საქართველოს უზენაესი სასამართლო

გ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა

საქართველოს სახელით

№ბს-614(2კ-19) 26 ოქტომბერი, 2021 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:
ბიძინა სტურუა (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მაია ვაჩაძე, გოჩა აბუსერიძე

საქმის განხილვის ფორმა - ზეპირი მოსმენის გარეშე

კასატორები (მოპასუხეები) - სსიპ შემოსავლების სამსახური; საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო

მოწინააღმდეგე მხარე (მოსარჩელე) - შპს ,,...ა“

გასაჩივრებული გადაწყვეტილება - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 19 დეკემბრის გადაწყვეტილება

დავის საგანი - ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობა, ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის დავალება
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

2017 წლის 23 იანვარს შპს ,,...ამ“ სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხეების - სსიპ შემოსავლების სამსახურისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიმართ.

მოსარჩელის განმარტებით, მან მიმართა სსიპ შემოსავლების სამსახურს კომპანიის მიმართ არსებული საგადასახადო დავალიანის ჩამოწერის მოთხოვნით. სსიპ შემოსავლების სამსახურის ადმინისტრირების დეპარტამენტის 2015 წლის 30 იანვრის №21-05/8095 მიმართვით შპს „...ას“, დამატებით დარიცხული თანხის გაუქმებასა და საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის თაობაზე 2014 წლის 26 დეკემბრის განცხადებასთან დაკავშირებით განემარტა, რომ დავალიანების ჩამოწერის შესახებ განცხადების წარდგენისა და მისი განხილვის პროცედურები მოწესრიგებულია საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის №994 ბრძანებით დამტკიცებული წესით. კერძოდ, საუბარი იყო მითითებული წესის 66-ე მუხლის მე-2 პუნქტის ,,ა“ ქვეპუნქტზე, რომლის შესაბამისად, უფლებამოსილი საგადასახადო ორგანო საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის საკითხს განიხილავს, იმ შემთხვევაში თუ დადგენილია, რომ პირს არ გააჩნია ქონება ან/და აქტივები.

მოსარჩელის განმარტებით, იმ დროისათვის როდესაც კომპანიამ მიმართა შემოსავლების სამსახურს საგადასახადო დავალიანის ჩამოწერის მოთხოვნით, უკვე მიმდინარეობდა ,,კომპანიის“ ლიკვიდაციის პროცესი და შემოსავლების სამსახური ინფორმირებული იყო აღნიშნულის თაობაზე იმავე წერილით, რომლითაც მოთხოვნილი იყო დავალიანების ჩამოწერა. სწორედ ამ წერილის საფუძველზე მიმართა კვლავ შპს ,,...ამ“ შემოსავლების სამსახურს და წარუდგინა საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის №994 ბრძანებით დამტკიცებული წესით განსაზღვრული დოკუმენტაცია. წარმოდგენილი დოკუმენტები ადასტურებდა, რომ კომპანიას არ გააჩნდა ქონება ან/და აქტივები. მიუხედავად აღნიშნულისა, სსიპ შემოსავლების სამსახურის 2016 წლის 20 ივლისის №20857 ბრძანებით არ დააკმაყოფილა შპს ,,...ის “ საჩივარი საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის თაობაზე.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ სსიპ შემოსავლების სამსახურის 2016 წლის 20 ივლისის №20857 ბრძანებისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს 2016 წლის 23 დეკემბრის გადაწყვეტილების ბათილად ცნობა და სსიპ შემოსავლების სამსახურისათვის ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის, საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის შესახებ, გამოცემის დავალება მოითხოვა.

თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 29 სექტემბრის გადაწყვეტილებით შპს ,,...ის“ სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.

აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა შპს ,,...ამ“, რომლითაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 19 დეკემბრის გადაწყვეტილებით შპს ,,...ის“ სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; გაუქმდა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 29 სექტემბრის გადაწყვეტილება და მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც შპს ,,...ის“ სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ: ა) ბათილად იქნა ცნობილი სსიპ შემოსავლების სამსახურის 2016 წლის 20 ივლისის №20857 ბრძანება და ბ) საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს 2016 წლის 23 დეკემბრის გადაწყვეტილება. შპს ,,...ის“ მიერ სახელმწიფო ბაჟის სახით სარჩელზე და სააპელაციო საჩივარზე გადახდილი 250 ლარიდან 125 ლარი დარჩა სახელმწიფო ბიუჯეტში გადახდილად, ხოლო 125 ლარის ანაზღაურება შპს ,,...ის“ სასარგებლოდ სოლიდარულად დაეკისრათ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურს.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 19 დეკემბრის გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს სსიპ შემოსავლების სამსახურმა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტრომ, რომლებმაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვეს.

კასატორი - საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო საკასაცო საჩივარში მიუთითებს, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 252–ე მუხლით მოწესრიგებულია საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის საფუძვლები. მითითებული მუხლის პირველი ნაწილის ,,ა“ ქვეპუნქტით დადგენილია, რომ საგადასახადო დავალიანება საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი წესით ჩამოიწერება, თუ დადგენილია, რომ პირს არ აქვს ქონება ან/და აქტივები.

საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის N994 ბრძანებით დამტკიცებული ,,მიმდინარე კონტროლის პროცედურების ჩატარების, აღიარებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის, სასაქონლო-მატერიალურ ფასეულობათა ჩამოწერის, საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებების განხორციელების, სამართალდარღვევათა საქმის წარმოების წესის“ 66-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის საკითხს განიხილავს უფლებამოსილი საგადასახადო ორგანო, რომელიც საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის მიზანშეწონილობის შესახებ ამზადებს დასკვნას. ამავე მუხლის მე-2 პუნქტის ,,ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, დასკვნის მოსამზადებლად შესწავლილი უნდა იქნეს გადასახადის გადამხდელის შესახებ შემდეგი სახის ინფორმაცია: ა) თუ დადგენილია, რომ პირს არ გააჩნია ქონება ან/და აქტივები: ა.ა) საგადასახადო დავალიანების შესახებ; ა.ბ) ამონაწერი სამეწარმეო რეესტრიდან; ა.გ) ამონაწერი მარეგისტრირებელი ორგანოებიდან პირის ქონებრივი მდგომარეობის შესახებ; ა.დ) პირის მიმართ გატარებული საგადასახადო დავალიანების უზრუნველყოფის ღონისძიების შესახებ; ა.ე) სხვა მტკიცებულებები, რითაც დასტურდება, რომ პირს არ გააჩნია ქონება და აქტივები.

აღნიშნული წესის 67-ე მუხლის მე-5 პუნქტი განსაზღვრავს, რომ 66-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში, საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის შესახებ უფლებამოსილი საგადასახადო ორგანოს მიერ მომზადებული დადებითი დასკვნის საფუძველზე, საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს შემოსავლების სამსახურის უფროსი, რომელიც გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის შესახებ.

კასატორის განმარტებით, კანონმდებლობით მოწესრიგებულია საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის წესი და საფუძვლები, თუმცა აღნიშნული მუხლით განსაზღვრულია არა საგადასახადო ორგანოს უპირობო ვალდებულება საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის თაობაზე, არამედ იგი საგადასახადო ორგანოს დისკრეციული უფლებამოსილება, რომლის ფარგლებშიც მან უნდა იმოქმედოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული წესებით. მათ შორის, ადმინისტრაციულმა ორგანომ საკუთარი გადაწყვეტილება უნდა დააფუძნოს საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებების გამოკვლევის შედეგად დადგენილი ფაქტების, როგორც კანონიერების, ისე მიზანშეწონილობის შესწავლის შედეგებზე.

აღნიშნულ შემთხვევაში საგადასახადო ორგანოს მიერ დისკრეციული უფლებამოსილების ფარგლებში მოსარჩელის მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად - საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერისთვის ჯერ უნდა დადგენილიყო საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის კონკრეტული საფუძვლის არსებობა, რომ საწარმოს არ აქვს ქონება ან/და აქტივები. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიერ, სადავო საკითხის შესწავლის მიზნით, სხვა ადმინისტრაციული ორგანოებისაგან გამოთხოვილ იქნა ინფორმაცია საზოგადოების ქონების თაობაზე. აღნიშნული ინფორმაციის საფუძველზე, ცალსახად და უტყუარად არ დასტურდება ფაქტი, რომ გადასახადის გადამხდელს არ აქვს ქონება ან/და აქტივები, ვინაიდან საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს წერილებით მოსარჩელის საკუთრებაში არსებულ უძრავ ქონებაზე სრულყოფილი ინფორმაციის წარმოდგენა არ დასტურდება, გარდა ამისა, უცნობია, გააჩნია თუ არა გადასახადის გადამხდელს მოძრავი ქონება. შესაბამისად, ადმინისტრაციულმა ორგანომ დისკრეციული უფლებამოსილება განხორციელა კანონით დადგენილ ფარგლებში.

კასატორმა - სსიპ შემოსავლებს სამსახურმა საქმეზე დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებზე მითითებით განმარტა, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 252-ე მუხლით მოწესრიგებულია საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის საფუძვლები. საგადასახადო დავალიანება საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი წესით ჩამოიწერება: ა) თუ დადგენილია, რომ პირს არ აქვს ქონება ან/და აქტივები; ბ) ამ კოდექსის 57-ე და 58-ე მუხლებით გათვალისწინებულ შემთხვევაში; გ) თუ არ განუხორციელებია საგადასახადო ანგარიშგება ბოლო 6 კალენდარული წლის განმავლობაში და საქართველოს კანონმდებლობა აღარ ითვალისწინებს მის სამართლებრივ ფორმას; დ) საბიუჯეტო ორგანიზაციის ლიკვიდაციის შემთხვევაში; ე) თუ იურიდიული პირი დადგენილი წესით ამოიშალა მეწარმეთა და არასამეწარმეო (სრაკომერციულ) იურიდიულ პირთა რეესტრიდან; ვ) ,,გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 38-ე მუხლის მე-13 პუნქტით დადგენილ შემთხვევაში, როდესაც კერძო სამართლის სამეწარმეო იურიდიული პირის სამეურვეო ქონების ერთიანი ქონებრივი კომპლექსის სახით შემძენი (შემძენები) რეგისტრირდება ამ საწარმოს ერთადერთ პარტნიორად.

კასატორის მითითებით, საქმეზე წარმოდგენილი მასალებით სრულყოფილად ვერ დასტურდება ის გარემოება, რომ გადასახადის გადამხდელს არ აქვს ქონება ან/და აქტივები, აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოთხოვნა უსაფუძვლოა და დაუსაბუთებელია, შესაბამისად, არ არსებობს მისი დაკმაყოფილების საფუძვლები.

კასატორის განმარტებით, შემოსავლების სამსახურის მიერ სადავო საკითხის შესწავლისას სხვა ადმინისტრაციული ორგანოებიდან გამოთხოვილი და გადასახადის გადამხდელის მიერ მიწოდებული ინფორმაციის მიხედვით, ცალსახად და უტყუარად არ დგინდება ფაქტი იმის შესახებ, საწარმოს გააჩნია თუ არა ქონება ან/და აქტივი. შესაბამისად, კასატორის მოსაზრებით, საგადასახადო ორგანოს რაიმე სახის ვალდებულება არ ეკისრება.

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 10 მაისის განჩინებით საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივრები.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივრები არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის განსახილველად დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, კერძოდ, აღნიშნული ნორმის თანახმად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივარი დაიშვება, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს.

საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრები არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.

საკასაციო საჩივრები არ არის დასაშვები სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით, ამასთან, არ არსებობს საკასაციო საჩივრების განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილება ასევე არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. ამასთან, საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.

საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ კასატორები ვერ ასაბუთებენ სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით. კასატორები საკასაციო საჩივარში ვერ აქარწყლებენ სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და დასკვნებს.

საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პარაგრაფი ავალდებულებს სასამართლოს, დაასაბუთოს თავისი გადაწყვეტილება, რაც არ უნდა იქნეს გაგებული თითოეულ არგუმენტზე დეტალური პასუხის გაცემად (იხ. ჯღარკავა საქართველოს წინააღმდეგ, N7932/03; Van de Hurk v. Netherlands, par.61, Garcia Ruiz v. Spain [GC] par.26; Jahnke and Lenoble v France (dec.); Perez v France [GC], par. 81).

საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს, ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გაკეთებულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არსებითად სწორად გადაწყვიტა მოცემული დავა.

განსახილველ შემთხვევაში დავის საგანს წარმოადგენს არა შპს ,,...ისათვის“ საგადასახადო დავალიანების დაკისრების კანონიერება, არამედ დარიცხული დავალიანის ჩამოწერის საკითხი, საგადასახადო კოდექსის 252-ე მუხლის პირველი ნაწილისა და საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის N994 ბრძანებით დამტკიცებული ,,მიმდინარე კონტროლის პროცედურების ჩატარების, აღიარებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის, სასაქონლო-მატერიალურ ფასეულობათა ჩამოწერის, საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებების განხორციელების, სამართალდარღვევათა საქმის წარმოების წესის“ 66-ე მუხლის პირველი და მეორე პუნქტების საფუძველზე, იმ გარემოებებზე მითითებით, რომ საწარმოს საკუთრებაში არ გააჩნია ქონება.

საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 252-ე მუხლის პირველი ნაწილის ,,ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, საგადასახადო დავალიანება საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი წესით ჩამოიწერება თუ დადგენილია, რომ პირს არ აქვს ქონება ან/და აქტივები. იგივე დანაწესს ითვალისწინებს საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის N994 ბრძანებით დამტკიცებული ,,მიმდინარე კონტროლის პროცედურების ჩატარების, სასაქონლო-მატერიალურ ფასეულობათა ჩამოწერის, აღიარებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის, საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებების განხორციელების, სამართალდარღვევათა საქმის წარმოების წესიც“. კერძოდ, ამავე წესის 66-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად, საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის საკითხს განიხილავს უფლებამოსილი საგადასახადო ორგანო, რომელიც საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის მიზანშეწონილობის შესახებ ამზადებს დასკვნას. მე-2 პუნქტში ჩამოთვლილია ის ინფორმაცია, რომელიც გადასახადის გადამხდელის შესახებ, შესწავლილი უნდა იქნეს დასკვნის მოსამზადებლად. ერთ-ერთი მათგანია ინფორმაცია იმის შესახებ, პირს გააჩნია თუ არა ქონება ან/და აქტივები (,,ა“ ქვეპუნქტი). ამდენად, საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის ერთ-ერთი წინაპირობაა ქონების ან/და აქტივის უქონლობა. გადასახადის გადამხდელის საკუთრების უფლება ნებისმიერ ქონებაზე გამორიცხავს საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის შესაძლებლობას. შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოს მითითებით, განსახილველ შემთხვევაში, საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებას, წარმოადგენს შპს ,,...ას“ საკუთრებაში გააჩნია თუ არა რაიმე სახის ქონება/აქტივი.

საქმის მასალებით დადგენილია, რომ შპს „...ა“ რეგისტრირებულია ვაკის რაიონის სასამართლოს მიერ 1997 წლის 31 ოქტომბერს. კომპანიის 100%-იანი წილის მფლობელია შპს „ი...“. შპს „ი...“ გადაწვეტილებით განისაზღვრა შვილობილი კომპანიის - შპს „...ის“ ლიკვიდაციის პროცესის დაწყება.

სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის მიერ ჩატარდა შპს „...ის“ საქმიანობის კამერალური საგადასახადო შემოწმება. შემოწმების შედეგად სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 2014 წლის 2 დეკემბრის №49786 ბრძანებისა და №006-383 საგადასახადო მოთხოვნის შესაბამისად, შპს „...ას“ გადასახდელად დაერიცხა სულ - 95 534,54 ლარი.

2014 წლის 26 დეკემბერს შპს „...ამ“ განცხადებით მიმართა სსიპ შემოსავლების სამსახურს, აუდიტის დეპარტამენტს 2014 წლის 2 დეკემბრის №49786 ბრძანებასთან დაკავშირებით და განუმარტა, რომ დარიცხვა სამართლიანად მიაჩნია, მაგრამ კომპანიას იგი არ უნდა დაეკისროს. ვინაიდან, 2008 წლიდან საწარმო ფაქტობრივად აღარ ეწევა ბიზნეს-საქმიანობას, დაწყებულია ლიკვიდაციის პროცესი, არ გააჩნია მატერიალური/არამატერიალური აქტივი და არის გადახდისუუნარო. ამდენად, შესაძლებელია, გამოყენებულ იქნეს საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 252-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის დანაწესი.

სსიპ შემოსავლების სამსახურის ადმინისტრირების დეპარტამენტის 2015 წლის 30 იანვრის №21-05/8095 მიმართვით შპს „...ას“, დამატებით დარიცხული თანხის გაუქმებისა და საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის თაობაზე 2014 წლის 26 დეკემბრის განცხადებასთან დაკავშირებით, განემარტა, რომ დავალიანების ჩამოწერის შესახებ განცხადების წარდგენისა და მისი განხილვის პროცედურები მოწესრიგებულია საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის №994 ბრძანებით დამტკიცებული წესით. გადამხდელს ასევე განემარტა საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების შესაძლებლობის თაობაზე.
შპს „...ის“ ლიკვიდატორმა განცხადებით მიმართა საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს, რომლითაც საზოგადოების ლიკვიდაციის პროცესის დასრულება და საწარმოს რეგისტრაციის გაუქმება მოითხოვა. საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს 2015 წლის 2 მარტის №... გადაწყვეტილებით სარეგისტრაციო წარმოება შეჩერდა, შეჩერების სამართლებრივი საფუძვლის აღმოფხვრამდე, მაგრამ არანაკლებ 30 კალენდარული დღით.

სსიპ შემოსავლების სამსახურის 2015 წლის 3 აპრილის №006-1219 ბრძანებით ყადაღა დაედო შპს „...ის“ ქონებას.

სსიპ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2015 წლის 6 აპრილის N84136 წერილით შპს ,,...ას“ ეცნობა, რომ უძრავ ნივთებზე უფლებათა რეესტრის ელექტრონული წიგნის მონაცემებით შპს ,,...ის“ საკუთრების უფლება რეგისტრირებული არ არის. სსიპ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2015 წლის 17 დეკემბრის N302777 წერილით იგივე შინაარსის ინფორმაცია მიეწოდა სსიპ შემოსავლების სამსახურს.

საქართველოს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროს 2015 წლის 10 დეკემბრის N21/10576 წერილით სსიპ შემოსავლების სამსახურს ეცნობა, რომ შპს ,,...აზე“ გაცემული იყო კეთილშობილი, იშვიათი და ფერადი ლითონების შესწავლა მოპოვების ლიცენზია ..., რომელიც 2010 წლის 15 სექტემბერს გაუქმდა ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის N1-1/1536 ბრძანების საფუძველზე.

სსიპ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მომსახურების სააგენტოს 2015 წლის 5 დეკემბრის N MIA 3 15 02715377 წერილით, სსიპ შემოსავლების სამსახურს ეცნობა, რომ შპს ,,...ის“ სახელზე სატრანსპორტო საშუალების რეგისტრაციის შესახებ, ინფორმაცია ვერ მოიძიეს.

სსიპ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 2016 წლის 14 იანვრის N7318 წერილით სსიპ შემოსავლების სამსახურს ეცნობა, რომ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს 03/04/2014 წლის N... გადაწყვეტილებით რეგისტრირებულია შპს ,,...ის“ ლიკვიდაციის პროცესის დაწყება.

შპს ,,...ას“ საგადასახადო ორგანოში წარდგენილი აქვს ქონების დეკლარაცია 2013 წლის საანგარიშო პერიოდზე, რომლის თანახმად, კომპანიას ქონება არ გააჩნია.

აღნიშნული ფაქტობრივი გარემოებებიდნ გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ შპს ,,...ას“ ქონება არ გააჩნია. შესაბამისად, დარიცხული დავალიანება საგადასახადო კოდექსის 252-ე მუხლის პირველი ნაწილის ,,ა“ ქვეპუნქტის საფუძველზე, ექვემდებარება ჩამოწერას.

ამასთან, საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას, რომ, მართალია, საგადასახადო კოდექსის 252-ე მუხლის პირველი ნაწილის ,,ა“ ქვეპუნქტის საფუძველზე, საგადასახადო ვალდებულების ჩამოწერის უფლება განეკუთვნება საგადასახადო ორგანოს დისკრეციულ უფლებამოსილებას, მაგრამ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 6.2 მუხლის თანახმად, ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია განახორციელოს დისკრეციული უფლებამოსილება მხოლოდ იმ მიზნით, რომლის მისაღწევადაც მინიჭებული აქვს ეს უფლებამოსილება. შესაბამისად, საგადასახადო ორგანომ გადაწყვეტილების მიღებისას უნდა გაითვალისწინოს სასამართლოს მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოება მასზედ, რომ შპს ,,...ას“ რაიმე სახის ქონება საკუთრებაში არ გააჩნია.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივრებს - წარმატების პერსპექტივა. შესაბამისად, არ არსებობს საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც, საკასაციო საჩივრები არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით,

დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად.

2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 19 დეკემბრის გადაწყვეტილება.

3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.



თავმჯდომარე ბ. სტურუა


მოსამართლეები: მ. ვაჩაძე


გ. აბუსერიძე