ბს-1916-1869 (კ-10) 1 ივნისი, 2011 წელი
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:
ნინო ქადაგიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: ნუგზარ სხირტლაძე, ლევან მურუსიძე
სხდომის მდივანი _ნ. გოგატიშვილი
კასატორი (მოსარჩელე) _ შპს ტელეკომპანია “...”, წარმომადგენელი- ა. კ-შვილი
მოწინააღმდეგე მხარეები (მოპასუხეები) _ საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო, წარმომადგენელი ო. ჩ-ძე; სსიპ შემოსავლების სამსახური, წარმომადგენელი მ. დ-შვილი;
გასაჩივრებული განჩინება_ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2010 წლის 11 ოქტომბრის განჩინება;
დავის საგანი _ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების ბათილად ცნობა.
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:
2009 წლის 3 ივნისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას სარჩელით მიმართა შპს ტელერადიო კომპანია “...” მოპასუხეების_ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის მიმართ.
მოსარჩელე სარჩელით ითხოვდა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს დავების განხილვის საბჭოს 2009 წლის 11 მაისის ¹10/5878 გადაწყვეტილების, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის 2009 წლის 18 თებერვლის ¹16-10/43390 გადაწყვეტილების, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექციის) 2009 წლის 5 იანვრის ¹16-17-7/02-48 გადაწყვეტილების ბათილად ცნობას, მოპასუხის საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის დავალდებულებას გამოეცა ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი, რომლითაც მოსარჩელის_ შპს ტელერადიო კომპანია “...” გადასახადის გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ბარათიდან მოიხსნებოდა 49 354 ლარი.
მოსარჩელე - შ.პ.ს. ,, ...” სარჩელში აღნიშნავდა, რომ პირადი აღრიცხვის ბარათზე დარიცხული თანხა _ 49 354 ლარი, წარმოადგენს განმეორებით დარიცხულ ერთი და იგივე თანხას; მოსარჩელის მტკიცებით, მან ერთხელ უკვე გადაიხადა მასა და არარეზიდენტ იურიდიულ პირს _ ,, ...’’ შორის დადებული საინფორმაციო მომსახურების ხელშეკრულებიდან გამომდინარე გადასახადები, კერძოდ არარეზიდენტი პირის საშემოსავლო გადასახადი (დარიცხული აქტით) _ 22 076 ლარი, აგრეთვე არარეზიდენტი პირის მიერ მიღებულ შემოსავალზე უკუდაბეგვრის წესით დარიცხული დ.ღ.გ.-ს თანხა (დარიცხული აქტით) _ 27 278 ლარი. მოსარჩელის აზრით, ქ. თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის საოლქო საგადასახადო ინსპექციის 2003 წლის 29 ივლისის გასვლითი გეგმიური საგადასახადო შემოწმების აქტითა და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საექსპერტო-კრიმინალისტიკური მთავარი სამმართველოს 2004 წლის 28 მაისის შემოწმების აქტით განხორციელდა ერთი და იგივე თანხების ორჯერ დარიცხვა, რადგან ორივე შემთხვევაში შემოწმებულ იქნა მასა და არარეზიდენტ იურიდიულ პირს _ ,, ...’’ შორის დადებული საინფორმაციო მომსახურების ხელშეკრულებიდან გამომდინარე ერთი და იგივე სახის საგადასახადო ვალდებულებების ერთსა და იმავე საგადასახადო პერიოდში შესრულების საკითხი.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2009 წლის 17 ნოემბრის გადაწყვეტილებით შპს ტელერადიო კომპანია “...” სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
სასამართლომ ზემოხსენებული გადაწყვეტილება მიიღო შემდეგ გარემოებებზე დაყრდნობით:
საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოსარჩელის პირადი აღრიცხვის ბარათზე დარიცხული თანხა _ 49 354 ლარი არ წარმოადგენს განმეორებით დარიცხულ ერთი და იგივე თანხას
სასამართლომ მიიჩნია, რომ გასაჩივრებული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები კანონიერია, სრულად შეესაბამება მათი გამოცემის სამართლებრივ საფუძვლებს, რაც სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის საფუძველია.
მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა შპს ტელერადიო კომპანია “...”.
აპელანტი სააპელაციო საჩივრით ითხოვდა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმებასა და სასარჩელო მოთხოვნის სრულად დაკმაყოფილებას.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2010 წლის 11 ოქტომბრის განჩინებით შპს ტელერადიო კომპანია “...” სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2009 წლის 17 ნოემბრის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა შემდეგ ფაქტობრივ გარემოებებზე:
მოსარჩელის _ შპს ტელერადიო კომპანია “...” მიმართ ქ. თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის საოლქო საგადასახადო ინსპექციის მიერ შედგენილ იქნა 2003 წლის 29 ივლისის გასვლითი გეგმიური საგადასახადო შემოწმების აქტით. მოსარჩელეს არარეზიდენტი იურიდიული პირისთვის გადარიცხული აქვს გაწეული საინფორმაციო მომსახურების საფასური _ 104 960 ლარი, რაც არ არის დაბეგრილი გადახდის წყაროსთან ორი სახის გადასახადით _ საშემოსავლო გადასახადით და დ.ღ.გ.-თი. აღნიშნულის გათვალისწინებით, მოსარჩელეს, 2003 წლის 29 ივლისის შემოწმების აქტით დაერიცხა საშემოსავლო გადასახადში ძირითადი თანხა _ 11 622,30 ლარი და ჯარიმა _ 576,90 ლარი, აგრეთვე დ.ღ.გ.-ში ძირითადი თანხა _ 23 324,55 ლარიმ, ჯარიმა _ 4 486,30 ლარი; მოსარჩელემ _ შპს ტელერადიო კომპანია “...” ქ. თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის საოლქო საგადასახადო ინსპექციის 2003 წლის 29 ივლისის გასვლითი გეგმიური საგადასახადო შემოწმების აქტი გაასაჩივრა სასამართლოში. თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2004 წლის 27 თებერვლის ¹3/468-04 გადაწყვეტილებით სარჩელი დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილი 2003 წლის 29 ივლისის გასვლითი გეგმიური საგადასახადო შემოწმების აქტი იმ ნაწილში, რომლითაც მოსარჩელეს დაერიცხა 40 048 ლარი არარეზიდენტ იურიდიულ პირთან _ ,, ...’’ _ თან (,,...’’) დაკავშირებული ოპერაციის გამო.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005 წლის 22 იანვრის ¹3ბ/204-05 გადაწყვეტილებით გაუქმდა თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2004 წლის 27 თებერვლის ¹3/468-04 გადაწყვეტილება, შპს ტელერადიო კომპანია “...” სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005 წლის 22 იანვრის ¹3ბ/204-05 გადაწყვეტილება არ გაუქმებულა, დღეისათვის შესულია კანონიერ ძალაში.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ საქართველოს გენერალურ პროკურატურაში აღძრული ¹0203962 სისხლის სამართლის საქმესთან დაკავშირებით საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საექსპერტო-კრიმინალისტიკური მთავარი სამმართველოს სპეციალისტებმა ჩაატარეს მოსარჩელის შ.პ.ს. ,, ...” შემოწმება, შემოწმება შეეხეო 1998 წლის 1 აპრილიდან 2004 წლის 1 აპრილამდე პერიოდს. შემოწმების შედეგად შედგა 2004 წლის 28 მაისის შემოწმების აქტი; შემმოწმებლებმა დაადგინეს, რომ მოსარჩელეს, როგორც სატელევიზიო მომსახურების ხელშეკრულების მხარეს, ევალებოდა, არარეზიდენტი იურიდიული პირსათვის _ ...” გადახდილი თანხები გადახდის წყაროსთანვე დაებეგრა საშემოსავლო გადასახადითა და დ.ღ.გ._თი. შემმოწმებლებმა ასევე დაადგინეს, რომ მოსარჩელემ ,, ...” გადაუხადა 2002 წლის 13, 14 მაისსა და 2003 წლის 08 აპრილს, 30 მაისსა და 14 დეკემბერს გაწეული მომსახურების საკომპენსაციო თანხა, სულ _ 64 000 ა.შ.შ. დოლარი, ანუ 139 840 ლარი, საიდანაც მოსარჩელეს 48 000 აშ.შ. დოლარიდან (104 960 ლარიდან) არ დაუკავებია საშემოსავლო გადასახადი და დ.ღ.გ. 28.05.2004 წლის შემოწმების აქტის თანახმად, მოსარჩელეს საშემოსავლო გადასახადში დაერიცხა ძირითადი თანხის სახით 10 496 ლარი, ჯარიმა -519 ლარი, ჯარიმა დეკლარაციის წარუდგენლობისთვის _ 2 624 ლარი, საურავი _ 8 437 ლარი, სულ – 22 076 ლარი. აგრეთვე, მოსარჩელეს დ.ღ.გ.-ში დაერიცხა ძირითადი თანხა _ 20 992 ლარი, 10%-იანი ჯარიმა _ 1 038 ლარი, დეკლარაციის წარუდგენლობისთვის ჯარიმა _ 5 248 ლარი, სულ _ 27 278 ლარი; ს.ს.კ.ბ. ,, ...’’ (საბანკო დაწესებულების) მიერ 15.06.2007 წელს გაცემული ნაერთი ამონაწერით, აგრეთვე იმავე საბანკო დაწესებულების 2004 წლის 07 ივნისის ¹52 და ¹53 საგადასახადო დავალებებით სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მოსარჩელემ _ შ.პ.ს. ,,...” 2004 წლის 7 ივნისს გადაიხადა არარეზიდენტი პირის საშემოსავლო გადასახადი (დარიცხული აქტით) _ 22 076 ლარი, აგრეთვე არარეზიდენტი პირის მიერ მიღებულ შემოსავალზე უკუდაბეგვრის წესით დარიცხული დ.ღ.გ.-ს თანხა (დარიცხული აქტით) _ 27 278 ლარი.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია ასევე, რომ მოსარჩელემ 2008 წლის 9 დეკემბერს მოპასუხეს _ თბილისის რეგიონალურ ცენტრს (საგადასახადო ინსპექციას) წარუდგინა გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა და მოითხოვა მისი პირადი აღრიცხვის ბარათზე განმეორებით (ორმაგად) დარიცხული თანხის, სულ ჯამში _ 50 038 ლარის გაუქმება. მოპასუხემ _ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალურმა ცენტრმა (საგადასახადო ინსპექციამ) თავისი 2009 წლის 5 იანვრის ¹16-17-7/02-48 გადაწყვეტილებით (წერილით) არ დააკმაყოფილა მოსარჩელის მოთხოვნა, რაც მოსარჩელის მიერ გასაჩივრებულ იქნა შემოსავლების სამსახურში. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის 2009 წლის 18 თებერვლის ¹16-10/43390 გადაწყვეტილებით არ დააკმაყოფილა მოსარჩელის მოთხოვნა, ხოლო შ.პ.ს. ,, ...” საჩივარი ასევე არ დაკმაყოფილდა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს დავების განხილვის საბჭოს 2009 წლის 11 მაისის ¹10/5878 გადაწყვეტილებით.
დადგენილი გარემოებების ანალიზის საფუძველზე, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, საქმის მასალებიდან გამომდინარე არ დასტურდება და არც მოსარჩელის მიერ სააპელაციო სასამართლოს სხდომაზე იქნა წარმოდგენილი რაიმე მტკიცებულება (სსსკ 102-ე მუხლი) იმ გარემოებების დასადგენად, რომ მოსარჩელის პირადი აღრიცხვის ბარათზე დარიცხული თანხა _ 49 354 ლარი წარმოადგენს განმეორებით დარიცხულ ერთი და იგივე თანხას და შესაბამისად სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, სადავო ინდივიდუალური სამართლებრივი აქტები არ არის მიღებული კანონით დადგენილი მოთხოვნების ისეთი დაღვევით, რაც საფუძველი გახდებოდა ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-601 მუხლით განსაზღვრული გასაჩივრებული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების ბათილად ცნობის.
აღნიშნული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა შპს ტელერადიო კომპანია “...”.
კასატორი საკასაციო საჩივრით ითხოვდა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის სრულად დაკმაყოფილებას.
საკასაციო საჩივარში აღნიშნულია, რომ ფაქტი იმის შესახებ, რომ შპს “...” პირადი პირადი აღრიცხვის ბარათზე დარიცხული თანხა-49,354 ლარი არის განმეორებით დარიცხული თანხა, დასტურდება შემდეგი გარემოებებით: დიდუბე-ჩუღურეთის საოლქო საგადასახადო ინსპექციის 2003 წლის 29 ივლისის შემოწმების აქტის საფუძველზე შპს “...” ბიუჯეტის სასარგებლოდ დაერიცხა 571, 8 ათასი ლარი. მოგვიანებით, დიდუბე-ჩუღურეთის საოლქო საგადასახადო ინსპექციამ შპს “...” საგადასახადო დავალიანება 518, 161 ლარამდე შეუმცირა. დარიცხვის შედეგები ასახულია 2003 წლის 2 იანვრიდან 2004 წლის 2 იანვრამდე შედარების აქტში. დარიცხვის შედეგების გასაჩივრების შედეგად საგადასახადო დეპარტამენტმა 518,161 ლარი 468, 123 ლარით შეამცირა და შპს “...” საბოლოო გადასახდელად დააკისრა მხოლოდ 50, 038 ლარი, მათ შორის, არარეზიდენტის დღგ-ის ნაწილში 27, 809 ლარი, არარეზიდენტის საშემოსავლო გადასახადის ნაწილში-12,239 ლარი, ანუ სულ 40,048 ლარი. დარიცხვის შედეგები ასახულია 2004 წლის 2 იანვრიდან 2005 წლის 2 იანვრამდე შედარების აქტში. Eკასატორის მითითებით, ეს გარემოება ასევე დადასტურებულია შსს საექსპერტო-კრიმინალისტიკური მთავარი სამმართველოს 2004 წლის 28 მაისის შემოწმების აქტით და სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს 2010 წლის 5 მაისის ექსპერტიზის დასკვნით ¹5286/03/3.
Kკასატორი აღნიშნავდა, რომ 2004 წლის 28 მაისს საქართველოს გენერალური პროკურატურის დავალების საფუძველზე შპს ...” შემოწმება ჩაატარა შსს საექსპერტო-კრიმინალისტიკურმა მთავარმა სამმართველომ, რომლის აქტითაც იმავე ეპიზოდებში, რაზედაც საგადასახადო ორგანომ შპს “...” 50,038 ლარში შემავალი, 40,048 ლარი დაარიცხა, შპს “...” გადასახდელად დაერიცხა 49,354 ლარი. მისი აზრით, სხვაობა გამოწვეული იყო იმით, რომ საგადასახადო ორგანოს შემმოწმებლებმა გადაუხდელ თანხას საურავი დაარიცხეს. 2004 წლის 7 ივნისს შპს “...” მიერ გადახდილი იქნა 49,354 ლარი.
საკასაციო საჩივარში აღნიშნულია, რომ 2008 წლის 18 სექტემბრის შედარების აქტში პირველად გამოჩნდა ის, რომ შპს “...” განმეორებით დაერიცხა 49,354 ლარი, რაც შსს საექსპერტო-კრიმინალისტიკური მთავარი სამმართველოს 2004 წლის 28 მაისის შემოწმების აქტით განსაზღვრული თანხებია. კასატორის მოსაზრებით, მას შემდეგ, რაც 2004 წლის 7 ივნისს შპს “...” მიერ გადახდილი იქნა 49,354 ლარი, 2008 წლის 18 სექტემბერს საგადასახადო ორგანოს აღნიშნული თანხის განმეორებით დარიცხვის საფუძველი არ ჰქონია. კასატორი აღნიშნავდა, რომ სასამართლოებმა დაუსაბუთებლად მიუთითეს, რომ საქმის მასალებით არ დგინდებოდა მოსარჩელის პირადი აღრიცხვის ბარათზე დარიცხული თანხის განმეორებით დარიცხვის ფაქტი, ვინაიდან მათ მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებებიდან რეალურად დასტურდება 49 354 ლარის განმეორებით დარიცხვა.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:
საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, მხარეთა ახსნა-განმარტებების მოსმენის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა და გასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ შპს ,,...” საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, გაუქმდეს გასაჩივრებული განჩინება და საქმე განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს, შემდეგ გარემოებათა გამო:
სსსკ-ის შესაბამისად გადაწყვეტილების სამართლებრივი საფუძვლების შემოწმებისას საკასაციო სასამართლო ხელმძღვანელობს სსსკ-ის 393-ე და 394-ე მუხლების მოთხოვნებით. 394-ე მუხლის ,,ე1” ქვეპუნქტის შესაბამისად, გადაწყვეტილება ყოველთვის ჩაითვლება კანონის დარღვევით მიღებულად, თუ გადაწყვეტილების დასაბუთება იმდენად არსრულია, რომ მისი სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება შეუძლებელია.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ გასაჩივრებული განჩინება შემოიფარგლება მხოლოდ ფაქტობრივ გარემოებებზე მითითებით, არ შეიცავს სამართლებრივ დასაბუთებას, რაც შეუძლებელს ხდის სარჩელის საფუძვლიანობისა და განჩინების კანონიერების შემოწმებას და რაც, ზემოაღნიშნული მუხლის შესაბამისად, ქმნის გასაჩივრებული განჩინების გაუქმების აფსოლუტურ საფუძველს.
როგორც საქმეში წარმოდგენილი მასალებით დასტურდება, შპს ,, ...” სარჩელი შეეხება ამ უკანასკნელის პირადი აღრიცხვის ბარათზე 49 354 ლარის დარიცხვის კანონიერებას. კასატორი თვლის, რომ მითითებული თანხის დარიცხვა მის ანგარიშზე მომხდარია განმეორებით, რაც იძლევა ამ თანხის სააღრიცხვო ბარათიდან მოხსნის საფუძველს.
ქვედა ინსტანციის სასამართლოები სარჩელის უარყოფისას შემოიფარგლებიან ერთადერთ მოტივზე მითითებით, მოსარჩელემ თავი ვერ გაართვა მტკიცების ტვირთს, თუმცა, მათი მხრიდან შეფასებული და გაანალიზებული არ არის მათ მიერვე დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებები, წარმოდგენილი არ არის ამ ფაქტების სამართლებრივი ანალიზი, რაც საკასაციო სასამართლოს ართმევს სარჩელის უსაფუძვლობის თაობაზე სასამართლოთა დასკვნის გაზიარების შესაძლებლობას.
დადგენილია, რომ დიდუბე-ჩუღურეთის საოლქო-საგადასახადო ინსპექციის 2003 წლის 29 ივლისის შემოწმების აქტის საფუძველზე შპს ,, ...” ბიუჯეტის სასარგებლოდ დაერიცხა 571,8 ათასი ლარი. მოგვიანებით, დიდუბე-ჩუღურეთის საოლქო-საგადასახადო ინსპექციამ შპს ,, ...” საგადასახადო დავალიანება შეამცირა 518,161 ლარამდე.
დარიცხვის შედეგების გასაჩივრების შედეგად საგადასახადო დეპარტამენტმა ზემოაღნიშნული 518,161 ლარი შეამცირა 468,123 ლარით და შპს ,, ...” საბოლოოდ გადასახდელად დაეკისრა 50,038 ლარი, მათ შორის არარეზიდენტის დღგ-ის ნაწილში 27,809 ლარი, არარეზიდენტის საშემოსავლო გადასახადის ნაწილში 12,239 ლარი.
საგულისხმოა, რომ აქტის შესაბამისად დარიცხვის საფუძვლად მითითებულია იმ გარემოებაზე, რომ შპს ,, ...” არარეზიდენტი იურიდიული პირისათვის ,, ...” გადარიცხული აქვს გაწეული საინფორმაციო მომსახურების საფასური 104 960 ლარი, რაც არ არის დაბეგრილი გადასახადის წყაროსთან ორი სახის გადასახადით: საშემოსავლო გადასახადით და დამატებული ღირებულების გადასახადით.
დადგენილია, რომ შპს ,, ...” დიდუბე-ჩუღურეთის საოლქო-საგადასახადო ინსპექციის 2003 წლის 29 ივლისის შემოწმების აქტი გაასაჩივრა სასამართლოში. თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2004 წლის 27 თებერვლის ¹3/468-04 გადაწყვეტილებით სარჩელი დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილი 2003 წლის 29 ივლისის გასვლითი გეგმიური საგადასახადო შემოწმების აქტი იმ ნაწილში, რომლითაც მოსარჩელეს დაერიცხა 40 048 ლარი არარეზიდენტ იურიდიულ პირთან ,, ...” დაკავშირებული ოპერაციის გამო.
თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005 წლის 22 იანვრის ¹3ბ/204-05 გადაწყვეტილებით გაუქმდა თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2004 წლის 27 თებერვლის ¹3/468-04 გადაწყვეტილება და შპს ,, ...” სარჩელი არ დაკმაყოფილდა. ამდენად, სასამართლო გადაწყვეტილებით კანონიერად იქნა მიჩნეული დიდუბე-ჩუღურეთის საოლქო-საგადასახადო ინსპექციის 2003 წლის 29 ივლისის შემოწმების აქტი არარეზიდენტ იურიდიულ პირთან ,, ...” დაკავშირებით 40 048 ლარის დარიცხვის ნაწილში.
დადგენილია, რომ საქართველოს გენერალურ პროკურატურაში აღძრულ სისხლის სამართლის საქმესთან დაკავშირებით საქართველოს შს სამინისტროს საექსპერტო-კრიმინალისტიკური მთავარი სამმართველოს მიერ ჩატარებული შემოწმების შედეგად განისაზღვრა, რომ შპს ,, ...”, როგორც სატელევიზიო მომსახურების ხელშემკვრელ მხარეს ევალებოდა არარეზიდენტი იურიდიული პირის ,, ...” გადახდილი თანხების გადახდის წყაროსთანავე დაბეგვრა საშემოსავლო გადასახადით და დღგ-თი. შემოწმებით დადინდა, რომ მოსარჩელემ ,, ...” გადაუხადა 2002 წლის 13, 14 მაისსა და 2003 წლის 08 აპრილს, 30 მაისსა და 14 დეკემბერს გაწეული მომსახურების საკომპენსაციო თანხა სულ – 64 000 აშშ დოლარი ანუ 139 840 ლარი, ამასთან შპს ,, ...” 104 960 ლარიდან არ დაუკავებია საშემოსავლო გადასახადი და დღგ.
საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაქცევს ქვედა ინსტანციის სასამართლოთა მიერ დადგენილ ზემოაღნიშნულ გარემოებებს და აღნიშნავს, რომ სააპელაციო სასამართლოს არ მოუხდენია დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების ურთიერთშეჯერება, სააპელაციო სასამართლო ადასტურებს ფაქტს იმის თაობაზე, რომ 2004 წელს შპს ,, ...” მიერ გადახდილია საგადასახადო დავალიანება 49, 354 ლარის ოდენობით, თუმცა სასამართლო არ იკვლევს იმ საკითხს, მოხდა თუ არა ორივე შემმოწმებლის მიერ ერთი და იგივე დასაბეგრი ბაზის შემოწმება, დარიცხულია თუ არა ერთი და იგივე თანხა და შპს ,, ...” მხრიდან 49, 354 ლარის გადახდით კასატორის მხრიდან შესრულებულია თუ არა საგადასახადო ვალდებულება.
საკასაციო სასამართლო სააპელაციო სასამართლოს ყურადღებას მიაქცევს ამავე საქმეში წარმოდგენილ 2005-2006 წლების, 2006 წლის და 2007 წლის შედარების აქტებს სადაც, 2004-2005 წლის შედარების აქტისგან განსხვავებით, სადავო თანხა აღარ ჩანს. საგულისხმოა, რომ სადავო თანხა ჩნდება 2008 წლის შედარების აქტში.
საქართველოს საგადასახადო კოდექსის (სადავო პერიოდისათვის მოქმედი რედაქცია) 68-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, ამ კოდექსის თანახმად გადასახადის თანხის დარიცხვა გულისხმობს საგადასახადო ორგანოში კონკრეტული საგადასახადო პერიოდისათვის გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის კუთვნილი გადასახადის თანხის აღრიცხვას. იმავე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, საგადასახადო ორგანოს უფლება აქვს განახორციელოს თითოეული გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის კუთვნილი საგადასახადო ვალდებულების დარიცხვა ამ კოდექსისა და საგადასახადო კანონმდებლობის სხვა აქტების მიხედვით, შემდეგი ერთი ან ერთზე მეტი ინფორმაციის წყაროს საფუძველზე: ა) გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის საგადასახადო დეკლარაციები; ბ) ამ კოდექსის 218-ე მუხლის მე-4 ნაწილის შესაბამისად გადახდილი თანხების შესახებ ინფორმაცია; გ) შემოწმების მასალები და სხვა სათანადო ინფორმაცია, რომელიც ცნობილია საგადასახადო ორგანოსათვის.
აღნიშნული მუხლის მოთხოვნებიდან გამომდინარე და იმის გათვალისწინებით, რომ გადასახადის თანხის დარიცხვა შეუძლებელია დარიცხვის შესაბამისი საფუძვლების არასებობის პირობებში, საკასაციო სასამართლო არამართებულად მიიჩნევს მტკიცების ტვირთის მხოლოდ მოსარჩელეზე გადაკისრებას და თვლის, რომ სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისას უნდა დაადგინოს და გამოიკვლიოს, რა გახდა სადავო თანხის დარიცხვის საფუძველი. რა მოზნითაც ადმინისტრაციულ ორგანოს უნდა დაევალოს შესაბამისი მტკიცებულებების წარმოდგენა, რაც სასამართლოს მისცემს სადავო თანხის წარმომავლობის დადგენის შესაძლებლობას.
რაც შეეხება საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს დავების განხილვის საბჭოს 2009 წლის 11 მაისის ¹10/5878 გადაწყვეტილებას და შემოსავლების სამსახურის 2009 წლის 18 თებერვლის ¹16-10/43390 გადაწყვეტილებას საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ ადმინისტრაციული ორგანოების უარი მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე არის მკვეთრად ფორმალური. საკასაციო სასამართლო ადასტურებს, რომ შპს ,, ...” მიერ ადმინისტრაციულ ორგანოში წარდგენილი ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა” საგადასახადო კოდექსის 81-ე მუხლის საფუძველზე ატარებს სრულად განსხვავებულ სამართლებრივ დატვირთვას, თუმცა, საგულისხმოა, რომ ტექსტის სათაურში და მთლიანად ტექსტში ცალსახადაა დაფიქსირებული ის მოთხოვნა, რასაც განმცხადებელი ისახავდა.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, გასაჩივრების ადმინისტრაციული წესი იძლევა ადმინისტრაციულ სფეროში პრევენციული ზომების მიღების, ადმინისტრაციული ორგანოს სისტემის თვითკონტროლის საშუალებას, იძლევა შესაძლებლობას ადმინისტრაციულმა ორგანომ თავადვე გამოასწოროს საკუთარი შეცდომა, რაც წარმოადგენს ადმინისტრაციული წარმოების მთავარ მახასიათებელს, საერთოა მმართველობითი საქმიანობის ყველა სფეროსთვის და აძლევს დაინტერესებულ მხარეს შესაძლებლობას, მოითხოვოს ადმინისტრაციული წარმოების შედეგად მიღებული საბოლოო გადაწყვეტილების გადასინჯვა. სწორედ მითითებულ მიზანს ემსახურება საგადასახადო კოდექსში ჩადებული ის ნორმები, რომელიც იძლევა გადაწყვეტილებების ფინანსთა სამინისტროს ვერტიკალურ რგოლში გასაჩივრების შესაძლებლობას, რის გამოც საკასაციო სასამართლო არამართებულად მიიჩნევს საჩივრის უარყოფას მხოლოდ იმ მოტივით, რომ პირმა არასწორად შეარჩია საჩივრის სათაური, თუმცა ცალსახად და სრულად გადმოსცა საკუთარი მოთხოვნები და ის მოტივები, რომელზეც ამყარებს თავის მოთხოვნას.
ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ არც ადმინისტრაციული ორგანოს და არც სასამართლოს არ გამოუკვლევია საქმის გარემოებები, რაც საკასაციო სასამართლოს ართმევს პროცესუალურ შესაძლებლობას იმსჯელოს მოთხოვნის მართებულობაზე და შეაფასოს გასაჩივრებული განჩინების კანონიერება. აღნიშნული მოტივით საკასაციო სასამართლო საჭიროდ მიიჩნევს, საქმე განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლით და
დ ა ა დ გ ი ნ ა :
1. შპს ტელეკომპანია “...” საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2010 წლის 11 ოქტომბრის განჩინება და საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;
3. მხარეთა შორის სახელმწიფო ბაჟის გადანაწილების საკითხი გადაწყდეს საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებისას;
4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.