საქართველოს უზენაესი სასამართლო
გ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ა
საქართველოს სახელით

Nბს-197(კ-20) 23 ივლისი, 2020 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:

ნინო ქადაგიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: ქეთევან ცინცაძე, ნუგზარ სხირტლაძე

სხდომის მდივანი - ანა ვარდიძე

კასატორი (მოსარჩელე) - მ. ღ-ი
წარმომადგენელი - ლ. ქ-ე

მოწინააღმდეგე მხარე (მოპასუხე) - სსიპ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო
წარმომადგენელი - ქეთევან ჯინჭარაძე

მესამე პირები (ასკ-ის 16.2 მუხლით) - დ. თ-ი, ნ. კ-ი

დავის საგანი - ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების ბათილად ცნობა, ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის დავალება

გასაჩივრებული გადაწყვეტილება - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 29.05.2019წ. გადაწყვეტილება


ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

მ. ღ-მა 01.03.2017წ. სარჩელით მიმართა თეთრიწყაროს რაიონულ სასამართლოს, მოპასუხე საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიმართ. სარჩელის დაზუსტების შემდეგ მოსარჩელემ მოითხოვა საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 20.09.2012წ. N... და 13.08.2013წ. N... გადაწყვეტილებების ნაწილობრივ ბათილად ცნობა, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 30.01.2017წ. N... გადაწყვეტილების, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ქვემო ქართლის რეგიონალური ოფისის 06.01.2017წ. N..., 16.01.2017წ. ..., 17.02.2017წ. N... გადაწყვეტილებების, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 15.03.2017წ. N... გადაწყვეტილების ბათილად ცნობა და საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ქონების რეგისტრაციის დეპარტამენტის რეგიონალური რეგისტრაციის მართვის სამსახურის ქვემო ქართლის რეგიონული ოფისისათვის მ. ღ-ის განცხადების (რეგისტრაციის N...) საფუძველზე ცვლილების რეგისტრაციის დავალება.

მოსარჩელის განმარტებით, ...ოს რაიონის სოფელ ...ში საკუთრების უფლებით ერიცხება 0,058 ჰა მიწის ნაკვეთი, შენობა-ნაგებობებით (უძრავი ქონების სარეგისტრაციო N...). უძრავი ქონება დაუზუსტებელი მონაცემებით მის სახელზე აღირიცხა 17.10.2006წ. მომიჯნავედ მდებარეობს დ. თ-ის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთი, შენობა-ნაგებობებით (ს/კ ...). მიწის ნაკვეთები გამოყოფილია სასაზღვრო მიჯნით, რომელიც არსებობდა უძრავი ქონებების შეძენამდე. მოსარჩელე მიუთითებს, რომ სასაზღვრო მიჯნიდან მოშორებით აშენებული აქვს შენობა-ნაგებობა, რომელთან დაკავშირებითაც არ მიუმართავს არქიტექტურის სამსახურისათვის, საჭირო დოკუმენტაციის წარმოების მიზნით. დ. თ-მა განცხადებით მიმართა თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტის გამგეობას და მოითხოვა უკანონო მშენებლობის საკითხზე რეაგირება. თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტის გამგეობის ზედამხედველობის სამსახურმა დაიწყო ადმინისტრაციული წარმოება და 08.09.2016წ. შეადგინა მითითება. მოსარჩელის განმარტებით, 21.11.2016წ. განცხადებით მიმართა საჯარო რეესტრს და წარდგენილი საკადასტრო აზომვითი ნახაზის საფუძველზე, საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების დაზუსტებული მონაცემებით რეგისტრაცია მოითხოვა. სარეგისტრაციოდ წარდგენილ უძრავ ნივთსა და რეგისტრირებული უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემებს შორის დაფიქსირდა ზედდება, რის შემდეგაც საჯარო რეესტრმა დანიშნა სანოტარო მედიაცია. აღნიშნულმა შედეგი არ გამოიღო - მხარეები ვერ მორიგდნენ. საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ 06.01.2017წ. და 16.01.2017წ. გადაწყვეტილებებით მოსარჩელეს აცნობა, რომ სანოტარო მედიაცია შეწყდა და მოთხოვნილ იქნა კორექტირებული საკადასტრო აზომვითი ნახაზი. აღნიშნული გადაწყვეტილებები მოსარჩელემ გაასაჩივრა, თუმცა ადმინისტრაციული საჩივარი არ დაკმაყოფილდა. მოსარჩელის მოსაზრებით, საჯარო რეესტრმა სათანადოდ არ გამოიკვლია საქმესთან დაკავშირებული გარემოებები. უკანონოა გადაფარვის ნაწილში მესამე პირების საკუთრებად უძრავი ქონების რეგისტრაცია. მ. ღ-ისა და დ. თ-ის საკუთრებაში არსებული უძრავი ნივთები რეგისტრირებულია არასწორი კოორდინატებით, ფაქტობრივად არსებულ სასაზღვრო მიჯნას არ ედრება ნივთის ადგილმდებარეობა რეგისტრაციის მიხედვით, N... უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემებთან ნაწილობრივ გადაფარვაშია მ. ღ-ის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთი. ნ. კ-ის საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონება, რომელსაც გააჩნდა ფაქტობრივი მიჯნები, შეიძინა დ. თ-მა. მიჯნასთან დაკავშირებით დავა არ დაუწყია პირვანდელ მესაკუთრეს და არც ნ. კ-ის მხრიდან არ მომხდარა მ. ღ-ის საკუთრებაში არსებული უძრავი ნივთის ნაწილის გასხვისება, მან გაასხვისა თავისი კუთვნილი ნივთი. არასწორი კოორდინატებით უძრავი ნივთის რეგისტრაცია არღვევს მოსარჩელის უფლებას. იმის ნაცვლად, რომ დ. თ-ს სასაზღვრე მიჯნის შესაბამისად დაეზუსტებინა რეგისტრაცია, მან საჩივრით მიმართა ...ოს რაიონის გამგეობის ზედამხედველობის სამსახურს. შედეგად, დაიწყო ადმინისტრაციული წარმოება მოსარჩელის მიერ უკანონოდ განხორციელებულ მშენებლობასთან დაკავშირებით. გამგეობამ 05.12.2016წ. მიიღო N34 დადგენილება სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმეზე, მ. ღ-ის დაჯარიმების შესახებ. აღნიშნული დადგენილების კანონიერება ასევე სადავოა სასამართლოში.

თეთრიწყაროს რაიონული სასამართლოს 05.12.2018წ. გადაწყვეტილებით მ. ღ-ის სარჩელი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა, სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნა ცნობილი საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2012 წლის 20 სექტემბრის N..., 2013 წლის 13 აგვისტოს ..., 2017 წლის 30 იანვრის N... გადაწყვეტილებები და დაევალა საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოების გამოკვლევისა და შეფასების შედეგად, კანონით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადაში შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღება. დანარჩენ ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდა. აღნიშნული გადაწყვეტილება სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში გაასაჩივრა დ. თ-მა და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვა. ამასთან, სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის ნაწილში შეგებებული სააპელაციო საჩივარი წარადგინა მ. ღ-მა და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის სრულად დაკმაყოფილება მოითხოვა.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 15.05.2019წ. სხდომაზე დაზუსტდა სასარჩელო მოთხოვნები და სააპელაციო საჩივრის მოთხოვნა - მოსარჩელე აღარ ხდის სადავოდ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 30.01.2017წ. N... გადაწყვეტილებას ადმინისტრაციული საჩივრის ნაწილის განხილვაზე უარის თაობაზე.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 29.05.2019წ. გადაწყვეტილებით მ. ღ-ის შეგებებული სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; დ. თ-ის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა; გაუქმდა თეთრიწყაროს რაიონული სასამართლოს 2018 წლის 5 დეკემბრის გადაწყვეტილება იმ ნაწილში, რომლითაც სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნა ცნობილი საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2012 წლის 20 სექტემბრის N..., საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2013 წლის 13 აგვისტოს ... გადაწყვეტილებები და სსიპ საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს დაევალა საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოების გამოკვლევისა და შეფასების შედეგად, ახალი აქტის გამოცემა (სარეზოლუციო ნაწილის მე-2 პუნქტი, გარდა 2017 წლის 30 ივნისის N... გადაწყვეტილებისა) და ამ ნაწილში მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც მ. ღ-ის სარჩელი საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2012 წლის 20 სექტემბრის N... და 2013 წლის 13 აგვისტოს N... გადაწყვეტილებების ბათილად ცნობის მოთხოვნით, არ დაკმაყოფილდა; თეთრიწყაროს რაიონული სასამართლოს 2018 წლის 5 დეკემბრის გადაწყვეტილება საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ქონების რეგისტრაციის დეპარტამენტის რეგიონული რეგისტრაციის მართვის სამსახურის ქვემო ქართლის რეგიონალური ოფისის 2017 წლის 06 იანვრის N... სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ გადაწყვეტილების, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ქონების რეგისტრაციის დეპარტამენტის რეგიონული რეგისტრაციის მართვის სამსახურის ქვემო ქართლის რეგიონალური ოფისის 2017 წლის 16 იანვრის ... სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ გადაწყვეტილების, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ქონების რეგისტრაციის დეპარტამენტის რეგიონული რეგისტრაციის მართვის სამსახურის ქვემო ქართლის რეგიონალური ოფისის 2017 წლის 17 თებერვლის ... სარეგისტრაციო წარმოების შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილების და საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2017 წლის 15 მარტის N... გადაწყვეტილების (ადმინისტრაციული საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის შესახებ) ბათილად ცნობაზე უარის თქმის ნაწილში, დარჩა ძალაში.

სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა პირველი ინსტანციის მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებზე და სამართლებრივი შეფასების თვალსაზრისით აღნიშნა შემდეგი:

თბილისის სააპელაციო სასამართლოში, საქმის ზეპირი განხილვის დროს, სასამართლო სხდომაზე გამოცხადებულმა მ. ღ-ის წარმომადგენელმა ლ. ქ-ემ დააზუსტა სასარჩელო მოთხოვნა - უარი განაცხადა სასარჩელო მოთხოვნაზე საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2017 წლის 30 იანვრის N... გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის ნაწილში. საქმის სააპელაციო სასამართლოში განხილვის ეტაპზე, სააპელაციო მოთხოვნა დააზუსტა დ. თ-მაც - მან ასევე უარი განაცხადა სააპელაციო საჩივრის მოთხოვნაზე საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2017 წლის 30 იანვრის N... გადაწყვეტილების ნაწილში. პალატამ მიუთითა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 83-ე მუხლის მე-2, მე-4 ნაწილებზე და განმარტა, რომ სასარჩელო მოთხოვნების ოდენობის შემცირება არ ნიშნავს სარჩელის შეცვლას და შესაბამისად, დასაშვებია საქმის სასამართლო განხილვის ნებისმიერ ეტაპზე, მაშინ, როცა სარჩელის საფუძვლის შეცვლა დასაშვებია საქმის წინასწარი განხილვის დასრულებამდე, ხოლო დასრულების შემდეგ - მხოლოდ მოპასუხის თანხმობით დაიშვებოდა. იმავდროულად, პალატამ მიუთითა სსსკ-ის 381-ე მუხლზე, რომლის შესაბამისად, დავის საგნის შეცვლა ან გადიდება, შეგებებული სარჩელის შეტანა სააპელაციო სასამართლოში დაუშვებელია.

სააპელაციო პალატამ საქმის მასალებით დადგენილად მიიჩნია, რომ საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს 2012 წლის 14 სექტემბერს წარედგინა ნ. კ-ის N... განცხადება, ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე სასოფლო- სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების დაზუსტებული რეგისტრაციის მოთხოვნით. საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ 20.09.2012წ. მიიღო რეგისტრაციის შესახებ N... გადაწყვეტილება და გასცა ამონაწერი, შემდეგი მონაცემებით: საკადასტრო კოდი - ..., ნაკვეთის წინა ნომერი - ..., დაზუსტებული ფართობი - 600.00 კვ.მ. ამონაწერში უფლების დამდგენ დოკუმენტად მითითებულია 1996 წლის 12 აგვისტოს დამოწმებული მიწის ნაკვეთის მიღება - ჩაბარების აქტი N5018 და მიწის განაწილების სია N....

2013 წლის 07 აგვისტოს უძრავი ნივთის ნასყიდობის ხელშეკრულების თანახმად, დ. თ-მა ნ. კ-ისაგან შეიძინა ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების, 600 კვ.მ. დაზუსტებული ფართობის მიწის ნაკვეთი (საკადასტრო კოდი N...). N... განცხადებით მოთხოვნილ იქნა უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების რეგისტრაცია გარიგების საფუძველზე. სარეგისტრაციო სამსახურის 2013 წლის 13 აგვისტოს N... გადაწყვეტილებით, ... საკადასტრო კოდით განსაზღვრული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების 600 კვ.მ დაზუსტებული ფართობის მიწის ნაკვეთი საკუთრების უფლებით დარეგისტრირდა დ. თ-ის სახელზე და გაიცა ამონაწერი საჯარო რეესტრიდან.

სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს, როგორც ფუნქციურ-სამართლებრივი ნიშნით შექმნილი ადმინისტრაციული ორგანოს ერთ- ერთი ძირითადი საჯარო-სამართლებრივი უფლებამოსილებაა უძრავ ნივთებზე უფლებათა რეგისტრაცია. მარეგისტრირებელი ორგანო რეგისტრაციას აწარმოებს ,,საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის ,,კ-ლ“ პუნქტებით განსაზღვრული და მე-9 მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილი უშუალოდ სარეგისტრაციო თუ სხვა დოკუმენტების, აგრეთვე ამ დოკუმენტაციის სათანადო წესით შექმნილი ელექტრონული ასლების საფუძველზე. საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2010 წლის 15 იანვრის N4 ბრძანებით დამტკიცებული „საჯარო რეესტრის შესახებ“ ინსტრუქციის მე-18 მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, სააგენტო იღებს გადაწყვეტილებას რეგისტრაციის (მოთხოვნის დაკმაყოფილების) შესახებ, თუ არ არსებობს რეგისტრაციაზე უარის თქმის, სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების ან შეწყვეტის საფუძვლები. „საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის 21-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ და „დ“ ქვეპუნქტების თანახმად, მარეგისტრირებელი ორგანო იღებს გადაწყვეტილებას სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების შესახებ, თუ განცხადებას არ ერთვის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული დოკუმენტი ან ინფორმაცია, რომელიც აუცილებელია განცხადებით მოთხოვნილ საკითხზე გადაწყვეტილების მისაღებად და თუ სარეგისტრაციოდ წარმოდგენილ და საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემებს შორის არსებობს ინსტრუქციით განსაზღვრული ზედდება, ან მათში მოცემული უძრავი ნივთის ფართობი, გარდა ინსტრუქციით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, აღემატება უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტში მითითებული უძრავი ნივთის ფართობს.

სააპელაციო პალატამ აღნიშნა, რომ საკუთრების უფლების სააღრიცხვო მონაცემებს იურიდიული მნიშვნელობა გააჩნია და მათი სარეგისტრაციო აღრიცხვის ოფიციალობა უზრუნველყოფილია საჯარო რეესტრით. სარეგისტრაციო პროცედურას შედეგად მოსდევს უფლებადამდგენი დოკუმენტის გაცემა, რომელიც ადასტურებს იურიდიული ფაქტების კანონიერებას. მართალია, „საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის მე-6 პუნქტის თანახმად, მარეგისტრირებელი ორგანო და მისი თანამშრომელი პასუხს არ აგებენ წარმოდგენილი სარეგისტრაციო დოკუმენტაციის ნამდვილობაზე, მაგრამ ამავე ნორმის მიხედვით, მარეგისტრირებელი ორგანო და მისი თანამშრომელი პასუხისმგებელნი არიან რეგისტრირებული მონაცემების და მათთან დაცული სარეგისტრაციო თუ სხვა დოკუმენტაციის ურთიერთშესაბამისობასა და უსაფრთხოებაზე. საჯარო რეესტრის სისწორის ვარაუდი გულისხმობს პირის მიერ მოპოვებული საკუთრების უფლების სისწორეს, რა მიზნითაც, ადმინისტრაციული ორგანოს მხრიდან შესწავლილი და გამოკვლეული უნდა იქნეს წარმოების პროცესში დაცული ყველა დოკუმენტი, უპირველესად კი, რეგისტრაციის სამართლებრივი საფუძველი და მათ არქივში დაცული ინფორმაცია.

პალატამ განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილა „საჯარო რეესტრის შესახებ“ კანონის მე-2 მუხლის „მ“ ქვეპუნქტზე, სადაც განმარტებულია, რომ საკადასტრო მონაცემების ზედდება არის უძრავი ნივთის (მისი ნაწილის) საკადასტრო მონაცემების იდენტურობა უფლებარეგისტრირებული უძრავი ნივთის (მისი ნაწილის) საკადასტრო მონაცემებთან.

წარმოდგენილი მასალებით პალატამ დადგენილად მიიჩნია, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის (მმართველობის) ორგანოების მიერ დამტკიცებული სასოფლო - სამეურნეო დანიშნულების მიწის სარგებლობისათვის სარეგისტრაციო პერიოდში მოქმედი საგადასახადო სიის (სია N26) საფუძველზე, საქართველოს მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ 2001 წლის 31 ოქტომბერს განხორციელდა ...ოს რაიონის სოფელ ...ში 0.062ჰა სასოფლო - სამეურნეო მიწის ნაკვეთის პირველადი რეგისტრაცია (სააღრიცხვო ბარათის გახსნა) ნ. კ-ის საკუთრებაში. აღნიშნულ მიწის ნაკვეთს მიენიჭა საკადასტრო კოდი - ....

სასამართლომ ასევე დადგენილად მიიჩნია ის გარემოება, რომ 2012 წლის 20 სექტემბრის N... გადაწყვეტილებით დაზუსტდა მიწის ნაკვეთის ფართობი და საზღვრები (მიწის ნაკვეთის ფართობი - 600 კვ.მ N..., სარეგისტრაციო განცხადებას თან ერთვის მიწის მიღება-ჩაბარების აქტი N5018, თარიღი 12.08.1996), გაიცა შესაბამისი საკადასტრო გეგმა და ამონაწერი საჯარო რეესტრიდან. უძრავ ნივთზე ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე, რეგისტრაციის შესახებ 2013 წლის 13 აგვისტოს N... გადაწყვეტილებით რეგისტრირებულია დ. თ-ის საკუთრების უფლება, დაზუსტებული მიწის ფართობით - 600 00 კვ.მ. მარეგისტრირებელ ორგანოში დაცულია ასევე საკადასტრო რუკა (საკადასტრო კოდი - ...), რომლის მოსარგებლის გრაფაში მითითებულია ნ. კ-ი. მიწის ფართობია 0.062 ჰა, მიწის ნაკვეთის გვერდების ზომებია: 41.1.მ, 15.1 მ, 41.9 მ, 15.1 მ. N... სარეგისტრაციო განცხადებაზე თანდართული მიწის ნაკვეთის მიღება-ჩაბარების აქტის მიხედვით, მიწის ნაკვეთის ზომებია 40X15.

სააპელაციო პალატამ მიუთითა, რომ სარეგისტრაციო დოკუმენტი არის სამართლებრივი აქტი, რომელიც უშუალოდ წარმოშობს ამ კანონით განსაზღვრული რეგისტრაციის მოთხოვნის უფლებას, ხოლო სარეგისტრაციო დოკუმენტაცია არის რეგისტრაციის მიზნით მარეგისტრირებელ ორგანოში წარსადგენი სარეგისტრაციო და სხვა დოკუმენტები („საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონი, მუხლი 2, პუნქტები „კ-ლ“).

ზემოაღნიშნული მტკიცებულებებით და სამართლებრივი ნორმების ანალიზით, პალატამ ცალსახად დადგენილად მიიჩნია, რომ დ. თ-ის უფლების დამდგენი დოკუმენტი შეესაბამება გასაჩივრებულ რეგისტრაციას. დ. თ-ის უფლების დამდგენი დოკუმენტით, მის საკუთრებას წარმოადგენდა ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე 0,062 ჰა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი (ს/კ ..., ტ. 1 ს.ფ. 155, 157), დღეის მდგომარეობით კი, მის საკუთრებას წარმოადგენს ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე 600 კვ.მ ფართის მიწის ნაკვეთი (ტ. 1, ს.ფ. 56-57), რაც უფლების დამდგენ დოკუმენტში მითითებულზე უფრო ნაკლებია.

სააპელაციო პალატამ დამატებით ყურადღება გაამახვილა საქმეში წარმოდგენილ ორთოფოტოზე, სიტუაციურ ნახაზზე და დადგენილად მიიჩნია, რომ კონფიგურაციის ე.წ. „ყვითელი ხაზები“ ემთხვევა ერთმანეთს. სასამართლოს განმარტებით, რაც შეეხება შეგებებული სააპელაციო საჩივრის ავტორის იმ არგუმენტს, რომ ე.წ. „ყვითელი ხაზები“ არასწორად იყო შედგენილი (მზომი ხელსაწყო არ იყო ზუსტი), აღნიშნული განმარტება არ არის გამყარებული არავითარი მტკიცებულებით თუ ფაქტების ლოგიკური შეჯერებით. შესაბამისად, სააპელაციო პალატამ არ გაიზიარა შეგებებული სააპელაციო საჩივრის ავტორის ზემოაღნიშნული მსჯელობა.

სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გადაწყვეტილებები მიღებულია საკითხის ყოველმხრივ გამოკვლევის შედეგად. ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32.4. მუხლით მინიჭებული უფლებამოსილება სასამართლომ უნდა გამოიყენოს იმ ვითარებაში, როცა სასამართლო წესით ვერ ხერხდება ფაქტობრივი გარემოებების დადგენა და შეფასება. აღნიშნული პროცესუალური შესაძლებლობა გამოიყენება იმ შემთხვევაში, როცა ადმინისტრაციულ ორგანოს საერთოდ არ მოუხდენია ფაქტობრივი გარემოებების დადგენა - შეფასება, ადმინისტრაციულ სამართალწარმოებაში კი შეუძლებელი ხდება მათი გამოკვლევა. სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ სადავო საქმის განხილვისას დადგენილი საქმისთვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებები და მტკიცებულებები საშუალებას აძლევდა პირველი ინსტანციის სასამართლოს, სადავო საკითხი არსებითად გადაეწყვიტა. სასამართლომ საყურადღებოდ მიიჩნია ის გარემოებაც, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლო არ მიუთითებს რაიმე ისეთ გარემოებებზე, რომელთა გამოკვლევა და შეფასება სასამართლო წარმოებისას შეუძლებელი იყო ან/და ამგვარი გარემოების დადგენა და შეფასება მხოლოდ ადმინისტრაციული ორგანოს უფლებამოსილებას წარმოადგენდა. პალატამ მიიჩნია, რომ სადავო გადაწყვეტილების მიღებისას მარეგისტრირებელმა ორგანომ სრულად შეისწავლა როგორც დაინტერესებული პირის მიერ წარდგენილი, ისე სააგენტოში დაცული და მის მიერ დამატებით მოძიებული დოკუმენტაცია. გასაჩივრებული გადაწყვეტილებების მიღებისას, საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ მის ხელთ არსებული რესურსის ფარგლებში, სრულყოფილად გამოიკვლია საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებები. სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, გარემოებათა გამოკვლევის საჭიროება, რომელზეც პირველი ინსტანციის სასამართლო მიუთითებს, ვერ შეცვლიდა სადავო საკითხზე ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებას.

ზემოაღნიშნული მსჯელობის, დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების და მტკიცებულებათა შეფასების საფუძველზე, სასამართლომ მიიჩნია, რომ დ. თ-ის სააპელაციო მოთხოვნა საფუძვლიანია და უნდა დაკმაყოფილდეს.

სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, რაც შეეხება შეგებებული სააპელაციო საჩივრის ავტორის - მ. ღ-ის მოთხოვნას, სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის ნაწილში პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების გაუქმებისა და სარჩელის სრულად დაკმაყოფილების თაობაზე - რაიონულმა სასამართლომ მართებულად არ გაიზიარა მხარის მოთხოვნა საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2017 წლის 06 იანვრის N..., 2017 წლის 16 იანვრის N..., 2017 წლის 17 თებერვლის N... გადაწყვეტილებების და საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2017 წლის 15 მარტის N... გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის ნაწილში. სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, პირველი ინსტანციის სასამართლომ დეტალურად მიუთითა საქმის ფაქტობრივ გარემოებებზე და გამოიყენა დავის საგანთან დაკავშირებული ნორმები.

სააპელაციო პალატამ მიუთითა, რომ უძრავ ნივთზე უფლებათა რეესტრის მონაცემებით, თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტში, სოფელ ...ში მდებარე უძრავ ნივთზე N25 მიწის განაწილების სიის საფუძველზე რეგისტრირებულია ო. ნ-ის საკუთრების უფლება. აღნიშნულ უძრავ ნივთზე უძრავი ქონების ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე 2006 წლის 9 ოქტომბერს რეგისტრირებულია მ. ღ-ის საკუთრების უფლება. პალატამ ყურადღება გაამახვილა იმ გარემოებაზე, რომ მოცემულ შემთხვევაში, მიწის ფართობი მითითებულია დაუზუსტებელი სახით (580.00 კვ.მ, საკადასტრო კოდი - ...). მარეგისტრირებელ ორგანოში დაცულ საკადასტრო რუკაზე (საკადასტრო კოდი - ...) მოსარგებლის გრაფაში მითითებული ო. ნ-ე გადახაზულია და მითითებულია მ. ღ-ი, მიწის ფართობი შეადგენს 0.058 ჰა-ს, მიწის ნაკვეთის გვერდების ზომებია: 34.3 მ, 15.6 მ, 41.1 მ, 16.2 მ. N... სარეგისტრაციო განცხადებაზე თანდართული საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზის მიხედვით, მიწის ნაკვეთის გვერდების ზომებია: 33.66 მ, 18.9 მ, 37.35 მ, 19.91 კვ.მ, ხოლო მიწის ნაკვეთის ფართობი - 667 კვ.მ.

სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ 2006 წლის 09 ოქტომბრის უძრავი ქონების ნასყიდობის ხელშეკრულების თანახმად, მ. ღ-მა შეიძინა თეთრიწყაროს რაიონში, სოფელ ...ში მდებარე სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების 580 კვ.მ. მიწის ნაკვეთი (საკადასტრო კოდი N...) და შესაბამისი შესწორება იქნა შეტანილი მიწის უძრავი ქონების სააღრიცხვო ბარათსა და საკადასტრო რუკაზე. ასევე დადგენილად იქნა მიჩნეული, რომ 2016 წლის 21 ნოემბერს ქონების რეგისტრაციის დეპარტამენტის რეგიონული რეგისტრაციის მართვის სამსახურის ქვემო ქართლის რეგიონულ ოფისს N... სარეგისტრაციო განცხადებით მიმართა მ. ღ-მა და წარდგენილი დოკუმენტაციის საფუძველზე მოითხოვა თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტში, სოფელ ...ში მდებარე უძრავ ნივთზე სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში საკუთრების უფლების რეგისტრაცია. მან მარეგისტრირებელ ორგანოში წარადგინა მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზი 667 კვ.მ მიწის ნაკვეთსა და მასზე განლაგებულ შენობა-ნაგებობებზე.

სააპელაციო პალატის მოსაზრებით, სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ 28.11.2016წ. N...-... გადაწყვეტილებით მარეგისტრირებელმა ორგანომ დაინტერესებულ პირს სწორად განუმარტა, რომ სარეგისტრაციო უძრავი ნივთის და საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემებს შორის არსებობდა ინსტრუქციით განსაზღვრული ზედდება, ამდენად, დაინტერესებულ პირს მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად უნდა წარედგინა კორექტირებული აზომვითი/აგეგმვითი ნახაზი. 2016 წლის 02 დეკემბერს მ. ღ-მა დამატებით წარადგინა განცხადება, რომელშიც დაინტერესებული პირი მიუთითებს, რომ №... სარეგისტრაციო განცხადებაზე წარდგენილი საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზი მომზადდა უძრავი ნივთის სასაზღვრე მიჯნების და ფართობის შესაბამისად, ამდენად კორექტირება გამოიწვევს არაზუსტი მონაცემებისა და კოორდინატების რეგისტრაციას. ხსენებული წერილის საფუძველზე დაინტერესებულმა პირმა ასევე მოითხოვა სანოტარო მედიაცია. სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ 09.12.2016წ. №...-... გადაწყვეტილებით მარეგისტრირებელმა ორგანომ დაინტერესებულ პირს განუმარტა, რომ მის მიერ სარეგისტრაციოდ წარდგენილ უძრავ ნივთსა და N... საკადასტრო კოდით დ. თ-ზე საჯარო რეესტრში რეგისტრირებულ უძრავ ნივთს შორის არსებობდა ინსტრუქციით განსაზღვრული ზედდება. სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების ვადაში დაინტერესებულ პირს არ წარუდგენია შეჩერების საფუძვლის აღმოფხვრის დამადასტურებელი დოკუმენტი/ინფორმაცია, შესაბამისად, მიღებულ იქნა სარეგისტრაციო წარმოების შეწყვეტის შესახებ №... გადაწყვეტილება, ხოლო საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 15.03.2017წ. N... გადაწყვეტილებით მ. ღ-ის წარმომადგენელს - ლ. ქ-ეს უარი ეთქვა №30689/17 ადმინისტრაციული საჩივრის დაკმაყოფილებაზე, სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ 2017 წლის 06 იანვრის №... და 2017 წლის 16 იანვრის №...23 გადაწყვეტილებების, ასევე სარეგისტრაციო წარმოების შეწყვეტის შესახებ 2017 წლის 17 თებერვლის №... გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის მოთხოვნის ნაწილში.

სააპელაციო პალატამ, საქმეში წარმოდგენილი მტკიცებულებების შეფასებისა და მხარეთა განმარტებების საფუძველზე, არ გაიზიარა შეგებებული სააპელაციო საჩივრის ავტორის პოზიცია და დაეთანხმა პირველი ინსტანციის სასამართლოს იმ განმარტებას, რომ ადმინისტრაციულმა ორგანომ ჩაატარა ადმინისტრაციული წარმოება და მიიღო გადაწყვეტილებები, რომელთა გამოცემის დროს დარღვეული არ ყოფილა კანონის მოთხოვნები. პალატის მოსაზრებით, N... უძრავ ქონებაზე რეგისტრირებული დაზუსტებული მონაცემები არასწორია და არ შეესაბამება როგორც უფლების დამდგენ დოკუმენტებში მითითებულ მონაცემებს, ისე ფაქტობრივ მდგომარეობას: მ. ღ-ის მიწის ნაკვეთის უფლების დამდგენ დოკუმენტში მითითებულია ფართი - 0,058 ჰა (ტ. 2, ს.ფ. 51), ხოლო მოსარჩელე ითხოვს 667 კვ.მ ფართის რეგისტრაციას. ამასთან, უფლების დამდგენ დოკუმენტში და სარეგისტრაციოდ წარდგენილ აზომვით ნახაზზე არსებული კონფიგურაციები განსხვავდება ერთმანეთისაგან, რაც იწვევს გადაფარვას დ. თ-ის ნაკვეთთან (ს.ფ. 67). რეალურად, მ. ღ-ი რეგისტრაციას ითხოვს არა უფლების დამდგენ დოკუმენტში ასახული კონფიგურაციით, არამედ ფაქტობრივად სარგებლობაში არსებული კონფიგურაციით, რაც არ გამომდინარეობს კანონმდებლობის მოთხოვნებიდან. სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, რაიონულმა სასამართლომ სწორად გადაწყვიტა, რომ ზემოაღნიშნული სადავო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები გამოცემულია კანონის მოთხოვნათა სრული დაცვით, შესაბამისად, და არ არსებობს მათი გაუქმების ფაქტობრივი და ფორმალური საფუძვლები.

ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ მ. ღ-ის შეგებებული სააპელაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს, უსაფუძვლობის და დაუსაბუთებლობის გამო.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 29.05.2019წ. გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა მ. ღ-მა.

კასატორი ითხოვს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმებას და ახალი გადაწყვეტილების მიღებას, რომლითაც დაკმაყოფილდება მისი სარჩელი.

კასატორის განმარტებით, დავის საგანს არ წარმოადგენს ნ. კ-ის სახელზე უფლების დამდგენი დოკუმენტის არსებობა და მისი შესაბამისობა გასაჩივრებულ რეგისტრაციასთან. მოსარჩელის ინტერესია ნ. კ-ის და ამჟამინდელი მესაკუთრის - დ. თ-ის დაზუსტებული რეგისტრაციის (ს/კ ..., ნაკვეთის წინა ნომერი ...) შესაბამისობის დადგენა უძრავი ქონების ფაქტობრივ მდგომარეობასთან და ნ. კ-ის მიერ 2012 წელს დაზუსტებული რეგისტრაციის ეტაპზე წარდგენილ აზომვით ნახაზთან, ვინაიდან ზედდების ფაქტის დაფიქსირების გამო, მოსარჩელე დაზუსტებული საკადასტრო მონაცემებით ვერ დაირეგისტრირებს საკუთრებაში არსებულ უძრავ ქონებას. კასატორის მოსაზრებით, სასამართლომ არასწორად დაადგინა ფაქტობრივი გარემოებები. გაუგებარია და ყოველგვარ საფუძველს მოკლებულია სასამართლოს დასკვნა იმასთან დაკავშირებით, რომ დ. თ-ს საკუთრების უფლება გააჩნდა 620 კვ.მ ფართობის მიწის ნაკვეთზე. აღნიშნულმა პირმა შეიძინა 600 კვ.მ. ფართობის მიწის ნაკვეთი, ამდენად, გაუგებარია, როგორ გააჩნია, ან გააჩნდა საკუთრების უფლება 620 კვ.მ. მიწის ნაკვეთზე.

კასატორის განმარტებით, ცნობილი გარემოებაა, რომ სისტემური რეგისტრაცია განხორციელდა 2001 წელს და იმ პერიოდში აზომვითი სამუშაოები არ წარმოებდა მაღალი სიზუსტის ხელსაწყოს საშუალებით, ამდენად, სისტემური რეგისტრაციის ამსახველი ე. წ. „ყვითელი ხაზები“ შედგა არაზუსტი ხელსაწყოს საშუალებით. 2012 წელსაც, როდესაც ნ. კ-მა დააზუსტა საკადასტრო მონაცემები, რეგისტრაცია განხორციელდა არასწორი საკადასტრო მახასიათებლებით. საქმეს ერთვის ამზომველი კომპანიის - შპს „...ის“ წერილი, რომლის თანახმად, ნ. კ-ის მიწის ნაკვეთის აზომვითი და ნახაზის მომზადებასთან დაკავშირებული სამუშაოები მიმდინარეობდა ხელის ასაზომი ხელსაწყოთი. აზომვის შედეგად, დადგინდა, რომ არსებობდა გარკვეული სახის ცდომილება ელექტრონული კოორდინატების აღების დროს, რაც შესაბამისად აისახებოდა აზომვით ნახაზზე. კასატორის განმარტებით, ზუსტი კოორდინატების ამსახველი ხელსაწყო შპს „...ს“ არ ჰქონია. ნახაზებს ამზადებდნენ უძრავი ნივთის ადგილზე აზომვისა და საკადასტრო კოორდინატების აღების შემდეგ. ზუსტი კოორდინატების დადგენა შეუძლებელია სისტემურის მონაცემებით.

კასატორი მიუთითებს საქმეში არსებულ 21.03.2018წ. ექსპერტიზის დასკვნაზე, რომელშიც აღნიშნულია, რომ ...ოს რაიონის სოფელ ...ში 2001 წლის 31 ოქტომბერს მომზადებულ, N... საკადასტრო კოდით აღრიცხულ საკადასტრო რუკაზე არსებული 0.062 ჰა მიწის ნაკვეთის გაორიენტირება (ადგილმდებარეობის დადგენა) სახელმწიფო გეოდეზიურ კოორდინატთა სისტემაში დიდი სიზუსტით შეუძლებელია, ამდენად, საინჟინრო-ტექნიკური ექსპერტიზა ვერ იმსჯელებს იმის შესახებ, რამდენად შეესაბამება ხსენებული მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობა საჯარო რეესტრში N... საკადასტრო კოდით რეგისტრირებული 600 კვ.მ მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობას. ასევე 2001 წლის 31 ოქტომბერს მომზადებულ, N... საკადასტრო კოდით აღრიცხულ საკადასტრო რუკაზე არსებული 0.058 ჰა მიწის ნაკვეთის გაორიენტირება (ადგილმდებარეობის დადგენა) სახელმწიფო გეოდეზიურ კოორდინატთა სისტემაში დიდი სიზუსტით შეუძლებელია. შესაბამისად, საინჟინრო-ტექნიკური ექსპერტიზა ვერ იმსჯელებს იმის შესახებ, რამდენად შეესაბამება ხსენებული მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობა 2016 წლის 14 ნოემბერს შპს „G...- ის" მიერ შესრულებულ საკადასტრო აზომვით ნახაზზე ასახულ 667 კვ.მ მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობას. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საინჟინრო-ტექნიკური ექსპერტიზა ასევე ვერ იმსჯელებს იმის შესახებ, რამდენად შეესაბამება N... და N... საკადასტრო კოდებით აღრიცხულ მიწის ნაკვეთებს შორის არსებული გამყოფი საზღვრის (მიჯნის) ადგილმდებარეობა ფაქტობრივად არსებული საზღვრის/მიჯნის (ღობის) ადგილმდებარეობას. ამავე ექსპერტიზის დასკვნის თანახმად, ნ. კ-ის და ამჟამინდელი მესაკუთრის - დ. თ-ის ნაკვეთის დაზუსტებული რეგისტრაცია არ შეესაბამება უძრავი ქონების ფაქტობრივ მდებარეობას, კერძოდ, რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთი ფაქტობრივ მიწის ნაკვეთთან მიმართებაში წანაცვლებულია ჩრდილოეთისაკენ. ჩრდილოეთით ესაზღვრება მ. ღ-ის მიწის ნაკვეთი, ე.ი. წანაცვლებულია რეგისტრაცია მ. ღ-ის მიწის ნაკვეთისაკენ, რამაც გამოიწვია ზედდების ფაქტი.

კასატორი ასევე მიუთითებს აღსრულების ეროვნული ბიუროს მიერ ფაქტების კონსტატაციის შესახებ შედგენილ 17.05.2017წ. ოქმზე, რომლითაც მოხდა სასაზღვრო მიჯნის ადგილმდებარეობის აღწერა-დასურათება. კასატორის განმარტებით, უდავოა გარემოება მხარეების მიწის ნაკვეთებს შორის ფაქტობრივი სასაზღვრე მიჯნის არსებობის თაობაზე. ნაკვეთებს გააჩნია სასაზღვრე მიჯნები დანარჩენ მხარეებზეც. მიჯნები არსებობს 40 წლის მანძილზე, მებაღეობით მიწის ნაკვეთების პირვანდელ მესაკუთრეებზე გადაცემის შემდეგ. დადგენილია, რომ მ. ღ-ს და დ. თ-ს მიწის ნაკვეთები შეძენისას გადაეცათ არსებული მიჯნების ფარგლებში. კასატორი იზიარებს მოცემულ საქმეზე პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებაში ასახულ მსჯელობას და მიიჩნევს, რომ რაიონულმა სასამართლომ მიიღო კანონშესაბამისი გადაწყვეტილება სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში.

კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ ისე შეცვალა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება, რომ დადგენილი გარემოებების საპირისპიროდ ვერაფერი მიუთითა. სასამართლომ ჩათვალა, რომ დ. თ-ის უფლების დამდგენი დოკუმენტი შეესაბამება გასაჩივრებულ რეგისტრაციას. მისი უფლების დამდგენი დოკუმენტის მიხედვით, საკუთრებას წარმოადგენდა ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე 0.062 ჰა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი (ს/კ ..., ხოლო დღეის მდგომარეობით, მის საკუთრებას წარმოადგენს ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე 600 კვ.მ ფართი (უფლების დამდგენ დოკუმენტში მითითებულზე უფრო ნაკლები). აღნიშნული გარემოების დასადასტურებლად სასამართლო მხოლოდ საქმეში წარმოდგენილ ორთოფოტოზე და სიტუაციურ ნახაზზე ამახვილებს ყურადღებას და დადგენილად მიიჩნევს, რომ კონფიგურაციის ე.წ. „ყვითელი ხაზები“ ემთხვევა ერთმანეთს, სასამართლომ მიიჩნია, რომ „ყვითელი ხაზების“ არასწორად შედგენასთან დაკავშირებული მოსაზრება არ არის გამყარებული არავითარი მტკიცებულებით. კასატორის მოსაზრებით, პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ დადგენილი გარემოებები სრულიად საპირისპიროს ადასტურებს. სააპელაციო სასამართლომ მიიღო უკანონო გადაწყვეტილება, მოქალაქეთა საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონებების საკადასტრო მახასიათებლების დაუზუსტებელი („ყვითელი ხაზების“) და არასწორი საკადასტრო მახასიათებლების შესაბამისობაში მოყვანის თაობაზე. გადაწყვეტილებიდან გამომდინარე, არსებული ფაქტობრივი მიჯნებით 40 წლის განმავლობაში გამიჯნული უძრავი ნივთი შესაბამისობაში უნდა იქნეს მოყვანილი რუკაზე დატანილ, საკუთრების არასწორად ამსახველ მახასიათებლებთან, თუმცა რეალურად, აუცილებელია, რომ რუკაზე დატანილი უძრავი ქონების საკუთრების მახასიათებლები შეესაბამებოდეს და ასახავდეს საკუთრების ფაქტობრივ მახასიათებლებს. კასატორის განმარტებით, არსებული ვითარება გამოიწვევს 40 წლის განმავლობაში არსებული გამყოფი მიჯნის დემონტაჟს და საკუთრებაში არსებული იმ შენობა-ნაგებობის წართმევას, რომელიც მან საკუთარ მიწის ნაკვეთზე ააშენა. სასამართლოს მიერ კანონიერი გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში, თითოეულ მხარეს დაზუსტებული საკადასტრო მახასიათებლებით დაურეგისტრირდებოდა თავისი საკუთრება. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება არ შეესაბამება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ დამკვიდრებულ პრაქტიკას.

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 22.04.2020წ. განჩინებით მ. ღ-ის საკასაციო საჩივარი მიჩნეული იქნა დასაშვებად და დადგინდა საქმის განხილვა მხარეთა დასწრებით.


ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:


საკასაციო პალატა საქმის მასალების შესწავლის, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერებისა და საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ მ. ღ-ის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ.

საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქმესთან დაკავშირებულ შემდეგ ფაქტობრივ გარემოებებზე:

N... უძრავ ქონებასთან დაკავშირებით საჯარო რეესტრში დაცული 31.10.2001წ. მიწის (უძრავი ქონების) სააღრიცხვო ბარათით დგინდება, რომ N25 მიწის განაწილების სიის საფუძველზე, ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე 0,058 ჰა სასოფლო- სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე აღრიცხული იყო ო. ნ-ის საკუთრების უფლება, ხოლო 09.10.2006წ. უძრავი ქონების ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე, აღნიშნულ უძრავ ნივთზე 17.10.2006წ. აღირიცხა მ. ღ-ის საკუთრების უფლება. ამავე უძრავ ნივთთან დაკავშირებით მარეგისტრირებელ ორგანოში დაცულია საქართველოს მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ 31.10.2001წ. შედგენილი საკადასტრო რუკა, რომელზეც N... მიწის ნაკვეთის ფართობად მითითებულია 0,058 ჰა, ხოლო მიწის ნაკვეთის გვერდების ზომებია: 34.3 მ, 15.6 მ, 41.1 მ, 16.2 მ. აღნიშნულ საკადასტრო რუკაზე უძრავი ქონების მოსარგებლედ მითითებული ო. ნ-ე გადახაზულია და მის ნაცვლად დაფიქსირებულია მ. ღ-ი.

21.11.2016წ. მ. ღ-მა განცხადებით მიმართა საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს და წარდგენილი მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზის საფუძველზე, თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტის სოფელ ...ში მდებარე უძრავ ნივთზე მოითხოვა სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში საკუთრების უფლების რეგისტრაცია. დაზუსტებული რეგისტრაციის განხორციელების მიზნით წარდგენილი შპს „G...“-ის" მიერ შედგენილი საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზის მიხედვით, სარეგისტრაციო მიწის ნაკვეთის ფართობია 667კვ.მ, ხოლო მიწის ნაკვეთის გვერდების ზომებია: 33.66 კვ.მ, 18.9მ, 37.35კვ.მ, 19.91 კვ.მ.

სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ 28.11.2016წ. №...-... გადაწყვეტილებით საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ დაინტერესებულ პირს განუმარტა, რომ „საჯარო რეესტრის შესახებ“ კანონის 21-ე მუხლის „დ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე, მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების შესახებ, ვინაიდან სარეგისტრაციო უძრავი ნივთისა და საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემებს შორის დაფიქსირდა ინსტრუქციით განსაზღვრული ზედდება - განცხადებაზე თანდართული საკადასტრო აზომვითი ნახაზის მიხედვით, წარდგენილი მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემები არ შეესაბამებოდა მომიჯნავე უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემებს და მიწის ნაკვეთის საზღვრები იჭრებოდა მომიჯნავე მიწის ნაკვეთის საზღვრებში. შესაბამისად, დადგენილ ვადაში წარსადგენი იყო კორექტირებული აზომვითი/აგეგმვითი ნახაზი.

ზემოაღნიშნული ადმინისტრაციული წარმოების ფარგლებში 02.12.2016წ. მ. ღ-მა საჯარო რეესტრში დამატებით წარადგინა განცხადება, რომელშიც მიუთითა, რომ მის მიერ №... სარეგისტრაციო განცხადებაზე თანდართული საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზი მომზადებულია უძრავი ნივთის სასაზღვრე მიჯნების და ფართობის შესაბამისად. ამდენად, მისი კორექტირება გამოიწვევს არაზუსტი მონაცემებისა და კოორდინატების რეგისტრაციას. აღნიშნული წერილის საფუძველზე დაინტერესებულმა პირმა ასევე მოითხოვა სანოტარო მედიაცია.

სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ 09.12.2016წ. №...-... გადაწყვეტილებით საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ დაინტერესებულ პირს განუმარტა, რომ ვინაიდან სარეგისტრაციო უძრავი ნივთის და საჯარო რეესტრში ... საკადასტრო კოდით რეგისტრირებული უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემებს შორის არსებობდა ინსტრუქციით განსაზღვრული ზედდება, მხარეთა შორის გამოვლენილი დავის მოგვარების მიზნით, „სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში მიწის ნაკვეთებზე უფლებათა სისტემური და სპორადული რეგისტრაციის სპეციალური წესისა და საკადასტრო მონაცემების სრულყოფის შესახებ" საქართველოს კანონიდან გამომდინარე, სააგენტომ დანიშნა ნოტარიუსი/მედიატორი და შესაბამის საკითხზე შეხვედრა ჩანიშნა 16.12.2016წ. მხარეს ასევე განემარტა, რომ შეთანხმების მიუღწევლობის ან სანოტარო მედიაციის შეწყვეტის შემთხვევაში, სააგენტო გადაწყვეტილებას მიიღებდა „სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში მიწის ნაკვეთებზე უფლებათა სისტემური და სპორადული რეგისტრაციის სპეციალური წესისა და საკადასტრო მონაცემების სრულყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესის შესაბამისად. ამავე შინაარსის სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ 20.12.2016წ. №...-... გადაწყვეტილებით დაინტერესებულ პირს ეცნობა, რომ მედიატორთან შესაბამის საკითხზე შეხვედრა დანიშნულია 26.12.2016წ.

სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 06.01.2017წ. №..., 16.01.2017წ. №...-... გადაწყვეტილებებით მ. ღ-ს განემარტა, რომ მის მიერ წარდგენილ N... განცხადებასთან დაკავშირებით მიმდინარე მედიაციის პროცესი შეწყდა მეორე მხარის გამოუცხადებლობის გამო. შესაბამისად, დაინტერესებულ პირს დაევალა კორექტირებული საკადასტრო აზომვითი ნახაზის წარდგენა.

24.01.2017წ. საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს ადმინისტრაციული საჩივრით მიმართა მ. ღ-მა და მოითხოვა სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ 06.01.2017წ. №..., 16.01.2017წ. №...-... გადაწყვეტილებების ბათილად ცნობა, №... სარეგისტრაციო განცხადებით მოთხოვნილი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის დავალება და N... საკადასტრო კოდით რეგისტრირებულ უძრავ ნივთზე უფლებათა რეგისტრაციის შესახებ გადაწყვეტილებების კანონიერების შესწავლა.

საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 30.01.2017წ. N... გადაწყვეტილებით მ. ღ-ს უარი ეთქვა 24.01.2017წ. ადმინისტრაციული საჩივრის განხილვაზე, N... საკადასტრო კოდით რეგისტრირებულ უძრავ ნივთზე უფლებათა რეგისტრაციის შესახებ გადაწყვეტილებების კანონიერების შესწავლის მოთხოვნის ნაწილში, იმ საფუძვლით, რომ „საჯარო რეესტრის შესახებ“ კანონის 29.3 მუხლის შესაბამისად, მარეგისტრირებელი ორგანოს გადაწყვეტილება უფლების რეგისტრაციის შესახებ საჩივრდება სასამართლო წესით.

საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 30.01.2017წ. N... გადაწყვეტილებით წარმოებაში იქნა მიღებული მ. ღ-ის 24.01.2017წ. ადმინისტრაციული საჩივარი, სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ 06.01.2017წ. №... და 16.01.2017წ. №...-... გადაწყვეტილებების ბათილად ცნობის მოთხოვნის ნაწილში.

საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 17.02.2017წ. N... გადაწყვეტილებით შეწყდა სარეგისტრაციო წარმოება მ. ღ-ის 21.11.2016წ. განცხადებაზე, ვინაიდან სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების ვადაში დაინტერესებულმა პირმა არ წარადგინა შეჩერების საფუძვლის აღმოფხვრის დამადასტურებელი მტკიცებულება.

საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 15.03.2017წ. N... გადაწყვეტილებით მ. ღ-ის წარმომადგენელს უარი ეთქვა 24.01.2017წ. N30689/17 ადმინისტრაციული საჩივრის დაკმაყოფილებაზე, სარეგისტრაციო წარმოების მიმდინარეობის შესახებ 06.01.2017წ. №... და 16.01.2017წ. №...-... გადაწყვეტილებებისა და სარეგისტრაციო წარმოების შეწყვეტის შესახებ 17.02.2017წ. №... გადაწყვეტილებების ბათილად ცნობის მოთხოვნის ნაწილში.

27.04.2017წ. მიმართვის პასუხად, შპს "...ის" დირექტორმა 23.06.2017წ. N1 წერილით მ. ღ-ის წარმომადგენელს აცნობა, რომ შპს "...ი" აზომვით ნახაზებს ამზადებდა უძრავი ნივთის ადგილზე აზომვის და საკადასტრო კოორდინატების აღების შემდეგ. მუშაობდნენ ხელის GPS-ით ასაზომი ხელსაწყოთი. როგორც შემდგომ გაირკვა, აღნიშნული იძლეოდა გარკვეული სახის ცდომილებას ელექტრონული კოორდინატების აღების დროს, რაც შესაბამისად აისახებოდა აზომვით ნახაზზე. ზუსტი კოორდინატების ამსახველი ხელსაწყო შპს "...ს" არ ჰქონია.

საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო მეთაურის 22.02.1995წ. N45 ბრძანებულებისა და „საქქალაქაგროსერვისის“ საბჭოს 05.06.1995წ. დადგენილების საფუძველზე, ნ. კ-ის სახელზე 12.08.1996წ. გაცემულ იქნა N5018 მიღება-ჩაბარების აქტი, რომლის თანახმად, ნ. კ-ს ...ოს რაიონის სოფელ ...ში გამოეყო 600 კვ.მ ფართის საბაღე მიწის ნაკვეთი. მიღება-ჩაბარების აქტს ერთვის მიწის ნაკვეთის საზღვრებისა და ფართის ამსახველი მონაცემები (ნაკვეთის სიგრძე ორივე გვერდზე მეტრებში - 40/40; სიგანე ორივე გვერდზე მეტრებში - 15/15. ნაკვეთის საზღვრები: A-დან B-მდე - გზა; B-დან C-მდე - ნაკვეთი N25; C-დან D-მდე - ნაკვეთები N48-49; D-დან A-მდე - ნაკვეთები N27-28).

N... უძრავ ქონებასთან დაკავშირებით საჯარო რეესტრში დაცული 31.10.2001წ. მიწის (უძრავი ქონების) სააღრიცხვო ბარათით დგინდება, რომ N26 მიწის განაწილების სიის საფუძველზე, ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე 0,062 ჰა სასოფლო- სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე აღრიცხული იყო ნ. კ-ის საკუთრების უფლება. ამავე უძრავ ნივთთან დაკავშირებით მარეგისტრირებელ ორგანოში დაცულია საქართველოს მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ 31.10.2001წ. შედგენილი საკადასტრო რუკა, რომელზეც N... მიწის ნაკვეთის ფართობად მითითებულია 0,062 ჰა, ხოლო მიწის ნაკვეთის გვერდების ზომებად დაფიქსირებულია: 41.1 მ, 15.1 მ, 41.9 მ, 15.1 მ. აღნიშნულ საკადასტრო რუკაზე უძრავი ქონების მოსარგებლედ მითითებულია ნ. კ-ი.

14.09.2012წ. ნ. კ-მა N... განცხადებით მიმართა საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს და ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების რეგისტრაცია მოითხოვა. განმცხადებელს სარეგისტრაციოდ წარდგენილი ჰქონდა 12.08.1996წ. N5018 მიწის ნაკვეთის მიღება-ჩაბარების აქტი, ასევე შპს „...ის“ მიერ 13.09.2012წ. შედგენილი შიდა აზომვითი ნახაზი და მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აზომვითი ნახაზი.

საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 20.09.2012წ. N... გადაწყვეტილებით ნ. კ-ის მოთხოვნა დაკმაყოფილდა და გაცემულ იქნა ამონაწერი საჯარო რეესტრიდან, რომლის თანახმად, ნ. კ-ი რეგისტრირებულია ზემოაღნიშნულ მისამართზე მდებარე 600 კვ.მ დაზუსტებული ფართობის მესაკუთრედ (ს/კ ..., შენობა-ნაგებობა N1, განაშენიანების ფართი: 41,43 კვ.მ).

07.08.2013წ. უძრავი ქონების ნასყიდობის ხელშეკრულებით დ. თ-მა ნ. კ-ისაგან შეიძინა ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე 600 კვ.მ დაზუსტებული ფართის მქონე სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი (შენობა-ნაგებობა N1, განაშენიანების ფართი: 41,43, ს/კ ...).

საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 13.08.2013წ. N... გადაწყვეტილებით, ზემოაღნიშნული 07.08.2013წ. ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე, ...ოს რაიონის სოფელ ...ში მდებარე 600 კვ.მ დაზუსტებულ ფართზე (შენობა-ნაგებობა N1, განაშენიანების ფართი: 41,43, ს/კ ...) დარეგისტრირდა დ. თ-ის საკუთრების უფლება და გაცემულ იქნა შესაბამისი ამონაწერი საჯარო რეესტრიდან.

სსიპ ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს 21.03.2018წ. N001865818 ექსპერტიზის დასკვნით დასტურდება, რომ 31.10.2001წ. მომზადებულ საკადასტრო რუკაზე N... საკადასტრო კოდით მითითებული 0,062 ჰა მიწის ნაკვეთის გაორიენტირება (ადგილმდებარეობის დადგენა) სახელმწიფო გეოდეზიურ კოორდინატთა სისტემაში დიდი სიზუსტით შეუძლებელია. შესაბამისად, საინჟინრო-ტექნიკური ექსპერტიზა ვერ იმსჯელებს იმის შესახებ, რამდენად შეესაბამება ხსენებული მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობა საჯარო რეესტრში N... საკადასტრო კოდით რეგისტრირებული 600 კვ.მ. მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობას. ამავე დასკვნის თანახმად, 31.10.2001წ. მომზადებულ საკადასტრო რუკაზე N... საკადასტრო კოდით მითითებული 0,058 ჰა მიწის ნაკვეთის გაორიენტირება (ადგილმდებარეობის დადგენა) სახელმწიფო გეოდეზიურ კოორდინატთა სისტემაში დიდი სიზუსტით შეუძლებელია. შესაბამისად, საინჟინრო-ტექნიკური ექსპერტიზა ვერ იმსჯელებს იმის შესახებ, რამდენად შეესაბამება ხსენებული მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობა 2016 წლის 14 ნოემბერს შპს "G..."-ის" მიერ შესრულებულ საკადასტრო აზომვით ნახაზზე ასახულ 667 კვ.მ. მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობას. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საინჟინრო-ტექნიკური ექსპერტიზა ასევე ვერ იმსჯელებს იმის შესახებ, რამდენად შეესაბამება N... და N... საკადასტრო კოდებით აღრიცხულ მიწის ნაკვეთებს შორის არსებული გამყოფი საზღვრის (მიჯნის) ადგილმდებარეობა ფაქტობრივად არსებულ საზღვრის/მიჯნის (ღობის) ადგილმდებარეობას.

ზემოაღნიშნულ დასკვნაში მითითებულია, რომ 31.10.2001წ. მომზადებულ საკადასტრო რუკაზე N... საკადასტრო კოდით მითითებული 0,062 ჰა მიწის ნაკვეთის კონფიგურაცია შეესაბამება საჯარო რეესტრში N... საკადასტრო კოდით რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის კონფიგურაციას, ხოლო გაბარიტული ზომებიდან ძირითადი სხვაობა ფიქსირდება ნაკვეთის სიგრძეებში, კერძოდ, რეგისტრირებული მონაცემების მიხედვით, ჩრდილოეთ ნაწილში არსებული ნაკვეთის სიგრძე შეადგენს 38,35 მ-ს, ხოლო საკადასტრო რუკის მიხედვით, ხსენებულ ნაწილზე არსებული სიგრძე შეადგენს 41,1 მ-ს (სხვაობა 2,75 მ). რეგისტრირებული მონაცემების მიხედვით, სამხრეთ ნაწილში არსებული ნაკვეთის სიგრძე შეადგენს 40.21 მ-ს, ხოლო საკადასტრო რუკის მიხედვით, ხსენებულ ნაწილზე არსებული სიგრძე შეადგენს 41,9 მ-ს (სხვაობა 1,69 მ). განსხვავებაა ასევე ფართებს შორის, კერძოდ, რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის ფართი შეადგენს 600 კვ.მ-ს, ხოლო საკადასტრო რუკის მიხედვით - 620 კვ.მ-ს (სხვაობა - 20 კვ.მ ).

ამავე დასკვნის თანახმად, 31.10.2001წ. მომზადებულ საკადასტრო რუკაზე N... საკადასტრო კოდით მითითებული 0,058 ჰა მიწის ნაკვეთის კონფიგურაცია ძირითადად შეესაბამება 14.11.2016წ. შპს "G...ის" მიერ შესრულებულ საკადასტრო აზომვით ნახაზზე ასახულ 667 კვ.მ მიწის ნაკვეთის კონფიგურაციას, ხოლო გაბარიტული ზომები ძირითადად შეუსაბამობაშია მითითებულ ნახაზთან, კერძოდ, საკადასტრო აზომვითი ნახაზის მიხედვით, დასავლეთ ნაწილში არსებული ნაკვეთის სიგანე შეადგენს 18.89 მ-ს, ხოლო საკადასტრო რუკის მიხედვით, ნაკვეთის სიგანე შეადგენს 16,2 მ-ს (სხვაობა - 2,69 მ). საკადასტრო აზომვითი ნახაზის მიხედვით, აღმოსავლეთ ნაწილში არსებული ნაკვეთის სიგანე შეადგენს 19,89 მ-ს, ხოლო საკადასტრო რუკის მიხედვით - 15,6 მ-ს (სხვაობა - 4,29 მ). საკადასტრო აზომვითი ნახაზის მიხედვით, სამხრეთ ნაწილში არსებული ნაკვეთის სიგრძე შეადგენს 37,32 მ-ს, ხოლო საკადასტრო რუკის მიხედვით - 41,1 მ-ს (სხვაობა - 3,78 მ). განსხვავებაა ასევე ფართებს შორის, კერძოდ, საკადასტრო აზომვითი ნახაზის მიხედვით, მიწის ნაკვეთის ფართი შეადგენს 667 კვ.მ-ს, ხოლო საკადასტრო რუკის მიხედვით - 580 კვ.მ-ს (სხვაობა - 40 კვ.მ). (სასამართლო სხდომაზე ექსპერტმა დააზუსტა და შეასწორა მის მიერ გაცემული დასკვნა: ექსპერტმა განმარტა, რომ „სხვაობა - 40 კვ.მ-ის“ ნაცვლად, დასკვნაში მითითებული უნდა იყოს „სხვაობა 87 კვ.მ“).

ზემოაღნიშნულ დასკვნაში ასევე მითითებულია, რომ N... საკადასტრო კოდის მქონე 600 კვ.მ მიწის ნაკვეთის ჩრდილოეთ ნაწილში რეგისტრირებული საზღვრის ადგილმდებარეობა არ შეესაბამება ფაქტობრივი გამყოფი საზღვრის/მიჯნის (ღობის) ადგილმდებარეობას. 14.11.2016წ. შპს "G..."-ის მიერ შესრულებულ საკადასტრო აზომვით ნახაზზე ასახული 667 კვ.მ. მიწის ნაკვეთის სამხრეთ ნაწილში არსებული საზღვრის ადგილმდებარეობა ძირითადად შეესაბამება ფაქტობრივად არსებული გამყოფი საზღვრის/მიჯნის (ღობის) ადგილმდებარეობას. სხვაობა ფიქსირდება მხოლოდ აღმოსავლეთ ნაწილში. N... საკადასტრო კოდით რეგისტრირებულ 600 კვ.მ მიწის ნაკვეთსა და 14.11.2016წ. შპს „G...-ის" მიერ შესრულებულ საკადასტრო აზომვით ნახაზზე ასახულ 667 კვ.მ მიწის ნაკვეთს შორის ხდება ურთიერთგადაფარვა. გადაფარვა მერყეობს 2,65 მ-დან 1,37 მ-მდე.

ამავე დასკვნაში შენიშვნის სახით მითითებულია, რომ N... მიწის ნაკვეთის ფაქტობრივი ადგილმდებარეობა განსხვავდება საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული ხსენებული მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობისაგან, კერძოდ, რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთი ფაქტობრივ მიწის ნაკვეთთან მიმართებაში წანაცვლებულია სამხრეთისაკენ (სასამართლო სხდომაზე ექსპერტმა დააზუსტა, რომ ნაცვლად მითითებისა: "წანაცვლებულია სამხრეთისაკენ", მითითებული უნდა იყოს "წანაცვლებულია ჩრდილოეთისკენ"). ხსენებული მიწის ნაკვეთის ფართი ფაქტობრივი მდგომარეობით შეადგენს 589 კვ.მ-ს. ექსპერტი ასევე გასათვალისწინებლად მიიჩნევს იმ გარემოებას, რომ მ. ღ-ის მფლობელობაში არსებული ერთსართულიანი დამხმარე შენობა-ნაგებობის ნაწილი მოქცეულია საჯარო რეესტრში N... საკადასტრო კოდით რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის რეგისტრირებული საზღვრების შიგნით.

საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ განსახილველ საქმეზე მოსარჩელის ინტერესს წარმოადგენს დაუზუსტებელი მონაცემებით აღრიცხული მიწის ნაკვეთის საზღვრების დაზუსტება და ახალ კოორდინატთა სისტემაში რეგისტრაცია. მისი ინტერესის დაკმაყოფილების დამაბრკოლებელ გარემოებას წარმოადგენს სარეგისტრაციოდ წარდგენილი მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემების ზედდება მესამე პირის საკუთრებაში დაზუსტებული მონაცემებით რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემებთან. საყურადღებოა, რომ მოცემულ შემთხვევაში, სადავო არ არის მესამე პირისათვის შესაბამისი უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტის საფუძველზე უძრავი ქონების გადაცემა. სასამართლოს შეფასების საგანს წარმოადგენს საკუთრებაში კანონიერად გადაცემული მიწის ნაკვეთების მდებარეობის შესაბამისობის დადგენა დაზუსტებული მონაცემებით რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის ფაქტობრივ მდებარეობასთან. კასატორის მოსაზრებით, მისი უფლება შეილახა რეგისტრაციათა დაზუსტების შემდეგ, მესამე პირმა - ნ. კ-მა მიღება-ჩაბარების აქტით მისთვის გადაცემული მიწის ნაკვეთის მდებარეობა თვითნებურად შეცვალა, რამაც გამოიწვია მ. ღ-ის მიწის ნაკვეთის ნაწილის ნ. კ-ის სახელზე რეგისტრაცია და შემდგომში დ. თ-ზე გასხვისება.

საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ „სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების უფლების პირველადი რეგისტრაციის გადაუდებელ ღონისძიებათა და საქართველოს მოქალაქისათვის სარეგისტრაციო მოწმობის გაცემის შესახებ“ საქართველოს პრეზიდენტის 16.05.99წ. N327 ბრძანებულების შესაბამისად, მიწის მიღება-ჩაბარების აქტი საკმარისი იყო მიწის საკუთრების უფლების პირველადი რეგისტრაციისათვის. ამასთან, აღნიშნული ბრძანებულების მე-5 პუნქტის თანახმად, პირველადი რეგისტრაცია ითვალისწინებდა რეგისტრირებული მონაცემების დაზუსტებას მიწის აგეგმვის შედეგად შედგენილი საგეგმო-კარტოგრაფიული მასალების საფუძველზე. ამდენად, მიწის ნაკვეთის დაუზუსტებელი რეგისტრაცია გულისხმობდა შემდგომში ნაკვეთის საზღვრების კორექტირების შესაძლებლობას.

საქმის მასალებით დადგენილია, რომ მესამე პირის - ნ. კ-ის საკუთრების უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტს წარმოადგენს 12.08.1996წ. N5018 მიღება-ჩაბარების აქტი, რომლის საფუძველზეც მას ...ოს რაიონის სოფელ ...ში გამოეყო 600 კვ.მ ფართის საბაღე მიწის ნაკვეთი. ამასთან, როგორც მოსარჩელის, ისე მესამე პირის საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების პირველადი აღრიცხვა ფიქსირდება 31.10.2001წ. შედგენილ სააღრიცხვო ბარათებში. ორივე უძრავ ნივთთან დაკავშირებით მარეგისტრირებელ ორგანოში დაცულია საქართველოს მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ 31.10.2001წ. შედგენილი საკადასტრო რუკები. აღნიშნული დოკუმენტების შედგენის დროს მოქმედი „მიწის რეგისტრაციის შესახებ“ 14.11.1996წ. კანონის 7.1, 14.2 მუხლების შესაბამისად, უძრავი ქონების სააღრიცხვო ბარათზე მოცემული ჩანაწერები მიჩნეული იყო ამ ქონებასთან დაკავშირებით სამართლებრივი მდგომარეობის განსაზღვრის ძირითად იურიდიულ საფუძვლად, ხოლო სარეგისტრაციო რუკები - საზღვრების დადგენის ერთადერთ იურიდიულ საფუძვლად.

საკასაციო პალატა, საქმის მასალებით (მათ შორის - ექსპერტიზის დასკვნით) დადასტურებულად მიიჩნევს, რომ 20.09.2012წ. ნ. კ-ის სახელზე განხორციელებული დაზუსტებული რეგისტრაციის ამსახველი მონაცემები არ არის შესაბამისობაში ამავე პირის სახელზე 31.10.2001წ. შედგენილი საკადასტრო რუკის მონაცემებთან. აღნიშნული პირის სახელზე საკუთრების უფლებით რეგისტრირებული N... მიწის ნაკვეთის ფაქტობრივი ადგილმდებარეობა განსხვავდება საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული ამავე მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობისაგან - რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთი ფაქტობრივ მიწის ნაკვეთთან მიმართებაში წანაცვლებულია ჩრდილოეთისაკენ. მიწის ნაკვეთი ფაქტობრივი მდგომარეობით შეადგენს 589 კვ.მ-ს და მოქცეულია მყარი სასაზღვრო მიჯნის ფარგლებში, ხოლო რეგისტრირებული მდგომარეობით, მიწის ნაკვეთის ფართი სასაზღვრო მიჯნის ფარგლებში დაფიქსირებულ ფართს აღემატება და დამატებით შეადგენს 70.14 კვ.მ-ს (მ. ღ-ის მიერ სარეგისტრაციოდ წარდგენილ უძრავ ნივთზე დაფიქსირებული ზედდების ფართი). ამდენად, დადგენილია, რომ ნ. კ-ის და შემდგომში დ. თ-ის საკუთრებად დაზუსტებული სახით რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის მდებარეობა (ს/კ ..., ნაკვეთის წინა N...) არ შეესაბამება სასაზღვრო მიჯნით გამოყოფილი უძრავი ქონების ფაქტობრივ მდებარეობას.



საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ სააღრიცხვო მონაცემებს, მასში ასახული დაზუსტებული თუ დაუზუსტებელი მონაცემების მიუხედავად, იურიდიული მნიშვნელობა გააჩნია. შესაბამისად, საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ, როგორც საკუთრების უფლების რეგისტრაციაზე უფლებამოსილმა ადმინისტრაციულმა ორგანომ, უნდა უზრუნველყოს როგორც დაზუსტებული, ისე დაუზუსტებელი რეგისტრაციის მქონე პირების ინტერესთა დაცვა, შესაბამისი გადაწყვეტილებების მიღება გარემოებათა ყოველმხრივ გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ.

„საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის 3.6 მუხლის თანახმად, მარეგისტრირებელი ორგანო და მისი თანამშრომელი პასუხს არ აგებენ წარმოდგენილი სარეგისტრაციო დოკუმენტაციის ნამდვილობაზე, თუმცა ამავე ნორმის შესაბამისად, მარეგისტრირებელი ორგანო და მისი თანამშრომელი პასუხისმგებელნი არიან რეგისტრირებული მონაცემების და მათთან დაცული სარეგისტრაციო თუ სხვა დოკუმენტაციის ურთიერთშესაბამისობასა და უსაფრთხოებაზე. საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, განსახილველ შემთხვევაში, საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემების დაზუსტება განახორციელა ადმინისტრაციულ ორგანოში წარდგენილ და დაცულ ინფორმაციათა სათანადო შეფასების გარეშე. მოცემულ შემთხვევაში არ დასტურდება საქმისათვის გადამწყვეტი მნიშვნელობის მქონე გარემოება - არსებული მდგომარეობის სწორად ასახვა საკადასტრო აზომვით ნახაზში, რამაც გამოიწვია შეუსაბამობა მესამე პირის საკუთრებად საჯარო რეესტრში დაფიქსირებულ და ამავე უძრავი ნივთის ფაქტობრივ მდგომარეობას შორის. უდავოა, რომ ნ. კ-მა საჯარო რეესტრში საკუთრების უფლების რეგისტრაცია მოითხოვა უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტში მითითებული ფართის ფარგლებში (12.08.1996წ. N5018 მიწის ნაკვეთის მიღება-ჩაბარების აქტის მიხედვით, ნ. კ-ისათვის გადაცემული ფართია 0.062 ჰა, ხოლო სარეგისტრაციოდ მოთხოვნილი ფართი შეადგენდა 600 კვ.მ-ს), თუმცა საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ არ გათვალისწინა, რომ რეგისტრაციის მიზნით წარდგენილი 13.09.2012წ. მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აზომვითი ნახაზი არ ასახავდა ნ. კ-ის მიწის ნაკვეთის რეალურ მდგომარეობას. მ. ღ-სა და ნ. კ-ს შორის არსებული მყარი სასაზღვრო მიჯნის პირობებში, ნ. კ-ის (შემდგომში - დ. თ-ის) საკუთრებაში არსებული ფართის ფაქტობრივი მონაცემები განსხვავდება საჯარო რეესტრში რეგისტრირებულისაგან. მესამე პირის სახელზე საკადასტრო მონაცემებით დაფიქსირებული ფართი მნიშვნელოვნად განსხვავდება მისთვის უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტით რეალურად გადაცემული ფართისაგან - საკუთრების უფლება მოიცავს მისთვის უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტით გადაცემული ფართობის ფარგლებს, თუმცა საკადასტრო აზომვით ნახაზში ასახული მონაცემები იწვევს მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობის შეცვლას, მის წანაცვლებას და მოსარჩელესთან არსებული მყარი სასაზღვრე მიჯნის დარღვევას. მნიშვნელოვანია, რომ 20.09.2012წ. ნ. კ-ის სახელზე განხორციელებული დაზუსტებული რეგისტრაციის საფუძველში - შპს „...ის“ მიერ 13.09.2012წ. შედგენილ საკადასტრო აზომვით ნახაზში, დამსწრეთა და თანამესაკუთრეთა გრაფაში მეზობელთა შესახებ ჩანაწერი არ არის. მართალია, საკადასტრო ნახაზის სისწორისათვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება არსებული მდგომარეობის სწორად ასახვას და არა მეზობელთა ხელმოწერებს, თუმცა „..საკადასტრო აზომვით ნახაზში დამსწრეთა გრაფის არსებობა თავისთავად ადასტურებს საკადასტრო ნახაზის შედგენის პროცესში, ადმინისტრაციულ წარმოებაში მომიჯნავედ მდებარე მიწის ნაკვეთის მესაკუთრეთა ჩართვის საჭიროებას..“ (სუს 02.11.2017წ. Nბს-231-227(კ-15) განჩინება).

საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ მესამე პირის - ნ. კ-ის მიერ 2012წ. რეგისტრაციის მიზნით განცხადების წარდგენის დროს უკვე მოქმედებდა „საჯარო რეესტრის შესახებ“ კანონი და საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 15.01.10წ. N4 ბრძანებით დამტკიცებული „საჯარო რეესტრის შესახებ“ ინსტრუქცია, რომლითაც ახალი კოორდინატთა სისტემის შემოღება დაუკავშირდა საკადასტრო აღწერის ტექნიკურ პირობას. აღნიშნული „ინსტრუქციის“ 26.1 მუხლის შესაბამისად, საკადასტრო აღწერის შედეგი (საკადასტრო აზომვითი ნახაზი) წარდგენილი უნდა ყოფილიყო სახელმწიფო გეოდეზიურ კოორდინატთა სისტემაში, კერძოდ WGS 84 კოორდინატთა სისტემასა და UTM პროექციაში. 26.2 მუხლის თანახმად, საკადასტრო აღწერისას გათვალისწინებული უნდა ყოფილიყო ობიექტების აზომვისა და გამოსახვის სიზუსტე 0.15 მ, ხოლო 26.3 მუხლის შესაბამისად, აზომვის ზედდება დასაშვები იყო რეგისტრირებულ მონაცემებთან 0.3 მ-ით.

საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს საქართველოში 2016 წლის 3 ივნისიდან მოქმედ “სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში მიწის ნაკვეთებზე უფლებათა სისტემური და სპორადული რეგისტრაციის სპეციალური წესისა და საკადასტრო მონაცემების სრულყოფის შესახებ” კანონზე, რომელიც მიზნად ისახავს სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში მიწის ნაკვეთების სრულყოფილი უფლებრივი და საკადასტრო მონაცემების შექმნის უზრუნველყოფას. აღნიშნული კანონის 4.1 მუხლის „ბ“, „გ“ ქვეპუნქტების თანახმად, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო, საქართველოს კანონმდებლობით მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილებების განხორციელების გარდა, საკუთარი ინიციატივით სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში უზრუნველყოფს მიწის ნაკვეთების საკადასტრო აღწერას და ახორციელებს საკადასტრო მონაცემების ცვლილების უძრავ ნივთებზე უფლებათა რეესტრში რეგისტრაციას. ამავე კანონის მე-11 მუხლის თანახმად, თუ სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტაციისა და საკადასტრო აღწერის შედეგების შეჯერებით დადგინდა, რომ მყარი სასაზღვრო მიჯნით შემოსაზღვრული მიწის ნაკვეთის ფართობი სარეგისტრაციო დოკუმენტში მითითებულ ფართობს, უძრავ ნივთებზე უფლებათა რეესტრში რეგისტრირებულ ფართობს ან ტექნიკური აღრიცხვის არქივის სააღრიცხვო ბარათში დაფიქსირებულ დაუზუსტებელ ფართობს არაუმეტეს 15 პროცენტით აღემატება, მიწის ნაკვეთი რეგისტრირდება მისი საკადასტრო აღწერის შედეგად დადგენილი, მყარი სასაზღვრო მიჯნით შემოსაზღვრული ფართობის შესაბამისად. ამდენად, მოქმედი კანონმდებლობით, უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების რეგისტრაციისას, უფლებამოსილ ადმინისტრაციულ ორგანოს გააჩნია გარკვეული ფართის ფარგლებში ცდომილების დაშვების უფლება, თუმცა აღნიშნული არ უნდა სცდებოდეს კანონით დაშვებული ოდენობის მაქსიმუმს და სასაზღვრო მიჯნის ფარგლებში არსებულ ფართობს. მოცემულ შემთხვევაში, უდავოა, რომ მესამე პირზე რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის რეგისტრირებული მონაცემები თანხვედრაში არ არის მიწის ნაკვეთის ფაქტობრივ მდგომარეობასთან, ამასთან არ არსებობს ფაქტობრივი მდგომარეობის რეგისტრირებულ მონაცემებთან შესაბამისობაში მოყვანის საფუძველი, რამდენადაც მიწის ნაკვეთი მოქცეული არ არის მესამე პირის სასაზღვრო მიჯნის ფარგლებში.


საკასაციო სასამართლო მნიშვნელოვნად მიიჩნევს იმ გარემოებას, რომ მოქმედი კანონმდებლობა არ გამორიცხავს კეთილსინდისიერი შემძენის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთის პარამეტრების კორექტირების შესაძლებლობას იმ პირობებში, როდესაც არ ხდება მასზე რეალურად რიცხული ფართის შემცირება. „სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში მიწის ნაკვეთებზე უფლებათა სისტემური და სპორადული რეგისტრაციის სპეციალური წესისა და საკადასტრო მონაცემების სრულყოფის შესახებ“ კანონის 6.2 მუხლის თანახმად, სააგენტო უფლებამოსილია სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში საკუთარი ინიციატივით შეცვალოს დაზუსტებული საკადასტრო მონაცემებით რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემები, თუ სარეგისტრაციო დოკუმენტაციით ან/და საკადასტრო აღწერის შედეგად დადგინდა რეგისტრირებული საკადასტრო მონაცემების მიწის ნაკვეთის ფაქტობრივ მდგომარეობასთან შეუსაბამობა და უზრუნველყოს ამ მიზნით დაწყებულ ადმინისტრაციულ წარმოებაში ყველა დაინტერესებული პირის ჩართვა. ამასთან, „საჯარო რეესტრის შესახებ“ კანონის 3.61 მუხლის თანახმად, მარეგისტრირებელი ორგანო უფლებამოსილია საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნათა დაცვით დააზუსტოს უძრავ ნივთებზე უფლებათა რეესტრში რეგისტრირებული ურთიერთშეუსაბამო მონაცემები და უზრუნველყოს ამ მიზნით დაწყებულ ადმინისტრაციულ წარმოებაში ყველა დაინტერესებული პირის ჩართვა. მარეგისტრირებელი ორგანო უფლებამოსილია გადაამოწმოს სააგენტოსათვის წარდგენილი საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზის მონაცემების სისწორე და საჯარო რეესტრში რეგისტრირებულ მონაცემებთან შესაბამისობა. საკასაციო სასამართლო, საქმეზე დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებებიდან გამომდინარე, ასკვნის, რომ მოცემულ შემთხვევაში, მესამე პირის - დ. თ-ის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთის კოორდინატების კორექტირება და მისი რეალურ მდგომარეობასთან შესაბამისობაში მოყვანა, არ გამოიწვევს მისთვის უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტის შესაბამისად გადაცემული მიწის ნაკვეთის ფართის შემცირებას. ამდენად, მარეგისტრირებელ ორგანოს აქვს შესაძლებლობა, იმსჯელოს მიწის ნაკვეთების კოორდინატების კორექტირების თაობაზე.

საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის მუხლი 105-ე მუხლის თანახმად, სასამართლოსათვის არავითარ მტკიცებულებას არა აქვს წინასწარ დადგენილი ძალა. სასამართლო აფასებს მტკიცებულებებს თავისი შინაგანი რწმენით, რომელიც უნდა ემყარებოდეს მათ ყოველმხრივ, სრულ და ობიექტურ განხილვას, რის შედეგადაც მას გამოაქვს დასკვნა საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებების არსებობის ან არარსებობის შესახებ. ამავე კოდექსის 172-ე მუხლის შესაბამისად, ექსპერტის დასკვნა სასამართლოსათვის სავალდებულო არ არის და მისი შეფასება ხდება 105-ე მუხლით დადგენილი წესით, თუმცა სასამართლოს უარი დასკვნის მიღებაზე დასაბუთებული უნდა იყოს საქმეზე გამოტანილი გადაწყვეტილებით ან განჩინებით. საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, სააპელაციო პალატის გასაჩივრებული გადაწყვეტილება არ შეიცავს საქმეში არსებული 21.03.2018წ. ექსპერტიზის დასკვნის უარყოფის სათანადო დასაბუთებას, იმ პირობებში, როდესაც მხარეთა შორის სადავოა მიწის ნაკვეთების პარამეტრები, ხოლო ექსპერტიზის დასკვნა ადასტურებს, რომ მესამე პირის საკუთრებად აღრიცხული მიწის ნაკვეთის კოორდინატების შეცვლამ გამოიწვია მოსაზღვრედ მდებარე მიწის ნაკვეთის წანაცვლება. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ USAID პროექტის ფარგლებში ჩატარებული საკადასტრო სამუშაოების საფუძველზე „ყვითელი ხაზების“ დადგენა მიზნად ისახავდა მიწის ნაკვეთების სისტემური რეგისტრაციების განხორციელების უზრუნველყოფას და შესაბამისი შედეგების ასახვას გრაფიკულ მონაცემებში (გეგმები, რუკები), თუმცა აღნიშნული არ გულისხმობდა საკადასტრო აზომვითი ნახაზების შედგენას ელექტრონულ კოორდინატთა სისტემაში და მონაცემები შემდგომში უნდა დაქვემდებარებოდა აუცილებელ დაზუსტებას. ამდენად, საკასაციო პალატა, საქმეზე დადგენილ საწინააღმდეგო გარემოებათა გათვალისწინებით, უსაფუძვლოდ მიიჩნევს სააპელაციო სასამართლოს დასკვნას იმასთან დაკავშირებით, რომ მესამე პირის სახელზე რეგისტრირებული უძრავი ნივთის კონფიგურაციის სიზუსტის დამადასტურებლად უნდა ჩაითვალოს კონფიგურაციის დამთხვევა ე.წ. „ყვითელ ხაზებთან“.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არასათანადო სამართლებრივი შეფასება მისცა საქმეში არსებულ მტკიცებულებებს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 20.09.2012წ. N... და 13.08.2013წ. N... გადაწყვეტილებებთან მიმართებაში. სასამართლოს მიერ გამოტანილი დასკვნები არ გამომდინარეობს საქმეში არსებული მასალების ობიექტური შეფასებიდან. საკასაციო სასამართლო იზიარებს კასატორის მოსაზრებას იმასთან დაკავშირებით, რომ ადმინისტრაციულმა ორგანომ გადაწყვეტილება საქმის გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების გარეშე მიიღო. სარეგისტრაციო სამსახურს არ დაუდგენია შესაძლო ინტერესთა კონფლიქტი მესამე პირის სახელზე საკუთრების უფლების დაზუსტებული რეგისტრაციისას. სადავო საკითხის ხელახალი განხილვისას ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია სრულფასოვნად გამოიყენოს მისთვის ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით მინიჭებული უფლებამოსილება და გადაწყვეტილება მიიღოს დაინტერესებულ მხარეთა მოსმენისა და კანონით განსაზღვრული პროცედურის ჩატარების მეშვეობით.

საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 96.1 მუხლის თანახმად, ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია ადმინისტრაციული წარმოებისას გამოიკვლიოს საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე ყველა გარემოება და გადაწყვეტილება მიიღოს ამ გარემოებათა შეფასების და ურთიერთშეჯერების საფუძველზე. ამავე მუხლის მეორე ნაწილის თანახმად, დაუშვებელია ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემას საფუძვლად დაედოს ისეთი გარემოება ან ფაქტი, რომელიც კანონით დადგენილი წესით არ არის გამოკვლეული ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ.

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32.4 მუხლის თანახმად, თუ სასამართლო მიიჩნევს, რომ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი გამოცემულია საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის გარემოების გამოკვლევისა და შეფასების გარეშე, იგი უფლებამოსილია, სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად, ბათილად ცნოს იგი და ადმინისტრაციულ ორგანოს დაავალოს, ამ გარემოებათა გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ გამოსცეს ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32.4 მუხლის გამოყენების აუცილებელ წინაპირობას წარმოადგენს სასამართლოს მხრიდან საქმის გარემოებების გამოკვლევისა და სადავო საკითხის არსებითად გადაწყვეტის შეუძლებლობა. კონკრეტული გარემოებების გამოკვლევა და შეფასება შესაბამისი ადმინისტრაციული ორგანოს დისკრეციულ უფლებამოსილებას უნდა წარმოადგენდეს. „..საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილით მინიჭებულ უფლებამოსილებას სასამართლო იყენებს იმ შემთხვევაში, როცა სასამართლო წესით ვერ ხერხდება ფაქტობრივი გარემოებების დადგენა და შეფასება. მათი დადგენა მხოლოდ ადმინისტრაციულ ორგანოს შეუძლია მისთვის კანონით მინიჭებული უფლებამოსილებიდან გამომდინარე ან აღნიშნული საკითხი მის დისკრეციას განეკუთვნება. შესაბამისად, შეუძლებელი ხდება სასამართლოს მიერ სადავო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მატერიალური კანონიერების შეფასება..“ (სუს 13.12.2018წ. Nბს-681-681(კ-18) გადაწყვეტილება).

საკასაციო პალატა მიიჩნევს, რომ მოცემულ შემთხვევაში, სახეზეა ასკ-ის 32.4 მუხლის გამოყენების წინაპირობები: გასაჩივრებული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები - რეგისტრაციის შესახებ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 20.09.2012წ. N... და 13.08.2013წ. N... გადაწყვეტილებები გამოცემულია საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებების სათანადოდ გამოკვლევისა და შეფასების გარეშე, ამასთან, სასამართლო წესით ვერ ხერხდება ფაქტობრივი გარემოებების დადგენა და შეფასება. ამდენად, სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად უნდა იქნეს ცნობილი მითითებული გადაწყვეტილებები და უნდა დაევალოს ადმინისტრაციულ ორგანოს, გარემოებათა გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ, ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა.

საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ „საჯარო რეესტრის შესახებ“ კანონის მეორე მუხლის „ლ“ ქვეპუნქტის თანახმად, სარეგისტრაციო დოკუმენტაციად მიიჩნევა რეგისტრაციის მიზნით მარეგისტრირებელ ორგანოში წარსადგენი სარეგისტრაციო და სხვა დოკუმენტები. ამავე კანონის მე-8 მუხლის თანახმად, სარეგისტრაციო წარმოების დაწყების მიზნით წარდგენილ განცხადებას უნდა დაერთოს ინსტრუქციით განსაზღვრული სარეგისტრაციო დოკუმენტაცია და ინფორმაცია. მარეგისტრირებელი ორგანო უფლებამოსილია გადაამოწმოს სააგენტოსთვის წარდგენილი საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზის მონაცემების სისწორე და საჯარო რეესტრში რეგისტრირებულ მონაცემებთან შესაბამისობა. 21.1 მუხლის „დ“ ქვეპუნქტის თანახმად, მარეგისტრირებელი ორგანო იღებს გადაწყვეტილებას სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების შესახებ, თუ სარეგისტრაციოდ წარდგენილ და საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემებს შორის არსებობს ინსტრუქციით განსაზღვრული ზედდება, ან მათში მოცემული უძრავი ნივთის ფართობი, გარდა ინსტრუქციით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, აღემატება უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტში მითითებულ უძრავი ნივთის ფართობს. ამავე კანონის 22-ე მუხლის „ბ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, მარეგისტრირებელი ორგანო იღებს გადაწყვეტილებას სარეგისტრაციო წარმოების შეწყვეტის შესახებ, თუ სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების ვადაში არ იქნა წარდგენილი სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების საფუძვლის აღმოფხვრის დამადასტურებელი ინფორმაცია ან დოკუმენტი.

საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს სადავო აქტების დროს მოქმედი რედაქციის “სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში მიწის ნაკვეთებზე უფლებათა სისტემური და სპორადული რეგისტრაციის სპეციალური წესისა და საკადასტრო მონაცემების სრულყოფის შესახებ” 03.06.2016წ. კანონის 18.1 მუხლზე, რომლის თანახმად, სახელმწიფო პროექტის განხორციელების პროცესში მხარეთა შორის დავის გამოვლენის შემთხვევაში სააგენტო ამ დავის გადასაწყვეტად სავალდებულო წესით მიმართავს სანოტარო მედიაციას ან საქმეში რთავს მედიატორს (მედიატორებს), რომელიც (რომლებიც) მხარეებს აცნობს (აცნობენ) მედიაციის პირობებს და მათი თანხმობით ნიშნავს (ნიშნავენ) შეხვედრის დროსა და ადგილს. ამავე მუხლის მეორე პუნქტის შესაბამისად, მედიაცია სრულდება სანოტარო მედიაციისათვის მიმართვიდან/საქმეში მედიატორის (მედიატორების) ჩართვიდან არაუგვიანეს 3 კვირისა. მხარეთა მიერ შეთანხმების მიუღწევლობის შემთხვევაში მიწის ნაკვეთზე უფლება რეგისტრირდება ამ კანონით დადგენილი წესით.

საკასაციო პალატის მოსაზრებით, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 06.01.2017წ. N..., 16.01.2017წ. ..., 17.02.2017წ. N..., 15.03.2017წ. N... გადაწყვეტილებები მიღებულია მათი გამოცემის მომენტისათვის არსებული ფაქტობრივი გარემოებების სწორი შეფასებით და მოქმედი კანონმდებლობის დაცვით, კერძოდ, უდავოა, რომ მ. ღ-ის მიერ სარეგისტრაციოდ წარდგენილი უძრავი ნივთის ფართობი აღემატებოდა უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტში მითითებული უძრავი ნივთის ფართობს (უფლების დამდგენ დოკუმენტში მითითებული ფართია 0,058 ჰა, ხოლო მოთხოვნილ იქნა 667 კვ.მ ფართის რეგისტრაცია). ამასთანავე, წარდგენილ მონაცემებში დაფიქსირებული სხვაობა არ იყო შესაბამისობაში ინსტრუქციით გათვალისწინებულ დასაშვებ ცდომილებასთან. გარდა ამისა, რეგისტრაციის მიზნით განცხადების წარდგენის დროს დაფიქსირდა ზედდება მესამე პირის საკუთრებად რეგისტრირებულ, ძალაში არსებულ მონაცემებთან. შესაბამისად, მარეგისტრირებელი ორგანო უფლებამოსილი იყო, მიეღო გადაწყვეტილება მ. ღ-ის 21.11.2016წ. განცხადებასთან დაკავშირებით დაწყებული ადმინისტრაციული წარმოების შეჩერების თაობაზე, „საჯარო რეესტრის შესახებ“ კანონის 21-ე მუხლის „დ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე. საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, კანონშესაბამისია საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 06.01.2017წ. N..., 16.01.2017წ. ... გადაწყვეტილებები, მ. ღ-ის N... სარეგისტრაციო განცხადებასთან დაკავშირებით მიმდინარე მედიაციის პროცესის შეწყვეტის თაობაზე, რამდენადაც მეორე მხარის გამოუცხადებლობის გამო, არ შედგა მხარეთა შორის დავის მოგვარების მიზნით დანიშნული მედიაცია. ამასთან, დადგენილია, რომ მედიაციის პროცესის შეწყვეტის შემდეგ, მ. ღ-ს ადმინისტრაციულ ორგანოში არ წარუდგენია სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების საფუძვლის აღმოფხვრის დამადასტურებელი დოკუმენტი - კორექტირებული საკადასტრო აზომვითი ნახაზი, შესაბამისად, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო უფლებამოსილი იყო, მიეღო 17.02.2017წ. N... გადაწყვეტილება, სარეგისტრაციო წარმოების შეწყვეტის თაობაზე. მითითებული მსჯელობის გათვალისწინებით, საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, ასევე კანონიერია საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 15.03.2017წ. N... გადაწყვეტილება, რომლითაც უცვლელად დარჩა 06.01.2017წ. №..., 16.01.2017წ. №...-…, 17.02.2017წ. №... გადაწყვეტილებები.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 411-ე მუხლის საფუძველზე, არსებობს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების და მ. ღ-ის საკასაციო საჩივრის ნაწილობრივ დაკმაყოფილების საფუძველი.


საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53.3 მუხლის თანახმად, თუ სააპელაციო ან საკასაციო სასამართლო შეცვლის გადაწყვეტილებას ან გამოიტანს ახალ გადაწყვეტილებას, იგი შესაბამისად შეცვლის სასამართლო ხარჯების განაწილებასაც.

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 10.2 მუხლის თანახმად, თუ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი გამოცემულია საქმის გარემოებების სათანადო გამოკვლევის გარეშე, ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია აანაზღაუროს პროცესის ხარჯები მის სასარგებლოდ გადაწყვეტილების გამოტანის შემთხვევაშიც. ამასთან, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53.1 მუხლის შესაბამისად, იმ მხარის მიერ გაღებული ხარჯების გადახდა, რომლის სასარგებლოდაც იქნა გამოტანილი გადაწყვეტილება, ეკისრება მეორე მხარეს, თუნდაც ეს მხარე გათავისუფლებული იყოს სახელმწიფოს ბიუჯეტში სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან. ამდენად, ასკ-ის 32.4 მუხლის საფუძველზე სარჩელის ნაწილობრივ დაკმაყოფილების პირობებში, საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს მ. ღ-ის სასარგებლოდ უნდა დაეკისროს სახელმწიფო ბაჟის სახით პირველი ინსტანციის სასამართლოში გადახდილი 100 ლარის, სააპელაციო სასამართლოში გადახდილი 150 ლარის და საკასაციო სასამართლოში გადახდილი 300 ლარის (სულ 550 ლარის) ანაზღაურება.


ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:


საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 257-ე და 411-ე მუხლებით და


გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა:


1. მ. ღ-ის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;

2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 29 მაისის გადაწყვეტილება და საქმეზე მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;

3. მ. ღ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;

4. სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნეს ცნობილი საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2012 წლის 20 სექტემბრის N..., 2013 წლის 13 აგვისტოს N... გადაწყვეტილებები და საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს დაევალოს საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ, კანონით დადგენილ ვადაში, ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა;

5. დანარჩენ ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს;

6. საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს დაეკისროს მ. ღ-ის სასარგებლოდ ამ უკანასკნელის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟი - 550 ლარის ოდენობით;

7. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.




თავმჯდომარე: ნ. ქადაგიძე





მოსამართლეები: ქ. ცინცაძე





ნ. სხირტლაძე