#ბს-709(2კ-19) 14 ნოემბერი, 2019 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:

თავმჯდომარე მაია ვაჩაძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: ნუგზარ სხირტლაძე
ვასილ როინიშვილი

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, ზეპირი განხილვის გარეშე, შეამოწმა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის საფუძვლების არსებობა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 30 იანვრის განჩინების გაუქმების თაობაზე.

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

2017 წლის 8 თებერვალს სს „სადაზღვევო კომპანია ...“-მა სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას, მოპასუხეების - საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურის მიმართ.
მოსარჩელის მითითებით, სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის მიერ 2015 წელს განხორციელებულ იქნა სს „სადაზღვევო კომპანია ...“-ის საგადასახადო შემოწმება. შემოწმებამ მოგების გადასახადის მიზნებისათვის მოიცვა 2011-2014 წლები. შემოწმების აქტის თანახმად, საწარმოს ...ში ასახული 2005 წელს სს „სადაზღვევო კომპანია ა...თან“ შეწყმული სს „სადაზღვევო კომპანია ს...ის“ დებიტორების დარეზერვების და ჩამოწერის თანხები (სულ 444 492 ლარის ოდენობით) მიჩნეულ იქნა უსაფუძვლოდ. შედეგად, სს „სადაზღვევო კომპანია ...“-ის ერთობლივი შემოსავლიდან გამოსაქვითი ხარჯი დაექვემდებარა შემცირებას 2011-2014 წლებში საწარმოს მიერ ...ზე (სადავო ოდენობის ფარგლებში) დარიცხული და გამოქვითული ამორტიზაციის თანხით, ასევე, გადახდილი ქონების გადასახადის ოდენობით. მოსარჩელის აღნიშვნით, აუდიტის დეპარტამენტის 2015 წლის 7 აგვისტოს შემოწმების აქტის საფუძველზე, გამოცემულ იქნა სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 2015 წლის 13 აგვისტოს #30422 ბრძანება და 2015 წლის 13 აგვისტოს #094-304 საგადასახადო მოთხოვნა, რომელთა თანახმადაც, სს „სადაზღვევო კომპანია ...“-ს დაერიცხა მოგების გადასახადი და ჯარიმა სადავო საკითხთან დაკავშირებით (სულ 25 954.43 ლარი). მოსარჩელე მიიჩნევს, რომ სსიპ შემოსავლების სამსახურის მიერ თანხების დარიცხვა განხორციელებულია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მოთხოვნათა დარღვევით.
ამდენად, მოსარჩელემ ...ის ღირებულების შემცირების შედეგად გადასახადებისა და ჯარიმების დარიცხვის ნაწილში სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 2015 წლის 13 აგვისტოს #30422 ბრძანებისა და 2015 წლის 13 აგვისტოს #094-304 საგადასახადო მოთხოვნის, სსიპ შემოსავლების სამსახურის 2015 წლის 23 ოქტომბრის #39607 ბრძანებისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს 2016 წლის 29 დეკემბრის გადაწყვეტილების (საჩივარი #11515/2/15) ბათილად ცნობა მოითხოვა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 13 ივნისის გადაწყვეტილებით სს „სადაზღვევო კომპანია ...“-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილი სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 2015 წლის 13 აგვისტოს #30422 ბრძანება და 2015 წლის 13 აგვისტოს #094-304 საგადასახადო მოთხოვნა, სსიპ შემოსავლების სამსახურის 2015 წლის 23 ოქტომბრის #39607 ბრძანება და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს 2016 წლის 29 დეკემბრის გადაწყვეტილება (საჩივარი #11515/2/15) ...ის ღირებულების შემცირების შედეგად გადასახადებისა და ჯარიმების დარიცხვის ნაწილში.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 13 ივნისის გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს საქართველოს ფინანსთა სამინისტრომ და სსიპ შემოსავლების სამსახურმა, რომლებმაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვეს.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 30 იანვრის განჩინებით სსიპ შემოსავლების სამსახურისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სააპელაციო საჩივრები არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 13 ივნისის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო სასამართლომ სრულად გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს დასკვნები საქმის სამართლებრივ საკითხებთან დაკავშირებით და მიუთითა, რომ ...ი წარმოიშობა და აღირიცხება იმავე წესით, რომლითაც გადასახადის გადამხდელი ხელმძღვანელობს ბუღალტრული აღრიცხვისათვის - ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტებით. მოცემულ შემთხვევაში კი, სადავო არ იყო ის გარემოება, რომ საწარმოს შერწყმის შედეგად წარმოქმნილი ...ი მოსარჩელეს აღრიცხული ჰქონდა აუდიტორული დასკვნის საფუძველზე, რომელიც განხორციელდა „...ის“ მიერ. კერძოდ, საქმეში წარმოდგენილი შპს „...ის“ 2013 წლის 23 ივლისის წერილის მიხედვით, სს „სადაზღვევო კომპანია ბ...ის“ და სს „სადაზღვევო კომპანია ა...ის“ გაერთიანების შედეგად, სს „სადაზღვევო კომპანია ა...ი ბ...ის“ წარმოეშვა ...ი, რომელიც მოიცავს 2005 წელს სს „სადაზღვევო კომპანია ა...თან“ შერწყმული სს „სადაზღვევო კომპანია ს...ის“ ...საც. „ს...ის“ ...ის გამოთვლა მოხდა ფასს 3-ის შესაბამისად, რომლის მიხედვითაც, შეძენილი კომპანიის აქტივები და ვალდებულებები შეძენის თარიღისათვის მათი სამართლიანი ღირებულებით უნდა შეფასდეს. ამის შედეგად, გარკვეული მაკორექტირებელი გატარებები შევიდა „ს...ის“ აქტივებისა და ვალდებულებების საბალანსო უწყისში ასახულ თანხებში, მათ შორის, მისაღები სადაზღვევო პრემიის თანხებში. ამრიგად, სააპელაციო სასამართლომ მართებულად მიიჩნია პირველი ინსტანციის სასამართლოს განმარტება, რომ მოსარჩელეს კანონმდებლობის წესის დაცვით ჰქონდა ...ი აღრიცხული, კერძოდ, ფასს-ის შესაბამისად, რომელშიც შედიოდა დებიტორული დავალიანებები (მისაღები სადაზღვევო პრემიის თანხები), რასაც ადასტურებდა წარმოდგენილი შპს „...ის“ 2013 წლის 23 ივლისის წერილი.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 30 იანვრის განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს საქართველოს ფინანსთა სამინისტრომ და სსიპ შემოსავლების სამსახურმა, რომლებმაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვეს.
კასატორის - საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს განმარტებით, იმის გათვალისწინებით, რომ პირველადი საგადასახადო დოკუმენტი წარმოადგენს დოკუმენტს, რომლის საფუძველზედაც დგინდება საგადასახადო ვალდებულებები, გადასახადის გადამხდელმა აღნიშნული დოკუმენტების შენახვა უნდა უზრუნველყოს არანაკლებ 6 წლის განმავლობაში იმ კალენდარული წლის დამთავრებიდან, როდესაც აღნიშნული დოკუმენტების საფუძველზე დგინდება საგადასახადო ვალდებულებები. აღნიშნულ მსჯელობას განამტკიცებს ის გარემოებაც, რომ პირველადი საგადასახადო დოკუმენტების შენახვის 6-წლიანი ვადა უშუალო კავშირშია ამავე კოდექსით დადგენილ გადასახადის თანხის დარიცხვის და საგადასახადო ვალდებულების შესახებ საგადასახადო მოთხოვნის წარდგენის 6-წლიან ხანდაზმულობასთან, ხოლო ეს უკანასკნელი კი აითვლება შესაბამისი საგადასახადო ვალდებულების წარმოშობის კალენდარული წლის დასრულებიდან.
ამასთან, კასატორი აღნიშნავს, რომ მოსარჩელე ვერ ასაბუთებს, თუ რა ხარჯი იქნა მის მიერ გაწეული, რაც დაკავშირებულია ერთობლივი შემოსავლის მიღებასთან, ხოლო, მეორე მხრივ, ასეთი ხარჯის არსებობის შემთხვევაშიც, დაუსაბუთებელია სს „სადაზღვევო კომპანია ს...ის“ (მოსარჩელის განცხადებით 2005 წლამდე წარმოშობილ) არაიდენტიფიცირებად მოთხოვნის უფლებებზე შესაძლო გაწეული ხარჯის მოსარჩელის ეკონომიკურ საქმიანობასთან კავშირი. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე და იმის გათვალისწინებით, რომ მოსარჩელის მიერ არ არის წარმოდგენილი ერთობლივი შემოსავლიდან გამოსაქვით ხარჯებში მის მიერ გათვალისწინებულ ...თან, მის ფორმირებასთან - სს „სადაზღვევო კომპანია ს...ის“ დებიტორების დარეზერვების და ჩამოწერის თანხებთან დაკავშირებული რაიმე სახის დოკუმენტაცია, კასატორი მიიჩნევს, რომ მოსარჩელის არგუმენტები უსაფუძვლოა, რის გამოც არ არსებობდა სარჩელის დაკმაყოფილების სამართლებრივი საფუძველი.
კასატორის - სსიპ შემოსავლების სამსახურის მითითებით, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 136-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია სწორად და დროულად აღრიცხოს შემოსავლები და ხარჯები დოკუმენტურად დადასტურებულ მონაცემთა საფუძველზე, ამ თავით გათვალისწინებული მეთოდების გამოყენებით და მიაკუთვნოს იმ საანგარიშო პერიოდს, რომელშიც მოხდა მათი მიღება და გაწევა. ამავე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია სწორად აღრიცხოს თავის საქმიანობასთან დაკავშირებული ყველა ოპერაცია, რათა გარანტირებული იყოს კონტროლი მათ დაწყებაზე, მიმდინარეობასა და დასრულებაზე. ამასთან, საგადასახადო კოდექსის 105-ე მუხლის პირველი და მე-3 ნაწილების თანახმად, ერთობლივი შემოსავლიდან გამოიქვითება ყველა ხარჯი, რომელიც დაკავშირებულია მის მიღებასთან, გარდა იმ ხარჯებისა, რომლებიც ამ კოდექსის თანახმად გამოქვითვას არ ექვემდებარება. თუ ამ კოდექსით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული, ყველა ხარჯი დოკუმენტურად უნდა იყოს დადასტურებული.
კასატორის განმარტებით, გამომდინარე იქიდან, რომ მომჩივნის მიერ არ ყოფილა წარდგენილი ერთობლივი შემოსავლიდან გამოსაქვით ხარჯებში მის მიერ გათვალისწინებულ ...თან, მის ფორმირებასთან - სს „სადაზღვევო კომპანია ს...ის“ დებიტორების დარეზერვებისა და ჩამოწერის თანხებთან დაკავშირებული რაიმე სახის დოკუმენტაცია, სასამართლოს არგუმენტები საფუძველს არის მოკლებული.
რაც შეეხება სააპელაციო სასამართლოს დასაბუთებას დოკუმენტაციის შენახვის ხანდაზმულობასთან დაკავშირებით, კასატორი განმარტავს, რომ სს „სადაზღვევო კომპანია ...“-მა საგადასახადო ანგარიშგება განახორციელა 2011-2015 წლებში, შესაბამისად, ის დოკუმენტაციაც, რომლის საფუძველზეც განახორციელა ანგარიშგება, მიეკუთვნება 2011-2015 წლების საანგარიშო პერიოდს.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 24 მაისის განჩინებით საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივრები.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივრები არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, კერძოდ, აღნიშნული ნორმის თანახმად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივარი დაიშვება, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრები არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
საკასაციო საჩივრები არ არის დასაშვები სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით და ამასთან, არ არსებობს საკასაციო საჩივრების განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება ასევე არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. ამასთან, საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ კასატორები ვერ ასაბუთებენ სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით. კასატორები საკასაციო საჩივრებში ვერ აქარწყლებენ სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და დასკვნებს.
საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გაკეთებულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არსებითად სწორად გადაწყვიტა მოცემული დავა.
განსახილველ შემთხვევაში, დავის საგანს წარმოადგენს ...ის ღირებულების შემცირების შედეგად გადასახადებისა და ჯარიმების დარიცხვის ნაწილში სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 2015 წლის 13 აგვისტოს #30422 ბრძანებისა და 2015 წლის 13 აგვისტოს #094-304 საგადასახადო მოთხოვნის, სსიპ შემოსავლების სამსახურის 2015 წლის 23 ოქტომბრის #39607 ბრძანებისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს 2016 წლის 29 დეკემბრის გადაწყვეტილების (საჩივარი #11515/2/15) კანონიერება.
საკასაციო სასამართლო უპირველესად აღნიშნავს, რომ როგორც დღეს მოქმედი, ისე სადავო პერიოდში მოქმედი საგადასახადო კოდექსი არ შეიცავს რაიმე სპეციალურ დათქმას კონკრეტულად ...თან მიმართებით, კერძოდ, ...ის აღრიცხვის სპეციალურ წესთან დაკავშირებით. ამდენად, გამოყენებული უნდა იქნას აღრიცხვის ზოგადი წესები. საგადასახადო კოდექსის 136-ე მუხლის მე-5 ნაწილის შესაბამისად, დასაბეგრი შემოსავალი (მოგება) უნდა განისაზღვროს იმავე მეთოდით, რომელსაც გადასახადის გადამხდელი იყენებს ბუღალტრული აღრიცხვისათვის. ამასთანავე, შემოსავლის (მოგების) კორექტირება ხდება მხოლოდ ამ კოდექსის მოთხოვნების შესაბამისად. თუ ამავე კოდექსით გათვალისწინებული გამოქვითვების მიხედვით, გადასახადის გადამხდელის ბუღალტრული აღრიცხვის მონაცემები და კოდექსით დადგენილი ზღვრული ნორმები განსხვავდება ერთმანეთისაგან, დასაბეგრი ობიექტის განსაზღვრისათვის მან უნდა გამოიყენოს ამ კოდექსით დადგენილი ნორმები. 2011 წლამდე მოქმედი საგადასახადო კოდექსის 199-ე მუხლის მე-3 ნაწილი, ასევე, ადგენდა, რომ დასაბეგრი შემოსავალი (მოგება) უნდა განისაზღვროს იმავე მეთოდით, რომელსაც გადასახადის გადამხდელი იყენებს ბუღალტრული აღრიცხვისათვის. ამასთან, შემოსავლის (მოგების) კორექტირება ხდება მხოლოდ ამ კოდექსის მოთხოვნების შესაბამისად. თუ კოდექსით გათვალისწინებული გამოქვითვების მიხედვით გადასახადის გადამხდელის ბუღალტრული აღრიცხვის მონაცემები და კოდექსით დადგენილი ზღვრული ნორმები განსხვავდება ერთმანეთისაგან, მაშინ დასაბეგრი ობიექტის განსაზღვრის მიზნით პირმა უნდა უზრუნველყოს გამოქვითვების საგადასახადო აღრიცხვა.
საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მითითებას, რომ ...ი წარმოიშობა და აღირიცხება იმავე წესით, რომლითაც გადასახადის გადამხდელი ხელმძღვანელობს ბუღალტრული აღრიცხვისათვის - ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტებით. მოცემულ შემთხვევაში კი, სადავო არ არის ის გარემოება, რომ საწარმოს შერწყმის შედეგად წარმოქმნილი ...ი მოსარჩელეს აღრიცხული ჰქონდა აუდიტორული დასკვნის საფუძველზე, რომელიც განხორციელდა „...ის“ მიერ. კერძოდ, საქმეში წარმოდგენილი შპს „...ის“ 2013 წლის 23 ივლისის წერილის მიხედვით, სს „სადაზღვევო კომპანია ბ...ის“ და სს „სადაზღვევო კომპანია ა...ის“ გაერთიანების შედეგად, სს „სადაზღვევო კომპანია ა...ი ბ...ის“ წარმოეშვა ...ი, რომელიც მოიცავს 2005 წელს სს „სადაზღვევო კომპანია ა...თან“ შერწყმული სს „სადაზღვევო კომპანია ს...ის“ ...საც. „ს...ის“ ...ის გამოთვლა მოხდა ფასს 3-ის შესაბამისად, რომლის მიხედვითაც, შეძენილი კომპანიის აქტივები და ვალდებულებები შეძენის თარიღისათვის მათი სამართლიანი ღირებულებით უნდა შეფასდეს. ამის შედეგად, გარკვეული მაკორექტირებელი გატარებები შევიდა „ს...ის“ აქტივებისა და ვალდებულებების საბალანსო უწყისში ასახულ თანხებში, მათ შორის, მისაღები სადაზღვევო პრემიის თანხებში. ამდენად, საკასაციო სასამართლო მართებულად მიიჩნევს ქვედა ინსტანციის სასამართლოთა განმარტებას, რომ მოსარჩელეს კანონმდებლობის წესის დაცვით ჰქონდა ...ი აღრიცხული, კერძოდ, ფასს-ის შესაბამისად, რომელშიც შედიოდა დებიტორული დავალიანებები (მისაღები სადაზღვევო პრემიის თანხები), რასაც ადასტურებდა წარმოდგენილი შპს „...ის“ 2013 წლის 23 ივლისის წერილი.
საგადასახადო დოკუმენტაციის შენახვის ხანდაზმულობის ვადის საკითხთან მიმართებით, საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მითითებას 2011 წლამდე მოქმედი საგადასახადო კოდექსის 93-ე მუხლის მე-6 ნაწილზე, რომლის მიხედვით, გადასახადის გადამხდელი/საგადასახადო აგენტი ან სხვა ვალდებული პირი ვალდებულია შეინახოს სააღრიცხვო დოკუმენტაცია იმ კალენდარული წლის დამთავრებიდან, რომელსაც იგი მიეკუთვნება, არანაკლებ 6 წლის განმავლობაში. 2010 წლის საგადასახადო კოდექსში 2015 წლის 18 დეკემბერს განხორციელებულ საკანონმდებლო ცვლილებამდე მოქმედი რედაქციის 72-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით კი, პირი ვალდებულია პირველადი საგადასახადო დოკუმენტი შეინახოს იმ კალენდარული წლის დამთავრებიდან, რომელსაც იგი მიეკუთვნება, არანაკლებ 6 წლის განმავლობაში, ხოლო 43-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ვ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია უზრუნველყოს იმ დოკუმენტის შენახვა 6 წლის ვადით: რომლის საფუძველზედაც ხდება გადასახადებით დაბეგვრის ობიექტების აღრიცხვა და საგადასახადო დეკლარაციების შედგენა, აგრეთვე შემოსავლის/მოგების მიღების, გაწეული ხარჯებისა და გადახდილი ან/და დაკავებული გადასახადების დადასტურება; რომელიც აღნიშნულია საბაჟო დეკლარაციაში და რომლის შემოსავლების სამსახურისათვის წარდგენა საქონლის დეკლარირებისას სავალდებულო არ არის.
ზემოაღნიშნულ ნორმათა საფუძველზე, საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას, რომ სადავო პერიოდში მოქმედი კანონმდებლობით გადასახადის გადამხდელი ვალდებული იყო, პირველადი საგადასახადო დოკუმენტი შეენახა 6 წლის განმავლობაში იმ კალენდარული წლის დამთავრებიდან, რომელსაც ეს დოკუმენტი მიეკუთვნებოდა. განსახილველ შემთხვევაში მოპასუხეთა მიერ მოთხოვნილი სადაზღვევო მომსახურების მიწოდების და სადაზღვევო პრემიის თანხების მიღებაზე მოთხოვნის უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტები წარმოადგენს სს „სადაზღვევო კომპანია ს...ის“ დებიტორული მოთხოვნების დამადასტურებელ ხელშეკრულებებს. ამასთან, აღნიშნული კომპანია აღარ არსებობს 2005 წლიდან და შესაბამისად, მოთხოვნილი ხელშეკრულებები განეკუთვნება 2005 წლამდე საანგარიშო პერიოდის დოკუმენტებს. საგადასახადო შემოწმება კი განხორციელებულია 2015 წელს. ამდენად, საგადასახადო შემოწმების მომენტისთვის სადავო დოკუმენტაციის შენახვისა და წარდგენის ვალდებულება კომპანიას არ გააჩნდა.
რაც შეეხება სადავო ხარჯის კავშირს ეკონომიკურ საქმიანობასთან, დადგენილია, რომ კომპანიას ...ში ჩართული ჰქონდა დებიტორული დავალიანებები, რომელიც გამომდინარეობს სს „სადაზღვევო კომპანია ს...ის“ მიერ მესამე პირებისათვის გაწეული სადაზღვევო მომსახურებიდან (მისაღები სადაზღვევო პრემია). ეკონომიკური საქმიანობა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მე-9 მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, არის ნებისმიერი საქმიანობა, რომელიც ხორციელდება მოგების, შემოსავლის ან კომპენსაციის მისაღებად, მიუხედავად ასეთი საქმიანობის შედეგებისა. ამავე კოდექსით ამომწურავად არის დადგენილი საქმიანობის სახეები, რომელიც არ წარმოადგენს ეკონომიკურ საქმიანობას და აღნიშნული ჩამონათვალი არ მოიცავს სადაზღვევო მომსახურებას. შესაბამისად, ვინაიდან კომპანიის მიერ გაწეული მომსახურების შედეგად მისაღები თანხა წარმოადგენს კომპანიის შემოსავალს, ამ თანხის მიუღებლობის შედეგად წარმოშობილი მოთხოვნის უფლება დაკავშირებულია კომპანიის მიერ შემოსავლის მიღებასთან. რაც შეეხება ხარჯის საკითხს, მოქმედი საგადასახადო კოდექსის მე-8 მუხლის 29-ე ნაწილის თანახმად, საქონლის ან/და მომსახურების რეალიზაციის შედეგად გადასახადის გადამხდელის მიერ აღიარებული მოთხოვნა ან მისი ნაწილი, რომლის გადახდის ბოლო ვადა გასულია და, რომელიც არ იქნა ანაზღაურებული მიმდინარე საგადასახადო წლის ბოლომდე, განიხილება უიმედო ვალად, რომელიც ექვემდებარება ერთობლივი შემოსავლიდან გამოქვითვას ამავე კოდექსის 108-ე მუხლის შესაბამისად. იმ შემთხვევაში, თუ ხორციელდება კომპანიის შეძენა ან კომპანიათა გაერთიანება, ფასს-ის თანახმად წარმოიშობა ...ი, რომელიც წარმოადგენს არამატერიალურ აქტივს და საგადასახადო კოდექსის 113-ე მუხლის შესაბამისად, ერიცხება ამორტიზაცია. შესაბამისად, საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს დასკვნას, რომ განსახილველი თანხა დაკავშირებულია შემოსავლის მიღებასა და ეკონომიკურ საქმიანობასთან და არ არსებობს მისი ...იდან ამოღების საფუძველი.
ამდენად, საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივრებს _ წარმატების პერსპექტივა.
ზემოთქმულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც საკასაციო საჩივრები არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით და


დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 30 იანვრის განჩინება;
3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.


თავმჯდომარე მ. ვაჩაძე


მოსამართლეები: ნ. სხირტლაძე


ვ. როინიშვილი