№ბს-304-302(კ-17) 8 ივნისი, 2017 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:

თავმჯდომარე მაია ვაჩაძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: ნუგზარ სხირტლაძე
ვასილ როინიშვილი

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, ზეპირი განხილვის გარეშე, შეამოწმა თ. ე-ის საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საფუძვლების არსებობა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2016 წლის 28 ნოემბრის განჩინების გაუქმების თაობაზე.


ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

2016 წლის 2 მარტს თ. ე-მა სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას, მოპასუხის - საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიმართ.
მოსარჩელემ ნოტარიუს თ. ე-ის გათავისუფლების თაობაზე საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2016 წლის 12 თებერვლის №28 ბრძანების ბათილად ცნობა, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსთვის თ. ე-ის ნოტარიუსის თანამდებობაზე აღდგენის შესახებ ახალი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის დავალება და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსთვის გათავისუფლებიდან (2014 წლის ივლისი) თანამდებობაზე აღდგენის დღემდე განაცდურის - ყოველთვიურად 15 944 ლარის (საშემოსავლო გადასახადის ჩათვლით) დაკისრება მოითხოვა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2016 წლის 11 აგვისტოს საოქმო განჩინებით დაკმაყოფილდა მოსარჩელის შუამდგომლობა; ადმინისტრაციულ საქმეზე (მოსარჩელე თ. ე-ი, მოპასუხე საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო, დავის საგანი - ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობა, ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის დავალება, თანამდებობაზე აღდგენა და განაცდურის ანაზღაურება), განაცდურის ანაზღაურების ნაწილში შეწყდა საქმის წარმოება.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2016 წლის 25 აგვისტოს გადაწყვეტილებით თ. ე-ის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2016 წლის 25 აგვისტოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა თ. ე-მა, რომელმაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2016 წლის 28 ნოემბრის განჩინებით თ. ე-ის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2016 წლის 25 აგვისტოს გადაწყვეტილება.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2016 წლის 28 ნოემბრის განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა თ. ე-მა, რომელმაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
კასატორის მითითებით, სასამართლომ არასწორად განმარტა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-6 მუხლის პირველი ნაწილის „ლ“ ქვეპუნქტი და მე-7 მუხლის მე-2 ნაწილი. სასამართლო არ განიხილავს სხვა (უფრო ლოიალური) სანქციის გამოყენების შესაძლებლობას და თვლის, რომ საქმის გარემოებათა მიხედვით ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება არის ერთადერთი, ანუ დისკრიმინაცია არსებობს ზოგადად. მოცემულ შემთხვევაში კი მისაღები იყო ერთადერთი გადაწყვეტილება - თანამდებობიდან გათავისუფლება - რამდენადაც „ნოტარიუსთა დისციპლინური პასუხისმგებლობის შესახებ“ დებულების მე-11 მუხლი ითვალისწინებს ნოტარიუსთა თანამდებობიდან გათავისუფლებას განსაკუთრებით მძიმე გადაცდომის ჩადენის შემთხვევაში.
კასატორი აღნიშნავს, რომ სასამართლომ არ გამოიყენა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 53-ე მუხლი, რამდენაც არ არის დასაბუთებული თუ რატომ შეეფარდა თ. ე-ს დისციპლინური პასუხისმგებლობის ყველაზე მკაცრი ზომა და რის საფუძველზე გამოირიცხა მის მიმართ სხვა, შედარებით მსუბუქი სახდელის დანიშვნის შესაძლებლობა. ასევე, კასატორის მითითებით, რამდენადაც ადმინისტრაციული ორგანო მოქმედებდა დისკრეციული უფლებამოსილების ფარგლებში, წერილობით დასაბუთებაში უნდა მიეთითებინა ყველა ის ფაქტობრივი გარემოება, რომელსაც არსებითი მნიშვნელობა ჰქონდა აქტის გამოცემისას, ასევე, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ კასატორის თანამდებობიდან გადაყენების შესახებ ბრძანების გამოცემისას გამოკვლეული არ ყოფილა მსგავსი ტიპის დისციპლინური გადაცდომის საფუძველზე აღძრული სხვა ადმინისტრაციული წარმოების მასალები, რის გამოც გამოტანილი გადაწყვეტილება უნდა შეფასდეს, როგორც დაუსაბუთებელი და უკანონო.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2017 წლის 2 მარტის განჩინებით საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული თ. ე-ის საკასაციო საჩივარი.



ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ თ. ე-ის საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, კერძოდ, აღნიშნული ნორმის თანახმად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივარი დაიშვება, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით და ამასთან, არ არსებობს საკასაციო საჩივრების განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება ასევე არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. ამასთან, საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით. კასატორი საკასაციო საჩივარში ვერ აქარწყლებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და დასკვნებს.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პარაგრაფი ავალდებულებს სასამართლოს, დაასაბუთოს თავისი გადაწყვეტილება, რაც არ უნდა იქნეს გაგებული თითოეულ არგუმენტზე დეტალური პასუხის გაცემად (იხ. ჯღარკავა საქართველოს წინააღმდეგ, №7932/03; Van de Hurk v. Netherlands, par.61, Garcia Ruiz v. Spain [GC] par.26; Jahnke and Lenoble v France (dec.); Perez v France [GC], par. 81).
საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე ქვედა ინსტანციის სასამართლოების მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გაკეთებულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ ქვედა ინსტანციის სასამართლოებმა არსებითად სწორად გადაწყვიტეს მოცემული დავა.
განსახილველ შემთხვევაში დადგენილია, რომ ნოტარიუს თ. ე-ის საქმიანობა შემოწმდა 2011 წლის 15 მაისიდან 2014 წლის 14 მაისამდე პერიოდზე, რა დროსაც გამოვლენილი იქნა რიგი დარღვევები, კერძოდ: ა) სანოტარო რეესტრის ჩანაწერს (2 შემთხვევა) არ ერთვოდა სანოტარო აქტის დასკანერებული რედაქცია; ბ) ნოტარიუსის სანოტარო საქმიანობის შემოწმებისას გამოვლინდა, რომ ნოტარიუსის მიერ სანოტარო აქტებში (11 შემთხვევა) მითითებული იყო დადგენილზე მეტი ოდენობის საზღაური; გ) სანოტარო აქტებზე (5 შემთხვევა) არ იყო ნოტარიუსის ხელმოწერა და ბეჭედი; დ) ნოტარიუსის მიერ არ იყო ნაწარმოები დადგენილებათა რეესტრი, დადგენილებები, რომელსაც იღებდა ნოტარიუსი სანოტარო საქმიანობის პროცესში, დარეგისტრირებული იყო სამემკვიდრეო საქმეთა რეესტრში; ე) ნოტარიუსის სანოტარო საქმიანობის შემოწმებისას გამოვლინდა, რომ თარჯიმნის მონაწილეობით შედგენილ საჯარო აქტებში არ იყო თარჯიმნის ხელმოწერა სახელმწიფო ენაზე შედგენილ ტექსტზე (თუმცა ხელს აწერდა სხვადასხვა ენაზე შედგენილ ყველა ტექსტს); ვ) სამკვიდრო მოწმობებში (5 შემთხვევა) არ იყო სამკვიდროს ფაქტობრივად დაუფლების ფაქტის დამდგენი დოკუმენტი.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2015 წლის 19 თებერვლის №ბს-525-512(კ-14) გადაწყვეტილებაში მოყვანილ განმარტებებზე და აღნიშნავს, რომ დისკრეციული უფლებამოსილების განხორციელებისას ადმინისტრაციულ ორგანოს ეკისრება განსაკუთრებული პასუხისმგებლობა, რა დროსაც იგი ყველა შესაძლებლობას უნდა იყენებდეს ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში საუკეთესო გადაწყვეტილების მისაღებად. ამასთან, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-7 მუხლი იმპერატიულად ადგენს დისკრეციული უფლებამოსილების საფუძველზე გადაწყვეტილების მიღებისას ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ საჯარო და კერძო ინტერესების პროპორციულობის დაცვის ვალდებულებას. შესაბამისად, საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ დისკრეციული უფლებამოსილების ფარგლებში თ. ე-ის მიმართ დისციპლინური სახდელის შეფარდებისას, აუცილებელია ყურადღება მიექცეს საჯარო და კერძო ინტერესების პროპორციულობის პრინციპს. საგულისხმოა თ. ე-ის ქმედებამ რა ზიანი მიაყენა სახელმწიფოსა და საჯარო წესრიგს; დაცულია თუ არა თ. ე-ის მიმართ ყველაზე მკაცრი დისციპლინური სახდელის გამოყენებით თანაზომიერების პრინციპი.
განსახილველ შემთხვევაში, საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას და მიიჩნევს, რომ ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გამოყენებული დისციპლინური სახდელის თანაზომიერება უნდა შეფასდეს იმის გათვალისწინებით, რომ თ. ე-ის მიერ ჩადენილ დარღვევებს ჰქონდა სისტემატური ხასიათი, ვინაიდან ერთი და იმავე ტიპის დარღვევების განმეორებითობა უნდა მიჩნეულ იქნეს, როგორც სისტემატურად ჩადენილი დარღვევები. ამასთან, თ. ე-ის მიერ ჩადენილი იყო როგორც სხვადასხვა შინაარსის დარღვევები, ისე ერთგვარი ხასიათის გადაცდომები, კერძოდ, სანოტარო მოქმედება კანონმდებლობით დადგენილი სავალდებულო დოკუმენტის გამოთხოვის გარეშე შესრულებული იყო ხუთ შემთხვევაში. იმ პირობებში, როდესაც ჩადენილია ერთი და იმავე ხასიათის ორი ან მეტი გადაცდომა, სახეზეა დარღვევების არაერთგზისობა/სისტემატურობა, რაც „ნოტარიუსთა დისციპლინური პასუხისმგებლობის შესახებ“ დებულებით გათვალისწინებულ განსაკუთრებით მძიმე გადაცდომად მიჩნევისთვის ერთ-ერთ სავალდებულო ელემენტს წარმოადგენს. თ. ე-ისთვის სანქციის შეფარდების პროცესში ყოველივე აღნიშნულის გათვალისწინება კი განაპირობებს გამოყენებული დისციპლინური სახდელის ადეკვატურობას.
იმ გარემოებების გათვალისწინებით, რომ თ. ე-ის მიერ შესრულებულია სანოტარო მოქმედებები კანონმდებლობით დადგენილი სავალდებულო დოკუმენტის გამოთხოვის გარეშე, რასაც სისტემატური ხასიათი აქვს, სააპელაციო სასამართლომ მართებულად მიიჩნია, რომ სახეზეა ისეთი გადაცდომა, რომელიც კანონმდებლობით არის მიჩნეული განსაკუთრებით მძიმედ და რისთვისაც „ნოტარიუსთა დისციპლინური პასუხისმგებლობის შესახებ“ დებულების მე-11 მუხლის თანახმად, ნოტარიუსი განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის შეიძლება გათავისუფლდეს თანამდებობიდან.
ნოტარიუსის თანამდებობა მნიშვნელოვანი საჯარო ფუნქციის მატარებელია და მისი როლი განსაკუთრებულია სამართლებრივი სახელმწიფოს ფუნქციონირების თვალსაზრისით, რაც ბუნებრივია ზრდის ასეთ თანამდებობაზე დასაქმებულ პირთა პასუხისმგებლობის ხარისხს და წარმოშობს ნოტარიუსის საქმიანობაზე მკაცრი სამსახურებრივი ზედამხედველობის აუცილებლობას შესაბამისად, მნიშვნელოვანი საჯარო ინტერესის დაცვის მიზნით. აღნიშნულით არის განპირობებული ის, რომ ნოტარიუსის გადაცდომათა სიმძიმე, ხარისხი (გრადაცია) და შესაბამისი პასუხისმგებლობა უშუალოდ კანონმდებლობით არის განსაზღვრული და მოცემულ შემთხვევაში დისკრეციული უფლებამოსილების განხორციელების პროცესში საჯარო ინტერესის დაცვას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება.
ამდენად, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივარს _ წარმატების პერსპექტივა.
ზემოთქმულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც საკასაციო საჩივარი არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.


ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით და


დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. თ. ე-ის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2016 წლის 28 ნოემბრის განჩინება;
3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.


თავმჯდომარე მ. ვაჩაძე


მოსამართლეები: ნ. სხირტლაძე


ვ. როინიშვილი