათვის სასაქონლო-მატერიალურ ფასეულობათა ინვენტარიზაციის ჩატარების თარიღამდე – 2008 წლის 18 ივლისამდე განვლილი პერიოდი.
მოსარჩელემ მიუთითა, რომ შემმოწმებლებმა არასრულყოფილად გამოიკვლიეს რიგი საკითხები. კერძოდ, მოსარჩელის განმარტებით, მას დღგ-ს გადასახადის ჩათვლებიდან ამოღებაზე უარი ეთქვა შპს „...“ მიერ გამოწერილი საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა ბბ-68 ¹012552 თანხით – 3034 ლარი. აღნიშნული თანხა მოსარჩელეს დაერიცხა ძირითად გადასახადში. შემმოწმებელმა არასწორად განმარტა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის მე-2 პუნქტი, რომლის თანახმად, საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა წარმოადგენდა საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი ფორმის მკაცრი აღრიცხვის დოკუმენტს, რომლითაც დასტურდებოდა დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების ფაქტი. შპს „...“ ანგარიშ-ფაქტურის გამოწერით დაადასტურა მომხმარებელზე მიწოდებული პროდუქციის განხორციელების ფაქტი. ამავე კოდექსის 247-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, ჩასათვლელი დღგ-ის თანხა წარმოადგენდა გადასახადის თანხას, რომელიც გადახდილი ან გადასახდელი იყო ამ კოდექსის 248-ე მუხლის შესაბამისად გამოწერილი საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურების ან/და საბაჟო დეკლარაციების მიხედვით დასაბეგრ ოპერაციებზე ან/და დასაბეგრ იმპორტზე, თუ საქონელი/მომსახურება გამოიყენებოდა ან გამოყენებულ იქნებოდა გადასახადის გადამხდელის ეკონომიკური საქმიანობისათვის. მოსარჩელე იმ გარემოებაზეც მიუთითებდა, რომ დღგ-ს ჩათვლის უფლებისათვის, ის უნდა ყოფილიყო რეგისტრირებული დღგ-ს გადამხდელად, ჰქონოდა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლით გათვალისწინებული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა, რომლითაც დასტურდებოდა, რომ პირის მიერ გადახდილი იყო ან იქნებოდა დღგ, დასაბეგრი ოპერაციის ან/და დასაბეგრი იმპორტის შედეგად მიღებული საქონელი ან/და მომსახურება განკუთვნილი უნდა ყოფილიყო ეკონომიკური საქმიანობისათვის. ამდენად თუ ანგარიშ-ფაქტურა გამოწერილი იყო საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248 მუხლის შესაბამისად, მაშინ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 247-ე მუხლის მოთხოვნათა შესაბამისად უნდა განხორციელებულიყო საქონლის (მომსახურების) მიმღების მიერ დღგ-ს ჩათვლა.
მოსარჩელის განმარტებით, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის მიერ არ იქნა გათვალისწინებული ის გარემოებაც, რომ 2007 წლის დეკემბრის თვეში საერთაშორისო გადაზიდვაზე მთლიანმა დასაბეგრმა თანხამ შეადგინა 27543 ლარი, რომელიც დეკემბრის თვეში დაბეგრილი იყო 4%-იანი გადასახადით, რამაც შეადგინა 1101.72 ლარი. ეს ოპერაციები შპს «...» ასახული ჰქონდა საშემოსავლო დეკლარაციებში 2007 წლის დეკემბრის თვის მონაცემებში. საერთაშორისო გადაზიდვებზე გაწეული თანხა ასახული იყო საბაჟო დეკლარაციის მე-12 პარაგრაფში და შესაბამისად, ჩართული იყო დღგ-ს დასაბეგრ ბაზაში. მოსარჩელე საბაჟო დეკლარაციების საფუძველზე აწარმოებდა საერთაშორისო გადაზიდვებზე თანხის დაბეგვრას 4%-იანი გადასახადის დარიცხვით.
მოსარჩელემ ასევე ყურადღება მიაქცია იმ გარემოებას, რომ შპს „...“ ანგარიშვალდებული პირის მიერ წარმოდგენილი თანხების გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტების მიხედვით დავალიანება არ ერიცხებოდა და შესაბამისად, მოსარჩელემ მოითხოვა დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის _ 3606 ლარისა და ჯარიმის _ 902 ლარის, სულ _ 4508 ლარის; სოცფონდის გადასახადის _ 6009 ლარისა და ჯარიმის _ 502 ლარის, სულ – 7529 ლარის ჩამოწერა, ასევე 2007 წლის დეკემბრის თვეში საერთაშორისო გადაზიდვებზე დაბეგრილი თანხის 4%-იანი გადასახადის _ 1101.72 ლარის ოდენობით აღდგენა.
მოსარჩელემ ასევე უსაფუძვლოდ მიიჩნია შპს „...“ დირექტორის საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 134-ე მუხლის საფუძველზე _ 2000 ლარით დაჯარიმება.
საბოლოოდ, მოსარჩელემ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 2008 წლის 15 აგვისტოს ¹საორგ-79 ბრძანების, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონალური ცენტრის 2008 წლის 27 აგვისტოს ¹82/104 საგადასახადო მოთხოვნის, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის 2008 წლის 13 ნოემბრის ¹3242 ბრძანების ნაწილობრივ ბათილად ცნობა, აგრეთვე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს 2008 წლის 19 დეკემბრის ¹10/12813 გადაწყვეტილების ბათილად ცნობა მოითხოვა.
ბათუმის საქალაქო სასამართლოს 2009 წლის 18 მარტის გადაწყვეტილებით შპს «...» სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა შპს «...», რომელმაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2009 წლის 29 ივლისის განჩინებით შპს «...» სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა ბათუმის საქალაქო სასამართლოს 2009 წლის 18 მარტის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს მიერ საქმეზე დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებები და მიუთითა მათზე.
სააპელაციო სასამართლომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის პირველი ნაწილის საფუძველზე განმარტა, რომ დღგ-ს გადამხდელად რეგისტრირებული პირი ვალდებული იყო საქონლის მომსახურების მიმღების მოთხოვნისას დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელებიდან არა უგვიანეს მეორე დღისა, გამოეწერა ანგარიშ-ფაქტურა და წარედგინა იგი მიმღებისათვის, იმის მიუხედავად, იყო თუ არა ეს უკანასკნელი გადასახადის გადამხდელი. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 238-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, შპს «...» მიერ შპს «...» საქონლის მიღებასთან დაკავშირებით დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების დროდ ითვლებოდა საქონლის მიწოდების მომენტი, ე.ი. 2006 წლის 9, 20 და 29 ნოემბერი, შესაბამისად, დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების დროდ ითვლებოდა შპს «...» მიერ საქონლის მიწოდების დღე.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის თანახმად, საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა წარმოადგენდა საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი ფორმის მკაცრი აღრიცხვის დოკუმენტს, რომლითაც დასტურდებოდა დღგ-ის დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების ფაქტი და აღირიცხებოდა საგადასახადო ორგანოში. მას მყიდველი იმ მიზნით წარუდგენდა საგადასახადო ორგანოს, რომ მიეღო დღგ-ს ჩათვლა.
სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 247-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, იმისათვის, რომ პირს ჰქონოდა დღგ-ს ჩათვლის უფლება, ის უნდა ყოფილიყო რეგისტრირებული დღგ-ს გადამხდელად და უნდა ჰქონოდა 248-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად გამოწერილი ანგარიშ-ფაქტურა, რაშიც იგულისხმებოდა ანგარიშ-ფაქტურის გამოწერა დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელებიდან არა უგვიანეს ორი დღისა.
სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ შპს «...» საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილი წესის დარღვევით გამოწერილი ანგარიშ-ფაქტურების საფუძველზე მაინც მიიღო დღგ-ში ჩათვლა 3034 ლარის ოდენობით.
სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის სწორად და დროულად შევსების ვალდებულებას საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 247-ე-248-ე მუხლები, მართალია ადგენდნენ საქონლის მიმწოდებლისათვის, მაგრამ, დღგ-ს ჩათვლით საგადასახადო კანონმდებლობა საქონლის მიმღებს უფლებას მხოლოდ მას შემდეგ აძლევდა, რაც ის 248-ე მუხლით დადგენილი წესით შევსებულ ანგარიშ-ფაქტურას მიიღებდა. აპელანტს, მაშინ მიეცემოდა დღგ-ს ჩათვლის საფუძველი, რაც ის საგადასახადო კოდექსის 247-ე მუხლის მე-2 ნაწილით განსაზღვრულ დროში მიიღებდა ანგარიშ-ფაქტურებს მიმწოდებლის – შპს «...». მოცემულ შემთხვევაში შპს «...” შეიძინა საქონელი და არ შეასრულა მასზე კანონით დაკისრებული ვალდებულებები, რის გამოც აპელანტი ვალდებული იყო კანონით დადგენილ ვადაში მიემართა საქონლის მიმწოდებლისათვის _ შპს «...» და მოეთხოვა ანგარიშ-ფაქტურის გამოწერა.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ აპელანტის მიერ 2006 წლის 9, 20 და 29 ნოემბერს შპს «...» მიღებული 19 890 ლარის ღირებულების ფქვილის შესახებ ანგარიშ-ფაქტურები დასაბეგრი ოპერაციების დროიდან მოთხოვნილ იქნა კანონით დადგენილი ვადის დაგვიანებით, რითაც შპს «...» განახორციელა დღგ-ს ჩათვლა. შემმოწმებელმა სწორად ჩათვალა, რომ ადგილი ჰქონდა კანონით დადგენილი წესების მოთხოვნათა დარღვევას და კანონდარღვევის გამო საგადასახადო ორგანომ შპს «...» მიღებული ჩათვლის გაუქმების მიზნით ძირითად გადასახადში დაარიცხა შემცირებული თანხა.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 125-ე მუხლის მე-5 ნაწილით განსაზღვრული იყო, რომ საგადასახადო სამართალდარღვევის სანქციის შეფარდების დროს თუ კანონით გაუქმებული ან შემსუბუქებული იყო პასუხისმგებლობა ასეთი სამართალდარღვევის ჩადენისათვის, მოქმედებდა ახალი კანონით დადგენილი ნორმა. მოცემულ შემთხვევაში, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ ადგილი ჰქონდა არა საგადასახადო სამართალდარღვევისათვის სანქციის შეფარდებას, არამედ სანქციის შეფარდების შესახებ მოწინააღმდეგე მხარის მიერ გამოცემული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების კანონიერების შემოწმებას.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 199-ე მუხლის პირველი და მე-2 ნაწილების თანახმად, გადასახადის გადამხდელი ვალდებული იყო სწორად და დროულად აღერიცხა შემოსავლები და ხარჯები დოკუმენტურად დადასტურებულ მონაცემთა საფუძველზე მიეკუთვნა იმ საანგარიშო პერიოდისათვის, რომელშიც მოხდა მათი მიღება და გაწევა იმგვარად, რომ ცხადად ასახულიყო დასაბეგრი შემოსავალი და გაწეული ხარჯები. ასევე სწორად აღერიცხა მის საქმიანობასთან დაკავშირებული ყველა ოპერაცია, რათა გარანტირებული ყოფილიყო კონტროლი მათ დაწყებაზე, მიმდინარეობასა და დასრულებაზე. აღრიცხვის პირველად დოკუმენტებში სრულად და გარკვევით უნდა ყოფილიყო ასახული სამეურნეო ოპერაციის შინაარსი, საგანი, თანხა, სამეურნეო ოპერაციებში მონაწილე მხარეების დასახელება.
ამდენად, სააპელაციო სასამართლომ უსაფუძვლოდ მიიჩნია აპელანტის მტკიცება, რომ საერთაშორისო გადაზიდვებზე მომსახურებისათვის გაწეული ხარჯები შპს «...» მიერ სწორად იყო ასახული სათანადო დოკუმენტაციის საფუძველზე. მართალია, შპს «...» ოპერაციები აპელანტს ასახული ჰქონდა 2007 წლის დეკემბრის თვის საშემოსავლო დეკლარაციების მონაცემებში და გაწეული ხარჯების თანხები ჩართული იყო დღგ-ს დასაბეგრ ბაზაში, მაგრამ შპს «...» საქონლის ტრანსპორტირებისათვის თურქ მძღოლებზე საერთაშორისო გადაზიდვებისათვის გადახდილი შესაბამისი რაოდენობის ფულადი თანხების დასადასტურებლად შემმოწმებელთან წარადგინა თურქეთის ფირმა «...“Lდა ფირმა «...“-სგან მიღებული მტკიცებულებები, კერძოდ, ცნობა, რომ შპს «...» საერთაშორისო გადაზიდვებზე გაწეული მომსახურებისათვის გასაცემი დავალიანება 2007 წლის მდგომარეობით არ გააჩნდა, სპეციალური ცხრილი და ფირმის დირექტორების მიერ შედგენილი ცნობა, იმ სატრანსპორტო საშუალებების მითითებით, რომლითაც მოხდა ტვირთის გადმოტანა, გადმოტანილი ტვირთის საბაჟო დეკლარაციის ნომერი, სატრანსპორტო საშუალების სერია და ნომერი.
სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ აპელანტის მიერ შემმოწმებლისათვის წარდგენილი ცნობები არ წარმოადგენდა მკაცრი აღრიცხვის დოკუმენტებს. აპელანტის მტკიცებით, შპს «...» ტრანსპორტირების ხარჯის ანგარიშსწორებას მძოლებთან ნაღდი ანგარიშსწორების გზით ახორციელებდა. ასეთ შემთხვევაში სასამართლომ მართებულად ჩათვალა, რომ მოქმედი საგადასახადო კანონმდებლობის შესაბამისად, შპს «...» ბუღალტერს უნდა გამოეწერა სალაროს გასავლის ორდერი, რაც ჩაითვლებოდა პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტად, რასაც ადგილი არ ჰქონია. სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ შპს «...» მიერ წარდგენილი დოკუმენტებით ტრანსპორტირებისათვის გაწეული ხარჯები საგადასახადო კოდექსის 177-ე-192-ე მუხლებით გამოქვითვის მარეგულირებელი წესების მოთხოვნათა დარღვევით იყო აღიარებული საწარმოს ხარჯებად და გამოქვითული ერთობლივი შემოსავლებიდან დასაბეგრი მოგების გაანგარიშების დეკლარაციებში. ამასთან, შემმოწმებლის წარდგენილი დოკუმენტები არ აკმაყოფილებდა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 93-ე მუხლით დადგენილ მოთხოვნას გადასახადით დასაბეგრი ობიექტების აღრიცხვის შესახებ.
სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, მოპასუხემ სწორედ ჩათვალა, მოცემულ შემთვევაში შპს «...” მხრიდან ადგილი ჰქონდა საგადასახადო სამართალდარღვევას და საგადასახადო კოდექსის 174-ე მუხლის მე-2 ნაწილის «ზ” ქვეპუნქტის შესაბამისად, შემმოწმებლის მიერ ანგარიშვალდებულ პირზე ჩამოწერილი თანხები _ 26 441 ლარი სწორად იქნა ჩათვლილი დაქირავებული მძღოლების სასარგებლოდ, ხელფასის სახით გაცემულ თანხად, როგორც ჩამოწერის თარიღისათვის დამქირავებლის მიერ დაქირავებულისათვის ვალდებულების პატიება, რაც შემმოწმებლის მიერ იმ დროს მოქმედი საგადასახადო კოდექსის შესაბამისად სწორედ დაიბეგრა კუთვნილი საშემოსავლო და სოციალური გადასახადებით.
ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2009 წლის 29 ივლისის განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა შპს «...», რომელმაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
კასატორის განმარტებით, მოცემულ საქმეზე დავა უკავშირდება იმ გარემოებას, რომ მოსარჩელეს დღგ-ს გადასახადის ჩათვლებიდან ამოღებაზე უარი ეთქვა შპს «...» მიერ გამოწერილი საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა ბბ-68 ¹012552 თანხით – 3034 ლარი. აღნიშნული თანხა შემოწმების აქტით მოსარჩელეს დაერიცხა ძირითად გადასახადში. შემოწმების აქტის მიხედვით, მოსარჩელეს დარღვეული ჰქონდა საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოწერის წესი, რის გამოც მოსარჩელე დაჯარიმდა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 140-ე მუხლის «ბ» ქვეპუნქტით. კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 140-ე მუხლი, რომლის შესაბამისად, დღგ-სათვის ამ კოდექსით გათვალისწინებული მოთხოვნების დარღვევის შემთხვევაში გადასახადის გადამხდელს გადახდებოდა ჯარიმა.
კასატორი აღნიშნავს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის მე-2 პუნქტი, რომლის თანახმადაც, საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა წარმოადგენდა საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი ფორმის მკაცრი აღრიცხვის დოკუმენტს, რომლითაც დასტურდებოდა დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების ფაქტი. შპს «...» ანგარიშ-ფაქტურის გამოწერით დაადასტურა მომხმარებელზე მიწოდებული პროდუქციის განხორციელების ფაქტი. კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ ასევე არასწორად განმარტა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 247-ე მუხლის მე-2 პუნქტი, რომლის თანახმად, ჩასათვლელი დღგ-ის თანხა წარმოადგენდა გადასახადის თანხას, რომელიც გადახდილი ან გადასახდელი იყო ამ კოდექსის 248-ე მუხლის შესაბამისად გამოწერილი საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურების ან/და საბაჟო დეკლარაციების მიხედვით დასაბეგრ ოპერაციებზე ან/და დასაბეგრ იმპორტზე, თუ საქონელი/მომსახურება გამოიყენებოდა ან გამოყენებულ იქნებოდა გადასახადის გადამხდელის ეკონომიკური საქმიანობისათვის.
კასატორი აღნიშნავს, რომ საგადასახადო კოდექსის კომენტარებში მითითებული იყო, იმისათვის, რომ პირს ჰქონოდა დღგ-ს ჩათვლის უფლება, ის უნდა ყოფილიყო რეგისტრირებული დღგ-ს გადამხდელად, ჰქონოდა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლით გათვალისწინებული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა, რომლითაც დადასტურდებოდა, რომ პირის მიერ გადახდილი იყო, ან გადახდილი იქნებოდა დღგ დასაბეგრი ოპერაციის ან/და დასაბეგრი იმპორტის შედეგად მიღებული საქონელი ან/და მომსახურება განკუთვნილი უნდა ყოფილიყო ეკონომიკური საქმიანობისათვის, ამდენად თუ ანგარიშ-ფაქტურა გამოწერილი იყო საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის შესაბამისად, მაშინ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 247-ე მუხლის მოთხოვნათა შესაბამისად უნდა განხორციელებულიყო მისი საქონლის (მომსახურების) მიმღების მიერ ჩათვლა.
კასატორი მიუთითებს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიყენა «საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის (მათ შორის, კორექტირების) გამოწერისა და წარდგენის შესახებ» ინსტრუქციის დამტკიცების თაობაზე საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2005 წლის 14 თებერვლის ¹84 ბრძანების შესაბამისი მუხლები. ამასთან, მოსარჩელის ქმედება არ შეიცავდა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 140-ე მუხლის «ბ» ქვეპუნქტით განსაზღვრული ქმედების ნიშნებს. შემმოწმებლის მთავარი პრეტენზია მდგომარეობდა იმაში, რომ აღნიშნული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა არ იქნა გამოწერილი ოპერაციის განხორციელებიდან მეორე დღეს.
კასატორი მიუთითებს, რომ სადავო პერიოდში მოქმედი საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის თანახმად, დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებული პირი ვალდებული იყო საქონლის/მომსახურების მიმღების მოთხოვნისას, დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელებიდან არა უგვიანეს მეორე დღისა, გამოეწერა საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა და წარედგინა იგი მიმღებისათვის, მიუხედავად იმისა, იყო თუ არა ეს უკანასკნელი გადასახადის გადამხდელი. შემმოწმებლის მოსაზრებით, რადგან ანაგრიშ-ფაქტურა გამოწერილი იყო 2 დღის დაგვიანებით, ამიტომ მყიდველს უარი უთხრეს დღგ-ს ჩათვლის მიღებაზე. კასატორის განმარტებით, საგადასახადო შემოწმების აქტი შედგენილი იყო 2008 წლის 16 ივლისს. იმ დროისათვის შეცვლილი იყო საქართველოს საგადასახდო კოდექსის 248-ე მუხლი. ამასთან, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 125-ე მუხლის მე-5 ნაწილის თანახმად, საგადასახადო სამართალდარღვევისათვის სანქციის შეფარდების დროს, თუ კანონით გაუქმებული ან შემსუბუქებული იყო პასუხისმგებლობა ასეთი სამართალდარღვევის ჩადენისათვის, მოქმედებდა ახალი კანონით დადგენილი ნორმა, ხოლო თუ შემოღებული ან დამძიმებული იყო პასუხისმგებლობა – გამოიყენებოდა სამართალდარღვევის ჩადენის მომენტისათვის არსებული ნორმა. ცვლილების შედეგად საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლი ითვალისწინებდა, რომ დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებული პირი ვალდებული იყო საქონლის/მომსახურების მიმღების მოთხოვნისას, გარდა ამ კოდექსის 238-ე მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებში აღნიშნული მიწოდებისა, მოთხოვნებიდან არა უგვიანეს მეორე დღისა გამოეწერა საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა და წარედგინა იგი მიმღებისათვის მიუხედავად იმისა, იყო თუ არა მიმღები გადასახადის გადამხდელი. ამ კოდექსის 238-ე მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებში აღნიშნულ შემთხვევებში საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა მიმღებს წარედგინებოდა არა უგვიანეს საანგარიშო თვის 12 რიცხვისა. მოცემულ შემთხვევაში, აღნიშნული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა შედგენილი იყო დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელებიდან არა უგვიანეს საანგარიშო თვის მომდევნო თვის 12 რიცხვისა.
KAკასატორმა ასევე იმ გარემოებაზეც მიუთითა, რომ 2007 წლის დეკემბრის თვეში საერთაშორისო გადაზიდვებზე მთლიანმა დასაბეგრმა თანხამ შეადგინა 27543 ლარი, რომელიც დეკემბრის თვეში დაიბეგრა 4%-იანი გადასახადით, რამაც შეადგინა 1101,72 ლარი. ეს ოპერაციები ასახული ჰქონდა მოსარჩელეს საშემოსავლო დეკლარაციებში 2007 წლის დეკემბრის თვის მონაცემებში. საერთაშორისო გადაზიდვებზე გაწეული თანხა ასახული იყო საბაჟო დეკლარაციის მე-12 პარაგრაფში და შესაბამისად ჩართული იყო დღგ-ს დასაბეგრ ბაზაში. საბაჟო დეკლარაციების საფუძველზე მოსარჩელე აწარმოებდა საერთაშორისო გადაზიდვებზე თანხის დაბეგვრას 4%-იანი გადასახადის დარიცხვით და მოსარჩელის მხრიდან წარდგენილი იყო კანონით განსაზღვრული დეკლარაციები.
კასატორის განმარტებით, შემმოწმებელმა არასწორად შეაფასა აღნიშნული გარემოებები და უკანონოდ მიიჩნია, რომ აღნიშნული თანხა გაცემული იყო არა სატრანსპორტო მომსახურებისათვის, არამედ გაცემული ხელფასის სახით. ამდენად, შემმოწმებელმა ჩათვალა, რომ დასაბეგრი თანხა იქნებოდა 30047 ლარი, რის გამოც მოსარჩელეს დაარიცხა საშემოსავლო გადასახადი 3006 ლარი და სოციალური გადასახადი – 6009 ლარი. კასატორი მიუთითებს, რომ მოცემულ შემთხვევაში არასწორად იქნა გამოყენებული საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 174-ე მუხლის მე-2 ნაწილის «ზ» ქვეპუნქტი. ამასთან, კასატორი იმ გარემოებაზეც მიუთითებს, რომ რამდენადაც ძირითადი გადასახადები არასწორად იყო დარიცხული შესაბამისად, უკანონო იყო საჯარიმო სანქციებიც.
კასატორი იმ გარემოებაზეც მიუთითებს, რომ სასამართლოებს უნდა გაეთვალისწინებინათ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდი პალიტის 2005 წლის 5 დეკემბრის გადაწყვეტილება, რომლითაც განმარტებული იყო, რომ საურავი წარმოადგენდა გადასახადის გადამხდელისათვის დადგენილი პასუხისმგებლობის სახეს, რომელიც გამოყენებული უნდა ყოფილიყო იმ პირის მიმართ, რომელიც ითვლებოდა გადასახადის გადამხდელად. მოცემულ შემთხვევაში აპელანტი წარმოადგენდა მყიდველს და არა მიმწოდებელს. ამდენად, იგი დღგ-ის, როგორც არაპირდაპირი გადასახადის გადამხდელად ვერ მიიჩნეოდა და შესაბამისად ვერ დაეკისრებოდა საგადასახადო პასუხისმგებლობა.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2009 წლის 20 ნოემბრის განჩინებით, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული შპს «...» საკასაციო საჩივარი.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2009 წლის 17 დეკემბრის განჩინებით შპს «...» საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნა დასაშვებად საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის «ა» ქვეპუნქტით და მისი განხილვა დაინიშნა მხარეთა დასწრებით 2010 წლის 18 თებერვალს, 12.30 საათზე.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2010 წლის 29 ივლისის საოქმო განჩინებით შპს ,,...» საკასაციო საჩივრის განხილვა დაინიშნა ზეპირი მოსმენის გარეშე.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო, ზეპირი მოსმენის გარეშე, გაეცნო საქმის მასალებს, შეამოწმა გასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობა, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობა და მიაჩნია, რომ საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, გაუქმდეს გასაჩივრებული განჩინება და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც სარჩელი დაკმაყოფილდება ნაწილობრივ.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქმის მასალებში ასახულ შემდეგ ფაქტობრივ გარემოებებზე: საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს აუდიტის დეპარტამენტის უფროსის 2008 წლის 16 ივნისის ¹მ-55 ბრძანების საფუძველზე ჩატარდა გეგმიური საგადასახადო შემოწმება შპს «...” მიმართ თანდართული პროგრამის მიხედვით. შემოწმებამ მოიცვა 2006 წლის 8 სექტემბრიდან 2008 წლის 1 ივნისამდე განვლილი საანგარიშო პერიოდი, ხოლო საგადასახადო კოდექსის 110-ე მუხლის მიზნებისათვის (ინვენტარიზაცია) სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობათა ინვენტარიზაციის ჩატარების თარიღამდე _ 2008 წლის 18 ივლისამდე განვლილი პერიოდი. შესამოწმებელ პერიოდში შპს «...” საქმიანობის ძირითად საგანს წარმოადგენდა სასურსათო საქონლის (ფქვილი, მარგარინი, კარტოფილი, ხახვი და მარილი) იმპორტი შემდგომი რეალიზაციის მიზნით.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს იმ გარემოებაზე, რომ საქართველოს ფინანასთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის მიერ ჩატარებული გეგმიური საგადასახადო შემოწმების შედეგად დადგინდა, რომ საანგარიშო პერიოდში შპს «...» ხელფასის სახით გაცემული ჰქონდა 8 400 ლარი, რაზეც საზოგადოების მიერ გაანგარიშებული იყო ბიუჯეტის კუთვნილი საშემოსავლო გადასახადი თანხით 1 398 ლარი. არარეზიდენტ პირებზე სატრანზიტო მომსახურებისათვის გაცემული თანხები შეადგენდა 33 3441,5 ლარს, რომელზეც საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 197-ე მუხლის «გ” ქვეპუნქტის გათვალისწინებით გადახდის წყაროსთან დაკავებული და ბიუჯეტის შესაბამის ანგარიშზე გადახდილი იყო გაცემული თანხის 4%, რაც შეადგენდა 1 333,70 ლარს.
საკასაციო სასამართლო ასევე დადგენილად მიიჩნევს იმ გარემოებას, რომ გეგმიური საგადასახადო შემოწმების შედეგად დადგინდა, რომ ფაქტობრივად შპს «...” ეკონომიკური საქმიანობისათვის გაწეულ მომსახურებაზე, კერძოდ, ტრანსპორტირებაზე არარეზიდენტ ფიზიკურ პირებზე გაცემული ჰქონდა 5 798,3 ლარი. აღნიშნულის საფუძვლად გაანგარიშებული იქნა ბიუჯეტის საშემოსავლო გადასახდი 231,9 ლარის ოდენობით, სხვაობა საზოგადოების მიერ დეკლარირებულსა და შემოწმების შედეგად გაანგარიშებულ გადასახადს შორის იყო 1 101,73 ლარი. არარეზიდენტ ფიზიკურ პირებზე საზოგადოების მიერ დეკლარირებული და შემოწმების შედეგად ფაქტობრივად გადახდილად მიჩნეული მომსახურების თანხის სხვაობამ შეადგინა 27 543,2 ლარი. შემმოწმებელმა ჩათვალა, რომ მომსახურებაზე შპს «...» მიერ გაცემულ დანარჩენ თანხებთან დაკავშირებით ვერ იქნა წარდგენილი გადასახადის დამადასტურებელი დოკუმენტები, რის გამოც აღნიშნული საგადასახდო ორგანოს მიერ ჩართულ იქნა შპს «..» ერთობლივ შემოსავალში.
საკასაციო სასამართლო იმ გარემოებაზეც მიუთითებს, რომ შემოწმების შედეგად, შპს «...» ბიუჯეტის სასარგებლოდ დაეკისრა დარიცხვა, სულ _ 37 107 ლარის ოდენობით, მათ შორის, დღგ – 15 971 ლარი, მოგების გადასახადი – 4 858 ლარი, საშემოსავლო გადასახადი – 3 767 ლარი, სოცდაზღვევის გადასახდი – 7 511 ლარი და ჯარიმები, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 133-ე მუხლის საფუძველზე _ 3 000 ლარი და 134-ე მუხლის საფუძველზე _ 2000 ლარი. ამასთან, საგადასახადო შემოწმებით დადგინდა, რომ შპს «..” 2006 წლის 9, 20 და 29 ნოემბერს შპს «...» მიღებული ჰქონდა 19 890 ლარის ღირებულების პროდუქცია, უმაღლესი ხარისხის ფქვილი, რომლის მიწოდება ხდებოდა ნაწილ-ნაწილ. შპს «...” მიერ მოთხოვნის საფუძველზე 2006 წლის 29 ნოემბერს გაცემულ იქნა ანგარიშ-ფაქტურა ბბ-68 ¹12552, თანხით _ 3034 ლარი.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს იმ გარემოებაზეც, რომ საგადასახადო სამსახურმა ჩათვლა, რომ შპს «...» მიერ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურები საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის პირველი პუნქტის მოთხოვნათა დარღვევით იქნა გამოწერილი, რის გამოც მოპასუხემ შპს «...» ძირითად გადასახადში დაარიცხა უკანონოდ მიღებული დღგ-ს ჩათვლილი თანხა _ 3034 ლარი.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის (2004წ.) 220-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, დამატებითი ღირებულების გადასახადის გადამხდელად ითვლებოდა პირი, რომელიც რეგისტრირებული იყო ან ვალდებული იყო გატარებულიყო რეგისტრაციაში დღგ-ს გადამხდელად.
საკასაციო სასამართლო დადგენილად მიიჩნევს იმ გარემოებას, რომ შპს «..» სავალდებულო წესით რეგისტრირებულია დამატებული ღირებულების გადასახადის გადამხდელად.
საკასაციო სასამართლო განსახილველი დავის სამართლებრივ რეგულირებასთან დაკავშირებით, მიუთითებს სადავო პერიოდში მოქმედ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 247-ე მუხლის პირველ ნაწილზე, რომლის თანახმადაც, დღგ-ს ჩათვლის უფლება ჰქონდა დღგ-ს გადამხდელად რეგისტრირებულ პირს. ამავე მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად კი, ჩასათვლელი დღგ-ს თანხა იყო გადასახადის თანხა, რომელიც გადახდილი ან გადასახდელი იყო ამ კოდექსის 248-ე მუხლის შესაბამისად გამოწერილი საგადასახადო ანაგარიშ-ფაქტურების ან საბაჟო დეკლარაციების მიხედვით დასაბეგრ ოპერაციებზე ან/და დასაბეგრ იმპორტზე, თუ საქონელი/მომსახურება გამოიყენებოდა ან გამოყენებულ იქნებოდა გადასახადის გადამხდელის ეკონომიკური საქმიანობისათვის. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის მე-2 ნაწილით კი განსაზღვრული იყო საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა, რომელიც წარმოადგენდა საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი ფორმის მკაცრი აღრიცხვის დოკუმენტს, რომლითაც დასტურდებოდა დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციების განხორციელების ფაქტი.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის პირველი ნაწილი დღგ-ს გადამხდელად რეგისტრირებულ პირს ავალდებულებდა, საქონლის/მომსახურების მიმღების მოთხოვნისას არა უგვიანეს მეორე დღისა, გამოეწერა საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა და წარედგინა იგი მიმღებისათვის, მიუხედავად იმისა, იყო თუ არა მიმღები გადასახადის გადამხდელი. ამავე მუხლის მე-3 ნაწილი კი ადგენდა, რომ დაუშვებელი იყო საქონლის/მომსახურების მიმწოდებლის მიერ არასწორად შევსებული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის წარდგენა. ასეთი საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა შესაბამისი თვის დღგ-ს დეკლარაციასთან ერთად წარედგინებოდა საგადასახადო ორგანოს მისი გაუქმების მიზნით.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მე-12 მუხლის მე-14 პუნქტის თანახმად, არაპირდაპირი გადასახადი _ წარმოადგენდა გადასახადს (დღგ, აქციზი და სხვა), რომელიც დგინდებოდა მიწოდებული საქონლის ან/და გაწეული მომსახურების ფასზე დანამატის სახით და რომელსაც იხდიდა მომხმარებელი ამ გადასახადით გაზრდილი ფასით საქონლის ან/და მომსახურების შეძენისას. არაპირდაპირი გადასახადის ბიუჯეტში გადახდის ვალდებულება ეკისრებოდა საქონლის მიმწოდებელს ან/და მომსახურების გამწევს, რომელიც ამ კოდექსის მიზნებისათვის იწოდებოდა გადასახადის გადამხდელად.
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ დღგ-ს, როგორც არაპირდაპირი გადასახადის გადახდის ვალდებულება კონკრეტულ შემთხვევაში ეკისრებოდა იმ მეწარმეს, ვინც განახორციელა საქონლის მიწოდება, რადგან იგი წარმოადგენდა დღგ-ს გადასახადზე ვალდებულ პირს. როგორც საქონლის მომწოდებელს, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 248-ე მუხლის მე-2 ნაწილით დადგენილი წესი ანგარიშ-ფაქტურის სწორად, დროულად და სათანადო ფორმით შევსებას და მყიდველზე გადაცემას ავალებდა სწორედ გამყიდველს. ანგარიშ-ფაქტურის სწორად და დროულად შევსება საქონლის მიმწოდებლის ვალდებულება იყო და შესაბამისად მასზე პასუხისმგებლობა მოსარჩელეს არ უნდა დაკისრებოდა.
საკასაციო სასამართლო ამასთან მიიჩნევს, რომ კასატორმა ვერ დაასაბუთა სადავო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებით შპს «...» მოგების, საშემოსავლო და სოცდაზღვევის გადასახადების დარიცხვის უკანონობა.
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-601 მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი ბათილია, თუ იგი ეწინააღმდეგება კანონს ან არსებითად დარღვეულია მისი მომზადების ან გამოცემის კანონმდებლობით დადგენილი სხვა მოთხოვნები.
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-601 მუხლში მოცემულია ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობის სავალდებულო წინაპირობები, რომლებიც მათი რეალიზების თვალსაზრისით, ამ მუხლში არა კუმულაციური, არამედ ალტერნატიული სახით არის წარმოდგენილი. ამასთან, არსებით დარღვევად ჩაითვლება ისეთი დარღვევა, რომელსაც შეეძლო არსებითი გავლენა მოეხდინა ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებაზე.
საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 96-ე მუხლის პირველ და მე-2 ნაწილებზე, რომელთა თანახმად, ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია, ადმინისტრაციული წარმოებისას გამოიკვლიოს საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე ყველა გარემოება და გადაწყვეტილება მიიღოს ამ გარემოებათა შეფასებისა და ურთიერთშეჯერების საფუძველზე. დაუშვებელია, ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემას საფუძვლად დაედოს ისეთი გარემოება ან ფაქტი, რომელიც კანონით დადგენილი წესით არ არის გამოკვლეული ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ მოცემულ შემთხვევაში, გასაჩივრებული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მომზადებისა და გამოცემისას საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებას წარმოადგენდა იმ კონკრეტული ანგარიშ-ფაქტურების სრულყოფილი გამოკვლევა და სწორი სამართლებრივი შეფასება, რომლებიც შემმოწმებელმა საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევით გამოწერილად მიიჩნია.
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, იმისათვის, რომ შესრულდეს კანონის მოთხოვნა და ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება იყოს კანონშესაბამისი, ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის მნიშვნელოვანი და სავალდებულო წინაპირობაა საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე ყველა გარემოების გამოკვლევა, გაანალიზება, შესწავლა და გადაწყვეტილების მიღება ამ გარემოებათა შეფასების შედეგად, იმისათვის, რომ თავიდან იქნეს აცილებული ადმინისტრაციული ორგანოს დაუსაბუთებელი დასკვნის გაკეთება.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილზე, რომლის თანახმად, თუ სასამართლო მიიჩნევს, რომ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი გამოცემულია საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის გარემოების გამოკვლევისა და შეფასების გარეშე, იგი უფლებამოსილია, სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად, ბათილად ცნოს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი და დაავალოს ადმინისტრაციულ ორგანოს, ამ გარემოებათა გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ გამოსცეს ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი. სასამართლო ამ გადაწყვეტილებას იღებს, თუ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობისათვის არსებობს მხარის გადაუდებელი კანონიერი ინტერესი.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ შემთხვევაში საკასაციო სასამართლო მოკლებულია შესაძლებლობას, გადაწყვიტოს სადავო საკითხი, ვინაიდან დღგ-ს ჩათვლასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილების მიღება წარმოადგენს საგადასახადო ორგანოს დისკრეციულ უფლებას და მხოლოდ მას შეუძლია მიიღოს გადაწყვეტილება დღგ-ს ჩათვლებთან დაკავშირებით. შესაბამისად, მოცემულ შემთხვევაში გამოყენებულ უნდა იქნეს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილი.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ შემთხვევაში გამოყენებულ უნდა იქნეს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილი, შპს «...» საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2009 წლის 29 ივლისის განჩინება და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც შპს «...» სარჩელი დაკმაყოფილდება ნაწილობრივ _ სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად, ბათილად იქნება ცნობილი საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 2008 წლის 15 აგვისტოს ¹საორგ-79 ბრძანება, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონალური ცენტრის 2008 წლის 27 აგვისტოს ¹82/104 საგადასახადო მოთხოვნა, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის 2008 წლის 13 ნოემბრის ¹3242 ბრძანება, გასაჩივრებულ ნაწილში, აგრეთვე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს 2008 წლის 19 დეკემბრის ¹10/12813 გადაწყვეტილება და შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის უფლებამონაცვლეს სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტს და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექციის) უფლებამონაცვლეს სსიპ შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონულ ცენტრს საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ, გადაწყვეტილების ჩაბარებიდან ერთი თვის ვადაში ახალი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა დაევალება.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 411-ე მუხლით და

გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :

1. შპს «...» საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
2. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2009 წლის 29 ივლისის განჩინება და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;
3. შპს «...» სარჩელი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
4. სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად, ბათილად იქნეს ცნობილი საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 2008 წლის 15 აგვისტოს ¹საორგ-79 ბრძანება, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონალური ცენტრის 2008 წლის 27 აგვისტოს ¹82/104 საგადასახადო მოთხოვნა, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის 2008 წლის 13 ნოემბრის ¹3242 ბრძანება, გასაჩივრებულ ნაწილში, აგრეთვე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს 2008 წლის 19 დეკემბრის ¹10/12813 გადაწყვეტილება და შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის უფლებამონაცვლეს სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტს და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექციის) უფლებამონაცვლეს სსიპ შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონულ ცენტრს დაევალოს საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ, გადაწყვეტილების ჩაბარებიდან ერთი თვის ვადაში, გამოსცეს ახალი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი;
5. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.