საქმე №ბს-306(2კ-20) 7 ოქტომბერი, 2020 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:

ქეთევან ცინცაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: ნინო ქადაგიძე, ნუგზარ სხირტლაძე

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, ზეპირი განხილვის გარეშე, შეამოწმა საქართველოს გენერალური პროკურატურისა და მ. ქ-ას საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის საფუძვლების არსებობა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილების გაუქმების თაობაზე.

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

2018 წლის 3 სექტემბერს მ. ქ-ამ სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას, მოპასუხეების - საქართველოს გენერალური პროკურატურის, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტისა და მესამე პირის - საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიმართ, მატერიალური და მორალური (არაქონებრივი) ზიანის ანაზღაურებისა და ქმედების განხორციელების მოთხოვნით, კერძოდ, სარჩელის საბოლოოდ დაზუსტების საფუძველზე, სასამართლოს წინაშე განსახილველად წარდგენილი მოთხოვნები ფორმულირებულ იქნა შემდეგი სახით:
- საქართველოს გენერალურ პროკურატურას მ. ქ-ას სასარგებლოდ დაეკისროს მორალური (არაქონებრივი) ზიანის ანაზღაურება 80000 ლარის ოდენობით;
- საქართველოს გენერალურ პროკურატურას, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და ამავე სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტს მ. ქ-ას სასარგებლოდ სოლიდარულად დაეკისროთ 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე მიუღებელი ხელფასის ანაზღაურება მატერიალური (ქონებრივი) ზიანის ანაზღაურების სახით, ხელფასში შემავალი ყველა კომპონენტის გათვალისწინებით 150 800 ლარის ოდენობით, კანონით გათვალისწინებული გადასახადების ჩათვლით;
- საქართველოს გენერალურ პროკურატურას, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს და ამავე სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტს მ. ქ-ას სასარგებლოდ სოლიდარულად დაეკისროთ 2005-2018 წლებში მ. ქ-ას მიერ გამოუყენებელი ყოველწლიური კუთვნილი ანაზღაურებადი შვებულების ნატურით ანაზღაურება, ყოველი წლისათვის 1 თვის თანამდებობრივი სარგოს ოდენობით, საერთო ჯამში 14 000 ლარის ოდენობით, კანონით გათვალისწინებული გადასახადების ჩათვლით;
- საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაევალოს მ. ქ-ასათვის პოლიციის კაპიტნისა და პოლიციის მაიორის მორიგი სპეციალური სახელმწიფო წოდებების მინიჭების შესახებ ბრძანების გამოცემა;
- ძალაში შესვლის დღიდან ბათილად იქნეს ცნობილი „ბრძანების ძალადაკარგულად გამოცხადების შესახებ“ საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 2018 წლის 7 აგვისტოს №1906430 ბრძანება;
- ძალაში შესვლის დღიდან ბათილად იქნეს ცნობილი საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის სამხარეო შს მთავარი სამმართველოს უფროსის 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებები მ. ქ-ას თანამდებობიდან გადაყენებისა და საქართველოს შინაგან საქმეთა ორგანოებიდან დათხოვნის შესახებ.
- საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს და ამავე სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტს მ. ქ-ას სასარგებლოდ დაეკისროს 2018 წლის აგვისტოსა და 2018 წლის სექტემბრის თვეში თანამდებობრივ სარგოზე გაუცემელი დანამატის ანაზღაურება, შს ორგანოებში 2005 წლიდან 2018 წლამდე წელთა ნამსახურობისათვის, 13 წელზე ნამრავლის დაანგარიშებით;
- საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს და ამავე სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტს მ. ქ-ას სასარგებლოდ დაეკისროს 2018 წლის 7 აგვისტოდან - მოცემულ საქმეზე მისაღები შემაჯამებელი სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებამდე პერიოდში თითოეული თვის თანამდებობრივ სარგოზე გაუცემელი პოლიციის მაიორის სპეციალური სახელმწიფო წოდებისათვის თანამდებობრივ სარგოზე გათვალისწინებული დანამატის ანაზღაურება, შს ორგანოებში მსახურების დაწყებიდან უწყვეტად მუშაობის პრინციპით დაანგარიშების მეთოდით (სასარჩელო მოთხოვნები გულისხმობს საკითხის გადაწყვეტას პოლიციის მაიორის წოდების გათვალისწინებით, ხოლო თუკი მაიორის წოდების მიხედვით არ დაკმაყოფილდება, ასეთ შემთხვევაში - პოლიციის კაპიტნის წოდების მიხედვით);
- აღიარებულ იქნეს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და მ. ქ-ას შორის 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე პერიოდში შრომითი ურთიერთობის არსებობა და მითითებული პერიოდი მ. ქ-ას ჩაეთვალოს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანოებში ნამსახურობის უწყვეტ წლებად, შს ორგანოებში მუშაობის უწყვეტ სამსახურებრივ სტაჟად.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2018 წლის 7 სექტემბრის განჩინებით საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო საქმეში ჩაბმულ იქნა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-16 მუხლის პირველი ნაწილის საფუძველზე.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 3 აპრილის სხდომაზე გამოცხადდა გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილი, რომლის თანახმად, მ. ქ-ას სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; საქართველოს გენერალურ პროკურატურას დაეკისრა მ. ქ-ას სასარგებლოდ მორალური ზიანის ანაზღაურება 8000 (რვა ათასი) ლარის ოდენობით; საქართველოს გენერალურ პროკურატურას დაეკისრა მ. ქ-ას სასარგებლოდ მატერიალური ზიანის ანაზღაურება 107,362.34 (ას შვიდი ათას სამას სამოცდაორი ლარი და ოცდათოთხმეტი თეთრი) ლარის ოდენობით; ასევე, 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე მიუღებელი წოდებრივი სარგოს ანაზღურება, რომელიც გაანგარიშებული უნდა იქნეს ლეიტენანტის წოდებისთვის მოქმედი წოდებრივი სარგოს ოდენობით; სხვა ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 3 აპრილის დასაბუთებული გადაწყვეტილებით მ. ქ-ას სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ: საქართველოს გენერალურ პროკურატურას დაეკისრა მ. ქ-ას სასარგებლოდ მატერიალური ზიანის ანაზღაურება 108 022,07 (ას რვა ათას ოცდაორი ლარი და შვიდი თეთრი) ლარის ოდენობით; ასევე - 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე მიუღებელი წოდებრივი სარგოს ანაზღაურება, რომელიც გაანგარიშებული უნდა იქნეს ლეიტენანტის წოდებისთვის მოქმედი წოდებრივი სარგოს ოდენობით; სხვა ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 2 აგვისტოს განჩინებით თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 3 აპრილის №3/5627-18 გადაწყვეტილების წერილობით მომზადებული სარეზოლუციო ნაწილის „1.2“ პუნქტში შეტანილ იქნა შესწორება და საბოლოოდ, ჩამოყალიბდა შემდეგი სახით: „საქართველოს გენერალურ პროკურატურას დაეკისროს მ. ქ-ას სასარგებლოდ მატერიალური ზიანის ანაზღაურება 108 022,07 (ას რვა ათას ოცდაორი ლარი და შვიდი თეთრი) ლარის ოდენობით; ასევე - 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე მიუღებელი წოდებრივი სარგოს ანაზღაურება, რომელიც გაანგარიშებული უნდა იქნეს ლეიტენანტის წოდებისთვის მოქმედი წოდებრივი სარგოს ოდენობით.“
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 3 აპრილის გადაწყვეტილება სარჩელის უარყოფის ნაწილში სააპელაციო წესით გაასაჩივრა მ. ქ-ამ, რომელმაც სააპელაციო საჩივრით ასევე მოითხოვა გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილში დაშვებული უსწორობის გასწორების შესახებ, თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 2 აგვისტოს განჩინების გაუქმება.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 3 აპრილის გადაწყვეტილება სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში ასევე გაასაჩივრა საქართველოს გენერალურმა პროკურატურამ.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილებით საქართველოს გენერალური პროკურატურის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; მ. ქ-ას სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; შეიცვალა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2018 წლის 3 აპრილის გადაწყვეტილების მე-2 პუნქტი ადვოკატის ხარჯის ანაზღაურების ნაწილში; მოპასუხე საქართველოს გენერალურ პროკურატურას დაეკისრა მოსარჩელის მიერ ადვოკატის მომსახურებისათვის გადახდილი თანხის ანაზღაურება 2500 (ორი ათას ხუთასი) ლარის ოდენობით; თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2018 წლის 3 აპრილის გადაწყვეტილება დანარჩენ ნაწილში დარჩა უცვლელი.
სააპელაციო პალატამ გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს მსჯელობა, რომ მ. ქ-ას დაკავების ფაქტი, მის მიმართ სისხლის სამართლის საქმის წარმოების დაწყება, კანონმდებლობის მოთხოვნათა დაცვით მისი თანამდებობიდან გადაყენების საფუძველს ქმნიდა. ამდენად, ცალსახად დაუსაბუთებელი იყო სასარჩელო მოთხოვნა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის სამხარეო შს მთავარი სამმართველოს უფროსის 2005 წლის 4 მაისის №20 ბრძანების ბათილად ცნობის ნაწილში.
სააპელაციო პალატამ ყურადღება გაამახვილა „საქართველოს შს სამინისტროს დისციპლინური წესდების დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 2003 წლის 24 ივნისის №217 ბრძანების მე-2 პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტზე, რომლითაც განსაზღვრულია, რომ დისციპლინური გადაცდომის ერთ - ერთი სახეა თანამშრომლისათვის შეუფერებელი ქმედება, რომელიც ლახავს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სისტემის ავტორიტეტს. ამავე ბრძანების მე-3 მუხლის „თ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, დისციპლინური პასუხისმგებლობის ერთ-ერთი სახეა შს ორგანოებიდან დათხოვნა.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2005 წლის 27 ივლისის განაჩენით (№1/1805 საქმეზე) დამტკიცდა საპროცესო შეთანხმება, დადებული პროკურორსა და ბრალდებულ მ. ქ-ას შორის. მ. ქ-ა ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 186-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ და „გ“ ქვეპუნქტებით, 332-ე მუხლის პირველი ნაწილით.
საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებიდან ამონაწერის თანახმად, შსს ...ის სამხარეო შს მთავარი სამმართველოს 2005 წლის 4 მაისის №20 ბრძანებით დაკავებული თანამდებობიდან გადაყენებული, ...ის შს რაიონული განყოფილების, ჯვარის პოლიციის ქვეგანყოფილების, სისხლის სამართლის სამძებრო ჯგუფის ინსპექტორი, პოლიციის ლეიტენანტი მ. ქ-ა დათხოვნილ იქნა შს ორგანოებიდან 2005 წლის 4 მაისიდან. დათხოვნის საფუძვლად კი მიეთითა შსს საკადრო და ორგანიზაციული უზრუნველყოფის დეპარტამენტის 2005 წლის 21 ნოემბრის წერილი და შსს გენერალური ინსპექციის 2005 წლის 14 ნოემბრის დასკვნა.
შსს გენერალური ინსპექციის 2005 წლის 14 ნოემბრის დასკვნის თანახმად, გენერალურმა ინსპექციამ მიზანშეწონილად მიიჩნია, რომ „პოლიციის შესახებ“ საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის „ლ“ ქვეპუნქტის და შს სამინისტროს თანამშრომელთა დისციპლინური წესდების მე-3 მუხლის „თ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე, ...ის შს განყოფილების ...ის ქვეგანყოფილების ...ი, პოლიციის ლეიტენანტი მ. ქ-ა დათხოვნილ იქნეს შს ორგანოებიდან. დასკვნის თანახმად, მ. ქ-ამ ჩაიდინა საქართველოს შს სამინსიტროს თანამშრომელთა დისციპლინური წესდების მე-2 მუხლის მე-2 პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ქმედება - პოლიციის თანამშრომელთათვის შეუფერებელი ქმედება, რომელიც ლახავს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სისტემის ავტორიტეტს, აღნიშნული მისი მხრიდან გამოიხატა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის პირველი ნაწილით, 186-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“, „გ“ ქვეპუნქტებითა და მე-3 ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენაში, რაც დადასტურებულია სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენით.
პირველი ინსტანციის სასამართლოს მსგავსად პალატამ დადგენილად მიიჩნია, რომ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2017 წლის 19 დეკემბრის განაჩენით გაუქმდა თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2005 წლის 21 ივლისის გამამტყუნებელი განაჩენი მ. ქ-ას მიმართ. მ. ქ-ა ცნობილ იქნა უდანაშაულოდ და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 186-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ და „გ“ ქვეპუნქტებით, ამავე მუხლის მე-3 ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტითა და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის პირველი ნაწილით წარდგენილ ბრალდებაში გამართლდა.
სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, პირველი ინსტანციის სასამართლომ მართებულად მიუთითა, რომ მოსარჩელე დაკავებული თანამდებობიდან დათხოვნილ იქნა, როგორც მსჯავრდებული (კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო განაჩენის საფუძველზე), რაც სადავო პერიოდში მოქმედი კანონმდებლობის მიხედვით წარმოადგენდა სამსახურიდან დათხოვნის საკმარის ფაქტობრივ საფუძველს. გამოცემის მომენტში სადავო ბრძანებები ეფუძნებოდა კანონმდებლობის მოთხოვნებს, თუმცა, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2017 წლის 19 დეკემბრის განაჩენით, ახლად გამოვლენილი გარემოების გამო, მ. ქ-ას უდანაშაულოდ ცნობით კანონიერი საფუძველი გამოეცალა სამსახურიდან გათავისუფლების თაობაზე გამოცემულ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს. გამამართლებელი განაჩენის დადგომის გამო თავად საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ 2018 წლის 7 აგვისტოს №MIA71801906430 ბრძანებით ძალადაკარგულად გამოაცხადა 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებები, პოლიციის ლეიტენანტ მ. ქ-ას თანამდებობიდან დროებით გადაყენებისა და შინაგან საქმეთა ორგანოებიდან დათხოვნის შესახებ. შედეგად, მ. ქ-ა აღდგენილია სამსახურში. თუმცა, მის ინტერესს წარმოადგენს მისი სამსახურიდან გათავისუფლების დღიდან ყველა სამართლებრივი შედეგის გაუქმება და უკუქცევა, მათ შორის, მიუღებელი ხელფასის და ყველა იმ გასაცემლის ანაზღაურება, რასაც იგი მიიღებდა, რომ არ გამოცემულიყო 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებები. სააპელაციო პალატის მოსაზრებით, მართებულად გაამახვილა ყურადღება პირველი ინსტანციის სასამართლომ იმ გარემოებაზე, რომ სწორედ ზემოაღნიშნული მიზნით ითხოვს მხარე აღნიშნული ბრძანებების ძალადაკარგულად გამოცხადების შესახებ 2018 წლის 7 აგვისტოს ბრძანების ბათილად ცნობას, ძალადაკარგულად ცნობის ნაცვლად.
ზემოაღნიშნული მოთხოვნის შესახებ სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ ბრძანების გამოცემის მომენტიდან მისი სამართლებრივი შედეგების გაუქმება და უკუქცევა ეწინააღმდეგება სამართლებრივი განსაზღვრულობის პრინციპს, რაც გაუმართლებლად დააზარალებს აქტის გამომცემი ორგანოს ინტერესს. კერძოდ, გამოიწვევს ისეთ ხარჯებს, რაც წინასწარ ვერ იქნებოდა განჭვრეტადი, ასევე გამოიწვევს ადმინისტრაციული ორგანოს ვალდებულებას, მოსარჩელეს მიანიჭოს წოდებები, რომელთა მინიჭების წესი დაკავშირებულია წელთა ნამსახურობასთან, რაც, თავის მხრივ, უკავშირდება საჯარო ინტერესს, რომ მხოლოდ შესაბამისი ფაქტობრივი ნამსახურობის ფარგლებში, გამოცდილ კადრებს ჰქონდეთ მინიჭებული შესაბამისი წოდება. ამასთან, გასათვალისწინებელია ისიც, რომ მოსარჩელეს შრომის ანაზღაურების მიუღებლობით დარღვეული უფლებების აღდგენის ალტერნატიული საშუალებაც გააჩნია სახელმწიფოსთვის ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის სახით, რაც უკანონოდ მსჯავრდებული პირისთვის გარანტირებულია საქართველოს კანონმდებლობით.
სააპელაციო პალატამ ყურადღება გაამახვილა იმ გარემოებაზე, რომ განსახილველ დავაში მოსარჩელეს საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიმართ მატერიალური ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნა აქვს წარმოდგენილი, რაც მოიცავს ასევე მიუღებელ ხელფასს და შრომის ანაზღაურების სხვა კომპონენტებს. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, ვინაიდან საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის სამხარეო შს მთავარი სამმართველოს უფროსის 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებები გამოცემის დროისათვის კანონის მოთხოვნათა დაცვით იქნა მიღებული, ხოლო თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2017 წლის 19 დეკემბრის განაჩენით შეიცვალა მათი საფუძვლები, მსგავსად პირველი ინსტანციისა, პალატამ მიიჩნია, რომ საჯარო და კერძო ინტერესების დაბალანსების მიზნით, გაუმართლებელია შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის სამხარეო შს სამმართველოს უფროსის 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებების ბათილად ცნობა მათი გამოცემის მომენტიდან სამართლებრივი შედეგების გაუქმებით და სრულიად კანონიერია 2018 წლის 7 აგვისტოს ბრძანება ამ აქტების ძალადაკარგულად გამოცხადების თაობაზე, რაც, ცალსახად გულისხმობს ძალადაკარგულად გამოცხადებული აქტების სამართლებრივი შედეგების გაუქმებას ძალადაკარგულად გამოცხადების მომენტიდან. ამდენად, პალატამ გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილებით დამდგარი შედეგი საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 2018 წლის 7 აგვისტოს №1906430 ბრძანების, ასევე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის სამხარეო შს მთავარი სამმართველოს უფროსის 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებების ბათილად ცნობის ნაწილში, სარჩელის უსაფუძვლობის თაობაზე.
სააპელაციო სასამართლომ ასევე იმსჯელა სასარჩელო მოთხოვნაზე - მ. ქ-ასათვის საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს პოლიციის მაიორის (თუ პოლიციის მაიორის ნაწილში არ დაკმაყოფილდება, ასეთ შემთხვევაში _ პოლიციის კაპიტნის) მორიგი სპეციალური სახელმწიფო წოდებების მინიჭების შესახებ ბრძანების გამოცემის და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და მ. ქ-ას შორის 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე პერიოდში შრომითი ურთიერთობის არსებობის აღიარების, ასევე მითითებული პერიოდის მ. ქ-ას საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანოებში ნამსახურობის უწყვეტ წლებად, შს ორგანოებში მუშაობის უწყვეტ სამსახურებრივ სტაჟად ჩათვლის შესახებ.
აღნიშნულ მოთხოვნასთან დაკავშირებით, საპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ იმისთვის, რომ პირს მიენიჭოს რიგითობით შემდეგი სპეციალური წოდება, მნიშვნელოვანია აღნიშნულ პირს ჰქონდეს ამ წოდებისათვის განსაზღვრული მინიმალური წელთა ნამსახურობა. სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა „საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში სამსახურის გავლის წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 2013 წლის 31 დეკემბრის №995 ბრძანების 57-ე მუხლის პირველ პუნქტსა და მე-60 მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტებზე. ასევე, საქმის მასალებით დადგენილად მიიჩნია, რომ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს 2003 წლის 6 აგვისტოს №454პ/შ ბრძანების თანახმად, „პოლიციის უმცროს ლეიტენანტ“ მ. ქ-ას მიენიჭა მეთაურთა შემადგენლობის სახელმწიფო სპეციალური წოდება „პოლიციის ლეიტენანტი“. ამასთანავე, დადგენილად სცნო, რომ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს 2018 წლის 7 აგვისტოს №MIA71801906593 ბრძანებით იგი აღდგენილ იქნა და დაინიშნა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტის ...ის რაიონული სამმართველოს უბნის ინსპექტორების განყოფილების უბნის ინსპექტორ-გამომძიებლის თანამდებობაზე. მ. ქ-ას შს სამინისტროს ორგანოებში წელთა ნამსახურობაში ჩასათვლელი სტაჟი 2018 წლის 15 ოქტომბრისათვის შეადგენდა - 6 წელსა და 10 თვეს.
სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ მ. ქ-ას თანამდებობიდან გათავისუფლება არ მომხდარა შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანოთა მართლსაწინააღმდეგო ქმედების შედეგად და თანამდებობიდან გათავისუფლების მომენტში გათავისუფლების საფუძველი - სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი ითვლებოდა კანონიერ აქტად. ამასთან, იმის გათვალისწინებით, რომ კანონიერად იყო მიჩნეული საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს 2018 წლის 7 აგვისტოს №MIA71801906430 ბრძანება, 2005 წლის 4 მაისიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე პერიოდი არ უნდა ყოფილიყო ჩათვლილი მ. ქ-ას ნამსახურების უწყვეტ სტაჟში, შესაბამისად, არ არსებობდა მისთვის მაიორის სპეციალური წოდების მინიჭების საფუძველიც, განსაკუთრებით იმ პირობებში, რომ შს სამინისტროს ...ის რაიონული განყოფილების, ჯვარის პოლიციის ქვეგანყოფილების სისხლის სამართლის სამძებრო ჯგუფის ინსპექტორის ზღვრული წოდება იყო „პოლიციის კაპიტანი“ და არ შეიძლებოდა პირს მინიჭებოდა აღნიშნულ თანამდებობაზე მაიორის წოდება შესაბამისი პირობების არარსებობის შემთხვევაში. სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, ასევე არ არსებობდა მოსარჩელისათვის პოლიციის კაპიტნის სპეციალური წოდების მინიჭების საფუძველი, რამდენადაც მხოლოდ შესაბამისი ფაქტობრივი ნამსახურობის წლების და შესაბამისი გამოცდილების გათვალისწინებით უნდა მომხდარიყო სპეციალური წოდების მინიჭება. ზოგადი წესიდან გამონაკლისს ადგენდა „საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში სამსახურის გავლის წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 2013 წლის 31 დეკემბრის №995 ბრძანების 57-ე მუხლის მე-6 პუნქტი უკანონოდ გათავისუფლებული პოლიციელის სამსახურში აღდგენის შემთხვევაში, როდესაც სამუშაო ადგილზე იძულებით არყოფნის მთელი პერიოდი ჩაეთვლებოდა შესაბამისი სპეციალური წოდებით სამსახურის ვადაში. სააპელაციო პალატა დაეთანხმა და გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს მსჯელობა იმის შესახებ, რომ განსახილველ შემთხვევაზე არ უნდა გავრცელებულიყო მითითებული საგამონაკლისო წესი, რადგანაც თანამდებობიდან გათავისუფლების უკანონობა არ უკავშირდებოდა თავად შინაგან საქმეთა ორგანოების მხრიდან უკანონო საფუძვლით სამსახურიდან დათხოვნას, არამედ ამ შემთხვევაში სახეზე იყო მარეაბილიტირებელი საფუძვლით, ვითარების შეცვლის გამო, თანამდებობაზე აღდგენა, რისი შედეგებიც უკუქცევითი მოქმედებით ვერ გავრცელდებოდა წარსულ პერიოდზე.
იმის გათვალისწინებით, რომ კანონიერი იყო საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 2018 წლის 7 აგვისტოს №1906430 ბრძანება, ასევე იმის გათვალისწინებით, რომ სასამართლომ არ დააკმაყოფილა მოსარჩელის მოთხოვნა მისთვის პოლიციის მაიორის (ან - პოლიციის კაპიტნის) მორიგი სპეციალური სახელმწიფო წოდებების მინიჭების, 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე პერიოდის ნამსახურობის უწყვეტ წლებად და შს ორგანოებში მუშაობის უწყვეტ სამსახურებრივ სტაჟად აღიარების თაობაზე, რაც ასევე გაზიარებულ იქნა სააპელაციო პალატის მიერ, იმავე სამართლებრივ საფუძვლებზე დაყრდნობით სააპელაციო სასამართლომ პირველი ინსტანციის სასამართლოს მსგავსად, მართებულად მიიჩნია, რომ დაუსაბუთებელი იყო სასარჩელო მოთხოვნები საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს და ამავე სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტისთვის თანამდებობრივ სარგოზე დანამატის, პოლიციის მაიორის სპეციალური სახელმწიფო წოდებისათვის თანამდებობრივ სარგოზე გათვალისწინებული დანამატისა და თითოეული თვის თანამდებობრივ სარგოზე გაუცემელი პოლიციის მორიგი სპეციალური სახელმწიფო წოდებისათვის თანამდებობრივ სარგოზე გათვალისწინებული დანამატის ნაწილში.
ამასთან, სააპელაციო პალატამ მატერიალური და მორალური ზიანის ანაზღაურების შესახებ მოთხოვნის ნაწილობრივ დაკმაყოფილების საკითხთან დაკავშირებით განმარტა, რომ საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 413-ე მუხლის შესაბამისად, მორალური ზიანის ანაზღაურების მოცულობას განსაზღვრავდა სასამართლო მოსარჩელის მოთხოვნის საფუძველზე. მოსარჩელე უფლებამოსილი იყო, სარჩელში მიეთითებინა ფულადი თანხა, რომელსაც ის ითხოვდა მიყენებული სულიერი თუ ფიზიკური ტკივილის კომპენსაციისათვის, მაგრამ ეს მოთხოვნა მოსარჩელის მხოლოდ მოსაზრებას წარმოადგენდა და ანაზღაურების მოცულობის განსაზღვრა სასამართლოს მიერ უნდა გადაწყვეტილიყო. მორალური ზიანი გულისხმობდა ფიზიკურ და ზნეობრივ-ფსიქოლოგიურ ტანჯვას, რასაც პირი განიცდიდა ამა თუ იმ სიკეთის, უმეტესწილად არამატერიალურ ფასეულობათა ხელყოფით და მის ანაზღაურებას ეკისრა სამი ფუნქცია: დაეკმაყოფილებინა დაზარალებული, ზემოქმედება მოეხდინა ზიანის მიმყენებელზე და თავიდან აეცილებინა პიროვნული უფლების ხელყოფა სხვა პირების მიერ. მორალური ზიანის შეფასებისას სასამართლოს მხედველობაში უნდა მიეღო დაზარალებულის სუბიექტური დამოკიდებულება ასეთი ზიანის სიმძიმის მიმართ, ასევე, ობიექტური გარემოებები, რითაც შეიძლება მისი ამ კუთხით შეფასება. მხოლოდ ამ შემთხვევაში შეიძლება დადგენილიყო მორალური ზიანის არსებობა და მისი გონივრული და სამართლიანი ანაზღაურების კრიტერიუმები.
სააპელაციო პალატამ ყურადღება გაამახვილა აპელანტის - მ. ქ-ას მიერ სააპელაციო საჩივარში მორალური ზიანის ანაზღაურების თაობაზე სარჩელის სრულად დაკმაყოფილების საფუძვლად მითითებულ იმ არგუმენტზე, რომ მორალური ზიანის ანაზღაურება სასამართლომ ფიქციამდე დაიყვანა და არ გაითვალისწინა, რომ მოსარჩელეს და მისი ოჯახის წევრებს სახელმწიფომ პროკურატურის სახით მიაყენა შეუქცევადი მორალური ტანჯვა, რაც გამოწვეული იყო საქართველოს მთავარი პროკურატურის მხრიდან საზოგადოებაში გაჯერებული ცრუ ინფორმაციის გავრცელებით დამნაშავეობისა და მისთვის კრიმინალის სტატუსის ქონის შესახებ. 2005 წლის 27 ივლისიდან 2017 წლის 19 დეკემბრამდე - 12 წელზე მეტი პერიოდის განმავლობაში ატარებდა მსჯავრდებულის სტატუსს, ხოლო მსჯავრდების, გასამართლებისა და ნასამართლობის შედეგის გამო - გამამტყუნებელი განაჩენის არსებობის საფუძვლით შს ორგანოებიდან გათავისუფლებული პირის სტატუსს. სისხლის სამართლის საქმეზე მისი დაკავებისა და დევნის გამო, მოქმედ სამართალდამცველს დაეუფლა სახელმწიფო ორგანოების მხრიდან არარსებული დანაშაულის დაბრალების, დაუცველობის განცდა, უსამართლობის შიში, შეიგრძნო მის მიმართ უკანონო ფორმებით მიზანმიმართული დევნის განცდა, განიცადა სულიერი ტკივილი, დაეუფლა სიმართლის დამტკიცების შეუძლებლობის განცდა, უსაფუძვლოდ წარდგა მართლმსაჯულების ორგანოში, მის წინაშე ბრალდების მხარის მხრიდან მტკიცებულებების წარუდგენლობით თავი იგრძნო შეურაცხყოფილად, უსამართლო დევნილად, შეილახა საზოგადოებაში არსებული მისი პატივი და ღირსება, ასევე საქმიანი რეპუტაცია, არაერთ საინფორმაციო საშუალებებში მისი დაკავების შესახებ ინფორმაციის გავრცელებით საზოგადოების წინაშე წარმოჩინდა, როგორც კრიმინალი, საზოგადოებას საქართველოს პროკურატურამ მისი თავი წარუდგინა ასოციალური ქცევის მქონე პიროვნებად, ამიტომ 8 000 ლარი ვერ გამოხატავდა იმას, რომ სახელმწიფომ იგრძნო პასუხისმგებლობა და მან რაიმე ფორმით აგო პასუხი მოსარჩელის მიმართ განხორციელებული უკანონო მოქმედებებისათვის.
აპელანტის ზემოთ მითითებული არგუმენტები სააპელაციო სასამართლომ არ მიიჩნია მოთხოვნის სრულად დაკმაყოფილების საფუძვლად და მიიჩნია, რომ განსახილველ შეთხვევაში მიყენებული მორალური ზიანის ასანაზღაურებლად გონივრული თანხა იყო 8 000 ლარი.
რაც შეეხება მოთხოვნას უკანონო მსჯავრდებით მიყენებული მატერიალური ზიანის ანაზღაურების თაობაზე, პალატამ ყურადღება გაამახვილა აპელანტის იმ მოსაზრებაზე, რომ მხარეს მიადგა მატერიალური ზიანი, თუნდაც მორიგი წოდების დაკარგვითა და მისგან გამომდინარე დანამატების მიუღებლობით. სააპელაციო პალატამ არ გაიზიარა აღნიშნული არგუმენტი და მიუთითა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით დადგენილ მატერიალური ზიანის ანაზღაურების საფუძვლების და წესის დამდგენ ნორმებზე. კერძოდ: საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 408-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, იმ პირმა, რომელიც ვალდებულია, აანაზღაუროს ზიანი, უნდა აღადგინოს ის მდგომარეობა, რომელიც იარსებებდა, რომ არ დამდგარიყო ანაზღაურების მავალდებულებელი გარემოება. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 411-ე მუხლის თანახმად კი, ზიანი უნდა ანაზღაურდეს არა მხოლოდ ფაქტობრივად დამდგარი ქონებრივი დანაკლისისთვის, არამედ მიუღებელი შემოსავლისთვისაც. მიუღებლად ითვლება შემოსავალი, რომელიც არ მიუღია პირს და რომელსაც იგი მიიღებდა, ვალდებულება ჯეროვნად რომ შესრულებულიყო. ამავე კოდექსის 412-ე მუხლის მიხედვით, ანაზღაურებას ექვემდებარება მხოლოდ ის ზიანი, რომელიც მოვალისათვის წინასწარ იყო სავარაუდო და წარმოადგენს ზიანის გამომწვევი მოქმედების უშუალო შედეგს.
განსახილველ შემთხვევაში მხარის მოთხოვნას წარმოადგენდა საქართველოს გენერალურ პროკურატურას, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს და ამავე სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტს მ. ქ-ას სასარგებლოდ სოლიდარულად დაეკისროთ 2015 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე მიუღებელი ხელფასის ანაზღაურება მატერიალური (ქონებრივი) ზიანის ანაზღაურების სახით, ხელფასში შემავალი ყველა კომპონენტის გათვალისწინებით -150 800 ლარის ოდენობით, კანონით გათვალისწინებული გადასახადების ჩათვლით. სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით საკითხზე მსჯელობის მიზნით, პირველი ინსტანციის სასამართლომ მართებულად გაამახვილა ყურადღება სადავო პერიოდში მოქმედი „პოლიციის შესახებ“ საქართველოს კანონის 31-ე მუხლის მე-3 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტზე, რომლის თანახმად, პოლიციის თანამშრომელი პოლიციაში სამსახურისათვის იღებს ხელფასს, რომელიც შეიცავს თანამდებობრივი და სპეციალური წოდებისათვის დადგენილ განაკვეთს.
სადავო პერიოდში მოქმედი „საქართველოს შინაგან საქმეთა ორგანოებში სამსახურის გავლის წესის შესახებ დებულების დამტკიცების თაობაზე“ საქართველოს პრეზიდენტის 1997 წლის 17 მარტის №139 ბრძანებულების 55-ე მუხლის თანახმად, პოლიციაში სამსახურისათვის თანამშრომელი იღებს ხელფასს, რომელიც შეიცავს თანამდებობრივი და სპეციალური წოდებისათვის დადგენილ განაკვეთს, ნამსახურობის დანამატს, სასურსათო ულუფის ღირებულებას (თუ იგი ნატურით არ ეძლევათ), რაიონულ კოეფიციენტს, სადაც იგი დაწესებულია, დანამატს დასვენებისა და უქმე დღეებში მუშაობისათვის და სხვა გასამრჯელოს, კანონმდებლობით გათვალისწინებულ დანამატებსა და კომპენსაციებს. პალატამ მიუთითა დავის განხილვის დროს მოქმედ „პოლიციის შესახებ“ საქართველოს კანონის 54-ე მუხლზე, რომლის პირველი პუნქტის თანახმად, პოლიციელის ხელფასი (ფულადი სარგო) შედგება თანამდებობრივი სარგოსა და წოდებისათვის დადგენილი სარგოსგან. ამავე მუხლის მე-2 პუნქტის მიხედვით, პოლიციელს, ხელფასის გარდა, შეიძლება მიეცეს ხელფასზე (ფულად სარგოზე) დანამატი და კომპენსაცია.
„საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში სამსახურის გავლის წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 2013 წლის 31 დეკემბრის №995 ბრძანების 91-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, სამინისტროს მოსამსახურეს უფლება აქვს, სამსახურში მიღების დღიდან სამსახურიდან გათავისუფლების დღემდე მიიღოს ხელფასი. ამავე კანონის მე-3 პუნქტის თანახმად, სამინისტროს მოსამსახურის ხელფასი (ფულადი სარგო) შედგება თანამდებობრივი სარგოს ან/და წოდებისთვის დადგენილი სარგოსაგან. მითითებული კანონის მე-4 პუნქტის მიხედვით, სამინისტროს მოსამსახურეს ხელფასის გარდა შეიძლება მიეცეს ხელფასზე (ფულად სარგოზე) დანამატი ან/და კომპენსაცია. აღნიშნული კანონის მე-9 პუნქტის მიხედვით, სამინისტროს სისტემაში ხელფასისა (თანამდებობრივი და წოდებრივი სარგოები) და დანამატის ოდენობა განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. (26.01.2018 №6 გავრცელდეს 2018 წლის 1 იანვრიდან წარმოშობილ სამართლებრივ ურთიერთობებზე).
სააპელაციო პალატამ საქმის მასალებით დადგენილად მიიჩნია, რომ მ. ქ-ას შსს ...ის სამხარეო მთავარი სამმართველოს ...ის რაიონული განყოფილების ჯვარის ქვეგანყოფილებაში მუშაობის პერიოდში მის მიერ დაკავებული ბოლო თანამდებობის შესაბამისად ერიცხებოდა ხელფასი, რომელიც შედგებოდა შემდეგი კომპონენტებისაგან: თანამდებობრივი სარგო - 190.09 ლარი, წოდებრივი სარგო - 7.21 ლარი, წელთა ნამსახურევი - 29.58 ლარი, კვება (ულუფის ფულადი კომპენსაცია) – 59 ლარი, სულ - 285.79 ლარი. ასევე დადგენილია, რომ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში 2005-2018 წლებში განხორციელებული რეორგანიზაციების შედეგად, თანამდებობიდან გათავისუფლებამდე მ. ქ-ას მიერ დაკავებული თანამდებობის უფლება-მოვალეობებისა და ზღვრული წოდების თანხვედრით განსაზღვრული თანამდებობისათვის გათვალისწინებული თანამდებობრივი სარგოები იცვლებოდა და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს 2018 წლის 7 აგვისტოს №MIA71801906593 ბრძანებით პოლიციის ლეიტენანტ მ. ქ-ას განესაზღვრა თანამდებობრივი სარგო 1200 ლარის ოდენობით.
სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ განსახილველ შემთხვევაში საქმეში წარმოდგენილია უკანონო მსჯავრდების შედეგად მოსარჩელისთვის მიყენებული მატერიალური ზიანის დამადასტურებელი მტკიცებულებები. კერძოდ, დადგენილია, რომ მოსარჩელეს ეკავა კონკრეტული თანამდებობა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში და იღებდა ყოველთვიურ ხელფასს, თუმცაღა, მის მიმართ სისხლისსამართლებრივი დევნის მიმდინარეობის გამო, იგი გადაყენებულ იქნა თანამდებობიდან და ამდენად, ვერ მიიღო ხელფასის სახით შემოსავალი. პალატამ განმარტა, რომ სახეზეა მარეაბილიტირებელი გარემოება, რაც ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის უფლებას წარმოშობს. შესაბამისად, პალატამ დადასტურებულად მიიჩნია პირდაპირი მიზეზობრივი კავშირის არსებობა ფულად ზარალსა და აპელანტის - მ. ქ-ას მიმართ მიმდინარე სისხლისსამართლებრივი დევნის თანმდევ შედეგებს შორის, რომელიც წარმოშობს საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიმართ სასარჩელო მოთხოვნას 2005 წლის 15 აპრილიდან სამსახურში აღდგენამდე - 2018 წლის 7 აგვისტომდე პერიოდზე გაანგარიშებით. მიუღებელი ხელფასი უნდა ანაზღაურებულიყო იმ ოდენობით, რაც მოსალოდნელი იყო, თუკი მ. ქ-ა გააგრძელებდა მუშაობას იმავე ან ტოლფას თანამდებობაზე, თანამდებობრივი უფლება-მოვალეობებისა და ზღვრული წოდების თანხვედრით.
სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ მიუღებელი ხელფასი, რომლის ანაზღაურებაც საქართველოს გენერალურ პროკურატურას უნდა დაკისრებოდა, შედგება შემდეგი კომპონენტებისგან: თანამდებობრივი სარგო, წოდებრივი დანამატი და წელთა ნამსახურობის დანამატი. თუმცა, წოდებრივი დანამატი უნდა განსაზღვრულიყო „პოლიციის ლეიტენანტის“ წოდების შესაბამისად, რადგანაც, შემდგომი საფეხურის მორიგი წოდებების მიღება გარკვეულ წინაპირობებს უკავშირდება.
სააპელაციო პალატა ასევე დაეთანხმა და გაიზიარა პირველი ინსტანციის ის განმარტება, რომ მიუღებელი ანაზღაურების გამოანგარიშება უნდა მომხდარიყო ე.წ. „ხელზე ასაღები“ თანხის ოდენობით, რასაც მ. ქ-ა მიიღებდა კანონით დადგენილი საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვის შედეგად, ვინაიდან საქართველოს გენერალურ პროკურატურას მისი გადახდა ეკისრებოდა ზიანის ანაზღაურების და არა - ხელფასის სახით. შესაბამისად, იგი არ იქნებოდა ვალდებული, დაექვითა მოსარჩელეს მის მიერ გადახდილი თანხიდან საშემოსავლო გადასახადი. ამდენად, სააპელაციო პალატის მოსაზრებით, ზიანის ოდენობა უნდა განსაზღვრულიყო იმ თანხიდან, რასაც მ. ქ-ა უშუალოდ მიიღებდა შრომის ანაზღაურების სახით, კანონით გათვალისწინებული გადასახადის დაქვითვის შემდგომ. შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, მართებული იყო პირველი ინსტანციის სასამართლოს განმარტება, რომ მიუღებელი შემოსავლის სახით ზიანის ოდენობა, რომლის ანაზღაურებაც უნდა დაეკისროს საქართველოს გენერალურ პროკურატურას, მოიცავდა თანამდებობრივ სარგოს 2005 წლის მაისიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე პერიოდზე, წოდებრივ დანამატს ამავე პერიოდზე და წელთა ნამსახურობის დანამატს ამავე პერიოდზე, რომლის დაანგარიშებაც ხდებოდა ავტომატურად, უწყვეტად მსახურობის პირობებში. ვინაიდან, საქმეში წარმოდგენილი იყო წოდებრივი დანამატის გაანგარიშება პოლიციის ლეიტენანტის შემდგომი მორიგი წოდებების გათვალისწინებით - შესაბამის პერიოდებზე თანხა გამოთვლილი იყო უფროსი ლეიტენანტის და შემდგომ - პოლიციის კაპიტნის წოდების განაკვეთის მიხედვით. ამგვარად, ამ კომპონენტის ზუსტად განსაზღვრა საქმეში წარმოდგენილი მტკიცებულებების საფუძველზე შეუძლებელი და მისი დაანგარიშება უნდა მომხდარიყო გადაწყვეტილების აღსრულების ეტაპზე, პოლიციის ლეიტენანტის წოდების შესაბამისი განაკვეთის მიხედვით.
ამდენად, სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლომ მართებულად დააკისრა საქართველოს გენერალურ პროკურატურას მ. ქ-ას სასარგებლოდ მატერიალური ზიანის ანაზღაურება 108 022,07 (ას რვა ათას ოცდაორი ლარი და შვიდი თეთრი) ლარის ოდენობით, ხოლო ვინაიდან საქმეში არ იყო წარმოდგენილი სადავო პერიოდისათვის ლეიტენანტისათვის მოქმედი წოდებრივი სარგოს შესახებ სრული ინფორმაცია, მსგავსად პირველი ინსტანციისა, პალატამ მიიჩნია, რომ საქართველოს გენერალურ პროკურატურას, მართებულად დაეკისრა 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე მიუღებელი წოდებრივი სარგოს ანაზღაურება, რომელიც გაანგარიშებული უნდა ყოფილიყო ლეიტენანტის წოდებისთვის მოქმედი წოდებრივი სარგოს ოდენობით, ლეიტენანტის წოდების მინიჭების პერიოდის გათვალისწინებით.
2005 - 2018 წლებში მ. ქ-ას მიერ გამოუყენებელი ყოველწლიური კუთვნილი ანაზღაურებადი შვებულების ნატურით ანაზღაურების თაობაზე სააპელაციო პალატის მოსაზრებით, პირველი ინსტანციის სასამართლომ მართებულად განმარტა, რომ შვებულება იყო დასაქმებულის უფლება, დაესვენა _ სამუშაო ადგილისა და ხელფასის შენარჩუნებით. გამოუყენებელი შვებულების ანაზღაურების საფუძვლებს ადგენდა შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის მიერ 1936 წელს მიღებული №52 კონვენცია „ყოველწლიური ფასიანი შვებულებების შესახებ“ (რატიფიცირებულია საქართველოს პარლამენტის მიერ), რომლის მე-6 მუხლი ადგენდა დასაქმებულის უფლებას, კუთვნილი შვებულებით სარგებლობამდე დამსაქმებლის მიზეზით შრომითი ურთიერთობის შეწყვეტის შემთხვევაში მიეღო ანაზღაურება კუთვნილი შვებულების ყოველი დღისთვის. აღნიშნული დანაწესიდან სასამართლომ ყურადღება გაამახვილა ორ ძირითად წინაპირობაზე: 1. შვებულება უნდა ყოფილიყო „კუთვნილი“, რაც ნიშნავდა, რომ დასაქმებულს წარმოშობილი უნდა ჰქონოდა შვებულების უფლება, ნამუშევარი დროის გათვალისწინებით და მისი ხანგრძლივობა გამოიანგარიშებოდა სწორედ ნამუშევარი დროის პროპორციულად; 2. შრომითი ურთიერთობა შეწყვეტილი უნდა ყოფილიყო დამსაქმებლის მიზეზით.
განსახილველ შემთხვევაში, სააპელაციო პალატის მოსაზრებით, არც ერთი ზემოთ მითითებული წინაპირობა არ არსებობდა, ვინაიდან მოსარჩელე 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე პერიოდში არ მუშაობდა და იმის გათვალისწინებით რა სამართლებრივ შედეგებს წარმოშობდა მოსარჩელის თანამდებობიდან დათხოვნის შესახებ ბრძანების ძალადაკარგულად გამოცხადება, მას ვერ წარმოეშობოდა შვებულების მოთხოვნის უფლება. ამასთან, მისი გათავისუფლება არ მომხდარა დამსაქმებელი ორგანიზაციის - საქართველოს შინაგან საქმეთა ორგანოების მიზეზით, არამედ იგი თანამდებობიდან გათავისუფლდა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსგან დამოუკიდებელი მიზეზით - მ. ქ-ას მიმართ გამოტანილი სასამართლო განაჩენის საფუძველზე.
სააპელაციო პალატამ არ გაიზიარა აპელანტის - მ. ქ-ას მოსაზრება სასამართლოს გარეშე პროცესის ხარჯების ანაზღაურებაზე უარის თქმის ნაწილში და მიუთითა, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლომ საქმეში წარმოდგენილ დოკუმენტებზე დაყრდნობით მართებულად არ მიიჩნია დადასტურებულად, რომ სწორედ მ. ქ-ას და მისი წარმომადგენლის მიერ, აღნიშნული საქმის განხილვის ფარგლებში იქნა გაწეული მოცემული ხარჯი. პალატის მოსაზრებით, ვერ დადასტურდა რომელ სატრანსპორტო საშუალებას მოხმარდა საწვავი, ვის მიერ იყო გაწეული ხარჯი, რა მანძილზე დასჭირდა გადაადგილება მოსარჩელის წარმომადგენელს და რამდენად შეესაბამება გაწეული ხარჯი არსებულ საჭიროებას.
სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ მოსარჩელე სარგებლობდა ადვოკატის მომსახურებით, რისთვისაც გაწეული ხარჯის ასანაზღაურებლად თანხა დაეკისრა მოპასუხეს. ჩამოთვლილი აუცილებელი დანახარჯების სპეციფიკიდან გამომდინარე, ივარაუდებოდა, რომ მათი ნაწილი იქნებოდა გაწეული გარკვეული ოდენობით, თუმცა, საადვოკატო მომსახურება, თავისი არსით, მოიცავს ასევე ყველა იმ დანახარჯის გაწევის ვალდებულებას, რაც შუამდგომლობაშიც იყო ჩამოთვლილი. ამდენად, აღნიშნული ხარჯები საადვოკატო მომსახურების ხარჯში მოიაზრებოდა და მათი ცალკე, სასამართლოს გარეშე ხარჯის სახით ანაზღაურების საფუძველი არ არსებობდა.
სააპელაციო პალატამ ასევე მიუთითა პირველი ინსტანციის სასამართლო გადაწყვეტილებაზე მოპასუხისათვის ზიანის სახით - ადვოკატის ხარჯის 1500 ლარის დაკისრების ნაწილში და განმარტა, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების შეცვლა უკავშირდებოდა სწორედ ადვოკატის მომსახურებისათვის გადახდილი თანხის ანაზღაურების ნაწილს.
საქმის მასალებით სააპელაციო პალატამ დადგენილად მიიჩნია, რომ 2019 წლის 19 თებერვალს მ. ქ-ასა და ივანე პეტრიაშვილს შორის დაიდო „იურიდიული მომსახურების გაწევის შესახებ“ ხელშეკრულება. აღნიშნული ხელშეკრულების 4.1 პუნქტის თანახმად, მომსახურების საფასურად განისაზღვრა 5000 ლარი, ხოლო 4.2 პუნქტის მიხედვით, გადახდის პირობად მიეთითა სასამართლოს ნებისმიერი საბოლოო შემაჯამებელი (აღსასრულებელი) გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლიდან 50 დღის ვადა.
სააპელაციო პალატის მოსაზრებით, მართალია, მ. ქ-ას მიერ მისი წარმომადგენლისათვის არ მომხდარა საადვოკატო მომსახურების საფასურის გადახდა, მაგრამ ის გარემოებები, რომ მოსარჩელეს სასამართლოში საქმის წარმოებისას იცავდა ადვოკატი, რომლის მომსახურებაც, როგორც წესი, სასყიდლიანია და მომსახურების ღირებულების ანაზღაურების თაობაზე მხარეთა შორის წერილობითი შეთანხმება წარდგენილი იყო სასამართლოში, ქმნიდა საფუძველს მ. ქ-ას ადვოკატის მომსახურების ღირებულება, რომლის გადახდის ვალდებულებაც მას წარმოეშვა, ანაზღაურებოდა გონივრული ოდენობით.
ზემოაღნიშნული ფაქტობრივი გარემოებებისა და სამართლებრივი ნორმების საფუძველზე, სააპელაციო პალატა არ დაეთანხმა პირველი ინსტანციის სასამართლოს შედეგს საქართველოს გენერალური პროკურატურისათვის მოსარჩელის სასარგებლოდ სასამართლოს გარეშე ხარჯის 1 500 ლარის ოდენობით ანაზღაურების დაკისრების ნაწილში და მიიჩნია, რომ სარჩელის ნაწილობრივ დაკმაყოფილების პირობებში, საქმის მნიშვნელობისა და სირთულის გათვალისწინებით, გონივრული ოდენობის სახით საქართველოს გენერალურ პროკურატურას მ. ქ-ას სასარგებლოდ უნდა დაკისრებოდა სასამართლოს გარეშე ხარჯის ანაზღაურება 2500 ლარის ოდენობით.
ამასთან, რაც შეეხებოდა, აპელანტის შუამდგომლობას - თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 2 აგვისტოს განჩინების გაუქმების შესახებ, სააპელაციო პალატამ მიუთითა, რომ სადავო საკითხზე მსჯელობის მიზნით, პირველი ინსტანციის სასამართლომ დეტალურად განიხილა სახელფასო ანაზღაურების ცხრილში მოცემული კომპონენტები და ცალსახა იყო, რომ შეჯამების, კერძოდ, შეკრებისა და გამოკლების დროს, მატერიალური ზიანის ანაზღაურების ოდენობა სასამართლომ განსაზღვრა შემდეგი პრინციპით: 2005 წლის მაისიდან 2018 წლის დეკემბრის ჩათვლით მოცემულ ჯამურ თანხას (რომელიც შეიცავს ხელფასის სამივე კომპონენტს) - 147 446,80 ლარს გამოაკლდა 2005 წლის მაისიდან 2018 წლის დეკემბრის ჩათვლით გამოთვლილი წოდებრივი დანამატის ჯამური თანხა (რადგან ეს კომპონენტი ცალკე უნდა დაანგარიშდეს აღსრულების ეტაპზე) - 5468,81 ლარი. მიღებულ შედეგს გამოაკლდა ასევე 2018 წლის 7 აგვისტოდან 2018 წლის დეკემბრის ჩათვლით ცხრილში მითითებული თანამდებობრივი სარგოს ოდენობა (სექტემბერი-დეკემბრის თვეების და აგვისტოს თვის - 7 აგვისტოდან) და 2018 წლის 7 აგვისტოდან 2018 წლის დეკემბრის ჩათვლით ცხრილში მითითებული წელთა ნამსახურობის დანამატის ოდენობა (სექტემბერი-დეკემბრის თვეების და აგვისტოს თვის - 7 აგვისტოდან). შედეგად, მოსარჩელის სასარგებლოდ გადასახდელი თანხის ოდენობამ შეადგენა 135 027,59 ლარი (147 446,80-5468,81-4800-960-992-198,4=135 027,59), რასაც უნდა გამოკლებოდა საშემოსავლო გადასახადის 20%-იანი განაკვეთის ეკვივალენტური ოდენობა, რაც, საბოლოო ჯამში, შეადგენდა 108 022,07 ლარს.
საკითხზე მსჯელობის შედეგად, სააპელაციო პალატამ ცალსახად დადგენილად მიიჩნია, რომ გაანგარიშებაში ტექნიკურად დაშვებული იქნა შეცდომა და გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილში 108 022,07 ლარის ნაცვლად თანხის ოდენობად მიეთითა 107 362,34 ლარი, რაც საქმის განმხილველი სასამართლოს მიერ იმთავითვე გასწორდა დასაბუთებულ გადაწყვეტილებაში, ხოლო სასამართლოს 2019 წლის 2 აგვისტოს განჩინებით შესწორება შევიდა მხოლოდ გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილში. შესაბამისად, პალატამ არ გაიზიარა აპელანტის მოსაზრება, რომ უსწორობა ასევე უნდა ასახულიყო დასაბუთებულ გადაწყვეტილებაში უსწორო ფორმით და შემდეგ გამოსწორებულიყო შესაბამისი განჩინებით.
სააპელაციო პალატამ გადაწყვეტილებაში მითითებული არგუმენტების გათვალისწინებით ასევე დაუსაბუთებლად მიიჩნია საქართველოს გენერალური პროკურატურის წარმომადგენლის მოსაზრება, რომ მოპასუხეს არ უნდა დაკისრებოდა ზიანის ანაზღაურება, ვინაიდან, პროკურორის მიერ პირის მიმართ სისხლისამართლებრივი დევნის დაწყება არ იწვევდა პირის სამსახურიდან გადაყენებასა თუ დათხოვნას, რაც შეეხება აღკვეთი ღონისძიების შეფარდებას, ამაზე საბოლოო გადაწყვეტილებას იღებდა სასამართლო. ასევე დაუსაბუთებლად იქნა მიჩნეული საქართველოს გენერალური პროკურატურის მოსაზრება სისხლის სამართლის საქმის წარმოების გამო ზიანის სახით მიუღებელი შემოსავლის 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე ანაზღაურების ნაწილში და სააპელაციო საჩივრის მოთხოვნა ადვოკატის მომსახურებისათვის გაწეული ხარჯის ნაწილში. პალატის მოსაზრებით, ასევე მართებულად განმარტა პირველი ინსტანციის სასამართლომ, რომ საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიერ მოსარჩელის სასარგებლოდ ანაზღაურებას უნდა დაქვემდებარებოდა სასამართლოს გარეშე ხარჯის, სანოტარო მომსახურებისთვის გაწეული ხარჯის - 10 ლარის და მტკიცებულებათა მოძიების პროცესში საფოსტო მომსახურებისთვის გადახდილი თანხის - 9.20 ლარის ანაზღაურება.
2019 წლის 30 დეკემბერს მ. ქ-ამ დამატებითი გადაწყვეტილების გამოტანის შესახებ შუამდგომლობით მიმართა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატას, რადგან, როგორც შემაჯამებელი გადაწყვეტილების მოსმენით დადგინდა, სააპელაციო პალატის შემაჯამებელი გადაწყვეტილებით საერთოდ არ იქნა განხილული და გადაწყვეტილი აპელანტ მ. ქ-ას მიერ სააპელაციო საჩივრის მოთხოვნა „უსწორობის გასწორების შესახებ“ თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 2 აგვისტოს განჩინების გაუქმების შესახებ.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს საქართველოს გენერალურმა პროკურატურამ და მ. ქ-ამ.
კასატორმა - საქართველოს გენერალურმა პროკურატურამ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით მ. ქ-ასთვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე სრულად უარის თქმა მოითხოვა.
საქართველოს გენერალური პროკურატურა საკასაციო საჩივარში აღწერს საქმის ძირითად გარემოებებს, კერძოდ, იმას, რომ მ. ქ-ას თავისუფლება შეზღუდული ჰქონდა 3 თვისა და 12 დღის განმავლობაში; მოსარჩელის ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესებას ადგილი არ ჰქონია; მოსარჩელის სამართლებრივ უფლებებში აღდგენისა და უდანაშაულოდ ცნობის საფუძველია საქართველოს პროკურატურაში ახალი გამოძიების პირობებში მოპოვებული მტკიცებულებები და შესაბამისი შუამდგომლობა სასამართლოსათვის განაჩენის გადასინჯვის თაობაზე; საქმეში არ არსებობდა რაიმე განსაკუთრებული, გამონაკლისი გარემოება, რაც თავისი სიმძიმით განასხვავებდა მ. ქ-ას საქმეს ეროვნულ და საერთაშორისო სასამართლო პრაქტიკაში არსებული საქმეებისგან.
კასატორი - საქართველოს გენერალური პროკურატურა მიიჩნევს, რომ მისთვის მოსარჩელის სასარგებლოდ მორალური ზიანის - 8000 ლარის ანაზღაურების დაკისრება ეწინააღმდეგება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის №ბს-972-936(3კ-08) 2009 წლის 8 აპრილსა და №ბს-890(კ-18) საქმეზე 2019 წლის 26 ნოემბერს გამოტანილი გადაწყვეტილებით დადგენილ პრაქტიკას.
რაც შეეხება, მატერიალურ ზიანს, კასატორის მოსაზრებით, სასამართლომ ისე მიიჩნია, რომ მ. ქ-ა იმუშავებდა 2005 წლიდან 2018 წლამდე პერიოდში, რომ არ მიუთითებია რომელ თანამდებობაზე იმუშავებდა იგი, ვინაიდან, ის თანამდებობა, რომელზეც მ. ქ-ა დათხოვნამდე მუშაობდა, 2006 წელს გაუქმდა, ხოლო გაუქმების შემდეგ გააგრძელებდა თუ არა იგი მუშაობას უცნობია. ამასთან, კასატორი საგულისხმოდ მიიჩნევს, რომ განსახილველ შემთხვევაში ერთი მხრივ, სასამართლოს მიერ კანონიერად არის ცნობილი შს ორგანოებიდან დათხოვნის ბრძანება, ხოლო მეორე მხრივ, სააპელაციო სასამართლოს მიერ სწორად არის მიჩნეული დამსაქმებელი ადმინისტრაციული ორგანოს გადაწყვეტილება, რომლითაც მ. ქ-ას განაცდური წლები არ ჩაეთვალა შს ორგანოებში მუშაობის უწყვეტ სტაჟად. ასეთ მოცემულობაში კი, სასამართლო ადგენდა, რომ სახეზე იყო საქართველოს პროკურატურის მიმართ ზიანის ანაზღაურების საფუძველი და პროკურატურას აკისრებდა იმ წლების ხელფასის ანაზღაურებას, რომელიც ნამსახურ წლებად არ იქნა მიჩნეული.
კასატორმა - მ. ქ-ამ სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის ნაწილში გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება, ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის სრულად დაკმაყოფილება, დამატებითი გადაწყვეტილების გამოტანაზე უარის თქმის შესახებ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის განჩინების გაუქმება და საკასაციო სასამართლოში საქმის წარმოების ეტაპზე გაწეული სასამართლოს გარეშე პროცესის ხარჯების მოწინააღმდეგე მხარისათვის დაკისრება მოითხოვა.
მ. ქ-ა საკასაციო საჩივრით არ ეთანხმება გასაჩივრებულ გადაწყვეტილებას „ბრძანების ძალადაკარგულად გამოცხადების შესახებ“ საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის 2018 წლის 7 აგვისტოს №1906430 ბრძანების, მ. ქ-ას თანამდებობიდან გადაყენებისა და საქართველოს შინაგან საქმეთა ორგანოებიდან დათხოვნის შესახებ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის სამხარეო შს მთავარი სამმართველოს უფროსის 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებების ბათილად ცნობაზე უარის თქმის შესახებ, რადგან კასატორის მოსაზრებით, სასამართლომ არ შეაფასა, რის გამო იქნა გამოცემული ხსენებული ბრძანებები, რომ ბრძანებები არ გამოცემულა მ. ქ-ას ინიციატივით და მათი გამოცემა მოხდა სწორედ საქართველოს პროკურატურის მიერ მ. ქ-ას მიმართ განხორციელებული უკანონო მოქმედებით. სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, კერძოდ, მ. ქ-ას მიმართ გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენის დროს მოქმედი საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 226-ე მუხლის პირველი, მე-2 და მე-5 ნაწილები, რომელიც ითვალისწინებს სადავო დოკუმენტების ბათილად ცნობას, რამეთუ ისინი უკანონობის შინაარსს ატარებს, ხოლო გაუმართლებელია პირის რეაბილიტაციის შემთხვევაში უკანონო დოკუმენტებისათვის კვლავ კანონიერი ძალის შენარჩუნება. ასევე, ზოგადი სამართლიანობისთვისაც მიუღებელია პირის მიმართ სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული უკანონო მოქმედებების უკანონოდ აღიარების შემთხვევაში, ამ უკანონობის პროცესში გამოცემული აქტების ძალმოსილების შენარჩუნება.
კასატორი მ. ქ-ას მოსაზრებით, დაუსაბუთებელია და კანონის არასწორი გამოყენებითაა მიღებული გასაჩივრებული გადაწყვეტილება მორიგი სპეციალური სახელმწიფო წოდებების მინიჭების შესახებ ბრძანების გამოცემის დავალებაზე უარის თქმის ნაწილში და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და მ. ქ-ას შორის 2005 წლის 15 აპრილიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე პერიოდში შრომითი ურთიერთობის არსებობის აღიარებასა და ამ პერიოდის საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანოებში ნამსახურობის უწყვეტ წლებად ჩათვლასთან დაკავშირებით.
კასატორის მოსაზრებით, აღნიშნულ მოთხოვნებზე უარის თქმა პრაქტიკულად წარმოადგენს პირის რეაბილიტაციაზე უარის თქმას. ყველა ეპოქის საპროცესო კანონმდებლობა ითვალისწინებდა და მოქმედიც ითვალისწინებს უკანონო ბრალდებისა და უკანონო მსჯავრდების პერიოდში გაცდენილი ნამსახურობის შრომის საერთო სტაჟში ჩათვლას და გაუგებარია, სასამართლომ რა მოტივებზე დაყრდნობით განაცხადა უარი ამ მოთხოვნების დაკმაყოფილებაზე. კასატორის მოსაზრებით, ალოგიკურია სასამართლოს გადაწყვეტილება, ერთი მხრივ, განაცდური ხელფასის ზიანის სახით სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე და მეორე მხრივ, ამ პერიოდის უწყვეტ სტაჟად მიჩნევაზე უართან მიმართებაში. ამავე დროს, რაც ყველაზე საყურადღებოა, მოპასუხე შს სამინისტრომ მოსარჩელის სამსახურში აღდგენას ის ნორმა დაუდო საფუძვლად, რომელიც ითვალისწინებდა გამართლებული პირისათვის სამსახურში აღდგენისას ყველა უფლების აღდგენას. ამდენად, კასატორისთვის გაუგებარია, თუ კი პირს მიეცა განაცდური ხელფასი, რატომ ეთქვა უარი ამ ხელფასის შესაბამისი წლების უწყვეტ სამსახურებრივ სტაჟად ჩათვლაზე და რა ლოგიკას და სამართლებრივ დასაბუთებას დაეფუძნა ის. გაუგებარია, მაშინ სასამართლომ რა განაცდური აანაზღაურა და ანაზღაურების პერიოდის წლები რატომ არ მიიჩნია საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანოებში ნამსახურობის უწყვეტ წლებად. რეაბილიტაცია თავისი არსებით სწორედ ხსენებულ სიკეთეებში აღდგენაა და ბუნებრივია, ამ პერიოდში პირი ვერ იმუშავებდა ფიზიკურად. მოსარჩელეს უნდა აღუდგეს ის უფლებები, რაც მდგომარეობს უკანონო ბრალდებისა და მსჯავრდების პერიოდში სპეციალური წოდების მინიჭებაში, რადგან ეს უფლებები მოსარჩელემ სწორედ სახელმწიფოს ბრალით ვერ მიიღო. კასატორის მოსაზრებით, დაუსაბუთებელია და საქმის მასალებიდან არ გამომდინარეობს სასამართლოს მსჯელობა, რომ მოსარჩელეს არ მოუთხოვია „პოლიციის უფროსი ლეიტენანტის“ წოდების მინიჭება. მოსარჩელე ითხოვდა მორიგი წოდების მინიჭებას და გაუგებარია, სასამართლომ, რატომ არ მიიჩნია რომ მოსარჩელეს ამგვარი მოთხოვნა არ ჰქონია წარდგენილი, მაშინ როდესაც ეს მოთხოვნა დაყენებული იყო სარჩელით. ამავე პრინციპით უკანონოა სასამართლო გადაწყვეტილება წოდებრივი სარგოს დაანგარიშებაზე იმ პრინციპით, რომ ის უნდა გამოთვლილიყო ლეიტენანტისათვის დადგენილი სარგოსათვის.
კასატორი მიიჩნევს, რომ მოსარჩელეს რეაბილიტაციის ნორმალური შედეგებით უნდა მისცემოდა 2018 წლის აგვისტოსა და 2018 წლის სექტემბრის თვეებში თანამდებობრივ სარგოზე გაცემული დანამატი შს ორგანოებში 2005 წლიდან 2018 წლამდე წელთა ნამსახურობისათვის 13 წელზე ნამრავლის დაანგარიშებით და 2018 წლის 7 აგვისტოდან, მოცემულ საქმეზე მისაღები შემაჯამებელი სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებამდე პერიოდში თითოეული თვის თანამდებობრივ სარგოზე გაუცემელი პოლიციის მორიგი სპეციალური სახელმწიფო წოდებისათვის თანამდებობრივ სარგოზე გათვალისწინებული დანამატიც და არ უნდა დაანგარიშებულიყო ლეიტენანტის წოდებისთვის გათვალისწინებული დანამატით.
კასატორი მიიჩნევს, რომ ასევე უკანონოა უარი მორალური ზიანის სრულად ანაზღაურების შესახებ, რადგან მორალური ზიანის ანაზღაურება სასამართლომ ფიქციამდე დაიყვანა და არ გაითვალისწინა, რომ მოსარჩელეს და მისი ოჯახის წევრებს სახელმწიფომ პროკურატურის სახით მიაყენა შეუქცევადი მორალური ტანჯვა, რაც გამოწვეული იყო საქართველოს მთავარი პროკურატურის მხრიდან საზოგადოებაში გაჯერებული ცრუ ინფორმაციის გავრცელებით მოსარჩელის დამნაშავეობის შესახებ. კასატორი მიუთითებს, რომ 2005 წლის 27 ივლისიდან 2017 წლის 19 დეკემბრამდე - 12 წელზე მეტი პერიოდის განმავლობაში მოსარჩელე ატარებდა მსჯავრდებულის სტატუსს, ხოლო მსჯავრდების, გასამართლებისა და ნასამართლობის შედეგის გამო - გამამტყუნებელი განაჩენის არსებობის საფუძვლით, შს ორგანოებიდან გათავისუფლებული პირის სტატუსს. სისხლის სამართლის საქმეზე მისი დაკავებისა და დევნის გამო მოქმედ სამართალდამცველს დაეუფლა სახელმწიფო ორგანოების მხრიდან არარსებული დანაშაულის დაბრალების, დაუცველობის განცდა, უსამართლობის შიში, შეიგრძნო მის მიმართ უკანონო ფორმებით მიზამიმართული დევნის განცდა, განიცადა სულიერი ტკივილი, დაეუფლა სიმართლის დაუმტკიცებლობის განცდა, უსაფუძვლოდ წარდგა მართლმსაჯულების ორგანოში, მის წინაშე ბრალდების მხარის მხრიდან მტკიცებულებების წარუდგენლობით თავი იგრძნო შეურაცხყოფილად, უსამართლო დევნილად, შეილახა საზოგადოებაში არსებული მისი პატივი და ღირსება, ასევე, საქმიანი რეპუტაცია, არაერთ საინფორმაციო საშუალებებში მისი დაკავების შესახებ ინფორმაციის გავრცელებით, საზოგადოების წინაშე წარმოჩინდა, როგორც კრიმინალი და საზოგადოებას საქართველოს პროკურატურამ მისი თავი წარუდგინა ასოციალური ქცევის მქონე პიროვნებად. ყოველივე ხსენებული კი, კასატორის განმარტებით, მოპასუხე მთავარი პროკურატურისათვის არაქონებრივი ზიანის დაკისრების საფუძველია. ამასთან, თანამდებობიდან გადაყენებითა და შემდგომში შს ორგანოებიდან დათხოვნის გამო, 2005 წლის 4 მაისიდან (დენადად) დღემდე ვერ მიიღო კუთვნილი თანამდებობრივი სარგო (მასში შემავალი კომპონენტებით) და აგრეთვე, კუთვნილი სპეციალური წოდება, ვერ ისარგებლა კუთვნილი, ყოველწლიური ანაზღაურებადი შვებულების უფლებით. სწორედ ამიტომ, კასატორის განმარტებით, 8000 ლარი ვერ გამოხატავს იმას, რომ სახელმწიფომ იგრძნო პასუხისმგებლობა და მან რაიმე ფორმით აგო პასუხი მოსარჩელის მიმართ განხორციელებული უკანონო მოქმედებებისათვის. ამდენად, კასატორი მიიჩნევს, რომ მორალური ზიანის მოცულობის ნაწილში სრულად უნდა დაკმაყოფილდეს სარჩელი.
კასატორის მოსაზრებით, ასევე დაუსაბუთებელია მატერიალური ზიანის სრულად ანაზღაურებაზე უარის თქმის ნაწილში სასამართლოს გადაწყვეტილება. ამასთან, ზიანის ანაზღაურება ასევე უნდა დაკისრებოდათ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს და ამავე სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტს, რამეთუ ისინი ერთიან ჯაჭვში მონაწილეობდნენ მისთვის უკანონო მოქმედებებით ზიანის მიყენების დროს, ისინი წარმოადგენდნენ სადავო გასაჩივრებული აქტების გამომცემ ადმინისტრაციულ ორგანოებს, მათმა გადაწყვეტილებებმა გამოიწვია საქმეზე დელიქტი და ყველა სადავო გადაწყვეტილება სწორედ ამ ორგანოების მიერ იყო მიღებული. შესაბამისად, ბრალეულობის კომპონენტი სწორედ ამ ორგანოს მიემართება.
კასატორის მოსაზრებით, დაუსაბუთებელია უარი 2005-2018 წლებში მ. ქ-ას მიერ გამოუყენებელი ყოველწლიური კუთვნილი ანაზღაურებადი შვებულების ნატურით ანაზღაურებაზე უარის თქმასთან მიმართებაში, რამეთუ ამ უფლებებით ვერ სარგებლობა რეალური და სახეზე მყოფი იყო. ეს უფლებები წართმეულ იქნა და ის სრულად უნდა დაკმაყოფილებულიყო. ის უნდა ანაზღაურებულიყო, როგორც მიუღებელი სარგებლით გამოწვეული დანაკარგი ჩვეულებრივი სამუშაოს შესრულების პირობებისას.
კასატორის მოსაზრებით, დაუსაბუთებელია ასევე ადვოკატის დახმარებისათვის მარტოოდენ პირველ ინსტანციაში 1500 ლარის და მეორე ინსტანციაში 1000 ლარის ანაზღაურება, რამეთუ წარმომადგენლობა გაწეულ იქნა იშვიათი კატეგორიის, განსაკუთრებით რთული კატეგორიის დავაზე, არაერთი მოთხოვნებით, აღნიშნული თანხა გაწეული შრომისთვის ძალზე მცირეა და ვერ უზრუნველყოფს ადვოკატის წინაშე მოსარჩელის მიერ ნაკისრი ვალდებულების შესრულებას, მით უფრო იმის გათვალისწინებით, რომ საქმეში აღნიშნულის თაობაზე წარმოდგენილია სათანადო ხელშეკრულება, რომელიც მოსარჩელის მიერ აღებული ვალდებულებების არსებობას ადასტურებს ადვოკატის წინაშე.
კასატორი მიიჩნევს, რომ ასევე დაუსაბუთებელია სასამართლოს გადაწყვეტილება სხვა სახის სასამართლოს გარეშე პროცესის ხარჯების ანაზღაურებაზე უარის თქმასთან მიმართებაში, რამეთუ ხარჯი გაწეულ იქნა და უნდა ანაზღაურებულიყო. საქმის მასალებით დადგენილია, რომ მოსარჩელემ საქმის საწარმოებლად გასწია გარკვეული ხარჯები, რომლის გარეშე ვერ იქნებოდა წარმოდგენილი ფურცლები, ასლები, ფოსტით გამოგზავნილი საჩივრები, აკინძული მასალები და სხვა. შესაბამისად, ხსენებულის საქმეში არსებობა ერთობლიობაში იძლეოდა იმ პრეზუმფციის დაშვების საფუძველს, რომ მოსარჩელე ვერ მიიღებდა და სასამართლოში ვერ წარმოადგენდა იმ ნივთებს, თუ არ ანაზღაურდებოდა საფასური. შესაბამისად, ამგვარი ხარჯების გაწევა იმთავითვე პრეზუმირებულია, საქმეში არსებული ამ ნივთების არსებობის გამო. კასატორის მოსაზრებით ასევე დაუსაბუთებელია სასამართლოს მსჯელობა საწვავის ანაზღაურებაზე უარის თქმასთან მიმართებაშიც, რამეთუ თითოეული მათგანი ადასტურებდა, რომ ის სხდომამდე იყო შეძენილი სასამართლოში გამოცხადების მიზნებისთვის და მის შეძენას სხვა მიზანი არ გააჩნდა. ამდენად, კასატორის მოსაზრებით, გადაწყვეტილების ეს ნაწილი სრულიად დაუსაბუთებელია.
კასატორი ასევე შუამდგომლობს თითოეულ მოწინააღმდეგე მხარეს, კასატორის სასარგებლოდ დამოუკიდებლად და ინდივიდუალურად დაეკისროს სასამართლოს გარეშე პროცესის ხარჯის ანაზღაურება საკასაციო ინსტანციის სასამართლოში ადვოკატის დახმარებისათვის 12 000 ლარის ოდენობით.
კასატორმა ასევე იშუამდგომლა თითოეულ მოწინააღმდეგე მხარეს, კასატორის სასარგებლოდ ინდივიდუალურად დაეკისროს სასამართლოს გარეშე პროცესის ხარჯის სახით მოცემულ საქმეზე მინდობილობების, დავალების ხელშეკრულების, იურიდიული მომსახურების ხელშეკრულების, ადვოკატის სახელზე შედგენილი განცხადების და სხვა დოკუმენტების სანოტარო წესით დამოწმებისთვის გაღებული სანოტარო ხარჯის - 70 ლარის ოდენობით, საკასაციო საჩივრის სასამართლოში წარდგენის, საქმის განხილვისას აპელანტებისა და მისი წარმომადგენლების სასამართლო სხდომაზე გამოცხადების უზრუნველსაყოფად, სასამართლო გადაწყვეტილების ჩაბარების მიზნით გადაადგილების გამო ტრანსპორტირებაზე გაღებული ხარჯის - 100 ლარის მოსარჩელისათვის ანაზღაურება, მტკიცებულებათა მოძიება-მოპოვებაზე გაღებული ხარჯების ანაზღაურება რაც აუცილებელი გახდა წერილობითი და სხვაგვარი მტკიცებულებების მისაღებად - 20 ლარის ოდენობით, საქმის განხილვის უზრუნველსაყოფად მე-3 ინსტანციის სასამართლოში საკასაციო საჩივრის, წერილობითი განცხადებების, წერილობითი შუამდგომლობების მომზადებაზე დახარჯული ცელულოზის ქაღალდის ფურცლებისათვის - 70 ლარის, საკასაციო საჩივარსა და თანდართული დოკუმენტების, ასევე სხვა მტკიცებულების ასლების მომზადებაზე გაღებული ხარჯებისათვის - 40 ლარის, მათ აკინძვაზე გახარჯული ლითონის ამკინძვით შეკვრაზე გაღებული ხარჯებისათვის - 0.10 ლარის, საქმის მასალების სასამართლოში გადაგზავნისას საფოსტო კავშირისათვის გაღებული დანახარჯის - 60 ლარის, საფოსტო კავშირისას მასალების საფოსტო კონვერტით შესაფუთად გაწეული დანახარჯის - 10 ლარის, ასევე აპელანტების და მისი წარმომადგენლის სასამართლოში გამოცხადებისას, მათი გამოცხადების პერიოდში აუცილებელ კვებაზე გაწეული გაზრდილი დანახარჯების ანაზღაურება - 100 ლარის, სასამართლოში მოცდენილი (დაკარგული) დროის ანაზღაურება - 4000 ლარის ოდენობით, საქმეზე მიღებული სასამართლო გადაწყვეტილების სააღსრულებო ორგანოში აღსრულების უზრუნველსაყოფად სააღსრულებო ხარჯის ანაზღაურება - 500 ლარის ოდენობით.
მ. ქ-ამ 2020 წლის 7 აპრილს მის მიერ წარმოდგენილი დამატებითი საკასაციო საჩივრით ასევე მოითხოვა სააპელაციო ეტაპზე სასამართლოს გარეშე პროცესის ხარჯის მოპასუხეებისათვის დაკისრების შესახებ სააპელაციო პალატაში მ. ქ-ას მიერ წარდგენილი შუამდგომლობის დაკმაყოფილება.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2020 წლის 8 ივნისის განჩინებით, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული საქართველოს გენერალური პროკურატურის საკასაციო საჩივარი.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2020 წლის 8 ივნისის განჩინებით, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული მ. ქ-ას საკასაციო საჩივარი.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების შესწავლის და საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის საკითხის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ საქართველოს გენერალური პროკურატურისა და მ. ქ-ას საკასაციო საჩივრები არ აკმაყოფილებენ საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარებიან დასაშვებად ცნობას, შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, კერძოდ, აღნიშნული ნორმის თანახმად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივარი დაიშვება, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრები არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
განსახილველ შემთხვევაში დავის საგანს უკანონო მსჯავრდების გამო რეაბილიტაციის შედეგად მ. ქ-ას პირვანდელ უფლებებში აღდგენა, მორალური და მატერიალური ზიანის ანაზღაურება წარმოადგენს.
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ სახელმწიფო ორგანოთა და მოსამსახურეთა მიერ უკანონოდ მიყენებული ზიანის სახელმწიფო სახსრებიდან ანაზღაურება აღიარებული და გარანტირებულია საქართველოს კონსტიტუციის სადავო პერიოდში მოქმედი რედაქციის 42-ე მუხლის მე-9 ნაწილით (ამჟამად მოქმედი რედაქციის მე-18 მუხლის მე-4 ნაწილი).
საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 208-ე მუხლის პირველი პუნქტის მიხედვით, სახელმწიფოს, ადმინისტრაციული ორგანოს, აგრეთვე მისი თანამდებობის პირის ან სხვა სახელმწიფო მოსამსახურის მიერ სამსახურებრივი მოვალეობის განხორციელებისას მიყენებული ზიანისათვის პასუხისმგებელია სახელმწიფო, ხოლო ამავე კოდექსის 207-ე მუხლით განისაზღვრა კერძო სამართალში დადგენილი პასუხისმგებლობის ფორმების, პრინციპებისა და საფუძვლების გავრცელება სახელმწიფოს პასუხისმგებლობის შემთხვევებზეც, გარდა იმ გამონაკლისებისა, რომლებიც ამავე კოდექსით არის დადგენილი.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ როგორც უკვე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ არაერთგზის განიმარტა (მათ შორის, საქმეზე #ბს-1531(კ-18); 14.03.19წ.), „საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1005-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, თუ სახელმწიფო მოსამსახურე განზრახი ან უხეში გაუფრთხილებლობით არღვევს თავის სამსახურებრივ მოვალეობას სხვა პირთა მიმართ, მაშინ სახელმწიფო ან ის ორგანო, რომელშიც მოსამსახურე მუშაობს, ვალდებულია აანაზღაუროს ზიანი. განზრახვის ან უხეში გაუფრთხილებლობის დროს მოსამსახურე სახელმწიფოსთან ერთად სოლიდარულად აგებს პასუხს; ხოლო აღნიშნული მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით, რეაბილიტირებული პირისათვის უკანონო მსჯავრდების, სისხლის სამართლის პასუხისგებაში უკანონოდ მიცემის, აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობის ან გაუსვლელობის ხელწერილის უკანონოდ გამოყენების, პატიმრობის ან გამასწორებელი სამუშაოების სახით ადმინისტრაციული სახდელის არასწორად დაკისრების შედეგად მიყენებული ზიანი ანაზღაურდება სახელმწიფოს მიერ მოკვლევის, წინასწარი გამოძიების, პროკურატურის ორგანოებისა და სასამართლოს თანამდებობის პირთა ბრალის მიუხედავად. განზრახი ან უხეში გაუფრთხილებლობისას ეს პირები სახელმწიფოსთან ერთად სოლიდარულად აგებენ პასუხს. ამასთან, ამავე კოდექსის 413-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, არაქონებრივი ზიანისათვის ფულადი ანაზღაურება შეიძლება მოთხოვნილ იქნეს მხოლოდ კანონით ზუსტად განსაზღვრულ შემთხვევაში, გონივრული და სამართლიანი ანაზღაურების სახით“.
საკასაციო სასამართლო დადგენილად მიიჩნევს შემდეგ ფაქტობრივ გარემოებებს: თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2005 წლის 27 ივლისის განაჩენით (№1/1805 საქმეზე) დამტკიცდა საპროცესო შეთანხმება, დადებული პროკურორსა და ბრალდებულ მ. ქ-ას შორის 2005 წლის 20 ივლისს. მ. ქ-ა ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 186-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ და „გ“ ქვეპუნქტებით, 332-ე მუხლის პირველი ნაწილით და სასჯელის სახედ განესაზღვრა: საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 186-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ და „გ“ ქვეპუნქტებით და მე-3 ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით - 4 (ოთხი) წლით თავისუფლების აღკვეთა საერთო რეჟიმის სასჯელაღსრულებით დაწესებულებაში მოხდით; საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის პირველი ნაწილით - 2 (ორი) წლით თავისუფლების აღკვეთა საერთო რეჟიმის სასჯელაღსრულებით დაწესებულებაში მოხდით; საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 59-ე მუხლის შესაბამისად უფრო მძიმე სასჯელმა შთანთქა ნაკლებად მძიმე და საბოლოოდ, სასჯელის სახედ განესაზღვრა 4 (ოთხი) წლით თავისუფლების აღკვეთა საერთო რეჟიმის სასჯელაღსრულებით დაწესებულებაში მოხდით, ამასთან, დადგინდა, რომ განსაზღვრული სასჯელი საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 63-64-ე მუხლების საფუძველზე პირობით არ აღსრულდებოდა, თუ იგი გამოსაცდელი ვადის - 4 (ოთხი) წლის განმავლობაში არ ჩაიდენდა ახალ დანაშაულს. აღკვეთის ღონისძიება - დაპატიმრება გაუქმდა და მ. ქ-ა დაუყოვნებლივ გათავისუფლდა სხდომის დარბაზიდანვე. პირობით მსჯავრდებულის ყოფაქცევაზე კონტროლი დაევალა საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს არასაპატიმრო სასჯელთა აღსრულებისა და პრობაციის დეპარტამენტის თბილისის ბიუროს.
- შსს ...ის სამხარეო შს მთავარი სამმართველოს 2005 წლის 4 მაისის №20 ბრძანებით დაკავებული თანამდებობიდან გადაყენებული, ...ის შს რაიონული განყოფილების, ჯვარის პოლიციის ქვეგანყოფილების სისხლის სამართლის სამძებრო ჯგუფის ინსპექტორი, პოლიციის ლეიტენანტი მ. ქ-ა დათხოვნილ იქნა შს ორგანოებიდან 2005 წლის 4 მაისიდან, „პოლიციის შესახებ“ საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის „ლ“ ქვეპუნქტის თანახმად. საკადრო და ორგანიზაციული უზრუნველყოფის დეპარტამენტის 2005 წლის 21 ნოემბრის №10/2/20-6769 წერილის და გენერალური ინსპექციის 2005 წლის 15 ნოემბრის №9/22-2439 დასკვნის საფუძველზე;
- თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2017 წლის 19 დეკემბრის განაჩენით (№1აგ/504-17 საქმეზე) საქართველოს მთავარი პროკურატურის სამართალწარმოების პროცესში ჩადენილი დანაშაულის გამოძიების დეპარტამენტის პროკურორის შუამდგომლობა დაკმაყოფილდა, გაუქმდა თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2005 წლის 21 ივლისის გამამტყუნებელი განაჩენი მ. ქ-ას მიმართ. მ. ქ-ა ცნობილ იქნა უდანაშაულოდ და გამართლდა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 186-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ და „გ“ ქვეპუნქტებით, ამავე მუხლის მე-3 ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტითა და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის პირველი ნაწილით წარდგენილ ბრალდებაში.
სწორედ, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2017 წლის 19 დეკემბრის განაჩენი წარმოადგენს მ. ქ-ას რეაბილიტაციის უპირობო საფუძველს.
ასევე დადგენილია ის გარემოება, რომ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს 2018 წლის 7 აგვისტოს №1906430 ბრძანებით ძალადაკარგულად გამოცხადდა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის სამხარეო შს სამმართველოს უფროსის 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებები, პოლიციის ლეიტენანტ მ. ქ-ას თანამდებობიდან დროებით გადაყენებისა და შინაგან საქმეთა ორგანოებიდან დათხოვნის შესახებ, რომლის საფუძველი გახდა შსს იურიდიული დეპარტამენტის სამსახურებრივი ბარათი (27.04.2018წ.) და თბილისის საქალაქო სასამართლოს განაჩენი, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს განაჩენი (ელ. ვერსია, 09.03.2018წ.). საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს 2018 წლის 7 აგვისტოს №1906593 ბრძანებით პოლიციის ლეიტენანტი მ. ქ-ა აღდგენილ იქნა და დაინიშნა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის პოლიციის დეპარტამენტის ...ის რაიონული სამმართველოს უბნის ინსპექტორების განყოფილების უბნის ინსპექტორ-გამომძიებლის თანამდებობაზე (თანამდებობრივი სარგო 1200 ლარი).
საკასაციო სასამართლო სრულად იზიარებს ქვედა ინსტანციის სასამართლოების სამართლებრივ შეფასებებს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს 2018 წლის 7 აგვისტოს №1906430 ბრძანების, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის სამხარეო შს სამმართველოს უფროსის 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებების ბათილად ცნობისა და ბათილად ცნობის თანმდევი შედეგების მიმართ მოსარჩელის მოთხოვნის დაკმაყოფილებააზე უარის თქმის შესახებ. საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ მ. ქ-ას თანამდებობიდან გათავისუფლების მომენტში გათავისუფლების საფუძველი - სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი ითვლებოდა კანონიერ აქტად, გამოცემის მომენტში სადავო ბრძანებები ეფუძნებოდა კანონმდებლობის მოთხოვნებს, თუმცა, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2017 წლის 19 დეკემბრის განაჩენით, ახლად გამოვლენილი გარემოების გამო, მ. ქ-ას უდანაშაულოდ ცნობით კანონიერი საფუძველი გამოეცალა სამსახურიდან გათავისუფლების თაობაზე გამოცემულ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს. გამამართლებელი განაჩენის დადგომის გამო თავად საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ 2018 წლის 7 აგვისტოს №MIA71801906430 ბრძანებით ძალადაკარგულად გამოაცხადა 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებები, პოლიციის ლეიტენანტ მ. ქ-ას თანამდებობიდან დროებით გადაყენებისა და შინაგან საქმეთა ორგანოებიდან დათხოვნის შესახებ. ამდენად, მ. ქ-ა აღდგენილია სამსახურში, თუმცა მის ინტერესს წარმოადგენს მისი სამსახურიდან გათავისუფლების დღიდან ყველა სამართლებრივი შედეგის გაუქმება, მათ შორის, მიუღებელი ხელფასის და ყველა იმ გასაცემლის ანაზღაურება, რასაც იგი მიიღებდა, რომ არ გამოცემულიყო 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებები.
საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას, რომ მოსარჩელეს დარღვეული უფლებების აღდგენის საშუალება გააჩნია სახელმწიფოსთვის ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის სახით, რაც უკანონოდ მსჯავრდებული პირისთვის პირდაპირ გარანტირებულია საქართველოს კანონმდებლობით.
განსახილველ დავაში მოსარჩელეს საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიმართ მატერიალური ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნა აქვს წარმოდგენილი, რაც მოიცავს ასევე მიუღებელ ხელფასს და შრომის ანაზღაურების სხვა კომპონენტებს. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, ვინაიდან საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ...ის სამხარეო შს მთავარი სამმართველოს უფროსის 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებები გამოცემის დროისათვის კანონის მოთხოვნათა დაცვით იქნა მიღებული, ხოლო თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2017 წლის 19 დეკემბრის განაჩენით შეიცვალა მათი საფუძვლები, სრულიად კანონიერია 2018 წლის 7 აგვისტოს ბრძანება 2005 წლის 4 მაისის №20 და 2005 წლის 9 დეკემბრის №1078პ/შ ბრძანებების ძალადაკარგულად გამოცხადების თაობაზე, რაც, ცალსახად გულისხმობს ძალადაკარგულად გამოცხადებული აქტების სამართლებრივი შედეგების გაუქმებას ძალადაკარგულად გამოცხადების მომენტიდან.
ამასთან, იმის გათვალისწინებით, რომ კანონიერად არის მიჩნეული საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს 2018 წლის 7 აგვისტოს №MIA71801906430 ბრძანება, 2005 წლის 4 მაისიდან 2018 წლის 7 აგვისტომდე პერიოდი ვერ ჩაითვლება მ. ქ-ას ნამსახურების უწყვეტ სტაჟში. ამასთან, არ არსებობს მ. ქ-ასთვის მაიორის სპეციალური წოდების მინიჭების საფუძველიც, რადგან საქართველოს ტერიტორიაზე სახელმწიფო სპეციალური წოდებების (შემდეგში „სპეციალური წოდებები) სახეებს, კლასიფიკაციას, თანაფარდობას, მინიჭებისა და ჩამორთმევის წესს ადგენს „სახელმწიფო სპეციალური წოდებების შესახებ“ საქართველოს კანონი. მითითებული კანონის მე-7 მუხლი განსაზღვრავს სპეციალური წოდების მინიჭების წესს, რომლის მე-8 პუნქტით მოსამსახურეს, რომლის მიმართაც გამოყენებულია დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომა ან მიმდინარეობს სისხლის-სამართლებრივი დევნა ანდა სამსახურებრივი მოკვლევა მის მიერ სამსახურებრივი დისციპლინის დარღვევის ფაქტზე, სპეციალური წოდება არ მიენიჭება დისციპლინური პასუხისმგებლობის მოხსნამდე, მარეაბილიტირებელ საფუძველზე სისხლის-სამართლებრივი დევნის შეწყვეტამდე ან სამსახურებრივი მოკვლევის დასრულებამდე. ასევე, ამავე მუხლის მე-6 პუნქტის თანახმად,სპეციალური წოდების მინიჭება ხდება ამ კანონით დადგენილი თანმიმდევრობით. დაუშვებელია სპეციალური წოდების მინიჭება საფეხურგამოტოვებით, გარდა უმცროსი სპეციალური წოდების მქონე მოსამსახურისათვის დადგენილი წესით პირველადი საშუალო სპეციალური წოდების (უმცროსი ლეიტენანტის ან მასთან გათანაბრებული წოდებისა) მინიჭებისა, რაც შეიძლება განისაზღვროს შესაბამისი უფლებამოსილი ორგანოს (თანამდებობის პირის) ნორმატიული აქტით. ამდენად, ზემოაღნიშნული ნორმები წარმოადგენენ სადავო ურთიერთობის მომწესრიგებელ სპეციალურ ნორმებს, რომლებიც გამორიცხავენ მ. ქ-ასათვის საფეხურგამოტოვებით სპეციალური წოდების მინიჭების შესაძლებლობას.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო კასატორის - მ. ქ-ას განსაკუთრებულ ყურადღებას მიაქცევს იმ გარემოებას, რომ მოცემული დავის ფარგლებში სასამართლოების მხრიდან მ. ქ-ას მიმართ განხორციელდა არა - იძულებითი განაცდური ხელფასის ანაზღაურება (როგორც ეს ხდება უკანონოდ განთავისუფლებული პირის სამსახურში აღდგენის შემთხვევაში), როგორც ამას თავად კასატორი მიუთითებს, არამედ, მისი როგორც რეაბილიტირებული პირისათვის, 2005-2018 წლებში მიუღებელი შემოსავლის - მატერიალური ზიანის სახით ანაზღუარება.
მოსარჩელისათვის ასანაზღაურებელი მატერიალური ზიანის ოდენობასთან დაკავშირებით, საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ ქვედა ინსტანციის სასამართლოების მიერ მოსარჩელისთვის ასანაზღაურებელი მატერიალური ზიანის ოდენობა დადგინდა შსს ...ის პოლიციის დეპარტამენტის 2019 წლის 2 თებერვლის №MIA61900274512 წერილით, რომლის თანახმად, მ. ქ-ას ხელფასი - შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანოებში უწყვეტად მსახურობის შემთხვევაში იქნებოდა (აღნიშნული მოიცავს თანამდებობრივ სარგოს, წოდებრივ სარგოს, წელთა ნამსახურობის დანამატს) შემდეგი: 2005 წლის მაისიდან 2018 წლის დეკემბრის ჩათვლით სულ ჯამში თანამდებობრივი სარგო - 118 090 ლარი, წოდებრივი სარგო - 5468.81 ლარი (2005 წლის ივლისის ჩათვლით - ლეიტენანტის, 2005 წლის აგვისტოდან 2008 წლის ივლისის ჩათვლით - უფროსი ლეიტენანტის, 2008 წლის აგვისტოდან - კაპიტნის წოდების მიხედვით), წელთა ნამსახურობის დანამატი - 23 887.99 ლარი, სულ - 147 446.8 ლარი; გადასახადის დაქვითვის შემდგომ ხელზე ასაღები თანხა სულ - 117 957,44 ლარი. აღნიშნულ თანხას გამოაკლდა კომპონენტი, რომელიც ცალკე დაანგარიშებას ექვემდებარება, კერძოდ, წოდებრივი დანამატის ჯამური თანხა, 2018 წლის 7 აგვისტოდან 2018 წლის დეკემბრის ჩათვლით თანამდებობრივი სარგოსა და ნამსახურების დანამატის ოდენობა. რაც შეეხება, მთელი გაცდენილი პერიოდის გამოუყენებელი შვებულების ნატურით ანაზღაურების მოთხოვნას, იმის გათვალისწინებით, რომ მოსარჩელის მოთხოვნა მთელი გაცდენილი პერიოდის მიუღებელი ხელფასის რეალური ზიანის სახით ანაზღაურების შესახებ დაკმაყოფილდა, მის მიერ გაცდენილ პერიოდში მუშაობის შემთხვევაში იგი შეძლებდა შვებულებით სარგებლობას და მიიღებდა თანხის ზუსტად იმ ოდენობას, რომელსაც მიიღებს მოცემულ საქმეზე კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილების აღსრულების შემდეგ. ამდენად, მ. ქ-ას მიერ საკასაციო საჩივარში გადმოცემული დასაბუთება არ ქმნის საკასაციო სასამართლოს მიერ აღნიშნული საკითხის დამატებითი სამართლებრივი შეფასების საფუძველს.
ამდენად, საკასაციო პალატა მიიჩნევს, რომ მატერიალური ზიანის ნაწილში კასატორები ვერ მიუთითებენ ისეთ გარემოებებზე, რომელიც დაადასტურებდა აღნიშნული დაანგარიშების უსწორობას, განსაზღვრულ მატერიალურ ზიანზე მეტი ან უფრო ნაკლები ოდენობით დაანგარიშების შესაძლებლობას.
რაც შეეხება მორალურ ზიანს, საკასაციო სასამართლო კასატორის - საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიერ მითითებულ გადაწყვეტილებასთან დაკაშირებით აღნიშნავს, რომ უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის მიერ №ბს-890(კ-18) საქმეზე 2019 წლის 26 ნოემბერს გამოტანილ გადაწყვეტილებაში, სასამართლომ განმარტა, რომ აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით ევროსასამართლოს პრაქტიკა არ არის ერთგვაროვანი და ევროსასამართლოს მიერ არამატერიალური (მორალური) ზიანის თანხის ოდენობის განსაზღვრა ხორციელდება თითოეულ საქმეში ინდივიდუალურად, საქმის ფაქტობრივი გარემოებების, მორალური ზიანის მიმართ დაზარალებულის სუბიექტური დამოკიდებულების, ობიექტური გარემოებების (დაზარალებულის საოჯახო, ყოფითი, მატერიალური, ჯანმრთელობის მდგომარეობა, ასაკი და ა.შ.) და სხვა ფაქტორების გათვალისწინებით (Patsuria v. Georgia; Nikolaishvili v. Georgia; Jashi v. Georgia).
საკასაციო სასამართლო სრულად იზიარებს ქვედა ინსტანციის სასამართლოების მსჯელობას მორალური ზიანის ოდენობის განსაზღვრის შესახებ და საჭიროდ მიაჩნია აღნიშნოს, რომ მ. ქ-ას დარღვეული უფლების რესტიტუციის საფუძველი გახდა სწორედ სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოს - საქართველოს მთავარი პროკურატურის სამართალწარმოების პროცესში ჩადენილი დანაშაულის გამოძიების დეპარტამენტში 2017 წლის 30 ივნისს დაწყებული გამოძიება №074300617803 სისხლის სამართლის საქმეზე, რაც დასრულდა მ. ქ-ას წარდგენილ ბრალდებაში გამართლების შესახებ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2017 წლის 19 დეკემბრის განაჩენის გამოტანით. აღნიშნული განაჩენი საფუძვლად დაედო მ. ქ-ას მთელ რიგ სოციალურ უფლებებში აღდგენას. ამგვარად, მოსარჩელისათვის მორალური განცდების შემსუბუქება, რამდენადაც ეს შესაძლებელი იყო განხორციელებულია არამატერიალური სახითაც, რომლის უგულებელყოფა დაუშვებელია და ქმნის დამატებით არგუმენტს იმისთვის, რომ გონივრულ და სამართლიან ანაზღაურებად იქნეს მიჩნეული 8000 ლარის კომპენსაცია უკანონო მსჯავრდების შედეგად გამოწვეული სულიერი განცდებისთვის.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო იზიარებს მ. ქ-ას საკასაციო საჩივარში მითითებულ მოსაზრებას პირველი ინსტანციის სასამართლოს 2019 წლის 3 აპრილის გადაწყვეტილებაში საპროცესო სამართლის ნორმების დარღვევით უსწორობის გასწორების და შესაბამის საკითხზე სააპელაციო სასამართლოს მიერ სათანადო მსჯელობის არ არსებობის შესახებ, ისევე, როგორც სააპელაციო სასამართლოს მიერ დამატებითი გადაწყვეტილების მიღების შესახებ აპელანტის განცხადების რეაგირების გარეშე დატოვების თაობაზე, თუმცა, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ აღნიშნული გარემოებები არ ქმნიან საკასაციო საჩივრის არსებითად განსახილველად მიღებისა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველს, რადგან უსწორობის გასწორების შესახებ თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 2 აგვისტოს განჩინება არის 2019 წლის 3 აპრილის გადაწყვეტილების შემადგენელი ნაწილი. საგულისხმოა, რომ სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი შეიცავს 2019 წლის 2 აგვისტოს განჩინების კანონიერების თაობაზე ფაქტობრივ და სამართლებრივ დასაბუთებას, ხოლო სარეზოლუციო ნაწილით თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 3 აპრილის გადაწყვეტილების ნაწილობრივ ძალაში დატოვება მოიცავდა მსჯელობას ამ გადაწყვეტილების შემადგენელი უსწორობის გასწორების შესახებ განჩინების თაობაზეც. ამასთან, აღნიშნულ საკითხზე მ. ქ-ას საკასაციო საჩივრის საფუძვლების სრულად გაზიარების შემთხვევაშიც არ არსებობს საკასაციო საჩივრის არსებითად განსახილველად მიღების საფუძველი, რადგან მითითებული ხარვეზი გავლენას არ ახდენს საქმეზე გამოტანილ საბოლოო შედეგზე და ხელს არ შეუშლის კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ გადაწყვეტილების აღსრულებას.
საკასაციო პალატა ასევე სრულად იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ სასამართლოს ხარჯებისა და სასამართლოს გარეშე ხარჯების შესახებ მიღებული გადაწყვეტილების სამართლებრივ შეფასებას და მიუთითებს, რომ გადაწყვეტილება ამ ნაწილში გამოტანილია საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 44-ე მუხლისა და 53-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ნორმების შესაბამისად.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ განსახილველ საქმეზე მ. ქ-ას საკასაციო საჩივრის დასაშვებად ცნობის საფუძვლის არარსებობის გამო, საკასაციო ინსტანციის სასამართლოში გაწეული სასამართლოსგარეშე პროცესის ხარჯების მოპასუხეებისთვის დაკისრების შესახებ შუამდგომლობა არ უნდა დაკმაყოფილდეს, რამდენადაც საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, იმ მხარის მიერ გაღებული ხარჯების გადახდა, რომლის სასარგებლოდაც იქნა გამოტანილი გადაწყვეტილება, ეკისრება მეორე მხარეს, თუნდაც ეს მხარე განთავისუფლებული იყოს სახელმწიფო ბიუჯეტში სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან. თუ სარჩელი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა, მაშინ ამ მუხლში აღნიშნული თანხა მოსარჩელეს მიეკუთვნება სარჩელის იმ მოთხოვნის პროპორციულად, რომელიც სასამართლოს გადაწყვეტილებით იქნა დაკმაყოფილებული, ხოლო მოპასუხეს - სარჩელის მოთხოვნის იმ ნაწილის პროპორციულად, რომელზედაც მოსარჩელეს უარი ეთქვა. იმ მხარის წარმომადგენლის დახმარებისათვის გაწეულ ხარჯებს, რომლის სასარგებლოდაც იქნა გამოტანილი გადაწყვეტილება, სასამართლო დააკისრებს მეორე მხარეს გონივრულ ფარგლებში, მაგრამ არაუმეტეს დავის საგნის ღირებულების 4 პროცენტისა, ხოლო არაქონებრივი დავის შემთხვევაში - განსახილველი საქმის მნიშვნელობისა და სირთულის გათვალისწინებით, 2 000 ლარამდე ოდენობით. განსახილველ შემთხვევაში, ვინაიდან მ. ქ-ას საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნა დაუშვებლად, უსაფუძვლოა მისი მოთხოვნა მოწინააღმდეგე მხარისთვის მის სასარგებლოდ საკასაციო სასამართლოში გაღებული სასამართლოს გარეშე ხარჯების ანაზღაურების დაკისრების თაობაზე.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო დამატებით აღნიშნავს, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პარაგრაფი ავალდებულებს სასამართლოს დაასაბუთოს თავისი გადაწყვეტილება, რაც არ უნდა იქნეს გაგებული თითოეულ არგუმენტზე დეტალური პასუხის გაცემად (იხ. ჯღარკავა საქართველოს წინააღმდეგ, N7932/03; Van de Hurk v. Netherlands, par.61, Garcia Ruiz v. Spain [GC] par.26; Jahnke and Lenoble v France (dec.); Perez v France [GC], par. 81).
საკასაციო სასამართლო ასევე მიიჩნევს, რომ არ არსებობს საკასაციო საჩივრების განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილება არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. ამასთან, საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.
ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივრებს - წარმატების პერსპექტივა, რის გამოც საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად საკასაციო საჩივრები არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.


ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით და


დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. საქართველოს გენერალური პროკურატურისა და მ. ქ-ას საკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება;
3. მ. ქ-ას შუამდგომლობები სასამართლოსგარეშე პროცესის ხარჯების მოპასუხეებისათვის დაკისრების თაობაზე არ დაკმაყოფილდეს;
4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.




თავმჯდომარე ქ. ცინცაძე




მოსამართლეები: ნ. ქადაგიძე




ნ. სხირტლაძე