№ბს-69-67(კ-14) 29 ივლისი, 2014 წელი
ქ. თბილისი


ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:
ნათია წკეპლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი)
მოსამართლეები: მაია ვაჩაძე, პაატა სილაგაძე

საქმის განხილვის ფორმა - მხარეთა დასწრების გარეშე;

კასატორი (მოპასუხე) – საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობა;
წარმომადგენელი - კ. ხ-ი;

მოწინააღმდეგე მხარე (მოპასუხე) - თ. ტ-ე;

დავის საგანი – ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების ბათილად ცნობა, სამუშაოზე აღდგენა, იძულებითი განაცდურის ანაზღაურება;

გასაჩივრებული განჩინება – თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2013 წლის 28 ნოემბრის გადაწყვეტილება.

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :

მოსარჩელე: თ. ტ-ე;

მოპასუხე: საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობა;
წარმომადგენელი - ჯ. ყ-ი;

სარჩელის სახე: საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 22-ე მუხლის საფუძველზე ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების ბათილად ცნობა.

სარჩელის საგანი:

1. საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის 2013 წლის 4 ივნისის №988 ბრძანების ბათილად ცნობა;

2. სამუშაოზე აღდგენა, იძულებითი განაცდურის ანაზღაურება.

სარჩელის საფუძველი:

ფაქტობრივი: მოსარჩელე საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2011 წლის 4 თებერვლის №94 ბრძანებით დაინიშნა საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის ... განყოფილების უფროსის თანამდებობაზე.

საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2013 წლის 2 აპრილის №550 ბრძანებით გაათავისუფლეს დაკავებული თანამდებობიდან შტატების შემცირების მოტივით, აღნიშნული ბრძანება მოსარჩელემ გაასაჩივრა საგარეჯოს მაგისტრატ სასამართლოში.

2013 წლის 3 ივნისის საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის №978 ბრძანების საფუძველზე ბათილად იქნა ცნობილი 2013 წლის 2 აპრილის №550 ბრძანება და მოსარჩელე აღდგენილ იქნა სამსახურში, რის შემდეგაც საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობამ სასამართლოში იშუამდგომლა საქმის წარმოების შეწყვეტის თაობაზე, საგარეჯოს მაგისტრატი სასამართლოს 2013 წლის 3 ივნისის განჩინებით შეწყდა საქმის წარმოება.
მოსარჩელის განმარტებით, საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებელმა თავისი 2013 წლის 4 ივნისის №988 ბრძანებით კვლავ გაათავისუფლა სამსახურიდან, ამჯერად გათავისუფლების საფუძვლად მიუთითა ,,ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ საქართველოს კანონის 39.3 მუხლის ,,თ“ ქვეპუნქტი, 44.1 მუხლის ,,დ“ ქვეპუნქტი, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 10.3 მუხლი, ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის 13.1 მუხლი და 13.2 მუხლები.

სამართლებრივი: მოსარჩელის განმარტებით, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის შესაბამისად ,,სამსახურებრივი შეუთავსებლობა ეხება სახელმწიფო მოსამსახურეს, რომელსაც უფლება აქვს, ეკავოს სხვა თანამდებობა ან შეთავსებით ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს“ რასაც მის შემთხვევაში ადგილი არ ჰქონია, ასევე დაუსაბუთებელია ზემოაღნიშნული კანონის 104-ე მუხლზე მითითება, რომელიც ითვალისწინებს სამსახურიდან გათავისუფლებას სამსახურში მიღებისას დადგენილი მოთხოვნების დარღვევისათვის, ვინაიდან, იგი სამსახურში დანიშნული იყო 3-თვიანი გამოსაცდელი ვადით და ამავე კანონის 25-ე მუხლის მოთხოვნათა დაცვით წარდგენილი ჰქონდა ყველა საჭირო დოკუმენტი. ამასთან, მოსარჩელის მტკიცებით, 104.2 მუხლის შესაბამისად, რატომ არ მიეცა ვადა ამ დარღვევის აღმოსაფხვრელად ან ეს დარღვევა როდის აღმოაჩინა, როდესაც მისი სამსახურში აღდგენისა და შემდეგ გათავისუფლებამდე გასული იყო 24 საათი.

მოსარჩელის მოსაზრებით, ასევე არასწორია გათავისუფლების ბრძანებაში ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 ნაწილზე მითითება, რომლის შესაბამისად, ,,ადვოკატი არ შეიძლება იმავდროულად იყოს ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებული თანამდებობის პირი, რომელსაც კანონმდებლობით ეკრძალება საადვოკატო საქმიანობის განხორციელება“, მოსარჩელის განმარტებით, არ შეიძლება კანონის დარღვევად იყოს მიჩნეული ადვოკატთა ასოციაციის წევრობა და კვალიფიკაციის ამაღლების მიზნით ადვოკატთა ასოციაციის მიერ გამართულ ტრეინინგებზე სიარული. ამასთან, მის მიერ დაკავებული თანამდებობა არ შედის ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ მე-2 მუხლში მითითებულ თანამდებობის პირთა ჩამონათვალში, აღნიშნულ მუხლში მითითებულია მხოლოდ ადგილობრივი აღმასრულებელი ორგანოების ხელმძღვანელებზე და პირველ მოადგილეებზე, ხოლო ,,ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-20 მუხლის შესაბამისად, თანამდებობის პირები არიან გამგებელი, მისი მოადგილე, სტრუქტურული ერთეულების ხელმძღვანელები და ტერიტორიული ორგანოს რწმუნებულები. განყოფილების უფროსს კანონი თანამდებობის პირად არ მოიხსენიებს.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე სარჩელის დაკმაყოფილების სამართლებრივ საფუძვლად მიუთითებდა ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-60, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 127.3 მუხლებზე (იხ ს.ფ. 2-14; ტ.1).

მოპასუხე - საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის შესაგებელი


ფაქტობრივი: მოპასუხე ძირითადად დაეთანხმა სარჩელში მითითებულ ფაქტობრივ გარემოებებს.

სამართლებრივი: მოპასუხის შეფასებით, სადავო ბრძანება გამოცემულია კანონმდებლობის სრული დაცვით და არ არსებობს მისი გაუქმების საფუძველი, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის შესაბამისად, სახელმწიფო მოსამსახურეს უფლება არა აქვს ეკავოს სხვა თანამდებობა ან შეთავსებით ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს სხვა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში, იყოს ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრი, თუ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი“, მოპასუხის შეფასებით, კანონის აღნიშნული დანაწესი წარმოადგენს იმპერატიულ მოთხოვნას, რომლის მიზანია, დაიცვას საჯარო სამსახური ნებისმიერი ინტერესთა შეუთავსებლობისაგან, რომელიც შეიძლება, წარმოიშვას იმ შემთხვევაში, თუ საჯარო მოსამსახურე იმავდროულად ასრულებს ორ ან ორზე მეტ ანაზღაურებად საქმიანობას სხვა დაწესებულებაში. მართალია, ამავე მუხლის მე-2 პუნქტი მიუთითებს, რომ სახელმწიფო მოსამსახურეს უფლება აქვს იმავდროულად ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს საქართველოს კონსტიტუციით და საკანონმდებლო აქტებით დადგენილი შეზღუდვების გათვალისწინებით, თუმცა 64-ე მუხლის მე-3 პუნქტი განსაზღვრავს, თუ როდის შეიძლება, საჯარო მოსამსახურეს ეკავოს შეთავსებით სხვა თანამდებობა, ამავე მუხლის თანახმად, ანაზღაურებადი სამუშაოს შესრულება დასაშვებია მხოლოდ იმავე სახელმწიფო დაწესებულების სისტემაში.

მოპასუხის შეფასებით, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის განმარტება, რომ თუკი მას სიტყვა-სიტყვით განვმარტავთ, როგორც ამას ახდენს მოსარჩელე, გამოიწვევს წინააღმდეგობას კანონის მიზნებთან - დაიცვას საჯარო სამსახური ინტერესთა შეუთავსებლობისგან. ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონის 64-ე მუხლის პირველი პუნქტის დანიშნულებაა უზრუნველყოს საჯარო სამართლებრივი ურთიერთობების სამართლებრივი უსაფრთხოება, რათა არ მოხდეს საჯარო სამსახურში კერძო ინტერესების, ასევე განსხვავებული საჯარო ინტერესების აღრევა. თუ დავუშვებთ, რომ 64-ე მუხლი მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეებს ეხება, მაშინ დაუცველი აღმოჩნდება საჯარო სამართლებრივი ურთიერთობები, რომელიც ადგილობრივი თვითმმართველობის საჯარო დაწესებულებებში ხორციელდება. საყურადღებოა ისიც, რომ ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად, საჯარო სამსახური საქართველოში ერთიანია, შესაბამისად, სამსახურებრივი შეუთავსებლობის ერთიანი მოთხოვნები წაეყენება ყველა მოხელეს, მიუხედავად იმისა, ისინი წარმოადგენენ სახელმწიფო თუ ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეებს. გარდა ამისა, სამსახურებრივი შეუთავსებლობა ეხება არა მარტო 64-ე მუხლის პირველი ნაწილით განსაზღვრულ თანამდებობას (სახელმწიფო სამსახური, სამსახური ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებებში, წარმომადგენლობით და საკანონმდებლო ორგანოებში), არამედ სხვა ნებისმიერ თანამდებობას, გარდა სამეწარმეო სუბიექტის საკონტროლო, სამეთვალყურეო, სარეზერვო ორგანოს წევრობისა და მუდმივმოქმედი ხელმძღვანელისა (,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონის მე-60 მუხლი). მოპასუხის განმარტებით, აღნიშნული დასკვნა გამომდინარეობს, 64-ე მუხლის მე-3 პუნქტიდან, რომელიც წარმოადგენს საგამონაკლისო ნორმას და დასაშვებად მიიჩნევს შეთავსებით სხვა ნებისმიერი თანამდებობის დაკავებას მხოლოდ იმავე სახელმწიფო დაწესებულების სისტემაში. საჯარო სამსახური ესაა საქმიანობა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის სახაზინო (საბიუჯეტო) დაწესებულებებში - საჯარო ხელისუფლების ორგანოებში, სახაზინო (საბიუჯეტო) დაწესებულება არის სახელმწიფო ბიუჯეტის, ავტონომიური რესპუბლიკის ბიუჯეტის ან ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ბიუჯეტის სახსრებით შექმნილი და ბიუჯეტის დაფინანსებაზე მყოფი დაწესებულება, რომლის ძირითადი ამოცანა საჯარო ხელისუფლების განხორციელებაა. საჯარო ხელისუფლების განხორციელება საჯარო - სამართლებრივი ურთიერთობების მეშვეობით ვლინდება. ამასთანავე, საჯარო - სამართლებრივი ურთიერთობა განსხვავდება კერძო - სამართლებრივი ურთიერთობისაგან იმ ძირითადი ნიშნით, რომ საჯარო - სამართლებრივი ურთიერთობა იმპერატიული ხასიათისაა და ეფუძნება ლეგალურობის და კანონით ბოჭვის პრინციპს, განსხვავებით კერძო - სამართლებრივი ურთიერთობისგან, სადაც უპირატესად მოქმედებს პირადი ავტონომიის პრინციპი. საჯარო - სამართლებრივი ურთიერთობა არეგულირებს მოქალაქესა და საჯარო დაწესებულების ან საჯარო დაწესებულებათა შორის ურთიერთობას. უდავოა, რომ მოსარჩელე თ. ტ-ე 2011 წლის 17 იანვრიდან დღემდე არის საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრი, შესაბამისად, ახორციელებს საადვოკატო უფლებამოსილებას. საადვოკატო უფლებამოსილება ხორციელდება როგორც მხარეთა ნების ავტონომიის ისე იმპერატიული პრინციპების საფუძველზე.

მოპასუხის შეფასებით, ის ფაქტი, რომ მას აქვს გავლილი ადვოკატთა ასოციაციის მიერ ორგანიზებული ტრენინგები აშკარად მიუთითებს, რომ იგი ადვოკატთა ასოციაციის სრულუფლებიანი წევრია, რადგან ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის ,,ვ“ ქვეპუნტის თანახმად, ადვოკატი ვალდებულია, მონაწილეობა მიიღოს ადვოკატთა ასოციაციის აღმასრულებელი საბჭოს მიერ დამტკიცებულ განგრძობადი სავალდებულო იურიდიული განათლების პროგრამაში, ასევე გასათვალისწინებელია ის გარემოებაც, რომ ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის ,,ბ“ ქვეპუნტით, ადვოკატი ვალდებულია ზუსტად და განუხრელად დაიცვას პროფესიული ეთიკის ნორმები, მათ შორის ის ნორმაც, რომელიც ცალსახად აღნიშნავს, ,,ადვოკატმა ყოველთვის უნდა იმოქმედოს კლიენტის ინტერესებიდან გამომიდნარე და დააყენოს ისინი პირადი და სხვა პირის ინტერესებზე მაღლა“ (მათ შორის, საჯარო დაწესებულების ინტერესებზეც).

,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის პირველი მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად, ადვოკატი არის თავისუფალი პროფესიის პირი, რომელიც ემორჩილება მხოლოდ კანონს და პროფესიული ეთიკის ნორმებს და გაწევრიანებულია საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციაში. სადვოკატო საქმიანობა კი მოიცავს: ადვოკატის მიერ იურიდიული რჩევის მიცემას იმ პირისათვის, რომელმაც მას დახმარებისათვის მიმართა; კლიენტის წარმომადგენლობას საკონსტიტუციო დავის, სისხლის, სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის საქმეზე სასამართლოში, არბიტრაჟში, დაკავების, გამოძიების ორგანოებში; მესამე პირის მიმართ სამართლებრივი დოკუმენტების მომზადებას და კლინეტის სახელით ნებისმიერი დოკუმენტაციის წარდგენას; ისეთი იურიდიული დახმარების გაწევას, რომელიც არ უკავშირდება მესამე პირის წინაშე წარმომადგენლობას.

ამასთან, ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-20 მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია არის პირთა წევრობაზე დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი. ,,საჯარო სამართლის იურიდიული პირის შესახებ’’ კანონი კი ცალსახად მიუთითებს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მიზნებს. კერძოდ, საჯარო სამართლის იურიდიული პირი არის შესაბამისი კანონით, საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულებით ან კანონის საფუძველზე სახელმწიფო მმართველობის ორგანოს ადმინისტრაციული აქტით შექმნილი საკანონმდებლო და სახელმწიფო მმართველობის ორგანოებისაგან განცალკევებული ორგანიზაცია, რომელიც სახელმწიფოს კონტროლით დამოუკიდებლად ახორციელებს პოლიტიკურ, სახელმწიფოებრივ, სოციალურ, საგანმანათლებლო, კულტურულ და სხვა საჯარო საქმიანობას, აგრეთვე ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი აღმასრულებელი ორგანოს ნორმატიული აქტით შექმნილი, სახელმწიფო მმართველობის ორგანოებისაგან განცალკევებული ორგანიზაცია, რომელიც სახელმწიფოს კონტროლით დამოუკიდებლად ახორციელებს სოციალურ, საგანმანათლებლო, კულტურულ და სხვა საჯარო საქმიანობას.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოპასუხის შეფასებით აშკარაა, რომ საადვოკატო საქმიანობა ხორციელდება კერძო და საჯარო ინტერესების ურთიერთგაწონასწორების საფუძველზე, კერძო პირთა ინტერესების უპირატესობის გათვალისწინებით. საადვოკატო საქმიანობა, რომლის განხორციელების სამართლებრივ საფუძველს აწესრიგებს ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონი, თავისი არსით ეწინააღმდეგება საჯარო სამსახურის ინტერესებს. შესაბამისად, საადვოკატო საქმიანობა წარმოადგენს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული სამსახურებრივი შეუთავსებლობის შემთხვევას. საადვოკატო საქმიანობა არ შედის ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებათა სისტემაში, ამგვარად, გამორიცხულია ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის მე-3 პუნქტის გამოყენების შესაძლებლობაც.

მოპასუხემ ასევე არ გაიზიარა მოსარჩელის პოზიცია, იმასთან დაკავშირებით, რომ თითქოს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 104-ე მუხლი არასწორადაა გამოყენებული, ვინაიდან, როგორც მოსარჩელე მიუთითებს მან სამსახურში მისაღებად წარადგინა ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონის 25-ე მუხლის შესაბამისად, განსაზღვრული დოკუმენტაცია. ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონის 25-ე მუხლით გათვალისწინებული დოკუმენტების წარუდგენლობა შეიძლება გახდეს მოხელის გათავისუფლების საფუძველი, მაგრამ არა 104-ე მუხლით, არამედ 98-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,გ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, კერძოდ, აღნიშნული მუხლის შესაბამისად, მოხელე შეიძლება გათავისუფლდეს სამსახურიდან დაკავებულ თანამდებობასთან შეუსაბამობის გამო იმ დოკუმენტის არქონისას, რომელიც აუცილებელია მოცემული თანამდებობის დასაკავებლად. ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 104-ე მუხლი ეხება სამსახურებრივი შეუთავსებლობის შემთხვევებში საჯარო სამსახურიდან პირის გათავისუფლების შემთხვევებს. შესაბამისად, საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის მხრიდან კანონის არასწორ გამოყენებას ადგილი არ ჰქონია.
ასევე არასწორია მოსარჩელის ,,ადვოკატთა კანონის“ მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტზე მითითება, რის დასტურადაც მოჰყავს მოცემული მუხლის არასწორი ციტირება, რეალურად აღნიშნულ ნომატიულ აქტში ცალსახადაა განმარტებული, რომ ,,ადვოკატი არ შეიძლება, იმავდროულად იყოს ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებული თანამდებობის პირი და სხვა პირი, რომლესაც კანონმდებლობით ეკრძალება საადვოკატო საქმიანობის განხორციელება. მოსარჩელე შეგნებულად უგულებელყოფს კანონის მითითებას, რომ საადვოკატო საქმიანობა ეკრძალება არა მარტო თანამდებობის პირებს, არამედ სხვა პირებსაც. ,,სხვა პირებში“ კი მოიაზრება ის თანამდებობის პირები თუ საჯარო მოსამსახურეები, რომელთა საქმიანობა არსებითად ეწინააღმდეგება საადვოკატო საქმიანობის ძირითად პრინციპებს, რაც გამორიცხავს ერთდროულად საადვოკატო საქმიანობას და შესაბამის საჯარო სამსახურში სამსახურებრივი ფუნქციის განხორციელებას.

საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 734.2 მუხლის ,,გ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, საჯარო მოსამსახურე ვალდებულია, განაცხადოს ინტერესთა შეუთავსებლობის შესახებ შესაბამის თანამდებობაზე დანიშვნამდე (არჩევამდე) ან დანიშვნის (არჩევის) შემდეგ, როგორც კი ეს ფაქტი მისთვის ცნობილი გახდა. მოსარჩელემ აღნიშნული იმპერატიული მოთხოვნა დაარღვია, ვინაიდან იგი 2011 წლის იანვრიდან წარმოადგენდა სსიპ ,,საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის“ სრულუფლებიან წევრს და ვალდებული იყო, განეცხადებინა აღნიშნულის თაობაზე, რამდენადაც საადვოკატო საქმიანობა წარმოადგენს საჯარო სამსახურთან შეუთავსებელ საქმიანობას (იხ. ს.ფ. 36-46; ტ.1).

საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება/სარეზოლუციო/:

სიღნაღის რაიონული სასამართლოს საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში მაგისტრატი სასამართლოს 2013 წლის 20 აგვისტოს გადაწყვეტილებით თ. ტ-ის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა (იხ. ს.ფ. 89-98; ტ.1).

სასამართლოს მიერ უდავოდ მიჩნეული ფაქტები:
2011 წლის 4 თებერვლიდან 2013 წლის 4 ივნისამდე თ. ტ-ე მუშაობდა საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციული სამსახურის ... განყოფილების უფროსის თანამდებობაზე.

თ. ტ-ე 2011 წლის 17 იანვრიდან დღემდე ირიცხება სსიპ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრთა ერთიან სიაში N5179 საერთო სპეციალიზაციით.

საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2013 წლის 4 ივნისის N988 ბრძანებით თ. ტ-ე გათავისუფლდა საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციული სამსახურის ... განყოფილების უფროსის თანამდებობიდან.

სასამართლოს მიერ სადავოდ მიჩნეული ფაქტები:
სადავოა ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის კანონიერება.

სასამართლოს დასკვნები - საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ თ. ტ-ის სარჩელი უსაფუძვლოა და არ უნდა დაკმაყოფილდეს.

სამართლებრივი შეფასება /კვალიფიკაცია/:
„საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის თანახმად, სახელმწიფო მოსამსახურეს უფლება არა აქვს ეკავოს სხვა თანამდებობა ან შეთავსებით ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს სხვა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში, იყოს ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრი, თუ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი. კანონის აღნიშნული დანაწესი წარმოადგენს იმპერატიულ მოთხოვნას, რომლის მიზანია, დაიცვას საჯარო სამსახური ნებისმიერი ინტერესთა შეუთავსებლობისგან, რომელიც შეიძლება, წარმოიშვას იმ შემთხვევაში, თუ საჯარო მოსამსახურე იმავდროულად ასრულებს ორ ან ორზე მეტ ანაზღაურებად საქმიანობას სხვა დაწესებულებაში. მართალია, იმავე მუხლის მე-2 პუნქტი მიუთითებს, რომ სახელმწიფო მოსამსახურეს უფლება აქვს იმავდროულად ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს საქართველოს კონსტიტუციითა და საკანონმდებლო აქტებით დადგენილი შეზღუდვების გათვალისწინებით, თუმცა 64-ე მუხლის მე-3 პუნქტი განსაზღვრავს, თუ როდის შეიძლება საჯარო მოსამსახურეს ეკავოს შეთავსებით სხვა თანამდებობა. კერძოდ, სახელმწიფო მოსამსახურის მიერ შეთავსებით სხვა თანამდებობის დაკავება და ანაზღაურებადი სამუშაოს შესრულება დასაშვებია მხოლოდ იმავე სახელმწიფო დაწესებულების სისტემაში.

სასამართლომ აღნიშნა, რომ ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონის 64-ე მუხლის განმარტება, თუკი მას სიტყვა-სიტყვით განვმარტავთ, როგორც ამას ახდენს მოსარჩელე, გამოიწვევს წინააღმდეგობას კანონის მიზნებთან - დაიცვას საჯარო სამსახური ინტერესთა შეუთავსებლობისგან. „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის დანიშნულებაა, უზრუნველყოს საჯარო-სამართლებრივი ურთიერთობების სამართლებრივი უსაფრთხოება, რათა არ მოხდეს საჯარო სამსახურში კერძო ინტერესების, ასევე განსხვავებული საჯარო ინტერესების აღრევა. თუ დავუშვებთ, რომ 64-ე მუხლი მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეებს ეხება, მაშინ დაუცველი აღმოჩნდება საჯაროსამართლებრივი ურთიერთობები, რომელიც ადგილობრივი თვითმმართველობის საჯარო დაწესებულებებში ხორციელდება. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად, საჯარო სამსახური საქართველოში ერთიანია, შესაბამისად, სამსახურებრივი შეუთავსებლობის ერთიანი მოთხოვნები წაეყენება ყველა მოხელეს, მიუხედავად იმისა, ისინი წარმოადგენენ სახელმწიფო თუ ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეებს. გარდა ამისა, სამსახურებრივი შეუთავსებლობა ეხება არა მარტო 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტით განსაზღვრულ თანამდებობებს (სახელმწიფო სამსახური, სამსახური ადგილობრივ თვითმმართველობის დაწესებულებებში, წარმომადგენლობით და საკანონმდებლო ორგანოები), არამედ სხვა ნებისმიერ თანამდებობას, გარდა სამეწარმეო სუბიექტის საკონტროლო, სამეთვალყურეო, სარევიზიო ორგანოს წევრობისა და მუდმივმოქმედი ხელმძღვანელისა (,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ კანონის მე-60 მუხლი). აღნიშნული დასკვნა გამომდინარეობს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის მე-3 პუნქტიდან, რომელიც წარმოადგენს საგამონაკლისო ნორმას და დასაშვებად მიიჩნევს შეთავსებით სხვა ნებისმიერი თანამდებობის დაკავებას მხოლოდ იმავე სახელმწიფო დაწესებულების სისტემაში.

სასამართლომ განმარტა, რომ საჯარო სამსახური ესაა საქმიანობა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის სახაზინო (საბიუჯეტო) დაწესებულებებში - საჯარო ხელისუფლების ორგანოებში. სახაზინო (საბიუჯეტო) დაწესებულება არის სახელმწიფო ბიუჯეტის, ავტონომიური რესპუბლიკის ბიუჯეტის ან ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ბიუჯეტის სახსრებით შექმნილი და ბიუჯეტის დაფინანსებაზე მყოფი დაწესებულება, რომლის ძირითადი ამოცანა საჯარო ხელისუფლების განხორციელებაა. საჯარო ხელისუფლების განხორციელება კი საჯარო - სამართლებრივი ურთიერთობების მეშვეობით ვლინდება. ამასთანავე, საჯარო - სამართლებრივი ურთიერთობა განსხვავდება კერძო - სამართლებრივი ურთიერთობისგან იმ ძირითადი ნიშნით, რომ საჯარო - სამართლებრივი ურთიერთობა იმპერატიული ხასიათისაა და ეფუძნება ლეგალურობის და კანონით შებოჭვის პრინციპს - განსხვავებით კერძო - სამართლებრივი ურთიერთობისგან, სადაც უპირატესად მოქმედებს პირადი ავტონომიის პრინციპი. საჯარო - სამართლებრივი ურთიერთობა არეგულირებს მოქალაქესა და საჯარო დაწესებულების ან საჯარო დაწესებულებათა შორის ურთიერთობას. უდავოა, რომ თ. ტ-ე 2011 წლის 17 იანვრიდან დღემდე არის საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრი, შესაბამისად, ახორციელებს საადვოკატო უფლებამოსილებას. საადვოკატო უფლებამოსილება ხორციელდება, როგორც მხარეთა ნების ავტონომიის, ისე იმპერატიული პრინციპების საფუძველზე.

სასამართლოს მსჯელობით თ. ტ-ის მიერ სარჩელში მოყვანილი გარემოებები, განსაკუთრებით ის ფაქტი, რომ მას აქვს გავლილი ადვოკატთა ასოციაციის მიერ ორგანიზებული ტრენინგები აშკარად მიუთითებს, რომ მოსარჩელე ადვოკატთა ასოციაციის სრულფასოვანი წევრია, რადგან ,,ადვოკატთა შესახებ’’ კანონის მე-5 მუხლის ,,ვ’’ ქვეპუნქტის თანახმად, ადვოკატი ვალდებულია, მონაწილეობა მიიღოს ადვოკატთა ასოციაციის აღმასრულებელი საბჭოს მიერ დამტკიცებულ განგრძობადი სავალდებულო იურიდიული განათლების პროგრამაში. ასევე გასათვალისწინებელია ის გარემოებაც, რომ ,,ადვოკატთა შესახებ“ კანონის მე-5 მუხლის ,,ბ" ქვეპუნქტით ადვოკატი ვალდებულია, ზუსტად და განუხრელად დაიცვას პროფესიული ეთიკის ნორმები, მათ შორის ის ნორმაც, რომელიც ცალსახად აღნიშნავს - ,,ადვოკატმა ყოველთვის უნდა იმოქმედოს კლიენტის ინტერესებიდან გამომდინარე და დააყენოს ისინი პირადი და სხვა პირის ინტერესებზე მაღლა", მათ შორის, საჯარო დაწესებულების ინტერესებზეც.

„ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის 1-ლი მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, ადვოკატი არის თავისუფალი პროფესიის პირი, რომელიც ემორჩილება მხოლოდ კანონსა და პროფესიული ეთიკის ნორმებს და გაწევრიანებულია საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციაში. საადვოკატო საქმიანობა კი მოიცავს: ადვოკატის მიერ იურიდიული რჩევის მიცემას იმ პირისათვის, რომელმაც მას დახმარებისათვის მიმართა (კლიენტი); კლიენტის წარმომადგენლობას საკონსტიტუციო დავის, სისხლის, სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის საქმეზე სასამართლოში, არბიტრაჟში, დაკავების, გამოძიების ორგანოებში; მესამე პირის მიმართ სამართლებრივი დოკუმენტების მომზადებას და კლიენტის სახელით ნებისმიერი დოკუმენტაციის წარდგენას; ისეთი იურიდიული დახმარების გაწევას, რომელიც არ უკავშირდება მესამე პირის წინაშე წარმომადგენლობას.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, აშკარაა, რომ საადვოკატო საქმიანობა ხორციელდება კერძო და საჯარო ინტერესების ურთიერთგაწონასწორების საფუძველზე კერძო პირთა ინტერესების უპირატესობის გათვალისწინებით. საადვოკატო საქმიანობა, რომლის განხორციელების სამართლებრივ საფუძვლებს აწესრიგებს ,,ადოვკატთა შესახებ’’ კანონი, თავისი არსით ეწინააღმდეგება საჯარო სამსახურის ინტერესებს. შესაბამისად, საადვოკატო საქმიანობა წარმოადგენს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტით გათვალისწინებული სამსახურებრივი შეუთავსებლობის შემთხვევას. საადვოკატო საქმიანობა არ შედის ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებათა სისტემაში, ამგვარად, გამორიცხულია „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის მე-3 პუნქტის გამოყენების შესაძლებლობაც.
სასამართლომ არ გაიზიარა თ. ტ-ის პოზიცია, „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 104-ე მუხლის არასწორი გამოყენების თაობაზე. როგორც მოსარჩელე მიუთითებს, მან სამსახურში მისაღებად წარადგინა ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ კანონის 25-ე მუხლის შესაბამისად განსაზღვრული დოკუმენტაცია. მოცემული მუხლის შესაბამისად, ამგვარ დოკუმენტებს წარმოადგენს: 1) განცხადება; 2) CV; 3) განათლების ან შესაბამისი კვალიფიკაციის მოწმობა; 4) პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტი; 5) სამედიცინო ნარკოლოგიური შემოწმების ცნობა; 6) საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა დოკუმენტები.

„საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართელოს კანონის 25-ე მუხლით გათვალისწინებული დოკუმენტების წარუდგენლობა შეიძლება გახდეს მოხელის გათავისუფლების საფუძველი, მაგრამ არა 104-ე მუხლის, არამედ 98-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის ,,გ" ქვეპუნქტის შესაბამისად, კერძოდ, აღნიშნული მუხლის თანახმად: მოხელე შეიძლება გათავისუფლდეს სამსახურიდან დაკავებულ თანამდებობასთან შეუსაბამობის გამო იმ დოკუმენტის არქონისას, რომელიც აუცილებელია მოცემული თანამდებობის დასაკავებლად. ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ კანონის 104-ე მუხლი ეხება სამსახურებრივი შეუთავსებლობის შემთხვევებში საჯარო სამსახურიდან პირის გათავისუფლების შემთხვევებს. შესაბამისად, საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის მხრიდან კანონის არასწორ შეფარდებას ადგილი არ ჰქონია.

სასამართლომ აღნიშნა, რომ მოსარჩელის მითითება „ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 ნაწილის არასწორად გამოყენებასთან დაკავშირებით უსაფუძვლოა. აღნიშნულ ნორმატიულ აქტში ცალსახადაა განმარტებული - ,,ადვოკატი არ შეიძლება იმავდროულად იყოს „ საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებული თანამდებობის პირი და სხვა პირი, რომელსაც კანონმდებლობით ეკრძალება საადვოკატო საქმიანობის განხორციელება." სასამართლო კიდევ ერთხელ აღნიშნავს, რომ საადვოკატო საქმიანობა ეკრძალება არა მარტო თანამდებობის პირებს, არამედ სხვა პირებსაც. ,,სხვა პირებში" კი მოიაზრება ის თანამდებობის პირები თუ საჯარო მოსამსახურეები, რომელთა საქმიანობა არსებითად ეწინააღმდეგება საადვოკატო საქმიანობის ძირითად პრინციპებს, რაც გამორიცხავს ერთდროულად საადვოკატო საქმიანობას და შესაბამის საჯარო სამსახურში სამსახურებრივი ფუნქციების განხორციელებას.

სასამართლომ არ გაიზიარა თ. ტ-ის განმარტება იმის თაობაზე, რომ მოხელე არ ექვემდებარება განთავისუფლებას, თუ განთავისუფლების საფუძველი აღმოიფხვრა. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მას არ მიეცა საშუალება და შესაბამისი ვადა, რათა არსებობის შემთხვევაში აღმოეფხვრა გათავისუფლების საფუძველი. აღნიშნულთან მიმართებით, სასამართლომ განმარტა, რომ იგი გათავისუფლების მომენტისათვის არ იყო დანიშნული შესაბამის თანამდებობაზე, არამედ მოხდა მისი სამსახურში აღდგენა. შესაბამისად, ხარვეზის აღმოფხვრის 10 -დღიანი ვადის ათვლა, რომელზედაც აპელირებს მოსარჩელე, დაიწყო არა მისი აღდგენის მომენტიდან, არამედ მისი სამსახურში შესაბამის ვაკანტურ თანამდებობაზე დანიშვნის მომენტიდან. ამასთან, გასათვალისწინებელია ის გარემოებაც, რომ თ. ტ-ე დანიშნული იყო საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციული სამსახურის ... განყოფილების უფროსის თანამდებობაზე და შესაბამისად, მას როგორც შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე მოხელეს თავად უნდა განესაზღვრა ამა თუ იმ პირთა დაკავებულ თანამდებობასთან შეუთავსებლობის საკითხი. გარდა ამისა, ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-8 პუნქტის თანახმად: ,,თანამდებობის პირი, მისი ოჯახის წევრი ვალდებულია ამ თანამდებობის პირის მიერ თანამდებობის დაკავებიდან 10 დღის ვადაში, თუ კონსტიტუციით ან კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული, გადადგეს შეუთავსებელი თანამდებობიდან, შეწყვიტოს შეუთავსებელი საქმიანობა”. ხოლო იმავე კანონის მე-9 პუნქტის თანახმად, ,,თანამდებობის პირი და თავისი ოჯახის წევრის შეუთავსებლობის აღმოფხვრის დამადასტურებელ საბუთებს წარუდგენს იმ ზემდგომ თანამდებობის პირს (ორგანოს), რომლის უშუალო დაქვემდებარებაშიც იგი იმყოფება, აგრეთვე კადრების შესაბამის სამსახურს”.

გარდა ამისა, სასამართლომ არ გაიზიარა თ. ტ-ის განმარტება იმასთან დაკავშირებით, რომ საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობისათვის იმთავითვე ცნობილი იყო, რომ იგი ირიცხებოდა სსიპ ,,საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის” წევრთა სიაში, იქიდან გამომდინარე, რომ მის მიერ სხვა დოკუმენტებთან ერთად ვაკანტური თანამდებობის დასაკავებლად გამოცხადებული კონკურსის დროს, წარდგენილ იქნა სსიპ ,,საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის” მიერ გაცემული სერთიფიკატი. აღნიშნულთან დაკავშირებით სასამართლომ განმარტა, რომ მხოლოდ სერთიფიკატის აღება ან/და ქონა არ გულისხმობს, რომ აღნიშნული პირი ავტომატურად ხდება საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრი და უფლებამოსილი არის განახორციელოს საადვოკატო საქმიანობა, ვინაიდან ,,ადვოკატთა შესახებ” საქართველოს კანონის პირველი მუხლის მეორე პუნქტის თანახმად, ,,ადვოკატი არის თავისუფალი პროფესიის პირი, რომელიც ემორჩილება მხოლოდ კანონსა და პროფესიული ეთიკის ნორმებს და გაწევრიანებულია საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციაში”.

ამასთან, გასათვალისწინებელია ის გარემოება, რომ ზემოაღნიშნული სერთიფიკატის მისაღებად თ. ტ-ემ წარმატებით ჩააბარა ტესტირება 2006 წლის 28 ნოემბერს, ხოლო ადვოკატთა ასოციაციის წევრი გახდა 2011 წლის 17 იანვარს, რაც წინააღმდეგობაში მოდის თ. ტ-ის მიერ მითითებულ გარემოებებთან მოცემულ საკითხთან მიმართებით და ადასტურებს იმ ფაქტს, რომ ადვოკატთა საკვალიფიკაციო ტესტირების ჩაბარება ავტომატურად არ გულისხმობს ადვოკატთა ასოციაციაში გაწევრიანებას.

გარდა ზემოაღნიშნულისა, სასამართლომ ასევე არ გაიზიარა თ. ტ-ის განმარტება იმასთან დაკავშირებით, რომ მას არ განუხორციელებია რა ანაზღაურებადი საქმიანობა, არ არსებობდა დაკავებულ თანამდებობასთან მისი შეუთავსებლობის კანონით დადგენილი წინაპირობა. აღნიშნულთან დაკავშირებით სასამართლომ განმარტა, რომ მართალია, საადვოკატო საქმიანობა ,,მეწარმეთა შესახებ” საქართველოს კანონის პირველი მუხლის თანახმად, არ ითვლება სამეწარმეო საქმიანობად, მაგრამ თ. ტ-ეს არ ჰქონდა რა შეჩერებული საადვოკატო საქმიანობა, მას ნებისმიერ დროს შეეძლო განეხორციელებია ანაზღაურებადი სამუშაო მისი პროფესის (ადვოკატის) გათვალისწინებით. აღნიშნულთან მიმართებით კი საგულისხმოა ის გარემოებაც, რომ დაკავებულ თანამდებობასთან პირის საქმიანობის შეუთავსებლობის აღმოფხვრის 10 - დღიან ვადას აწესებს რა კანონმდებლობა შესაბამის თანამდებობაზე დანიშვნის და არა კონკრეტული შედეგის (ინტერესეთა შეუთავსებლობა) დადგომის მომენტიდან, გარკვეული სახით წინასწარ განსაზღვრავს სამომავლოდ შესაძლო დაბრკოლების თავიდან აცილების შესაძლებლობას.

ასევე თ. ტ-ემ ვერ წარმოადგინა მტკიცებულება იმ ფაქტთან დაკავშირებით, რომ საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობისათვის ცნობილი იყო იმის შესახებ, რომ იგი ირიცხებოდა სსიპ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციაში, საწინააღმდეგოდ ამისა კი მოპასუხემ წარმოადგინა სსიპ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის აღმასრულებელი მდივნის 2013 წლის 29 მაისით დათარიღებული შეტყობინება.

ამდენად, სასამართლომ დაასკვნა, რომ საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის 2013 წლის 4 ივნისის N988 ბრძანება თ. ტ-ის სამსახურიდან გათავისუფლების შესახებ გამოცემულია კანონის მოთხოვნათა დაცვით და არ არსებობს მისი ბათილად ცნობის ფაქტობრივი და სამართლებრივი საფუძვლები (იხ. ს.ფ. 89-98; ტ.1).

აპელანტი: თ. ტ-ე;

მოწინააღმდეგე მხარე - საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობა;
წარმომადგენელი - კ. ხ-ი;

აპელაციის საგანი და მოცულობა /ფარგლები/:
გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება (იხ. ს.ფ. 102-111; ტ.1).


აპელაციის მოტივები:
ფაქტობრივი: აპელანტის მსჯელობით, სასამართლომ არ გაითვალისწინა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-17 მუხლის მე-2 ნაწილის დანაწესი. განსახილველ საქმეზე საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობამ ვერ წარმოადგინა მტკიცებულება იმ ფაქტთან დაკავშირებით, ეწეოდა თუ არა თ. ტ-ე სამეწარმეო საქმიანობას და ასრულებდა თუ არა ანაზღაურებად სამუშაოს.

სასამართლომ არ გაითვალისწინა და დაეყრდნო მხოლოდ მოპასუხის მიერ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციიდან წარმოდგენილ ცნობას, რითაც დასტურდება, რომ თ. ტ-ე არის ადვოკატთა ასოციაციის წევრი, მაგრამ სადავოდ არ გაუხდია, რომ მას, როგორც ადვოკატთა ასოციაციის წევრს, გავლილი აქვს ტრენინგები ადვოკატთა ასოციაციაში, ასევე ამერიკის იურისტთა ასოციაციაში.

საინტერესოა, რატომ არ მისცა სასამართლომ შეფასება იმ ფაქტს, რომ პირად საქმეში არსებობს სერთიფიკატები, დათარიღებული 2012 წლით, ასევე გამგეობაში მოსარჩელის მიერ წარდგენილი განცხადება, სადაც მითითებულია ნომერი N5179, ასევე ინტერვიუ კახეთის საინფორმაციო სამსახურთან 2013 წლის 02 აპრილს, რომ თ. ტ-ე არის ადვოკატი.

სს ,,...’’ N126 საგარეჯოს ფილიალიდან წარმოდგენილი ანგარიშის დახურვის შესახებ დოკუმენტი და ამონაწერი პირადი ანგარიშიდან 01.01.11-31.07.13 პერიოდისათვის ადასტურებს იმას, რომ მოსარჩელს არ გაუწევია არანაირი ანაზღაურებადი მომსახურება, რაც ეკრძალება საჯარო მოსამსახურეს.

სამართლებრივი: სასამართლო უთითებს ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-8 და მე-9 პუნქტებზე თანმდებობრივი შეუთავსებლობის შესახებ, მაგრამ იმას აღარ ითვალისწინებს, რომ აღნიშნულ მუხლებში საუბარია თანამდებობის პირებზე და არა განყოფილების უფროსებზე, რომელიც არც გამგეობას თავის შესაგებელში და არც მოსამართლეს გადაწყვეტილებაში არ დაუსაბუთებია, განყოფილების უფროსი ითვლება თუ არა თანამდებობის პირად, რადგან იგივე კანონის მე-2 მუხლის ჩამონათვალში თანამდებობის პირში იგულისხმებიან რაიონის ადგილობრივი წარმომადგენლობითი ორგანოების ხელმძღვანელები და აგრეთვე რაიონის ადგილობრივი აღმასრულებელი ორგანოების ხელმძღვანელები და მათი პირველი მოადგილეები. სასამართლომ არ მისცა შეფასება მოსარჩელის მიერ სასამართლო სხდომაზე მიცემულ განმარტებას იმის შესახებ, რომ საქართველოს ორგანული კანონის ,,ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ’’ მე-20 მუხლში ფართოდაა განმარტებული თუ ვინ ითვლება ადგილობრივ თვითმმართველობაში თანამდებობის პირებად. ასევე არ მიაქცია ყურადღება საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის დებულების მე-11 მუხლს, სადაც გამგეობის თანამდებობის პირების ჩამონათვალია.

მოწინააღმდეგე მხარეს - საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობას სააპელაციო სასამართლოში წერილობითი შესაგებელი არ წარუდგენია.

სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება /სარეზოლუციო/:
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2013 წლის 28 ნოემბრის გადაწყვეტილებით თ. ტ-ის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა; გაუქმდა სიღნაღის რაიონული სასამართლოს საგარეჯოს მუნიციპალიტეტში მაგისტრატი სასამართლოს 2013 წლის 20 აგვისტოს გადაწყვეტილება და ახალი გადაწყვეტილებით თ. ტ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილი საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2013 წლის 4 ივნისის №988 ბრძანება თ. ტ-ის საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციული სამსახურის ... განყოფილების უფროსის თანამდებობიდან გათავისუფლების შესახებ; თ. ტ-ე აღდგენილ იქნა საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციული სამსახურის ... განყოფილების უფროსის თანამდებობაზე; მოპასუხე - საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობას დაევალა თ. ტ-ისათვის იძულებითი განაცდურის სახით სამი თვის თანამდებობრივი სარგოს ანაზღაურება (იხ. ს.ფ. 21-38; ტ.2).

აპელაციის მოტივების არ გაზიარების თაობაზე სააპელაცო სასამართლოს მსჯელობა:

სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა აპელაციის მოტივები, პალატამ მიიჩნია, რომ მასში მითითებული გარემოებები არ ქმნიან საპროცესო კოდექსის 393-ე და 394-ე მუხლებით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების გაუქმების პროცესუალურ-სამართლებრივ საფუძვლებს.

გასაჩივრებული გადაწყვეტილების დასკვნების არ გაზიარების თაობაზე სასამართლოს მსჯელობა:

სააპელაციო პალატის განმარტებით, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის შესაბამისად, სახელმწიფო მოსამსახურეს უფლება არა აქვს ეკავოს სხვა თანამდებობა ან შეთავსებით ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს სხვა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში, იყოს ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრი, თუ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი. თ. ტ-ე არ არის ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის სუბიექტი შემდეგი მიზეზების გამო: 1. იგი არ არის სახელმწიფო მოსამსახურე და 2. ასეც რომ იყოს, მას არ უკავია სხვა თანამდებობა და იგი არ ასრულებს ანაზღაურებად სამუშაოს სხვა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში, არ არის ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრი.

,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონიდან გამომდინარე, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ თ. ტ-ე სადავო ადმინისტრაციული აქტის გამოცემის მომენტში სამსახურებრივ ურთიერთობაში იმყოფებოდა თვითმმართველ ერთეულთან - საგარეჯოს მუნიციპალიტეტთან, შესაბამისად, იგი წარმოადგენდა არა სახელმწიფო, არამედ ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეს.

პალატის განმარტებით, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტი არ საჭიროებს განმარტებას, ნორმა არ არის ბუნდოვანი, ორაზროვანი, ნორმა არ ეწინააღმდეგება კანონის მიზნებს; დაუშვებელია, რომ ნორმის განმარტების გზით მისი მოქმედება გავრცელდეს ასევე ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეებზე; ნორმის ამგვარი განმარტების პირობებში ხდება ნორმის ნამდვილი შინაარსის არასწორი გაგება, კანონმდებლის ნამდვილი ნების უარყოფა, ნორმის არასწორად გამოყენება; კანონმდებლის ნების არსებობის შემთხვევაში შესაბამისი ტერმინების, ცნებებისა და სამართლებრივი ინსტიტუტების (რომლებიც ასახულია ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 1-ლ, მე-3, მე-4, მე-5 და მე-6 მუხლებში) გამოყენების გზით შესაძლებელი იქნებოდა ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტით დადგენილი მოთხოვნების/აკრძალვების გავრცელება ასევე ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეებზეც და რადგან კანონმდებელმა მის ხელთ არსებული საკანონმდებლო ტექნიკის სხვადასხვა საშუალებების არგამოყენების (ან პირიქით - გამოყენების) პირობებში 64-ე მუხლის 1-ლ პუნქტში აკრძალვის/მოთხოვნის ერთადერთ სუბიექტად მოიხსენია მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურე, ნორმის შინაარსი გაგებულ უნდა იქნეს მისი სიტყვა-სიტყვით (და არა განვრცობით) წაკითხვის გზით.

გასათვალისწინებელია, რომ 64-ე მუხლი მოქცეულია ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-4 თავში (სამსახურებრივი მოვალეობანი); მე-4 თავში გაერთიანებული 52-68-ე მუხლების ერთობლიობაში ანალიზი ცხადყოფს, რომ ამ თავით დადგენილი მოვალეობების სუბიექტები, უმრავლეს შემთხვევაში არიან როგორც სახელმწიფო, ისე - ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეები; კერძოდ, მე-4 თავში გაერთიანებულ ნორმათა (და არა მარტო ამ თავის, არამედ მთლიანად კანონის სხვა თავებშიც გაერთიანებული ნორმების) უმეტეს ნაწილში კანონმდებელი იყენებს ზოგად ტერმინს ,,მოსამსახურე’’, რომელშიც მოიაზრება ორივე კატეგორიის მოსამსახურე; მხოლოდ რამოდენიმე ნორმაში - 61-ე, 62-ე, 65-ე, 67-ე და ასევე - 64-ე მუხლში კანონმდებელი, ნაცვლად განმაზოგადებელი ტერმინისა ,,მოსამსახურე’’, იყენებს უფრო კონკრეტული შინაარსის ცნებას - ,,სახელმწიფო მოსამსახურე’’, რაც იმას ნიშნავს, რომ უშუალოდ ამ ნორმებით დადგენილი ვალდებულებების, მოთხოვნებისა და აკრძალვების სუბიექტები არიან მხოლოდ და მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეები; პალატა მიიჩნევს, რომ ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონით დადგენილი ტერმინებით, ცნებებითა და სამართლებრივი ინსტიტუტებით ამგვარი მანიპულაციის პირობებში კანონმდებლის მიზანია, უზრუნველყოფილ იქნეს საჯარო სამსახურში მყოფ პირებს (მოხელეთა ჯგუფების) შორის ამა თუ იმ სახის უფლებებისა და მოვალეობების უნიფიკაცია, ან პირიქით - გამიჯვნა/დაყოფა.

სააპელაციო პალატის შეფასებით, საჯარო სამართლის იურიდიული პირი - საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია არ არის არც სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულება, არც ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანო, ანუ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია არ არის ისეთი დაწესებულება (ორგანიზაცია), რომელშიც საქმიანობა და თანამდებობაზე ყოფნა აკრძალული აქვს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტით გათვალისწინებულ სახელმწიფო მოსამსახურეს. კერძოდ, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის მე-2 პუნქტში მოცემულია იმ სახელმწიფო დაწესებულებების ამომწურავი ჩამონათვალი, რომლებში საქმიანობაც ითვლება საჯარო სამსახურად, იმავე მე-2 მუხლის მე-4 პუნქტით დადგენილია, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებებს, რომლებში საქმიანობაც ითვლება საჯარო სამსახურად, წარმოადგენენ: ა) საკრებულო; ბ) გამგეობა, მერია; გ) მუნიციპალიტეტი.

ამდენად, უდავოა, რომ სსიპ ,,საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია’’ არ წარმოადგენს არც სახელმწიფო ორგანოს და მით უმეტეს, არც ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებას.

,,საჯარო სამართლის იურიდიული პირების შესახებ’’ საქართველოს კანონის 1-ლი, მე-2 და მე-4 მუხლების, ასევე ,,ადვოკატთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-20 მუხლის, ასევე სსიპ ,,საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის’’ 08.12.2012 წლის N5 საერთო კრების გადაწყვეტილებით დამტკიცებული ,,სსიპ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წესდების’’ თანახმად სსიპ ,,საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია’’ არის კანონის საფუძველზე შექმნილი და პირთა წევრობაზე დაფუძნებული საჯარო სამართლის კორპორაცია, რომელიც არ არის დაკავშირებული არც სახელმწიფოს ცენტრალური ხელისუფლების არც ერთ შტოსთან და არც ადგილობრივ თვითმმართველობასთან;

რაც შეეხება ,,ადვოკატთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტს, სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, ამ უკანასკნელით დადგენილია, რომ ადვოკატი არ შეიძლება იმავდროულად იყოს „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებული თანამდებობის პირი და სხვა პირი, რომელსაც კანონმდებლობით ეკრძალება საადვოკატო საქმიანობის განხორციელება.

ამდენად, ,,ადვოკატთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტი თავისი სტრუქტურით მითითებითი (ბლანკეტური) სახის ნორმაა, ნორმა არ მოქმედებს დამოუკიდებლად, მისი მოქმედება და გამოყენება დასაშვებია სხვა საკანონმდებლო (კანონქვემდებარე ნორმატიული) აქტების შესაბამის ნორმებთან ერთობლიობაში;

პირველ რიგში, უნდა აღინიშნოს, რომ ,,ადვოკატთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტი ქმედითია და შედეგის მომტანი მარტოოდენ „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლთან ერთად და ერთობლიობაში (აგრეთვე იმ სხვა სახის ნორმებთან ერთობლიობაში, რომლებითაც ,,სხვა პირებს’’, ანუ გარდა ,,თანამდებობის პირებისა’’, აკრძალული აქვთ საადვოკატო საქმიანობა), რაც იმას ნიშნავს, რომ ,,ადვოკატთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტის მოქმედება ვრცელდება მხოლოდ და მხოლოდ თანამდებობის პირებზე, აგრეთვე იმ პირებზე, რომლებსაც პირდაპირ კანონით აქვთ აკრძალული საადვოკატო საქმიანობა; სააპელაციო პალატა იზიარებს აპელანტის მოსაზრებას მასზედ, რომ იგი (თ. ტ-ე) სადავო ბრძანების გამოცემის მომენტში თუმცა იკავებდა საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციული სამსახურის განყოფილების უფროსის თანამდებობას, იგი არ გვევლინებოდა თანამდებობის პირად, იქიდან გამომდინარე, რომ ეს თანამდებობა არ არის გათვალისწინებული „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის ჩამონათვალში.

იმავე მე-2 მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილია, რომ ამ კანონის IV თავის მიზნებისათვის ტერმინში „თანამდებობის პირი“ ასევე იგულისხმება ზოგიერთი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის ხელმძღვანელი, რომელთა ჩამონათვალიც განისაზღვრება საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულებით.

თუმცა, სააპელაციო პალატამ აქვე განმარტა, რომ საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობა საერთოდაც არ იყო უფლებამოსილი, სადავო აქტის (ბრძანების) სამართლებრივი დასაბუთების მიზნით გამოეყენებია ,,ადვოკატთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტი, რადგან ეს უკანასკნელი აწესრიგებს საკითხს იმის შესახებ, თუ ვინ არ შეიძლება იყოს ადვოკატი, აღნიშნული ნორმის ფარგლებში არ არის დადგენილი (ვერც იქნებოდა დადგენილი), თუ ვინ არ შეიძლება იყოს საჯარო მოხელე სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში. იგულისხმება, რომ სადავო ადმინისტრაციული აქტის გამოცემის მომენტში საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობა მოქმედებდა თავისი საჯარო-სამართლებრივი ინტერესების ჭრილში, თუმცა მან აქტის დასასაბუთებლად გამოიყენა ისეთი ნორმა (,,ადვოკატთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტი), რომელიც იცავს არა მისი, არამედ სხვა, ერთი კონკრეტული სუბიექტის - ადვოკატთა ასოციაციის ინტერესებს; მხოლოდ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია არის უფლებამოსილი, მიმართოს ,,ადვოკატთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტს და თანაც იმ შემთხვევაში, როდესაც ერთმანეთს უპირისპირდება ასოციაციისა და ასოციაციის წევრის ინტერესები ასოციაციის წევრად ყოფნა-არყოფნის თემაზე; მოცემული საქმის ფარგლებში ინტერესთა ასეთ კონფლიქტს ადგილი არ ჰქონია.

სააპელაციო პალატის შეფასებით, აპელანტი თ. ტ-ე არ გვევლინება „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის სუბიექტად ისევ და ისევ იმ მარტივი მიზეზის გამო, რომ თანამდებობა, რომელსაც თ. ტ-ე იკავებდა სადავო აქტის გამოცემის მომენტში (გამგეობის ადმინისტრაციული სამსახურის ... განყოფილების უფროსის თანამდებობა) არ შედის (არ შედიოდა) „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებულ თანამდებობათა ამომწურავ ჩამონათვალში. უდავოა, რომ კანონის მე-13 მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი შეზღუდვები არ უნდა გავრცელებულიყო თ. ტ-ეზე, რადგან იგი (აპელანტი) „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მიზნებისთვის არ წარმოადგენდა თანამდებობის პირს.

რაც შეეხება ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 104-ე მუხლს, თ. ტ-ე ასევე არ არის ამ ნორმის სუბიექტი, იმ მოსაზრებიდან გამომდინარე, რომ თ. ტ-ის შემთხვევაში ადგილი არ ჰქონია არც ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლით და არც „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ სამსახურებრივ/თანამდებობრივ შეუთავსებლობას. შესაბამისად, არასწორია ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 104-ე მუხლისა და „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-8 პუნქტის ერთმანეთთან დაკავშირება; კერძოდ, კანონის მე-13 მუხლის მე-8 პუნქტით დადგენილია, რომ ,,თანამდებობის პირი, მისი ოჯახის წევრი ვალდებულია ამ თანამდებობის პირის მიერ თანამდებობის დაკავებიდან 10 დღის ვადაში, თუ კონსტიტუციით ან კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული, გადადგეს შეუთავსებელი თანამდებობიდან, შეწყვიტოს შეუთავსებელი საქმიანობა.’’ საქალაქო სასამართლო დაეყრდნო რა ამ ჩანაწერს, მიიჩნია, რომ თ. ტ-ეს ადვოკატთა ასოციაციის წევრობაზე უარი უნდა ეთქვა ჯერ კიდევ 2011 წლის 04 თებერვლიდან (ანუ თანამდებობაზე გამწესებიდან) 10 დღის ვადაში; რაც სააპელაციო სასამართლოს შეფასებით დაუშვებელია, რადგან იგი, დაკავებული თანამდებობის გათვალისწინებით, არ წარმოადგენდა „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებულ თანამდებობის პირს და შესაბამისად, მასზე ვერ იმოქმედებდა ამავე კანონის მე-13 მუხლის ვერც ერთი პუნქტი.

სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 104-ე მუხლის განმარტების პირობებშიც კი, თუ ჩავთვლით, რომ თ. ტ-ის შემთხვევაში ადგილი ჰქონდა ამავე კანონის 64-ე მუხლით გათვალისწინებულ სამართლებრივ შეუთავსებლობას, გამგეობა ვალდებული იყო საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის VI თავით დადგენილი პროცედურული წესების დაცვით ჩაეტარებინა ადმინისტრაციული წარმოება, ხოლო დაინტერესებულ პირს - თ. ტ-ეს სამსახურებრივი შეუთავსებლობის შესახებ თავისი მოსაზრებების წარდგენის, ასევე საჯარო სამსახურში დაკავებული თანამდებობასა და ადვოკატთა ასოციაციის წევრობას შორის არჩევანის გაკეთების, ანუ მისი სამსახურიდან შესაძლო გათავისუფლების საფუძვლის აღმოფხვრის შესაძლებლობა უნდა ჰქონოდა(იხ. ს.ფ. 19-38; ტ.2).

კასატორი: საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობა;
წარმომადგენელი - კ. ხ-ი;

მოწინააღმდეგე მხარე: თ. ტ-ე;

კასაციის საგანი და მოცულობა /ფარგლები/:
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2013 წლის 28 ნოემბრის გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.

კასაციის მოტივები/სამართლებრივი/:
პროცესუალური: მითითებული არ აქვს

მატერიალური: კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლი, სააპელაციო სასამართლოს განმარტება ეფუძნება სამართლებრივ ნორმათა განმარტების სუბიექტურ თეორიას, გადაწყვეტილებაში მითითებულია კანონმდებლის ნებაზე, რომ რადგანაც კანონმდებელმა ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტში აკრძალვის ერთადერთ სუბიექტად მოიხსენია სახელმწიფო მოსამსახურე, ნორმის შინაარსი განმარტებული უნდა იქნეს მისი სიტყვა-სიტყვითი წაკითხვის გზით.

კასატორის განმარტებით, არსებობს ნორმათა განმარტების სუბიექტური და ობიექტური თეორიები. სუბიექტური თეორიის მიხედვით (რომლებსაც განსახილველ შემთხვევაში ემხრობა სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლე) ნორმის შინაარსის განმარტებისას გათვალისწინებულია კანონმდებლის ისტორიული ნება. ნორმის სუბიექტური თეორია არ არის სრულყოფილი და გააჩნია გარკვეული ხარვეზები, რომლის აშკარა მაგალითია კონკრეტული შემთხვევა. კანონმდებლის ნება გამოხატული კონკრეტულ ნორმაში არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს თავად იმ საკანონმდებლო აქტის ძირითად მიზნებს და ამოცანებს, რომლის შემადგენელი ნაწილიცაა. საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობას მიაჩნია, რომ კონკრეტულ შემთხვევაში ნორმის განმარტება უნდა მოხდეს ობიექტურად და დადგენილი უნდა იქნეს მისი რეალური შინაარსი ტელეოლოგიური ექსტენზიის გამოყენების გზით.

,,საჯარო მოსამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის თანახმად, ,,სახელმწიფო მოსამსახურეს უფლება არ აქვს ეკავოს სხვა თანამდებობა ან შეთავსებით ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს სხვა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში, იყოს ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრი, თუ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.“ აღნიშნული ნორმის განმარტებისას პირველ რიგში უნდა დადგინდეს თუ რას ემსახურება მითითებული ნორმა.

კასატორის განმარტებით, საჯარო მოსამსახურეთა უფლებებისა და მოვალეობების უნიფიცირება ან პირიქით გამიჯვნა არ შეიძლება ჩაითვალოს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის ერთადერთ და საკმარის მიზნად. როგორც ცნობილია, მიზანი არის საბოლოო შედეგი, რომელიც მიიღწევა ჯერარსული სამართლის ნორმების არსში განხორციელების გზით. სადავო სამართლის ნორმის მიზანს წარმოადგენს საჯარო ინტერესების დაცვა საჯარო ხელისუფლების განხორციელებისას.

,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის სიტყვა-სიტყვით განმარტება, როგორც ამას ახდენს სააპელაციო სასამართლო, გამოიწვევს წინააღმდეგობას კანონის მიზნებთან - დაიცვას საჯარო სამსახური ინტერესთა შეუთავსებლობისგან. ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის დანიშნულებაა უზრუნველყოს საჯარო სამართლებრივი ურთიერთობების სამართლებრივი უსაფრთხოება, რათა არ მოხდეს საჯარო სამსახურში კერძო ინტერესების, ასევე განსხვავებული საჯარო ინტერესების აღრევა.

კასატორის მითითებით, თუ დავუშვებთ, რომ ზემოაღნიშნული მუხლი მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეებს ეხება, მაშინ დაუცველი აღმოჩნდება საჯარო-სამართლებრივი ურთიერთობები, რომელიც ადგილობრივი თვითმმართველობის საჯარო დაწესებულებაში ხორციელდება. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ ,,საჯარო სამსახურის შესახებ’’ საქართველოს კანონის თანახმად, ,,საჯარო სამსახური საქართველოში ერთიანია, შესაბამისად, სამსახურებივი შეუთავსებლობის ერთიანი მოთხოვნები წაეყენება ყველა მოხელეს, მიუხედავად იმისა, ისინი წარმოადგენენ სახელმწიფო თუ ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეებს. გარდა ამისა სამსახურებრივი შეუთავსებლობა ეხება არა მარტო 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტით განსაზღვრულ თანამდებობის (სახელმწიფო სამსახური, სამსახური ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებებში, წარმომადგენლობითი და საკანონმდებლო ორგანოები), არამედ სხვა ნებისმიერი თანამდებობა, გარდა სამეწარმეო სუბიექტის საკონტროლო, სამეთვალყურეო, სარეზერვო ორგანოს წევრობისა და მუდმივმოქმედი ხელმძღვანელისა (,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე -60 მუხლი). აღნიშნული დასკვნა გამომდინარეობს, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის მე-3 პუნქტიდან, რომელიც წარმოადგენს საგამონაკლისო ნორმას და დასაშვებად მიიჩნევს შეთავსებით სხვა ნებისმიერი თანამდებობის დაკავებას ან ანაზღაურებადი სამუშაოს შესრულებას მხოლოდ იმავე სახელმწიფო დაწესებულების სისტემაში.
კასატორი არ იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას, რომ თ. ტ-ე, თუნდაც ითვლებოდეს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის სუბიექტად, მასზე მაინც ვერ გავრცელდება სამსახურებრივი შეუთავსებლობის მოთხოვნები, რადგან მოსარჩელე არის სსიპ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრი. საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია, კი, წარმოადგენს საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს საჯარო სამართლის კორპორაციას, რაც არასწორია, ვინაიდან, თუ საადვოკატო საქმიანობას კარგად გავაანალიზებთ აშკარა გახდება, რომ საადვოკატო საქმიანობა თავისი არსით ეწინააღმდეგება საჯარო სამსახურის ინტერესებს.

,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის 1-ლი მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, ადვოკატი არის თავისუფალი პროფესიის პირი, რომელიც ემორჩილება მხოლოდ კანონს და პროფესიული ეთიკის ნორმებს და გაწევრიანებულია საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციაში. საადვოკატო საქმიანობა კი მოიცავს: ადვოკატის მიერ იურიდიული რჩევის მიცემას იმ პირისათვის, რომელმაც მას დახმარებისათვის მიმართა (კლიენტი); კლიენტის წარმომადგენლობას საკონსტიტუციო დავის, სისხლის, სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის საქმეზე სასამართლოში, არბიტრაჟში, დაკავების, გამოიძიების ორგანოებში; მესამე პირის მიმართ სამართლებრივი დოკუმენტების მომზადებასა და კლიენტის სახელით ნებისმიერი დოკუმენტის წარდგენას; ისეთი იურიდიული დახმარების გაწევას, რომელიც არ უკავშირდება მესამე პირის წინაშე წარმომადგენლობას.

ამასთან, ,,ადვოკატთა შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-20 მუხლის 1-ლი პუნქტის შესაბამისად - საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია არის პირთა წევრობაზე დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი. ,,საჯარო სამართლის იურიდიული პირის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლი კი ცალსახად მიუთითებს, საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მიზნებს, კერძოდ, საჯარო სამართლის იურიდიული პირი არის შესაბამისი კანონით, საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულებით ან კანონის საფუძველზე სახელმწიფო მმართველობის ორგანოებისგან განცალკევებული ორგანიზაცია, რომელიც სახელმწიფოს კონტროლით დამოუკიდებლად ახორციელებს პოლიტიკურ, სახელმწიფოებრივ, სოციალურ საგანმანათლებლო, კულტურულ და სხვა საჯარო საქმიანობას აგრეთვე ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი აღმასრულებელი ორგანოს ნორმატიული აქტით შექმნილი, სახელმწიფო მმართველობის ორგანოებისგან განცალკევებული ორგანიზაცია, რომელიც სახელმწიფოს კონტროლით დამოუკიდებლად ახორციელებს სოციალურ, საგანმანათლებლო, კულტურულ და სხვა საჯარო საქმიანობას.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, კასატორის განმარტებით, საადვოკატო საქმიანობა ხორციელდება კერძო და საჯარო ინტერესების ურთიერთგაწონასწორების საფუძველზე კერძო პირთა ინტერესების უპირატესობის გათვალისწინებით, საადვოკატო საქმიანობა, რომლის განხორციელების სამართლებრივ საფუძველს აწესრიგებს ,,ადვოკატთა შესახებ“ კანონი, თავისი არსით ეწინააღმდეგება საჯარო სამსახურის ინტერესებს. შესაბამისად, საადვოკატო საქმიანობა წარმოადგენს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტით გათვალისწინებული სამსახურებრივი შეუთავსებლობის შემთხვევას. საადვოკატო საქმიანობა არ შედის ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებათა სისტემაში, ამგვარად, გამორიცხულია ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64.3 მუხლის გამოყენების შესაძლებლობა. კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64.1 მუხლი, ასევე ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის 1-ლი და მე-10 მუხლები, რამაც საბოლოოდ უკანონო გადაწყვეტილების მიღება გამოიწვია.

კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ ასევე არასწორად განმარტა, ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტი, კერძოდ, სადავო ნორმის მიხედვით, ადვოკატი არ შეიძლება იმავდროულად იყოს ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებული თანამდებობის პირი და სხვა პირი, რომელსაც კანონდებლობით ეკრძალება საადვოკატო საქმიანობის განხორციელება. სააპელაციო სასამართლოს გამორჩა ტერმინის ,,კანონმდებლობით ეკრძალებას“ რეალური მნიშვნელობა და ის გააიგივა მხოლოდ პირდაპირ კანონით გათვალისწინებულ აკრძალვასთან, რაც არასწორია, რადგან: 1.საქართველოს კანონმდებლობა მოიცავს საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტს და 2. აუცილებელი არაა საკანონმდებლო აქტში პირდაპირ მითითება, რომ ეკრძალება საადვოკატო საქმიანობა. არასწორად არის გაგებული აგრეთვე თანამდებობის პირს და სხვა პირს შორის კავშირის საკითხიც, სხვა პირი არ ნიშნავს - თანამდებობის პირს, თ. ტ-ე წარმოადგენდა სწორედ სხვა პირს - ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეს და არა თანამდებობის პირს, რაც გათვალისწინებულია ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ კანონით. ამგვარად, თ. ტ-ე წარმოადგენდა სწორედ იმ პირს, რომელსაც ეკრძალებოდა საადვოკატო საქმიანობა, როგორც ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლით, ისე ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტით.

სააპელაციო სასამართლომ ყურადღება არ მიაქცია იმ ფაქტს, თუ რა კონტექსტში იქნა გამოყენებული ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტი, ასევე ამავე კანონის 1-ლი, მე-5 მუხლის ,,ვ“ და ,,ბ“ ქვეპუნქტები, მე-20 მუხლი, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლი.

რაც შეეხება საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის მიერ #988 ბრძანების დასასაბუთებულად ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტის გამოყენების მართლზომიერებას, კასატორის შეფასებით, ამგვარი მოქმედებით შესაძლებელი გახდა ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის და ზემოთ მითითებული ნორმის ურთიერთკავშირის დადგენა და იმ ფაქტის გამოკვეთა, რომ საადვოკატო საქმიანობა და სამსახური საჯარო დაწესებულებაში ურთიერთდაპირისპირებულ ინტერესებს წარმოშობს. გარდა აღნიშნულისა, ,,ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტი ბლანკეტური ხასიათისაა და მიუთითებს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის გამოყენების შესაძლებლობაზეც (იხ. ს.ფ. 52-62; ტ.2).

მოწინააღმდეგე მხარემ წარმოდგენილ შესაგებელში არ ცნო კასაცია და მოითხოვა მისი განუხილველად დატოვება,როგორც დაუშვებლის, შემდეგი მოტივით:

კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით, რამაც არსებითად იმოქმედა საქმის შედეგზე, ან ნებისმიერი სახის დარღვევაზე. საქმეს არ გააჩნია განსაკუთრებული მნიშვნელობა, სააპელაციო სასამართლოს მიერ გამოტანილი გადაწყვეტილება მიღებულია კანონის შესაბამისად და იგი არ განსხვავდება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს პრაქტიკისაგან.

არასწორია კასატორის მოსაზრება „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64.1. მუხლის განმარტების თაობაზე, რამდენადაც იგი არ იყო სახელმწიფო მოსამსახურე და არ ეკავა სხვა თანამდებობა და არ ასრულებდა სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს სხვა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში და ამავე დროს არ ყოფილა ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრი, ხოლო აღნიშნულ მუხლში საუბარია სახელმწიფო მოსამსახურეზე და აგრეთვე, ანაზღაურებადი სამუშაოს შესრულებაზე, რასაც მისი მხრიდან ადგილი არ ჰქონია, რის გამოც გამოირიცხება 64-ე მუხლით გათვალისწინებული მოთხოვნის დარღვევა, მითითებულ მუხლში კანონმდებელი იყენებს კონკრეტული შინაარსის ცნებას - „სახელმწიფო მოსამსახურე“, რაც იმის დასტურია. რომ ამ ნორმით დადგენილი ვალდებულების, მოთხოვნისა და აკრძალვის სუბიექტები არიან მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეები. ასევე სსიპ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია არ არის არც სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულება, არც ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანო, ე.ი. საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია არ არის ისეთი დაწესებულება, რომელში საქმიანობა და თანამდებობაზე ყოფნა აკრძალული აქვს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64.1. მუხლით გათვალისწინებულ სახელმწიფო მოსამსახურეს.

მოწინააღმდეგე მხარის მოსაზრებით ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ კანონის მე-2 მუხლის ჩამონათვალი არის ამომწურავი და სრული ნუსხა იმ თანამდებობის პირთა, რომელზეც კანონმდებელი მიუთითებს „ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტში, ხოლო „სხვა პირში“ თუკი კასატორი მოიაზრებს მის თანამდებობას, ეს არასწორია, რადგან „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-20 მუხლში ჩამოთვლილია ადგილობრივი თანამდებობის პირები - გამგებელი, მისი მოადგილე, სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელები და ტერიტორიული ორგანოს რწმუნებულები, ხოლო განყოფილების უფროსს კანონმდებელი არსად არ მოიხსენიებს თანამდებობის პირად.

მოწინააღმდეგე მხარეს აბსურდულად მიაჩნია კასატორის მტკიცება - ერთი პიროვნების ორ სხვადასხვა მუნიციპალიტეტში შტატით გათვალისწინებულ თანამდებობაზე მუშაობის შესაძლებლობის ჰიპოთეზის შესახებ და მიაჩნია, რომ კასატორი ვერ ახდენს ადვოკატთა ასოციაციის წევრებსა და სხვადასხვა მუნიციპალიტეტის გამგეობაში შტატით გათვალისწინებულ თანამშრომელთა შორის გამიჯვნას /იხ. ტ.2; ს.ფ. 75-78 /.

საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის წარმომადგენელმა კ. ხ-მა წერილობითი მოსაზრებით მოითხოვა კასაციის დასაშვებად ცნობა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34.3 მუხლის ,,ა“ ქვეპუნქტის საფუძველზე, შემდეგი მოტივაციით:

საკასაციო საჩივარი დაშვებული უნდა იქნეს, რადგან საქმე მნიშვნელოვანია სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის, კერძოდ:

1. აუცილებელია სათანადოდ განიმარტოს მოსაზრება „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64.1. მუხლის შინაარსი. სირთულეს წარმოადგენს იმის დადგენა, თუ რა მიზანს ემსახურება ეს ნორმა და საკმარისად უნდა ჩაითვალოს თუ არა სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობა, რომ ნორმის მიზანი საჯარო სამსახურში მყოფი პირების ამა თუ იმ სახის უფლებებისა და მოვალეობების უნიფიკაცია ან პირიქით, გამიჯვნა/დაყოფაა. კასატორის აზრით, ამგვარი განმარტება არ შეიძლება ჩაითვალოს ნორმის ერთადერთ და საკმარის მიზნად, რადგან მიაჩნია, რომ ნორმის მიზანს წარმოადგენს საჯარო ინტერესების დაცვა საჯარო ხელისუფლების განხორციელებისას;

2. საქმის ობიექტურად გადაწყვეტისთვის საჭიროა „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64.1. მუხლი განხილული იქნეს ამავე კანონის მიზნებიდან გამომდინარე მე-4 თავისა და 64-ე მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტებთან ერთობლიობაში, რა დროსაც უნდა დადგინდეს, საკმარისია თუ არა მხოლოდ ნორმის სუბიექტური განმარტების თეორიის გამოყენება;

3.აუცილებელია განიმარტოს საჯარო და კერძო ინტერესების ურთიერთგამიჯვნის არსი და ამ კუთხით დადგინდეს ურთიერთთავსებადია თუ არა საადვოკატო საქმიანობა და იმავდროულად საჯარო სამსახურში საქმიანობა შტატით გათვალისწინებულ თანამდებობაზე. სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობის დასაბუთებულობის პირობებში რით განსხვავდება ადგილობრივი თვითმმართველობისა და სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოთა, როგორც საჯარო დაწესებულებათა ინტერესები;

4.სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით: „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64.1. მუხლი მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეებს ეხება. მსჯელობის მართებულობის პირობებში პასუხი უნდა გაეცეს კითხვებს: დასაშვები იქნება თუ არა ერთი პიროვნების ორ სხვადასხვა მუნიციპალიტეტში შტატით გათვალისწინებულ თანამდებობაზე მუშაობა, ან არსებობს კი რეალობაში ამგვარი შემთხვევა, თუ ნორმის მოქმედება სააპელაციო სასამართლოს ინტერპრეტაციით ხდება, სინამდვილეში რატომ არ არის ამგვარი შედეგი /იხ.ტ.2; ს.ფ. 70-71/.

საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის პროცესუალური წანამძღვრები:
საკასაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ საქმე დასაშვებია ადმინისტრაციულ საპროცესო კოდექსის 34.3 მუხლის ,,ა” ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საფუძვლის თაობაზე და იგი მიჩნეულ იქნა დასაშვებად, როგორც აბსოლუტური კასაცია (იხ. ტ.2.; ს.ფ. 84-87).


ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:


საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის მოტივების საფუძვლიანობის, გასაჩივრებული განჩინების დასაბუთებულობა-კანონიერების შემოწმებისა და საქმის სასამართლო განხილვის შედეგად მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის წარმომადგენლის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ; უნდა გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2013 წლის 28 ნოემბრის გადაწყვეტილება და ახალი გადაწყვეტილებით, თ. ტ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ; სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნეს ცნობილი საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის 2013 წლის 4 ივნისის №988 ბრძანება და საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობას დაევალოს საქმის გარემოებათა გამოკვლევის შედეგად ახალი გადაწყვეტილების მიღება, ხოლო სარჩელი დანარჩენ ნაწილში არ დაკმაყოფილდეს, შემდეგ გარემოებათა გამო:

სააპელაციო სასამართლოს მიერ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გამოტანისას დარღვეულია მატერიალური და საპროცესო სამართლის ნორმები. კერძოდ, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე და 394-ე მუხლების მოთხოვნები. სასამართლომ არასწორად განმარტა სამართლის ნორმა, შედეგად, საქმეზე დაადგინა დაუსაბუთებელი და უკანონო გადაწყვეტილება.

კასაციის დაშვების წანამძღვრის განმარტება კონკრეტულ საქმეზე:

წინამდებარე საქმე მნიშვნელოვანია იმ თვალსაზრისით, რომ საკასაციო სასამართლომ უნდა განმარტოს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონისა და ,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ კანონის რიგი მუხლები და შეაფასოს კანონის შინაარსთან რამდენად შესაბამისად იყენებს მათ თვითმმართველობის ორგანო.

საჯარო შრომით-სამართლებრივ ურთიერთობებში სამსახურებრივი შეუთავსებ-
ლობის სტანდარტის გავრცელების ფარგლების განსაზღვრა საჭიროებს საჯარო შრომით-სამართლებრივი ურთიერთობების არსისა და მიზნის გარკვევას, შესაბამისად, სადავო სამართალურთიერთობის სამართლებრივი შეფასება, შედეგის (სადავო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი) კანონიერების დადგენა, შესაძლებელია, მხოლოდ სადავო სამართალურთიერთობის სუბიექტების სტატუსის, მათი უფლება-მოვალეობების, კანონით განსაზღვრული ქცევის წესისა და სტანდარტების სათანადო ანალიზის შედეგად.

წინამდებარე საკასაციო საჩივრის მოტივი, არის საგულისხმო და განსაკუთრებული, რამაც სადავო სამართალურთიერთობაში გამოსაყენებელი ნორმების მიმართ საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით შექმნა აბსოლუტური კასაციის წანამძღვრები, შესაბამისად, მოცემულ საქმეს მიანიჭა სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის მნიშვნელოვანი საქმის სტატუსი, კერძოდ, წინამდებარე საქმე მნიშვნელოვანია რამდენიმე თვალსაზრისით, კერძოდ, საკასაციო სასამართლომ უნდა განმარტოს:

1.ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებში დასაქმებული თვითმმართველობის მოსამსახურის სტატუსი, ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის სტანდარტის გამოყენება ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებში საჯარო შრომით-სამართლებრივ ურთიერთობებში;

2. ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის სამსახურებრივი შეუთავსებლობის დამდგენი ნორმების სუბიექტთა წრე;

3. „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის თანამდებობრივი შეუთავსებლობის დამდგენი ნორმების სუბიექტთა წრე;

4. საჯარო სამსახურში სამსახურებრივი შეუთავსებლობისა და თანამდებობრივი შეუთავსებლობის სტანდარტის დადგენის მიზანი;

5.საჯარო სამსახურში დასაქმებული ადვოკატთა ასოციაციაში გაწევრიანებული ადვოკატის სამსახურებრივი თავსებადობის (შეუთავსებლობის) საკითხი;

6.განიმარტოს შრომით - სამართლებრივ ურთიერთობებში საჯარო მოსამსახურის გათავისუფლების გადაწყვეტილების მომზადებისა და გამოცემის სამართლებრივი წესი და განისაზღვროს მისი მიღების სტანდარტი.

წინამდებარე საქმეში მოსარჩელე თვითმმართველობის საჯარო მოსამსახურეა, რომელიც ადმინისტრაციამ გაათავისუფლა სამსახურიდან სამსახურებრივი შეუთავსებლობის საფუძვლით.

მიუხედავად იმისა, რომ საკასაციო სასამართლომ გადაწყვეტილებებში არაერთგზის განმარტა საჯარო შრომით-სამართლებრივი ურთიერთობების მონაწილეთა უფლება-მოვალეობანი და შეფასება მისცა საქართველოს საჯარო სამსახურის დაწესებულებებში მთელ რიგ ტენდენციებს და დამკვიდრებულ პრაქტიკას (იხ.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2006 წლის 8 მაისის განჩინება ადმინისტრაციულ საქმეზე №ბს-1635-1209(კ-05) ვ. ს-ას სარჩელისა გამო, მოპასუხეების - საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტროსა და ტყიბულის სოფლის მეურნეობის სამმართველოს მიმართ; საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2007 წლის 9 იანვრის განჩინება ადმინისტრაციულ საქმეზე №ბს-475-452(კ-06) დ. გ-ის სარჩელისა გამო მოპასუხის - აჭარის ა/რ შს მთავარი სამმართველოს მიმართ; საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2010 წლის 9 თებერვლის განჩინება ადმინისტრაციულ საქმეზე №ბს-1250-1194(კ-09) შპს „...“ სარჩელისა გამო, მოპასუხის - საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექციის) მიმართ; საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2014 წლის 29 აპრილის გადაწყვეტილება ადმინისტრაციულ საქმეზე №ბს-651-626(კ-13) ი. პ-ისა და ი. კ-ის სარჩელისა გამო, მოპასუხის - გორის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიმართ, მესამე პირების - ჟ. ს-ისა და ო. ბ-ის მონაწილეობით; საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2014 წლის 18 თებერვლის გადაწყვეტილება ადმინისტრაციულ საქმეზე № ბს-463-451(კ13) ნ. მ-ის სარჩელისა გამო, მოპასუხის - ქარელის მუნიციპალიტეტის გამგეობის მიმართ), სადავო სამართალურთიერთობის შინაარსი საჭიროებს განმაზოგადებელ მსჯელობას სამსახურებრივი შეუთავსებლობის სტანდარტთან დაკავშირებით, ამ მიმართებით რამდენად არის დაცული საჯარო მოსამსახურეთა შრომითი უფლებები, რამდენად პასუხობს სახელმწიფოს საჯარო მმართველობის სისტემა მმართველობის კანონიერების სტანდარტს, როგორც ნორმატიული, ასევე პრაქტიკული თვალსაზრისით.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ამ თვალსაზრისით, სახელმძღვანელოდ რეკომენდირებული სასამართლო შეფასებები და დასკვნები დღემდე სასამართლო აქტებში არ ასახულა, რის გამოც იგი ხელს შეუწყობს ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას, ასევე სასარგებლო იქნება საქართველოს საჯარო სამსახურის სისტემის მომავალი პრაქტიკისათვის და საჯარო მოხელეთა უფლებების განმტკიცებისათვის.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემულ საქმეზე ქვემდგომმა სასამართლოებმა ჩამოაყალიბეს რადიკალურად განსხვავებული სამართლებრივი დასკვნები, რაც ადასტურებს სამოხელეო სამართლის ინსტიტუტების თაობაზე დეტალური და სახელმძღვანელო განმარტებების მოხდენის საჭიროებას.

დავა წარმოშობილია საჯარო შრომითი სამართლებრივი ურთიერთობიდან, მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციასა და თვითმმართველობის მოსამსახურეს შორის.

1. ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონი პრეამბულაშივე ახდენს დეკლარირებას, რომ ეს კანონი ადგენს საქართველოში საჯარო სამსახურის ორგანიზაციის სამართლებრივ საფუძვლებს, აწესრიგებს საჯარო სამსახურის განხორციელებასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებს, განსაზღვრავს მოსამსახურის სამართლებრივ მდგომარეობას.

ადგილობრივ თვითმმართველობაში სამსახური ამ კანონის მე-3 მუხლის მიხედვით განეკუთვნება საჯარო სამსახურის ერთ-ერთ სახეს, რამდენადაც საქართველოში საჯარო სამსახური ერთიანია და ეს სისტემა საქართველოს საჯარო შრომითი ურთიერთობების მოდელს წარმოადგენს. სწორედ ეს კანონი განსაზღვრავს საჯარო მოსამსახურის ცნებას, სახეებს, სამსახურში მიღების, დაწინაურების, წახალისების, დისციპლინური გადაცდომის, პასუხისმგებლობის სახეებს და მათი დაკისრების, სამსახურიდან გათავისუფლების კრიტერიუმებს, სტანდარტებს, პროცედურასა და წესებს, შესაბამისად, ამავე კანონითვე არის დადგენილი საჯარო მოსამსახურეთა უფლება-მოვალეობათა ძირითადი სამართლებრივი ჩარჩო.

საკასაციო სასამართლო სადავო სამართალურთიერთობის შინაარსიდან გამომდინარე განმარტავს, რომ მოსარჩელე წარმოადგენს თვითმმართველობის მოსამსახურეს, რომლის სამართლებრივ მდგომარეობას განსაზღვრავს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონი. ამავე კანონის 2.4 მუხლის მიხედვით გამგეობაში, როგორც ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში საქმიანობა ითვლება საჯარო სამსახურად, 4.2 მუხლი ადგილობრივი თვითმმართველობის ერთეულთან სამსახურებრივ ურთიერთობაში მყოფ პირს განიხილავს და მიიჩნევს ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურედ. შესაბამისად, მის მიმართ სრულად ვრცელდება ამ კანონით გათვალისწინებული სამართლებრივი გარანტიები, როგორც საჯარო სამსახურის ერთ-ერთი ძირითადი პრინციპი: ,,მოსამსახურის ეკონომიკური, სოციალური და სამართლებრივი დაცვა“ (მუხლი 13.5 ,,ი“ ქვეპუნქტი).

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, როგორც სამოხელეო სამართალი, ასევე მუნიციპალური სამართალი განეკუთვნება ადმინისტრაციული სამართლის კერძო ნაწილს, შესაბამისად, მათი მომწესრიგებელი კანონმდებლობა წარმოადგენს ადმინისტრაციული კანონმდებლობის განუყოფელ ნაწილს და იგი უნდა პასუხობდეს და შეესაბამებოდეს ადმინისტრაციული სამართლის ძირითად პრინციპებსა და მოთხოვნებს, როგორც ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი ურთიერთობის მოწესრიგების განმსაზღვრელ ძირითად სტანდარტს.

საჯარო მოსამსახურე წარმოადგენს საჯარო მმართველობაში დასაქმებულ პირს, რაც გულისხმობს, რომ იგი არის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი ურთიერთობის სუბიექტი, აღჭურვილი და გარანტირებული მოცემული სამართლის ინსტიტუტებით, უფლებამოსილებებითა და სტანდარტებით ისევე, როგორც, დატვირთული ამ სამართლით დადგენილი საჯარო ვალდებულებების აღსრულებით.

2. საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ საჯარო სამსახურში სამსახურებრივი შეუთავსებლობის საკითხის განსაზღვრა არსებითი და პრინციპულია საჯარო სამსახურის სისტემის ჯეროვანი ფუნქციონირებისათვის.

სამსახურებრივი შეუთავსებლობის ცნება თავის არსში გულისხმობს იმგვარ ვითარებას, როცა საჯარო მოსამსახურის საქმიანობა კონფლიქტშია საჯარო სამსახურის მიზნებთან, მხოლოდ ამ პირობებში შეიძლება შესაბამისი კვალიფიკაციის მოხდენა.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ წინამდებარე დავის კანონიერი და სამართლიანი გადაწყვეტა საჭიროებს რამდენიმე საკანონმდებლო აქტის, კერძოდ: ,,საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის, „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ ორგანული კანონის, „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონისა და „ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის სამსახურებრივი შეუთავსებლობის დამდგენი ნორმების შინაარსის დეტალურ ანალიზს, ვინაიდან საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2013 წლის 04 ივნისის №988 გასაჩივრებული ბრძანების გამოცემის სამართლებრივ საფუძვლებს წარმოადგენს:
„ადგილობრივი თვითმართველობის შესახებ“ ორგანული კანონის 39-ე მუხლის მე-3 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტი, 44-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის „დ“ქვეპუნქტი;
„საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე, 93-ე, 104-ე, 110-ე, 127-ე მუხლები;
„ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტი;
,,საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ კანონის მე-13 მუხლის 1-2 პუნქტები /იხ. ტ.1.; სფ.21/.

„საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლით განსაზღვრულია საჯარო სამსახურებრივი შეუთავსებლობის პირობები, რომლის ტექსტის მიხედვით ცალსახაა, რომ ნორმის სუბიექტს წარმოადგენს სახელმწიფო მოსამსახურე.

კანონის მე-3 მუხლის თანახმად, საჯარო სამსახურის ერთიანობის პრინციპის გათვალისწინებით იგი დიფერენცირებულია სახელმწიფო სამსახურის და ადგილობრივ თვითმმართველობაში სამსახურის სახეებად.

ამავე კანონის მე-4 მუხლით საჯარო მოსამსახურის ცნება მოიცავს სამსახურის ორივე სახეს, ამავდროულად მე-2 პუნქტით სახელმწიფოსთან სამსახურებრივ ურთიერთობაში მყოფი საჯარო მოსამსახურე იწოდება სახელმწიფო მოსამსახურედ, ხოლო ადგილობრივი თვითმმართველობის ერთეულთან სამსახურებრივ ურთიერთობაში მყოფი პირი - ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურედ.

ცალსახაა, რომ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის არც ერთი ნორმა არ შეიცავს სტანდარტს, თუ რა შეიძლება ჩაითვალოს ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურის სამსახურებრივ შეუთავსებლობად.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემული საკითხის გასარკვევად აუცილებელია მსჯელობა - კანონის ნებასა და მიზანზე. „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის სუბიექტად მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურის მითითება გამომდინარეობს კანონის ნებიდან, რაც ნიშნავს, რომ მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურე არის შებოჭილი სამსახურებრივი შეუთავსებლობის სტანდარტით და ეს მოთხოვნა არ ვრცელდება საჯარო სამსახურის მეორე სახის - ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურის მიმართ, თუ კანონის 64-ე მუხლის სუბიექტად მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურის მითითება უნდა შეფასდეს, როგორც საჯარო სამსახურის ერთიანობის პრინციპის უგულვებელმყოფი საკანონმდებლო ხარვეზი და იგი უნდა დაიძლიოს სამოსამართლო სამართლის ანუ სამართლის ნორმის ინტერპრეტაციის მეშვეობით.

ამ თვალსაზრისით უპირველესად უნდა გაანალიზდეს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 თავი „სამსახურებრივი მოვალეობანი“, რომელშიც ჩამოყალიბებულია 64-ე მუხლი. აღსანიშნავია, რომ კანონის ამ თავის 52-56-ე, 58-61-ე და 66-ე მუხლების სუბიექტს წარმოადგენს - „მოსამსახურე“ , რომელშიც მოიაზრება როგორც სახელმწიფო, ასევე თვითმმართველობის მოსამსახურე;
კანონის 62-ე მუხლის მე-2 პუნქტის, 57-ე და 63-ე მუხლების სუბიექტს წარმოადგენს „მოხელე“, რომლის სახეებს ამავე კანონის მე-6 მუხლის საფუძველზე წარმოადგენს სახელმწიფო მოხელე და ადგილობრივი თვითმმართველობის მოხელე;
მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურის მიმართ დადგენილი შეზღუდვები და აკრძალვები მოწესრიგებულია კანონის ამავე თავის 62-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის, 61-ე, 64-65-ე და 67-ე მუხლებით.

იმ შემთხვევაში, თუ მივიჩნევთ, რომ ამ ნორმებით კანონის ნებას წარმოადგენდა მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურის მიმართ შეზღუდვებისა და აკრძალვების განსაზღვრა, ასეთ შემთხვევაში, სახეზე გვექნება, რომ მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეს ეკრძალება თავისი სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენება პარტიული საქმიანობისათვის /61-ე მუხლი./, მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეს ეკრძალება იმ ორგანიზაციებიდან შემოსავლის მიღება, რომლებსაც სამსახურებრივ მოვალეობათა შესრულების წესით უწევს ზედამხედველობას /62-ე მუხლის 1-ლი პუნქტი./, მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეს ეზღუდება განთავისუფლების დღიდან 3 წლის მანძილზე დასაქმება იმ დაწესებულებასა და საწარმოში, რომელსაც იგი სისტემატურად ზედამხედველობდა სამსახურებრივად / 65-ე მუხლი./ მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურის მასობრივ აქციებში მონაწილეობის საკითხი რეგულირ-დება „შეკრებებისა და მანიფესტაციების შესახებ“ საქართველოს კანონით ( თავის მხრივ, 1997 წლის 12 ივნისის „შეკრებებისა და მანიფესტაციების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის 1-ლი პუნქტის მიხედვით: ეს კანონი აწესრიგებს პირების მიერ საქართველოს კონსტიტუციით აღიარებული უფლების განხორციელებას − წინასწარი ნებართვის გარეშე შეიკრიბონ საჯაროდ და უიარაღოდ, როგორც ჭერქვეშ, ისე გარეთ, ხოლო მე-2 პუნქტის თანახმად: „ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნული უფლება არ ვრცელდება შეიარაღებული ძალების, შეიარაღებული სამართალდამცავი ორგანოების, სპეციალური და გასამხედროებული დაწესებულებების მოსამსახურეებზე“ /კანონის 1.07.2011.რედაქცია /, აღნიშნულ კანონში გამოყენებულია ტერმინი - მოსამსახურე, თუმცა, ჩამოთვლილი სამსახურებში დასაქმებულები უდავოდ სახელმწიფო მოსამსახურეებს წარმოადგენენ ).

განსაკუთრებულ ყურადღებას ითხოვს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 62-ე მუხლის „ სამსახურებრივ ზედამხედველობასთან დაკავშირებული შეზღუდვა“ ტექსტი, რომლის 1-ლი პუნქტის სუბიექტს მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურე, ხოლო მე-2 პუნქტისას - მოხელე წარმოადგენს.

საკასაციო სასამართლო „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 თავის „სამსახურებრივი მოვალეობანი“ ნორმების საფუძველზე ასკვნის, რომ კანონმდებელმა მოწესრიგების სუბიექტის განსაზღვრისას აშკარად მოახდინა დიფერენცირება და ნორმის ადრესატებად რიგ შემთხვევებში დაადგინა მოსამსახურე, მოხელე, სახელმწიფო მოსამსახურე. საკასაციო სასამართლომ სამართლებრივი შეფასება უნდა მისცეს საკანონმდებლო აქტში ადრესატების დიფერენცირების კრიტერიუმს, მისი კანონზომიერებისა და კანონის მიზნის დადგენის გამოსარკვევად, რაზეც საკასაციო სასამართლო იმსჯელებს ქვემოთ.

3. 1997 წლის 17 ოქტომბრის „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის 1-ლი მუხლის მიხედვით ეს კანონი ადგენს საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის თავიდან აცილების, გამოვლენისა და აღკვეთის და კორუფციული სამართალდარღვევის ჩამდენ პირთა პასუხისმგებლობის ძირითად პრინციპებს, სამართლებრივი რეგლამენტაციის საფუძვლებსა და მექანიზმებს, აგრეთვე არეგულირებს თანამდებობის პირთა ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაციების წარდგენის სამართლებრივ პირობებსა და მექანიზმს. (კანონის 27.03.2009. N1157 რედაქცია, ამოქმედდა 2009 წლის 1 ივნისიდან.)

კანონის მე-2 მუხლში მოცემულია ტერმინ - „თანამდებობის პირის“ დეფინიცია შესაბამისი სუბიექტების ჩამონათვალით (ამომწურავი ჩამოთვლის პრინციპის („Numerus clauses” ) გამოყენებით), თუ ვის განიხილავს ამ კანონის მიზნებისთვის თანამდებობის პირად, მათ შორის, 1-ლი პუნქტის „ფ“ ქვეპუნქტში მითითებულია: საქართველოს ორგანული კანონით „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსით“ განსაზღვრული მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი და აღმასრულებელი ორგანოების თანამდებობის პირები, ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის რაიონის გამგებელი, მისი მოადგილე და რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი (კანონის 5.02.2014 N 1973 რედაქცია, ამოქმედდა 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნების შედეგების ოფიციალურად გამოცხადების დღიდან).

ამავე კანონის მე-21 მუხლის (კანონის 27.03.2009. N1157 რედაქცია, ამოქმედდა 2009 წლის 1 ივნისიდან.)1-ლი პუნქტის მიხედვით დადგინდა, რომ ამ კანონის მიზნებისათვის, საჯარო მოსამსახურე არის „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საჯარო მოსამსახურე, აგრეთვე პირი, რომელიც საქმიანობს სახელმწიფო დაწესებულებასთან გათანაბრებულ დაწესებულებაში, ხოლო მე-2 პუნქტის თანახმად ამ კანონის მიზნებისათვის, საჯარო მოსამსახურედ არ ჩაითვლება დამხმარე მოსამსახურე.

საკასაციო სასამართლო აღნიშნული კანონის ნორმების შინაარსის ანალიზის შედეგად განმარტავს, რომ საჯარო მოსამსახურე წარმოადგენს ამავე კანონის მე-3; მე-5; მე- 51; მე-52; მე-201 და მე-203 მუხლების სუბიექტს, ხოლო III თავის - თანამდებობრივი შეუთავსებლობა მე-13 მუხლის მოთხოვნის ადრესატს მხოლოდ ამავე კანონის მე-2 მუხლში ჩამოთვლილი თანამდებობის პირები წარმოადგენენ, რომელთა შორის ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეებიდან მხოლოდ „თვითმმართველი ქალაქის (თბილისი, ბათუმი, რუსთავი, სოხუმი, ფოთი, ქუთაისი, ცხინვალი) და მუნიციპალიტეტის საკრებულოების თავმჯდომარეები და მათი მოადგილეები, საკრებულოს კომისიათა თავმჯდომარეები და საკრებულოს მდივანი ,,ფ“ ქვეპუნქტი/ და თვითმმართველი ქალაქის (თბილისი, ბათუმი, რუსთავი, სოხუმი, ფოთი, ქუთაისი, ცხინვალი) მერი, მისი მოადგილე, მუნიციპალიტეტისა და ქალაქის რაიონის გამგებლები და მათი მოადგილეები არიან ,,ქ“ ქვეპუნქტი/ (2012 წლის 29 ივნისის საკანონმდებლო ცვლილება). ზემოთ მოყვანილია კანონის 2014 წლის რედაქციის ტექსტი, რომლის მიხედვით სუბიექტთა წრე გაზრდილია რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის სახით.

საკასაციო სასამართლო ასკვნის, რომ მოცემულ საკანონმდებლო აქტშიც კანონმდებელმა მოწესრიგების სუბიექტის განსაზღვრისას აშკარად მოახდინა დიფერენცირება და ნორმის ადრესატებად რიგ შემთხვევებში დაადგინა ერთი მხრივ, საჯარო მოსამსახურე, მეორე მხრივ, თანამდებობის პირი.

4. საკასაციო სასამართლო „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონისა და „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე განმარტავს, რომ საკანონმდებლო აქტებში გამოყენებულია სხვადასხვა სამართლებრივი ცნებები, კერძოდ, სამსახურებრივი შეუთავსებლობა და თანამდებობრივი შეუთავსებლობა. მოცემული ცნებების შინაარსისა და წინაპირობების შესწავლის შედეგად უნდა გაირკვეს: კანონის მიზანს ერთგვაროვანი მიდგომის დამკვიდრება წარმოადგენს, თუ სტანდარტის გავრცელებისა და მოქმედების სუბიექტთა დიფერენცირება. საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ორივე შემთხვევაში კანონის მიზანი ზოგადად, საჯარო ინტერესის უზრუნველმყოფი - საჯარო სამსახურის მიზნებთან შეუსაბამო საქმიანობის აკრძალვაა, ამასთან, „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის სტანდარტი მხოლოდ საჯარო სამსახურის თანამდებობის პირთა მიმართ გამოიყენება, მაშინ როცა „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლი გავრცელდება „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის თანამდებობის პირის ჩამონათვალში მოცემული სუბიექტების (თუ ისინი ამავდროულად წარმოადგენენ სახელმწიფო მოსამსახურეებსაც) მიმართაც.

დადგენილია, რომ მოპასუხე ადმინისტრაციულმა ორგანომ სადავო აქტით მოსარჩელის ქმედების კვალიფიკაციისას გამოიყენა ორივე საკანონმდებლო აქტით განსაზღვრული შეუთავსებლობის სტანდარტი.

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ დოქტრინალური შეხედულებებით დასაბუთებულია, რომ კანონშემოქმედებით საქმიანობაში კანონმდებელი შებოჭილია კონსტიტუციის ღირებულებითი სტანდარტებით, სამართლის ნორმის შექმნისას იგი ითვალისწინებს ამა თუ იმ ურთიერთობისათვის დამახასიათებელ თავისებურებებს, სამართლის ნორმის ადრესატების დიფერენცირებისას კრიტერიუმის განსაზღვრა უნდა მოხდეს ღირებულებითი შეფასების გზით, რა დროსაც გათვალისწინებული უნდა იქნეს ის მიზანი, რომლის მიღწევასაც ესწრაფვის.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ როდესაც სამართლის ნორმის ადრესატების ერთი ჯგუფი, სხვა ჯგუფთან შედარებით განსხვავებულად განიხილება, მოწესრიგების ლოგიკიდან გამომდინარე ამ ჯგუფებს შორის არსებული განსხვავება უნდა ამართლებდეს დადგენილ უთანასწორობას, კავშირი დიფერენცირების ნიშანსა და განსხვავებულად განხილვას შორის უნდა იძლეოდეს რაციონალური ახსნის შესაძლებლობას და სამართლებრივად განსხვავებული შედეგები ფაქტობრივად არსებული განსხვავების პროპორციული უნდა იყოს.

შეფასებითი კრიტერიუმის მიხედვით თანაზომიერების სტანდარტის დარღვევა სახეზეა, მაშინ როდესაც: ა) დიფერენცირებულად განიხილება ერთნაირი შემთხვევები, გონივრული და ობიექტური საფუძვლების გარეშე და ბ) არ არის დაცული თანაზომიერება მიზანსა და მიზნის მისაღწევად გამოყენებულ საშუალებას შორის.
კანონის ნების გასარკვევად საკასაციო სასამართლომ უნდა შეაფასოს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 თავის „სამსახურებრივი მოვალეობანი“ ნორმების ადრესატების დიფერენცირების დადგენისას სახელმწიფო მოსამსახურესა და ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეს შორის, ასევე „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის ნორმების ადრესატების დიფერენცირების დადგენისას საჯარო მოსამსახურესა და თანამდებობის პირს შორის განსხვავებული სამართლებრივი სტანდარტი არის თუ არა არსებული ფაქტობრივი განსხვავებულობის პროპორციული.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის ნორმების ადრესატების დიფერენცირების დადგენის ლოგიკა უნდა აიხსნას თანამდებობის პირის მიმართ გაცილებით მკაცრი და მაღალი სტანდარტის განსაზღვრის საჭიროებით, ასე მაგ.: კანონის მე-4 თავით მხოლოდ თანამდებობის პირის ვალდებულებას განეკუთვნება თანამდებობის პირის ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაციის წარდგენა, მაშინ როცა ამ კანონის მე-2 თავისა და მე-3 თავის მე-13 მუხლის 1-6 პუნქტების მოთხოვნების გაუვრცელებლობა საჯარო მოსამსახურის მიმართ შეუძლებელია საჯარო მოსამსახურესა და თანამდებობის პირს შორის არსებული ფაქტობრივი განსხვავებულობის პროპორციულად იქნეს მიჩნეული, რამდენადაც მე-7 - მე-10 მუხლების შინაარსის გათვალისწინებით გაუგებარია ადრესატთა დიფერენცირების აუცილებლობა.

სააპელაციო სასამართლომ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 თავის „სამსახურებრივი მოვალეობანი“ ნორმების ადრესატების დიფერენცირების დადგენასთან დაკავშირებით განმარტა: „კანონით დადგენილი ტერმინებით, ცნებებითა და სამართლებრივი ინსტიტუტებით ამგვარი მანიპულაციის პირობებში კანონმდებელის მიზანია, უზრუნველყოფილ იქნეს საჯარო სამსახურში მყოფ პირებს (მოხელეთა ჯგუფების) შორის ამა თუ იმ სახის უფლებებისა და მოვალეობების უნიფიკაცია, ან პირიქით - გამიჯვნა/დაყოფა“ (იხ. ტ.2; ს.ფ. 12.).

საკასაციო სასამართლო გარკვეულწილად იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას, რომ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტი არ არის ბუნდოვანი, ორაზროვანი, თუმცა ვერ გაიზიარებს შეფასებას, რომ ნორმა არ ეწინააღმდეგება კანონის მიზნებს, რომ ნორმის განმარტების გზით მისი მოქმედების გავრცელება ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეებზე, დაუშვებელია, რადგან ასეთ შემთხვევაში ხდება კანონმდებლის ნამდვილი ნების უარყოფა (იხ. ტ.2; ს.ფ. 12.), შემდეგ გარემოებათა გამო:

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ საკანონმდებლო აქტებით საჯარო სამსახურში სამსახურებრივი შეუთავსებლობისა და თანამდებობრივი შეუთავსებლობის სტანდარტის დადგენით განისაზღვრა სამართლის პოლიტიკა საჯაროსამსახურებრივ ურთიერთობებში, რაც გამომდინარეობს საჯარო სამსახურის ინსტიტუციონალური დანიშნულებიდან, საჯარო სამსახურის კანონიერი ფუნქციონირება უშუალოდ ეფუძნება და განაპირობებს საჯარო მმართველობის კანონიერების სტანდარტის მიღწევას.

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ თანამედროვე მსოფლიოში სოციალური და ეკონომიკური ფაქტორების ზეგავლენის მასშტაბები დღის წესრიგში აყენებს საჯარო ადმინისტრირების სისტემის მისადაგებას, შესაბამისად, რეფორმის აუცილებლობას, რამდენადაც სწორად ორგანიზებული და ფუნქციონირებადი საჯარო სამსახური დიდწილად განაპირობებს სახელმწიფოში მდგრად პოლიტიკურ პროცესებს, საჯარო ადმინისტრირების კვალიფიციურ და კეთილსინდისიერ მოსამსახურეებს სწორედ რომ მნიშვნელოვანი როლი აკისრიათ საშინაო პოლიტიკის სტაბილურად გატარებაში. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საჯარო სამსახურში სამსახურებრივი შეუთავსებლობისა და თანამდებობრივი შეუთავსებლობის სტანდარტის დადგენა პერსონალური პასუხისმგებლობის (რომლის გარეშე არ არსებობს არც ერთი სამსახური, მით უმეტეს საჯარო სამსახური) სახეების და ფარგლების დადგენას ნიშნავს. საჯარო მოსამსახურე უმნიშვნელოვანესი პერსონაა, რამდენადაც მათი კეთილსინდისიერება, პროფესიონალიზმი, გულისხმიერება განსაზღვრავს ერის მსახურების კულტურის დამკვიდრებას, რაც განაპირობებს ეროვნული საჯარო მმართველობის მოდელის ჩამოყალიბებას, როგორც ქართველი ხალხის ბიუროკრატიის პოლიტიკური და კულტურული ისტორიის შედეგს, ვინაიდან სახელმწიფოში ადმინისტრირების სისტემის ამა თუ იმ სახით განვითარება უშუალო კავშირშია ტრადიციებთან, მათ შორის, მმართველობითი ურთიერთობების ფორმების, სტილის, ხასიათის, საზოგადოდ, მმართველის, როგორც საზოგადოებრივი ინტერესების გამტარებელი პერსონის მიმართ ტრადიციულად ჩამოყალიბებულ წარმოდგენებსა და მოლოდინებთან.

თანამედროვე ევროპული გამოცდილების მიხედვით არაერთი სახელმწიფო ითვალისწინებს თავის ქვეყნის სპეციფიკურ ისტორიას, პოლიტიკურ ფაქტორებს და ამის საფუძველზე აყალიბებს საჯარო მმართველობის მოდელს და მართვის სტილს.

საკასაციო სასამართლომ თავის გადაწყვეტილებებში არაერთგზის იმსჯელა აღნიშნულ საკითხზე.

წინამდებარე საქმის განხილვისას საკასაციო სასამართლო ეყრდნობა საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2010 წლის 9 თებერვლის განჩინებაში ადმინისტრაციულ საქმეზე № ბს-1250-1194(კ-09) შპს „...“ სარჩელისა გამო, მოპასუხის - საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექციის) მიმართ, ჩამოყალიბებულ სამართლებრივ შეფასებებსა და დასკვნებს, რომლითაც საკასაციო სასამართლომ სამართლებრივი შეფასება მისცა თანამედროვე საქართველოს დემოკრატიულ განვითარებაში ბიუროკრატიის როლს, მის მნიშვნელობას საქართველოს სახელმწიფოს და მმართველობის ავტორიტეტის შექმნაში, კერძოდ:

„საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სახელმწიფოს სამართლებრივი, ეკონომიკური, კულტურული და სოციალური განვითარების ტემპი და ხარისხი დიდწილად არის დამოკიდებული საჯარო სამსახურის თანამედროვე, ეპოქის შესაბამისი სტანდარტებით ფუნქციონირებაზე, ვინაიდან საზოგადოების წევრების, კანონით გარანტირებული, როგორც კერძო, ისე საჯარო ინტერესების სრულფასოვანი რეალიზაცია უდევს საფუძვლად სახელმწიფოსა და ხალხის სიმტკიცეს, თავდაცვისუნარიანობასა და უსაფრთხო გარემოს უზრუნველყოფას, განაპირობებს მატერიალური დოვლათის შექმნას, სამეცნიერო-ტექნიკურ პროგრესს, ეკონომიკურ-საფინანსო ინსტიტუტების შექმნას, კულტურულ-საგანმანათლებლო საქმიანობის გაშლას და აღორძინებას, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვას, ახალი თაობებისთვის განვითარებისა და წინსვლის უკეთესი ნიადაგის მომზადებას და ა. შ.“
„საჯარო სამსახურის ძირითადი ფუნქცია არის საზოგადოების, მისი თითოეული წევრის კანონით დაცული ინტერესების მომსახურება, რისი გაუთვიცნობიერებლობა, ვალდებულებათა ჯეროვანი შეუსრულებლობა უშუალოდ აისახება საზოგადოების ცხოვრების დონეზე, ნაციონალური იდენტობის ხარისხზე, საკუთარი ქვეყნის მართვა-გამგეობაში მონაწილეობის თანაგანცდაზე, რომლის გარეშე საფრთხე ექმნება დემოკრატიული საზოგადოებისა და სამართლებრივი სახელმწიფოს არსებობას.“

„საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ საჯარო სამსახური თითოეული საჯარო მოსამსახურის შეგნებაში უნდა განიხილებოდეს, როგორც საპატიო მისია - ემსახურო, პირადი წვლილი შეიტანო საკუთარი ერის და სახელმწიფოს აწმყოს გაუმჯობესებაში, პატივი მიაგო მის წარსულს და აქტიური მონაწილეობა მიიღო უკეთესი მომავლის საძირკვლის ჩაყრაში, ამავდროულად, ეს არის უნიკალური შესაძლებლობა პირის კვალიფიკაციის გაზრდისა, სათანადო უნარ-ჩვევების გაღრმავებისა, პროფესიული და მორალური ავტორიტეტის შექმნისა.

საჯარო მოსამსახურის მსოფლმხედველობის ადეკვატურობა თანამედროვე დემოკრატიულ მოთხოვნებთან, დაახლოებს და შეაკავშირებს საზოგადოებისა და ხელისუფლების ინტერესებს, მისწრაფებებს. ხელს შეუწყობს საზოგადოებრივი სოლიდარობის მიღწევას, გააძლიერებს თანასწორუფლებიანობის განცდას, საზოგადოებრივი და სოციალური ჯგუფების კონსოლიდირებას, ზოგადად, სახელმწიფო სისტემის მდგრადობას.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სახელმწიფოს განვითარების ამ ისტორიულ ეტაპზე საქართველოს საჯარო მოსამსახურეებს ეკუთვნით გადამწყვეტი სიტყვა, თუ რომელი ტიპის სახელმწიფოს შექმნის ქართველი ერი XXI - ე საუკუნეში. სწორედ პროგრესულ საჯარო მოსამსახურეთა კასტა უზრუნველყოფს მთელი ერის ინტერესების მსახურების სტანდარტის და სამართლებრივი ტრადიციის დამკვიდრებას, სწორედ მათი პრინციპულობა და შეუვალობა განსაზღვრავს საზოგადოების სწორი განვითარების დინამიკას, კანონიერი ადმინისტრირების შექმნის და დაფუძნების, ადამიანის უფლებების დაცვის უმწვავესი პრობლემების გადაწყვეტას.“

2014 წლის 18 თებერვლის გადაწყვეტილებაში ადმინისტრაციულ საქმეზე № საქმე ბს-463-451(კ-13) ნ. მ-ის სარჩელისა გამო, მოპასუხის - ქარელის მუნიციპალიტეტის გამგეობის მიმართ, საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ აღნიშნა: „საკასაციო სასამართლო თანამედროვე ევროპული სტანდარტებისა და გამოცდილების შესწავლის საფუძველზე ასკვნის, რომ სწორად ორგანიზებული და ფუნქციონირებადი საჯარო სამსახური არის დემოკრატიული სახელმწიფოს შექმნისა და ეფექტური მმართველობის განხორციელების წინაპირობა. ამგვარი სისტემის ჩამოყალიბება შეუძლებელია სამართლებრივი და ინსტიტუციონალური გარემოს გაუმჯობესების, მიკერძოებულობის, არაეთიკური ქცევისა და დისკრეციის არ დაშვების გარეშე. საზოგადოების თანამონაწილეობის ხარისხი და მასშტაბი მმართველობის განხორციელებაში დიდწილად არის დამოკიდებული სახელმწიფოსადმი, მისი ინსტიტუტებისადმი ნდობის, რწმენის ხარისხზე. მოსახლეობის ნდობის კოეფიციენტს კი რამდენიმე ფაქტორი განსაზღვრავს, მათ შორის, გამჭვირვალობა, კანონიერება, პროფესიონალიზმის დაფასება, ხელშეწყობა, წახალისება, ობიექტურობა და ა. შ. “

„საკასაციო სასამართლო განმარტავს: სწორედ თანამედროვე ქართული ბიუროკრატია, მათ მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები, განხორციელებული მოქმედებანი აყალიბებს საქართველოს სახელმწიფოს იმიჯს და ამ პასუხისმგებლობის გასიგრძეგანება თითოეული საჯარო მოსამსახურის (ნებისმიერი რანგის) საჯარო და პერსონალურ ვალდებულებას წარმოადგენს. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საჯარო მოსამსახურეთა კორპუსის სწორი მსოფლმხედველობის ფორმირების, საჯარო სამსახურის მიზნებისა და როლის ჯეროვანი გაცნობიერების გარეშე შეუძლებელი გახდება ქვეყანაში კანონიერი ადმინისტრირების ორგანიზება, რომლის რეალიზების ხარისხი განაპირობებს საქართველოსა და მისი მოსახლეობის პროგრესულ განვითარებას ცხოვრების ყველა სფეროში.“

საჯარო სამსახურის უმნიშვნელოვანესი ამოცანების მიღწევის მიზნით „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის XV თავის - სახელმწიფო პოლიტიკა სამსახურის სფეროში, მიხედვით სახელმწიფო პოლიტიკას სამსახურის სფეროში განსაზღვრავს საქართველოს პარლამენტი, ხოლო საჯარო სამსახურის სფეროში ერთიანი სახელმწიფო პოლიტიკის შემუშავების, საჯარო სამსახურთან დაკავშირებული საქმიანობის კოორდინაციისა და საჯარო სამსახურის სფეროში კანონით განსაზღვრულ სხვა საკითხებთან დაკავშირებით გადაწყვეტილებების მომზადების მიზნით საქართველოს მთავრობასთან იქმნება საჯარო სამსახურის საბჭო /128-ე მუხლი/, რომელიც საქართველოს მთავრობის სათათბირო ორგანოა (კანონის 20.09.2013. N1262 რედაქცია). საჯარო სამსახურში ერთიანი სახელმწიფო პოლიტიკის შემუშავებას, შესაბამისი საქმიანობის კოორდინაციის ხელშეწყობას, თანამდებობის პირების თანამდებობასთან შეუთავსებლობისა და კორუფციის თავიდან აცილების ღონისძიებებს, თანამდებობის პირების მიერ ქონებრივი და ფინანსური რესურსების დეკლარირების ადმინისტრირებას კი სსიპ - საჯარო სამსახურის ბიურო ახორციელებს (129-ე მუხლი) /კანონის 12.06.2009. N1178 რედაქცია/, რაც თავის მხრივ, მოიცავს საჯარო სამსახურში ქცევის ზოგადი წესებისა და პროფესიული ეთიკის დამკვიდრების, პირადი ინტერესების სამსახურებრივ (სახელმწიფო) ინტერესებთან შეუთავსებლობისა და კორუფციის თავიდან აცილების, მოსამსახურის სამსახურისადმი დამოკიდებულების სტანდარტების ჩამოყალიბებისთვის სათანადო ღონისძიებების გატარებას.

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ საჯარო მოსამსახურეები საქართველოში საქმიანობას ახორციელებენ როგორც სახელწიფო, ისე ადგილობრივ თვითმმართველ ინსტიტუტებში. შესაბამისად, პერსონალის როლი ქვეყნის მართვასა და პოლიტიკაში საკმაოდ მაღალია. კანონიერი ადმინისტრირების სტანდარტი სახელმწიფოში ჯერ კიდევ 1999 წელს მიღებული ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით დადგინდა. საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ 2010 წლის 9 თებერვლის განჩინებაში ადმინისტრაციულ საქმეზე № ბს-1250-1194(კ-09) შპს „...“ სარჩელისა გამო, მოპასუხის - საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექციის) მიმართ, აღნიშნა:
„ადმინისტრაციული სამართლის, რომლის კერძო ნაწილსაც წარმოადგენს სამოხელეო სამართალი, პრინციპებთან, როგორიცაა – კანონიერების, კანონისა და ადმინისტრაციული ორგანოს წინაშე თანასწორობის, მიუკერძოებლობის, საქვეყნოობის, საიდუმლოების და ა. შ. სრულ შესაბამისობაშია 1997 წლის 31 ოქტომბრის საქართველოს კანონის მე-13 მუხლით განსაზღვრული - საქართველოში საჯარო სამსახურის პრინციპები, კერძოდ:
* საქართველოს სახელმწიფოსა და ხალხის ერთგულება;
* საქართველოს კონსტიტუციისა და კანონების უზენაესობის
დაცვა მოსამსახურეთა მიერ თანამდებობრივი უფლება-მოვალეობების
განხორციელებისას;
* ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების, თავისუფლებების და ღირსების
პატივისცემა;
* საქართველოს მოქალაქეთათვის საჯარო სამსახურის თანაბარი ხელმი-
საწვდომობა მათი უნარისა და პროფესიული მომზადების შესაბამისად;
* მოსამსახურეთა პროფესიონალიზმი და კომპეტენტურობა;
* საქვეყნოობა;
* საჯარო სამსახურის უპარტიობა და საერო ხასიათი;
* მოსამსახურეთა კადრების სტაბილურობა;
* მოსამსახურის ეკონომიკური, სოციალური და სამართლებრივი დაცვა.
აღნიშნული პრინციპების დადგენით კანონმდებელი ხაზს უსვამს საჯარო სამსახურის მიზნის და დანიშნულების მნიშვნელობას, მის გავლენას საზოგადოების ინტერესებზე, ხოლო საჯარო მოსამსახურის სამართლებრივი და მორალური ვალდებულებები ამავე პრინციპების კონტექსტში კონცენტრირებულია საჯარო მოსამსახურის ფიცის ტექსტში /მუხლი 28-ე/
საჯარო მოსამსახურის მიერ დაკისრებული მოვალეობების კეთილსინდისიერ აღსრულებას ემსახურება ქცევის ზოგადი წესების ანუ სპეციალური ეთიკის განსაზღვრა კანონის ახალი VI1 თავის ნორმების დადგენით /2010 წლის 1 იანვარი/.
მითითებული ნორმების შინაარსი აყალიბებს თანამედროვე საქართველოს საჯარო მოსამსახურის პროფესიულ სახეს, მთლიანად საჯარო სამსახურის იმიჯს.“

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ კანონიერი საჯარო მმართველობის კრიტერიუმების საქართველოს საჯარო მოსამსახურეთა მხრიდან პირნათლად შესრულება პირდაპირ და პროპორციულად აისახება ზოგადად ეროვნული მმართველობისადმი საზოგადოების ნდობის მოპოვებაზე, რომლის ტემპი დამოკიდებულია მთელი მსოფლიოს მასშტაბით ფართოდ აღიარებული სტანდარტების დაცვის ხარისხზე, როგორიცაა ადამიანის უფლებების დაცვა. სწორედ ადამიანის უფლებების შელახვის, კორუფციის, უთანასწორობისა და დისკრიმინაციის წინააღმდეგ ბრძოლის მასშტაბები განსაზღვრავს საქართველოს სახელმწიფოს, როგორც საჯარო პოლიტიკის წარმართვაუნარიანი ორგანიზმის ფუნქციონირების ფაქტს, რომელიც ვერ შედგება მთავრობასა და საზოგადოებას შორის რწმენისა და ნდობის მაღალი ხარისხის უზრუნველყოფის გარეშე, რისი ერთ-ერთი ინდიკატორი კეთილსინდისიერი მმართველობა და კვალიფიციური საჯარო მოსამსახურეები არიან, რომელთა პროფესიონალიზმი, ფართო გაგებით უნდა დავუკავშიროთ საზოგადოებრივ და კულტურულ კონტექსტს, რომელიც ქმნის ისეთ გარემოსა და პირობებს, სადაც ინტეგრირების პროცესები ფორსირებულად მიმდინარეობს, ხოლო ინტერესთა კონფლიქტის (ნებისმიერ ფორმაში გამოვლენილს) შემთხვევები და დონე სახელმწიფოს მასშტაბით კლების ტენდენციას ატარებს.

ამდენად, საჯარო მოსამსახურის სამსახურებრივი შეუთავსებლობის სტანდარტის დადგენა უშუალოდ ემსახურება საჯარო სამსახურის მიზნისა და ინსტიტუციონალური დანიშნულების განხორციელებას, საზოგადოების ინტერესებზე მისი ზეგავლენის ფაქტორის გათვალისწინებით.

საკასაციო სასამართლომ განსახილველი დავის კანონიერად და სამართლიანად გადაწყვეტის მიზნით უნდა იმსჯელოს ერთი მხრივ, 1. საჯარო - სამსახურებრივი შეუთავსებლობის სუბიექტების დიფერენცირების მიზანი გამომდინარეობს თუ არა საჯარო - სამსახურებრივი ურთიერთობის კანონისმიერი მოწესრიგების მიზნიდან და უზრუნველყოფს თუ არა მის მიღწევას, და მეორე მხრივ, 2. გამოსაყენებელი ნორმატიული დანაწესების კანონშემოქმედებითი საქმიანობის სამართლებრივი უსაფრთხოებისა და სამართლებრივი სახელმწიფოს სტანდარტებთან შესაბამისობის თაობაზე.

1. საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რამდენადაც საქართველოში საჯარო სამსახური ერთიანია, რაც თავის არსში მოიცავს საერთო საჯარო - სამსახურებრივი მიზნის არსებობას, რომლის მიღწევას კანონმდებელი მთელი რიგი სამართლებრივი ინსტიტუციებისა და სტანდარტების დამკვიდრებით უზრუნველყოფს, მათ შორის, საჯარო - სამსახურებრივი შეუთავსებლობის ინსტიტუტით, შეუძლებელია დავასკვნათ, რომ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში კანონის მიზანს სამართლის ნორმის ადრესატების ერთი ჯგუფის (თვითმმართველობის მოსამსახურე), სხვა ჯგუფთან (სახელმწიფო მოსამსახურე) შედარებით განსხვავებულად განხილვა წარმოადგენდა, ვინაიდან მოწესრიგების ლოგიკიდან გამომდინარე ამ ჯგუფებს შორის არსებული განსხვავება ვერ ამართლებს დადგენილ უთანასწორობას, კავშირი დიფერენცირების ნიშანსა და განსხვავებულად განხილვას შორის არ იძლევა რაციონალური ახსნის შესაძლებლობას და სამართლებრივად განსხვავებული შედეგები არ არის ფაქტობრივად არსებული განსხვავების პროპორციული, შემდეგ გარემოებათა გამო:

საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ ნორმებით საერთოდ არ არის დადგენილი თვითმმართველობის მოსამსახურის სამსახურებრივი შეუთავსებლობის სტანდარტი, განსაზღვრულია თანამდებობრივი შეუთავსებლობის სტანდარტი თვითმმართველობის რამდენიმე თანამდებობის პირის მიმართ (იხ. აქვე, გვ.62). ანალოგიური ვითარებაა დღეისათვის მოქმედი - 2014 წლის 5 თებერვლის საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართ-ველობის კოდექსის“ ტექსტშიც.


აღნიშნულ საკითხზე მსჯელობისას კანონის განმარტების პროცესში არსებითია გაირკვეს არა კანონმდებლის ნება, არამედ კანონის ობიექტური მიზნები (კანონის ნება). საჯარო - სამსახურებრივი შეუთავსებლობის, როგორც ინტერესთა კონფლიქტის პრევენციის ინსტიტუტის დადგენისას საკასაციო სასამართლოს შეფასებით, კანონის ნება გამომდინარეობს საჯარო - სამსახურებრივი ურთიერთობების დაცვის მიზნიდან, ანუ ნორმის მიზანი ბიუროკრატიისთვის იმგვარი სტანდარტის დადგენა, რომელიც გამორიცხავს, მინიმუმამდე დაიყვანს საჯარო სამსახურის პირადი ინტერესების სასარგებლოდ გამოყენების შესაძლებლობას, როგორც თვისობრივად შეუსაბამოს, ერთი მხრივ, საჯარო მმართველობის ამოცანებთან, მეორე მხრივ, მმართველობის განმხორციელებელი პირისადმი საზოგადოების ლეგიტიმურ მოლოდინებთან.

საკასაციო სასამართლო საჯარო სამსახურის მომწესრიგებელი კანონმდებლობის ამოცანებიდან გამომდინარე, საჯარო - სამსახურებრივი ურთიერთობების განვითარების ხარისხის შესწავლისა და გაანალიზების შედეგად მიდის იმ შეფასებამდე, რომ ისეთი მსოფლმხედველობრივი საკითხი, როგორიცაა ხალხის მიერ დაქირავებული საჯარო მოსამსახურის საქმიანობის კეთილსინდისიერების სტანდარტი, საჯარო სამსახურის პირადი კეთილდღეობის მისაღწევად გამოყენების მცდელობების ტენდენცია, საჭიროებს პრევენციული ინსტიტუტების კვალიფიციურ გაგება-გამოყენებას კანონის ნების საფუძველზე, რაც განსახილველ შემთხვევაში მდგომარეობს საჯარო-სამსახურებრივი შეუთავსებლობის, როგორც ბიუროკრატიის არაკეთილსინდისიერი ქმედებების შემაკავებელი სტანდარტის დადგენაში.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 თავის „სამსახურებრივი მოვალეობანი“ ნორმების ადრესატების სახელმწიფო მოსამსახურესა და ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეს დიფერენცირების დადგენის კანონის ნებად დაკვალიფიცირება მიგვიყვანს იმ დასკვნამდე, რომ მაგ.: ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეს უფლება აქვს/ექნება თავისი სამსახურებრივი მდგომარეობა გამოიყენოს პარტიული საქმიანობისათვის, რაკი ამ კანონის 61-ე მუხლის სუბიექტად მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეა დადგენილი. ამგვარი დასკვნა პირდაპირ და ცალსახად ეწინააღმდეგება საჯარო სამსახურის ფუნდამენტურ პრინციპს - sajaro samsaxuris upartioba; ასევე ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეს უფლება აქვს/ექნება მიიღოს შემოსავალი იმ ორგანიზაციებიდან, რომლებსაც სამსახურებრივ მოვალეობათა შესრულების წესით უწევს ზედამხედველობას, რაკი ამ კანონის 62-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის სუბიექტად მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურეა დადგენილი; ანალოგიური ვითარებაა კანონის 65-ე მუხლის ტექსტშიც.

ასევე „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის (რომლითაც დაკვალიფიცირებულია გასაჩივრებული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტში თვითმმართველობის მოსამსახურის ქმედება) შინაარსის მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურის მიმართ გაგება-გამოყენება მიგვიყვანს იმგვარ კონტექსტამდე, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეს უფლება აქვს/ექნება ეკავოს სხვა თანამდებობა ან შეთავსებით ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს სხვა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში, იყოს ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრი, თუ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

ეს პრაქტიკულ შემთხვევაში განხორციელდება ამგვარად, მაგ.: თერჯოლის რაიონის გამგეობის იურისტი ან ფინანსისტი, ნებისმიერი თვითმმართველობის მოსამსახურე იმავდროულად შეიძლება იყოს საქართველოს პარლამენტის წევრი, ან აფხაზეთის ან/და აჭარის ა/რ პარლამენტის წევრი, სამინისტროს ან სასამართლოს საჯარო მოსამსახურე, ან ვანის რაიონის საკრებულოს წევრი. სამართლის ამ ნორმის მიზანი თუ ის არის, რომ სახელმწიფო მოსამსახურე არ შეიძლება იმავდროულად ასრულებდეს სამუშაოს სხვა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში, იყოს ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრი, რა ლოგიკით შეიძლება დავასკვნათ, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურე შეიძლება იმავდროულად ასრულებდეს სამუშაოს სხვა სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში, იყოს ნებისმიერი დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრი, რამდენადაც სახელმწიფო ორგანოში დასაქმება ან გარკვეული დონის წარმომადგენლობითი ან საკანონმდებლო ორგანოს წევრობა მყისიერად იწვევს სახელმწიფო მოსამსახურის სტატუსის მინიჭებას, გაუგებარია და ობიექტურ ახსნას არ ექვემდებარება.

შეუძლებელია, კანონის ნებად მივიჩნიოთ ამგვარი დაშვება, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობისა და სახელმწიფო მოსამსახურის სტატუსს, ან სხვადასხვა, რამდენიმე თვითმმართველი ერთეულის ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურის სტატუსს პირი ერთდროულად ატარებდეს. ასევე, საჯარო სამსახურის არსთან შეუთავსებელია ამავე მუხლის მე-2 პუნქტის დანაწესის იმგვარი გამოყენება, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეს უფლება არა აქვს იმავდროულად ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს, განსხვავებით სახელმწიფო მოსამსახურისაგან, რაკი ნორმის სუბიექტად მხოლოდ იგია მითითებული. ამგვარი გაგებით აღმოჩნდება, რომ ადგილობრივ თვითმმართველობის მოსამსახურეს ეკრძალება იმავდროულად ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს, ხოლო სახელმწიფო მოსამსახურეს - არა, ანუ ადგილობრივ თვითმმართველობის მოსამსახურისთვის გაცილებით მაღალი და მკაცრი სტანდარტი იქნება დადგენილი.

იმისთვის, რომ მკაფიო გახდეს, თუ რა მასშტაბებს მიიღებს კანონის განმარტება-გამოყენების ზემომითითებული ლოგიკა, უნდა შევისწავლოთ საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ მე-16 მუხლის - თვითმმართველი ერთეულის საკუთარი უფლებამოსილებები (კანონის 28.12.2009. N2515 რედაქცია, მოქმედესს 2010 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოების არჩევნების შედეგების ოფიციალურად გამოცხადების დღიდან), რომლის მე-2 პუნქტის (თვალსაჩინოებისთვის მოგვყავს სრული ტექსტი) მიხედვით, ესენია:
თვითმმართველი ერთეულის ბიუჯეტის პროექტის მომზადება, განხილვა და დამტკიცება, დამტკიცებულ ბიუჯეტში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანა, ბიუჯეტის შესრულების ანგარიშის მოსმენა და შეფასება; ადგილობრივი გადასახადებისა და მოსაკრებლების შემოღება და გაუქმება, მათი განაკვეთების დადგენა კანონით გათვალისწინებული ზღვრული ოდენობების ფარგლებში; ინვესტირების მიმართულებების, საკუთარი, აგრეთვე ერთობლივი მიზნობრივი პროგრამების განსახორციელებლად საჭირო სახსრების განსაზღვრა და თვითმმართველ ერთეულში ინვესტიციების ხელშეწყობა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; ხელშეკრულების დამტკიცება ერთობლივი პროექტების განხორციელების მიზნით სხვა თვითმმართველ ერთეულთან საბიუჯეტო სახსრების გაერთიანების შესახებ; ადგილობრივი მოსაკრებლების ამოღება; დასაქმების ხელშეწყობის მუნიციპალური პროგრამების დამტკიცება; თვითმმართველი ერთეულის საკუთრებაში არსებული ქონების მართვა და განკარგვა; თვითმმართველი ერთეულის ქონების ფლობის, განკარგვის და ქონებით სარგებლობის წესების დადგენა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; თვითმმართველი ერთეულის უფლებამოსილების განხორციელების მიზნით კანონით განსაზღვრული იურიდიული პირების შექმნა, რეორგანიზაცია და ლიკვიდაცია; თვითმმართველი ერთეულის საკუთრებაში არსებული მიწის რესურსების მართვა და განკარგვა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; მიწათსარგებლობის დაგეგმვა, თვითმმართველი ერთეულის ტერიტორიის ზონებად (გამწვანების, დასვენების, სამრეწველო, სავაჭრო და სხვა სპეციალური ზონები) დაყოფა, მათი საზღვრების დადგენა და შეცვლა; ადგილობრივი მნიშვნელობის ტყის და ადგილობრივი მნიშვნელობის წყლის რესურსების მართვა; მშენებლობის ნებართვის გაცემა, თვითმმართველი ერთეულის ტერიტორიის ფარგლებში მიმდინარე მშენებლობაზე ზედამხედველობა კანონით დადგენილი წესით; საქართველოს კანონმდებლობით მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში საგზაო მოძრაობისა და ავტოსატრანსპორტო გადაყვანის რეგულირება, კანონით დადგენილი ნებართვების გაცემა და მოსახლეობის სამგზავრო ტრანსპორტით მომსახურების ორგანიზება(15.12.2010. N4056); გარე ვაჭრობის, ბაზრებისა და ბაზრობების რეგულირება; გარე რეკლამის განთავსების რეგულირება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; ავტომანქანების პარკირების ადგილების განსაზღვრა და პარკირების წესების დადგენა; დასახლებებში ქუჩების დასუფთავება, გარე განათება, სანიაღვრე მეურნეობისა და კანალიზაციის მოწყობა, საყოფაცხოვრებო ნარჩენების შეგროვებისა და გატანის სამუშაოთა წარმოების დაგეგმვა და განხორციელება ან მათ განხორციელებაზე მუნიციპალური შესყიდვის ორგანიზება; სასაფლაოების მოვლა-პატრონობა(16.03.2012. N5857 ); თვითმმართველი ერთეულის ტერიტორიის კეთილმოწყობა და გამწვანება, შესაბამისი პროგრამების დამტკიცება, პროგრამით გათვალისწინებულ ღონისძიებათა განხორციელება ან მათ განხორციელებაზე მუნიციპალური შესყიდვის ორგანიზება; ადგილობრივი მნიშვნელობის გზების შენახვა, მშენებლობა და განვითარების უზრუნველყოფა; თვითმმართველი ერთეულის სივრცით-ტერიტორიული დაგეგმვა და თვითმმართველი ერთეულის სივრცით-ტერიტორიული დაგეგმვის ნორმებისა და წესების განსაზღვრა; მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის, განაშენიანების რეგულირების გეგმის, დასახლებათა ტერიტორიების გამოყენებისა და განაშენიანების რეგულირების წესების დამტკიცება; თვითმმართველი ერთეულის ტერიტორიის კეთილმოწყობისა და საინჟინრო ინფრასტრუქტურის განვითარების პროგრამების დამტკიცება; ადგილობრივი მნიშვნელობის ბიბლიოთეკების, მუზეუმების, თეატრების, გამოფენების, სპორტულ-გამაჯანსაღებელი ობიექტების საქმიანობის ორგანიზება; მუნიციპალური არქივის შექმნა და საარქივო მომსახურების ტარიფების დადგენა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; სკოლამდელი აღზრდისა და სკოლისგარეშე სააღმზრდელო დაწესებულებების არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის ფორმით შექმნა და მათი წესდებების დამტკიცება; სკოლამდელი აღზრდის დაწესებულებების საქმიანობის ორგანიზება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით (12.07.2013 N 824); თვითმმართველი ერთეულის მუნიციპალური პროგრამებისა და გეგმების შემუშავება და დამტკიცება; საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად თვითმმართველი ერთეულის ტერიტორიაზე ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სფეროში მუნიციპალური რესურსების მობილიზება, შესაბამისი ღონისძიებების (ადამიანის ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო გარემოს შექმნა, ცხოვრების ჯანსაღი წესის დამკვიდრება, ჯანმრთელობის რისკფაქტორების იდენტიფიცირება) შემუშავება, განხორციელება და ამის თაობაზე მოსახლეობის ინფორმირება; თვითმმართველი ერთეულის მუნიციპალური სახანძრო უსაფრთხოებისა და სამაშველო ღონისძიებების უზრუნველყოფა; თვითმმართველი ერთეულის ტერიტორიაზე ადგილობრივი მნიშვნელობის საავტომობილო გზებისა და საგზაო მოძრაობის დაგეგმარება; შეკრებების, მიტინგების, დემონსტრაციების ჩატარებასთან დაკავშირებული საკითხების რეგულირება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; ადგილობრივი შესყიდვების განხორციელება; ქუჩებისა და მოედნების სახელდება და ნუმერაცია ,,ა“ - ,,ძ“ ქვეპუნქტები/.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ კანონის ნების ამგვარი გაგება-გამოყენება, რაც გამოიწვევს შესაბამისი სამართალშეფარდების ლეგიტიმაციას, პრინციპულად ეწინააღმდეგება საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ პირველივე მუხლში დეფინირებული ტერმინის - ადგილობრივი თვითმმართველობის მნიშვნელობას, კერძოდ: „ადგილობრივი თვითმმართველობა არის საქართველოს მოქალაქეთა უფლება და შესაძლებლობა, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მეშვეობით, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად მოაწესრიგონ და მართონ ადგილობრივი მნიშვნელობის საკითხები საკუთარი პასუხისმგებლობით და ადგილობრივი მოსახლეობის ინტერესების შესაბამისად“ /,,ა“ პუნქტი/.

აღსანიშნავია, რომ „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ ევროპული ქარტიის (რატიფიცირებულია საქართველოს პარლამენტის 26.10.2004 წლის N 515 – IIს დადგენილებით) პრეამბულის შესაბამისად: „ხელისუფლების ადგილობრივი ორგანოები წარმოადგენენ ნებისმიერი დემოკრატიული რეჟიმის ერთ-ერთ ძირითად საფუძველს; მოქალაქეთა უფლება მონაწილეობა მიიღონ სახელმწიფო საქმეების წარმართვაში წარმოადგენს ერთ-ერთ დემოკრატიულ პრინციპს, რომელიც საერთოა ევროპის საბჭოს ყველა წევრი სახელმწიფოსათვის; სწორედ ადგილობრივ დონეზე შეიძლება ყველაზე ეფექტურად ამ უფლების პირდაპირი რეალიზაცია; ხელისუფლების ადგილობრივი ორგანოების არსებობას, რომლებსაც გააჩნიათ რეალური პასუხისმგებლობა, შეუძლია უზრუნველყოს ეფექტური და ამასთან, მოქალაქესთან დაახლოებული მმართველობა; ადგილობრივი თვითმმართველობის დაცვა და გაძლიერება სხვადასხვა ევროპულ ქვეყნებში წარმოადგენს მნიშვნელოვან წვლილს დემოკრატიისა და ხელისუფლების დეცენტრალიზაციის პრინციპებზე დაფუძნებული ევროპის მშენებლობისათვის“, ხოლო საქართველოს ორგანული კანონი „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ საქართველოს კონსტიტუციის მე-2 მუხლის მე-4 პუნქტისა და „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ ევროპული ქარტიის შესაბამისად განსაზღვრავს ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელების სამართლებრივ, ეკონომიკურ და ფინანსურ საფუძვლებს, სახელმწიფო გარანტიებს, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების შექმნის წესს, მათ უფლებამოსილებებს და სახელმწიფო ორგანოებთან ურთიერთობას.

ამდენად, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 თავის „სამსახურებრივი მოვალეობანი“ ნორმების ადრესატების სახელმწიფო მოსამსახურესა და ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეს შორის დიფერენცირების დადგენის გონივრული საფუძველი და ობიექტური ლოგიკა არ არსებობს, კანონის ნების გარკვევა ნორმის ტექსტის სიტყვასიტყვითი განმარტების მეთოდით უსარგებლოა, რამდენადაც ასეთ შემთხვევაში ნორმის მოქმედება ვერ გავრცელდება იმ ურთიერთობებზე, რომელთა სუბიექტებს ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურენი წარმოადგენენ და რომლის რეგულირებაც კანონის აშკარა მიზანს წარმოადგენს. საკასაციო სასამართლო სამართლის ნორმის განმარტების ცნებისა და მეთოდების შესახებ დოქტრინის საფუძველზე განმარტავს, რომ იმ პირობებში, როცა ნორმის სიტყვასიტყვითი განმარტება წინააღმდეგობაში მოდის კანონის მიზანთან, სამართლის შემფარდებელმა უნდა იმოქმედოს სამართლის ნორმის მიზნიდან გამომდინარე და ტელეოლოგიური განვრცობის (ექსტენზიის) გზით განმარტოს მისი შინაარსი.

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართვე-ლოს კანონის 64-ე მუხლის მიზანი არის საჯარო სამსახურისა და მთლიანად საჯარო მმართველობის დაცვა სამსახურებრივი შეუთავსებლობის შემთხვევებისაგან და ეს სამართლებრივი ინსტიტუტი, როგორც საზოგადოებრივი ინტერესების კეთილსინ-დისიერი მსახურების სტანდარტი, თანაბრად ვრცელდება საჯარო სამსახურის ორივე სახის მიმართ, რაკი ამ სამართლებრივი დაცვის მიღმა შეუძლებელია დარჩეს სრულიად თვითმმართველობის სისტემა და მეტიც, რისკი შეექმნას სახელმწიფო სამსახურში მისი უზრუნველყოფის გარანტიებს, შესაბამისად, როგორც ამ მუხლში, ასევე 62-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის, 61-ე, 65-ე მუხლების მოთხოვნების ადრესატად მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურის მითითება უნდა შეფასდეს, როგორც საკანონმდებლო ხარვეზი და დაძლეულ იქნეს სასამართლოსათვის მინიჭებული კონსტიტუციური ფუნქციის - სამართლის ნორმის პროგრესული, ლოგიკური და დინამიური ინტერპრეტაციის უფლებამოსილების მეშვეობით.

საკასაციო სასამართლოს შეფასებით, იდენტური ვითარებაა 1997 წლის 17 ოქტომბრის „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლში, რომლის მოთხოვნის ადრესატს მხოლოდ ამავე კანონის მე-2 მუხლში ჩამოთვლილი თანამდებობის პირები წარმოადგენენ, რომელთა შორის ადგილობრივი თვითმმართველობის მოსამსახურეებიდან მხოლოდ „თვითმმართველი ქალაქის (თბილისი, ბათუმი, რუსთავი, სოხუმი, ფოთი, ქუთაისი, ცხინვალი) და მუნიციპალიტეტის საკრებულოების თავმჯდომარეები და მათი მოადგილეები, საკრებულოს კომისიათა თავმჯდომარეები და საკრებულოს მდივანი ,,ფ“ ქვეპუნქტი/ და თვითმმართველი ქალაქის (თბილისი, ბათუმი, რუსთავი, სოხუმი, ფოთი, ქუთაისი, ცხინვალი) მერი, მისი მოადგილე, მუნიციპალიტეტისა და ქალაქის რაიონის გამგებლები და მათი მოადგილეები არიან /ქ) ქვეპუნქტი/ (2012 წლის 29 ივნისის საკანონმდებლო ცვლილება). ზემოთ მოყვანილია 2014 წლის რედაქციის ტექსტი, რომლის მიხედვით სუბიექტთა წრესთან დაკავშირებით პირდაპირ დათქმაა გაკეთებული „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ საქართველოს ორგანულ კანონთან (იხ. აქვე, 43-ე გვ.).

საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ IV თავის - ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები და თანამდებობის პირები, მე-20 მუხლში ჩამოთვლილია ადგილობრივი თვითმმართველობის თანამდებობის პირები: ა)საკრებულოს თავმჯდომარე, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილე, თვითმმართველი ქალაქის საკრებულოს თავმჯდომარის პირველი მოადგილე და მოადგილე; ბ) საკრებულოს კომისიათა თავმჯდომარეები; გ)საკრებულოს ფრაქციათა თავმჯდომარეები; დ) მუნიციპალიტეტის გამგებელი და თვითმმართველი ქალაქის მერი; გამგებლის (მერის) მოადგილე(მოადგილეები); ე)გამგეობის(მერიის) სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი; ვ) თვითმმართველი ერთეულის ტერიტორიული ორგანოს ხელმძღვანელი – გამგეობის (მერიის) რწმუნებული.
საინტერესოა, რომ საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ მიხედვით რიგი თანამდებობის პირების, კერძოდ: 33-ე მუხლის მე-7 პუნქტით საკრებულოს თავმჯდომარის, 34-ე მუხლის მე-5 პუნქტით მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილის, 35-ე მუხლის მე-4 პუნქტით საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარის, ხოლო, 36-ე მუხლის მე-2 პუნქტით საკრებულოს ფრაქციის თავმჯდომარის შეუთავსებლობის საკითხია მოწესრიგებული.

ამ ორი საკანონმდებლო აქტის ნორმების შედარებით თვალსაჩინოა, რომ საქართველოს ორგანული კანონით „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ განსაზღვრული ადგილობრივი თვითმმართველობის თანამდებობის პირები არასრულადაა მოცემული „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლში, რაც ბუნებრივია, კანონის ხარვეზად უნდა იქნეს მიჩნეული და ასევე უნდა შეივსოს სამოსამართლო სამართლის საფუძველზე.

„საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის ნორმების ადრესატების დიფერენცირების დადგენისას საჯარო მოსამსახურესა და თანამდებობის პირს შორის განსხვავებული სამართლებრივი სტანდარტი არის თუ არა არსებული ფაქტობრივი განსხვავებულობის პროპორციული, ასევე უნდა შეფასდეს საჯარო სამსახურის მიზნისა და ამოცანების მიღწევაში საჯარო მოსამსახურეთა სამსახურებრივი სტატუსის როლისა და პასუხისმგებლობის ტვირთის გამორკვევის შედეგად.

საკასაციო სასამართლო აღნიშნული კანონის ნორმების შინაარსის ანალიზის შედეგად განმარტავს, იმ შემთხვევაში, თუ კანონის III თავის - თანამდებობრივი შეუთავსებლობა მე-13 მუხლის მოთხოვნის ადრესატს მხოლოდ ამავე კანონის მე-2 მუხლში ჩამოთვლილი თანამდებობის პირები წარმოადგენენ და ეს სტანდარტი არ უნდა გავრცელდეს მე-2 მუხლის ჩამონათვალის მიღმა დარჩენილი საჯარო მოსამსახურეების მიმართ, მივიღებთ შემდეგ ნორმატიულ და ფაქტობრივ ვითარებას: რაკი მხოლოდ თანამდებობის პირს ეკრძალება - ასრულებდეს რაიმე ანაზღაურებად სამუშაოს, გარდა სამეცნიერო, პედაგოგიური ან შემოქმედებითი საქმიანობისა, ან ეკავოს რაიმე თანამდებობა რომელიმე სხვა სახაზინო დაწესებულებაში ან სახაზინო საწარმოში, ან ასრულებდეს რაიმე ანაზღაურებად სამუშაოს ან ეკავოს რაიმე თანამდებობა სხვა ქვეყნის ორგანოში ან დაწესებულებაში;
ეკავოს რაიმე თანამდებობა ან ასრულებდეს რაიმე სამუშაოს საქართველოში რეგისტრირებულ იმ საწარმოში, რომლის სამეწარმეო საქმიანობის კონტროლიც ამ თანამდებობის პირის ან მისი სამსახურის უფლებამოსილებას განეკუთვნება; ეკავოს რაიმე თანამდებობა რომელიმე საწარმოში; ფლობდეს აქციებს ან საწესდებო კაპიტალის წილს იმ საწარმოში, რომლის საქმიანობის კონტროლიც ამ თანამდებობის პირის ან მისი სამსახურის უფლებამოსილებას განეკუთვნება; იყოს რომელიმე ფიზიკური ან იურიდიული პირის წარმომადგენელი ან რწმუნებული, ან განახორციელოს წარმომადგენლობა ან დაცვა სისხლის, სამოქალაქო ან ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქმეებში რომელიმე სახაზინო დაწესებულების წინაშე ან წინააღმდეგ, იმ შემთხვევის გარდა, როცა იგი არის ამ ფიზიკური პირის მეურვე ან მზრუნველი(1-6 პუნქტები), ხოლო საჯარო მოსამსახურეები არ წარმოადგენენ რა ამ ნორმის ადრესატებს, მათ ეს მოთხოვნები არ წაეყენებათ, შესაბამისად, უფლება აქვთ, ასრულებდეს რაიმე ანაზღაურებად სამუშაოს, ან ეკავოს რაიმე თანამდებობა რომელიმე სხვა სახაზინო დაწესებულებაში ან სახაზინო საწარმოში, ან ასრულებდეს რაიმე ანაზღაურებად სამუშაოს ან ეკავოს რაიმე თანამდებობა სხვა ქვეყნის ორგანოში ან დაწესებულებაში; ეკავოს რაიმე თანამდებობა ან ასრულებდეს რაიმე სამუშაოს საქართველოში რეგისტრირებულ იმ საწარმოში, რომლის სამეწარმეო საქმიანობის კონტროლიც ამ პირის ან მისი სამსახურის უფლებამოსილებას განეკუთვნება და ა.შ., რაც ბუნებრივია, შეუძლებელია კანონის ნამდვილ ნებას წარმოადგენდეს და შესაბამისად, საჯარო სამსახურის სისტემისა და მთლიანად საჯარო მმართველობის კანონიერი და მიუკერძოებელი განხორციელების რაიმე სტანდარტს პასუხობდეს.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის ნორმების ადრესატების დიფერენცირების დადგენისას საჯარო მოსამსახურესა და თანამდებობის პირს შორის განსხვავებული სამართლებრივი სტანდარტის არსებული ფაქტობრივი განსხვავებულობის პროპორციულიობის შემთხვევებზე უკვე იმსჯელა ზემოთ(იხ. აქვე, გვ.47).

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მოყვანილი საკანონმდებლო აქტებით დადგენილ მოწესრიგებას მიიჩნევს შეუსაბამოდ სახელმწიფოს ერთ-ერთი ძირითადი ფუნქციის კანონშემოქმედებითი პროცესის კვალიფიციურად შესრულების ვალდებულებასთან.

სამსახურებრივი შუთავსებლობის, თანამდებობრივი შეუთავსებლობისა და ინტერესთა კონფლიქტის ცნებების სამართლებრივი შემადგენლობის, სუბიექტთა წრის არაკვალიფიციურ მოწესრიგებას საკასაციო სასამართლო უკავშირებს საჯარო სამსახურის თვისობრივი რეფორმის განუხორციელებლობას, მოხელის ინსტიტუტის კლასიფიკაციის (პროფესიული საჯარო მოხელე; ვადიან ადმინისტრაციულ შრომით - სამართლებრივი ურთიერთობის მონაწილე; დამხმარე (დაქირავებული) მუშაკი და უმაღლესი საჯარო მოხელე) სისტემის არარსებობას, რომელიც დამახასიათებელია ევროპის მრავალი ქვეყნის საჯარო სამსახურებისათვის. სწორედ მოხელეთა კლასიფიკაცია უდევს საფუძვლად მოხელეთა შეუთავსებლობის სტანდარტის და ფარგლების განსაზღვრას.

საკასაციო სასამართლო თანამედროვე ევროპული ქვეყნების კანონმდებლობის შესწავლისა და ანალიზის შედეგად აღნიშნავს, რომ დღეისათვის, ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებში არსებობს მთელი რიგი ნორმატიული აქტებისა, რომლებიც განსაზღვრავს საჯარო - სამსახურებრივი შეუთავსებლობის სტანდარტს. საგულისხმოა, რომ საჯარო დაწესებულებებს ფუნქციური სპეციფიკიდან გამომდინარე გააჩნიათ დისკრეციული უფლებამოსილება, თავად განსაზღვრონ სამსახურებრივი შეუთავსებლობის, ინტერესთა კონფლიქტის დამატებითი კრიტერიუმები შესაბამის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებში ან ხელშეკრულებებში, იმ ვალებულების უზრუნველყოფით, რომ დადგენილი სავალდებულო ქცევის წესი იმთავითვე ცნობილი უნდა გახდეს საჯარო მოსამსახურეთათვის.

2014 წლის 18 თებერვლის გადაწყვეტილებაში ადმინისტრაციულ საქმეზე № საქმე ბს-463-451(კ-13) ნ. მ-ის სარჩელისა გამო, მოპასუხის - ქარელის მუნიციპალიტეტის გამგეობის მიმართ, საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ აღნიშნა: “ევროპული ქვეყნებისაგან განსხვავებით საქართველოს კანონმდებლობით, ჯერ კიდევ არ არის გამიჯნული საჯარო სამსახურში დასაქმებული პირების კატეგორიები პროფესიული საჯარო მოხელის და ვადიანი ადმინისტრაციულ შრომით-სამართლებრივი ურთიერთობის მონაწილეთა ნიშნით. საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ პროფესიული საჯარო მოხელე ევროპული გამოცდილების მიხედვით არის პირი, რომელიც უვადოდ ინიშნება ან აირჩევა საჯარო მმართველობის განმახორციელებელ დაწესებულებაში შტატით გათვალისწინებულ საჯარო მოხელის თანამდებობაზე.”.. “პროფესიული საჯარო მოხელის ინსტიტუტი არის საჯარო სამსახურის სტაბილურობის გარანტი, ხოლო მეორე კატეგორია აერთიანებს პირებს, რომელიც საჯარო მმართველობის განმახორციელებელ საშტატო თანამდებობაზე ინიშნება პოლიტიკური თანამდებობის პირის უფლებამოსილების ვადით, რადგან მას უკავია ისეთი თანამდებობა, რომლის ფუნქციათა განხორციელებაც პოლიტიკური თანამდებობის პირის შეხედულებებსა და მიზნებს უნდა შეესაბამებოდეს.” .. “აღნიშნულ პირებთან შრომითი ურთიერთობა წესრიგდება ადმინისტრაციული ხელშეკრულების ფორმით, რამდენადაც სუბიექტზე ხდება საჯარო სამართლებრივი უფლებამოსილებების დელეგირება და ის ექცევა საჯარო სამსახურის პრინციპების მოქმედების სფეროში (მაგ: ერთგულების პრინციპი, სამსახურეობრივი შეუთავსებლობა) და მათზე ვრცელდება სამართლებრივი დაცვის გარანტიები - ადმინისტრაციული მართლმსაჯულება.”

საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საკანონმდებლო პრაქტიკაში იშვიათი არ არის ამგვარი შემთხვევები, როცა ნორმები წინააღმდეგობრივ ხასიათს ატარებს. სადავო სამართალურთიერთობის მომწესრიგებელი ნორმების წინააღმდეგობრივი ბუნება სასამართლო ინტერპრეტაციის შედეგად უნდა დაიძლიოს. საკასაციო სასამართლომ არაერთხელ იმსჯელა თავის გადაწყვეტილებებში სახელმწიფოს პოზიტიურ ვალდებულებაზე, მათ შორის: საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2005 წლის 21 ივლისის გადაწყვეტილებაში ადმინისტრაციულ საქმეზე #ბს-906-192-(კ-05) დ. ა-ის სარჩელისა გამო, მოპასუხის _ საქართველოს სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მიმართ, საკასაციო სასამართლომ განმარტა: ,,სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპი უზრუნველყოფს სამართლებრივ ნდობას, რაც თავის მხრივ, მოითხოვს კანონის ნორმების სიცხადეს. კანონმდებლობის `არაწინააღმდეგობრიობის~ პრინციპი კი განაპირობებს კანონმდებლობას, როგორც ჰარმონიულ ურთიერთობას, რომელიც თავისუფალი იქნება შიდა წინააღმდეგობისაგან. სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპი აწესებს კანონის ნორმების ერთმანეთთან ისე შეხამების ვალდებულებას, რომ ესა თუ ის მოქალაქე არ აღმოჩნდეს დაუცველი ურთიერთსაწინააღმდეგო მოვალეობისაგან. კანონშემოქმედებითი საქმიანობის განხორციელებისას კანონმდებელი შეზღუდულია ნორმატიული, სოციალური, ლოგიკური, ენობრივი და სხვა ხასიათის შეზღუდვებით, კერძოდ, კანონმდებლის ნორმატიული შეზღუდვა კონსტიტუციიდან და სამართლებრივი სისტემის კონსტიტუციით დაცულ ნორმათა კომპლექსიდან გამომდინარეობს.”

საკასაციო სასამართლო განსახილველ დავაზე ქვემდგომი სასამართლოების მიერ სამართლის ნორმის რადიკალურად განსხვავებული განმარტებების ჩამოყალიბების (რაიონულმა სასამართლომ არ მიიჩნია მართებულად გამოსაყენებელი ნორმატიული დანაწესების სიტყვასიტყვითი განმარტების მეთოდის, ხოლო საპელაციო სასამართლომ - განვრცობითი განმარტების მეთოდის გამოყენება) გამო ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის დამკვიდრების მიზნით აღნიშნავს, რომ სამართლის ნორმის ინტერპრეტაციისას ეროვნულმა სასამართლოებმა მართლმსაჯულების ინტერესებიდან გამომდინარე უნდა უზრუნველყონ ამ უმნიშვნელოვანესი უფლებამოსილების კვალიფიციური გამოყენება, რათა სამართლის შეფარდება კონსტიტუციური მართლწესრიგისა და ღირებულებითი სტანდარტების უზრუნველყოფის კონტექსტში განხორციელდეს.

5.საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ განსახილველი სამართალურთიერთობის შინაარსიდან გამომდინარე დამოუკიდებელ სამართლებრივ შეფასებას საჭიროებს საჯარო სამსახურში დასაქმებული, ადვოკატთა ასოციაციაში გაწევრიანებული ადვოკატის სამსახურებრივი თავსებადობის (შეუთავსებლობის) საკითხი.

მოცემული დავის კანონიერი და სამართლიანი გადაწყვეტის მიზნით საკასაციო სასამართლომ უნდა იმსჯელოს საჯარო სამსახურის მიზნებისა და ამოცანების გათვალისწინებით, რამდენად თავსებადია ადვოკატის საჯარო მოსამსახურის, ისევე, როგორც საადვოკატო საქმიანობის მიზნებისა და ამოცანების გათვალისწინებით საჯარო მოსამსახურის ადვოკატის სტატუსში ერთდროული ყოფნა.

საკასაციო სასამართლო საადვოკატო საქმიანობის არსის და დანიშნულების გათვალისწინებით განმარტავს, რომ ადვოკატის დამოუკიდებლობა კანონის უზენაესობის ძირითადი ელემენტია, რის გამოც ადვოკატის დამოუკიდებლობის პრინციპს დიდი ყურადღება ეთმობა საერთაშორისო თუ შიდასახელმწიფოებრივ ნორმებში. ადვოკატის დამოუკიდებლობის პრინციპის უზრუნველყოფა, თავის მხრივ, განაპირობებს ნდობისა კლიენტის ინტერესების პრიორიტეტულობისა და კონფიდენციალობის პრინციპების დაცვის გარანტიას.

გაეროს ძირითადი პრინციპები ადვოკატთა როლის შესახებ (მიღებულია გაერთიანებული ერების მერვე კონგრესის მიერ დანაშაულის აღმოფხვრისა და სამართალდამრღვევთა მიმართ მოპყრობის შესახებ, ჰავანა, 27 აგვისტო – 7 სექტემბერი, 1990 წელი) განსაზღვრავს, რომ ადვოკატმა, როგორც მართლმსაჯულების წარმომადგენლებმა, ყოველთვის უნდა იზრუნონ მათი პროფესიის პატივისა და ღირსების შესანარჩუნებლად(მე-12); კლიენტის წინაშე ადვოკატთა მოვალეობაა:
ა) რჩევა მისცეს კლიენტს მისი უფლებებისა და მოვალეობების, ასევე, კლიენტის უფლებებსა და მოვალეობებთან მიმართებაში სამართლებრივი სისტემის მოქმედების შესახებ; ბ) დაეხმაროს კლიენტს ყველა შესაძლო ფორმით და მიიღოს ყველა ზომა მისი ინტერესების დასაცავად; გ) დაეხმაროს კლიენტს სასამართლოს, ტრიბუნალისა და შესაბამისი ადმინისტრაციული ორგანოების წინაშე(მე-13); ადვოკატებმა, მათი კლიენტების უფლებების დაცვისა და მართლმსაჯულების ინტერესების ხელშეწყობისას, უნდა განამტკიცოს საერთაშორისო და შიდასახელმწიფოებრივი სამართლით აღიარებული ადამიანის უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები და ყოველთვის უნდა იმოქმედონ თავისუფლად და ღირსეულად, კანონისა და პროფესიული მოვალეობების, სტანდარტებისა და ეთიკის წესების შესაბამისად(მე-14); ადვოკატებმა ყოველთვის პატივი უნდა სცენ თავიანთი კლიენტის ინტერესებს (მე-15). ადვოკატები, სხვა მოქალაქეების მსგავსად, სარგებლობენ აზრის გამოხატვის, რწმენის, გაერთიანებისა და შეკრების თავისუფლებით. კერძოდ, მათ უფლება აქვთ მონაწილეობა მიიღონ საზოგადოებრივ დისკუსიებში, რომლებიც დაკავშირებულია იურიდიულ, მართლმსაჯულების განხორციელების, ადამიანის უფლებების ხელშეწყობისა და დაცვის საკითხებთან, ასევე, უფლება აქვთ შეუერთდნენ ან შექმნან ადგილობრივი, სახელმწიფოებრივი ან სხვა საერთაშორისო ორგანიზაციები და დაესწრონ მათ შეკრებებს, რაც გამომდინარეობს მათი სხვა მართლზომიერი ქმედებებიდან ან სხვა კანონიერი ორგანიზაციების წევრობიდან, ყოველგვარი პროფესიული შეზღუდვების გარეშე. ამ უფლების რეალიზაციისას, ადვოკატებმა უნდა იმოქმედონ კანონის, იურიდიული პროფესიისა და ეთიკის აღიარებული ნორმების შესაბამისად(23-ე).

საინტერესოა 24-ე პრინციპის შინაარსი: ადვოკატებს უფლება აქვთ შექმნან თვითმართვადი პროფესიული გაერთიანება საკუთარი ინტერესების წარმოდგენის, განათლებისა და პროფესიონალიზმის ხელშეწყობისა და მათი პროფესიული ღირსების დაცვის მიზნით. პროფესიული გაერთიანების აღმასრულებელი ორგანო არჩეულ უნდა იქნეს მისი წევრების მიერ და მოქმედებდეს ყოველგვარი გარე ჩარევის გარეშე.

ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტის რეკომენდაციის REK(2000)21 მე-3 პრინციპის - ადვოკატის როლის და მოვალეობების (1-ლი პუნქტი) მიხედვით, ადვოკატი თავისი პროფესიული საქმიანობის განხორციელებისას უნდა მოქმედებდეს „დამოუკიდებლად, გულდასმით და სამართლიანად“ და ეყრდნობოდეს პროფესიული გაერთიანებების მიერ მიღებულ სტანდარტებსა და ქცევის კოდექსს, იგივე პრინციპი (მე-3 პუნქტი, ,,დ“ ქვეპუნქტი) ადვოკატებს ავალდებულებს, თავიდან აიცილონ ინტერესთა კონფლიქტი.

ევროგაერთიანების ადვოკატთა ქცევის კოდექსის 2.1.1. მუხლით დადგენილი პრინციპის თანახმად, ადვოკატის პროფესია მოითხოვს სრულ დამოუკიდებლობას, თავისუფლებას ყოველგვარი გარეშე გავლენისაგან. კოდექსი პირდაპირ უთითებს გავლენის ორ სახეზე: „გავლენა, რომელიც შეიძლება წარმოიშვას მისი პირადი ინტერესებიდან“ და გავლენა „გარეშე ზეწოლისაგან“, ხოლო 2.5. მუხლის -შეუთავსებელი საქმიანობა 2.5.1. პუნქტით დადგენილია: იმისათვის რომ ადვოკატმა მისი ფუნქციები აუცილებელი დამოუკიდებლობის დაცვით და ისეთი ფორმით შეასრულოს, რომელიც მის მართლმსაჯულების განხორციელებაში მონაწილეობის ვალდებულებას შეესაბამება, მას ეკრძალება გარკვეული სახის საქმიანობა. 2.7 მუხლის მიხედვით: „პროფესიული ქცევის წესებისა და კანონების პირნათლად დაცვით, ადვოკატმა ყოველთვის უნდა იმოქმედოს კლიენტის ინტერესებიდან გამომდინარე და კლიენტის ინტერესები პირადი ან იურიდიული პროფესიის წევრების ინტერესების წინ დააყენოს“, ინტერესთა კონფლიქტთან დაკავშირებით კოდექსი უთითებს: კლიენტების ინტერესებს შორის კონფლიქტის არსებობის, ან ასეთის მნიშვნელოვანი რისკის არსებობის, ნდობის დარღვევის რისკის არსებობის, ადვოკატის დამოუკიდებლობის ხელყოფის რისკის არსებობის და მსგავს გარემოებებზე (მუხლი 3.2.).

აღსანიშნავია, რომ უნივერსალური და რეგიონალური ორგანიზაციის დოკუმენტებში ადვოკატის დამოუკიდებლობა ძირითადად აღიქმება, როგორც დამოუკიდებლობა სახელმწიფოს ზემოქმედებისგან.

2001 წლის 20 ივნისის საქართველოს კანონის „ადვოკატთა შესახებ“ 1-ლი მუხლის 1-ლი პუნქტის იმპერატიული დანაწესის მიხედვით საქართველოში საადვოკატო საქმიანობას ახორციელებს მხოლოდ ადვოკატი.
ადვოკატი არის: ა) თავისუფალი პროფესიის პირი;
ბ) ემორჩილება მხოლოდ კანონს და პროფესიული ეთიკის ნორმებს;
გ) გაწევრიანებულია საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციაში.

ადვოკატის მიმართ დადგენილი მოთხოვნები ჩამოყალიბებულია კანონის მე-10 მუხლში, ხოლო ამ მუხლის მოთხოვნებთან შეუსაბამობის, რისი დროული აღმოჩენაც გამოიწვევდა ადვოკატთა ასოციაციაში გაწევრიანებაზე უარის თქმას, გამოვლენა ადვოკატთა ასოციაციის წევრობის შეწყვეტის ერთ-ერთი საფუძველია, ამავე კანონის 213-ე მუხლის შესაბამისად.

საქართველოს კანონის „ადვოკატთა შესახებ მე-8 მუხლის ინტერესთა შეუთავსებლობა, 1-ლი პუნქტის თანახმად ადვოკატი ვალდებულია, არ განახორციელოს ისეთი ქმედება და არ დაამყაროს ისეთი ურთიერთობა, რომელიც საფრთხეს შეუქმნის კლიენტის ინტერესებს, ადვოკატის პროფესიულ საქმიანობას ან დამოუკიდებლობას, ხოლო მე-3 პუნქტის მიხედვით დაუშვებელია ადვოკატის მიერ პროფესიული ფუნქციების შესრულება იმ საქმეზე, რომელზედაც მან უკვე განახორციელა მოსამართლის, პროკურორის, გამომძიებლის, მომკვლევის, სასამართლო სხდომის მდივნის, თარჯიმნის, დამსწრის, მოწმის, ექსპერტის, სპეციალისტის, საჯარო მოსამსახურის ან ნოტარიუსის სტატუსით და საპროცესო კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა უფლებამოსილებანი.

ამავე კანონის მე-10 მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრულია, რომ „ადვოკატი არ შეიძლება, იმავდროულად იყოს „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებული თანამდებობის პირი და სხვა პირი, რომელსაც კანონმდებლობით ეკრძალება საადვოკატო საქმიანობის განხორციელება.“

საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის საერთო კრების მიერ 2006 წლის 15 აპრილს დამტკიცებული ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის კოდექსის 1-ლი მუხლის მიხედვით ადვოკატი ვალდებულია, პროფესიული საქმიანობის განხორციელებისას,
იხელმძღვანელოს შემდეგი ძირითადი პრინციპებით: დამოუკიდებლობა, ნდობა, კონფიდენციალობა, კლიენტის ინტერესების პრიორიტეტულობა, ინტერესთა კონ- ფლიქტის დაუშვებლობა, კოლეგიალობა. განსაკუთრებულ ყურადღებას იმსახურებს მე-2 მუხლით დადგენილი დამოუკიდებლობის პრინციპი: 1. ადვოკატი თავისი პროფესიული საქმიანობის განხორციელებისას დამოუკიდებელია ყოველგვარი გავლენისგან ან სხვა ზეწოლისაგან, მათ შორის, მისი პირადი ინტერესებიდან და ემორჩილება მხოლოდ საქართველოს კანონმდებლობას, საერთაშორისო სამართლის და პროფესიული ეთიკის ნორმებს. (08.12.2012.) 2. ადვოკატი ვალდებულია, არ დაუშვას კომპრომისი საკუთარი პროფესიული ვალდებულებების შესრულებისას კლიენტის, სასამართლოს ან სახელმწიფოს სხვა ორგანოს ან სხვა პირის ინტერესების სასარგებლოდ(08.12.2012.), ხოლო მე-6 მუხლის მე-4 პუნქტით ინტერესთა კონფლიქტის დაუშვებლობა ვრცელდება იმ შემთხვევებზეც, როდესაც ინტერესთა კონფლიქტი ან მისი წარმოქმნის საფრთხე წარმოიშობა საქმის წარმოების პროცესში (08.12.2012 წლის რედაქციით).
აღსანიშნავია, რომ ს.ს.ი.პ. საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის ეთიკის კომისიამ 2011 წლის 7 მარტის გადაწყვეტილებაში საქმეზე #057/10, აღნიშნა: „7.12. ადვოკატის დამოუკიდებლობაზე ზეგავლენის მომხდენი ფაქტორები იყოფა ოთხ კატეგორიად: „სახელმწიფოსაგან დამოუკიდებლობა, მათ შორის, სასამართლოსა და პროკურატურისაგან; დამოუკიდებლობა მესამე პირების ზეგავლენისაგან, მათ შორის, სხვა კლიენტებისა და კოლეგებისაგან; დამოუკიდებლობა კლიენტისაგან და დამოუკიდებლობა ადვოკატის პირადი მოსაზრებისაგან პოლიტიკის, მორალისა და საზოგადოებრივი საკითხების თაობაზე“ (www.gba.ge ).

საკასაციო სასამართლო ზემომითითებულის გათვალისწინებით მიიჩნევს, რომ საქართველოში პრაქტიკოსი ადვოკატები ფართო გაგებით, ორ კატეგორიად შეიძლება დავყოთ, ადვოკატები, რომლებიც დამოუკიდებლად საქმიანობენ და ადვოკატები, რომლებიც საჯარო ხელისუფლების (ვგულისხმობთ, საჯარო დაწესებულებათა იურიდიულ სამსახურებს) სექტორში მუშაობენ, ეს უკანასკნელნი, პროკურორთა ჩათვლით, როგორც წესი საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრები არ არიან. აგრეთვე, ქვეყანაში ფუნქციონირებს იურიდიული დახმარების სამსახური, რომელში დასაქმებული ადვოკატები, როგორც სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებული დაცვის ადვოკატები, ჰიბრიდულ კატეგორიას მიეკუთვნებიან, კერძოდ: ისინი მთავრობის მიერ არიან დაქირავებული, მაგრამ ამავდროულად საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრები არიან. მხედველობაშია მისაღები, რომ ისინი არ იძენენ საჯარო მოსამსახურის სტატუსს. 2007 წლის „იურიდიული დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლის მე-4 პუნქტის მიხედვით: იურიდიული დახმარების ბიუროს ადვოკატი თავისი საქმიანობის განხორციელებისას ხელმძღვანელობს საქართველოს კონსტიტუციით, ამ კანონით, „ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონით, სამსახურის დებულებითა და სხვა ნორმატიული აქტებით, ხოლო მე-6 პუნქტის თანახმად, იურიდიული დახმარების ბიუროს ადვოკატები მოქმედებენ საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის საერთო კრების მიერ დამტკიცებული ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის კოდექსის შესაბამისად.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ასევე გასათვალისწინებელია, რომ საქართვე-ლოს კანონის „ადვოკატთა შესახებ“ მე-18 მუხლით გათვალისწინებული საადვოკა-ტო საქმიანობის ორგანიზაციულ -სამართლებრივი ფორმა, ასე, მაგ.: ადვოკატს უფლება აქვს, საადვოკატო საქმიანობის განსახორციელებლად ინდივიდუალურად, სხვა ადვოკატებთან ან სხვა პირებთან ერთად შექმნას საადვოკატო ბიურო ამხანაგობის ან „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული სამეწარმეო იურიდიული პირის სახით.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ გარდა აღნიშნულისა, ასევე მნიშვნელოვანია მსჯელობა ისეთ სტრუქტურაზე, როგორიცაა საქართველოს კანონის „ადვოკატთა შესახებ“ 24-ე მუხლით განსაზღვრული საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის უმაღლესი ორგანო - საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის საერთო კრება. საერთო კრება იმართება სულ მცირე წელიწადში ერთხელ და იგი უფლებამოსილია, თუ მას ესწრება ასოციაციის არანაკლებ 800 წევრისა. კვორუმის არარსებობის შემთხვევაში 2 კვირის ვადაში მოიწვევა განმეორებითი საერთო კრება, რომელიც უფლებამოსილია, მიუხედავად დამსწრე წევრთა რაოდენობისა, მე-2 პუნქტის მიხედვით: საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის საერთო კრება გადაწყვეტილებას იღებს დამსწრე წევრთა ხმების უბრალო უმრავლესობით, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი, ასევე კანონის მიხედვით საერთო კრება ირჩევს (და ათავისუფლებს) ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარეს ადვოკატთა ასოციაციის წევრთაგან, რომელიც იმავდროულად არის აღმასრულებელი საბჭოს თავმჯდომარე და წარმოადგენს ასოციაციას, კრება აგრეთვე ირჩევს აღმასრულებელი საბჭოს, ეთიკის კომისიისა და სარევიზიო კომისიის წევრებს.

საკასაციო სასამართლოს შეფასებით, მოქმედი კანონმდებლობა უშვებს შესაძლებლობას, პირი იყოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრი, მაგრამ პრაქტიკულ საადვოკატო საქმიანობას არ ახორციელებდეს. ზოგადად, ორგანიზაციის წევრობას ორგვარი ხასიათი გააჩნია, წევრობის აქტიური და პასიური ფორმები. მიუხედავად იმისა, პირი პრაქტიკულ საადვოკატო საქმიანობას ახორციელებს თუ არა, პასიური წევრობის საფუძველზე იგი უფლებამოსილია მონაწილეობა მიიღოს ორგანიზაციის საერთო კრებაში.

საერთო კრების კომპეტენცია საკმაოდ სოლიდურად გამოიყურება, რის გამოც უნდა დაისვას კითხვები: რამდენად თავსებადია, რომ საერთო კრების მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებში მონაწილეობას იღებდნენ საჯარო მოსამსახურეები, თუკი გავიზიარებთ მოსარჩელის ლოგიკას, საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრი ადვოკატის იმავდროულად საჯარო მოსამსახურედ მუშაობის თავსებადობის თაობაზე, მისაღებია თუ არა ეს თავად ადვოკატთა ასოციაციის ინსტიტუტისათვის, როგორც პირთა წევრობაზე დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის ინტერესებისთვის, ის გარემოება, რომ საერთო კრების მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებში მონაწილეობას მიიღებენ საჯარო მოსამსახურეები, უნდა შეფასდეს თუ არა ამგვარად, რომ საჯარო ხელისუფლების წარმომადგენელი საჯარო მოსამსახურეების მონაწილეობით ადვოკატთა ასოციაციის ორგანოების არჩევაში არათუ ირიბ, არამედ პირდაპირ მონაწილეობას მიიღებს სახელმწიფო, რომელიც საქართველოს შემთხვევაში, ჯერ კიდევ ვერ აკმაყოფილებს სამართლებრივი სახელმწიფოს სტანდარტს, რამაც შეიძლება განაპირობოს, როგორც ცალკეული ადვოკატის, ასევე მთლიანად კორპორაციის დამოუკიდებლობის ხელყოფის რისკი.

იმ პირობებში როცა კანონის მიხედვით ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარე შრომის ანაზღაურებას იღებს ასოციაციის სახსრებიდან და მას თავისი უფლებამოსილებების განხორციელების პერიოდში ეკრძალება საადვოკატო საქმიანობა, ე.ი. ის იმავდროულად არ შეიძლება პრაქტიკოსი ადვოკატი იყოს, საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, ლოგიკური ვერ იქნება დასკვნა, რომ ადვოკატთა ასოციაციის წევრი ადვოკატები შეიძლება, იმავდროულად იყვნენ საჯარო მოსამსახურეები და ანაზღაურებას იღებდნენ სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ბიუჯეტებიდან, ამგვარი შეხედულების ლეგიტიმაცია კიდევ უფრო მიუღებელი გახდება, თუ განვავითარებთ ამგვარ დაშვებას, რომ ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარედაც კი შეიძლება, აირჩეს ადვოკატი, რომელიც იმავდროულად იქნება საჯარო მოსამსახურე.

ამდენად, სამართლებრივი შედარების საგანია ადვოკატის საქმიანობის პრინციპები რამდენად თავსებადია საჯარო სამსახურის პრინციპებთან და მიზნებთან, რომლის მიხედვით საჯარო სამსახურის უპირველეს ღირებულებად განსაზღვრულია საქართველოს სახელმწიფოსა და ხალხის ერთგულების პრინციპი, რომელიც საკასაციო სასამართლოს შეფასებით, იმთავითვე გამორიცხავს საადვოკატო საქმიანობის განხორციელებისას თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის, კონფიდენციალობის, კლიენტის ინტერესების პრიორიტეტულობის პრინციპების რეალიზაციის შესაძლებლობას, მით უფრო მათი ერთობლიობაში უზრუნველყოფის ჰიპოთეზას.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ადვოკატის დამოუკიდებლობის პრინციპი სახელმწიფოს ავალდებულებს, დაიცვას და შექმნას ქმედითი მექანიზმები ადვოკატის დამოუკიდებლობის სტანდარტის, როგორც ნორმატიული, ასევე პრაქტიკული თვალსაზრისით და სრულიად მიუღებელია სხვადასხვა, თვისობრივად განსხვავებული ინსტიტუტების ამოცანებისა და მიზნების სათანადო, საფუძვლიანი გააზრების გარეშე კანონის ნების შეუსაბამო სასამართლო განმარტებების მეშვეობით პრინციპულ დონეზე გამიჯნული პროფესიული სტატუსების - საჯარო მოსამსახურისა და ადვოკატის სამსახურებრივი თავსებადობის დამკვიდრება.

იმისთვის, რომ უკვე საჯარო სამსახურის მიზნების რაკურსიდან გავარკვიოთ ადვოკატი შეიძლება თუ არა იმავდროულად მუშაობდეს საჯარო სამსახურში, უნდა გავაანალიზოთ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის რიგი მუხლები, მათ შორის, საინტერესოა მე-17 მუხლით გათვალისწინებული საჯარო სამსახურში პირის მიღების გამომრიცხავი გარემოებები, რომლის მიხედვით საადვოკატო საქმიანობა ჩამონათვალში არ შედის.

ამავე კანონის მე-3 თავით განსაზღვრულია საჯარო მოსამსახურის უფლებები და გარანტიები, რომელთა დიდი ნაწილი შრომით-სამართლებრივ უფლებებს ეხება. კანონის 51-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის ,,დ“ ქვეპუნქტით აღიარებულია საჯარო მოსამსახურის უფლება - გაერთიანდეს პროფესიულ კავშირებში, ხოლო მათ საქმიანობაში მონაწილეობის უფლების რეალიზაცია რეგლამენტირებულია, კერძოდ, ეს შესაძლებელია სამსახურისგან თავისუფალ დროს, რაც ნიშნავს არასამუშაო საათების პერიოდში მონაწილეობის უფლებას.

ამავე მუხლის მე-2 პუნქტით დათქმულია, რომ საქართველოს კანონმდებლობით მოსამსახურეთათვის შეიძლება გათვალისწინებული იქნეს როგორც სხვა დამატებითი უფლებები და გარანტიები, ისე შესაბამისი გამონაკლისი.

როგორც განსახილველ დავაში გამოსაყენებელი საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ ნორმებით, ასევე დღეისათვის მოქმედი - 2014 წლის 5 თებერვლის საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის“ ტექსტშიც თვითმმართველობის მოსამსახურის დამატებითი უფლებები, გარანტიები ან გამონაკლისები დადგენილი არ არის.

საკასაციო სასამართლომ ზემოთ უკვე განმარტა „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 64-ე მუხლის მიზანი, რაც არის საჯარო სამსახურისა და მთლიანად საჯარო მმართველობის დაცვა სამსახურებრივი შეუთავსებლობის შემთხვევებისაგან და დაასკვნა, რომ ეს სამართლებრივი ინსტიტუტი, როგორც საზოგადოებრივი ინტერესების კეთილსინდისიერი მსახურების სტანდარტი, თანაბრად ვრცელდება საჯარო სამსახურის ორივე სახის მიმართ, რაკი ამ სამართლებრივი დაცვის მიღმა შეუძლებელია დარჩეს სრულიად თვითმმართველობის სისტემა და მეტიც, რისკი შეექმნას სახელმწიფო სამსახურში მისი უზრუნველყოფის გარანტიებს, შესაბამისად, როგორც ამ მუხლში, ასევე 62-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის, 61-ე, 65-ე მუხლების მოთხოვნების ადრესატად მხოლოდ სახელმწიფო მოსამსახურის მითითება უნდა შეფასდეს, როგორც საკანონმდებლო ხარვეზი და დაძლეულ იქნეს სასამართლოსათვის მინიჭებული კონსტიტუციური ფუნქციის - სამართლის ნორმის პროგრესული, ლოგიკური და დინამიური ინტერპრეტაციის უფლებამოსილების მეშვეობით (იხ, აქვე, გვ. 62).

ზემომითითებული სასამართლო დასკვნიდან გამომდინარე, თვითმმართველობის მოსამსახურის მიმართ ვრცელდება რა სამსახურებრივი შეუთავსებლობის სტანდარტი, მუხლის არც ერთი პუნქტი პირდაპირი გაგებით არ მოიაზრებს საადვოკატო საქმიანობის დაუშვებლობის შემთხვევას. თუმცა, ამავდროულად, ასეთის დასაშვებად მიჩნევისთვის გამოსადეგი არ არის ამავე მუხლის მე-2 პუნქტის დანაწესიც, რამდენადაც განსაზღვრული უფლება - იმავდროულად ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს საქართველოს კონსტიტუციითა და საკანონმდებლო აქტებით დადგენილი შეზღუდვების გათვალისწინებით, მე-3 პუნქტშივეა შეზღუდული, კერძოდ, ასეთი დასაშვებია მხოლოდ იმავე დაწესებულების სისტემაში, რასთან დაკავშირებითაც სიღნაღის რაიონული სასამართლოს საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის მაგისტრატმა მოსამართლემ დასაბუთებულად იმსჯელა გადაწყვეტილებაში (იხ, ტ.1., ს.ფ. 92).

„საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის VI1 თავის ნორმებით /2009 წლის 12 ივნისის საკანონმდებლო ცვლილება/ განისაზღვრა საჯარო მოსამსახურეთათვის ქცევის ზოგადი წესები ანუ სპეციალური ეთიკის სტანდარტები. აღნიშნული თავის 734 -ე მუხლით დადგენილია ქცევის ზოგადი წესები ინტერესთა შეუთავსებლობის შემთხვევაში, რაც გულისხმობს, რომ ინტერესთა შეუთავსებლობა იმავდროულად საჯარო სამსახურის ეთიკური პრინციპია.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სამართლებრივი ტერმინის - ინტერესთა შეუთავსებლობის დეფინიცია მოცემულია „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის მე-3 პუნქტში და მისი მნიშვნელობა განსაზღვრულია ამგვარად: „ინტერესთა შეუთავსებლობა საჯარო სამსახურში“ არის საჯარო მოსამსახურის ქონებრივი ან სხვა პირადი ინტერესების დაპირისპირება სახელმწიფო სამსახურის ინტერესებთან.

რამდენადაც კანონის დანარჩენ ტექსტში არ გვხვდება, თუ რას მიიჩნევს კანონმდებლობა „სხვა პირადი ინტერესების დაპირისპირებად“ ან რას მოიცავს და რა ფარგლებს, ცხადი ხდება, რომ ნორმა საჭიროებს განმარტებას, როგორც კანონის ნების, ისე საზოგადოდ საჯარო სამსახურის ინტერესების განსაზღვრის თვალსაზრისით.

„საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 734 -ე მუხლით დადგენილი საჯარო სამსახურის ეთიკური პრინციპის - ინტერესთა შეუთავსებლობის უზრუნველსაყოფად მე-2 პუნქტით გაწერილია საჯარო მოსამსახურის ვალდებულებები, კერძოდ:
ა) ყურადღება გაამახვილოს ნებისმიერ არსებულ თუ შესაძლო ინტერესთა შეუთავსებლობაზე;
ბ) მიიღოს ზომები ნებისმიერი ინტერესთა შეუთავსებლობის შემთხვევის დაუშვებლობისათვის;
გ) განაცხადოს ინტერესთა შეუთავსებლობის შესახებ შესაბამის თანამდებობაზე დანიშვნამდე (არჩევამდე) ან დანიშვნის (არჩევის) შემდეგ, როგორც კი ეს ფაქტი მისთვის ცნობილი გახდება.

„საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის X თავის - სამსახურიდან გათავისუფლება, ნორმებით დადგენილია საჯარო მოსამსახურის სამსახურიდან გათავისუფლების საფუძვლები, მათ შორის, 98-ე მუხლში გაწერილია მოხელის დაკავებულ თანამდებობასთან შეუსაბამობის გამო სამსახურიდან განთავისუფლების საფუძვლები, რომელთა შინაარსის მიხედვით საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ ამგვარ საფუძვლად ,,ა“-,,ზ“ ქვეპუნქტებში მითითებული არ არის ინტერესთა შეუთავსებლობის, სამსახურებრივი შეუთავსებლობის ან თანამდებობრივი შეუთავსებლობის საფუძვლები.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ საჯარო მოსამსახურის სამსახურებრივი შეუთავსებლობის სტანდარტის მიღწევას ემსახურება ამავე კანონის 105-ე მუხლის - განთავისუფლება სხვა დაწესებულებაში გადასვლასთან დაკავშირებით, დანაწესი, კერძოდ, 1-ლი პუნქტის მიხედვით მოხელე თანამდებობიდან თავისუფლდება, თუ იგი აირჩიეს ან დანიშნეს სხვა დაწესებულებაში თანამდებობაზე, გარდა შემთხვევისა, როდესაც იგი ირჩევა ან ინიშნება სახელმწიფოს მონაწილეობით შექმნილი საწარმოს მართვისა და ზედამხედველობის ორგანოს წევრად. მუხლის მე-3-4 პუნქტების მიხედვით ამ საფუძველზე განთავისუფლებული სახელმწიფო მოსამსახურე, თუ იგი აირჩიეს ან დანიშნეს სხვა შესაბამის სახელმწიფო თანამდებობაზე, არ წყვეტს სამსახურებრივ ურთიერთობას სახელმწიფოსთან, .. თუ განთავისუფლებული ადგილობრივი თვითმმართველობის მოხელე აირჩიეს ან დანიშნეს ამავე ადგილობრივი თვითმმართველობის დაწესებულებაში სხვა თანამდებობაზე, იგი არ წყვეტს სამსახურებრივ ურთიერთობას ადგილობრივი თვითმმართველობის შესაბამის ერთეულთან.

საკასაციო სასამართლო დასძენს, რომ ზემომითითებული ნორმები არ არის გასაჩივრებული ინდივიდუალური ადმინისტრაციული სამართლებრივი აქტის გამოცემის სამართლებრივი საფუძველი(იხ. ტ.1.; ს.ფ. 21).

საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ 2001 წლის 20 ივნისის საქართველოს კანონის „ადვოკატთა შესახებ“ მე-2 მუხლის მიხედვით განმარტებულია საადვოკატო საქმიანობის ცნება (კანონის 24.09.2010. N3619 რედაქციით), კერძოდ,
საადვოკატო საქმიანობა მოიცავს:
1. ადვოკატის მიერ იურიდიული რჩევის მიცემას იმ პირისათვის, რომელმაც მას დახმარებისათვის მიმართა (კლიენტი);
2. კლიენტის წარმომადგენლობას საკონსტიტუციო დავის, სისხლის, სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის საქმეზე სასამართლოში, არბიტრაჟში, დაკავების, გამოძიების ორგანოებში;
3. მესამე პირის მიმართ სამართლებრივი დოკუმენტების მომზადებას და კლიენტის სახელით ნებისმიერი დოკუმენტაციის წარდგენას;
4. ისეთი იურიდიული დახმარების გაწევას, რომელიც არ უკავშირდება მესამე პირის წინაშე წარმომადგენლობას.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სავსებით დასაშვებია და რეალური, რომ საადვოკატო საქმიანობის გაწევისას კლიენტის ინტერესები უპირისპირდებოდეს საჯარო ინტერესებს, საჯაროსამსახურებრივ მიზნებს. თუკი საკონსტიტუციო დავის, სისხლის, სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის საქმეზე სასამართლოში, არბიტრაჟში, დაკავების, გამოძიების ორგანოებში კლიენტის წარმომადგენლობას ღია ფორმა გააჩნია, ადვოკატის მიერ იურიდიული რჩევის მიცემას, მესამე პირის მიმართ სამართლებრივი დოკუმენტების მომზადებასა და ისეთი იურიდიული დახმარების გაწევას, რომელიც არ უკავშირდება მესამე პირის წინაშე წარმომადგენლობას, შეიძლება ამგვარი გამჭვირვალობა არ ახასიათებდეს, რის გამოც პრაქტიკულად შეუძლებელი იქნებოდა ინტერესთა კონფლიქტის პრევენცია. მაგ.: საჯარო სამსახურში დასაქმებულმა ადვოკატმა არ გასწიოს ამ საჯარო სამსახურის ან ზოგადად, საჯარო სამსახურის სისტემის ინტერესების წინააღმდეგ ან პირიქით, სასარგებლოდ, საადვოკატო საქმიანობა. ასეთ შემთხვევაში, დაუცველი აღმოჩნდებოდა, როგორც საჯარო-სამსახურებრივი ინტერესები, ასევე კლიენტის ინტერესები.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, როგორც „საჯარო სამსახურის შესახებ“, ასევე „ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონთა მიღებისას შეუძლებელია, კანონის ნება ამგვარი შემთხვევების დაშვების ლეგიტიმაციაში მდგომარეობდეს, რის გამოც სამოსამართლო დასკვნა ემყარება ამ თვისობრივად განსხვავებული ინსტიტუტების მიზნებისა და ამოცანების და მათი განმხორციელებელი პროფესიული სტატუსის მატარებელი პირების გამიჯვნის აუცილებლობას (პრობლემა ვერ მოიხსნება იმ გარემოებითაც, რომ მოსარჩელეს საადვოკატო საქმიანობიდან ანაზღაურება არ მიუღია), რაც გამორიცხავს მათი სამსახურებრივი თავსებადობის თეორიულ და პრაქტიკულ შესაძლებლობას.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ზემოთ ჩამოყალიბებული სასამართლო განმარტებებისა და სასამართლო დასკვნების გათვალისწინებით, მოქმედი კანონმდებლობის ნორმების ნამდვილი შინაარსისა და საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით დადგენილი ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მომზადება-მიღება-გამოცემის კრიტერიუმების საფუძველზე უნდა მიეცეს სამართლებრივი შეფასება საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2013 წლის 04 ივნისის №988 გასაჩივრებული ბრძანების კანონიერებას.
ქვემდგომი სასამართლოს მიერ სადავო სამართალურთიერთობის დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებებია:
მოსარჩელე საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2011 წლის 4 თებერვლის №94 ბრძანებით დაინიშნა საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის ... განყოფილების უფროსის თანამდებობაზე;
საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2013 წლის 2 აპრილის №550 ბრძანებით გათავისუფლდა თანამდებობიდან შტატების შემცირების საფუძვლით;
საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2013 წლის 3 ივნისის №978 ბრძანების საფუძველზე ბათილად იქნა ცნობილი 2013 წლის 2 აპრილის №550 ბრძანება და მოსარჩელე აღდგენილ იქნა სამსახურში;
აღნიშნული ფაქტის გამო საგარეჯოს მაგისტრატი სასამართლოს 2013 წლის 3 ივნისის განჩინებით შეწყდა თ. ტ-ის სარჩელზე საქმის წარმოება;
საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებელმა 2013 წლის 4 ივნისის №988 ბრძანებით, ანუ სამსახურში აღდგენის ბრძანების მიღებიდან მეორე დღეს მოსარჩელე კვლავ გაათავისუფლა სამსახურიდან, სამსახურებრივი და თანამდებობრივი შეუთავსებლობის საფუძვლით;
მოსარჩელე 2011 წლის 17 იანვრიდან დღემდე გაწევრიანებულია საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციაში, წევრთა ერთიან სიაში ირიცხება №5179, საერთო სპეციალიზაციით;
იმავდროულად მუშაობდა თვითმმართველობის მოსამსახურედ შტატით გათვალისწინებულ თანამდებობაზე;
ფაქტის - მოსარჩელის მიერ საადვოკატო საქმიანობის პრაქტიკულად გაწევის ან ანაზღაურების მიღების დამადასტურებელი მტკიცებულება საქმეში არ არსებობს.

კასატორს დადგენილ ფაქტობრივი გარემოებებზე საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მიხედვით არ წარმოუდგენია დასაშვები და დასაბუთებული პრეტენზია, რის გამოც სააპელაციო სასამართლოს მიერ დამტკიცებულად ცნობილი ფაქტობრივი გარემოებები სავალდებულოა საკასაციო სასამართლოსათვის.
6.საკასაციო სასამართლომ შრომით-სამართლებრივი ადმინისტრაციული დავების კანონიერად გადაწყვეტის მიზნით თავის გადაწყვეტილებებში არაერთგზის განმარტა საჯარო შრომით-სამართლებრივ ურთიერთობებში საჯარო მოსამსახურის განთავისუფლების შესახებ გადაწყვეტილების მომზადებისა და გამოცემის სამართლებრივი წესი, განსაზღვრა სტანდარტი, რომელიც არა მხოლოდ სამოხელეო სამართლის, არამედ ადმინისტრაციული სამართლის უმნიშვნელოვანესი პრინციპების და პროცედურების დაცვის ვალდებულებიდან გამომდინარეობს.

საკასაციო სასამართლო ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის პრეამბულის საფუძველზე განმარტავს, რომ ეს კანონი ადგენს საქართველოში საჯარო სამსახურის ორგანიზაციულ-სამართლებრივ საფუძვლებს, აწესრიგებს საჯარო სამსახურის განხორციელებასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებს, განსაზღვრავს მოსამსახურის სამართლებრივ მდგომარეობას. კანონის მე-13 მუხლით განისაზღვრა რა საჯარო სამსახურის ძირითადი პრინციპები, რომელთა სულისკვეთებით და გათვალისწინებით საქართველოს სახელმწიფოში უნდა მოწესრიგდეს საჯარო სამსახურის განხორციელებასთან დაკავშირებული ურთიერთობები, ერთ-ერთ ძირითად პრინციპს წარმოადგენს საქართველოს კონსტიტუციის და კანონების უზენაესობის დაცვა მოსამსახურეთა მიერ თანამდებობრივი უფლება-მოვალეობების განხორციელებისას. სამოხელეო სამართალი წარმოადგენს ადმინისტრაციული სამართლის კერძო ნაწილს და, შესაბამისად, სრულად იზიარებს კანონიერების პრინციპის მნიშვნელობას საჯარო-შრომით ურთიერთობებში უფლება-მოვალეობების განხორციელებისას. აღნიშნული პრინციპი ბოჭავს გადაწყვეტილების მიმღებ საჯარო მოსამსახურეებს (მათ შორის, თანამდებობის პირებს) მოქმედი კანონმდებლობის ნორმებით, ამავე კანონის ერთ-ერთ ძირითად პრინციპად აღიარებულია საჯარო მოსამსახურის ეკონომიკური, სოციალური და სამართლებრივი დაცვა.

საჯარო მოხელის სამართლებრივი დაცვის პრინციპი წარმოადგენს მისი უფლების დაცვის გარანტიას, რომ მასთან დაკავშირებით მიღებული ყველა გადაწყვეტილება მხოლოდ სამართლებრივი ინსტრუმენტებით და კანონის საფუძველზე განხორციელდება.
გასათვალისწინებელია ის გარემოება, რომ მოცემულ შემთხვევაში ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონი აღჭურავს მოხელეს იმ უფლებებით და შეღავათებით, რაც ამ კანონით არის დადგენილი. ასევე აღნიშნული კანონი ადგენს განსაკუთრებულ უფლებებს მოხელის მიმართ, რომ ის განსხვავებით კერძო სექტორში მომუშავე მოსამსახურისაგან, საჯარო დაწესებულებაში მუშაობის პერიოდში სწორედ ამ საჯარო სამართლებრივი ნორმატიული აქტით იქნება დაცული, რომ კანონით გათვალისწინებული პროცედურებით იქნება განხილული როგორც მისი შრომითი მოწყობის, დაწინაურების, აგრეთვე მისი გათავისუფლების საკითხიც.
,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის მე-3 თავით განსაზღვრულია საჯარო მოსამსახურის უფლებები და გარანტიები, ხოლო X თავის ნორმებით დადგენილია სამსახურიდან განთავისუფლების საფუძვლები და წესი. კანონის 112-ე მუხლით გარანტირებულია მოხელის მოთხოვნის უფლება სამსახურიდან უკანონოდ განთავისუფლების შემთხვევაში, კერძოდ, მოხელე უფლებამოსილია მოითხოვოს განთავისუფლების უკანონოდ ცნობა, განთავისუფლების საფუძვლის შეცვლა და თანამდებობრივი სარგო. იძულებით გაცდენილი პერიოდის შრომითი გასამრჯელო მოსამსახურეს მიეცემა არა უმეტეს 3 თვის თანამდებობრივი სარგოს ოდენობით.
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ საჯარო მოსამსახურის თანამდებობიდან გათავისუფლების გადაწყვეტილება წარმოადგენს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-2 მუხლის პირველი ნაწილის ,,დ’’ ქვეპუნქტის მიხედვით დეფინირებულ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ სამართლებრივ აქტს. საკასაციო სასამართლო საჯარო მოსამსახურის თანამდებობიდან გათავისუფლების ფორმის სამართლებრივი შეფასებისას ეყრდნობა საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2005 წლის 7 ოქტომბრის განჩინებაში ადმინისტრაციულ საქმეზე №ბს-713-300(კ-05) (ნ. ხ-ის სარჩელისა გამო მოპასუხის, თელავის რაიონის გამგეობის მიმართ) ჩამოყალიბებულ სამართლებრივ დასკვნას, კერძოდ, დიდი პალატა აღნიშნავს: „ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ განხორციელებული ქმედების ადმინისტრაციულ აქტად მიჩნევისათვის აუცილებელია, ის ფორმალურ-სამართლებრივი თვალსაზრისით აკმაყოფილებდეს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 2.1. მუხლის ,,დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ ადმინისტრაციული აქტის ლეგალური დეფინიციის ყველა ელემენტს, კერძოდ:
1. სადავო ურთიერთობის ერთ-ერთი მხარე არის ადმინისტრაციული ორგანო _ ადმინისტრაციული აქტის ავტორი;
2. სადავო სამართლებრივი ურთიერთობა გამომდინარეობს ადმინისტრაციული /საჯარო/ სამართლის კანონმდებლობიდან;
3. ადმინისტრაციული ორგანოს ღონისძიება მიმართულია კონკრეტული შემთხვევის მოწესრიგებისაკენ;
4. ადმინისტრაციული ორგანოს ეს ღონისძიება /იგულისხმება შემდეგი ელემენტი: ,,აწესებს, წყვეტს ან ადასტურებს“ / მიმართულია სამართლებრივი მდგომარეობის შეცვლისაკენ, ე.ი. ის აწესებს, ცვლის, წყვეტს ან ადასტურებს პირის სამართლებრივ მდგომარეობას. ცნების ეს ელემენტი უცილობლად გულისხმობს, რომ საჯარო დაწესებულების ნების შესაბამისად, ღონისძიება მიმართულია იქითკენ, რომ ცალმხრივად და შესასრულებლად სავალდებულო ძალით უშუალო სამართლებრივი შედეგი წარმოშვას.“
საკასაციო სასამართლო ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის ნორმების ანალიზის შედეგად განმარტავს, რომ კანონით განსაზღვრული არ არის საჯარო მოსამსახურის თანამდებობიდან გათავისუფლების გადაწყვეტილების მიღების პროცედურა, თუმცა საჯარო სამსახურის ადმინისტრაცია ვალდებულია, გამოიყენოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით დადგენილი მარტივი ადმინისტრაციული წარმოება, რამდენადაც ამგვარი გადაწყვეტილება წარმოადგენს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ სამართლებრივ აქტს, იგი უნდა პასუხობდეს აქტის მომზადებისა და გამოცემის ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით განსაზღვრულ მოთხოვნებს.
საკასაციო სასამართლო ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-2 მუხლის 1-ლი ნაწილის ,,კ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე განმარტავს, რომ ადმინისტრაციული წარმოება არის ადმინისტრაციული ორგანოს საქმიანობა ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მომზადების, გამოცემისა და აღსრულების, ადმინისტრაციული საჩივრის გადაწყვეტის აგრეთვე ადმინისტრაციული ხელშეკრულების მომზადების, დადების ან გაუქმების მიზნით. ადმინისტრაციული წარმოება წარმოადგენს პროცედურას - წესების ერთობლიობას, თუ რა უფლება-მოვალეობებით სარგებლობენ მისი მონაწილენი. ადმინისტრაციულ წარმოებაში პირის მონაწილეობა უზრუნველყოფს არა მხოლოდ დაინტერესებული პირის მოლოდინს, რომ მის მიმართ გამოიცეს კანონიერი და დასაბუთებული აქტი, არამედ მის უფლებასაც, რომ აქტიური მონაწილეობა მიიღოს მისი მომზადების სტადიებზე, რათა ობიექტური ზეგავლენა მოახდინოს იმ სამართლებრივ შედეგზე, რომელიც შესაძლოა მის მიმართ დადგეს.

ადმინისტრაციული წარმოების სრულყოფილი ჩატარება ანუ მხოლოდ სათანადო პროცედურის საფუძველზე გადაწყვეტილების მიღება დიდწილად განაპირობებს მის კანონიერებას, დასაბუთებულობასა და მიზანშეწონილობას.

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ მოქმედი კანონმდებლობის მიხედვით ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი, რომელიც გამოცემულია წერილობითი სახით, აუცილებელია, შეიცავდეს დასაბუთებას, კერძოდ, მასში მითითებული უნდა იყოს ის სამართლებრივი და ფაქტობრივი წანამძღვრები, რომელთა საფუძველზეც გამოიცა იგი. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ადმინისტრაციული ორგანო მოქმედებს დისკრეციული უფლებამოსილების ფარგლებში, იგი ვალდებულია, აქტის დასაბუთებაში მიუთითოს იმ გარემოებებზე, რომლებიც საფუძვლად დაედო მის მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებას, კერძოდ, ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 53-ე მუხლის მე-4 ნაწილის მიხედვით, თუ ადმინისტრაციული ორგანო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემისას მოქმედებდა დისკრეციული უფლებამოსილების ფარგლებში, წერილობით დასაბუთებაში მიეთითება ყველა ის ფაქტობრივი გარემოება, რომელსაც არსებითი მნიშვნელობა ჰქონდა ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემისას, ხოლო ამავე კოდექსის 53-ე მუხლის მე-5 ნაწილის თანახმად, ადმინისტრაციული ორგანო უფლებამოსილი არ არის თავისი გადაწყვეტილება დააფუძნოს იმ გარემოებებზე, ფაქტებზე, მტკიცებულებებზე ან არგუმენტებზე, რომლებიც არ იქნა გამოკვლეული და შესწავლილი ადმინისტრაციული წარმოების დროს.
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის დასაბუთების კანონისმიერი ვალდებულება განპირობებულია იმ გარემოებით, რომ ადმინისტრაციული ორგანო შებოჭოს სამართლით და მოაქციოს თვითკონტროლის ფარგლებში, რამდენადაც გადაწყვეტილების მიღება უნდა ეფუძნებოდეს კონკრეტულ გარემოებებს და ფაქტებს, რომელთა შეფასებასაც ადმინისტრაციული ორგანო მიჰყავს საკითხის ამა თუ იმ გადაწყვეტამდე, ანუ სწორედ კონკრეტული ფაქტები და საქმის გარემოებები განსაზღვრავს გადაწყვეტილების იურიდიულ შედეგს და არა პირიქით. წინააღმდეგ შემთხვევაში ყოფა დაკარგავს უზრუნველყოფადობას, სტაბილურობას, გარანტირებულობას, დაირღვევა სამართლის ნორმის და ადმინისტრაციული ორგანოს მიმართ ნდობის პრინციპი, სამართლებრივი უსაფრთხოების განცდა, ხოლო ასეთ პირობებში, მყარი სამართლებრივი წესრიგის ადგილს დაიკავებს მმართველობითი ორგანოს სახელისუფლო ძალაზე დამყარებული თვითნებობა, მაშინ როცა ადმინისტრაციული ორგანოსადმი, შესაბამისად, სახელმწიფოსადმი ნდობის პრინციპი და სამართლებრივი უსაფრთხოება, სამართლებრივი სახელმწიფოს ერთ-ერთი უმთავრესი ნიშანია.

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ საჯარო შრომით სამართლებრივ ურთიერთობებში საჯარო მოსამსახურის მიმართ მიღებული ნებისმიერი გადაწყვეტილება კანონით დადგენილი წესით უნდა პასუხობდეს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტისათვის საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის IV თავით, კერძოდ, 51-52-ე მუხლებით განსაზღვრულ მოთხოვნებს, ხოლო მისი გამოცემა უნდა მოხდეს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის VI თავით განსაზღვრული მარტივი ადმინისტრაციული წარმოების საფუძველზე.

ადმინისტრაციული წარმოების ჩატარება მოიცავს ადმინისტრაციული ორგანოს უმნიშვნელოვანეს პროცედურულ ვალდებულებას - გამოიკვლიოს საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე ყველა გარემოება და გადაწყვეტილება მიიღოს ამ გარემოებათა შეფასებისა და ურთიერთშეჯერების საფუძველზე.

საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის ეს უმნიშვნელოვანესი იმპერატიული ხასიათის დანაწესი ემსახურება საჯარო მმართველობის კანონიერების პრინციპს, რამდენადაც ყოველი მმართველობითი გადაწყვეტილების მიღება უნდა ეფუძნებოდეს განსახილველი საკითხის გარემოებებისა და ფაქტების ობიექტურ შესწავლა-გამოკვლევას, რომლის შეფასებიდან უნდა გამომდინარეობდეს საკითხის გადასაწყვეტად ჩამოყალიბებული დასკვნა.

ამ ვალდებულების შესრულება ემსახურება ადმინისტრაციული ორგანოს ასევე უმნიშვნელოვანეს - მიღებული გადაწყვეტილების დასაბუთების ვალდებულებას -ადმინისტრაციულმა ორგანომ უნდა ახსნას, განმარტოს, დაასაბუთოს, თუ რატომ, რა ფაქტებზე დაყრდნობით მიიღო ამგვარი გადაწყვეტილება, გარდა აღნიშნულისა, გადაწყვეტილების დასაბუთება აუცილებელია ადრესატისათვის, რათა შეაფასოს მისი მართლზომიერება, დარწმუნდეს მის კანონშესაბამისობაში, ხოლო უფლების დარღვევის განცდის შემთხვევაში ისარგებლოს გასაჩივრების შესაძლებლობით, მას უნდა შეეძლოს, იცოდეს რა არგუმენტებით უნდა დაუპირისპირდეს მიღებულ გადაწყვეტილებას, რასაც დასაბუთების გარეშე გადაწყვეტილების მიღების პირობებში, მოკლებულია. აგრეთვე, დასაბუთებული აქტის გამოცემა აადვილებს საჩივრის ან სარჩელის განმხილველი ორგანოების მიერ მისი კანონიერებისა და მიზანშეწონილობის გადამოწმების პროცესს.

საკასაციო სასამართლომ თავის გადაწყვეტილებებში ასევე არაერთგზის განმარტა ადმინისტრაციული სამართლებრივი აქტის გამოცემის საქმის ფაქტობრივი გარემოებების გამოკვლევისა და აქტის დასაბუთების ვალდებულება, ხოლო ასეთის შეუსრულებლობის შემთხვევაში აქტის სამართლებრივი შედეგების შესახებ.

კანონმდებელი იმდენად არსებით და აქტის კანონიერების განმსაზღვრელ ფუნქციას ანიჭებს საქმის გარემოებათა გამოკვლევას, რომ იმპერატიულად კრძალავს, ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემას საფუძვლად დაუდოს ისეთი გარემოება ან ფაქტი, რომელიც კანონით დადგენილი წესით არ არის გამოკვლეული ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ (საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 96-ე მუხლის 1-ლი და მე-2 ნაწილები).
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ აქტის გამოცემისათვის კანონმდებლობით დადგენილია პროცედურის დაცვა, რამდენადაც მიუკერძოებლად, საქმის გარემოებათა ყოველმხრივი და ობიექტური გამოკვლევის საფუძველზე გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის დასაბუთებულობა-კანონიერების ხარისხი გაცილებით მაღალია, ხოლო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემისათვის დადგენილი წარმოების პროცედურის დაცვა განმსაზღვრელ მნიშვნელობას ანიჭებს თვით აქტის კანონიერებას.

სადავო სამართალურთიერთობაში საჯარო სამსახურის დაწესებულებასა და საჯარო მოხელეს შორის ურთიერთობის ფორმა და მისი სამართლებრივი შედეგი უნდა შეფასდეს, როგორც საერთაშორისო აქტებით, ასევე „საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონისა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებით განსაზღვრულ სამართლებრივ ინსტიტუტებსა და სტანდარტებთან შესაბამისობის კუთხით.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ გასაჩივრებული ბრძანება გამოცემულია საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის პრინციპული მოთხოვნებისა და იმპერატიული დანაწესების სრული უგულებელყოფით, რაც ამავე კოდექსის მიხედვით ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობის საფუძველია, შემდეგ გარემოებათა გამო:

1.შეუძლებელია მსჯელობა, რომ ბრძანება გამოცემულია მიუკერძოებლად, რამდენადაც საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის 2013 წლის 3 ივნისის №978 ბრძანების საფუძველზე (ბათილად იქნა ცნობილი 2013 წლის 2 აპრილის №550 ბრძანება) საჯარო სამსახურში აღდგენილი მოსარჩელე მეორე დღესვე, ამჯერად, სამსახურებრივი შეუთავსებლობის საფუძვლით გათავისუფლდა;
2.შეუძლებელია მსჯელობა, რომ ბრძანება გამოცემულია ადმინისტრაციული წარმოების (რაც მოიცავს ადმინისტრაციული ორგანოს უმნიშვნელოვანეს პროცედურულ ვალდებულებას - გამოიკვლიოს საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე ყველა გარემოება და გადაწყვეტილება მიიღოს ამ გარემოებათა შეფასებისა და ურთიერთშეჯერების, საფუძველზე) ჩატარების შედეგად;
3.შეუძლებელია მსჯელობა, რომ ბრძანება გამოცემულია ადმინისტრაციული წარმოების დაინტერესებული მხარის(ამ შემთხვევაში - მოსარჩელის) საქართველოს კონსტიტუციისა და საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით გარანტირებული პროცედურული უფლებებით სარგებლობის რეალიზაციის უზრუნველყოფით;
4.შეუძლებელია მსჯელობა, რომ ბრძანება გამოცემულია კანონიერებისა და კანონიერი ნდობის უფლების პრინციპების დაცვით, რამდენადაც ადმინისტრაციულ წარმოებაში პირის მონაწილეობა უზრუნველყოფს არა მხოლოდ დაინტერესებული პირის მოლოდინს, რომ მის მიმართ გამოიცეს კანონიერი და დასაბუთებული აქტი, არამედ მის უფლებასაც, რომ აქტიური მონაწილეობა მიიღოს მისი მომზადების სტადიებზე, რათა ობიექტური ზეგავლენა მოახდინოს იმ სამართლებრივ შედეგზე, რომელიც შესაძლოა მის მიმართ დადგეს;
5.შეუძლებელია მსჯელობა, რომ ბრძანება გამოცემულია დასაბუთებული სახით, რამდენადაც ბრძანებაში ასახულია მხოლოდ მისი მიღების სამართლებრივი საფუძვლები;
6. შეუძლებელია მსჯელობა, რომ ბრძანება გამოცემულია საერთაშორისო სტანდარტების დაცვით, ასევე იგნორირებულია მათი უზრუნველყოფის ვალდებულების თაობაზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დასკვნებით დამკვიდრებული სასამართლო პრაქტიკა.

საქმის მასალებით ირკვევა, რომ თვითმმართველობის მოსამსახურე თ. ტ-ე საჯარო სამსახურში აღდგენიდან მეორე დღესვე ისე გათავისუფლდა სამსახურიდან, რომ ამის თაობაზე საერთოდ არ იყო გაფრთხილებული, რის გამოც უგულვებელყოფილია საერთაშორისო და ეროვნული სტანდარტი საჯარო მოსამსახურის სამართლებრივი დაცვის თაობაზე.

საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ 2007 წლის 6 თებერვლის გადაწყვეტილებაში ადმინისტრაციულ საქმეზე #ბს-822-788(კ-06) ი. ჩ-ის სარჩელისა გამო, მოპასუხის - ხარაგაულის რაიონის სოფელ კიცხის გამგეობის მიმართ, მესამე პირების – ა. ჭ-ასა და მ. ს-ის მონაწილეობით, აღნიშნა: „საკასაციო სასამართლო ევროპის სოციალური ქარტიის (რატიფიცირებულია საქართველოს პარლამენტის 2005 წლის 1 ივლისის #1876-რს დადგენილებით,) 4.4. მუხლის საფუძველზე (საქართველო სავალდებულო შესასრულებლად აღიარებს მითითებულ პუნქტში ევროპის სოციალური ქარტიით დადგენილ მოთხოვნებს) განმარტავს, რომ დასაქმების შეწყვეტის შემთხვევაში თითოეული მუშაკისათვის აღიარებულია შეტყობინების წინასწარი მიღების უფლება. საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ მოსალოდნელი გათავისუფლების თაობაზე წინასწარი შეტყობინების /გაფრთხილების/ ვალდებულება ადმინისტრაციის მხრიდან, წარმოადგენს მუშაკის კანონით გათვალისწინებულ სამართლებრივ გარანტიას, მომზადებული შეხვდეს სამუშაოდან გათავისუფლების ფაქტს, რომ ეს არ იყოს მისთვის მოულოდნელი.“

საქმის მასალებით ირკვევა, რომ საჯარო სამსახურის ადმინისტრაციამ საკუთარ თანამშრომელს, საჯარო უფლებამოსილებით აღჭურვილ საჯარო მოსამსახურეს - თ. ტ-ეს არ მისცა შესაძლებლობა, სადავო აქტის გამოცემასთან დაკავშირებულ ადმინისტრაციულ წარმოებაში, როგორც აქტის ადრესატს მონაწილეობა მიეღო, თუნდაც ახსნა-განმარტების მიცემის, ან საკუთარ მოსაზრებათა წარდგენის მეშვეობით, რითაც აბსოლუტურად უგულებელყოფილია ქვეყანაში სამართლებრივი თვალსაზრისით სრულად გარანტირებული კანონიერი ადმინისტრირების სტანდარტი და მმართველობის უმნიშვნელოვანესი - პირის კანონიერი ნდობის უფლების პრინციპი.

მიუხედავად იმისა, რომ ზემომითითებული სასამართლო განმარტებებისა და დასკვნების საფუძველზე საკასაციო სასამართლომ გაიზიარა კასატორი ადმინისტრაციული ორგანოს მოტივი და შეუთავსებლად მიიჩნია საჯარო სამსახურში ადვოკატთა ასოციაციაში გაწევრიანებული ადვოკატის დასაქმება, ფორმალურ-სამართლებრივი თვალსაზრისით საჯარო სამსახურის ადმინისტრაციას არ აქვს უფლება, გადაწყვეტილება მიიღოს საქართველოს კანონმდებლობით გარანტირებული პირის ძირითადი უფლებების შელახვით, ვინაიდან ეს ცალსახად ეწინააღმდეგება საჯარო მმართველობის კანონიერებისა და კეთილსინდისიერი ადმინისტრირების სტანდარტს, შესაბამისად, გასაჩივრებული ბრძანება ვერ პასუხობს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის კანონიერებისა და დასაბუთებულობის კანონით დადგენილ მოთხოვნებს.

ადმინისტრაციულმა ორგანომ, მიიჩნია რა საჯარო მოსამსახურის იმავდროულად საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციაში გაწევრიანების ფაქტი საჯარო-სამსახურებრივ შეუთავსებლობად, იგი ვალდებული იყო ეცნობებინა აღნიშნულზე საჯარო მოსამსახურისთვის, რათა გამოერკვია მისი პოზიცია. სადავო ბრძანებით დარღვეულია „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 104-ე მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი დანაწესი: მოხელე არ ექვემდებარება განთავისუფლებას, თუ განთავისუფლების საფუძველი აღმოიფხვრა. საკასაციო სასამართლო მითითებული ნორმის საფუძველზე განმარტავს, რომ საჯარო სამსახურის ადმინისტრაციის კანონით დადგენილი უფლებამოსილება, რიგ შემთხვევებში კი ვალდებულებაც, საჯარო მოსამსახურის განთავისუფლების თაობაზე, არ გულისხმობს, რომ საჯარო მოსამსახურის განთავისუფლება ადმინისტრაციის „თვითმიზნად“ ჩამოყალიბდეს, პირიქით, საჯარო მოსამსახურეს, იმ შემთხვევებში სადაც ეს ობიექტურად შესაძლებელია, უნდა მიეცეს შესაძლებლობა - აღმოფხვრას განთავისუფლების მიზეზები, საფუძვლები, რომ მისი საჯარო-სამსახურებრივი საქმიანობა კანონით გათვალისწინებულ ჩარჩოში მოექცეს.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სახეზეა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32.4 მუხლით განსაზღვრული სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ადმინისტრაციული აქტის ბათილად ცნობისა და ადმინისტრაციული ორგანოსათვის ახალი აქტის გამოცემის დავალების შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების მიღების პროცესუალური საფუძვლები, რამდენადაც სადავო აქტი გამოცემულია საქმის ფაქტობრივი გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების გარეშე, შემდეგ გარემოებათა გამო:

ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 5.1. მუხლში რეგლამენტირებულია ადმინისტრაციული ორგანოს უფლებამოსილების განხორციელების სავალდებულო პრინციპი _ უფლებამოსილების განხორციელება კანონის საფუძველზე და მის შესაბამისად, რაც გულისხმობს, რომ ადმინისტრაციულ ორგანოს ეკრძალება კანონმდებლობის მოთხოვნის საწინააღმდეგოდ განახორციელოს რაიმე მოქმედება.

აღნიშნული პრინციპი პირდაპირ გამომდინარეობს სამართლებრივი სახელწიფოს პრინციპიდან, რომელიც პირველ რიგში გულისხმობს სახელმწიფოს ვალდებულებას -სამართლებრივი ნორმის სიცხადის და სამართლებრივი შედეგების განჭვრეტადობის უზრუნველყოფის თაობაზე.

იმ პირობებში, როცა საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით სამსახურებრივი შეუთავსებლობის დამდგენი ნორმები ვერ პასუხობს მოთხოვნას -კანონშემოქმედებითი საქმიანობის სამართლებრივი უსაფრთხოებისა და სამართლებრივი სახელმწიფოს სტანდარტებთან შესაბამისობის თაობაზე, მათ საფუძველზე გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციული-სამართლებრივი აქტების კანონიერების შეფასებისას საკასაციო სასამართლომ თავის გადაწყვეტილებებში არაერთგზის განმარტა (იხ. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2005 წლის 21 ივლისის გადაწყვეტილება ადმინისტრაციულ საქმეზე #ბს-906-192-(კ-05) დ. ა-ის სარჩელისა გამო, მოპასუხის, საქართველოს სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მიმართ, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2013 წლის 2 აპრილის გადაწყვეტილება ადმინისტრაციულ საქმეზე #ბს-544-535(კ-12) გ. ბ-ის სარჩელისა გამო, მოპასუხეების, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საპატრულო პოლიციის დეპარტამენტისა და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საპატრულო პოლიციის დეპარტამენტის თბილისის და მცხეთა-მთიანეთის საპატრულო პოლიციის მთავარი სამმართველოს მიმართ; საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2014 წლის 21 ივლისის გადაწყვეტილება ადმინისტრაციულ საქმეზე #ბს- 667-642(კ-13) სს ,,...“ სარჩელისა გამო, მოპასუხის, სსიპ სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოს მიმართ, მესამე პირის - სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მონაწილეობით): „საკასაციო სასამართლო ასკვნის, რომ სახელმწიფოს მიერ მკაფიო, განჭვრეტადი კანონმდებლობის შექმნის ვალდებულების ვერუზრუნველყოფის პირობებში, ადმინისტრაციული ორგანოების, როგორც ნორმათგამომყენებელი და ნორმათგანმმარტებელი ორგანოების დისკრეციის კანონისმიერი ფარგლები - განმარტონ და გამოიყენონ სამართლის ნორმა სამართლებრივი სახელმწიფოს და სამართლებრივი უსაფრთხოების პრინციპების სულისკვეთებით, წარმოადგენს აუცილებელ და უპირობო სტანდარტს, საქართველოს, როგორც სამართლებრივი სახელმწიფოსა და კანონიერი მმართველობის ფუნქციონირების უზრუნველსაყოფად.“

„საკასაციო სასამართლოს შეფასებით, თუ კანონი აღნიშნულ მოთხოვნებს არ აკმაყოფილებს არ შეიძლება, პირს დავაკისროთ აქედან გამომდინარე რისკების თავიდან აცილების ტვირთი, თუნდაც მიზანშეწონილობის მოტივით. ტვირთი უნდა იკისროს სწორედ ვალდებულმა ორგანომ, რომელმაც დაუშვა კონკრეტული საკითხის მოწესრიგების გარეშე დატოვება, წინააღმდეგ შემთხვევაში ყოველთვის იქნება საფრთხე იმისა, რომ კანონმდებელი თუ კანონქვემდებარე აქტის გამოცემაზე ვალდებული ორგანო მოწესრიგების გარეშე დატოვებს რიგ საკითხებს და ამ არგუმენტით დაუსაბუთებს მისი უფლების შეზღუდვის საჭიროებას.“

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ კანონის მიმართ არსებობს სიზუსტის, განჭვრეტადობისა და ხელმისაწვდომობის მოთხოვნები. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ 2007 წლის 26 ოქტომბრის გადაწყვეტილებაში საქმეზე „მაია ნათაძე და სხვები საქართველოს პარლამენტისა და საქართველოს პრეზიდენტის წინააღმდეგ“ კანონის განჭვრეტადობისა და ხელმისაწვდომობის აუცილებლობის თაობაზე აღნიშნა: ,,ნორმა უნდა იყოს ნათელი და განსაზღვრულობის მოთხოვნებთან შესაბამისი, ადამიანს უნდა შეეძლოს, ზუსტად გაარკვიოს, თუ რას მოითხოვს მისგან კანონმდებელი და მიუსადაგოს ამ მოთხოვნას თავისი ქცევა. მოთხოვნები კანონმდებლის მიმართ მით უფრო მკაცრია, რაც უფრო ინტენსიურია ჩარევა ადამიანის უფლებებში”..

,,საკონსტიტუციო სასამართლომ ხარისხის მიხედვითაც უნდა შეაფასოს სადავო ნორმები. თუ სასამართლო დაადგენს, რომ სადავო ნორმა უხარისხოა, დადგინდება კონკრეტული უფლების დარღვევაც. ხარისხის თვალსაზრისით კანონს წაეყენება გარკვეული მოთხოვნები - ის უნდა იყოს ხელმისაწვდომი, განჭვრეტადი, არ იძლეოდეს ძალაუფლების ბოროტად გამოყენების შესაძლებლობას“..

,,დარღვეულია სამართლებრივი უსაფრთხოების პრინციპი, რომელიც, თავის მხრივ, გამომდინარეობს სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპიდან და გულისხმობს, რომ ნორმა უნდა იყოს ნათელი და განსაზღვრულობის მოთხოვნებთან შესაბამისი. ადამიანს უნდა შეეძლოს, ზუსტად გაარკვიოს, თუ რას მოითხოვს მისგან კანონმდებელი და მიუსადაგოს ამ მოთხოვნას თავისი ქცევა. საკონსტიტუციო სასამართლომ, კონსტიტუციის სხვადასხვა ნორმებთან სადავო ნორმების შესაბამისობის ანალიზისას, უნდა დაადგინოს, ხომ არ გამოუწვევია უფლების დარღვევა ნორმის განუსაზღვრელობას.”

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ გადაწყვეტილებაში საქმეზე – „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე – ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, განმარტა რომ: „კანონის სიზუსტე, განჭვრეტადობა და ხელმისაწვდომობა მოიცავს იმ აუცილებელ პირობასაც, რომ უფლების შეზღუდვაზე უფლებამოსილი პირების დასაშვები მოქმედების ფარგლები იყოს კონკრეტული, გასაგები, მკაფიო. კანონისადმი ასეთი მოთხოვნა აუცილებელია უფლებაში ჩარევაზე უფლებამოსილი პირის (ორგანოს) შეზღუდვის და შემდგომი კონტროლის უზრუნველყოფისთვის, რადგან ამ თანამდებობის პირებს კონკრეტული საჯარო ინტერესის მიღწევა სამართლებრივი სახელმწიფოსგან აქვთ დაკისრებული. ეს, პირველ რიგში, გულისხმობს, რომ თავად კანონით დეტალურად, სიცხადის საკმარისი ხარისხით განსაზღვროს საჯარო ხელისუფლების უფლებამოსილება ამ სფეროში, შესაბამისად, კანონი არ უნდა იძლეოდეს შესაძლებლობას, რომ აღმასრულებელმა ხელისუფლებამ დამოუკიდებლად დაადგინოს საკუთარ ქმედებათა დიაპაზონი. კანონმდებელს აკისრია ვალდებულება, საჯარო ხელისუფლება უზრუნველყოს სახელმძღვანელო მიმართულებებით, რომლებიც განჭვრეტადს ხდიან მის მიერ კონკრეტული გადაწყვეტილების მიღების შესაძლებლობას, აუცილებლობას თუ გარდაუვლობას, სისწორესა თუ მართლზომიერებას.“
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ ადმინისტრაციული სამართლის ერთ-ერთი ფუნდამენტური პრინციპი – მმართველობის განხორციელება კანონიერების პრინციპის საფუძველზე, ბოჭავს ადმინისტრაციულ ორგანოებს - მიიღონ კანონსაწინააღმდეგო გადაწყვეტილებები. ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის კანონიერება გულისხმობს არა მხოლოდ მის მატერიალურ-სამართლებრივ, არამედ ფორმალურ-სამართლებრივ სტანდარტებთან შესაბამისობას (ფორმალური და მატერიალური კანონიერება).

საკასაციო სასამართლო საქართველოს საჯარო სამსახურების ადმინისტრაციათა მხრიდან საჯარო მოსამსახურეთა ადმინისტრაციული წარმოების ჩატარების გარეშე გათავისუფლების დამკვიდრებულ პრაქტიკას აფასებს უკიდურესად ნეგატიურად, თანამედროვე მმართველობის სტანდარტთან სრულიად შეუსაბამოდ, რაც აფერხებს, როგორც საკუთარი მოსახლეობის ნდობისა და ავტორიტეტის მოპოვებას, ასევე ქვეყნის მიერ ნაკისრი საერთაშორისო ვალდებულებების შესრულებას.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ რამდენადაც საჯარო-სამსახურებრივი შეუთავსებლობის მომწესრიგებელი, როგორც ამ ნორმატიული აქტების ხარისხიანობის, ასევე მათ საფუძველზე გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის სამართლებრივი უსაფრთხოებისა და სამართლებრივი სახელმწიფოს სტანდარტებთან შესაბამისობის თაობაზე მოთხოვნა დაცული არ არის, აგრეთვე, იმის გათვალისწინებით, რომ მოცემულ საკითხზე ამ თვალსაზრისით, სახელმძღვანელოდ რეკომენდირებული სასამართლო შეფასებები
და დასკვნები დღემდე სასამართლო აქტებში არ ასახულა, შესაბამისად, ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკა ჩამოყალიბებული არ იყო, რათა ამგვარი შედეგით აქტის გამოცემა თეორიულად მაინც მოსალოდნელი ყოფილიყო საჯარო მოსამსახურისთვის, მას უსათუოდ უნდა მიეცეს საპროცესო უფლებებით სათანადოდ სარგებლობის შესაძლებლობა, მატერიალურ-სამართლებრივი უფლებების დაცვის მიზნით, კერძოდ, საჯარო მოსამსახურეს - თ. ტ-ეს წინამდებარე გადაწყვეტილებით ჩამოყალიბებული სასამართლო დასკვნებიდან გამომდინარე, საკითხის ხელახლა განხილვისას უნდა მიეცეს გონივრული ვადა და
შესაძლებლობა - გააკეთოს არჩევანი პროფესიულ სტატუსებს შორის, რამდენადაც ეს არსებითია მისი პროფესიული და კარიერული განვითარებისათვის და მიიღოს შესაბამისი გადაწყვეტილება.

საკასაციო სასამართლო საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის დანაწესის - შრომა თავისუფალია, განმარტავს: კონსტიტუციური დათქმის აღნიშნული განსაზღვრება მოიცავს როგორც პირის იმ უფლებას, თავად გადაწყვიტოს იყოს თუ არა დასაქმებული და სად, ასევე, დასაქმების შემთხვევაში, იმ უფლებასაც, თუ რომელი პროფესიით ან სად, გააგრძელოს შრომითი საქმიანობა.

ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის 23-ე მუხლით აღიარებულია ყოველი ადამიანის შრომის, სამუშაოს თავისუფალი არჩევის, შრომის სამართლიანი და ხელსაყრელი პირობების და უმუშევრობისაგან დაცვის უფლება.

ეკონომიკურ, სოციალურ და კულტურულ უფლებათა საერთაშორისო პაქტით გარანტირებული შრომის უფლება სახელმწიფოს აკისრებს ვალდებულებას, უზრუნველყოფილ იყოს პიროვნების მიერ სამუშაოს საკუთარი სურვილისამებრ არჩევის უფლება, მათ შორის, არ მოხდეს პირისათვის მუშაობის უფლების უკანონოდ წართმევა. ამ განსაზღვრებით ხაზგასმულია, რომ პიროვნების და მისი ღირსების პატივისცემა გამოიხატება სამუშაოს თავისუფლად არჩევის უფლებაშიც, რაც ხელს უწყობს პიროვნების განვითარებასა და მის სოციალურ და ეკონომიკურ სივრცეში დამკვიდრებას.

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ საქართველოში საჯარო სამსახურის ამოცანების მიღწევა წარმოუდგენელია საჯარო მოსამსახურის უფლებებისა და ღირსების პატივისცემისა და დაცვის ვალდებულების სტანდარტის უპირობო დამკვიდრების გარეშე.

საკასაციო სასამართლო ითვალისწინებს თ. ტ-ის საკასაციო შესაგებელში მითითებას, რომელშიც არ ეთანხმება კასატორის წარმომადგენლის დაფიქსირებულ პოზიციას, რომ იგი თითქოს უარს აცხადებდა შეეწყვიტა საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრობა, რამდენადაც ასეთი არასდროს განუცხადებია, პირიქით, სააპელაციო სასამართლოს სხდომაზე მოსამართლის შეკითხვაზე - თუ დადგებოდა არჩევანის საკითხი, შეიჩერებდა თუ არა ადვოკატის უფლებამოსილებას, „მე, რა თქმა უნდა დავადასტურე თანხმობა“ (იხ.ტ.2, ს.ფ. 78). საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გადამოწმების შედეგად აღნიშნავს, რომ მოსარჩელის ამგვარი შინაარსის განცხადება ნამდვილად არის დაფიქსირებული სააპელაციო სასამართლოს სხდომის ოქმში (იხ. ტ.2.; ს.ფ. 15; 12:15.46. -12:16.12 სთ.).

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ სასამართლო გადაწყვეტილების აღნიშნული სახით მიღება გულისხმობს, რომ ადმინისტრაციულმა ორგანომ აქტის ხელახლა გამოცემისას უნდა ჩაატაროს ადმინისტრაციული წარმოება საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის შესაბამისად, რა დროსაც ვალდებულია გამოიკვლიოს საქმის ყველა ფაქტობრივი გარემოება, კერძოდ, საჯარო მოსამსახურე - თ. ტ-ე ჩართული იქნეს ადმინისტრაციულ წარმოებაში, როგორც დაინტერესებული მხარე და მისი ყველა პროცესუალური უფლების რეალიზაციის შედეგად გამოკვლეული და დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების მიხედვით მოახდინოს სამართლებრივი შეფასება და მიღებულ იქნეს კანონშესაბამისი გადაწყვეტილება.

ამდენად, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემული დავის გადაწყვეტისას სააპელაციო სასამართლომ დაარღვია მატერიალური და საპროცესო სამართლის ნორმები, სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა, სასამართლომ არასწორად განმარტა კანონი, რითაც დარღვეულია სსსკ-ის 393-ე მუხლის მე-ნაწილის გ) ქვეპუნქტის მოთხოვნა, კერძოდ, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა სამართლის ნორმა, შედეგად, საქმეზე დაადგინა იურიდიული თვალსაზრისით დაუსაბუთებელი და კანონსაწინააღმდეგო გადაწყვეტილება.

საკასაციო სასამართლოს მიერ სსსკ-ის 411-ე მუხლის შესაბამისად, საქმეზე მიღებულ უნდა იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც თ. ტ-ის სარჩელი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდება, ვინაიდან მოთხოვნა გასაჩივრებული
ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის კანონშეუსაბამობის თაობაზე საფუძვლიანია და ექვემდებარება ნაწილობრივ გაზიარებას, სადავო აქტი, როგორც გამოცემული ფორმალური და მატერიალური კანონმდებლობის დანაწესების უგულებელყოფით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32.4 მუხლის საფუძველზე ბათილად უნდა იქნეს ცნობილი, რამდენადაც სახეზეა მხარის გადაუდებელი კანონიერი ინტერესი. ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-5 მუხლის შესაბამისად, ადმინისტრაციულ ორგანოს უფლება არა აქვს, კანონმდებლობის მოთხოვნათა საწინააღმდეგოდ განახორციელოს რაიმე მოქმედება, მათ შორის, გამოსცეს ადმინისტრაციული აქტი ისე, რომ არ შეაჯეროს და არ შეაფასოს საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებანი, რამაც შესაძლებელია გამოიწვიოს პირის კანონიერი უფლებებისა და ინტერესების დაუსაბუთებელი შეზღუდვა.

თ. ტ-ის სარჩელი დანარჩენ ნაწილში არ დაკმაყოფილდეს, ვინაიდან საკა- საციო სასამართლოს მიერ ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32.4 მუხლით მინიჭებული უფლებამოსილების გამოყენება გამორიცხავს მოცემულ სტადიაზე მოსარჩელის დანარჩენი მოთხოვნების საფუძვლიანობის განხილვა-გადაწყვეტის პროცესუალურ შესაძლებლობას და აღნიშნულზე უნდა იმსჯელოს მოპასუხე ადმინისტრაციულმა ორგანომ ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემისას.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სსსკ-ის 55-ე მუხლის საფუძველზე მოპასუხე - საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობას უნდა დაეკისროს სასამართლო ხარჯების სახით 100 ლარის გადახდა სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა რა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 1.2, 32.4; საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 55-ე და 411-ე მუხლებით და

გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა:

1.საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2013 წლის 28 ნოემბრის გადაწყვეტილება და საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;
3. თ. ტ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
4. სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნეს ცნობილი საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობის 2013 წლის 4 ივნისის №988 ბრძანება და საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობას დაევალოს საქმის გარემოებათა გამოკვლევის შედეგად ახალი გადაწყვეტილების მიღება, კანონით დადგენილ ვადაში;
5. თ. ტ-ის სარჩელი დანარჩენ ნაწილში არ დაკმაყოფილდეს;
6. საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის გამგეობას დაეკისროს 100 ლარის გადახდა სასამართლო ხარჯების სახით სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ;
7. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.


თავმჯდომარე: /ნ. წკეპლაძე/
მოსამართლეები: /მ. ვაჩაძე/
/პ. სილაგაძე/