საქართველოს უზენაესი სასამართლო
განჩინება
საქართველოს სახელით

საქმე №ბს-173(კ-23) 22 ივნისი, 2023 წელი
თბილისი
ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა
შემდეგი შემადგენლობა:

გიორგი გოგიაშვილი (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: ქეთევან ცინცაძე, ნუგზარ სხირტლაძე

საქმის განხილვის ფორმა - ზეპირი მოსმენის გარეშე

კასატორი (მოპასუხე) - ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერია

მოწინააღმდეგე მხარე (მოსარჩელე) - ნ.მ-ი

თავდაპირველი მოპასუხე - ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის მუნიციპალური ინსპექცია

მესამე პირები - ი, ვ. და ს. მ-ები (ასკ-ის 16.2 მუხლი), ქ.ს-ი (ასკ-ის 16.1 მუხლი)

დავის საგანი - ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების ნაწილობრივ ბათილად ცნობა

გასაჩივრებული განჩინება - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2022 წლის 6 ივნისის განჩინება

კასატორის მოთხოვნა - გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღება

აღწერილობითი ნაწილი:

ნ.მ-მა 2019 წლის 3 ივნისს სარჩელით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას. დააზუსტა მოპასუხეთა წრე და მოპასუხეებად მიუთითა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერია და ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის მუნიციპალური ინსპექცია. დაზუსტებული სარჩელით კი სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმეზე ნ.მ-ის ნაწილში მიღებული ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2017 წლის 24 მაისის №001698 დადგენილებისა და ი.მ-ის, ვ.მ-ის, ს. მ-ისა და ნ.მ-ის ადმინისტრაციული საჩივრების დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის თაობაზე ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის 2019 წლის 24 აპრილის №459 ბრძანების ნ.მ-ის ნაწილში ბათილად ცნობა მოითხოვა.
სარჩელის მიხედვით, 2016 წლის 4 აგვისტოს №001698 მითითების საფუძველზე, ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის ზედამხედველობის სამსახურის მიერ ქალაქ თბილისში, ...ის ქუჩის I ჩიხის №9-ში მდებარე უძრავი ნივთის ერთ-ერთ თანამესაკუთრეს - ნ.მ-ს სხვა თანამესაკუთრეებთან ერთად მიეცა 25-დღიანი ვადა სახლზე განხორციელებული უკანონო რეკონსტრუქციის, ასევე უკანონოდ განთავსებული მილების, საწრეტულისა და საჩრდილობლის კანონიერების დამადასტურებელი დოკუმენტაციის წარსადგენად ან შენობა-ნაგებობების საინვენტარიზაციო გეგმასთან შესაბამისობაში მოსაყვანად. მოსარჩელის მიერ მითითების პირობების შეუსრულებლობის გამო ზედამხედველობის სამსახურის 2017 წლის 24 მაისის №001698 დადგენილებით, ნ.მ-ი თანამესაკუთრეებთან ერთად ცნობილ იქნა სამართალდარღვევის ჩამდენ პირად, დაჯარიმდა და მოეთხოვა სახლზე განხორციელებული უკანონო შენობა-ნაგებობების საინვენტარიზაციო გეგმასთან შესაბამისობაში მოყვანა.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ მას არანაირი უკანონო მოქმედებები არ განუხორციელებია საერთო საკუთრებაში არსებულ უძრავ ნივთზე. აღნიშნულის თაობაზე აცნობა კიდეც ზედამხედველობის სამსახურს, თუმცა უშედეგოდ. მოსარჩელე მიიჩნევს, რომ მან არ უნდა აგოს პასუხი სხვის მიერ ჩადენილ სამართალდარღვევაზე, თუნდაც ეს დარღვევა საერთო საკუთრებაში არსებულ ნივთზე იყოს განხორციელებული.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2021 წლის 15 ოქტომბრის გადაწყვეტილებით ნ.მ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნა ცნობილი ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის 2019 წლის 24 აპრილის №459 ბრძანება ნ.მ-ის ადმინისტრაციული საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის ნაწილში და მასვე დაევალა ნ.მ-ის ადმინისტრაციულ საჩივართან დაკავშირებით, საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებების შესწავლის, გამოკვლევისა და ურთიერთშეჯერების საფუძველზე, ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა. დანარჩენ ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2021 წლის 15 ოქტომბრის გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიამ.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2022 წლის 6 ივნისის განჩინებით ქალაქ ბათუმის მუნიციპალიტეტის მერიის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა. შესაბამისად, უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2021 წლის 15 ოქტომბრის გადაწყვეტილება.
აღნიშნული განჩინება სარჩელის დაკმაყოფილებულ ნაწილში საკასაციო წესით გაასაჩივრა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიამ, რომელმაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე სრულად უარის თქმა მოითხოვა.
კასატორი საკასაციო საჩივარში ყურადღებას ამახვილებს იმავე ფაქტობრივ და სამართლებრივ გარემოებებზე, რაზეც მიუთითებდა ქვედა ინსტანციის სასამართლოებში და აღნიშნავს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არასწორად შეაფასა საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე ფაქტობრივი გარემოებები და, შესაბამისად, არასწორი სამართლებრივი შეფასება მისცა განსახილველ საკითხს. კასატორი, ასევე განმარტავს, რომ იმ სახის სამშენებლო სამუშაოებს, რომელსაც ადგილი აქვს განსახილველ შემთხვევაში, ესაჭიროება შესაბამისი ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გაცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი მშენებლობის განხორციელების შესაძლებლობის თაობაზე, რაც საქმეში წარმოდგენილი არ არის.
ამდენად, კასატორის მოსაზრებით, ი. მ-ის, ვ. მ-ის, ნ.მ-ისა და ს. მ-ის მიერ ქალაქ თბილისში, ...ის ქუჩის I ჩიხის №9-ში (ს/კ ...) არსებულ შენობა-ნაგებობაზე უნებართვოდ განხორციელებული სამშენებლო სამუშაოები (შენობა ლიტ „ა“: აივანზე დამატებით მოწყობილია დაბალი კაპიტალური კედლები, ხის სვეტები, მოაჯირები და ხის დაბალი კარი, ფასადებზე დამატებით მოწყობილია ფანჯრები, ფრამუგები, საჩრდილობლები, წყალშემკრები მილები, გამწოვები და სატელიტური ანტენები, კონდიციონერები და ლითონის კონსტრუქცია, ფანჯრებზე დამატებით მოწყობილია ლითონის გისოსები, შეცვლილია საპირფარეშოს გაბარიტები, დამატებულია ბაქნები; ლიტ „ბ“: შემცირებულია შენობის გაბარიტი; ლიტ „ვ“: შეცვლილია შენობის გაბარიტი, დამატებით მოწყობილია წყლაშემკრები მილი, საჩრდილობელი და ბაქნები, დამატებით მოწყობილია გამწოვი და საკვამური; ლიტ „გ“: დამატებით მოწყობილია საჩრდილობელი, კაპიტალური ონკანი და ბაქანი, შენობა-ნაგებობები სცდება საკადასტრო საზღვრებს და გადადის სახელმწიფოს ტერიტორიაზე) არის უნებართვოდ განხორციელებული მშენებლობა. შესაბამისად, პროდუქტის უსაფრთხოებისა და თავისუფალი მიმოქცევის კოდექსის 44-ე მუხლის „ა“ ქვეპუნქტის მიხედვით, უნებართვო მშენებლობის ან/და რეკონსტრუქციის წარმოება ისჯება 10000 ლარით. ამდენად, ადმინისტრაციული ორგანო უფლებამოსილი იყო ეხელმძღვანელა აღნიშნული მუხლით.
რაც შეეხება სამართალდარღვევისათვის პასუხისმგებელ სათანადო სუბიექტს, კასატორი აღნიშნავს, რომ მოსარჩელე ნ.მ-სა და მესამე პირებს - ი. მ-ს, ვ. მ-ს, ს. მ-ს პასუხისმგებლობა დაეკისრათ, როგორც უძრავი ქონების მესაკუთრეებს. საქმეში წარმოდგენილი საჯარო რეესტრის ამონაწერის თანახმად, ვ. მ-ი, ი. მ-ი, ნ.მ-ი და ს. მ-ი წარმოადგენენ უძრავი ქონების 1/4 ნაწილის მესაკუთრეებს, რაც იმას ნიშნავს, რომ მათ საკუთრება გამიჯნული არ აქვთ. შესაბამისად, შეუძლებელი იყო ზუსტად იმის განსაზღვრა კონკრეტული დარღვევა ვის მფლობელობაში არსებულ უძრავ ქონებაზე იყო განხორციელებული. ამასთან, საინვენტარიზაციო გეგმის თანახმად, ობიექტი შედგება 4 ლიტერისგან - „ა“, „ბ“, „გ“ და „ვ“, სადავო დადგენილების თანახმად კი, უნებართვო სამშენებლო სამუშაოები ნაწარმოებია ოთხივე ლიტერზე და კონკრეტულად არის მითითებული რომელ ლიტერზე რა სახის დარღვევაა. გარდა ამისა, სასამართლოს სხდომებზე მხარეებმა დაადასტურეს, რომ კონკრეტული ობიექტები მათ საერთო სარგებლობაში იყო. რაც შეეხება ექსპერტიზის დასკვნებს, არც ერთ მათგანში არ არის მითითებული, რომ ნ.მ-ის მფლობელობაში არსებულ ფართზე არც ერთი დარღვევა არ ფიქსირდება.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, კასატორი მიიჩნევს, რომ გასაჩივრებული აქტი კანონიერია, რადგან ის მიღებულია საქმისთვის მნიშვნელოვანი გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების შედეგად. შესაბამისად, მისი ბათილად ცნობის საფუძველი არ არსებობს.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2023 წლის 27 თებერვლის განჩინებით, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის საკასაციო საჩივარი.

სამოტივაციო ნაწილი:

საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლისა და საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით განსაზღვრულ საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის მოთხოვნებს, რაც გამორიცხავს განსახილველი საკასაციო საჩივრის დასაშვებად ცნობის შესაძლებლობას.
საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები, ვინაიდან:
- არ არსებობს საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი;
- არ არსებობს სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების საფუძველი;
- სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს;
- საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით;
- კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით და საკასაციო საჩივარში მითითებული პოზიცია ვერ აქარწყლებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებსა და დასკვნებს.
შესაბამისად, საქმეზე არ იქმნება საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით განსაზღვრული საკასაციო საჩივრის განსახილველად დაშვების წინაპირობა. ამასთან, საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე ქვედა ინსტანციის სასამართლოების მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს, ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გამოთქმულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ მოცემული დავა არსებითად სწორად არის გადაწყვეტილი.
საკასაციო პალატა ასევე მიუთითებს ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველ პარაგრაფზე, რაც ავალდებულებს სასამართლოს დაასაბუთოს თავისი გადაწყვეტილება, თუმცა იგი არ უნდა იქნეს გაგებული თითოეულ არგუმენტზე დეტალური პასუხის გაცემად (იხ. ჯღარკავა საქართველოს წინააღმდეგ, #7932/03; Van de Hurk v. Netherlands, par.61, Garcia Ruiz v. Spain [GC] par.26; Jahnke and Lenoble v France (dec.); Perez v France [GC], par. 81).
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ მოცემულ საქმეში მთავარ სადავო საკითხს წარმოადგენს სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმეზე მიღებული დადგენილების გაუქმების შესახებ მოსარჩელის მიერ წარდგენილი ადმინისტრაციული საჩივრის კანონიერების შეფასება.
საკასაციო სასამართლო თავდაპირველად მიუთითებს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 601 მუხლის მე-3 ნაწილზე, რომლის თანახმად, ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს ბათილად ცნობს მისი გამომცემი ადმინისტრაციული ორგანო, ხოლო საჩივრის ან სარჩელის შემთხვევაში - ზემდგომი ადმინისტრაციული ორგანო ან სასამართლო. ამავე კოდექსის 201-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, ადმინისტრაციულ ორგანოს ადმინისტრაციული საჩივრის განხილვის შედეგად გამოაქვს ერთ-ერთი შემდეგი გადაწყვეტილება: ა)ადმინისტრაციული საჩივრის დაკმაყოფილების შესახებ; ბ) ადმინისტრაციული საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის თაობაზე; გ) ადმინისტრაციული საჩივრის ნაწილობრივ დაკმაყოფილების შესახებ. ამავე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად კი, ადმინისტრაციულ საჩივართან დაკავშირებულ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს კანონიერებისა და მიზანშეწონილობის თვალსაზრისით ამოწმებს ადმინისტრაციული ორგანო. ადმინისტრაციული საჩივრის განმხილველი ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია შეამოწმოს, აკმაყოფილებს თუ არა ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი კანონის იმ მოთხოვნას, რომელიც ადმინისტრაციული საჩივრის წარმდგენ პირს ანიჭებს რაიმე უფლებას ან უპირატესობას. ამასთან, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 96-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, ადმინისტრაციული ორგანოს ვალდებულებას წარმოადგენს საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებათა გამოკვლევა. სწორედ საქმის გარემოებათა შეფასებისა და ურთიერთშეჯერების საფუძველზე უნდა იქნეს ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გადაწყვეტილება მიღებული, რაც განსახილველ შემთხვევაში სახეზე არ არის.
საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს „პროდუქტის უსაფრთხოებისა და თავისუფალი მიმოქცევის კოდექსზე“, რომელიც არეგულირებს მომეტებული ტექნიკური საფრთხის შემცველ ობიექტებს და მათთან დაკავშირებულ პროცესებს, რომელთა წარმოება, მშენებლობა, მონტაჟი, შენახვა, ტრანსპორტირება, ბრუნვა, გამოყენება და განადგურება შეიცავს ნგრევის, აფეთქების, ემისიისა და ინტოქსიკაციის შესაძლებლობას და არის მომეტებული რისკი ადამიანის სიცოცხლის, ჯანმრთელობის, საკუთრებისა და გარემოსთვის. დასახელებული კანონის მე-15 მუხლის თანახმად, ამ კანონის მიზნებისათვის ტერმინებს აქვთ შემდეგი მნიშვნელობა, კერძოდ „ა“ ქვეპუნქტის თანახმად - მომეტებული ტექნიკური საფრთხის შემცველი ობიექტი (შემდგომ - ობიექტი) არის - ტექნიკური ნაკეთობა, დანადგარი, მოწყობილობა, მათი ნებისმიერი კომბინაცია, შენობა-ნაგებობა, მათ შორის, განსაკუთრებული მნიშვნელობის ობიექტი, შეზღუდულად ბრუნვადი ნივთიერება ან ისეთი საქმიანობის განმახორციელებელი ობიექტი და პროცესი, რომელიც შეიცავს პოტენციურ ტექნიკურ საფრთხეს და რომელსაც ავარიის ან არასწორი ექსპლუატაციის შემთხვევაში შეუძლია ზიანი მიაყენოს ადამიანის სიცოცხლეს, ჯანმრთელობას, საკუთრებასა და გარემოს. საქართველოს კანონის ,,პროდუქტის უსაფრთხოებისა და თავისუფალი მიმოქცევის კოდექსი’’ 44-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის თანახმად (სადავო პერიოდში მოქმედი რედაქცია), უნებართვო მშენებლობის ან/და რეკონსტრუქციის წარმოება მშენებლობის განხორციელების სპეციალური რეჟიმის ზონაში, სადაც დადგენილია მშენებლობის განხორციელების განსაკუთრებული რეჟიმი, ტყის ფონდისა და „წყლის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრულ ტერიტორიებზე, კულტურული მემკვიდრეობის დამცავ ზონებსა და საკურორტო-სარეკრეაციო ზონებში და ქალაქ თბილისის ტერიტორიაზე, რომელიც იწვევს შენობა-ნაგებობის გაბარიტების ცვლილებას, გამოიწვევს დაჯარიმებას სახელმწიფოს ან თვითმმართველი ერთეულის საკუთრებაში არსებულ უძრავ ქონებაზე - 10 000 ლარით.
დასახელებულ ნორმათა ანალიზიდან გამომდინარე, ცალსახაა, რომ სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმის წარმოება, უპირველეს ყოვლისა, არის სამშენებლო სამართალდარღვევის გამოსწორების მიზნით ჩატარებული საქმის წარმოება, რა დროსაც კანონმდებლობა თითოეული სამართალდარღვევისათვის პასუხისმგებლობის დაკისრებამდე საჭიროდ მიიჩნევს შესაბამისი პროცედურების დაცვას, ამ დროს დამრღვევს ეძლევა დარღვევის გამოსწორებისა და პასუხისმგებლობის თავიდან არიდების შესაძლებლობა, პროცედურების დარღვევით ჩატარებული წარმოება კი წარმოადგენს აქტის გამოცემისათვის დადგენილი წესის დარღვევას, რაც მისი ბათილობის საფუძველს წარმოადგენს.
განსახილველ შემთხვევაში დადგენილია, რომ სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმეზე ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურმა 2017 წლის 24 მაისს მიიღო №001698 დადგენილება, რომლის თანახმად, ი. მ-ი, ვ. მ-ი, ნ.მ-ი და ს.მ-ი დაჯარიმდნენ 10000 ლარით, ქალაქ თბილისში, ...ის ქუჩის I ჩიხის №9-ში (ს/კ...) არსებულ შენობა-ნაგებობაზე უნებართვოდ განხორციელებული სამშენებლო სამუშაოებისთვის. კერძოდ, შენობა ლიტ „ა“: აივანზე დამატებით მოწყობილია დაბალი კაპიტალური კედლები, ხის სვეტები, მოაჯირები და ხის დაბალი კარი, ფასადებზე დამატებით მოწყობილია ფანჯრები, ფრამუგები, საჩრდილობლები, წყალშემკრები მილები, გამწოვები და სატელიტური ანტენები, კონდიციონერერები და ლითონის კონსტრუქცია, ფანჯრებზე დამატებით მოწყობილია ლითონის გისოსები, შეცვლილია საპირფარეშოს გაბარიტები, დამატებულია ბაქნები; ლიტ „ბ“: შემცირებულია შენობის გაბარიტი; ლიტ „ვ“: შეცვლილია შენობის გაბარიტი, დამატებით მოწყობილია წყლაშემკრები მილი, საჩრდილობელი და ბაქნები, დამატებით მოწყობილია გამწოვი და საკვამური; ლიტ „გ“: დამატებით მოწყობილია საჩრდილობელი, კაპიტალური ონკანი და ბაქანი, შენობა-ნაგებობები სცდება საკადასტრო საზღვრებს და გადადის სახელმწიფოს ტერიტორიაზე. ამავე დადგენილებით ობიექტის მესაკუთრეებს დაევალათ ქალაქ თბილისში, ...ის ქუჩის I ჩიხის №9-ში არსებული შენობა-ნაგებობების საინვენტარიზაციო გეგმასთან შესაბამისობაში მოყვანა, კერძოდ, უნებართვოდ განხორციელებული სამშენებლო სამუშაოების დემონტაჟი. საქმის მასალებით ასევე დადგენილია, რომ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის 2019 წლის 24 აპრილის №459 ბრძანებით, არ დაკმაყოფილდა ნ.მ-ის 2017 წლის 16 ივნისის №19/011716713-01 ადმინისტრაციული საჩივარი და ძალაში დარჩა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2017 წლის 24 მაისის №001698 დადგენილება.
მითითებული ფაქტობრივი გარემოების მხედველობაში მიღების შედეგად, საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე ქვედა ინსტანციის სასამართლოთა სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ განსახილველ შემთხვევაში სახეზეა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილის გამოყენების წინაპირობები. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32.4 მუხლით მინიჭებულ უფლებამოსილებას სასამართლო იყენებს მაშინ, როდესაც სასამართლო წესით ვერ ხერხდება ფაქტობრივი გარემოებების დადგენა და შეფასება, შესაბამისად, შეუძლებელი ხდება სადავო ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მატერიალური კანონიერების შემოწმება. მოცემულ შემთხვევაში ადმინისტრაციულმა ორგანომ საქმის სწორად გადაწყვეტის მიზნებისათვის არ გამოიკვლია განსაკუთრებული მნიშვნელობის მქონე გარემოებები. კერძოდ, ადმინისტრაციულ ორგანოს არ გამოუკვლევია თითოეული მესაკუთრე საცხოვრებელი სახლის კონკრეტულად რა ნაწილს ფლობდა. ის გარემოება, რომ ქალაქ თბილისში, ...ის I ჩიხის №9-ში მდებარე უძრავი ნივთი წარმოადგენს როგორც მოსარჩელის, ისე მესამე პირების თანასაკუთრების ობიექტს, მოპასუხეს არ აძლევდა იმის უფლებას, რომ არ დაინტერესებულიყო და არ გამოეკვლია რომელი მესაკუთრე რა ფართის მფლობელი იყო, მით უფრო იმ პირობებში, როდესაც არც ერთი მხარე არ უარყოფს იმ ფაქტს, რომ თანამესაკუთრეებს შორის უძრავი ნივთი ფაქტობრივად გაყოფილია. საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ „პროდუქტის უსაფრთხოებისა და თავისუფალი მიმოქცევის კოდექსის“ მე-14 მუხლის მე-2 ნაწილის „ბ“ და „გ“ ქვეპუნქტების თანახმად, სამშენებლო საქმიანობაზე ზედამხედველობის სფეროში ამ თავის მოქმედება ვრცელდება: ბ) დამკვეთზე, რომლის ქმედებამაც გამოიწვია დარღვევები სამშენებლო საქმიანობაში და გ) სამშენებლო მიწის ნაკვეთის მესაკუთრეზე ან მოსარგებლეზე, თუ დაუდგენელია მშენებლობის მწარმოებელი პირი. განსახილველ შემთხვევაში საქმეში წარმოდგენილი არც ერთი მტკიცებულებით არ დგინდება, თუ რა დარღვევები ფიქსირდება მოსარჩელე ნ.მ-ის საკუთრებაში არსებულ ფართზე. დასტურდება, რომ უნებართვო მშენებლობა ნაწარმოებია უძრავი ქონების გარკვეულ ნაწილზე, თუმცა ამ ნაწილის მესაკუთრ(ეებ)ის დადგენის გარეშე. გარდა ამისა, საქმეში წარმოდგენილი ექსპერტიზის დასკვნებით (მათ შორის, თავად მესამე პირების მიერ წარმოდგენილი დასკვნებით) დგინდება, უძრავი ნივთის რომელი თანამესაკუთრის ნაწილზეა განხორციელებული უკანონო მშენებლობა, სადაც ნ.მ-ი ნახსენები საერთოდ არ არის. ასევე დგინდება, რომ სხვა მესაკუთრეების მფლობელობაში არსებულ ფართებზე განხორციელებულია რეკონსტრუქცია, რის გამოც დღეის მდგომარეობით უძრავი ნივთის მონაცემები არ ემთხვევა საინვენტარიზაციო გეგმაზე ასახულ მონაცემებს. მნიშვნელოვან გარემოებას წარმოადგენს ისიც, რომ ექსპერტიზის დასკვნები წარდგენილი იყო ასევე ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიაშიც, თუმცა სადავო ბრძანებაში აღნიშნულთან დაკავშირებით მსჯელობა არ გვხვდება.
რაც შეეხება იმ გარემოებას, რომ შენობა-ნაგებობები სცდება საკადასტრო საზღვრებს და გადადის სახელმწიფოს ტერიტორიაზე, აღნიშნულთან დაკავშირებით საკასაციო სასამართლო ასევე, იზიარებს ქვედა ინსტანციის სასამართლოთა განმარტებას, რომ მოცემულ შემთხვევაში მოპასუხეს არ გამოუკვლევია, სადავო უძრავი ქონების რა ნაწილი გადადის სახელმწიფოს ტერიტორიაზე, დასაშვებია თუ არა ცდომილება და იმ ნაწილში, რომელიც აღემატება დასაშვებ ცდომილებას, გამოწვეულია თუ არა ეს უკანონო მშენებლობით.
ამრიგად, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ სადავო აქტი გამოცემულია საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 53-ე და 96-ე მუხლებით გათვალისწინებული, საქმის ფაქტობრივი გარემოებების სრულყოფილად დადგენის, შესწავლისა და შეფასების ვალდებულების დარღვევით. სწორედ ამიტომ, სააპელაციო სასამართლომ მართებულად გამოიყენა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილი, ვინაიდან სადავო საკითხი საჭიროებს დამატებით შესწავლას, მტკიცებულებების მოკვლევასა და შეფასებას, რაც სასამართლოს მიერ ამ ეტაპზე საკითხის არსებითად გადაწყვეტას გამორიცხავს.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სასამართლოების მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების გათვალისწინებით, საკასაციო პალატა მიიჩნევს, რომ კასატორის მიერ მითითებული გარემოებები არ ქმნის საკასაციო საჩივრის დასაშვებად ცნობის საფუძველს, არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც საკასაციო საჩივარი არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.

სარეზოლუციო ნაწილი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლით და

დაადგინა:

1. ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2022 წლის 6 ივნისის განჩინება;
3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.

თავმჯდომარე გ. გოგიაშვილი

მოსამართლეები: ქ. ცინცაძე

ნ. სხირტლაძე