ბს-109-109 (კ-18) 13 სექტემბერი, 2018 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:

თავმჯდომარე ნუგზარ სხირტლაძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: მაია ვაჩაძე
ვასილ როინიშვილი

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, ზეპირი განხილვის გარეშე, დ. გ-ის საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საფუძვლები თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 21.09.2016წ. განჩინებაზე.

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

დ. გ-ემ 25.10.2013 წ. სარჩელით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხეების საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს გენერალური ინსპექციის მიმართ დ. გ-ის მიმართ ჩატარებული სამსახურებრივი შემოწმების შედეგების თაობაზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს გენერალური ინსპექციის 13.09.2013წ. N1811884 დასკვნის ბათილად ცნობის, დ. გ-ის დაკავებული თანამდებობიდან გათავისუფლებისა და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროდან საქართველოს სამხედრო ძალების რეზერვში დათხოვნის თაობაზე საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 17.09.2013წ. N1833376 ბრძანების ბათილად ცნობის, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსათვის დ. გ-ის სამსახურში აღდგენის თაობაზე ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემისა და დ. გ-ის სასარგებლოდ იძულებითი განაცდურის ანაზღაურების დავალების მოთხოვნით.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 14.03.2014წ. გადაწყვეტილებით სარჩელი არ დაკმაყოფილდა, რაც სააპელაციო წესით გაასაჩივრა დ. გ-ემ.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 17.07.2014წ. განჩინებით, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს გენერალური ინსპექციის 13.09.2013 წ. N1811884 დასკვნის ბათილად ცნობის შესახებ სასარჩელო მოთხოვნის ნაწილში ადმინისტრაციული წარმოება შეწყდა სარჩელის დაუშვებლობის გამო.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 17.07.2014წ. გადაწყვეტილებით სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ, გაუქმდა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 14.03.2014წ. გადაწყვეტილება და მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, დ. გ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ, სასკ-ის 32.4 მუხლის თანახმად, სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნა ცნობილი საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს 17.09.2013წ. N1183376 ბრძანება, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაევალა მოსარჩელის საქმესთან დაკავშირებული გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა; დ. გ-ეს უარი ეთქვა სამსახურში აღდგენასა და იძულებითი განაცდურის ანაზღაურებაზე; საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაევალა მოსარჩელისათვის იძულებითი განაცდურის ანაზღაურების საკითხის გადაწყვეტა „საჯარო სამსახურის შესახებ“ კანონის 112-ე და 127.6 მუხლებით დადგენილი წესების დაცვით.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 09.09.2014წ. განჩინებით გასწორდა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 17.07.2014წ. N3ბ/850-14 გადაწყვეტილებაში დაშვებული უსწორობა და ზემოაღნიშნულ გადაწყვეტილებაში საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 17.09.2013წ. ბრძანების ნომრად N1183376 ნაცვლად მიეთითა N 1833376.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 17.07.2014წ. გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 07.07.2015წ. განჩინებით საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ, გაუქმდა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 17.07.2014წ. გადაწყვეტილება და საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდა იმავე სასამართლოს.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 21.09.2016წ. განჩინებით სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, უცველად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 14.03.2014წ. გადაწყვეტილება, რაც საკასაციო წესით გასაჩივრა დ. გ-ის მიერ.
კასატორი მიიჩნევს, რომ გადაწყვეტილება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული და გადაწყვეტილების დასაბუთება იმდენად არასრულია, რომ მისი სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება შეუძლებელია. დ. გ-ე აღნიშნავს, რომ უსაფუძვლოა სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობა დ. გ-ის მიერ ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიებების პროცესში მოპოვებული ინფორმაციის არაკანონიერი გზით გაცემის თაობაზე, ვინაიდან ნარკოლოგიურ შემოწმებაზე გამოუცხადებელ პირთა შესახებ ინფორმაციას, როგორც პერსონალურ მონაცემებს ან როგორც ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შედეგად მოპოვებულ მასალას სამინისტრო არ ინახავს და არ ამუშავებს. შესაბამისად, დ. გ-ე მიიჩნევს, რომ არ დაურღვევია სამინისტროს ბაზაში არსებული კონფიდენციალური ან კონსპირაციული ინფორმაციის გაცემის წესი.
კასატორი თვლის, რომ სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულების შეფასების პროცესში ადმინისტრაციული ორგანო სარგებლობს ფართო დისკრეციით, ამდენად მოხელის სამსახურიდან გათავისუფლების შესახებ მიღებული ბრძანება უნდა იყოს პროპორციული და თანაზომიერი. იგი უნდა შეიცავდეს დასაბუთებას, თუ რაში მდგომარეობს მოხელის უხეში დარღვევა, რა მტკიცებულებებზე დაყრდნობით იღებს ადმინისტრაციული ორგანო ასეთ გადაწყვეტილებას და რატომ არის გამორიცხული სხვა სახის დისციპლინური სახდელის გამოყენება. აღნიშნული პრინციპები განსახილველ შემთხვევაში არ არის დაცული და არც სასამართლოს მხრიდან მომხდარა გარემოებების გამოკვლევა. ამასთან, სასამართლომ ვერ დაასაბუთა დ. გ-ის მიერ ინფორმაციის გაცემას (რაც არ დასტურდება) რა მძიმე შედეგი მოჰყვა მის მიმართ. კასატორი აღნიშნავს, რომ მოცემული დავის გადაწყვეტა უნდა მოხდეს საქართველოს კონსტიტუციის, ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების შესახებ საერთაშორისო პაქტის მე-6 მუხლის, ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის 22-ე მუხლის, ევროპის სოციალური ქარტიის 24-ე მუხლისა და შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის 158-ე კონვენციის შესაბამისად. ზემოაღნიშნული აქტების საფუძველზე პირი დაცულია გონივრული საფუძვლის გარეშე თვითნებურად და უსამართლოდ სამსახურიდან გათავისუფლებისაგან. ამასთან, კასატორი ყურადღებას ამახვილებს საკონსტიტუციო სასამართლოს 26.10.2007წ. N 2/2-389 გადაწყვეტილებაზე, (მ. ნათაძე და სხვები საქართველოს პარლამენტისა და საქართველოს პრეზიდენტის წინააღმდეგ), რომელიც განმარტავს, რომ: „შრომის თავისუფლება არ უნდა გავაიგივოთ შრომითი უფლების ცნებასთან. ის შრომითი უფლების ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილია და გულისხმობს, რომ არ უნდა მოხდეს ადამიანის მიმართ იძულებითი შრომის განხორციელება." ყოველივე აღნიშნულის გათვალისწინებით, კასატორი მიუთითებს, რომ შრომითი უფლების დაცვა სახელმწიფოს უპირობო ვალდებულებას წარმოადგენს. ამდენად, დაუსაბუთებელია თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 21.09.2016წ. განჩინება და არსებობს მისი გაუქმების სამართლებრივი საფუძველი.


ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:


საკასაციო სასამართლო გასაჩივრებული განჩინების გაცნობის, საქმის მასალების შესწავლის, საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ დ. გ-ის საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის განსახილველად დაშვების ამომწურავ საფუძვლებს, კერძოდ, აღნიშნული ნორმის თანახმად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივარი დაიშვება, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით და ამასთან, არ არსებობს საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. ამასთან, საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით. კასატორი საკასაციო საჩივარში ვერ აქარწყლებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებსა და დასკვნებს.
საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე სააპელაციო ინსტანციის სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გაკეთებულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არსებითად სწორად გადაწყვიტა მოცემული დავა.
საკასაციო პალატა ყურადღებას ამახვილებს იმ გარემოებაზე, რომ სადავო არ არის დ. გ-ის მიერ გადაცდომის ჩადენა. საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას, რომ დ. გ-ის მიერ ა. გ-ისთვის გადაცემული ინფორმაცია თავისი არსით წარმოდგენას პერსონალური მონაცემების შემცველ ისეთ ინფორმაციას, რომელიც დ. გ-ისათვის ცნობილი და ხელმისაწვდომი უნდა ყოფილიყო მხოლოდ სამსახურებრივი საქმიანობიდან გამომდინარე. ა. გ-ისთვის მიწოდებული ინფორმაცია წარმოადგენდა იდენტიფიცირებული ფიზიკური პირის შესახებ ინფორმაციას ორი ძირითადი ასპექტის მიხედვით - პირის გვარ-სახელისა და აგრეთვე იმ ფაქტორის მიხედვით, რომ იგი კონკრეტულ დროს არ ყოფილა წარდგენილი ნარკოლოგიურ შემოწმებაზე.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 13.12.2012წ. N979 ბრძანებით დამტკიცებულ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საექსპერტო-კრიმინალისტიკური მთავარი სამმართველოს დებულებაზე, რომლის 7.1 მუხლის "ბ" ქვეპუნქტის შესაბამისად, ქ. თბილისის საექსპერტო კრიმინალისტიკური სამმართველო წარმოადგენს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საექპერტო კრიმინალისტიკური მთავარი სამმართველოს სტრუქტურულ დანაყოფს. საქმის მასალებით დადგენილია, რომ დ. გ-ე წარმოადგენდა შსს საექპერტო-კრიმინალისტიკური მთავარი სამმართველოს ქ. თბილისის საექსპერტო-კრიმინალისტიკური სამმართველოს I განყოფილების უფროს ექსპერტს. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ქ. თბილისის საექსპერტო-კრიმინალისტიკური სამმართველოს საქმიანობაზე ვრცელდება "ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ" კანონი, რომლის მე-5 მუხლის თანახმად, ოპერატიული-სამძებრო საქმიანობა მკაცრად გასაიდუმლოებულია. ასეთი საქმიანობის ამსახველი მონაცემების, დოკუმენტებისა და წყაროების დადგენილი წესით გაცნობის უფლება აქვთ მხოლოდ ამ კანონით განსაზღვრულ პირებს. დადგენილია, რომ დ. გ-ის მიერ ა. გ-ისთვის გადაცემული ინფორმაცია წარმოადგენდა ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის განხორციელების პროცესში მოპოვებულ კონსპირაციულ ინფორმაციას, რომლის დაცვის მოვალეობა მას კანონით ეკისრებოდა. საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ პოლიციელის ქცევის სტანდარტები დადგენილია საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 31.12.2013წ. N999 ბრძანებით დამტკიცებულ „საქართველოს პოლიციის ეთიკის კოდექსისა და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ზოგიერთ მოსამსახურეთა ქცევის ინსტრუქციაში", რომლის თანახმადაც პოლიციელი ყოველდღიურ საქმიანობაში განუხრელად იცავს ეთიკის კოდექსით დადგენილ კანონიერების, ჰუმანურობის, კეთილსინდისიერების, ადამიანის ძირითადი უფლებებისა და თავისუფლებების პატივისცემის, სამართლიანობისა და მიუკერძოებლობის პრინციპებს. პოლიციელი, რომელიც იცავს და იყენებს კანონს, პირველ რიგში, თავად ემორჩილება და პატივს სცემს მას. ამდენად, საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ დ. გ-ის მიერ ჩადენილია სამართალდარღვევა, რაც ქმნის სახდელის დაკისრების საფუძველს, თუმცა დაკისრებული სახდელი უნდა იყოს ჩადენილი გადაცდომის პროპორციული.
„პოლიციის შესახებ“ კანონის 59.3 მუხლი და საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 31.12.2013წ. N989 ბრძანებით დამტკიცებული „საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მოსამსახურეთა დისციპლინური წესდების“ მე-3 მუხლი ადგენს დისციპლინური სახდელის სახეებს (შენიშვნა, საყვედური და სხვ.), რომელთა შორის ყველაზე მძიმე სახდელია სამსახურიდან გათავისუფლება. ნორმატიულად სახდელის სხვადასხვა სახის განსაზღვრა მიზნად ისახავს ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში გადაცდომის შინაარსის, ინტენსივობის, ხასიათისა და დამდგარი შედეგის გათვალისწინებით სათანადო და თანაზომიერი სახდელის შერჩევის საჭიროებას. ამასთანავე, სახდელის გამოყენებისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს არა მარტო ჩადენილი გადაცდომის შინაარსი, სიმძიმე და შედეგები, არამედ აგრეთვე ჩადენის გარემოებები, მოსამსახურის პიროვნება და დამსახურება („წესდების“ 4.10 მუხ.). ჩადენილი გადაცდომის შინაარსის გათვალისწინებით საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გამოყენებული დისციპლინური სახდელი-სამუშაოდან დათხოვნა მართებულია, რამეთუ დ. გ-ის მიერ გაიცა რა შინაგან საქმეთა სამინისტროს საინფორმაციო ბაზაში არსებული მონაცემები არასამსახურებრივი მიზნით, გამჟღავნდა არა მარტო კონკრეტული ფიზიკური პირის მაიდენტიფიცირებელი მონაცემები, არამედ ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის განხორციელების პროცესში მოპოვებული ინფორმაცია. საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ შს ორგანოებში სამსახურის გავლის სპეციფიკა და მუშაობის გასამხედროებული რეჟიმი, შს ორგანოს თანამშრომლებს მკვეთრად გამიჯნავს საჯარო სამსახურის სხვა მოხელეებისაგან. შს თანამშრომელთა მიმართ მოქმედებს მაღალი სადისციპლინო-საშემსრულებლო მოთხოვნები, რაც ქცევის კიდევ უფრო მაღალ სტანდარტებს აწესებს. ამდენად, ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ დ. გ-ის მიმართ გამოყენებული პასუხისმგებლობის ზომა ჩადენილი დისციპლინური გადაცდომის ადეკვატურია.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების გათვალისწინებით საკასაციო პალატა თვლის, რომ კასატორის მიერ მითითებული გარემოებები არ ქმნის საკასაციო საჩივრის დასაშვებად ცნობის საფუძველს. საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივარს - წარმატების პერსპექტივა. ამდენად, არ არსებობს საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც დ. გ-ის საკასაციო საჩივარი არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.









ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. დ. გ-ის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 21.09.2016წ. განჩინება;
3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.


თავმჯდომარე ნ. სხირტლაძე


მოსამართლეები: მ. ვაჩაძე


ვ. როინიშვილი