№ბს-845(კ-19) 1 ოქტომბერი, 2020 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:

მაია ვაჩაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: ნუგზარ სხირტლაძე, ალექსანდრე წულაძე

სხდომის მდივანი - ანა ვარდიძე

კასატორი (მოსარჩელე) – მ. შ-ე
წარმომადგენელი - ს. კ-ი

მოწინააღმდეგე მხარე (მოპასუხე) – ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულო
წარმომადგენელი - ფ. ნ-ე

გასაჩივრებული განჩინება – თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 30 მაისის განჩინება

დავის საგანი – ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ნაწილობრივ ბათილად ცნობა

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

2016 წლის 6 ოქტომბერს მ. შ-ემ სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას, მოპასუხის - ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიმართ.
მოსარჩელის განმარტებით, მან ... წელს ქალაქ თბილისის მიწის მართვისა და განკარგვის (საკონკურსო) კომისიის მიერ მოწყობილ აუქციონზე ... ლარად შეიძინა ქ. თბილისში, ვაკის რაიონში, ...ის გზატკეცილის მიმდებარე ... კვ.მ არასასოფლო-სამეურნეო მიწის ნაკვეთი. თბილისის საკრებულოს მიერ 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით დამტკიცდა დედაქალაქის პერსპექტიული გეგმა, რომლის საფუძველზეც მის მიერ შეძენილ მიწის ნაკვეთს ჩამოერთვა საცხოვრებელი ზონის სტატუსი და მიენიჭა ლანდშაპტურ-რეკრეაციული ზონის სტატუსი, რაც იმას ნიშნავს, რომ ნაკვეთზე აკრძალულია ყოველგვარი მშენებლობა, გარდა ამ ზონის ფუნქციონირების უზრუნველმყოფი შენობა-ნაგებობის განთავსებისა კანონმდებლობის შესაბამისად. მოსარჩელის განმარტებით, იქიდან გამომდინარე, რომ აღნიშნული მიწის ნაკვეთი მან ინდივიდუალური საცხოვრებელი სახლის ასაშენებლად შეიძინა, ნაკვეთისთვის ლანდშაპტურ-რეკრეაციული სტატუსის მინიჭება ზღუდავს მის კანონიერ უფლებას ფლობდეს და განკარგავდეს მის მიერ შეძენილ ნაკვეთს საკუთარი შეხედულებისამებრ და არღვევს მის საკუთრების უფლებას.
ამდენად, მოსარჩელემ ქ. თბილისში მდებარე მიწის ნაკვეთის (ს/კ ...) ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსის მინიჭების ნაწილში ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმის ბათილად ცნობა მოითხოვა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 28 თებერვლის გადაწყვეტილებით მ. შ-ის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
საქალაქო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ 2003 წლის 30 ივლისს დავით ღვინიაშვილსა და მ. შ-ეს შორის გაფორმებულ იქნა სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნასყიდობის ხელშეკრულება, რომლის საგანსაც წარმოადგენდა არასაფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთების საკუთრებაში ან სარგებლობაში გადაცემაზე საკონკურსო კომისიის ... წლის 12 ნოემბრის ... ოქმისა და ქ. თბილისის პრემიერის ... წლის 26 ნოემბრის №... განკარგულების საფუძველზე, ქ. თბილისში, ვაკის რაიონში, ...ის გზატკეცილის მიმდებარედ მდებარე ... მიწის ნაკვეთი (ინდივიდუალური ბინათმშენებლობისათვის) ფართით ... კვ.მ.
2016 წლის 22 აპრილის საჯარო რეესტრიის ამონაწერის მიხედვით (განცხადების რეგისტრაცია №...; 19.04.2016წ.) უძრავი ნივთის, მდებარე - ქ. თბილისი, ...ი, ...ის გზატკეცილის მიმდებარედ, ნაკვეთი ..., ს/კ ..., დაზუსტებული ფართობი ... კვ.მ. მესაკუთრეს წარმოადგენს მ. შ-ე. ამონაწერში უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტად მითითებულია ქ. თბილისის პრემიერის ... წლის 26 ნოემბრის №... განკარგულება, 30.07.2003წ. სანოტარო წესით დამოწმებული ნასყიდობის ხელშეკრულება №1-1452 (ნოტარიუსი ლ. კ-ე) და ქ. თბილისის არქიტექტურის საქალაქო სამსახურის მიერ 2001 წლის 20 ივლისს გაცემული მიწის ნაკვეთის გეგმა.
საქალაქო სასამართლოს მითითებით, თვითმმართველი ერთეულის უფლებამოსილებას წარმოადგენს დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმის დამტკიცება. საქალაქო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების დროს მოქმედებდა 2014 წლის 30 დეკემბრის ქალაქ თბილისის საკრებულოს №20-105 დადგენილება, რომლითაც დამტკიცდა დედაქალაქის მიწათსარგებლობის თანდართული გენერალური გეგმა (ხოლო მანამდე კი მოქმედებდა 2009 წლის 5 ივნისის ქალაქ თბილისის საკრებულოს №6–17 გადაწყვეტილების სახით).
ქ. თბილისის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბერის №20-105 დადგენილების თანახმად, დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა არის ქალაქმშენებლობითი დოკუმენტი, რომელიც განსაზღვრავს დასახლებათა ტერიტორიების გამოყენების (მიწათსარგებლობის) და განაშენიანების ძირითად პარამეტრებს, კეთილმოწყობის, გარემოსა და უძრავი კულტურული მემკვიდრეობის დამცავ სივრცით-ტერიტორიულ პირობებს, საინჟინრო, სატრანსპორტო და სოციალური ინფრასტრუქტურის, ასევე ეკონომიკური განვითარების სივრცით ასპექტებს და განსახლების ტერიტორიულ საკითხებს, ხოლო „ჩარჩო გეგმა“ – ფუნქციურად და გეგმარებითად ერთიანი დიდი ქალაქთმშენებლობითი ერთეულის ფუნქციონირებისა და განვითარებისათვის სქემის სახით დამუშავებული ქალაქთმშენებლობითი არასამართლებლივი დოკუმენტი. დადგენილი პროცედურის და პირობების ფარგლებში განსაზღვრავს განაშენიანების რეგულირების გეგმის გეგმარებით მიმართულებებსა და პრიორიტეტებს. ანალოგიურ რეგულაციას შეიცავდა სადავო 05.06.2009წ. №6-17 ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი.
სასამართლოს მითითებით, „სივრცითი მოწყობისა და ქალაქმშენებლობითი საფუძვლების შესახებ“ საქართველოს კანონის 27-ე მუხლის მე-5 პუნქტი ადგენს, რომ იმ ფიზიკურ და იურიდიულ პირებს, რომელთა საკუთრების უფლებები და კანონიერი ინტერესები დაირღვა მიწათსარგებლობის დაგეგმვის დოკუმენტებით გათვალისწინებული ღონისძიებების განხორციელებით, უფლება აქვთ, მიმართონ სასამართლოს.
საქალაქო სასამართლომ აღნიშნა, რომ კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტი შესაბამისობაში უნდა იყოს კანონთან. ამდენად, სადავო ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ნაწილი უნდა შეესაბამებოდეს ,,სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის საფუძვლების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლით განსაზღვრულ სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის სახელმძღვანელო პრინციპებს. ასევე მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნებს, რომლის მიხედვითაც, სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის სფეროში კერძო ინტერესებს განეკუთვნება: ფიზიკურ და იურიდიულ პირთა ინტერესები, დაკავშირებული მათ საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების (ობიექტების) სივრცით-ტერიტორიულ დაგეგმვასთან და განვითარებასთან, ჯანსაღ და უსაფრთხო გარემოში არსებობასთან. სივრცით-ტერიტორიული დაგეგმვის სფეროში ფიზიკურ და იურიდიულ პირთა საქმიანობა შეიძლება შეიზღუდოს იმ შემთხვევაში, თუ იგი ეწინააღმდეგება კანონმდებლობას, საჯარო ინტერესებს, ხელყოფს სხვათა უფლებებს. ამავე მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად, სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის პროცესში საჯარო და კერძო ინტერესების შეთანხმებას უზრუნველყოფენ საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების ხელისუფლებისა და ადგილობრივი თვითმმართველობის (მმართველობის) ორგანოები. ამგვარად, ნორმატიული აქტით მოწესრიგებული ურთიერთობის ყველა ასპექტი, განსაკუთრებით კი - ის დებულებები, რომლებიც ზღუდავს კერძო ინტერესს, უნდა ჩამოყალიბდეს საჯარო და კერძო ინტერესებს შორის ბალანსის დაცვით.
საქალაქო სასამართლოს მითითებით, განსახილველ შემთხვევაში მოსარჩელე სადავოდ ხდის ნორმატიულ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტს - დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 დადგენილებას ნაწილობრივ, კერძოდ იმ ნაწილში, რომლითაც მიწის ნაკვეთს, მდებარე - ქ. თბილისი, საკადასტრო კოდი №..., მიენიჭა ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსი.
საქალაქო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით „საქართველოს დედაქალაქის - თბილისის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-12 მუხლის პირველი პუნქტის „ზ“ ქვეპუქნტისა და „სივრცითი მოწყობისა და ქალაქმსენებლობის საფუძვლების შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად დამტკიცდა დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების თანდართული გენერალური გეგმა. ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2014 წლის 5 ივნისის №11-13 გადაწყვეტილებით „დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ“ ქ. თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებაში შეტანილ იქნა ცვლილებები და გადაწყვეტილებით დამტკიცებული დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმის გრაფიკული ნაწილი - რუკა ჩამოყალიბდა თანდართული სახით. ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის“ მე-16 მუხლის მე-2 პუქნტის „ე“ ქვეპუნქტის, 68-ე მუხლის პირველი პუქნტის „კ“ ქვეპუნქტის და „სივრცითი მოწყობისა და ქალაქმშენებლობის საფუძვლების შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად დამტკიცდა დედაქალაქის მიწათსარგებლობის თანდართული გენერალური გეგმა, რომელიც საქალაქო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების მდგომარეობითაც მოქმედი იყო და შესაბამისად აღნიშნული წარმოშობდა/აწესებდა, ცვლიდა პირის უფლებებსა და მოვალეობებს.
სასამართლომ მოიხმო საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 183-ე მუხლი, რომელიც უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლბის წარმოშობას უკავშირებს საჯარო რეესტრის ინსტიტუტს. საკუთრებას რეალურად წარმოშობს და შემდგომ ადასტურებს კიდეც საჯარო რეესტრში არსებული ჩანაწერი. რეესტრში რეგისტრაცია მოიაზრება, როგორც ნივთის გადაცემა, რის შემდეგაც საკუთრების უფლება მისი მფლობელის ხელში სრულიად იძენს თავის არსს „უფლება, რომელიც ექვემდებარება რეგისტრაციას წარმოშობილად, შეცვლილად ან შეწყვეტილად ითვლება მხოლოდ რეგისტრაციის განხორციელების მომენტიდან“. განსახილველ შემთხვევაში სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მოსარჩელის საკუთრების უფლება საჯარო რეესტრის მონაცემების მიხედვით, წარმოშობილ იქნა 2016 წლის 19 აპრილს №... სარეგისტრაციო წარმოების ფარგლებში, რასთან დაკავშირებითაც იმავე წლის 22 აპრილის საჯარო რეესტრის მიერ მომზადებულ იქნა ამონაწერი, უძრავი ნივთის, მდებარე - ქ. თბილისი, ...ი, ...ის გზატკეცილის მიმდებარედ, ნაკვეთი ..., ს/კ ..., დაზუსტებული ფართობი ... კვ.მ, რომლის მესაკუთრეს წარმოადგენს მ. შ-ე. ამონაწერში უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტად მითითებულია ქ. თბილისის პრემიერის ... წლის 26 ნოემბრის №... განკარგულება, 30.07.2003წ. სანოტარო წესით დამოწმებული ნასყიდობის ხელშეკრულება №1-1452 (ნოტარიუსი ლ. კ-ე) და ქ. თბილისის არქიტექტურის საქალაქო სამსახურის მიერ 2001 წლის 20 ივლისს გაცემული მიწის ნაკვეთის გეგმა. შესაბამისად ამ მომენტისათვის უკვე მოქმედებდა 2014 წლის 30 დეკემბრის ქალაქ თბილისის საკრებულოს №20-105 დადგენილება, რომლითაც დამტკიციცებულ იქნა დედაქალაქის მიწათსარგებლობის თანდართული გენერალური გეგმა. „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-8 პუნქტის მიხედვით, თანაბარი იურიდიული ძალის მქონე ნორმატიულ აქტებს შორის წინააღმდეგობის შემთხვევაში უპირატესობა ენიჭება უფრო გვიან მიღებულ (გამოცემულ) ნორმატიულ აქტს. 2014 წლის 30 დეკემბრის ქალაქ თბილისის საკრებულოს №20-105 დადგენილება პირიდაპირ არ აუქმებს სადავო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს, თუმცა ზემოაღნიშნული დებულების გათვალისწინებით უპირატესობა ენიჭება უფრო გვიან მიღებულ (გამოცემულ) ნორმატიულ აქტს. ამასთან, სასამართლომ მიუთითა, რომ ნებისმიერ პირს აქვს შესაძლებლობა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის სსიპ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის არქიტექტურის სამსახურში მარტივი პროცედურების დაცვით გადაამოწმოს მის მიერ შესაძენი ნაკვეთის ფუნქციური ზონის სტატუსი, წინააღმდეგ შემთხვევაში მიწის ნაკვეთზე რაიმე შეზღუდვის არსებობის რისკი გადადის შემძენზე. განსახილველ შემთხვევაში სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოსარჩელე მხარის მიერ ვერ იქნა დასაბუთებული გასაჩივრებული აქტის ბათილად ცნობის სამართლებრივი საფუძვლები და ვერ იქნა მითითებული გარემოებები, რაც მის ბათილად ცნობას გამოიწვევდა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 28 თებერვლის გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა მ. შ-ემ, რომელმაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2017 წლის 20 სექტემბრის სხდომაზე აპელანტ მ. შ-ის წარმომადგენელმა დააზუსტა სასარჩელო მოთხოვნა და ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილების ნაწილობრივ ბათილად ცნობასთან ერთად, რომლითაც დამტკიცდა დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმა, მოითხოვა „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის თანდართული გენერალური გეგმის დამტკიცების თაობაზე“ ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილების ბათილად ცნობა იმ ნაწილში, რომლითაც მიწის ნაკვეთი (ს/კ ...) მოექცა ლანდშაფტურ-რეკრეაციულ ზონაში.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 30 მაისის განჩინებით მ. შ-ის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 28 თებერვლის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო პალატა სრულად დაეთანხმა და გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს შეფასებები და დასკვნები საქმის ფაქტობრივ და სამართლებრივ საკითხებთან დაკავშირებით და დამატებით ხაზი გაუსვა იმ გარემოებას, რომ მ. შ-ე სადავოდ ხდის გასაჩივრებული ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების კანონიერებას (მის საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე სარეკრეაციო ზონის სტატუსის მინიჭების ნაწილში) იმ საფუძვლით, რომ ირღვევა საკუთრების უფლება. კერძოდ, იზღუდება მისი უფლება წამოიწყოს მშენებლობა მის საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე. ამასთან, მიწის ნაკვეთის შეძენისას, სადავო ფართს არ გააჩნდა სარეკრეაციო ზონის სტატუსი.
პალატამ მიუთითა ქ. თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 27 მარტის №4-13 გადაწყვეტილებაზე, რომლითაც დამტკიცებულია „ქ. თბილისის ტერიტორიის გამოყენებისა და განაშენიანების რეგულირების წესები“, რომლის მე-19 მუხლის მე-4 პუნქტის თანახმად, სარეკრეაციო ზონა 1 (რზ-1) წარმოადგენს სარეკრეაციო ზონას, რომელიც მდებარეობს განაშენიანებული ტერიტორიის საზღვრებში და მოიცავს გამწვანებულ ტერიტორიას (მაგ. ბაღი, ბულვარი, სკვერი, გაზონი და სხვ.). აღნიშნულ ზონაში დაუშვებელია ყოველგვარი მშენებლობა, გარდა: ა) განათების; ბ) სარწყავი სისტემის; გ) სარეკლამო ბილბორდის; დ) დეკორატიული გაფორმების ობიექტის; ე) კიბეების, საფეხმავლო გზების და ბილიკების.
სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლსა და „ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციის“ დამატებითი ოქმის პირველ მუხლზე და აღნიშნა, რომ სახელმწიფოს მხრიდან საკუთრების უფლების შეზღუდვის ნებისმიერი შემთხვევა უნდა შეფასდეს იმ კრიტერიუმების საფუძველზე, რომელიც დადგენილია საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით. შეზღუდვა უნდა იყოს კანონით პირდაპირ გათვალისწინებული, უნდა ემსახურებოდეს ლეგიტიმურ მიზანს - აუცილებელ საზოგადოებრივ საჭიროებას, და უნდა იყოს პროპორციული, დაცული უნდა იყოს საჯარო და კერძო ინტერესებს შორის სამართლიანი ბალანსი. საჯარო და კერძო ინტერესების თანაზომიერების საკითხის დადგენისას კი მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი ზღვარი - შეზღუდვა საკუთრების უფლებას არ უნდა უკარგავდეს არსს, ეჭვქვეშ არ უნდა აყენებდეს საკუთრების უფლების შინაარსს.
პალატამ ასევე მიუთითა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 170-ე მუხლის პირველ ნაწილზე, რომლის თანახმად, მესაკუთრეს შეუძლია, კანონისმიერი ან სხვაგვარი, კერძოდ, სახელშეკრულებო შებოჭვის ფარგლებში თავისუფლად ფლობდეს და სარგებლობდეს ქონებით (ნივთით), არ დაუშვას სხვა პირთა მიერ ამ ქონებით სარგებლობა, განკარგოს იგი, თუკი ამით არ ილახება მეზობლების ან სხვა მესამე პირთა უფლებები, ანდა, თუ ეს მოქმედება არ წარმოადგენს უფლების ბოროტად გამოყენებას.
სააპელაციო პალატამ ყურადღება გაამახვილა უშუალოდ სადავო მიწის ნაკვეთზე, რომელიც მდებარეობს მწვანე საფარის ზონაში (იხ. ადგილზე დათვალიერების ოქმი), კერძოდ კი, გარშემორტყმულია მწვანე საფარით და წარმოადგენს დამრეც, ციცაბო ადგილს. მას არ გააჩნია განვითარებულ ინფრასტრუქტურასთან მისასვლელი გზა მწვანე ზონის მიღმა. პალატის მოსაზრებით, პირველი ინსტანციის სასამართლომ არამართებულად დაუკავშირა სადავო მიწის ნაკვეთის საჯარო რეესტრში რეგისტრაცია სადავო ნორმატიული აქტების ამოქმედებას. პალატამ ყურადღება გაამახვილა 2003 წლის 30 ივლისის სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნასყიდობის ხელშეკრულებაზე, რომლის საგანსაც წარმოადგენდა არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთების საკუთრებაში ან სარგებლობაში გადაცემაზე საკონკურსო კომისიის ... წლის 12 ნოემბრის ... ოქმისა და ქ. თბილისის პრემიერის ... წლის 26 ნოემბრის №... განკარგულების საფუძველზე, ქ. თბილისში, ვაკის რაიონში, ...ის გზატკეცილის მიმდებარედ მდებარე ... მიწის ნაკვეთის (ინდივიდუალური ბინათმშენებლობისათვის) ფართით ... კვ.მ მ. შ-ისათვის საკუთრებაში გადაცემა.
პალატის მითითებით, იმისათვის რომ დაცული იყოს მატერიალური კანონიერების კრიტერიუმი სადავო კანონქვემდებარე ნორმატიული ადმინისტრაციულ- სამართლებრივი აქტი შესაბამისობაში უნდა იყოს კანონთან, კერძოდ, „სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის საფუძვლების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლით განსაზღვრულ სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის სახელმძღვანელო პრინციპებთან და მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნებთან. რომლის მიხედვითაც, სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის სფეროში კერძო ინტერესებს განეკუთვნება: ფიზიკურ და იურიდიულ პირთა ინტერესები, დაკავშირებული მათ საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების (ობიექტების) სივრცით-ტერიტორიულ დაგეგმვასთან და განვითარებასთან, ჯანსაღ და უსაფრთხო გარემოში არსებობასთან. სივრცით-ტერიტორიული დაგეგმვის სფეროში ფიზიკურ და იურიდიულ პირთა საქმიანობა შეიძლება შეიზღუდოს იმ შემთხვევაში, თუ იგი ეწინააღმდეგება კანონმდებლობას, საჯარო ინტერესებს, ხელყოფს სხვათა უფლებებს. ამავე მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად, სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის პროცესში საჯარო და კერძო ინტერესების შეთანხმებას უზრუნველყოფენ საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების ხელისუფლებისა და ადგილობრივი თვითმმართველობის (მმართველობის) ორგანოები. რაც მიუთითებს იმაზე, რომ სადავო ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ის დებულებები, რომლითაც ხდება ურთიერთობის რეგულირება, იმგვარად უნდა ფორმულირდეს, რომ დაცული იქნეს კერძო და საჯარო ინტერესებს შორის პროპორციულობა. ეს კი გულისხმობს იმ კონსტიტუციურ-სამართლებრივი ჩარჩოს დაცვას, რასაც საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტი ადგენს. კერძოდ, ნორმატიული აქტით არ უნდა მოხდეს საკუთრების უფლების იმ ხარისხით შეზღუდვა, რომ შინაარსი დაეკარგოს საკუთრების უფლებას, როგორც ობიექტურ ღირებულებას.
პალატამ დადგენილად მიიჩნია, რომ ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით - დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 დადგენილებით მიწის ნაკვეთს, მდებარე - ქ. თბილისი, საკადასტრო კოდი №..., მიენიჭა ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსი. ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2014 წლის 5 ივნისის №11-13 გადაწყვეტილებით „დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ“ ქ. თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებაში შეტანილ იქნა ცვლილებები და გადაწყვეტილებით დამტკიცებული დედაქალაქის პერსპერტიული განვითარების გენერალური გეგმის გრაფიკული ნაწილი - რუკა ჩამოყალიბდა თანდართული სახით. ხოლო ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის“ მე-16 მუხლის მე-2 პუქნტის „ე“ ქვეპუნქტის, 68-ე მუხლის პირველი პუნქტის „კ“ ქვეპუნქტის და „სივრცითი მოწყობისა და ქალაქმშენებლობის საფუძვლების შესხებ“ საქართველოს კანონის თანახმად დამტკიცდა დედაქალაქის მიწათსარგებლობის თანდართული გენერალური გეგმა, რომელიც სააპელაციო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების მდგომარეობითაც მოქმედი იყო და შესაბამისად აღნიშნული წარმოშობდა/აწესებდა, ცვლიდა პირის უფლებებსა და მოვალეობებს.
სააპელაციო პალატამ არ გაიზიარა აპელანტის მოსაზრება იმასთან დაკავშირებით, რომ მას უკანონოდ ეზღუდება საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით დაცული საკუთრების უფლება. პალატის მოსაზრებით, იგი ვერ ასაბუთებს საკუთარ კერძო ინტერესის უპირატესობას საჯარო ინტერესთან მიმართებაში, ვინაიდან ადგილზე დათვალიერების ოქმით, ასევე საქმის მასალებით დადგინდა, რომ სადავო მიწის ნაკვეთი და მომიჯნავე ტერიტორია წარმოადგენს მწვანე ზონას, ასევე სადავო მიწის ნაკვეთს არ გააჩნია მისასვლელი გზა, ხოლო ინდივიდუალური ბინათმშენებლობისთვის გზის გაჭრა მ. შ-ის კერძო საკუთრებამდე გამოიწვევს გარემოსათვის გამოუსწორებელ ზიანს. შესაბამისად, არსებობს გონივრული თანაზომიერება შეზღუდვის მიზანსა და ხარისხს შორის.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 30 მაისის განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა მ. შ-ემ, რომელმაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
კასატორის მითითებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-7 მუხლის პირველი ნაწილი განსაზღვრავს, რომ ადმინისტრაციულმა ორგანომ უნდა გაითვალისწინოს საჯარო და კერძო ინტერესების პროპორციულობა, კერძოდ კი ადგენს, რომ ადმინისტრაციულმა ორგანომ დისკრეციული უფლებამოსილების განხორციელებისას არ შეიძლება გამოსცეს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი, თუ პირის კანონით დაცული უფლებებისა და ინტერესებისათვის მიყენებული ზიანი არსებითად აღემეტება იმ სიკეთეს, რომლის მისაღებადაც იგი გამოიცა. კასატორის მოსაზრებით, მოცემულ შემთხვევაში, სწორედ, ადმინისტრაციული ორგანოს ამგვარ ქმედებასთან გვაქვს საქმე, ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ არ არის დაცული პროპორციულობა, თბილისის საკრებულოს მიერ გამოცემული აქტით ირღვევა უშუალოდ მისი უფლება, კერძოდ მის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთი (საკადასტრო კოდი ...) მოექცა რეკრეაციულ ზონაში, რაც ნიშნავს, რომ აეკრძალა მშენებლობის წამოწყება კუთვნილ მიწის ნაკვეთზე. კასატორი თვლის, რომ მისი საკუთრების ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონად ქცევის გადაწყვეტილება არაპროპორციულია და კერძო და საჯარო ინტერესთა ბალანსის დარღვევითაა მიღებული. ნაკვეთზე არ არის რაიმე განსაკუთრებულად ღირებულ მცენარეთა საფარველი და მისი შენარჩუნების საჯარო ინტერესი არის მცირე, ხოლო ამის საპირისპიროდ, მისი ინტერესი შეილახა - მის საკუთრებაშია მიწა, რომელსაც არანაირი ფასი არ აქვს მისთვის თუ შენობის აშენების უფლება არ ექნება.
კასატორი არ უარყოფს, რომ ადმინისტრაციულ ორგანოს შეიძლება ჰქონდეს მიზანი ქალაქში რეკრეაციული ზონის შენარჩუნებისა, თუმცა მიაჩნია, რომ ეს არ უნდა მოხდეს მიწის მესაკუთრეთა უფლებების უხეში შეზღუდვის ხარჯზე. კასატორი თვლის, რომ მოცემულ შემთხვევაში საკუთრების უფლების არაპროპორციულ შეზღუდვას აქვს ადგილი.
კასატორი მიუთითებს, რომ განსახილველ შემთხვევაში დაირღვა უშუალოდ მისი კანონიერი უფლება და შეეზღუდა კონსტიტუციის 21-ე მუხლით დაცული საკუთრების უფლება, რის შედეგადაც მიადგა მატერიალური ზიანი, რომელიც გამოიხატება იმ თანხაში, რაც გადაუხადა ადმინისტრაციულ ორგანოს აღნიშნული ნაკვეთის შეძენისას და ამავდროულად, ადგება მნიშვნელოვანი მატერიალური ზიანი იმ გარემოებით, რომ მისი მიწის ნაკვეთის ფასი აღნიშნული გადაწყვეტილების გამო რამდენჯერმე მცირდება. კასატორის მითითებით, მართალია, საკუთრების უფლება არ წარმოადგენს შეუზღუდავ უფლებას, რომელიც დადგენილია ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის პირველი დამატებითი ოქმითა და საქართველოს უზენაესი და საკონტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებებით, თუმცა ასევე დადგენილია საკუთრების უფლების შეზღუდვის კონსტიტუციურ-სამართლებრივი საფუძვლები.
კასატორის მითითებით, ადმინისტრაციულმა ორგანომ, ისევე როგორც სასამართლომ, დაარღვია ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-6 მუხლის მოთხოვნაც, რომელიც მას ავალდებულებს საკუთარი უფლებამოსილება გამოიყენოს მხოლოდ იმ მიზნით, რომლის მისაღწევადაც მინიჭებული აქვს ეს უფლებამოსილება. აღნიშნულ შემთხვევაში, გარემოებების დეტალური შესწავლის შედეგად, ბუნდოვანი ხდება ადმინისტრაციული ორგანოს მიზანი, რადგან როგორც ადგილზე დათვალიერებითა და საქმეზე თანდართული ორთოფოტოდან ირკვევა, მოცემულ ტერიტორიაზე არის მხოლოდ მცირედი ბუჩქნარი, რომელიც არ წარმოადგენს იმ მნიშვნელობის გამწვანებას, რომ მას მიენიჭოს რეკრეაციული ზონის სტატუსი და ამისთვის შეიზღუდოს საკუთრების უფლება.
კასატორი მიიჩნევს, რომ მოცემულ შემთხვევაში საქმე გვაქვს ადმინისტრაციული კოდექსის მე-9 მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევასთან, რომლითაც ადმინისტრაციული ორგანოს დაპირება არის ადმინისტრაციული ორგანოს წერილობითი დოკუმენტი, რომელიც ადასტურებს, რომ მოცემული ქმედება განხორციელდება, რაც შეიძლება გახდეს დაინტერესებული მხარის კანონიერი ნდობის საფუძველი. კასატორის მითითებით, აღნიშნულ შემთხვევაში, მოცემულ დოკუმენტს წარმოადგენს 2003 წლის 30 ივლისს დამტკიცებული ნოტარიული შეთანხმდება (სარეგისტრაციო №1-1452), რომლის მიხედვით თბილისის მიწის მართვისა და განკარგვის საკონკურსო კომისიის თავმჯდომარემ გადასცა არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი, ვაკის რაიონში, ...ის გზატკეცილის მიმდებარედ (ნაკვეთი #9), ინდივიდუალური საცხოვრებელი სახლის ასაშენებლად. 1.2 პუნქტის მიხედვით, ნაკვეთის ფართობი შეადგენს ... კვ.მეტრს, ხოლო 2.1 პუნქტის თანახმად, ნაკვეთის ღირებულებად განსაზღვრულია ... ლარი. შესაბამისად, უსაფუძვლოა იმის მტკიცება, რომ მოპასუხე მხარისთვის უცნობი იყო ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსის მინიჭების პროცესში აღნიშნული გარემოების არსებობა, ვინაიდან მისი საკუთრების უფლება რეგისტრირებული იყო ჯერ კიდევ 18.02.2004 წელს და აღნიშნული ნაკვეთი განკუთვნილი იყო საცხოვრებელი სახლის ასაშენებელად, რომლის გათვალისწინების შემთხვევაშიც ადმინისტრაციული ორგანო და სასამართლო მიიღებდა სხვაგვარ გადაწყვეტილებას. მოპასუხე წარმოადგენს თბილისის მიწის მართვისა და განკარგვის საკონკურსო კომისიის უფლებამონაცვლეს, რომლისთვისაც ცნობილი უნდა ყოფილიყო აღნიშნული გარემოების შესახებ, ისევე როგორც არქიტექტურის საქალაქო სამსახურის მიერ 2001 წლის 20 ივლისს გაცემული მიწის ნაკვეთის გეგმა და თბილისის პრემიერის ... წლის 26 ნოემბრის №... განკარგულება და საჯარო რეესტრში ჯერ კიდევ 18.02.2004 წელს დაცული რეგისტრაცია, ვინაიდან სწორედ ამ დოკუმენტაციით განისაზღვრა აღნიშნული მიწის ნაკვეთის სტატუსი.
კასატორი მიუთითებს, რომ მის შემთხვევაში, საკრებულოს სადავო გადაწყვეტილება იქნა მიღებული ნაკვეთის შეძენისა და საკუთრებად დარეგისტრირების შემდგომ. კასატორი აღნიშნავს, რომ მისი საკუთრების უფლება კანონმდებლობით დადგენილი წესით რეგისტრირებული იყო ჯერ კიდევ 2004 წელს.
კასატორის განმარტებით, მან აღნიშნული ნაკვეთი საცხოვრებელი სახლის ასაშენებლად შეიძინა და ჰქონდა კანონიერი ნდობა აღნიშნული ხელშეკრულებისადმი, რადგან ხელშეკრულებით ადმინისტრაციული ორგანო მიუთითებდა, რომ უფლება ჰქონდა აეშენებინა სახლი შეძენილ მიწის ნაკვეთზე. აღნიშნული მიზანი, ნაკვეთის ნასყიდობის ხელშეკრულებაშიც არის მითითებული, კერძოდ 2003 წლის 30 ივლისს დამტკიცებული ნოტარიული შეთანხმების 1.1 მუხლში მითითებულია, რომ ნაკვეთი საკუთრებაში იქნა გადაცემული ინდივიდუალური-საცხოვრებელი სახლის ასაშენებლად. ... წელს ... ლარი გაცილებით მსყიდველუნარიანი იყო, ვიდრე დღეს არის. ადმინისტრაციული ორგანოს დაპირებისადმი ნდობა რომ არ ჰქონოდა, რომ სცოდნოდა, რომ შეიძლებოდა შეზღუდულიყო მისი საკუთრების უფლება, აღნიშნულ ნაკვეთში ასეთ დიდ თანხას არ გადაიხდიდა.
კასატორი ასევე მიუთითებს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-4 მუხლის დარღვევაზე და აღნიშნავს, რომ მოცემულ შემთხვევაში საქმე გვაქვს დისკრიმინაციასთან ადმინისტრაციული ორგანოს მხრიდან, რაც გამოიხატა იმაში, რომ მისი მიწის ნაკვეთის ახლომდებარე მიწის ნაკვეთს არ აქვს მინიჭებული ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსი. კასატორისთვის გაუგებარია თუ რა განასხვავებს ერთმანეთის მომიჯნავე, ზუსტად ორ იდენტურ მიწის ნაკვეთს ობიექტურად ისე, რომ ერთზე მშენებლობის ნებართვა გაიცა, მეორე კი რეკრეაციულ ზონად იქნა აღიარებული.
ამასთან, კასატორის მითითებით, სადავო ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ნაწილი უნდა შეესაბამებოდეს „სიცრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის საფუძვლების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლით განსაზღვრულ სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის სახელმძღვანელო პრინციპებს, ასევე მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნებს. კასატორი ასევე მიუთითებს ამავე მუხლის მე-3 პუნქტზე და აღნიშნავს, რომ ნორმატიული აქტით მოწესრიგებული ურთიერთობების ყველა ასპექტი, განსაკუთრებით კი ის დებულებები, რომლებიც ზღუდავს კერძო ინტერესს, უნდა ჩამოყალიბდეს საჯარო და კერძო ინტერესებს შორის ბალანსის დაცვით.
კასატორი უსაფუძვლოდ მიიჩნევს სასამართლოს მხრიდან იმის მტკიცებას, რომ თბილისის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით ძალა დაკარგა გასაჩივრებულმა აქტმა, ვინაიდან სასარჩელო განცხადების მოთხოვნის ფარგლებში, უძრავ ქონებაზე მიწის ნაკვეთის უფლებრივი ზონირება არ შეცვლილა საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე მითითებული აქტით (საკადასტრო კოდი ...) და სწორედ სამართლებრივი შეზღუდვა წარმოიშვა თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით, რომელიც სასამართლოს მიერ მითითებულ აქტს არ გაუუქმებია. კასატორისთვის ასევე გაუგებარია სასამართლოს მტკიცება იმის შესახებ, რომ უძრავ ქონებაზე თბილისის არქიტექტურის სამსახურის 2001 წლის 20 ივლისს გაცემულ მიწის ნაკვეთის გეგმაზე, რომელზეც განსაზღვრული იყო აღნიშნული ნაკვეთის უფლებრივი ზონირება თუ როგორ მოქმედებდა მანამდე საკრებულოს 2014 წლის №20-105 დადგენილება. ასევე სასამართლომ მიუთითა, თუმცა სამართლებრივად ვერ ხსნის იმ გარემოებას რომ მართალია „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-8 პუნქტის მიხედვით, თანაბარი ძალის მქონე იურიდიულ დოკუმენტაციის შორის წინააღმდეგობისას უპირატესობა ენიჭება უფრო გვიან გამოცემულ აქტს, თუმცა სასამართლომ არ გაითვალისწინა ის გარემოება, რომ გვიან გამოცემულ აქტს უპირატესობა ენიჭება უშუალოდ იმ საკითხში, რომელ საკითხთანაც თავდაპირველად გამოცემულ აქტთან მოდის წინააღმდეგობაში. ასევე სასამართლომ არ გაითვალისწინა ის გარემოება, რომ აღნიშნული მიწის ნაკვეთი კანონმდებლობით დადგენილი წესით რეგისტრირებული იყო ჯერ კიდევ 18.02.2004 წელს.
ამასთან, კასატორის მითითებით, იდენტურ დავაზე, მის მომიჯნავე ტერიტორიასთან დაკავშირებით სასამართლომ მიიღო რადიკალურად განსხვავებული კანონშესაბამისი გადაწყვეტილება.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 27 ივნისის განჩინებით საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული მ. შ-ის საკასაციო საჩივარი.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2020 წლის 2 აპრილის განჩინებით მ. შ-ის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნა დასაშვებად და საქმის განხილვა დაინიშნა მხარეთა დასწრებით.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :


საკასაციო სასამართლო გაეცნო საქმის მასალებს, მოისმინა მხარეთა ახსნა-განმარტებები, შეამოწმა გასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობა, რის შედეგადაც მივიდა დასკვნამდე, რომ მ. შ-ის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს, გაუქმდეს გასაჩივრებული თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 30 მაისის განჩინება და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც მ. შ-ის სარჩელი უნდა დაკმაყოფილდეს.
განსახილველი დავის ფარგლებში მოსარჩელე სადავოდ ხდის მის მიერ შეძენილი მიწის ნაკვეთისთვის საცხოვრებელი ზონის სტატუსის ჩამორთმევასა და მისთვის ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსის მინიჭებას, რაც მოსარჩელის მითითებით, იმას ნიშნავს, რომ ნაკვეთზე აკრძალულია ყოველგვარი მშენებლობა, გარდა ამ ზონის ფუნქციონირების უზრუნველმყოფი შენობა-ნაგებობის განთავსებისა კანონმდებლობის შესაბამისად. მოსარჩელის განმარტებით, იქიდან გამომდინარე, რომ აღნიშნული მიწის ნაკვეთი მან ინდივიდუალური საცხოვრებელი სახლის ასაშენებლად შეიძინა, ნაკვეთისთვის ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსის მინიჭება ზღუდავს მის კანონიერ უფლებას ფლობდეს და განკარგავდეს მის მიერ შეძენილ ნაკვეთს საკუთარი შეხედულებისამებრ და არღვევს მის საკუთრების უფლებას.
ამასთან, აღსანიშნავია, რომ საკასაციო სასამართლოში გამართულ სხდომაზე კასატორმა თანხმობა გამოთქვა აუცილებელი საჭიროებიდან გამომდინარე მოხდარიყო მხარეთა შორის შეთანხმება სრული და სამართლიანი ანაზღაურების პირობებით ან ადგილმონაცვლე მიწის ნაკვეთის შეთავაზებით, თუმცა აღნიშნულთან მიმართებაში ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ არ მომხდარა შეთავაზების განხილვა და მოცემულ საკითხზე გარკვეული სახის შეთანხმების მიღწევა, რის საფუძველზეც საკასაციო სასამართლომ სადავო საკითხი არსებითად განიხილა და გადაწყვიტა.
საკასაციო სასამართლოს მითითებით, მოსარჩელის მიზანს მის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთის ფუნქციური ზონის იმგვარი ცვლილების განხორციელება წარმოადგენს, რომელიც შესაძლებელს გახდის მის საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე საცხოვრებელი სახლის მშენებლობას.
საგულისხმოა, რომ მოცემული სამართალწარმოების მიმდინარეობის პროცესში სადავო ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი - ქ. თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით დამტკიცებული დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა (მისი გრაფიკული ნაწილის - რუკის ჩათვლით) ძალადაკარგულად გამოცხადდა ქ. თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2019 წლის 15 მარტის №39-18 დადგენილებით, რომლითაც დამტკიცდა დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა. სასამართლო სხდომაზე საკრებულოს წარმომადგენლის განმარტებით, იმ ნაწილში, რომლითაც მ. შ-ის საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთს მინიჭებული ჰქონდა ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსი, მიენიჭა სატყეო ზონის სტატუსი. შესაბამისად, ახალი ნორმატიული აქტით კვლავ არსებობს მოსარჩელის საკუთრების უფლების დარღვევის რისკი. ამასთან, აღსანიშნავია, რომ საკანონმდებლო ცვლილებები განხორციელებულია სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვისა და გადაწყვეტის შემდგომ, ხოლო კასატორმა, თავის მხრივ, საკასაციო სასამართლოში გამართულ სხდომაზე მოთხოვნის დაფიქსირებისას მის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთისთვის (ს/კ ...) ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსის მინიჭების ნაწილში ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმისა“ და ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის“ ბათილად ცნობა მოითხოვა. ამდენად, საკასაციო პალატა არ აფასებს ქ. თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2019 წლის 15 მარტის №39-18 დადგენილების ახალი რედაქციის კანონიერებას, თუმცა, მოსარჩელის მიერ სადავოდ გამხდარი ნორმის ძალადაკარგული რედაქციის კანონიერებაზე მსჯელობა მოსარჩელის საკუთრების უფლების დაცვის ეფექტურ პრევენციულ საშუალებას წარმოადგენს. შეფასებას ექვემდებარება ძალადაკარგული სადავო ნორმით გათვალისწინებული საკუთრების უფლებაში ჩარევის კანონიერების საკითხი, რომლის მიმართ სასამართლოს მიერ გაკეთებული სამართლებრივი შეფასება ასევე უნდა გავრცელდეს ქ. თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2019 წლის 15 მარტის №39-18 დადგენილებით მ. შ-ის საკუთრების უფლების შემზღუდავ რეგულაციაზე.
აღნიშნულ მოსაზრებას ამყარებს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტება, რომლის თანახმად, სადავო ნორმის ძალადაკარგულად ცნობამ ყველა შემთხვევაში შეიძლება არ გამოიწვიოს სადავოდ გამხდარი ნორმატიული შინაარსის გაუქმება. ნორმის გაუქმების შემდეგ, იგი შეიძლება ჩანაცვლებულ იქნეს სხვა ისეთი დებულებით, რომელიც სრულად ან ნაწილობრივ შეინარჩუნებს მოსარჩელის მიერ სადავოდ გამხდარ ნორმატიულ შინაარსს (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 24 ოქტომბრის №1/4/592 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ბექა წიქარიშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-6), რაც არსებითად გასაჩივრებული დებულებით განპირობებული სავარაუდო პრობლემის ნორმატიულ შინაარსზე მსჯელობის საფუძველს წარმოადგენს მოსარჩელის საკუთრების უფლების დაცვის უზრუნველსაყოფად.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო დაუშვებლად მიიჩნევს სასამართლოს მიერ სადავო ნორმატიული აქტის კანონიერების შეფასებისა და ბათილად ცნობის შემდგომ ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ იგივე ნორმატიული შინაარსის ახალი აქტის მიღებას, რაც პირდაპირ წინააღმდეგობაში მოდის სასამართლო გადაწყვეტილების სავალდებულო ხასიათთან და ასევე უგულებელყოფს მოსარჩელის უფლებების ეფექტურ რეალიზაციას.
რაც შეეხება სადავო ნორმატიული აქტების კანონიერების საკითხს, საკასაციო პალატა მიუთითებს, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-2 მუხლის პირველი ნაწილის „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული სადავო ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები გამოცემულია „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-9 პუნქტით კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტისთვის გათვალისწინებული ფორმალური წესის დაცვით, რომელიც ითვალისწინებს, რომ ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მატერიალურ-შინაარსობრივი კანონიერებისათვის საჭიროა იგი გამოიცეს კანონით განსაზღვრული უფლებამოსილების ფარგლებში, მისი გამოცემისათვის დაცული უნდა იყოს კანონით გათვალისწინებული წესები, რაც სავალდებულოა აქტის გამომცემი ორგანოსათვის. იგი არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს კონსტიტუციის ნორმებს და სხვა საკანონმდებლო აქტებს. აქედან გამომდინარე, მატერიალური კანონიერების შემოწმებისას უნდა შემოწმდეს მისი გამოცემისას მოქმედი საკანონმდებლო საფუძვლების არსებობა, ასევე ამ სამართლებრივი საფუძვლების კონსტიტუციურად გარანტირებულ ადამიანის ძირითად უფლებებთან და თავისუფლებებთან, აგრეთვე მომიჯნავე ნორმებთან მისი შესაბამისობა. ამგვარად, ნორმატიული აქტით მოწესრიგებული ურთიერთობის ყველა ასპექტი, განსაკუთრებით კი ის დებულებები, რომლებიც ზღუდავს კერძო ინტერესს, უნდა ჩამოყალიბდეს საჯარო და კერძო ინტერესებს შორის ბალანსის დაცვით.
სადავო ნორმატიული აქტები გამოცემულია „სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის საფუძვლების შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე, რომელიც სადავო აქტების გამოცემის დროს ადგენდა სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის საგანს, პრინციპებს, მიზნებსა და ამოცანებს, სივრცით ტერიტორიული დაგეგმვის დოკუმენტების ფორმებსა და როლს საქართველოს ტერიტორიის განვითარებასა და განაშენიანებაში. მითითებული კანონის 23-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, დასახლებათა სივრცით-ტერიტორიულ დაგეგმვას ახორციელებენ შესაბამისი ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოები. ამავე მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, დასახლებათა სივრცით-ტერიტორიული განვითარების მართვა ხორციელდება დასახლებათა ტერიტორიების გამოყენებისა და განაშენიანების რეგულირების წესებისა და მიწათსარგებლობის უფლებრივი ზონირების პრინციპზე დამყარებული მიწათსარგებლობის დაგეგმვის დოკუმენტაციის ორსაფეხურიანი სისტემით: ა) მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა, რომლის ნაწილია დასახლების მთელი ტერიტორიისათვის მიწათსარგებლობის უფლებრივი ზონირების ზოგადი რუკა; ბ) განაშენიანების რეგულირების გეგმა, რომლის ნაწილია დასახლების ტერიტორიის ნაწილებისათვის ან მთელი ტერიტორიისათვის მიწათსარგებლობის უფლებრივი ზონირების დეტალური რუკა.
მითითებული კანონის 27-ე მუხლის პირველი, მე-2 და მე-3 პუნქტების თანახმად, დასახლებათა მიწათსარგებლობის დაგეგმვის არსია დასახლების ტერიტორიისათვის უძრავი ქონების გამოყენებისა და განაშენიანების რეგულირების პარამეტრების დადგენა, მისი დაყოფა ერთგვაროვანი მახასიათებლებისა და დასაშვები მიწათსარგებლობის ზონებად (ქვეზონებად) მიწათსარგებლობის თვალსაზრისით, მიწათსარგებლობის გეგმებით დგინდება: ა) მიწათსარგებლობის ზონების შესაძლო სახეობები და ამ ზონების ტერიტორიაზე უძრავი ქონების (ობიექტების) გამოყენების ნებადართული სახეობების ჩამონათვალი; ბ) ცალკეულ ზონებში ტერიტორიების გამოყენების სახეობები და ამ ზონების ტერიტორიაზე უძრავი ქონების (ობიექტების) განაშენიანების რეგულირების პარამეტრები და მათი დასაშვები მაჩვენებლები. ტერიტორიების განაშენიანების თვალსაზრისით, მიწათსარგებლობის გეგმებით დგინდება: ა) თითოეული ზონისათვის განაშენიანების (სამშენებლო განვითარების) პარამეტრები და მათი მაქსიმალური ან/და მინიმალური მაჩვენებლები; ბ) განაშენიანების სივრცით-გეგმარებითი წყობა (საჭიროების შემთხვევაში).
ქ. თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 27 მარტის №4-13 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული „ქ. თბილისის ტერიტორიის გამოყენებისა და განაშენიანების რეგულირების წესების“ მე-18 მუხლის მიხედვით უფლებრივი ზონირების განხორციელების მიზნით დედაქალაქის ტერიტორია იყოფა მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის გადაწყვეტების შესაბამის ზოგად ფუნქციურ ზონებად და განაშენიანების რეულირების გეგმების გადაწყვეტების შესაბამის კონკრეტულ ფუნქციურ ზონებად (ქვეზონებად), რომელთა დაყოფა აისახება მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის შესაბამის უფლებრივი ზონირების ზოგად რუკაში. მითითებული წესის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონა – (ლსზ) – წარმოადგენს თბილისის (ადმინისტრაციულ) საზღვრებში არსებულ ბუნებრივი ლანდშაფტის ან ფასეული ხელოვნური ლანდშაფტის ტერიტორიას, სადაც შესაძლებელია მისი ფუნქციონირებისათვის უზრუნველმყოფი შენობა-ნაგებობების განთავსება კანონმდებლობის შესაბამისად. ანალოგიურ რეგულაციას შეიცავს ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2016 წლის 24 მაისის ,,ქ. თბილისის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიების გამოყენებისა და განაშენიანების რეგულირების წესების დამტკიცების შესახებ“ №14-39 დადგენილება, რომლითაც ძალადაკარგულად გამოცხადდა „ქ. თბილისის ტერიტორიის გამოყენებისა და განაშენიანების რეგულირების წესების დამტკიცების შესახებ“ ქ. თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 27 მარტის №4-13 გადაწყვეტილება. კერძოდ, მითითებული დადგენილების მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონა (ლსზ) — ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ქვეზონა, რომელიც მოიცავს, როგორც წესი, თბილისის განაშენიანებული ტერიტორიების საზღვრებს გარეთ არსებულ ბუნებრივი ლანდშაფტის ან ფასეული ხელოვნური ლანდშაფტის ტერიტორიას. ამავე დადგენილების მე-16 მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტი ადგენს, რომ ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონში დაუშვებელია ყოველგვარი მშენებლობა, გარდა მისი ფუნქციონირებისათვის უზრუნველმყოფი შენობა-ნაგებობებისა კანონმდებლობის შესაბამისად და, ასევე, საკულტო შენობა-ნაგებობების განთავსება სპეციალური (ზონალური) შეთანხმების საფუძველზე.
„სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის საფუძვლების შესახებ“ კანონის 27-ე მუხლის მე-5 პუნქტის თანახმად კი, იმ ფიზიკურ და იურიდიულ პირებს, რომელთა საკუთრების უფლებები და კანონიერი ინტერესები დაირღვა მიწათსარგებლობის დაგეგმვის დოკუმენტებით გათვალისწინებული ღონისძიებების განხორციელებით, უფლება აქვთ მიმართონ სასამართლოს.
მოცემულ შემთხვევაში სადავო არ არის ის გარემოება, რომ ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსის არსებობით მოსარჩელე მხარეს ერთმევა მიწის ნაკვეთის სამშენებლოდ გამოყენების შესაძლებლობა. მოსარჩელისთვის სადავო ნორმატიული აქტების ბათილად ცნობის უმთავრეს კანონიერ ინტერესს სწორედ ამ შეზღუდვის მოხსნა წარმოადგენს. კასატორის მტკიცებით, სადავო ნაწილში ნორმატიული აქტები დაუსაბუთებლად ზღუდავს მის საკუთრების უფლებას.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო საჭიროდ მიიჩნევს, მიმოიხილოს და განმარტოს საქართველოს კონსტიტუციითა და საერთაშორისო აქტებით აღიარებული საკუთრების უფლების ნორმატიული შინაარსი. საქართველოს კონსტიტუციის სადავო პერიოდში მოქმედი რედაქციის 21-ე მუხლის პირველი პუნქტის (ამჟამად მოქმედი რედაქციის მე-19 მუხლი) თანახმად, საკუთრება და მემკვიდრეობის უფლება აღიარებული და ხელშეუვალია. დაუშვებელია საკუთრების, მისი შეძენის, გასხვისების ან მემკვიდრეობით მიღების საყოველთაო უფლების გაუქმება. მითითებული მუხლის მე-2 პუნქტი აწესებს საკუთრების უფლების შეზღუდვის კრიტერიუმებს: აუცილებელი საჭიროებისათვის დასაშვებია ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნულ უფლებათა შეზღუდვა კანონით განსაზღვრულ შემთხვევებში დადგენილი წესით, იმგვარად, რომ არ დაირღვეს საკუთრების უფლების არსი. ამდენად, სახელმწიფოს მხრიდან საკუთრების უფლების შეზღუდვის ნებისმიერი შემთხვევა უნდა შეფასდეს იმ კრიტერიუმების საფუძველზე, რომელიც დადგენილია საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით. შეზღუდვა უნდა იყოს კანონით პირდაპირ გათვალისწინებული, უნდა ემსახურებოდეს ლეგიტიმურ მიზანს - აუცილებელ საზოგადოებრივ საჭიროებას, და უნდა იყოს პროპორციული, დაცული უნდა იყოს საჯარო და კერძო ინტერესებს შორის სამართლიანი ბალანსი. საჯარო და კერძო ინტერესების თანაზომიერების საკითხის დადგენისას კი მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი ზღვარი - შეზღუდვა საკუთრების უფლებას არ უნდა უკარგავდეს არსს, ეჭვქვეშ არ უნდა აყენებდეს საკუთრების უფლების შინაარსს.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით განმტკიცებული საკუთრების უფლება არ არის მხოლოდ დეკლარაციული ხასიათის. იგი წარმოადგენს მთელი რიგი ქონებრივი ურთიერთობებისა და სხვაგვარი სამართლებრივი შედეგების წარმოშობის უმთავრეს წინაპირობას. ამასთან, საკუთრების უფლების დაცულობის უზრუნველყოფის საჭიროება არ არის ფორმალური და სწორედ აღნიშნული წარმოადგენს დემოკრატიული სახელმწიფოს ქვაკუთხედს, რამდენადაც საკუთრების უფლების დაცვით მიღწეულ უფლების ქმედით რეალიზებაზეა დამოკიდებული საქართველოს კონსტიტუციით რეგლამენტირებულ ადამიანის მთელ რიგ უფლებათა შემდგომი განხორციელება.
ამასთან, საკუთრების უფლება აღიარებულია არა მხოლოდ ეროვნული, არამედ საერთაშორისო აქტებითაც, კერძოდ, ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლი იცავს საკუთრების უფლებას, რომლის მიხედვით: „1. ყოველ ფიზიკურ ან იურიდიულ პირს აქვს თავისი საკუთრებით შეუფერხებელი სარგებლობის უფლება. არავის შეიძლება ჩამოერთვას საკუთრება, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ეს საზოგადოებრივ ინტერესშია და ექვემდებარება კანონითა და საერთაშორისო სამართლის ზოგადი პრინციპებით გათვალისწინებულ პირობებს. 2. ამასთან, წინარე დებულებები არანაირად არ აკნინებს სახელმწიფოს უფლებას, გამოიყენოს ისეთი კანონები, რომელთაც ის აუცილებლად მიიჩნევს, რათა განახორციელოს საკუთრებით სარგებლობის კონტროლი საერთო ინტერესების შესაბამისად ან გადასახადების, სხვა კონტრიბუციებისა თუ ჯარიმების გადახდის უზრუნველსაყოფად“. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს განმარტებების მიხედვით, აღნიშნული დებულება მოიცავს სამ განსხვავებულ წესს, კერძოდ, საქმეში „სპორონგი და ლონროთი შვედეთის წინააღმდეგ“ სასამართლომ დაადგინა: „პირველი წესი, რომელიც პირველი პარაგრაფის პირველ წინადებაშია ჩამოყალიბებული, ზოგადი ხასიათისაა და აყალიბებს საკუთრებით მშვიდობიანი სარგებლობის პრინციპს. მეორე წესი, რომელიც პირველი პარაგრაფის მეორე წინადადებაშია მოცემული, ეხება მხოლოდ საკუთრების ჩამორთმევას და უქვემდებარებს მას კონკრეტულ პირობებს. მესამე წესი, რომელზეც მეორე პარაგრაფი მიუთითებს, აღიარებს, რომ ხელშემკვრელი სახელმწიფოები უფლებამოსილები არიან, inter alia, საჯარო ინტერესის შესაბამისად განახორციელონ საკუთრების გამოყენების კონტროლი“ (Sporrong and Lönnroth v. Sweden, №7151/75 და №7152/75, §61, 23.09.1982).
რაც შეეხება საკუთრების უფლების შინაარსს, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი საკუთრებას განმარტავს როგორც ქონების (ნივთის) მფლობელობის, სარგებლობისა და განკარგვის უფლებამოსილებათა ერთიანობას (170-ე მუხლი). კერძოდ, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 170-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, მესაკუთრეს შეუძლია, კანონისმიერი ან სხვაგვარი, კერძოდ, სახელშეკრულებო შებოჭვის ფარგლებში თავისუფლად ფლობდეს და სარგებლობდეს ქონებით (ნივთით), არ დაუშვას სხვა პირთა მიერ ამ ქონებით სარგებლობა, განკარგოს იგი, თუკი ამით არ ილახება მეზობლების ან სხვა მესამე პირთა უფლებები, ანდა, თუ ეს მოქმედება არ წარმოადგენს უფლების ბოროტად გამოყენებას.
საკასაციო სასამართლოს მითითებით, საჯარო რეესტრის ამონაწერის მიხედვით, მ. შ-ის საკუთრების უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტად მითითებულია ქ. თბილისის პრემიერის ... წლის 26 ნოემბრის №... განკარგულება, 2003 წლის 30 ივლისს სანოტარო წესით დამოწმებული ნასყიდობის ხელშეკრულება №1-1452 (ნოტარიუსი ლ. კ-ე) და ქ. თბილისის არქიტექტურის საქალაქო სამსახურის მიერ 2001 წლის 20 ივლისს გაცემული მიწის ნაკვეთის გეგმა. ამასთან, საკასაციო სასამართლო ყურადღებას ამახვილებს იმ გარემოებაზე, რომ 2016 წელს მიწის ნაკვეთზე მ. შ-ის სახელზე განხორციელდა დაზუსტებული რეგისტრაცია, ხოლო საჯარო რეესტრში მ. შ-ის მესაკუთრედ თავდაპირველად აღრიცხვა განხორციელებულია ჯერ კიდევ 2004 წელს. ამდენად, საქალაქო სასამართლოს მითითება მასზედ, რომ მ. შ-ის საკუთრების უფლება საჯარო რეესტრში რეგისტრაციით წარმოიშვა 2016 წელს, არ შეესაბამება საქმის გარემოებებს და არსებითად ცვლის საქმის სამართლებრივ ბედს, რამეთუ განსახილველ შემთხვევაში დავის გადაწყვეტისთვის არსებითი მნიშვნელობის მქონეა მ. შ-ის საკუთრების უფლების წარმოშობისა და მიწის ნაკვეთზე სადავო ნორმატიული აქტებით გავრცელებული შეზღუდვის ქრონოლოგია.
საკასაციო სასამართლო განსაკუთრებულ ყურადღებას მიაქცევს იმ გარემოებაზე, რომ მოსარჩელემ მის საკუთრებაში არსებული ქ. თბილისში, ვაკის რაიონში, ...ის გზატკეცილის მიმდებარედ მიწის ნაკვეთი შეიძინა ... წელს ქალაქ თბილისის მიწის მართვისა და განკარგვის (საკონკურსო) კომისიის მიერ მოწყობილ აუქციონზე, რაც დამტკიცებულ იქნა ქ. თბილისის პრემიერის ... წლის 26 ნოემბრის №... განკარგულებით, ხოლო 2003 წლის 30 ივლისს სანოტარო წესით დამოწმებულია ნასყიდობის ხელშეკრულება №1-1452 (ნოტარიუსი ლ. კ-ე), ქ. თბილისის არქიტექტურის საქალაქო სამსახურის მიერ კი 2001 წლის 20 ივლისს გაცემულია მიწის ნაკვეთის გეგმა. აღნიშნულის საფუძველზე, მითითებულ მიწის ნაკვეთზე მ. შ-ის სახელზე 2004 წელს საჯარო რეესტრში განხორციელებულია პირველადი, ხოლო 2016 წელს - დაზუსტებული რეგისტრაცია.
ამასთან, სადავო ტერიტორია ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონაში მოქცეულია ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმის“ მიხედვით. შესაბამისად, მოსარჩელის მიერ საკუთრების უფლების შეძენა დროში წინ უსწრებს მის საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის მინიჭებით გათვალისწინებული შეზღუდვების შემოღებას. საკუთრების უფლების რეგისტრაციის შემდგომ დაზუსტდა მიწის ნაკვეთის ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო განვითარების მიზანი. აღნიშნულზე მიუთითებს თავად მოსარჩელეც და აღნიშნავს, რომ მის შემთხვევაში, საკრებულოს სადავო გადაწყვეტილება მიღებულ იქნა ნაკვეთის შეძენისა და საკუთრებად დარეგისტრირების შემდგომ. კასატორი მიუთითებს, რომ მისი საკუთრების უფლება კანონმდებლობით დადგენილი წესით რეგისტრირებული იყო ჯერ კიდევ 2004 წელს.
განსახილველ შემთხვევაში დავის გადაწყვეტისთვის ასევე არსებითი მნიშვნელობის მქონეა ის უდავოდ დადგენილი გარემოება, რომ მ. შ-ის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთი აუქციონის ფორმით განკარგულია სწორედ სამშენებლოდ განვითარების მიზნით. დადგენილია, რომ 2003 წლის 30 ივლისს დავით ღვინიაშვილსა და მ. შ-ეს შორის გაფორმებულ იქნა სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნასყიდობის ხელშეკრულება, რომლის საგანსაც წარმოადგენდა არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთების საკუთრებაში ან სარგებლობაში გადაცემაზე საკონკურსო კომისიის ... წლის 12 ნოემბრის ... ოქმისა და ქ. თბილისის პრემიერის ... წლის 26 ნოემბრის №... განკარგულების საფუძველზე, ქ. თბილისში, ვაკის რაიონში, ...ის გზატკეცილის მიმდებარედ მდებარე (ნაკვეთი ...) ... მიწის ნაკვეთი (ინდივიდუალური ბინათმშენებლობისათვის) ფართით ... კვ.მ. საკასაციო სასამართლო ადასტურებს, რომ განსახილველ შემთხვევაში მოსარჩელეს გააჩნია ინდივიდუალური ბინათმშენებლობის მიზნით შეძენილი მიწის ნაკვეთის სამშენებლოდ გამოყენების ლეგიტიმური მოლოდინი, რომელიც ემყარება ქ. თბილისის პრემიერის ... წლის 26 ნოემბრის №... განკარგულებასა და მის საფუძველზე 2003 წლის 30 ივლისს სანოტარო წესით დამოწმებულ №1-1452 ნასყიდობის ხელშეკრულებას. სადავო ნორმატიული აქტების გამოცემისას მოპასუხე ადმინისტრაციულ ორგანოს უნდა გაეთვალისწინებინა ადმინისტრაციული ორგანოს გამოცემული აღმჭურველი აქტით გათვალისწინებული უფლების შეზღუდვის შესაძლებლობა კანონით დადგენილ ფარგლებში, რაც ერთმნიშვნელოვნად უგულებელყოფილ იქნა მოსარჩელის მიმართ გასაჩივრებული ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებისა და ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილების გამოცემისას. ასევე უგულებელყოფილ იქნა „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონის 24-ე მუხლის მოთხოვნები, რომლის თანახმადაც, ნორმატიულ აქტს უკუძალა აქვს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ეს პირდაპირ არის დადგენილი ამ ნორმატიული აქტით. ნორმატიულ აქტს, რომელიც ადგენს ან ამძიმებს პასუხისმგებლობას, უკუძალა არა აქვს. ამრიგად, პალატა მიიჩნევს, რომ გასაჩივრებული ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებით მოსარჩელის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთისათვის ლანდშაპტურ-სარეკრიაციო ზონის სტატუსის მინიჭება არღვევს ნორმატიული აქტის გამოცემისთვის გათვალისწინებულ იმპერატიულ დანაწესს ნორმატიული აქტის უკუძალის შესახებ, რამდენადაც, მშენებლობის მიზნით გადაცემულ და საჯარო რეესტრში საკუთრების უფლებით აღრიცხულ მიწის ნაკვეთებზე, რომლის მონაცემიც დაცულია საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 312-ე მუხლით დადგენილი უტყუარობისა და სისრულის პრეზუმფციით, დაუშვებელია ნორმატიული აქტისთვის უკუძალის მინიჭებით მშენებლობის აკრძალვა და აღნიშნული გაუმართლებელ ჩარევას წარმოადგენს საკუთრების უფლებაში.
ამასთან, ნორმატიული აქტით მოწესრიგებული ურთიერთობის ყველა ასპექტი, განსაკუთრებით კი - ის დებულებები, რომლებიც ზღუდავს კერძო ინტერესს, უნდა ჩამოყალიბდეს საჯარო და კერძო ინტერესებს შორის ბალანსის დაცვით. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართლის მიხედვით, საკმარისი არ არის, რომ უფლებაში ჩარევა კანონიერ მიზანს ემსახურებოდეს. არამედ, ასევე დაცული უნდა იყოს პროპორციულობა. საქმეში „სპორონგი და ლონროთი შვედეთის წინააღმდეგ“ სასამართლომ გააკეთა მნიშვნელოვანი განმარტება ხელყოფის დასაბუთების პრინციპთან დაკავშირებით: „...სასამართლომ უნდა გადაწყვიტოს, იქნა თუ არა დაცული სამართლიანი ბალანსი საზოგადოების საერთო ინტერესებსა და პირის ფუნდამენტურ უფლებათა დაცვის მოთხოვნებს შორის. ...ამგვარი ბალანსის ძიება წარმოადგენს მთლიანად, კონვენციის განუყოფელ ნაწილს და ასევე, ასახულია [პირველი დამატებითი ოქმის] პირველი მუხლის სტრუქტურაში“ (Sporrong and Lönnroth v. Sweden, №7151/75 და №7152/75, §69, 23.09.1982). კერძო და საჯარო ინტერესების შეპირისპირების კუთხით, ერთ-ერთ გადაწყვეტილებაში „Megadat.com მოლდოვას წინააღმდეგ“ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო აღნიშნავს, რომ „ეროვნული სახელმწიფო ორგანოების მხრიდან საქმეში არსებულ კერძო ინტერესებსა და საჯარო ინტერესებს შორის ბალანსის შემოწმების განუხორციელებლობა, დიდი ალბათობით, გამოყენებულ იქნება მოპასუხე სახელმწიფოს საწინააღმდეგოდ“(Megadat.com SRL v. Moldova, №21151/04, §74, 08.04.2008). საქმეში „პიალოპულოსი და სხვები საბერძნეთის წინააღმდეგ“ ადგილი ჰქონდა მშენებლობის დროებით აკრძალვას ქალაქის განაშენიანების ახალი გეგმის საფუძვლით და ასევე ექსპროპრიაციის ბრძანებას, რომელიც ზემდგომმა ორგანომ გაუქმებულად ცნო. მომჩივნისთვის მისი უფლებრივი მდგომარეობა გაურკვეველი იყო 13 წლის განმავლობაში. სასამართლოს ეჭვი არ შეუტანია იმ გარემოებაში, რომ „სადავო ღონისძიებები ემსახურებოდა გარემოს დაცვასა და ქალაქის განვითარებას ისეთ ზონაში, რომელიც მშენებლობით იყო გადატვირთული“ (Pialopoulos and Others v. Greece, №37095/97, §58, 15.02.2001). თუმცა, მისი შეფასებით, „მომჩივნები სრულიად სამართლიანად დავობდნენ, რომ მათ არ ჰქონდათ შესაძლებლობა შეუფერხებლად ესარგებლათ მათი საკუთრებით 1987 წლიდან და ამის საპირწონედ, ვერანაირი ფინანსური კომპენსაცია ვერ მიიღეს“(იხ. იგივე საქმე, §59).შედეგად, ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ მიიჩნია, რომ სახელმწიფომ ვერ დაიცვა სამართლიანი ბალანსი საჯარო ინტერესსა და ინდივიდის ფუნდამენტურ უფლებას (საკუთრების უფლება) შორის და ამის საფუძველზე დარღვევა დაადგინა. ასევე საყურადღებოა ევროპული სასამართლოს კიდევ ერთი განმარტება, რომლის თანახმად, თითოეული შემთხვევა უნდა გავაანალიზოთ სახელმწიფოს პოზიტიური ვალდებულებების კუთხით ან საჯარო ხელისუფლების ორგანოების მხრიდან ჩარევის სახით, დასაბუთებული კრიტერიუმებით, რომელიც არ განსხვავდება შინაარსობრივად. ორივე, ჩარევამ ქონების მშვიდობიან გამოყენებაში და მოქმედებისგან თავის შეკავებამ, უნდა დაიცვას სწორი ბალანსი საზოგადოების საჯარო ინტერესსა და ინდივიდის ფუნდამენტური უფლებების დაცვის მოთხოვნებს შორის (ზოლოტასი საბერძნეთის წინააღმდეგ - 66610/09, 29.01.2013წ.).
„სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის საფუძვლების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის სფეროში საჯარო ინტერესებს განეკუთვნება: ქვეყნის დასახლებებისა და დასახლებათაშორისი ტერიტორიების მდგრადი და უსაფრთხო განვითარების პირობების უზრუნველყოფა, საინჟინრო და სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის ფუნქციონირება, ბუნებრივი რესურსების, კულტურული და ბუნებრივი მემკვიდრეობის, სარეკრეაციო ტერიტორიების შენარჩუნება და განვითარება. თუ სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის ღონისძიებები ეწინააღმდეგება საჯარო ინტერესებს, უნდა დაისვას მათი შეწყვეტის საკითხი; აღნიშნული მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის სფეროში კერძო ინტერესებს განეკუთვნება: ფიზიკურ და იურიდიულ პირთა ინტერესები, დაკავშირებული მათ საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების (ობიექტების) სივრცით-ტერიტორიულ დაგეგმვასთან და განვითარებასთან, ჯანსაღ და უსაფრთხო გარემოში არსებობასთან. სივრცით-ტერიტორიული დაგეგმვის სფეროში ფიზიკურ და იურიდიულ პირთა საქმიანობა შეიძლება შეიზღუდოს იმ შემთხვევაში, თუ იგი ეწინააღმდეგება კანონმდებლობას, საჯარო ინტერესებს, ხელყოფს სხვათა უფლებებს; ხოლო ამავე მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად, სივრცითი მოწყობისა და ქალაქთმშენებლობის პროცესში საჯარო და კერძო ინტერესების შეთანხმებას უზრუნველყოფენ საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების ხელისუფლებისა და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები.
საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-7 მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, დისკრეციული უფლებამოსილების განხორციელებისას გამოცემული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით გათვალისწინებულმა ზომებმა არ შეიძლება გამოიწვიოს პირის კანონიერი უფლებებისა და ინტერესების დაუსაბუთებელი შეზღუდვა. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ადმინისტრაციული კანონმდებლობა იმპერატიულად ადგენს დისკრეციული უფლებამოსილების საფუძველზე გადაწყვეტილების მიღებისას ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ საჯარო და კერძო ინტერესების პროპორციულობის დაცვის ვალდებულებას. შესაბამისად, როდესაც ინტერესების დაპირისპირება აუცდენელია, წარმოიშობა მათი ჰარმონიზაციის, სამართლიანი დაბალანსების აუცილებლობა. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-6 და მე-7 მუხლების შესაბამისად სასამართლო უფლებამოსილია, შეამოწმოს დისკრეციული უფლებამოსილების განხორციელების მიზნისა და ამ მიზნის მისაღწევად გამოყენებული საშუალების, ასევე, საჯარო და კერძო ინტერესთა პროპორციულობის და დისკრეციის კანონმდებლობით განსაზღვრული ფარგლების დაცულობის საკითხი.
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ საკუთრების უფლების შეზღუდვის შეფასების საზომი თანაზომიერების პრინციპია. ადამიანის უფლებათა სამართლის თეორიაში აღნიშნული პრინციპი წარმოადგენს ადამიანის უფლების შეზღუდვისას კანონმდებლის შებოჭვის მექანიზმს და, შესაბამისად, კონსტიტუციური კონტროლის ელემენტს. თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნაა, რომ უფლების მზღუდავი საკანონმდებლო რეგულირება უნდა წარმოადგენდეს ღირებული, ლეგიტიმური მიზნის მიღწევის გამოსადეგ და აუცილებელ საშუალებას. ამავე დროს, უფლების შეზღუდვის ინტენსივობა მისაღწევი საჯარო მიზნის პროპორციული, მისი თანაზომიერი უნდა იყოს. დაუშვებელია ლეგიტიმური მიზნის მიღწევა განხორციელდეს ადამიანის უფლების მომეტებული შეზღუდვის ხარჯზე. საჯარო და კერძო ინტერესების თანაზომიერების საკითხის დადგენისას კი მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული კონსტიტუციით დადგენილი ზღვარი - შეზღუდვა საკუთრების უფლებას არ უნდა უკარგავდეს არსს და ეჭვქვეშ არ უნდა აყენებდეს საკუთრების უფლების შინაარსს.
საკასაციო სასამართლოს მითითებით, განსახილველ შემთხვევაში სადავო აქტებით დაცულია მხოლოდ საჯარო ინტერესები, თუმცა გადაწყვეტილების მიღებისას საჯარო და კერძო ინტერესთა თანაფარდობის დროს არ იქნა გათვალისწინებული მ. შ-ის საკუთრების უფლება. საქმეზე სათანადო გადაწყვეტილების მიღება კი სწორედ ინტერესთა თანაფარდობისა და შესაბამისი ბალანსის დაცვის შედეგად უნდა იქნეს მიღებული. ადმინისტრაციული ქმედების დროს საჭიროა ურთიერთსაპირისპირო ინტერესების ერთმანეთთან სწორი ურთიერთშეფარდება. განსახილველ შემთხვევაში, მოსარჩელის საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის არსებობითა და აღნიშნული ფუნქციური ზონით გათვალისწინებული შეზღუდვებით ეჭვქვეშ დგას საკუთრების უფლების არსი და შინაარსი. ასეთ ვითარებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს საჯარო და კერძო ინტერესების შეპირისპირებისას მიღებული გადაწყვეტილების დასაბუთების ხარისხს. გასაჩივრებული ნორმატიული აქტებით კი ვერ დგინდება მოსარჩელის საკუთრების უფლების შეზღუდვის თანაზომიერი ლეგიტიმური მიზანი, რომელიც ერთმნიშვნელოვნად გამორიცხავდა მოსარჩელის საკუთრების უფლების დაცვის ინტერესს. ადმინისტრაციული ორგანოს მხრიდან არ არის დასაბუთებული იზღუდება თუ არა მ. შ-ის საკუთრების უფლება, არის თუ არა შეზღუდვა კანონით პირდაპირ გათვალისწინებული, რა ხარისხით ხდება უფლების შეზღუდვა და არის თუ არა იგი ლეგიტიმური მიზნის - საჯარო ინტერესის დაცვის თანაზომიერი, ამასთან, ხომ არ იწვევს საკუთრების უფლების მოცემული ხარისხით შეზღუდვა საკუთრების უფლების არსის რღვევას.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ნორმატიული აქტების გასაჩივრებული ნაწილით სახელმწიფომ დააწესა მ. შ-ის საკუთრების უფლების იმგვარი კონტროლი, რომლითაც გაუმართლებლად იზღუდება მოსარჩელის საკუთრების უფლება. კერძოდ, მას ერთმევა შესაძლებლობა, მიწის ნაკვეთი გამოიყენოს მისთვის გადაცემული მიზნით - სამშენებლოდ, ანუ იმ მიზნით რა მიზნითაც ხელშეკურლების საფუძველზე გადაეცა მითითებული ქონება. ამასთან, ქონების დანიშნულების განსაზღვრა ხდება იმგვარი სარგებლობისათვის, რომელიც შინაარსობრივად მხოლოდ ადგილობრივი თვითმმართველობის კომპეტენციას განეკუთვნება და ვერანაირად ვერ იქნება გამოყენებული მესაკუთრის მიერ. შეზღუდვა ეხება სარგებლობის უფლებას, რაც საკუთრების უფლების უმნიშვნელოვანეს ელემენტს წარმოადგენს. გარდა ამისა, შეზღუდვის თავისებურებიდან გამომდინარე, სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემული სახის შეზღუდვა ეჭვქვეშ აყენებს საკუთრების უფლების არსს, რადგან ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსის მინიჭებით მოსარჩელეს ეკრძალება მშენებლობის წარმოება მის საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე. ამ სტატუსის მინიჭება გულისხმობს, რომ მიწის ნაკვეთის განვითარება უნდა მოხდეს სარეკრეაციო მიზნებისთვის და ნაკვეთი გამოყენებული უნდა იქნეს საზოგადოებრივ სივრცედ, რაც, შესაძლოა, აუცილებელ საზოგადოებრივ საჭიროებას წარმოადგენდეს, თუმცა, იმ ხარისხით ზღუდავს საკუთრების უფლებას, რომ შინაარსს უკარგავს მას, რადგან საკუთრება სარგებლობის უფლების გარეშე მხოლოდ ფორმალურად რეგისტრირებულ უფლებად იქცევა. სახელმწიფოს მიერ სამშენებლო მიზნით მიწის ნაკვეთის განკარგვა და მოგვიანებით ამ მიწის ნაკვეთისთვის იმგვარი ფუნქციური ზონის განსაზღვრა, რაც ხელს უშლის მის მიერვე გამოცემული აღმჭურველი შინაარსის გადაწყვეტილების აღსრულებას, ეწინააღმდეგება კეთილსინდისიერი მმართველობის პრინციპს. ნებისმიერი საკანონმდებლო ნორმის განმარტება უნდა მოხდეს კონსტიტუციური მართლწესრიგით განმტკიცებული ღირებულებების ფარგლებში. კანონის შინაარსი უნდა განიმარტოს ძირითადი კონსტიტუციური დანაწესების გათვალისწინებით.
ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სადავო ნორმატიული აქტებით მ. შ-ის კერძო ინტერესების დაუსაბუთებელი შეზღუდვა მდგომარეობს იმაში, რომ არ დგინდება ამგვარი შეზღუდვით საჯარო ინტერესების დაცვის უპირატესობა, რის გამოც სადავო აქტები არღვევს არათუ „სივრცითი მოწყობისა და ქალაქმშენებლობის საფუძვლების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნებს, არამედ საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით დადგენილ საკუთრების უფლების შეზღუდვის კრიტერიუმს ამგვარი შეზღუდვისას აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროების არსებობის შესახებ, რის გამოც წარმოდგენილი სარჩელი საფუძვლიანია და უნდა დაკმაყოფილდეს.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საკითხის ამგვარი გადაწყვეტა შეესაბამება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გაკეთებულ განმარტებებსა და დადგენილ პრაქტიკას (იხ. 21.05.2020წ. გადაწყვეტილება საქმეზე №ბს-1233(კ-18); 21.05.2020წ. განჩინება საქმეზე №ბს-268(კ-19)).
ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მ. შ-ის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს, გაუქმდეს გასაჩივრებული თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 30 მაისის განჩინება და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც მ. შ-ის სარჩელი უნდა დაკმაყოფილდეს, ბათილად იქნეს ცნობილი ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმა“ ქ. თბილისში მდებარე მ. შ-ის საკუთრებაში რიცხული მიწის ნაკვეთის (ს/კ ...) ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსის მინიჭების ნაწილში, ბათილად იქნეს ცნობილი ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა“ ქ. თბილისში მდებარე მ. შ-ის საკუთრებაში რიცხული მიწის ნაკვეთის (ს/კ ...) ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონის შენარჩუნების ნაწილში. ამასთან, ბათილად ცნობილ ნაწილში ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების მოქმედების შეწყვეტა უნდა განისაზღვროს მათი ბათილად ცნობის დღიდან. ხოლო ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უნდა დაევალოს გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის გამოქვეყნება იმავე წესით, რა წესითაც გამოქვეყნდა ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმა“ და ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა“.
ამასთან, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53-ე მუხლის შესაბამისად, მოპასუხეს - ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მ. შ-ის სასარგებლოდ უნდა დაეკისროს მის მიერ საქალაქო, სააპელაციო და საკასაციო სასამართლოებში საქმის განხილვისათვის სახელმწიფო ბაჟის სახით გადახდილი 550 (100+150+300) ლარის ანაზღაურება.


ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 411-ე მუხლით და
გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :

1. მ. შ-ის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს;
2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 30 მაისის განჩინება და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;
3. მ. შ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდეს;
4. ბათილად იქნეს ცნობილი ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმა“ ქ. თბილისში მდებარე მ. შ-ის საკუთრებაში რიცხული მიწის ნაკვეთის (ს/კ ...) ლანდშაპტურ-სარეკრეაციო ზონის სტატუსის მინიჭების ნაწილში;
5. ბათილად იქნეს ცნობილი ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა“ ქ. თბილისში მდებარე მ. შ-ის საკუთრებაში რიცხული მიწის ნაკვეთის (ს/კ ...) ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონის შენარჩუნების ნაწილში;
6. ბათილად ცნობილ ნაწილში ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების მოქმედების შეწყვეტა განისაზღვროს მათი ბათილად ცნობის დღიდან;
7. ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დაევალოს გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის გამოქვეყნება იმავე წესით, რა წესითაც გამოქვეყნდა ქალაქ თბილისის საკრებულოს 2009 წლის 5 ივნისის №6-17 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის პერსპექტიული განვითარების გენერალური გეგმა“ და ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით დამტკიცებული „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა“;
8. მოპასუხეს _ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მ. შ-ის სასარგებლოდ დაეკისროს მის მიერ საქალაქო, სააპელაციო და საკასაციო სასამართლოებში საქმის განხილვისათვის სახელმწიფო ბაჟის სახით გადახდილი 550 (100+150+300) ლარის ანაზღაურება;
9. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.


თავმჯდომარე მ. ვაჩაძე


მოსამართლეები: ნ. სხირტლაძე


ა. წულაძე