საქმე Nბს-889(2კ-18) 9 ოქტომბერი, 2018 წელი
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა
შემდეგი შემადგენლობა:
ვასილ როინიშვილი (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მაია ვაჩაძე, ნუგზარ სხირტლაძე

საქმის განხილვის ფორმა - ზეპირი მოსმენის გარეშე

კასატორები - საქართველოს მთავარი პროკურატურა, (მოპასუხე) ე. მ-ი (მოსარჩელე)

გასაჩივრებული გადაწყვეტილება - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილება

კასატორების მოთხოვნა - გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღება

დავის საგანი - ზიანის ანაზღაურება

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

ე. მ-მა 2016 წლის 23 აგვისტოს სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას, მოპასუხის - საქართველოს მთავარი პროკურატურის მიმართ და მოითხოვა შპს „...ში“ და შპს „ქ...ში“ შრომითი საქმიანობის იძულებით შეწყვეტის გამო, ხელფასის სახით მიუღებელი შემოსავლის ანაზღაურება 177076,44 ლარის ოდენობით, პენსიის სახით მიუღებელი შემოსავლის ანაზღაურება 5610 ლარის ოდენობით და მორალური ზიანის ანაზღაურება 300 000 ლარის ოდენობით.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 6 თებერვლის გადაწყვეტილებით ე. მ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; მოპასუხე საქართველოს მთავარ პროკურატურას მოსარჩელის სასარგებლოდ დაეკისრა ხელფასის სახით მიუღებელი შემოსავლის ანაზღაურება 165 720 (ას სამოცდახუთი ათას შვიდას ოცი) ლარის ოდენობით. მოპასუხე საქართველოს მთავარ პროკურატურას მოსარჩელის სასარგებლოდ დაეკისრა პენსიის სახით მიუღებელი შემოსავლის ანაზღაურება 5 5158 (ხუთი ათას ას ორმოცდათვრამეტი) ლარის ოდენობით და ასევე საქართველოს მთავარ პროკურატურას მოსარჩელის სასარგებლოდ დაეკისრა მორალური ზიანის ანაზღაურება 10 000 (ათი ათასი) ლარის ოდენობით.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 6 თებერვლის გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს მთავარმა პროკურატურამ, რომელმაც მოითხოვა აღნიშნული გადაწყვეტილების გაუქმება სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილებით საქართველოს მთავარი პროკურატორის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; გაუქმდა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 6 თებერვლის გადაწყვეტილება ე. მ-ის სასარგებლოდ მოპასუხე საქართველოს მთავარი პროკურატურისათვის ხელფასის სახით მიუღებელი შემოსავლის (165 720 (ას სამოცდახუთი ათას შვიდას ოცი) ლარის) და პენსიის სახით მიუღებელი შემოსავლის (5 5158 (ხუთი ათას ას ორმოცდათვრამეტი) ლარის) ანაზღაურების დაკისრების ნაწილი და მითითებულ ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდა; დანარჩენ ნაწილში თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 6 თებერვლის გადააწყვეტილება დარჩა უცვლელად.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს ე. მ-მა და საქართველოს მთავარმა პროკურატურამ.
ე. მ-ი საკასაციო საჩივარში მიუთითებს, რომ უნდა გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილების სარეზულოციო ნაწილის მე-2 პუნქტი და გაუქმებული გადაწყვეტილების ნაწილში საკასაციო სასამართლოს მიერ ახალი გადაწყვეტილების მიღებით ძალაში უნდა დარჩეს თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2017 წლის 6 თებერვლის გადაწყვეტილების მე-2 და მე-3 პუნქტები. კასატორი მიუთითებს, რომ სააპელაციო სასამართლომ, მართალია, გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, მაგრამ არასწორად განმარტა იგი. მისი მოსაზრებით მოცემულ შემთხვევაში სახეზეა სამოქალაქო კოდექსის 1005-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული მარეაბილიტირებელი გარემოება და შესაბამისად, ქმედების უკანონობა, რაც ზიანის ანაზღაურების საფუძველს წარმოადგენს. სააპელაციო პალატის მოსაზრებით, საქალაქო სასამართლომ სწორად აღნიშნა, რომ მოსარჩელის მიმართ წლების განმავლობაში მიმდინარე სისხლისამართლებრივი დევნა ერთმნიშვნელოვნად წარმოადგენს მორალური ზიანის ანაზღაურების საფუძველს, სახეზეა მიზეზობრივი კავშირი, სახელმწიფო ორგანოების ქმედებასა და დამდგარ შედეგს შორის. თუმცა, სამოქალაქო კოდექსის 1005-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნა სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა და მიყენებულ ზიანში მარტო მორალური ზიანი იგულისხმა. მაშინ,როდესაც აღნიშნული მუხლის მოთხოვნები გულისხმობს უკანონო და დაუსაბუთებელი საპროცესო მოქმედების შედეგად რეაბილიტირებულისათვის მიყენებულ ქონებრივი და მორალური ზიანის ანაზღაურების უზრუნველყოფასაც. კერძოდ, უნდა ანაზღაურდეს ხელფასი, ან სხვა შემოსავალი, რომელიც სარეაბილიტაციო პირს მოაკლდა, მათ შორის ანაცდენი სარგებელი, პენსია, დახმარება - თუ მათი გადახდა შეჩერებული იყო.
კასატორი არ იზიარებს სააპელაციო პალატის მსჯელობას მატერიალური ზიანის (მიუღებელი ხელფასის და მიუღებელი პენსიის) ანაზღაურების დაკისრების ნაწილში სარჩელის უსაფუძვლობასთან დაკავშირებით და აღნიშნავს, რომ მისი მუშაობის შეწყვეტა შპს. „...ში“ 2008 წლის ნოემბრიდან დაკავშირებული იყო სწორედ მის მიმართ განხორციელებულ დევნასთან. უმუშევრად დარჩენის გამო იგი იძულებული გახდა და საცხოვრებლად დაბრუნდა დაბა ახალგორში, სადაც დაიბადა, 30 წელზე მეტი იმუშავა და გააჩნია საცხოვრებელი სახლი, რადგან მას ემუქრებოდა განზრახ დევნა, მუქარა, ღირსების შელახვა, რის უტყუარ მტკიცებულებას წარმოადგენს ფინანსური პოლიციისა და პროკურატურის საქმიანობა შპს „...ის“ მიმართ შემოწმების დაწყებიდან (2008 წლის სექტემბერი) საბრალდებო დასკვნის შედგენამდე (2010 წლის 26 ივლისი), რამაც შეულახა საქმიანი რეპუტაცია. ოფისის დალუქვისა და ქონების დაყადაღების გამო აღარ მიეცა მუშაობის გაგრძელების საშუალება შპს „...ში“ 2008 წლის ნოემბრიდან და საქმიანი რეპუტაციისა შელახვისა და საგამოძიებო ორგანოებთან საქმის დაჭერის გამო შეუწყვიტა საქმიანი ურთიერთობა შ.პ.ს. „ქ...მაც“, ამდენად მისი მუშაობის შეწყვეტის მიზეზი ორივე საზოგადოებაში მის განზრახ დევნაში მონაწილე ორგანოების უკანონო და დაუსაბუთებელი ქმედებებია, რაც ექვემდებარება ხელფასის სახით მიუღებელი შემოსავლის ანაზღაურებას 165720 ( ას სამოცდახუთი ათას შვიდას ოცი) ლარის ოდენობით.
კასატორი ასევე არ იზიარებს სააპელაციო პალატის მითითებას იმის თაობაზე, რომ დადასტურებული არ არის უშუალოდ სისხლისამართლებრივი დევნის განმახორციელბელი ორგანოს უკანონო და დაუსაბუთებელი ქმედებების გამო 2011 წლის 05 ივლისიდან (საპენსიო ასაკის დადგომიდან) 2015 წლის 01 მარტამდე (პენსიის დანიშვნამდე) ე. მ-ის მიერ პენსიის მიუღებლობა და ამასთან დაკავშირებით კასატორი განმარტავს, რომ სასამართლომ 2011 წლის 18 თებერვალს მიუსაჯა 7,5 წლით თავისუფლების აღკვეთა, დააკისრა ჯარიმის სახით 70 ათასი ლარის გადახდა. ამავე პერიოდში მასზე იყო გამოცხადებული ძებნა, საპენსიო ასაკი შეუსრულდა განაჩენის გამოცხადებიდან ხუთი თვის შემდეგ, 2011 წლის 5 ივლისს, შესაბამისად, გაუგებარია როგორ უნდა წარედგინა სოციალური მომსახურების სააგენტოში „განცხადება და კანონით გათვალისწინებული დოკუმენტები“ პატიმრობა მისჯილ და ძებნილ ადამიანს.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილება უცვლელად დატოვებულ ნაწილში საკასაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს მთავარმა პროკურატურამ და მოითხოვა აღნიშნული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით ე. მ-ის სასარჩელო მოთხოვნების დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.
კასატორი საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-9 პუნქტზე, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 207-208-ე მუხლებსა და საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 992-ე, 1005-ე მუხლებზე მიუთითებს და აღნიშნავს, რომ ხაშურის რაიონული სასამართლოს 2011 წლის 18 თებერვლის განჩინებით ე. მ-ი ცნობილ იქნა დამნაშავედ წარდგენილ ბრალდებაში, რომელიც ძალაში დარჩა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2015 წლის 17 სექტემბრის განაჩენით, საბოლოოდ, ე. მ-ის მიმართ სისხლისამართლებრივი დევნა შეწყდა საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2016 წლის 19 აპრილის განჩინებით, სადაც არ არის მითითებული სისხლისსამართლებრივი დევნის შეწყვეტის სამართლებრივი საფუძველი, რომელიც განსაზღვრულია სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით და რაც საფუძველს იძლევა შეფასდეს სისხლისსამართლებრივი დევნის შეწყვეტის წინაპირობა. შესაბამისად, ადმინისტრაციული სასამართლოს მითითება, რომ მოცემულ შემთხვევაში სახეზეა მარეაბილიტირებელი გარემოება, კასატორს მიაჩნია საფუძველსმოკლებულად.
გარდა ამისა, კასატორი მიუთითებს, რომ პირს ზიანი უნდა მიადგეს ქმედების განზრახი ან უხეში გაუფრთხილებლობის ბრალის ფორმით, ამასთან მიზეზობრივი კავშირი უნდა არსებობდეს განხორციელებულ ქმედებასა და დამდგარ შედეგს-ზიანს შორის. ასევე მოხელის უკანონო ქმედება, რომელმაც პირისათვის ზიანი გამოიწვია, უნდა გამომდინარეობდეს მოხელის სამსახურებრივი მდგომარეობიდან და იყოს ბრალეული, განზრახი ან უხეში გაუფრთხილებელი და უნდა არსებობდეს პირდაპირი და არა სავარაუდო მიზეზობრივი კავშირი ქმედებასა და დამდგარ შედეგს შორის. მოცემულ შემთხვევაში კი, აღნიშნულს ადგილი არ ჰქონია. კონკრეტული საგამოძიებო მოქმედების ჩატარება ეფუძნებოდა კანონს და კანონის საფუძველზე მიღებულ საპროცესო დოკუმენტებს. ამდენად, ჩატარებული საგამოძიებო მოქმედებები არ შეიძლება გაგებულ იქნეს, როგორც ვინმეს მხრიდან განზრახი ან უხეში გაუფრთხილებელი ქმედებით ზიანის მიყენებად.
კასატორის მოსაზრებით, როგორც წარმოდგენილი საქმის მასალებიდან დგინდება, ე. მ-ის მიმართ წარმოებდა სისხლის სამართლის საქმე, მის მიერ სავარაუდოდ სისხლის სამართლის კოდექსით გათვალისწინებული დასჯადი ქმედების ჩადენასთან დაკავშირებით. სისხლის სამართლის საქმის წარმოების ფარგლებში მას აღკვეთის ღონისძიების სახით შეეფარდა პატიმრობა. თუ ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში პირის მიმართ სისხლისსამართლებრივი დევნის მიმდინარეობისას ამ უკანასკნელის მიმართ საპროცესო მოქმედებები მოხდა კანონით დადგენილი წესის დაცვით, შესაბამისად, სახეზე არ არის თანამდებობის პირის უკანონო და დაუსაბუთებელი ქმედება და საბოლოოდ, პირის მიმართ სისხლისსამართლებრივი დევნის მარეაბილიტირებელი საფუძვლით დამთავრების შემთხვევაშიც არ არსებობს ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის კანონიერი საფუძველი, ამდენად კასატორი მიიჩნევს, რომ ე. მ-ის მიმართ საპროცესო მოქმედებები განხორციელდა კანონის სრული დაცვით, შესაბამისად, არ არსებობს მისი მოთხოვნის დაკმაყოფილების სამართლებრივი საფუძველი.
კასატორი ასევე მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მე-18 და 413-ე მუხლის პირველი ნაწილზე და განმარტავს, რომ მორალური ზიანის ოდენობის განსაზღვრისას მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული ის გარემოება, რომ კომპენსაციის ოდენობა ვერ აღუდგენს დაზარალებულს ხელყოფამდე არსებულ მდგომარეობას, შესაბამისად, ოდენობა უნდა გამომდინარეობდეს გონივრული და სამართლიანი განსჯის შედეგად. სუსგ 08.04.2009 წლის ბს-972-936(3კ-08) სუსგ 10.04.2014 წლის ადმინისტრაციულ საქმეზე ბს-648-623(3კ-13) ჩამოყალიბებული განმარტების შესაბამისად, კომპენსაციის ოდენობის განსაზღვრისას მხედველობაშია მისაღები, რომ კომპენსაციის ოდენობა არ უნდა იყოს უსაშველოდ გაზრდილი და არ უნდა მოწყდეს რეალობას. მართალია, მორალური ზიანის ანაზღაურების მოცულობას განსაზღვრავს სასამართლო მოსარჩელის მოთხოვნის საფუძველზე, მაგრამ ეს მოთხოვნა მხოლოდ მოსარჩელის მოსაზრებაა და სასამართლოს მიხედულებით უნდა გადაწყდეს.
კასატორი აღნიშნავს, რომ მორალური ზიანის საკითხის განხილვისას სასამართლომ გარდა მოსარჩელის განმარტებისა და დადგენლი ფაქტობრივი გარემოებებისა, მხედველობაში უნდა მიიღოს როგორც ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიერ საქართველოსთან მიმართებით დადგენილი პრაქტიკა, ასევე, საქართველოს საერთო სასამართლოების პრაქტიკა ანალოგიურ საქმეებზე, რომლებიც დღეის მდგომარეობით საკმაოდ ბევრია, შესაბამისად, სასამართლო პრაქტიკისა და საქმის ფაქტობრივი გარემოებების გათვალისწინებით მიიჩნევს, რომ ე. მ-ის სასარგებლოდ მორალური ზიანის სახით 10 000 ლარის დაკისრება შეუსაბამოდ მაღალ ოდენობას წარმოადგენს და არ გამომდინარეობს გონივრული და სამართლიანი ანაზღაურების კრიტერიუმებიდან.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 23 ივლისის განჩინებებით საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული ე. მ-ის საჩივარი. ხოლო 2018 წლის 02 აგვისტოს განჩინებით საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული საქართველოს მთავარი პროკურატურის საკასაციო საჩივარი.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ ე. მ-ისა და საქართველოს მთავარი პროკურატურის საკასაციო საჩივრები არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, კერძოდ, აღნიშნული ნორმის თანახმად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივარი დაიშვება, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრები არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
საკასაციო საჩივრები არ არის დასაშვები სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით და ამასთან, არ არსებობს საკასაციო საჩივრების განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება ასევე არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. ამასთან, საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ კასატორები ვერ ასაბუთებენ სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით. კასატორები საკასაციო საჩივარში ვერ აქარწყლებებ სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და დასკვნებს.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პარაგრაფი ავალდებულებს სასამართლოს დაასაბუთოს თავისი გადაწყვეტილება, რაც არ უნდა იქნეს გაგებული თითოეულ არგუმენტზე დეტალური პასუხის გაცემად (იხ. ჯღარკავა საქართველოს წინააღმდეგ, №7932/03; Van de Hurk v. Netherlands, par.61, Garcia Ruiz v. Spain [GC] par.26; Jahnke and Lenoble v France (dec.); Perez v France [GC], par. 81).
საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე ქვედა ინსტანციის სასამართლოების მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გაკეთებულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არსებითაც სწორად გადაწყვიტა მოცემული დავა.
საკასაციო პალატა მორალური ზიანის ოდენობასთან დაკავშირებით სამოქალაქო კოდექსის 1005-ე მუხლის მე-3 ნაწილზე მითითებით აღნიშნავს, რომ უკანონო ბრალდების/პატიმრობის ან მსჯავრდების საქმეებთან მიმართებაში სასამართლოს მიერ არამატერიალური (მორალური) ზიანის თანხის ოდენობის განსაზღვრა ხორციელდება თითოეულ საქმეში ინდივიდუალურად, საქმის ფაქტობრივი გარემოებების, მორალური ზიანის მიმართ დაზარალებულის სუბიექტური დამოკიდებულების, ობიექტური გარემოებებისა და სხვა ფაქტორების გათვალისწინებით. საკასაციო პალატა იზიარებს სააპელაციო პალატის შეფასებას, მორალური ზიანის ასანაზღაურებლად 10 000 ლარის გონივრულობასთან დაკავშირებით, ე. მ-ის 2009 წლიდან 2016 წლამდე მიმდინარე სისხლისსამართლებრივი დევნის გათვალისწინებით, რამაც გამოიწვია პირის ღირსების შელახვა. აღნიშნული სამართლებრივი სიკეთის ხელყოფა კი, არაქონებრივი ზიანის ანაზღაურების საფუძველია.
საკასაციო პალატა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 207-208-ე მუხლების მოთხოვნათა გათვალისწინებით, ვერ გაიზიარებს კასატორის პრეტენზიას შპს „...ში“ და „ქ...ში“ მიუღებელი ხელფასის - 165 720 ლარის ოდენობით ანაზრაურების საფუძვლიანობასთან დაკავშრებით და ასევე მიუღებელი პენსიის ანაზღაურებასთან დაკავშირებით, ვინაიდან დადგენილია, რომ ე. მ-ი (გვარის შეცვლია შემდეგ მ-ი) შპს „...ის“ დირექტორად დაინიშნა 2007 წლის 27 ივნისის №187 ბრძანებით. თავად ე. მ-ის მიერ სასამართლო სხდომაზე მიცემული განმარტების თანახმად, დადგენილია, რომ იგი შპს „...ში“ აღარ მუშაობს 2008 წლის პირველი ნოემბრიდან, პირადი განცხადების საფუძველზე, ხოლო შპს „ქ...ში“ იგი მუშაობდა 2008 წლის 31 დეკემბრამდე. ამდენად, ნათელია, რომ სისხლის სამართლის საქმეზე გამოძიების დაწყების დროიდან (2009 წ.) ე. მ-ის შპს „...სა“ და შპს „ქ...ში“ მუშაობა დადასტურებული არ არის. ასეევ დადგენილია, რომ 1946 წლის 5 ივლისს დაბადებულმა ე. მ-მა საპენსიო ასაკს მიაღწია 2011 წლის 5 ივლისს და ამ დროისათვის მის მიმართ მიმდინარეობდა სისხლისსამართლებრივი დევნა, გამოტანილი იყო გამამტყუნებელი განაჩენი, თუმცა 2015 წლის პირველ მარტამდე არ არსებობდა მოსარჩელისათვის პენსიის დანიშვნის შესახებ გადაწყვეტილება, შესაბამისად, მითითებულ დრომდე მოსარჩელისათვის დანიშნული პენსიის შეჩერების საფუძველი ვერ წარმოიშობოდა. ამასთან ვერ იქნა დადასტურებული, რომ უშუალოდ სისხლისსამართლებრივი დევნის განმახორციელებელი ორგანოს უკანონო და დაუსაბუთებელმა ქმედებამ გამოიწვია 2011 წლიდან (საპენსიო ასაკის მიღწევიდან) 2015 წლის პირველ მარტამდე (პენსიის დანიშვნამდე) ე. მ-ის მიერ პენსიის დანიშვნის მოთხოვნის წარუდგენლობა კომპეტენტურ ორგანოში, მით უფრო იმ პირობებში, როდესაც საქმეზე დადგენილია, რომ ე. მ-მა მის მიმართ 2016 წლის 19 აპრილის გამამართლებელი განაჩენის გამოტანამდე ისარგებლა შესაბამისი განცხადების წარდგენის უფლებით და 2015 წლის პირველი მარტიდან დაენიშნა სახელმწიფო გასაცემელი. საქმეზე დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებებიდან გამომდინარე საკასაციო პალატა იზიარებს სააპელაციო პალატის შეფასებას, რომ არ დგინდება მიზეზობრივი კავშირი საქართველოს პროკურატურის ქმედებას (სისხლისსამართლებრივი დევნის დაწყება) და შედეგს (დევნის მიმდინარეობისას მიუღებელი შემოსავალი, როგორც პენსიის ასევე ხელფასის სახით) შორის, დადგენილად ვერ იქნება მიჩნეული, რომ მოპასუხე საქართველოს მთავარი პროკურატურის ქმედება (ე. მ-ისათვის ბრალდების წარდგენა) მატერიალური ზიანის (მიუღებელი შემოსავალის) გამოწვევის უშუალო წინაპირობაა.
ამდენად, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივრებს _ წარმატების პერსპექტივა.
ზემოთქმულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც საკასაციო საჩივარი არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. საქართველოს მთავარი პროკურატურისა და ე. მ-ის საკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილება;
3.საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.


თავმჯდომარე ვ. როინიშვილი




მოსამართლეები: მ. ვაჩაძე




ნ. სხირტლაძე