საქართველოს უზენაესი სასამართლო
განჩინება
საქართველოს სახელით

საქმე №ბს-818(კ-23) 27 ნოემბერი, 2023 წელი
თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა
შემდეგი შემადგენლობა:

გიორგი გოგიაშვილი (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: ქეთევან ცინცაძე, ნუგზარ სხირტლაძე

საქმის განხილვის ფორმა - ზეპირი მოსმენის გარეშე

კასატორი (მოსარჩელე) - შპს „ტ...“

მოწინააღმდეგე მხარე (მოპასუხე) - ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობა

მესამე პირი - სსიპ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ტრანსპორტისა და ურბანული განვითარების სააგენტო

დავის საგანი - ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობა, ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა

გასაჩივრებული განჩინება - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2023 წლის 23 იანვრის განჩინება

კასატორის მოთხოვნა - გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღება

აღწერილობითი ნაწილი:

შპს „ტ...მ“ 2019 წლის 16 ივლისს სარჩელით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხის - ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის მიმართ და ქალაქ თბილისში, სოფელ ...ში მდებარე ... საკადასტრო კოდის მქონე 700 კვ.მ მიწის ნაკვეთის ფუნქციური ზონის (სატყეო ზონისა და სარეკრეაციო ზონის საცხოვრებელი ზონით) ცვლილების თაობაზე 2019 წლის 20 ივნისს წარდგენილი №... განცხადების დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის შესახებ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის 2019 წლის 10 ივლისის №19.765.980 განკარგულების პირველი ნაწილის „ვ“ ქვეპუნქტის ბათილად ცნობა, ასევე, მოპასუხისათვის ზონის ცვლილებასთან დაკავშირებით ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის დავალება მოითხოვა.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ მის საკუთრებაშია ... საკადასტრო კოდის მქონე მიწის ნაკვეთი, რომელიც, ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ 2019 წლის 15 მარტს დამტკიცებული დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის თანახმად, მოექცა სარეკრეაციო და სატყეო ზონებში. მოსარჩელის წარმომადგენელმა განცხადებით მიმართა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის ურბანული განვითარების საქალაქო სამსახურს ფუნქციური ზონის ცვლილების თაობაზე, თუმცა მას უარი ეთქვა იმ მოტივით, რომ ქვეყანაში აუცილებელი იყო ტყეებისა და სატყეო ტერიტორიების შენარჩუნება. მოსარჩელე არ დაეთანხმა მითითებულ მსჯელობას და აღნიშნა, რომ საქმის მასალებში წარმოდგენილია შპს „...ის“ საექსპერტო დასკვნა, რომლის თანახმად, მიზანშეწონილადაა მიჩნეული ... საკადასტრო კოდის მქონე მიწის ნაკვეთზე ფუნქციური ზონის ცვლილება. ამასთან, აღსანიშნავია, რომ სადავო მიწის ნაკვეთზე ხე საერთოდ არ დგას. აღნიშნულ გარემოებებზე მითითებით, მოსარჩელემ მიიჩნია, რომ დაირღვა მისი უფლება და მოითხოვა სადავო აქტის ბათილად ცნობა და სარჩელის დაკმაყოფილება.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2022 წლის 17 მაისის განჩინებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-16 მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, საქმეში მესამე პირად ჩაერთო სსიპ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ტრანსპორტისა და ურბანული განვითარების სააგენტო.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2022 წლის 7 ივლისის გადაწყვეტილებით შპს „ტ...ს“ სარჩელი არ დაკმაყოფილდა. აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით მანვე გაასაჩივრა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2023 წლის 23 იანვრის განჩინებით შპს „ტ...ს“ სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა. შესაბამისად, უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2022 წლის 7 ივლისის გადაწყვეტილება. მითითებული განჩინება შპს „ტ...მ“ საკასაციო წესით გაასაჩივრა, რომელმაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმებისა და ახალი გადაწყვეტილების მიღების შედეგად, სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
კასატორი თავის საკასაციო პრეტენზიას ამყარებს იმავე ფაქტობრივ და სამართლებრივ გარემოებებზე, რაზეც მიუთითებდა ქვედა ინსტანციის სასამართლებში და აღნიშნავს, რომ ფუნქციური ზონის ცვლილებაზე ადმინისტრაციულმა ორგანომ უარი თქვა იმ მოტივით, რომ აუცილებელია ტყეებისა და სატყეო ტერიტორიების შენარჩუნება. განსახილველ შემთხვევაში კი აეროფოტოგადაღებებითა და ფოტოსურათებით დასტურდება ის ფაქტი, რომ ... საკადასტრო კოდის მქონე მიწის ნაკვეთზე არა თუ ტყე, არამედ არც ერთი ხე არ არის. კასატორის მოსაზრებით, აბსოლუტურად გაუმართლებელია აღნიშნული ტერიტორიისათვის სატყეო ზონისა და სარეკრეაციო ზონის ერთდროულად მინიჭება, ამასთან, მითითებული ტერიტორიის გზისპირა მდებარეობისა და ახლოს არსებული საინჟინრო კომუნიკაციების გათვალისწინებით, მიზანშეწონილია მოხდეს ამ ადგილის განვითარება სააგარაკე ტიპის დანიშნულებით, დაბალი ინტენსივობით.
კასატორი ასევე მიუთითებს საქმეში წარმოდგენილ შპს „...ის“ საექსპერტო დასკვნაზე, რომელიც სასამართლომ მსჯელობის მიღმა დატოვა. დასახელებულ დასკვნაში საუბარია ზონის ცვლილების მიზანშეწონილობაზე. ამასთან, სასამართლოს მიერ მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული ის გარემოება, რომ მიწის ნაკვეთზე არ არის ხე-ნარგავები, ასევე არ არსებობს რაიმე სამართლებრივი მნიშვნელობის დოკუმენტი, რომ ამ ტერიტორიაზე იგეგმება ტყის გაშენება. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით კასატორს მიაჩნია, რომ უნდა გაუქმდეს გასაჩივრებული განჩინება და დაკმაყოფილდეს სარჩელი.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2023 წლის 26 ივლისის განჩინებით, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული შპს „ტ...ს“ საკასაციო საჩივარი.

სამოტივაციო ნაწილი:

საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლისა და საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ შპს „ტ...ს“ საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით განსაზღვრულ საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის მოთხოვნებს, რაც გამორიცხავს განსახილველი საკასაციო საჩივრის დასაშვებად ცნობის შესაძლებლობას.
საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები, ვინაიდან:
- არ არსებობს საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი;
- არ არსებობს სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების საფუძველი;
- სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს;
- საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით;
- კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით და საკასაციო საჩივარში მითითებული პოზიცია ვერ აქარწყლებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებსა და დასკვნებს.
შესაბამისად, საქმეზე არ იქმნება საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით განსაზღვრული საკასაციო საჩივრის განსახილველად დაშვების წინაპირობა. ამასთან, საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე ქვედა ინსტანციის სასამართლოების მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს, ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გამოთქმულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ მოცემული დავა არსებითად სწორად არის გადაწყვეტილი.
ამასთან, საკასაციო პალატა მიუთითებს, ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველ პარაგრაფზე, რაც ავალდებულებს სასამართლოს დაასაბუთოს თავისი გადაწყვეტილება, თუმცა იგი არ უნდა იქნეს გაგებული თითოეულ არგუმენტზე დეტალური პასუხის გაცემად (იხ. ჯღარკავა საქართველოს წინააღმდეგ, #7932/03; Van de Hurk v. Netherlands, par.61, Garcia Ruiz v. Spain [GC] par.26; Jahnke and Lenoble v France (dec.); Perez v France [GC], par. 81).
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ მოცემულ საქმეში მთავარ სადავო საკითხს წარმოადგენს შპს „ტ...სთვის“ მის საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე გავრცელებული სატყეო და სარეკრეაციო ზონების საცხოვრებელი ზონა 1-ით შეცვლაზე უარის თქმის კანონიერება იმ საფუძვლით, რომ ზონის ცვლილება შეამცირებდა დედაქალაქში არსებულ ტყეს, ასევე სარეკრეაციო და გამწვანებულ ტერიტორიებს.
საკასაციო სასამართლო თავდაპირველად მიუთითებს საქართველოს სივრცის დაგეგმარების, არქიტექტურული და სამშენებლო საქმიანობის კოდექსზე, რომელიც არეგულირებს საქართველოს სივრცის დაგეგმარებისა და ქალაქთმშენებლობითი გეგმების სისტემას, მის ძირითად პრინციპებს, მიზნებსა და ამოცანებს, სივრცის დაგეგმარებისა და ქალაქთმშენებლობითი გეგმების იერარქიასა და შემადგენლობას, მათი შემუშავებისა და დამტკიცების წესებს. დასახელებული კოდექსის მე-8 მუხლის მიხედვით, განმტკიცებულია სივრცის დაგეგმარებისა და ქალაქმშენებლობითი დაგეგმვის სახელმძღვანელო პრინციპები და გეგმების ახალ გარემოებებთან შესაბამისობა. ამავე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, სივრცის დაგეგმარება და ქალაქთმშენებლობითი დაგეგმვა ემყარება მდგრადი განვითარების პრინციპებს, რომლებიც უზრუნველყოფს შესაბამისი ტერიტორიის გამოყენებისა და განვითარების ეკონომიკური და სოციალური წინაპირობების ჰარმონიზაციას საგანგებო სიტუაციების რისკის შემცირების და გარემოსდაცვით მოთხოვნებთან. ამ მიზნით, სივრცის დაგეგმარება და ქალაქთმშენებლობითი დაგეგმვა ხორციელდება სხვადასხვა პრინციპების დაცვით, მათ შორის: ა) როგორც დასახლებულ ტერიტორიაზე, ისე დაუსახლებელ ტერიტორიაზე ადამიანისათვის ღირსეული საარსებო პირობების შექმნისა და შენარჩუნების მიზნით; ბ) ქვეყნის ეკონომიკური, სოციალური და ეკოლოგიური განვითარებისათვის თანაბარი წინაპირობების შექმნის, განვითარების გრძელვადიანი პოტენციალის შენარჩუნების და სათანადო უზრუნველყოფის და სხვა პრინციპების დაცვის მიზნით. ამავე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, სივრცის დაგეგმარებისა და ქალაქთმშენებლობითი დაგეგმვის სახელმძღვანელო პრინციპების გათვალისწინება სავალდებულოა დაგეგმვის უფლებამოსილების მქონე ადმინისტრაციული ორგანოსთვის, ხოლო მე-3 ნაწილის თანახმად, სივრცის დაგეგმარებისა და ქალაქთმშენებლობითი დაგეგმვის პროცესში ცალკეულ ტერიტორიებზე სივრცით კატეგორიასა და ფუნქციურ ზონას შორის შეუსაბამობის შემთხვევაში საკითხი ამ კოდექსის მე-9 მუხლით დადგენილ მოთხოვნათა შესაბამისად უნდა გადაწყდეს. მითითებული მუხლის თანახმად, საჭიროების შემთხვევაში, ინტერესთა შეჯერების პროცესში წარმოდგენილი და გათვალისწინებული უნდა იქნეს სივრცის დაგეგმარებისა და ქალაქთმშენებლობითი დაგეგმვის ალტერნატიული გადაწყვეტები და სივრცის დაგეგმარებისა და ქალაქთმშენებლობითი დაგეგმვის პროცესში უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია უზრუნველყოს ყველა მნიშვნელოვანი საჯარო ინტერესისა და კერძო ინტერესის შეწონასწორება და დაბალანსება. ამასთანავე, საკასაციო სასამართლო მართებულად მიიჩნევს სააპელაციო პალატის მითითებას მუნიციპალიტეტის ქალაქთმშენებლობითი დაგეგმვის პროცესში გენერალური გეგმის განხილვისა და დამტკიცების ნორმებზე, რომლებიც საქართველოს სივრცის დაგეგმარების, არქიტექტურული და სამშენებლო საქმიანობის კოდექსის 42-ე მუხლით არის განსაზღვრული.
საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2016 წლის 24 მაისის №14-39 დადგენილებით დამტკიცებულ „ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიების გამოყენებისა და განაშენიანების რეგულირების წესებზე“, რომლის მიზანია დედაქალაქის ტერიტორიაზე უძრავი ნივთების განვითარების, გამოყენების და მათში ცვლილებების შეტანის პროცესების რეგულირება, ასევე სამშენებლო საქმიანობისათვის ტერიტორიებისა და მიწის ნაკვეთ(ებ)ის გამოყენების სპეციფიკური პირობების დადგენა. აღნიშნული წესების მე-15 მუხლის 1-ლი პუნქტის თანახმად, უფლებრივი ზონირების განხორციელების მიზნით, დედაქალაქის ტერიტორია იყოფა მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის გადაწყვეტების შესაბამის ზოგად ფუნქციურ ზონებად და განაშენიანების რეგულირების გეგმების გადაწყვეტების შესაბამის კონკრეტულ ფუნქციურ ზონებად (ქვეზონებად). ამავე მუხლის სადავო პერიოდში მოქმედი მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მიხედვით, სარეკრეაციო ზონა 1 (რზ-1) არის სარეკრეაციო ქვეზონა, რომელიც მოიცავს თბილისის განაშენიანებული ტერიტორიების საზღვრებში არსებულ/დაგეგმილ გამწვანებულ ტერიტორიებს: ბაღს, ბულვარს, სკვერს, გაზონს და სხვა მსგავსი ტიპის ტერიტორიებს, გარდა სხვა სარეკრეაციო ზონებში მოქცეულისა, ხოლო სატყეო ზონა - ქალაქ თბილისის ადმინისტრაციულ საზღვრებში არსებული ადგილობრივი მნიშვნელობის ტყე, რომელიც მოიცავს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ ტყეებსა და სატყეო ტერიტორიებს. მითითებული №14-39 დადგენილების მე-16 მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტის თანახმად, სარეკრეაციო ზონა 1-ში (რზ-1) დაუშვებელია ყოველგვარი მშენებლობა, გარდა განათების, სარწყავი სისტემის, სარეკლამო ბილბორდის, დეკორატიული გაფორმების ობიექტის, კიბეების, საფეხმავლო გზების ან/და ბილიკებისა. ასევე, დასაშვებია ტრანსპორტის გადაადგილებისთვის განკუთვნილი გზის მოწყობა. ამავე პუნქტის „ი“ ქვეპუნქტის თანახმად, საცხოვრებელი ზონა 1-ის (სზ-1) განაშენიანების დომინირებული სახეობაა ინდივიდუალური საცხოვრებელი სახლები. დასაშვებია ამ წესების დანართი №1-ით განსაზღვრული ძირითადი და სპეციალური (ზონალური) შეთანხმებით დაშვებული სახეობები. აღნიშნული მუხლის „ღ“ ქვეპუნქტი კი ადგენს, რომ სატყეო ზონაში დაუშვებელია ყოველგვარი მშენებლობა, გარდა მისი ფუნქციონირებისათვის საჭირო ინფრასტრუქტურისა. სპეციალური (ზონალური) შეთანხმების საფუძველზე ასევე დასაშვებია საკულტო და კანონმდებლობით განსაზღვრული საზოგადოებრივი მნიშვნელობის ხაზობრივი-საინჟინრო შენობა-ნაგებობების განთავსება.
განსახილველ შემთხვევაში დადგენილია, რომ ქალაქ თბილისში, სოფელ ...ში მდებარე ... საკადასტრო კოდის მქონე 700 კვ.მ მიწის ნაკვეთზე 2017 წლიდან აღრიცხულია შპს „ტ...ს“ საკუთრების უფლება. მოსარჩელის მითითებით, ნასყიდობის ხელშეკრულების გაფორმების დროისათვის აღნიშნულ ტერიტორიაზე ვრცელდებოდა სარეკრეაციო ზონის სტატუსი. „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ“ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს №39-18 დადგენილებით დამტკიცებული დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის გრაფიკული ნაწილის მიხედვით, ... საკადასტრო კოდით რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთი მოექცა სატყეო და სარეკრეაციო ზონაში;
შპს „ტ...ს“ წარმომადგენელმა განცხადებით მიმართა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის ურბანული განვითარების საქალაქო სამსახურს და მოითხოვა ქალაქ თბილისში, სოფელ ...ში არსებული მიწის ნაკვეთზე სარეკრეაციო ზონისა (რზ) და სატყეო ზონის საცხოვრებელი ზონა 1-ით (სზ-1) ცვლილება. ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის გარემოს დაცვის საქალაქო სამსახურის 2019 წლის 28 ივნისის №1191794134 წერილით დასტურდება, რომ განმცხადებლის მიერ წარმოდგენილ მიწის ნაკვეთზე მოთხოვნილი ფუნქციური ზონის, კერძოდ, სარეკრეაციო ზონის და სატყეო ზონის საცხოვრებელი ზონა 1-ით ცვლილება შეამცირებდა დედაქალაქში არსებულ ტყეს, ასევე, სარეკრეაციო და გამწვანებულ ტერიტორიებს. ზემოხსენებული გარემოებების გათვალისწინებით, ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის მიერ გამოცემული 2019 წლის 10 ივლისის №19.765.980 განკარგულებით, „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ“ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2019 წლის 15 მარტის №39-18 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე, ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილების პროექტს უარი ეთქვა მოწონებაზე;
საქმის მასალებით ასევე დადგენილია, რომ ... საკადასტრო ერთეულის ნაწილსა და მიმდებარედ არსებულ ტერიტორიაზე ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის სსიპ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ტრანსპორტისა და ურბანული განვითარების სააგენტოს ინიციატივით, განხილულ იქნა სარეკრეაციო ზონის სასოფლო-სამეურნეო ზონით (სოფზ) ცვლილება, რომელიც მოწონებულ იქნა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის 2021 წლის 10 თებერვლის №21.142.174 განკარგულებით და კანონმდებლობით დადგენილი წესით დასამტკიცებლად წარდგენილ იქნა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოში. ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2021 წლის 16 თებერვლის №75-7 დადგენილებით ცვლილება შევიდა დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალურ გეგმაში და ... საკადასტრო ერთეულის ნაწილზე და მიმდებარე ტერიტორიაზე სარეკრეაციო ზონა (რზ) შეიცვალა სასოფლო-სამეურნეო ზონით (სოფზ). ... საკადასტრო ერთეულის ნაწილზე „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ“ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2014 წლის 30 დეკემბრის №20-105 დადგენილებით დამტკიცებული დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის შესაბამისად, ვრცელდებოდა სასოფლო-სამეურნეო ზონა (სოფზ), ხოლო ნაწილზე - ლანდშაფტურ-სარეკრეაციო ზონა (ლსზ).
საკასაციო პალატის მითითებით, მიწის ნაკვეთის ფუნქციური ზონირება წარმოადგენს საკუთრების უფლების შინაარსისა და მესაკუთრის უფლებამოსილების დადგენის ერთ-ერთ სამართლებრივ საშუალებას (სუსგ 26.01.2021წ. საქმე №ბს-1112(კ-18)), ხოლო ურბანული განვითარების შეუქცევადობის გათვალისწინებით, კონკრეტულ ტერიტორიებზე ფუნქციური ზონების ცვლილება გარდაუვალი პროცესია, თუმცა ამასთანავე, უფლებრივი ზონირების თაობაზე გადაწყვეტილების მიღებისას დაგეგმვის და დაგეგმვის შენარჩუნების საჭიროების დასაბუთების პროცესში კანონმდებლობა მნიშვნელოვნად მიიჩნევს საჯარო და კერძო ინტერესების შეწონასწორებას და დაბალანსებას. „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ“ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2019 წლის 15 მარტის №39-18 დადგენილების დანართი №6 ითვალისწინებს ისეთ შემთხვევებს, როდესაც უპირატესი საჯარო ინტერესის გამო, შეიძლება შეიზღუდოს კერძო ინტერესები. კერძოდ, დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ მიუხედავად იმისა, რომ მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა ქალაქის საუკეთესო ინტერესების დაცვას ემსახურება, მიღებული გადაწყვეტებით რიგ შემთხვევაში იზღუდება ცალკეული მიწის ნაკვეთების მესაკუთრეთა უფლებები სამშენებლო პირობების გაუარესების თვალსაზრისით. აღნიშნულთან მიმართებით ასევე მნიშვნელოვანია საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტება, რომლის თანახმად, საკუთრების უფლება მისი მაღალი კონსტიტუციური მნიშვნელობის მიუხედავად, არ არის აბსოლუტური ხასიათის. საქართველოს კონსტიტუცია არ ადგენს იმგვარ საკუთრებით წესრიგს, რომელშიც მესაკუთრის კერძო ინტერესი საჯარო ინტერესებთან მიმართებით აბსოლუტური, უპირობო უპირატესობით სარგებლობს. ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში, სამოქალაქო-სამართლებრივი წესრიგის შექმნისას აუცილებელია, მიღწეულ იქნეს სწორი ბალანსი საკუთრების უფლებასა და სხვა უფლებებს/საჯარო ინტერესებს შორის. აუცილებელია, მესაკუთრემ გაითავისოს, რომ არა მხოლოდ მას აქვს ინტერესები, არამედ იმყოფება სხვა ინტერესთა გარემოცვაში, რომელთაგანაც ის იზოლირებული არ არის და სადაც აუცილებელია ინტერესთა გონივრული ბალანსის დაცვა (იხ. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2022 წლის 25 თებერვლის გადაწყვეტილება „ოთარ მარშავა და მიხეილ ნოზაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-15).
ზემოთ დასახელებული ფაქტობრივი გარემოებებისა და მათი მომწესრიგებელი საკანონმდებლო აქტების ურთიერთშეჯერების საფუძველზე საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო პალატის შეფასებას ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის 2019 წლის 10 ივლისის №19.765.980 განკარგულების დასაბუთებულობასთან დაკავშირებით და აღნიშნავს, რომ განკარგულება შეიცავს შესაბამის მითითებებს ყველა იმ გარემოებაზე, რომელიც გამორიცხავს აღნიშნულ ნაკვეთზე სარეკრეაციო და სატყეო ზონების გაუქმებისა და საცხოვრებელი ზონის გავრცელების შესაძლებლობას. საქმეზე დართული დოკუმენტებით დასტურდება, რომ ადმინისტრაციულმა ორგანომ სათანადო წესით შეისწავლა შპს „ტ...ს“ წარმომადგენლის განცხადება და გარემოებათა სრულყოფილი გამოკვლევის შედეგად მიიღო გადაწყვეტილება. ამრიგად, საკასაციო პალატა დადგენილად მიიჩნევს, რომ ... საკადასტრო კოდის მქონე საპროექტო მიწის ნაკვეთი მდებარეობს განაშენიანების კონტურს მიღმა და „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ“ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2019 წლის 15 მარტის №39-18 დადგენილების პირველი მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით დამტკიცებული გრაფიკული რუკის მიხედვით, მიწის ნაკვეთის ნაწილი ხვდება სატყეო ზონაში, ამავე პუნქტის „ა.თ“ ქვეპუნქტით დამტკიცებული თბილისის გამწვანებული ტერიტორიების რუკის თანახმად, მასზე ვრცელდება გამწვანებული ტერიტორიების რუკა (სატყეო ზონა და სარეკრეაციო ზონა). განსახილველ შემთხვევაში ასევე მნიშვნელოვანია ის გარემოება, რომ მოსარჩელის მიერ საკუთრების უფლების შეძენა, მართალია, დროში წინ უსწრებდა მის საკუთრებაში არსებულ უძრავ ქონებაზე სარეკრეაციო და სატყეო ზონების მინიჭებით გათვალისწინებული შეზღუდვების შემოღებას, თუმცა, საგულისხმოა, რომ აღნიშნულ მიწის ნაკვეთზე ნასყიდობის ხელშეკრულების დადების დროს უკვე არსებობდა ფუნქციური შეზღუდვა სარეკრეაციო ზონის სახით, რაც მოსარჩელემ თავად დაადასტურა სააპელაციო სასამართლოში გამართულ სხდომაზე. აღნიშნულის გათვალისწინებით, საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ მხარისათვის ცნობილი იყო მიწის ნაკვეთის სამშენებლოდ განვითარების შეზღუდვის არსებობის შესახებ უძრავი ქონების შეძენის დროსაც. ასევე მნიშვნელოვანია საქმეში წარმოდგენილი ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის გარემოს დაცვის საქალაქო სამსახურის 2019 წლის 28 ივნისის წერილი, რომლის თანახმად, ირკვევა, რომ მოთხოვნილი ცვლილება შეუძლებლად იქნა მიჩნეული. ამავე წერილში აღნიშნულია, რომ ქალაქის ეკოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესებისა და „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ“ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2019 წლის 15 მარტის №39-18 დადგენილებით გათვალისწინებული „მწვანე ქალაქის“ კონცეფციით განსაზღვრული ამოცანების შესრულების მიზნით, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი იყო სარეკრეაციო სივრცეებისა და გამწვანებული ტერიტორიების შენარჩუნება და დაცვა, ასევე, ბუნებრივ გარემოზე ზემოქმედების შემცირება ქალაქის მდგრადი განვითარების აუცილებელ მინიმუმამდე. ამავე წერილის შესაბამისად, განმცხადებლის მიერ მიწის ნაკვეთზე მოთხოვნილი ფუნქციური ზონის, კერძოდ, სარეკრეაციო ზონის და სატყეო ზონის საცხოვრებელი ზონა 1-ით (სზ-1) ცვლილება შეამცირებდა დედაქალაქში არსებულ ტყეს, ასევე სარეკრეაციო და გამწვანებულ ტერიტორიებს.
რაც შეეხება კასატორს პრეტენზიას იმასთან დაკავშირებით, რომ მიწის ნაკვეთზე არ არის ხე-ნარგავები, რაც გამორიცხავს მასზე სატყეო ზონის გავრცელების შესაძლებლობა, საკასაციო პალატა მიუთითებს ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიების გამოყენებისა და განაშენიანების რეგულირების წესების დამტკიცების შესახებ" ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2016 წლის 24 მაისის №14-39 დადგენილების მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტის „კ“ ქვეპუნქტზე, რომლის თანახმად, სატყეო ზონა წარმოადგენს ქალაქ თბილისის ადმინისტრაციულ საზღვრებში არსებულ ადგილობრივი მნიშვნელობის ტყეს, რომელიც მოიცავს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ ტყეებსა და სატყეო ტერიტორიებს. საკასაციო პალატის მითითებით, აღნიშნული დანაწესი არ შეიძლება განიმარტოს იმგვარად, რომ სატყეო ტერიტორია მხოლოდ მწვანე ნარგავებით დაფარულ მონაკვეთს შეიძლება გულისხმობდეს. პალატის მოსაზრებით, „სატყეო ზონაში“ არ მოიაზრება მხოლოდ ხეებითა და მწვანე ნარგავებით დაფარულ ტერიტორია და მასში ასევე შედის სატყეო ტერიტორია, რომლის გარკვეული მონაკვეთი შეიძლება არ იყოს ხით დაფარული, მაგრამ იყოს საერთო ლანდშაფტის ნაწილი. საქმეში წარმოდგენილი ორთოფოტოებისა და ფოტოსურათების მიხედვით, საპროექტო მიწის ნაკვეთი მოქცეულია ხე-ნარგავებს შორის, მართალია, მასზე არ არის გაშენებული ხე-მცენარეები, თუმცა აღნიშნული არ გამორიცხავს ტერიტორიის სატყეო ზონად მიჩნევას.
გარდა ზემოაღნიშნულისა, საკასაციო პრეტენზიას წარმოადგენს ასევე ის საკითხი, რომ ქვედა ინსტანციის სასამართლოებმა არ იმსჯელეს საქმეში წარმოდგენილ ექსპერტიზის დასკვნაზე, რომლის მიხედვითაც მიზანშეწონილად იქნა მიჩნეული ქალაქ თბილისში, სოფელ ...ში ... საკადასტრო კოდის მქონე სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების 700 კვ.მ ფართობის მიწის ნაკვეთის ზონის ცვლილება სატყეო და სარეკრეაციო ზონიდან საცხოვრებელ ზონა 1-ით. საკასაციო პალატა ამ ნაწილშიც იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას, რომელიც მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 102-ე მუხლის პირველ ნაწილზე, რომლის მიხედვითაც თითოეულმა მხარემ უნდა დაამტკიცოს გარემოებანი, რომლებზედაც იგი ამყარებს თავის მოთხოვნებსა და შესაგებელს. ამავე კოდექსის 105-ე მუხლის პირველი და მეორე ნაწილების მიხედვით, სასამართლოსათვის არავითარ მტკიცებულებას არა აქვს წინასწარ დადგენილი ძალა. სასამართლო აფასებს მტკიცებულებებს თავისი შინაგანი რწმენით, რომელიც უნდა ემყარებოდეს მათ ყოველმხრივ, სრულ და ობიექტურ განხილვას, რის შედეგადაც მას გამოაქვს დასკვნა საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებების არსებობის ან არარსებობის შესახებ. ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ მიუხედავად ექსპერტიზის დასკვნისა, მართებულად მიაჩნია მხედველობაში მიიღოს „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის დამტკიცების შესახებ“ ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2019 წლის 15 მარტის №39-18 დადგენილებით დამტკიცებული „მწვანე ქალაქის“ კონცეფცია, რომლის ფარგლებშიც თბილისის ბუნებრივი და ხელქმნილი გარემო განიხილება ერთიან სისტემად და ხაზი ესმება მათ შორის ურთიერთდამოკიდებულებას. კონკრეტულად მოცემულ მონაკვეთზე საცხოვრებელი ზონა 1-ის (სზ-1) გავრცელება გამოიწვევს ერთიანი სტრუქტურის რღვევას და შექმნის პრეცედენტს მიმდებარედ არსებული მიწის ნაკვეთებისთვის. ასევე, საგულისხმოა ის გარემოება, რომ მითითებული ნაკვეთის სიახლოვეს არ არის განვითარებული საცხოვრებელი ზონა.
ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, საკასაციო პალატას მიაჩნია, რომ სადავო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მიღებისას დაცულია საჯარო და კერძო ინტერესთა პროპორციულობა, რამდენადაც საქმეზე დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების მხედველობაში მიღებით ცხადად დადასტურდა, რომ უფლების შეზღუდვა ემსახურება ლეგიტიმურ მიზანს და ინტენსივობა მისაღწევი საჯარო მიზნის პროპორციული, მისი თანაზომიერია.
ამდენად, საკასაციო პალატის შეფასებით, კასატორის მიერ მითითებული გარემოებები არ ქმნის საკასაციო საჩივრების დასაშვებად ცნობის საფუძველს. საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივარს წარმატების პერსპექტივა. ამდენად, არ არსებობს საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილზე და აღნიშნავს, რომ თუ საკასაციო საჩივარი დაუშვებლად იქნება მიჩნეული, პირს დაუბრუნდება მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70 პროცენტი.

სარეზოლუციო ნაწილი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლით და

დაადგინა:

1. შპს „ტ...ს“ საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2023 წლის 23 იანვრის განჩინება;
3. შპს „ტ...ს“ (ს/ნ ...) დაუბრუნდეს საკასაციო საჩივარზე 2023 წლის 20 ივლისს №322 საგადასახადო დავალებით მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის - 300 ლარის 70% - 210 ლარი, შემდეგი ანგარიშიდან: ქ. თბილისი, სახელმწიფო ხაზინა, ბანკის კოდი TRESGE22, მიმღების ანგარიშის №200122900, სახაზინო კოდი №300773150;
1. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.

თავმჯდომარე გ. გოგიაშვილი

მოსამართლეები: ქ. ცინცაძე

ნ. სხირტლაძე