საქმე №ბს-795(2კ-21) 20 დეკემბერი, 2024 წელი
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:
ნუგზარ სხირტლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: გიორგი გოგიაშვილი, თამარ ოქროპირიძე
კასატორები (მოპასუხეები) - სსიპ შემოსავლების სამსახური, საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო
მოწინააღმდეგე მხარე (მოსარჩელე) - შპს „ს...“ (ძველი საფირმო სახელწოდება შპს „ე...“)
გასაჩივრებული გადაწყვეტილება - ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 08.07.2021წ. გადაწყვეტილება
დავის საგანი - სამორინეს მომხმარებლის მიერ უსასყიდლოდ დატოვებული ჟეტონების ღირებულების კომპანიის ერთობლივ შემოსავალში აღრიცხვა, თანამშრომლებისათვის გადაცემული თანხების სახელფასო სარგებლად ჩათვლა და საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრა
აღწერილობითი ნაწილი:
შპს „ე...მა“ სარჩელით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს სსიპ შემოსავლების სამსახურისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს მიმართ და მოითხოვა შპს „ე...ს“ 24.07.2015წ. საგადასახადო შემოწმების აქტის, სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 28.07.2015წ. №27698 ბრძანების, 28.07.2015წ. №... საგადასახადო მოთხოვნის, ასევე სსიპ შემოსავლების სამსახურის დავების განხილვის საბჭოს 01.10.2015წ. №36527 ბრძანების ნაწილობრივ ბათილად ცნობა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს 26.01.2017წ. №11502/2/15 გადაწყვეტილების ბათილად ცნობა. ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიამ საქმის განსჯად სასამართლოში გადაგზავნის შესახებ 06.03.2017წ. განჩინებით შპს „ე...ს“ სარჩელი განსახილველად გადააგზავნა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოში.
სარჩელში აღინიშნა, რომ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 02.09.2014წ. №38913 ბრძანებით დაინიშნა შპს „ე...ს“ საქმიანობის გასვლითი საგადასახადო შემოწმება. ამავე დეპარტამენტის 28.07.2015წ. №27698 ბრძანებით მოსარჩელეს ბიუჯეტში გადასახდელად დამატებით დაერიცხა 140 269 ლარი (ძირითადი გადასახადი 92 840 ლარი, ჯარიმა 47 429 ლარი). რაც შეეხება სადავო ნაწილს, „ჩაის“ თანხის საერთო ოდენობამ შეადგინა 135 223 ლარი, შესაბამისად აღნიშნულ ნაწილში საწარმოს დაერიცხა ძირითადი თანხა 27 044,6 ლარი, ჯარიმა 13 522,2 ლარი და საურავი 7 110 ლარი. 24.07.2015წ. საგადასახადო შემოწმების აქტით დადგინდა, რომ საწარმოს პროგრამაში „ჩაის“ სახელწოდებით აღრიცხულ თანხებს მოსარჩელე არ განიხილავს შემოსავლად, ზეპირი განმარტებით კი აღნიშნულ თანხას მენეჯერი ანაწილებს თანამშრომლებზე. ამავე აქტით ზემოაღნიშნული ფაქტი შეფასდა, როგორც საგადასახადო კოდექსის მე-100 მუხლით გათვალისწინებული საწარმოს ერთობლივი შემოსავალი, ხოლო დაქირავებული პირების მიერ მიღებული თანხები დაიბეგრა საშემოსავლო გადასახადით ამავე კოდექსის 101-ე მუხლის საფუძველზე. 28.07.2015წ. №... საგადასახადო მოთხოვნით მოსარჩელეს სულ დაერიცხა - 156 816,16 ლარი, მათ შორის ძირითადი გადასახადის თანხამ შეადგინა - 92 840 ლარი, ჯარიმა - 47 429 ლარი, საურავი - 16 547,16 ლარი, საშემოსავლო გადასახადით გადასახდელად შპს „ე...ს“ დაერიცხა 130 997, 19 ლარი (ძირითად თანხა - 78 128 ლარი, ჯარიმა - 39 194 ლარი, საურავი - 13 675, 19 ლარი). შემოსავლების სამსახურის დავების განხილვის საბჭოს 01.10.2015წ. №36527 ბრძანებით არ დაკმაყოფილდა შპს ,,ე...ს“ საჩივარი „ჩაის“ ერთობლივ შემოსავლად ჩათვლასა და თანამშრომელთათვის გადაცემული თანხის საშემოსავლო გადასახადით დარიცხვის გაუქმების ნაწილში. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებულ დავების განხილვის საბჭოს 26.01.2017წ. გადაწყვეტილებით ასევე არ დაკმაყოფილდა შპს „ე...ს“ საჩივარი ზემოაღნიშნული აქტების „ჩაის“ ნაწილში დარიცხული გადასახადის გაუქმების მოთხოვნის თაობაზე. მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ ხსენებული თანხები არ წარმოადგენს არც საწარმოს შემოსავალს და არც თანამშრომლებისათვის გადახდილ ხელფასს, თანხა არის სამორინეს კლიენტების მიერ სამორინეს მომსახურე პერსონალისათვის გარკვეული ღირებულების მქონე სათამაშო ჩიპის (ე.წ. „ფიშკა“) სახის ნაჩუქარი თანხა. სამორინეს მენეჯერი აგროვებდა ნაჩუქარ ჩიპებს, ანაღდებდა მათ სამორინეს სალაროში და გადასცემდა სამორინეს მომსახურე პერსონალს. აღნიშნული თანხა მოსარჩელის მოსაზრებით არ წარმოადგენს არც საწარმოს ერთობლივ შემოსავალს და არც საწარმოს მიერ საკუთარი თანამშრომლებისათვის გადახდილ თანხას/ხელფასს. ადმინისტრაციული ორგანოების მიერ გამოცემული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებით კომპანიას ადგება ზიანი.
შპს "ე...ს" სასარჩელო განცხადებასთან დაკავშირებით წარმოდგენილ იქნა სსიპ შემოსავლების სამსახურის და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შესაგებლები, რომლებშიც აღინიშნა, რომ გასვლითი საგადასახადო შემოწმების შედეგად შედგენილ იქნა საგადასახადო შემოწმების აქტი, შემოწმებით დარიცხულ თანხაზე გამოიცა №... "საგადასახადო მოთხოვნა", რომლითაც საწარმოს ბიუჯეტში დამატებით გადასახდელად დაერიცხა სულ 156 816,16 ლარი, მათ შორის ძირითადი გადასახადი - 92 840 ლარი, ჯარიმა - 47 429 ლარი, საურავი - 16 547,16 ლარი. საწარმოს ჩაუტარდა საგადასახადო შემოწმება, რის შედეგადაც აღმოჩნდა შემდეგი დარღვევები: 1) ტოტალიზატორის სალაროს ინვენტარიზაციის შედეგად აღმოჩნდა დანაკლისი. ოპერაცია მიჩნეულ იქნა დაქირავებულის მიერ მიღებულ სარგებლად და დაიბეგრა საშემოსავლო გადასახადით; 2) საწარმომ დაქირავებულ პირებს მიაწოდა სხვადასხვა ტიპის მომსახურება (ბინადრობა, ტაქსი), რომელიც არ დაბეგრა საშემოსავლო გადასახადით. ოპერაცია წარმოადგენს დაქირავებულების მიერ მიღებულ სარგებელს, რის გამოც დაიბეგრა საშემოსავლო გადასახადით; 3) საწარმოს კაზინოს პროგრამაში აღრიცხული აქვს ე.წ. "ჩაი", რომელსაც არ განიხილავს შემოსავლად, ამასთან, ზეპირსიტყვიერი განმარტებით აღნიშნულ თანხას მენეჯერი ანაწილებდა დაქირავებულ პირებზე, შესაბამისად, აღნიშნული თანხა წარმოადგენს საწარმოს ერთობლივ შემოსავალს და დაიბეგრება საშემოსავლო გადასახადით.
შემოსავლების სამსახურმა გადასახადის გადამხდელის მიერ წარდგენილი საჩივარი დარიცხული თანხის გაუქმების მოთხოვნით ნაწილობრივ დააკმაყოფილა, შესაბამისად მოცემულ შემთხვევაში სასამართლოში სადავოა მხოლოდ მესამე საკითხი. შპს "ე...ში" ე.წ. "ჩაის" განაწილება ხდებოდა დაწესებულების თანამშრომლებს შორის მენეჯერის მიერ. საგადასახადო კოდექსის მე-100 მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად ერთობლივ შემოსავალს განეკუთვნება ნებისმიერი ფორმით ან/და საქმიანობით მიღებული შემოსავალი, კერძოდ: ა) ხელფასის სახით მიღებული შემოსავალი; ბ) ეკონომიკური საქმიანობით მიღებული შემოსავლები, რომლებიც დაკავშირებული არ არის დაქირავებით მუშაობასთან; გ) სხვა შემოსავლები, რომლებიც დაკავშირებული არ არის დაქირავებით მუშაობასთან და ეკონომიკურ საქმიანობასთან. საგადასახადო კოდექსის 101.1 მუხლის თანახმად, ხელფასის სახით მიღებულ შემოსავლებს განეკუთვნება ფიზიკური პირის მიერ დაქირავებით მუშაობის შედეგად მიღებული ნებისმიერი საზღაური ან სარგებელი. ამდენად, "ჩაის" პრინციპით დატოვებული თანხები, რომელიც შემდეგ ნაწილდება თანამშრომლებზე, ექემდებარება წყაროსთან დაბეგვრას, რადგან აღნიშნული შემოსავლის მიღება დაკავშირებულია საწარმოს ეკონომიკურ საქმიანობასთან.
ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 06.10.2020წ. გადაწყვეტილებით სარჩელი არ დაკმაყოფილდა. კოლეგიამ იხელმძღვანელა საგადასახადო კოდექსის 100.1 მუხლით, რომლის მიხედვითაც განსაზღვრულია რეზიდენტის ერთობლივი შემოსავალი, უკანასკნელი შედგება საქართველოში არსებული წყაროდან და საქართველოს ფარგლებს გარეთ მიღებული შემოსავლებისგან. ამავე მუხლის მე-3 ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტის მიხედვით ერთობლივ შემოსავალს განეკუთნება ნებისმიერი ფორმით ან/და საქმიანობით მიღებული შემოსავალი, კერძოდ, ეკონომიკური საქმიანობით მიღებული შემოსავლები, რომლებიც დაკავშირებული არ არის დაქირავებით მუშაობასთან. 102-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად ეკონომიკური საქმიანობით მიღებულ შემოსავლებს განეკუთნება საქონლის/მომსახურების მიწოდებით მიღებული შემოსავლები. 16.2 მუხლის მიხედვით, მომსახურების გაწევად ითვლება პირის მიერ სხვა პირისათვის მისივე ნებით, კომპენსაციის მიზნით ან უსასყიდლოდ ისეთი მოქმედების შესრულება, რომელიც არ არის საქონლის მიწოდება. ამავე კოდექსის 8.14 მუხლით განმარტებულია კომპენსაცია, როგორც პირის მიერ საქონლის მიწოდების, მომსახურების გაწევის ან ხარჯების, დანაკარგის ან დანაკლისის ანაზღაურების მიზნით მიღებული ქონება ან/და სარგებელი. სასამართლომ მიუთითა, რომ კოდექსის 101.1 მუხლის მიხედვით, ხელფასის სახით მიღებულ შემოსავლებს განეკუთნება ფიზიკური პირის მიერ დაქირავებით მუშაობის შედეგად მიღებული ნებისმიერი საზღაური ან სარგებელი, მათ შორის, წინა სამუშაო ადგილიდან პენსიის ან სხვა სახით მიღებული შემოსავალი, ან შემოსავალი მომავალი სამუშაო ადგილიდან. სამორინე მომსახურებას უწევს კლიენტს. კომპანიის მომხმარებლების მიერ უსასყიდლოდ დატოვებულ მონეტებს აგროვებს სამორინეს მენეჯერი, ცვლის მათ ფულზე შპს ,,ე...ს“ სალაროში და შემდეგ გადასცემს მათ თანამშრომლებს. სასამართლოს განმარტებით, ზემოაღნიშნული ჩიპების ღირებულება წარმოადგენს საგადასახადო კოდექსის 101.1 მუხლის თანახმად მომსახურების გაწევის შედეგად მიღებულ შემოსავალს და ექვემდებარება კომპანიის ერთობლივ შემოსავალში ასახვას. სასამართლოს მიაჩნია, რომ დაუშვებელია კლიენტების მიერ სამორინეს თანამშრომელზე გადაცემული თანხის სამოქალაქო კოდექსის 524-ე მუხლით რეგულირებად სამოქალაქო სამართლებრივ ურთიერთობად ჩათვლა, შესაბამისად მართებულად იქნა მიჩნეული თანამშრომელთათვის გადაცემული თანხების დაბეგვრა, არ იკვეთება სზაკ-ის მე-601 მუხლით გათვალისწინებული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობის საფუძველი.
ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 06.10.2020წ. გადაწყვეტილება შპს „ე...მა“ სააპელაციო წესით გაასაჩივრა. აპელანტმა აღნიშნა, რომ მხარეთა შორის სადავო ფაქტობრივი გარემოებები არ არსებობს და შესაბამისად აპელანტს ფაქტობრივი გარემოებების ნაწილში მიღებული გადაწყვეტილების მიმართ პრეტენზია არ გააჩნია. აპელანტის მოსაზრებით პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილებაში არ არის მსჯელობა სადავო აქტის მატერიალურ კანონიერებაზე. შპს „ე...“ ნებისმიერი საგადასახადო სამართლებრივი ურთიერთობის საფუძვლად სახელშეკრულებო ურთიერთობას მიიჩნევს, რომლის არსებობა თუ არარსებობა განაპირობებს საგადასახადო კოდექსით გათვალისწინებული ვალდებულების შესრულებას. საგადასახადო კოდექსის 102-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტი, რომლითაც საქონლის/მომსახურებით მიწოდებით მიღებული შემოსავალი მიიჩნევა ეკონომიკური საქმიანობით მიღებულ შემოსავლად და 16.2 მუხლი, რომლითაც მომსახურების გაწევა პირის მიერ სხვა პირისთვის მისივე ნებით, კომპენსაციის მიზნით ან უსასყიდლოდ ისეთი მოქმედების შესრულებაა, რომელიც არ არის საქონლის მიწოდება, უნდა შეფასდეს კუმულატიურად სადავო საკითხის გადასაწყევტად. ნებისმიერი საგადასახადო-სამართლებრივი ურთიერთობის მიღმა სახელშეკრულებო ურთიერთობა დგას, რომლის არსებობაზე ან არარსებობაზე დამოკიდებულია საგადასახადო კოდექსით გათვალისწინებული ვალდებულების დადგომა. მონეტის დატოვებისას მხარეთა შორის არ არსებობს რაიმე სამართლებრივი ურთიერთობა. მომხმარებელი სამართლებრივ ურთიერთობაში იმყოფება კომპანიასთან, რომელსაც მომხმარებლის წინაშე გააჩნია წინასწარ გაცხადებული ვალდებულებები, რაც შეეხება მომხმარებლის მიერ მონეტის დატოვებას, კომპანია არ არის უფლებამოსილი მოთხოვოს მომხმარებელს თანხის თანამშრომლისათვის დამატებითი ვალდებულების დაწესებაზე. აპელანტს მიაჩნია, რომ ნებისმიერი მიწოდება არ წარმოშობს საგადასახადო სამართლებრივ ვალდებულებას, აპელანტს არ გააჩნია კონტროლის/იძულების მექანიზმი მომხმარებლის მიერ თანხის დატოვებაზე ან მის ოდენობაზე, შესაბამისად, მათ შორის ვერ იარსებებს სამართლებრივი ურთიერთობა. აპელანტმა თავისი პოზიციის უკეთესად წარმოსაჩენად ყურადღება გაამახვილა ევროკავშირის მართლმსაჯულების სასამართლოს მიერ დადგენილ პრაქტიკაზე მსგავსი კატეგორიის საქმეებზე (გადაწყვეტილება საქმეზე R.J. Tolsma v Inspecteur der Omzetbelasting C-16/93, EU-C-1994:80).
ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 08.07.2021წ. გადაწყვეტილებით შპს „ე...ს“ სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა, გაუქმდა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 06.10.2020წ. გადაწყვეტილება და ახალი გადაწყვეტილებით შპს „ე...ს“ სარჩელი დაკმაყოფილდა, ბათილად იქნა ცნობილი საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს დავების განხილვის საბჭოს 26.01.2017წ. №11502/2/15 გადაწყვეტილება, სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 24.07.2015წ. საგადასახადო შემოწმების აქტი, 28.07.2015წ. №27698 ბრძანება, 28.07.2015წ. №... საგადასახადო მოთხოვა და 01.10.2015წ. №36527 ბრძანება კომპანიის მომხმარებლის მიერ უსასყიდლოდ დატოვებული ჟეტონების ღირებულების საწარმოს ერთობლივ შემოსავალში ასახვისა და თანამშრომლებისათვის გადაცემული თანხების გადახდის წყაროსთან დაბეგვრის ნაწილში. პალატის მოსაზრებით პირველი ინსტანციის სასამართლომ სამართლებრივად არასწორად შეაფასა საქმის ფაქტობრივი გარემოებები და არასწორად განმარტა კანონი. მომხმარებლის მიერ ე.წ. „ჩაის“ სახით დატოვებული ჟეტონი სამორინეს კლიენტის საკუთრებაა, რომელსაც იგი ჩუქნის პერსონალს და ის ფაქტი, რომ მომხმარებელი არა ფულად კუპიურას, არამედ ე.წ. „ფიშკას“ ჩუქნის დასაქმებულს, არ ცვლის საქმის არსს, აღნიშნული არ იძლევა იმის დასკვნის საშულებას, რომ თანხა დამქირავებლისგან გადაეცა თანამშორმელს.
სადავო სამართალურთიერთობის წარმოშობის პერიოდში მოქმედი კანონმდებლობა ე.წ. "ჩაის" აღრიცხვის საკითხთან დაკავშირებით სპეციალურ დანაწესს არ ადგენდა, შესაბამისად კონკრეტული ოპერაცია თავისი შინაარსისა და ბუნების გაანალიზებით უნდა შეფასებულიყო. ამასთანავე პალატა მხედველობაში იღებს საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 26.02.21წ. №42 ბრძანებით დამტკიცებულ "სამორინეს მოწყობის ნებართვისა და აზარტული კლუბის მოწყობის ნებართვის მფლობელის მიერ საქმიანობის განხორციელებისათვის საჭირო სააღრიცხვო ფორმების წარმოების წესს", რომელიც ადგენს, რომ "ჟეტონი" - არის სხვადასხვა ფორმის პატარა დისკი, რომელიც თამაშის პროცესში ფულის ნაცვლად გამოიყენება; "ჩაი" არის ფული ან/და ჟეტონი, რომელსაც დილერს ან სხვა თანამშრომელს აძლევს მოთამაშე (კლიენტი) დამატებით საჩუქრად ან/და გაწეული მომსახურების სანაცვლოდ; სამორინეს სალაროს სისტემა არის - ნებართვის მფლობელის მიერ გამოყენებული სისტემა, რომელშიც აღირიცხება ინფორმაცია თითოეული მოთამაშის, მისი საიდენტიფიკაციო მონაცემების, შეძენილი ჟეტონისა და გაცემული თანხების შესახებ; სალარო - არის სპეციალურად მოწყობილი ადგილი, რომელიც განკუთვნილია ჟეტონის რეალიზაციისა და მოთამაშეებთან (კლიენტებთან) ფულადი ანგარიშსწორების წარმოებისათვის, ნებართვის მფლობელი ვალდებულია ჟეტონების ფულზე გადაცვლა განახორციელოს მხოლოდ სალაროს მეშვეობით. პალატამ მიუთითა, რომ საქმის არსს არ ცვლის და მოპასუხეთა სასარგებლო სამართლებრივ შედეგს ვერ განაპირობებს ის გარემოება, რომ კომპანიის მენეჯერი ახდენდა სალაროს მეშვეობით ჟეტონების ფულზე გადაცვლას და არა ერთ, არამედ რამდენიმე თანამშრომელს უნაწილებდა თანხას. ასეთი მსჯელობა ოპერაციის შინაარსს ვერ შეცვლის და სააპელაციო პალატის აზრით ვერ დაადასტურებს გადასახადის დარიცხვის მართებულობას. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, პალატამ დასაბუთებულად მიიჩნია სააპელაციო პრეტენზია და დააკმაყოფილა იგი.
ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 08.07.2021წ. გადაწყვეტილება სსიპ შემოსავლების სამსახურმა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტრომ გაასაჩივრეს საკასაციო წესით.
კასატორი სსიპ შემოსავლების სამსახური თვლის, რომ ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება დაუსაბუთებელი და უსაფუძვლოა. კასატორი არ იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას იმასთან დაკავშირებით, რომ მომხმარებლის მიერ დატოვებული ჟეტონები/ჩიპები, რომლებიც საწარმოს სალაროში გაანაღდეს, არ წარმოადგენს კომპანიის ეკონომიკურ საქმიანობასთან დაკავშირებულ შემოსავალს, არ არის დაქირავებულისათვის გაცემული ხელფასი ან სხვა გასაცემელი და არ ექვემდებარება საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრას. "ჩაის" წესით დატოვებული ჟეტონი/ჩიპი არის საჩუქარი სამორინეს თანამშრომლების მომსახურებით კმაყოფილი მომხმარებლისაგან, რასაც ისინი ჩუქნიან სამორინეს პერსონალს, მომხმარებელი ტოვებს კონკრეტული ღირებულების მქონე ჟეტონს, რომელსაც ანაღდებენ სალაროში და ინაწილებენ თანამშრომლები. აღნიშნული თანხა წარმოადგენს საწარმოს ერთობლივ შემოსავალს (საგადასახადო კოდექსის 100.3 მუხ.), "ჩაის" სახით ჟეტონების დატოვება პირდაპირ კავშირშია საწარმოს საქმიანობასთან. მომხმარებლის მიერ კონკრეტული თანამშრომლისათვის მადლიერების ნიშნად უსასყიდლოდ დატოვებული მონეტების დამოუკიდებლად განკარგვას კომპანია კრძალავს, თანხის გაცემა ხდება მენეჯერის მიერ მონეტების შეგროვების, სალაროში ჟეტონების ფულზე გადაცვლის შემდეგ, მენეჯერი თავისი შეხედულებით ანაწილებს თანამშრომლებზე თანხებს. აღნიშნულიდან გამომდინარე კასატორს მიაჩნია, რომ თანამშრომელთათვის გადაცემული თანხა ვერ ჩაითვლება მომხმარებლის საჩუქრად, ე.წ. "ჩაის" სახით კომპანიაში შესული თანხა არის მისი ერთობლივი შემოსავალი, დამატებითი კომპენსაციით მიღებული, ხოლო თანამშრომელთათვის გადაცემული თანხა წარმოადგენს ხელფასის სახით მიღებულ/დასაბეგრ შემოსავალს, დაქირავებული პირების მიერ მიღებული თანხები მართებულად დაიბეგრა საშემოსავლო გადასახადით. კასატორი თვლის, რომ სააპელაციო სასამართლოს მიერ არ მიეცა საქმის ფაქტობრივ და სამართლებრივ გარემოებებს სათანადო შეფასება.
სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება გასაჩივრდა აგრეთვე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიერ. კასატორი თვლის, რომ სააპელაციო სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა, არასწორად განმარტა კანონი, არასწორი სამართლებრივი შეფასება მისცა დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს, გადაწყვეტილება არ არის საკმარისად დასაბუთებული, დასაბუთება იმდენად არასრულია, რომ მისი სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება შეუძლებელია. მოცემულ შემთხვევაში სათამაშო ობიექტის მენეჯერი მოთამაშეთა მიერ დატოვებული ჩიპების განაღდების შედეგად მიღებულ თანხას უნაწილებს თანამშრომლებს საკუთარი შეხედულებით გადაწყვეტილი ოდენობით, თანამშრომლები სახელშეკრულებო ურთიერთობაში არიან დამსაქმებელთან. თანხა კომპანიას დაჯამებული და სრული ოდენობით ყოველთვიური პერიოდულობით შეტანილი აქვს შიდა სააღრიცხვო დოკუმენტში არსებულ ცალკე გრაფაში, რაც იმას ნიშნავს, რომ თანხა იდენტიფიცირებულია და შემდეგ გარკვეული ოდენობით გადაცემული აქვს თანამშრომელთათვის. დარიცხვა განხორციელებულია იმ საფუძვლით, რომ ე.წ. "ჩაის" სახით შესული თანხა არის კაზინოს მიერ მომსახურების მიწოდების შედეგად დამატებითი კომპენსაციის სახით მიღებული თანხა, ხოლო თანამშრომელთათვის გადაცემული - ხელფასის სახით მიღებული. სადავო აქტები მიღებულია კანონმდებლობის მოთხოვნათა სრული დაცვით საქმისათვის მნიშვნელოვანი გარემოებების გამოკვლევის და შეფასების საფუძველზე, არ არსებობს სზაკ-ის 601 მუხლით გათვალისწინებული აქტების ბათილად ცნობის საფუძვლები. კასატორი მიიჩნევს, რომ არსებობს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საუძვლები, რადგან მსგავს სამართლებრივ საკითხზე არ არსებობს სასამართლო პრაქტიკა და წინამდებარე დავის გადაჭრას პრინციპული მნიშვნელობა აქვს ერთგვაროვანი პრაქტიკის ჩამოყალიბებისთვის.
კასატორი საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება დაუსაბუთებელი და უსაფუძვლოა. კასატორი ყურადღებას ამახვილებს მენეჯერის მიერ დატოვებული მონეტების შეგროვების ფაქტზე და თვლის, რომ ამით იგი თავის თანამშრომლებს ართმევს მომხმარებლის მიერ დატოვებული თანხის დამოუკიდებლად განკარგვის უფლებას. თუკი მომხმარებელი მოისურვებდა კონკრეტული თანამშრომლისთვის, პირობითად 1000 ლარის ჟეტონების დატოვებას, მენეჯერი იბარებს ამ ჟეტონებს და თავისი შეხედულებისამებრ უნაწილებს თანამშრომლებს, რაც შეუძლებელს ხდის დასაჩუქრებული პირის იდენტიფიცირებას. აქედან გამომდინარე „ჩაის“ სახით დატოვებული თანხები არის არა საჩუქარი, არამედ კომპანიის დამატებითი კომპენსაციით მიღებული ერთობლივი შემოსავალი, ხოლო თანამშრომლებისთვის გადაცემული თანხები მართებულად დაიბეგრა საშემოსავლო გადასახადით.
მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების რეესტრის მონაცემებით მოსარჩელეს შპს „ე...ს“ (საიდენტიფიკაციო ნომერი ...) რამდენჯერმე შეეცვალა საფირმო სახელწოდება და საბოლოოდ ეწოდა შპს „ს...“, ასევე მოსარჩელეს შეერწყა (მიუერთდა) სხვა საზოგადოებები. აღნიშნულ ცვლილებას შედეგად არ გამოუწვევია მოსარჩელე სუბიექტის რეგისტრაციის გაუქმება ან/და მისთვის ახალი საინდეტიფიკაციო ნომრის მინიჭება, შესაბამისად სადავო სამართალურთიერთობიდან მოსარჩელე არ გასულა და აგრძელებს იმავე სამართლებრივი ფორმითა და საიდენტიფიკაციო ნომრით არსებობას.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:
საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერებისა და საკასაციო საჩივრების საფუძვლიანობის შესწავლის შედეგად თვლის, რომ საკასაციო საჩივრები უნდა დაკმაყოფილდეს შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქმის მასალებით დასტურდება, რომ შემოსავლების სამსახურის მიერ შპს „ე...ში“ ჩატარდა გასვლითი შემოწმება, რომლის შედეგად გამოიცა საგადასახადო შემოწმების აქტი და საგადასახადო მოთხოვნა, ამ აქტებით საწარმოს ბიუჯეტის მიმართ დამატებით დაეკისრა საგადასახადო ვალდებულებები. შემოწმების შედეგად შემოსავლების სამსახურის დეპარტამენტმა გამოავლინა რამდენიმე დარღვევა, საიდანაც მოსარჩელე სადავოდ ხდის კაზინოს პროგრამაში „ჩაის“ სახელწოდებით აღრიცხული თანხების, რომელთა განაწილებაც ხდებოდა თანამშრომლებზე, კომპანიის შემოსავლად ჩათვლას. მხარეთა შორის დავა არ ეხება საქმის ფაქტობრივ გარემოებებს და შესაბამისად ფაქტობრივი გარემოებების მიმართ მხარეებს პრეტენზია არ წარმოუდგენიათ. საქმის მასალებით დასტურდება, რომ მოსარჩელე ეწევა აზარტულ და მომგებიან თამაშებთან დაკავშირებულ საქმიანობას, კერძოდ, მოწყობილი აქვს სამორინე. შპს „ე...ს“ მომხმარებლები უსასყიდლოდ ტოვებდნენ ჟეტონებს/ჩიპებს, რომლებსაც აგროვებდა სამორინეს მენეჯერი, კაზინოს სალაროში ცვლიდა მათ ფულზე და შემდეგ თანხმები რიგდებოდა თანამშრომლებზე. შპს „ე...“ მომხმარებლების მიერ უსასყიდლოდ დატოვებული ჟეტონების ღირებულებას არ ასახავდა საწარმოს ერთობლივ შემოსავალში. შპს „ე...“ არც თანამშრომლებისთვის განაწილებულ ჟეტონების ღირებულებას არ ბეგრავდა გადახდის წყაროსთან საშემოსავლო გადასახადით. შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის შემოწმების შედეგად, 24.07.2015წ. საგადასახადო შემოწმების აქტით დადგინდა, რომ შპს „ე...ს“ პროგრამაში ე.წ. „ჩაის“ სახით აღრიცხულ თანხებს მოსარჩელე არ განიხილავდა შემოსავლად და არ ბეგრავდა. შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 28.07.2015წ. №27698 ბრძანებით შპს „ე...ს“ ბიუჯეტში გადასახდელად დამატებით დაერიცხა გადასახადი, შემოსავლების სამსახურის დავების განხილვის საბჭოს 01.10.2015წ. №36527 ბრძანებით არ დაკმაყოფილდა შპს „ე...ს“ საჩივარი „ჩაის“ ერთობლივ შემოსავლად ჩათვლასა და თანამშრომელთათვის გადაცემული თანხის საშემოსავლო გადასახადით დარიცხვის გაუქმების ნაწილში. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებულ დავების განხილვის საბჭოს 26.01.2017წ. გადაწყვეტილებით ასევე არ დაკმაყოფილდა შპს „ე...ს“ საჩივარი ზემოაღნიშნული აქტების „ჩაის“ ნაწილში დარიცხული გადასახადის გაუქმების მოთხოვნის თობაზე.
ამდენად, გასვლითი საგადასახადო შემოწმების შედეგად შემოსავლების სამსახურის დეპარტამენტის მიერ გამოვლენილი რამდენიმე დარღვევიდან, მოსარჩელე სასამართლოში სადავოდ ხდის თანამშრომლებზე განაწილებული ე.წ. "ჩაის" წესით დატოვებული თანხის - საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრას. საგადასახადო ორგანოებმა მიიჩნიეს, რომ ე.წ. "ჩაის" პრინციპით დატოვებული თანხები, რომლებიც შემდეგ ნაწილდება თანამშრომლებზე, ექვემდებარება წყაროსთან დაბეგვრას, რადგან აღნიშნული შემოსავლის მიღება დაკავშირებულია კომპანიის ეკონომიკურ საქმიანობასთან. მოსარჩელე თვლის, რომ მომხმარებლის მიერ დატოვებული ჟეტონები/ჩიპები, რომლებიც კომპანიის სალაროში გაანაღდეს, არ წარმოადგენს კომპანიის ეკონომიკურ საქმიანობასთან დაკავშირებულ შემოსავალს, ეს არ არის ასევე დამქირავებლის მიერ დაქირავებულისათვის გადაცემული ხელფასი ან სხვა გასაცემელი, შესაბამისად არ ექვემდებარება საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრას.
საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ ვინაიდან შპს „ე...მა“ სადავო ადმინისტრაციული აქტები გაასაჩივრა უსასყიდლოდ დატოვებული ჟეტონების ღირებულების საწარმოს ერთობლივ შემოსავლად ჩათვლის, თანამშრომლებზე განაწილებული თანხების დაბეგვრისა და საშემოსავლო გადასახადის სახით დარიცხვის ნაწილში, სასამართლოს განხილვის საგანს შეადგენს: კომპანიის მომხმარებლის მიერ უსასყიდლოდ დატოვებული ჟეტონების/ჩიპების ღირებულების საწარმოს ერთობლივ შემოსავალში ასახვა და თანამშრომლებისათვის გადაცემული ამ თანხების გადახდის წყაროსთან დაბეგვრა, ანუ სადავოა „ჩაის“ სახით მიღებული თანხის გათვალისწინება ერთ-ერთ დასაბეგრ კომპონენტად, თანხის გადასახადისაგან გათავისუფლება (Tax free).
სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა აპელანტი - შპს „ე...ს“ მოსაზრება, რომ მომხმარებელთა მიერ უსასყიდლოდ დატოვებული ჟეტონები/ჩიპები არ წარმოადგენს კომპანიის ეკონომიკურ საქმიანობასთან დაკავშირებულ შემოსავალს. კასატორთა - საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და შემოსავლების სამსახურის წარმომადგენელთა მოსაზრებით, „ჩაის“ სახით დატოვებული ჟეტონების ღირებულება შპს ,,ე...ს“ ერთობლივ შემოსავალში უნდა აესახა და დაებეგრა, რადგან აღნიშნული შემოსავლის მიღება დაკავშირებული იყო საწარმოს ეკონომიკურ საქმიანობასთან.
საგადასახადო კოდექსის შესაბამისი დებულებების ანალიზისას შეფასებას საჭიროებს განსაზღვრულობის პრინციპის დაცულობა. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ევროპული კონვენციის პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლით გათვალისწინებულ საკუთრების უფლებაში განხორციელებული ნებისმიერი ჩარევა უნდა იყოს „სამართლით“ გათვალისწინებული, ხოლო პირველ დამატებით ოქმში გამოყენებული „სამართლის“ ცნება გამოიყენება და განიმარტება იგივეობრივად, კონვენციით გათვალისწინებული სხვა უფლებების მსგავსად (ევროპული სასამართლოს 09.11.1999წ. გადაწყვეტილება საქმეზე „Špaček s.r.o. v. the Czech Republic“, 26449/5, §54). მოწინააღმდეგე მხარისთვის, როგორც გამოცდილი მეწარმისთვის, გონივრულობის ფარგლებში განჭვრეტადი უნდა ყოფილიყო რომ კომპანიის მომხმარებლების მიერ უსასყიდლოდ დატოვებული ჟეტონების/ჩიპების ღირებულების საწარმოს ერთობლივ შემოსავალში ასახვა და თანამშრომლებისთვის გადაცემული ამ თანხების გადახდის წყაროსთან დაბეგვრის ვალდებულება გამომდინარეობდა და გათვალისწინებული იყო სადავო პერიოდში მოქმედი საგადასახადო კანონმდებლობით.
საქართველოს კონსტიტუცია იმპერატიულად ადგენს გადასახადებისა და მოსაკრებლების გადახდის ვალდებულებას, კანონით დადგენილი ოდენობითა და წესით, გადასახადებისა და მოსაკრებლების სტრუქტურას, შემოღების წესს ადგენს მხოლოდ კანონი, შესაბამისად გადასახადებისაგან გათავისუფლებაც მხოლოდ კანონით დაიშვება (სადავო პერიოდში მოქმედი 94-ე მუხლის რედაქცია, ამჟამად მოქმედი 67-ე მუხლი). საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 2.2 მუხლის მიხედვით: გადასახადებით დაბეგვრისათვის გამოიყენება საგადასახადო ვალდებულების წარმოშობის დღისათვის მოქმედი საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობა. სადავო პერიოდში კანონმდებლობა „ჩაის“ დეფინიციას არ იცნობდა, თუმცა ფინანსთა მინისტრის 26.02.2021წ. №42 ბრძანებით დამტკიცებული „სამორინის მოწყობის ნებართვისა და აზარტული კლუბის მოწყობის ნებართვის მფლობელების მიერ საქმიანობის განხორციელებისათვის საჭირო სააღრიცხვო ფორმების წარმოების წესის“ მე-2 მუხლის „დ“ ქვეპუნქტით განიმარტა „ჩაი“, როგორც ფული ან/და ჟეტონი, რომელსაც დილერს ან სხვა თანამშრომელს აძლევს მოთამაშე (კლიენტი) დამატებით საჩუქრად ან/და გაწეული მომსახურების სანაცვლოდ. სადავო პერიოდში მოქმედ კანონმდებლობაში „ჩაის“ ფორმალური დეფინიციის არარსებობა არ ადასტურებს განსაზღვრულობის პრინციპის დარღვევას, რომელიც ევროპული კონვენციის პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლით გათვალისწინებული საკუთრების უფლებაში ჩარევის მართლზომიერების შეფასების ხარისხობრივ მოთხოვნას წარმოადგენს (ევროპული სასამართლოს 07.07.2011წ. გადაწყვეტილება საქმეზე „Serkov v. Ukraine“, No. 39766/05, §34.). საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ სადავო პერიოდში მოქმედი კანონმდებლობით „ჩაის“ ფორმალური საკანონმდებლო დეფინიციის პირდაპირი სახით არ არსებობა ავტომატურად არ ნიშნავს იმას, რომ „ჩაის“ ინსტიტუტი სამართლის სისტემისთვის აქამდე უცნობი ფენომენი იყო. ვინაიდან კანონშემოქმედებითი პროცესი, როგორც ცოცხალი ორგანიზმი, მუდმივად განახლებას/დახვეწას გულისხმობს და დინამიკაში ვითარდება, ზემოაღნიშნულ ბრძანებაში აისახა „ჩაის“ დეფინიცია. განსახილველ შემთხვევაში დავის საგანს შეადგენს ჟეტონების სახით დატოვებული „ჩაის“ დაბეგვრის მართლზომიერება. ის გარემოება, რომ სადავო სამართალურთიერთობის წარმოშობის პერიოდში კანონმდებლობა ე.წ. „ჩაის“ ლეგალურ დეფინიციას არ იცნობდა, არ გამორიცხავს ამგვარი სარგებლის საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრის შესაძლებლობას, ვინაიდან სპეციალური დეფინიციის კანონმდებლობაში არარსებობა არ გამორიცხავდა ამ ოპერაციის, როგორც ასეთის, არსებობას და მისი შინაარსის ანალიზიდან გამომდინარე საგადასახადო მიზნებით მის რეგულაციას, იმჟამად მოქმედი საგადასახადო რეგულაციის პირობებში ოპერაციის დაბეგვრას. სამართალში ფორმას არ აქვს დამოუკიდებელი დატვირთვა და ამდენად, ფორმა არ არსებობს ფორმისათვის. ნებისმიერი ფორმის უკან დგას კონკრეტული შინაარსი და მართლწესრიგისათვის სწორედ ეს შინაარსია მთავარი. როცა შინაარსი სინამდვილედ იქცევა ფორმის გარეშე, ის, ცხადია, ვერ იქნება მოკლებული შეფასებაუნარიანობას (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 13.07.2006წ. გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ვ. გელაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, N1/2/378, გვ.15.).
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს სამართლის ჰერმენევტიკულ თავისებურებებზე, რომელიც აღიარებულია ევროპული სასამართლოს პრაქტიკაში, რომლის მიხედვით სამართლის ნორმების ზოგადი ბუნების გათვალისწინებით, მათი ფორმულირება ვერ მოხდება აბსოლუტური სიზუსტით. ზედმეტი სიხისტის თავიდან აცილებისა და ცვალებად გარემოებებთან ადაპტირების საჭიროება ნიშნავს, რომ სამართლის ნორმათა უმეტესობა, გარდაუვლად, აბსტრაქტული ტერმინებით არის ჩამოყალიბებული და ასეთი ნორმების გამოყენება და განმარტება პრაქტიკაზეა დამოკიდებული (ევროპული სასამართლოს 25.05.1993წ. გადაწყვეტილება საქმეზე „Kokkinakis v. Greece“, App. No. 14307/88, §40.). ამასთანავე, აღსანიშნავია რომ რამდენადაც მკაფიოდ არ უნდა იყოს ფორმულირებული სამართლის ნორმა, სამართლის ნებისმიერ სისტემაში, არსებობს ამ ნორმის სამოსამართლეო განმარტების გარდაუვალი ელემენტი. სასამართლოებისთვის მინიჭებული განსჯის ფუნქცია ძევს სწორედ ინტერპრეტაციული ეჭვების აღმოფხვრაში (ევროპული სასამართლოს დიდი პალატის 12.02.2008წ. გადაწყვეტილება საქმეზე „Kafkaris v. Cyprus“, No. 21906/04, §141.). ეროვნული კანონმდებლობის განმარტება და შეფარდება ექცევა ეროვნული სასამართლოების კომპეტენციაში, თუმცა ეს პროცესი არ უნდა წარმოშობდეს ევროპული კონვენციის პრინციპებთან შეუსაბამო სამართლებრივ შედეგებს (ევროპული სასამართლოს 07.07.2011წ. გადაწყვეტილება საქმეზე „Serkov v. Ukraine“, No. 39766/05, §36.). საგადასახადო სამართალი საკმარისად მოქნილია, რათა მოხდეს ახალ ვითარებებთან ადაპტირება იმგვარად, რომ ასეთ დროს განჭვრეტადობის პრინციპის დარღვევა არ მოხდეს („Khodorkovskiy and Lebedev v. Russia“, No. 11082/06 და 13772/05, §791). ეკონომიკური აქტივობების მრავალფეროვნების გათვალისწინებით საქართველოს საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრული საკანონმდებლო მოწესრიგება თავისთავად შესაძლებელია, განჭვრეტადობის პრინციპის დაცვით განიმარტოს იმგვარად, რომ თავის თავში მოიცვას სადავო შემთხვევაც.
საგადასახადო დაბეგვრის მიზნებისათვის მნიშვნელობა აქვს ეკონომიკური საქმიანობის ცნებას, რომელსაც უკავშირდება საგადასახადო ვალდებულების წარმოშობა და მისი მოცულობა. ნებისმიერი საქმიანობა, რომელიც მიმართულია შემოსავლის ან კომპენსაციის მიღებისკენ, ეკონომიკურ საქმიანობად მიიჩნევა (საგადასახადო კოდექსის 9.1 მუხ.). საქმიანობა, როგორც წესი, პირის მიზანმიმართული ქმედებების (მოქმედება, უმოქმედობა) ერთობლიობაა. ეკონომიკური საქმიანობის არსს განსაზღვრავს მისი მიზანი და მოტივი - მოგების, შემოსავლის ან კომპენსაციის მიღება, საქმიანობის შემადგენელი ქმედებები ერთობლიობაში მიზნის მისაღწევად უნდა იყვნენ მიმართული. შპს „ე...ს“, როგორც სამორინეს, ეკონომიკურ საქმიანობას წარმოადგენს აზარტული თამაშობების მოწყობა, რომელიც ხორციელდება მოგების, შემოსავლის მიღების მიზნით, მიუხედავად საქმიანობის შედეგისა. საგადასახადო კოდექსის მე-100 მუხლის მე-3 ნაწილის "ბ" ქვეპუნქტის მიხედვით, ერთობლივ შემოსავალს განეკუთვნება ნებისმიერი ფორმით, ან/და საქმიანობით მიღებული შემოსავალი. საგადასახადო კოდექსის 102-ე მუხლის „ა“ ქვეპუნქტის მიხედვით, ეკონომიკური საქმიანობით მიღებულ შემოსავლებს განეკუთვნება: საქონლის/მომსახურების მიწოდებით მიღებული შემოსავლები. „ლატარიების, აზარტული და მომგებიანი თამაშობების მოწყობის შესახებ“ კანონის 34-ე მუხლის თანახმად, ლატარიების, აზარტული და მომგებიანი თამაშობების საქმიანობის დაბეგვრა და საბუღალტრო აღრიცხვა ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. საკასაციო სასამართლო მხედველობაში იღებს იმ ფაქტს, რომ „ჟეტონების“ დატოვების პრაქტიკა წარმოადგენს კაზინოს კორპორაციული მოდელის ოპერირების ერთერთ მნიშვნელოვან ნაწილს, რომელსაც მთლიანობაში შესაძლებელს ხდის და ხელს უწყობს კაზინოს ინფრასტრუქტურა, დაგროვებული რეპუტაციული კაპიტალი და მაგალითად, მომხმარებელთა ჩართულობის მრავალმხრივი მარკეტინგული სტრატეგიების გამოყენება. ასეთი „ჟეტონები“ ან/და „თიფსები“ თავისთავად არის დაკავშირებული კომპანიის საქმიანობასთან. ხშირ შემთხვევაში, მომხმარებლები კაზინოს პერსონალს ან/და კრუპიეს „თიფსებს“/“ჟეტონებს“ უტოვებენ კაზინოს მიერ შემოთავაზებულ მომსახურებაზე კმაყოფილების გამოხატულების ნიშნად, რომელსაც, როგორც აღინიშნა, ქმნის კაზინოს მთლიანი გარემო და შემოთავაზებული სათამაშო გამოცდილება. „ჟეტონი“ როგორც ანაზღაურების ინსტრუმენტი წარმოადგენს სამორინეს ქმნილებას, რაც იმას ნიშნავს რომ მას ანაზღაურების ფუნქცია, ე.წ. ღირებულებითი დატვირთვა, მხოლოდ კაზინოს შენობაში აქვს და სამოქალაქო ბრუნვაში მათი ჩართვა კაზინოს პერსონალს არ მოუტანს რაიმე ფულად სარგებელს. აღსანიშნავია ისიც, რომ „თიფსის“ დატოვების პოლიტიკა ხელს უწყობს კაზინოს თანამშრომელთა სამუშაო მოტივაციას, რომელიც მიზნად ისახავს კაზინოში შესული მოთამაშის სათამაშო გამოცდილების გაუმჯობესებას, რაც თავის მხრივ, ზრდის კაზინოთი დაინტერესებულ მოთამაშეთა რიცხვს. ამრიგად, „თიფსების“/“ჟეტონების“ კაზინოს პერსონალისთვის გადაცემა წარმოადგენს არა იზოლირებულ, განცალკევებულ სამართლებრივ ტრანზაქციებს, არამედ, პირდაპირ მომდინარეობს კომპანიის (კაზინოს) ბიზნეს მოდელის საქმიანობის განსაკუთრებული თავისებურებებიდან. მოთამაშის მხრიდან „თიფსების“/“ჟეტონების“ დატოვება წმინდა კეთილი ნების აქტად რომც იყოს მიჩნეული, სამორინეს პერსონალის მიერ ასეთი ჟეტონების მიღებაზე თანხმობა მხოლოდ თავად სამორინეს სათამაშო პოლიტიკისა და სათამაშო მოდელის თავისებურებების გათვალისწინებით არის შესაძლებელი. კერძოდ, ზოგიერთი სამორინეს საქმიანობის მოდელი შესაძლებელია იმგვარიც იყოს, რომ სამორინეს პერსონალს ეზღუდებოდეს სამორინეს მომხმარებლების მიერ დატოვებული „თიფსების“/“ჟეტონების“ მიღება იმ არგუმენტზე დაყრდნობით, რომ „ჩაის“ სახით დასატოვებელი თანხების შეწონილი ფულადი ოდენობა გარკვეული ეკონომიკური გაანგარიშებების გზით უკვე შეყვანილია კაზინოს სათამაშო მომსახურების საფასურში და შესაბამისად, პერსონალის ხელფასშიც. ასეთი შეზღუდვა შესაძლებელია იმ გარემოებებითაც იყოს განპირობებული, რომ სამორინეს თანამშრომლებმა არ დატოვონ შთაბეჭდილება, რომ მათზე შესაძლებელია გარკვეული ზეგავლენის მოხდენა ფულადი საჩუქრების დატოვების სანაცვლოდ. „თიფსების“/“ჟეტონების“ დატოვების პრაქტიკა არ არის ნების თავისუფალი გამოვლენის საფუძველზე, კომერციული კონტექსტისგან დაცლილი ინდივიდუალური შეთანხმება სამორინეს მომხმარებელსა და დაწესებულების თანამშრომელს შორის, საერთო ჯამში ის აღმოცენდება, ვითარდება და კულმინაციას აღწევს კაზინოს საქმიანობის წინასწარ ჩაფიქირებული და კარგად ორგანიზებული მოდელის კონტექსტში. იმ ფაქტის გარდა, რომ სამორინე საკუთარ კომპანიაში ასაქმებს დილერებსა და სხვა პერსონალს, უზრუნველყოფს შესაბამის ინფრასტრუქტურას და შესაბამისად, ქმნის კონტექსტს, რომელშიც „თიფსების“/“ჟეტონების“ დატოვების პრაქტიკას აქვს ადგილი, არსებითი მნიშვნელობა უნდა მიენიჭოს ასეთი შემოსავლის აღრიცხვის და მისი შესაბამის თანამშრომლებზე გადანაწილების თავისებურებებსაც. საკასაციო პალატა ყურადღებას ამახვილებს იმ გარემოებაზე, რომ განსახილველ შემთხვევაში მომხმარებლებისგან დატოვებული ფიშკების შეგროვებასა და სალაროში გადაცვლას ახორციელებდა მენეჯერი, მიღებული თანხა კომპანიას აქვს დაჯამებული და შეტანილი შიდა სააღრიცხვო დოკუმენტში არსებულ ცალკე გრაფაში. სათამაშო ჩიპი არის გარკვეული ღირებულების მქონე მონეტა, რომელსაც კლიენტი იძენს სამორინეს სალაროში და რომელიც აუცილებელი რეკვიზიტია თამაშობაში მონაწილეობის მისაღებად. კლიენტი საწარმოსაგან დამოუკიდებლად, საკუთარი სურვილის შესაბამისად გასცემს „ჩაის“ ("თიფს"), რითაც განკარგავს საკუთარ ფულად სახსრებს. ამრიგად, დატოვებული ჟეტონების ღირებულების თანხა კომპანიას იდენტიფიცირებული და აღრიცხული აქვს. აღნიშნულიდან გამომდინარე მომხმარებლის მიერ დატოვებული მონეტები, სათამაშო ჩიპი (ე.წ. „ფიშკა“), რომლის შეგროვებასაც კომპანიის მენეჯერი ახორციელებდა და შემდეგ ცვლიდა სალაროში, საგადასახადო კოდექსის 102-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, წარმოადგენს შპს „ე...ს“ ეკონომიკური საქმიანობით მიღებულ შემოსავალს და კლიენტის მიერ დატოვებული მონეტების (ჟეტონების) ღირებულების ამსახველი თანხა სამართლებრივად უნდა შეფასდეს როგორც საწარმოს - შპს „ე...ს“ ეკონომიკური საქმიანობიდან მიღებული დამატებითი შემოსავალი, რადგან კლიენტის მიერ დატოვებული მონეტები სამორინეს მიერ კლიენტისთვის გაწეულ მომსახურებას უკავშირდება და სწორედ გაწეული მომსახურების შედეგია. სამორინესა და მომხმარებელს შორის ძირითადი სამართლებრივი ურთერთობა ეფუძნება მომსახურების ხელშეკრულებას, რომელიც გულისხმობს სამორინეს მიერ კლიენტისთვის სათამაშოდ აუცილებელი ატრიბუტის ე.წ. „ფიშკების“ მიყიდვას, თამაშობების ჩატარებას და გათამაშების შემდეგ, მოგების შემთხვევაში, კოეფიციენტზე გამრავლებული თანხის გადახდას ვიზიტორისთვის. ამ შემთხვევაში ე.წ. „ფიშკებში“ გადახდილი თანხა კაზინოს ეკონომიკური საქმიანობით მიღებული დასაბეგრი შემოსავალია. აღსანიშნავია, რომ დატოვებული ჟეტონების შეგროვების, თანხაში გადაცვლის და თანამშრომლებზე ფულადი თანხის დარიგების დროს მენეჯერი მოქმედებს სამორინეს მიერ მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში. ხსენებული ოპერაცია არსით უახლოვდება მომსახურების სფეროში გავრცელებულ და აპრობირებულ „Tip Pooling“-ის (საერთო ფონდში გაერთიანების) მეთოდს და გულისხმობს კლიენტების მიერ დატოვებული თანხების შეკრებას და დამსაქმებლის მიერ დასაქმებულთათვის მათ გადანაწილებას, შესაბამისად არსებობდა უსასყიდლოდ დატოვებული ჟეტონების ღირებულების შპს „ე...ს“ ერთობლივ შემოსავალში ასახვის ვალდებულება. ის გარემოება, რომ „თიფსების“/“ჟეტონების“ დატოვების პროცესი კაზინოს მხრიდან ექვემდებარებოდა საერთო ფონდში გაერთიანების, საერთო ფონდში არსებული თანხების დაჯამებისა და მათი გარკვეული კანონზომიერებით გადანაწილების ღონისძიებებს, მიანიშნებს იმაზე, რომ კაზინო ამ „თიფსების“/“ჟეტონების“ ეკონომიკურ ცირკულირებაზე ახორციელებოდა კონტროლს, ხოლო თავად კონტროლის ელემენტი მიანიშნებს იმაზე, რომ პირველ რიგში, ასეთი თანხები გამომუშავებულია კაზინოს, როგორც კოლექტიური ორგანიზაციის და არა ინდივიდუალური კრუპიეს ან კაზინოში დასაქმებული სხვა პირის მიერ. შესაბამისად, „ფიშკების“/“ჟეტონების“ ღირებულება, მაშინაც კი როდესაც იგი საბოლოო ჯამში თანამშრომლებზე კონკრეტული შეთანხმებული პროპორციის დაცვით ნაწილდება, შიდა განაწილების განხორციელებამდე, ცხადია მიჩნეული უნდა იყოს კაზინოს ერთობლივ შემოსავლად. ამრიგად, ნებისმიერი შემოსავალი, რომელიც მომდინარეობს კომპანიის კომერციული საქმიანობისგან, მათ შორის, დატოვებული „ჟეტონების“/“თიფსების“ ღირებულებაც, მიუხედავად იმისა, თუ როგორ განაწილდება იგი, ექვემდებარება მის საერთო შემოსავალში ასახვას.
სადავო პერიოდში მოქმედი საგადასახადო კოდექსის 97-ე მუხლი განსაზღვრავდა დაბეგვრის ობიექტს, მუხლის პირველი ნაწილი ადგენდა, რომ რეზიდენტი საწარმოს მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტი იყო დასაბეგრი მოგება. იგი განისაზღვრებოდა, როგორც სხვაობა გადასახადის გადამხდელის ერთობლივ შემოსავალსა და ამ კოდექსით გათვალისწინებული გამოქვითვების თანხებს შორის. შესაბამისად, კლიენტის მიერ უსასყიდლოდ დატოვებული ჟეტონის ღირებულების ამსახველი თანხა, როგორც საწარმოს შპს „ე...ს“ ეკონომიკური საქმიანობიდან მიღებული დამატებითი შემოსავალი, საგადასახადო კოდექსის 97.1 მუხლის მიხედვით უნდა დაბეგრილიყო მოგების გადასახადით, თუმცა იმავე პერიოდში მოქმედი საგადასახადო კოდექსის 99.1 მუხლის „ფ“ ქვეპუნქტით და ამჟამად მოქმედი 99.1 მუხლის „ს“ ქვეპუნქტით, ასევე 82.1 მუხლის „ძ“ ქვეპუნქტით დაწესებული საგადასახადო შეღავათის თანახმად, მოგების და საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრისაგან თავისუფლდება აზარტული კლუბის, ტოტალიზატორის მომწყობის მიერ აღნიშნული საქმიანობიდან მიღებული მოგების განაწილება და მიღებული შემოსავალი. „ლატარიის, აზარტული და მომგებიანი თამაშობების მოწყობის შესახებ“ კანონის თანახმად ორგანიზატორი არის თამაშობის მოწყობის ნებართვის მფლობელი (მე-3 მუხ. „პ“ ქვ.პ.). ამასთანავე, ყველა აღნიშნული პირი ბიუჯეტში იხდის შესაბამის მოსაკრებელს „სათამაშო ბიზნესის მოსაკრებლის შესახებ“ კანონის შესაბამისად, რომლის თანახმად სათამაშო ბიზნესის მოსაკრებლის გადამხდელები არიან პირები, რომლებიც ეწევიან სამეწარმეო საქმიანობას ლატარიებით, აზარტულ და მომგებიანი თამაშობებით და ასეთი საქმიანობა საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად ექვემდებარება ნებართვით რეგულირებას (მე-3 მუხ.), მოსაკრებლის გადახდა ხდება მოსაკრებლის ნიშნის შეძენისას (6.4 მუხ.), თამაშობის ორგანიზატორი საანგარიშო კვარტლის დაწყებამდე იძენს საგადასახადო ორგანოში მოსაკრებლის გადახდის ნიშანს (6.8 მუხ.). ამდენად, კლიენტის მიერ დატოვებული მონეტები, რომელსაც კაზინოს მენეჯერი კრეფდა და შემდგომში ნაწილდებოდა თანამშრომლებზე, საგადასახადო კოდექსის 9.1 და 102-ე მუხლების დანაწესიდან გამომდინარე, საგადასახადო მიზნებისთვის წარმოადგენს კაზინოს ეკონომიკური საქმიანობით (მომსახურების მიწოდებით) მიღებულ ერთობლივ შემოსავალს, რომელიც ამავე კოდექსის 99-ე მუხლის 1-ელი ნაწილის „ფ“ ქვეპუნქტით დადგენილი საგადასახადო შეღავათის გათვალისწინებით, თავისუფალია მოგების გადასახადისაგან.
რაც შეეხება საშემოსავლო გადასახადით კრუპიეს დაბეგვრას, საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია დასაბეგრი შემოსავალი, რომელიც განისაზღვრება, როგორც სხვაობა კალენდარული წლის განმავლობაში მიღებულ ერთობლივ შემოსავალსა და ამ პერიოდისათვის ამ კოდექსით გათვალისწინებული გამოქვითვების თანხებს შორის (80.1 მუხ.). სადავო საკითხი ეხება იმ თანხების დაბეგვრას, რომლებსაც სამორინეების თანამშრომლები ღებულობენ თავიანთი პროფესიული მოვალეობების შესრულებისას მესამე პირების მიერ "ჩაის" წესით დატოვებული თანხის სახით. უნდა აღინიშნოს, რომ მოცემულ შემთხვევაში ადგილი აქვს მომსახურებასთან დაკავშირებული ფულადი ჯილდოს კლიენტის მიერ ნებაყოფლობით დატოვებას, ზოგ სფეროში შესაძლოა სავალდებულო მომსახურების საფასურის (Bedienungsgeld) დაწესება, რასაც მოცემულ შემთხვევაში ადგილი არ აქვს. "ჩაის" ("თიფის") სახით ჟეტონის დატოვება კაზინოს მომხმარებლების მიერ არის მათი დისკრეცია, კრუპიეს არ აქვს არანაირი უფლება გაწეული სერვისის სანაცვლოდ რეალურ ხელფასთან (wages) ერთად მოითხოვოს დამატებითი ანაზღაურების თანხა კლიენტისაგან. ამასთანავე, საქმის მასალებით დასტურდება, რომ ანაზღაურება გაიცემა არა „intuit personae“ („კონკრეტული პირის გათვალისწინებით“) რომელიმე კონკრეტული კრუპიესათვის, რომელიც მოეწონა მოთამაშეს, არამედ ანაზღაურება იკრიბება მენეჯერის მიერ ერთიან სალაროში და ნაწილდება თანამშრომლებზე. განაწილების ეს სისტემა დაკავშირებულია „შემოსავლების გაერთიანებასთან“ (income pooling), როდესაც „ჩაი“ ირიცხება საერთო ფონდში და შემდგომ იყოფა, თანამშრომლებს (კრუპიე და სხვ. თანამშრომელი) აქვთ დამსაქმებლის (კაზინოს) მიმართ კონტეინერში (Tips jar) არსებული თანხის მათთვის გადახდის მოთხოვნის უფლება. სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების შესახებ საერთაშორისო პაქტის ფაკულტატური ოქმის მე-5 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ადამიანის უფლებების კომიტეტმა გაიზიარა წევრი სახელმწიფოს მოსაზრება იმის შესახებ, რომ მესამე პირის მიერ დატოვებული ჟეტონების ღირებულებისაგან კრუპიეს მიერ მიღებული ფულადი ანაზღაურება არის არა საჩუქარი, არამედ შემოსავალი მიღებული შრომითი ურთიერთობის შედეგად (იხ. ადამიანის უფლებების კომიტეტის მოსაზრება (views) საქმეზე Aurelio Goncalves et.al. v. Portugal, Communication No. 1565/2007, V.N. Doc. CCPR/C/98/D/1565/2007 (2010)). ამგვარი თანხების ჩუქების ხელშეკრულებით მიღებულ თანხებად დაკვალიფიცირება ვერ მოხდება, ვინაიდან მოცემულ შემთხვევაში სახეზე არ არის უსასყიდლობა (სკ-ის 524-ე მუხ.). სამორინეს თანამშრომელი - კრუპიე, დილერი (საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 26.02.2021წ. №42 ბრძანებით დამტკიცებული „სამორინის მოწყობის ნებართვისა და აზარტული კლუბის მოწყობის ნებართვის მფლობელების მიერ საქმიანობის განხორციელებისთვის საჭირო სააღრიცხვო ფორმების წარმოების წესის“ მე-2 მუხ. „გ“ ქვ.პ. თანახმად, დილერი არის სამორინეს წარმომადგენელი, რომელიც უძღვება თამაშის პროცესს) იღებს ანაზღაურებას იმის გამო, რომ შრომითი ხელშეკრულების საფუძველზე მუშაობს სამორინეში, მესამე პირებისაგან (თამაშობაში მონაწილისაგან, მოთამაშისაგან) მიღებული შემოსავალი სამორინეს მუშაკის მიერ მიიღება შრომითი ურთიერთობის შედეგად. „ჩაის“ სახით ჟეტონების (რომელთაც გააჩნიათ ექვივალენტური ფულადი ღირებულება) დატოვებას პირდაპირი კავშირი აქვს კომპანიის საქმიანობასთან, რასაც თავად სააპელაციო სასამართლოც ეთანხმება, როდესაც აღნიშნავს, რომ საწარმოს თანამშრომლის მომსახურებით კმაყოფილი მომხმარებელი ტოვებს შესაბამისი თანხის ჟეტონებს მადლიერების ნიშნად. რომ არა მხარეებს შორის აღნიშნული ურთიერთობა, შეუძლებელი იქნებოდა კლიენტის მიერ ე.წ. „ფიშკების“ სახით „ჩაის“ დატოვება. მომხმარებლის ეს კონკლიუდენტური ქმედება რეალური გარიგებაა დადებული კომპანიასთან, რადგან ის სამართლებრივ ურთიერთობაში იმყოფება სამორინესთან და არა კონკრეტულ თანამშრომელთან. მოცემულ შემთხვევაში არ დასტურდება კრუპიეს და კაზინოს მომხმარებლებს შორის პირადი ურთიერთობა. ფსონის დადების სანაცვლოდ სამორინე მომსახურებას უწევს კლიენტს, კერძოდ შპს „ე...“ მომხმარებელს უწევდა მომგებიანი თამაშობის მოწყობის მომსახურებას, რომელიც გულისხმობს სამორინეში მონაწილეობის მიღების უზრუნველყოფას და დადებული ფსონის სანაცვლოდ მომხმარებლის მიერ პროგნოზის გამოცნობის შემთხვევაში, შესაბამისი მოგების გადახდას. კომპანიის მომხმარებელი მომსახურების მიღებისას სამართლებრივ ურთიერთობაში იმყოფება კომპანიასთან, რომელიც წინასწარ გაცხადებული პირობების დაკმაყოფილების შემთხვევაში ვალდებულია გადაუხადოს მოგება, პრიზები, რომელთა შეთავაზება კომპანიას წინასწარ საჯაროდ აქვს გაკეთებული. სამორინეს თანამშრომელი თავის მხრივ შრომით-სამართლებრივ ურთიერთობაში იმყოფება სამორინესთან, რომლის შედეგად მას ევალება კონკრეტული მომსახურების გაწევა მომსახურების მიმღები კლიენტებისათვის. თავად მოთამაშე არის „ლატარიების, აზარტული მომგებიანი თამაშობების მოწყობის შესახებ“ კანონით განსაზღვრული პირი, რომელიც ნებართვის მქონე ორგანიზატორის მიერ მოწყობილ თამაშობებში მონაწილეობს მოგების მიღების მიზნით (საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 26.02.2021წ. №43 ბრძანებით დამტკიცებული „სისტემურ-ელექტრონული ფორმით ლატარიის, აზარტული ან/და მომგებიანი თამაშობის მოწყობის ნებართვის მფლობელის მიერ მოთამაშის რეგისტრაციის, იდენტიფიკაციის და ვერიფიკაციის წესის“ მე-2 მუხ. „დ“ ქვ.პ.).
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ მხარეთა შორის შეთანხმებული სახელფასო ანაზღაურების სანაცვლოდ, როგორც სამორინეს ორგანიზაციული მოწესრიგების, ისე მისი დაქვემდებარების პირობებში, დასაქმებული პირი საწარმოს სასარგებლოდ ასრულებს სპეციფიურ ფუნქციებს, უფლება-მოვალეობებს, რომლებიც მართალია კაზინოს მომხმარებლებისათვის კონკრეტული მომსახურების გაწევას მიემართება, თუმცა საბოლოო ჯამში, იგი ცხადია კაზინოს კომერციულ მიზნებს ემსახურება. სამორინე უზრუნველყოფს ორგანიზებულ თამაშობებში მონაწილეობის მისაღებად აუცილებელ პირობებს, რომელშიც (მათ შორის) მოიაზრება შესაბამისი ადამიანური რესურსისა და სათამაშო ინფრასტრუქტურის მობილიზება. მომსახურების გაწევის პროცესში თამაშობების მიმდინარეობის უზრუნველსაყოფად და ამასთანავე, სათამაშო გამოცდილების ხარისხის ასამაღლებლად, ჩართულნი არიან სამორინეს დილერი და სხვა თანამშრომლები. შესაბამისად, თვალნათელია, რომ სამართლებრივი ურთიერთობის ამ ჯაჭვში, სამორინეს დილერის ან/და სხვა დასაქმებულების სამორინეს მოთამაშეებთან სამუშაო ფორმატში ურთიერთობა - რომლის ფარგლებშიც ადგილი აქვს „ჟეტონის“/“თიფსის“ დატოვების პრაქტიკას - ხორციელდება სამორინეს მიერ დაგეგმილი და ორგანიზებული თამაშობების მიმდინარეობისას. ასეთ დროს სამორინეს თანამშრომელი სამორინეს მიერ გადახდილი ანაზღაურების სანაცვლოდ სწევს მაქსიმალურ ძალისხმევას სამორინეს მოთამაშის სათამაშო გამოცდილების ხარისხის უზრუნველსაყოფად, ხოლო აღნიშნული ძალისხმევა - უკეთუ იგი მომხმარებლის კმაყოფილებას იწვევს - გარდაიქმნება მათთვის „ჟეტონის“/“თიფსის“ სახით დატოვებულ ხელშესახებ სარგებლად, რომელიც ზოგადი წესის თანახმად, არის სამორინეს თანამშრომლის მიერ სამორინეს ბიზნეს მოდელის კომერციული მიზნების განხორციელების პროცესში გაღებული ძალისხმევის შესაძლო შედეგი. მართალია, სამორინეს თანამშრომელს არ აქვს რაიმე უფლება მოსთხოვოს სამორინეს მოთამაშეს „ჟეტონების“/“თიფსების“ დატოვება, და არც სამორინეს მოთამაშეს აქვს რაიმე შემხვედრი ვალდებულება ამ კუთხით სამორინეს თანამშრომლის წინაშე, თუმცა საფუძველს მოკლებულია ვარაუდი, რომ სამორინეს თანამშრომლის მიერ გაწეული ძალისხმევა არ არის მიმართული, სულ მცირე სუბიექტური მოტივაციის დონეზე, სამორინეს მოთამაშის მხრიდან „ჟეტონების“/“თიფსების“ დატოვებისკენ, შესაბამისად საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სამორინეს პერსონალის მიერ მომსახურების გაწევის პროცესში გაღებული ძალისხმევა გამორიცხავს სკ-ის 524-ე მუხლით გათვალისწინებულ უსასყიდლობის ელემენტს, რამეთუ იურიდიული თვალსაზრისით უსასყიდლობა უნდა ვლინდებოდეს იმაში, რომ საჩუქარი არ იყოს განსაზღვრული ექვივალენტურობის მატარებელი. განსახილველ შემთხვევაში კაზინოს თანამშრომლისა და კაზინოს მომხმარებლის მიერ დატოვებული „ჟეტონი“/“თიფსი“ თავისი არსით არის განსაზღვრული ექვივალენტურობის მატარებელი ერთგვარი „სასყიდელი“ (რომელიც ნიშნავს „საფასურს,“ რაიმეს „სამაგიეროს“), რამეთუ მომსახურების პროცესში გაღებული ძალისხმევა წარმოადგენს „ჟეტონის“/“თიფსის“ სანაცვლოდ განხორციელებული მიზანმიმართული ქმედებების ერთობლიობას. აღნიშნულს არ ცვლის ის გარემოება, რომ „თიფსის“/“ჟეტონის“ დატოვების აქტი არის კაზინოს მომხმარებლის დისკრეციაში შემავალი ნებელობითი აქტი, რომელიც შესაძლებელია ხორციელდებოდეს მადლიერების ნიშნად, კეთილი ნების საფუძველზე ან სხვა სუბიექტური მოტივაციით. მოცემულ შემთხვევაში ჩუქებისათვის დამახასიათებელი დომინანტური განზრახვა (ე.წ. „უანგარო და მიუკერძოებელი ხელგაშლილობა“) არ არსებობს, პირიქით, ადგილი აქვს კაზინოს თამაშობებისათვის დამახასიათებელ სუბიექტურ მოტივაციას, ერთგვარ ცრურწმენასაც კი, რომ სამორინეს თანამშრომელთათვის „ჟეტონების“/“თიფსების“ დატოვება გაზრდის გამარჯვების შანსებს (Olk v. U.S., 536 F.2d 876, აშშ-ს სააპელაციო სასამართლო (მე-9 ოლქი), 1976). საკვანძო ელემენტი სწორედ სამორინეს მიერ საკუთარი თანამშრომლების მეშვეობით კლიენტისთვის გაწეულ მომსახურებას და შეთავაზებულ სათამაშო გამოცდილებას უკავშირდება.
უსასყიდლობის გარდა, რომელიც ჩუქების ხელშეკრულების არსებითი ნორმატიული ელემენტია, დომინანტური სუბიექტური მოტივაცია, რომელიც დამახასიათებელია ჩუქების ხელშეკრულებისთვის, მაგ., ახლო ნათესაური კავშირი, კეთილშობილებაზე ან/და თანაგრძნობაზე დაფუძნებული სხვა განზრახულობანი, არ წარმოადგენს „თიფსების“/“ჟეტონების“ დატოვების პრაქტიკის განმაპირობებელ საკვანძო სუბიექტურ მიზანმიმართულებას. ჩუქების სამართალურთიერთობისას, განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება დასაჩუქრებულის პიროვნულ მიმართებას მჩუქებელთან. მაგალითად, სამორინეს კრუპიესა და მოთამაშეს შორის საერთოდ არ არსებობს რაიმე პერსონალური, თუნდაც შრომითი ურთიერთობის ფარგლებში დამყარებული ურთიერთობა. სამორინეში არსებული პრაქტიკის გათვალისწინებით, მაგალითად, კრუპიეებს ეკრძალებათ სამორინეს მომხმარებლებისთვის „თავის მოწონება,“ მათთან კეთილმეგობრულ დამოკიდებულებაში შესვლა და აგრეთვე, მათთან არააუცილებელი საუბრის გაბმაც. შესაბამისად, კლიენტის მიერ დატოვებული მონეტები მხოლოდ სამორინეს მიერ კლიენტისთვის გაწეულ პროფესიონალურ მომსახურებას უკავშირდება და სწორედ ამ გაწეული მომსახურების შედეგია. მაშინ როდესაც კაზინოს მომხმარებლის მიზანი შესაძლებელია მართლაც იყოს „ჟეტონების“/“თიფსების“ პირდაპირ თანამშრომლებისთვის გადაცემა, მათ მონეტების დატოვება შეუძლიათ მხოლოდ იმ მომსახურების მოდელის წყალობით, რომელსაც მათ კაზინოს ინსტიტუციური ჩარჩო სთავაზობს. სკ-ის 524-ე მუხლით გათვალისწინებული სამართალურთიერთობისგან ეს შემთხვევა იმითაც განსხვავდება, რომ მომხმარებლებისა და კაზინოს თანამშრომლების ურთიერთობას ადგილი აქვს პროფესიულ და არა პერსონალურ გარემოში, რომელსაც შესაძლებელს ხდის კაზინოს ინფრასტრუქტურა, კაზინოს მენეჯმენტის თავისებურებები, მისი რეპუტაციული კაპიტალი და კაზინოს მომსახურებით დაინტერესებულ მომხმარებელთა ჯგუფი. განსახილველ შემთხვევაში კაზინოს ცალკეული თანამშრომლის პიროვნება შესაძლებელია საერთოდ არ ჩაითვალოს დომინანტურ ფაქტორად. მომხმარებლის მიერ „თიფსის“/“ჟეტონის“ გადაცემასთან დაკავშირებით გამოვლენილი ნების გონივრული განსჯის შემთხვევაში (სკ-ის 52-ე მუხ.) კაზინოს მომხმარებელი კაზინოს თანამშრომელს „თიფსს“/“ჟეტონს“ უტოვებს არა მარტოოდენ პიროვნული ფაქტორის გათვალისწინებით, არამედ კაზინოს მომსახურებასთან დაკავშირებული ემოციების, ამ მომსახურებით გამოწვეული კმაყოფილებისა თუ უკმაყოფილების ზეგავლენით. ლოგიკურია, რომ კაზინოს ორგანიზაციული ძალისხმევის გარეშე ადგილი არ ექნებოდა მომხმარებელთა და კაზინოს პერსონალის ინტერაქციას და მაშასადამე, არც „თიფსების“/“ჟეტონების“ დატოვების პრაქტიკას. მაშასადამე, კაზინოს მხრიდან თამაშობების ორგანიზების სისტემაში, საკვანძო ურთიერთობას ქმნის მხარეთა შორის არსებული მომსახურების ხელშეკრულება, ხოლო პიროვნული ფაქტორი ურთიერთობის ამ ჯაჭვში მხოლოდ აუცილებელ მინიმუმამდეა დაყვანილი იმგვარად, რომ „ჟეტონების“/“თიფსების“ დატოვების კორპორაციულ პრაქტიკას, კაზინოს იმ თანამშრომლის გარეშეც ექნება ადგილი, რომელსაც კაზინოს მომხმარებელმა მონეტა გადასცა. თუმცა აღნიშნული იმგვარად არ უნდა იქნეს გაგებული, რომ ამ პროცესში კაზინოს პერსონალის წვლილი და ამ წვლილის საფუძველზე წარმოშობილი ლეგიტიმური მოლოდინი საერთოდ გამოირიცხოს და თვითნებურად დაექვემდებაროს უგულვებელყოფას სამორინეს მხრიდან. შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ კაზინოს პერსონალის მხრიდან განხორციელებული ძალისხმევის კაზინოსა და კაზინოს მიერ შექმნილ სათამაშო არქიტექტურაზე დამოკიდებულების მაღალი ხარისხი მიუთითებს იმაზე, რომ „თიფსების“/“ჟეტონების“ დატოვების პრაქტიკა განპირობებულია კაზინოს ძირითადი საქმიანობით. ფორმალური თვალსაზრისით რომც იყოს სკ-ის 524-ე მუხლით გათვალისწინებული იურიდიული შემადგენლობის არსებობის შესაძლებლობა, ამ ურთიერთობის საკვანძო შინაარსი მიუთითებს „თიფსების“/“ჟეტონების“ კაზინოს ბიზნეს მოდელის გამოხატულებასა და მისი ერთობლივ შემოსავლად მიჩნევის საჭიროებაზე.
სადავო პერიოდში მოქმედი საგადასახადო კოდექსის მე-12 მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის მიხედვით, დაქირავებით მუშაობად ითვლება ფიზიკური პირის მიერ ვალდებულების შესრულება იმ ურთიერთობათა ფარგლებში, რომლებიც რეგულირდება საქართველოს ან/და უცხო ქვეყნის შრომის კანონმდებლობით. ამავე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად კი, დაქირავებით მომუშავე ფიზიკური პირი საგადასახადო კოდექსის მიზნებისთვის იწოდება დაქირავებულად, პირი, რომელიც ანაზღაურებს ასეთი ფიზიკური პირის მიერ შესრულებულ სამუშაოს, – დამქირავებლად, ხოლო ასეთი ანაზღაურება – ხელფასად. ამავე პერიოდში მოქმედი საგადასახადო კოდექსის 101-ე მუხლი ხელფასის ცნებაში მოიაზრებდა არა მხოლოდ საზღაურს, არამედ აგრეთვე სარგებელს, რომელიც მოიცავს ყველანაირ შემოსავალს დაკავშირებულს შრომით საქმიანობასთან. გადასახადის დარიცხვის დროს მოქმედი საქართველოს ორგანული კანონის "საქართველოს შრომის კოდექსის" (17.12.2010წ.) მე-2 მუხლის თანახმად, შრომითი ურთიერთობა არის შრომის ორგანიზაციული მოწესრიგების პირობებში დასაქმებულის მიერ დამსაქმებლისათვის სამუშაოს შესრულება ანაზღაურების სანაცვლოდ, 31.1 მუხლის მიხედვით შრომის ანაზღაურების ფორმა და ოდენობა შრომითი ხელშეკრულებით განისაზღვრებოდა. შრომის კოდექსის 41.1 მუხლის ამჟამად მოქმედი რედაქციის თანახმად შრომის ანაზღაურება არის ძირითადი ან მინიმალური ანაზღაურება ან ხელფასი ან ნებისმიერი სხვა ანაზღაურება, რომელსაც პირდაპირ ან არაპირდაპირ იღებს დასაქმებული დამსაქმებლისაგან სამუშაოს შესრულების სანაცვლოდ. თანამშრომლის შრომის ანაზღაურების ფორმა და ოდენობა განისაზღვრება შრომითი ხელშეკრულებით. შრომითი ხელშეკრულება სასყიდლიანი გარიგებაა, შესაბამისად, შესრულებული სამუშაოსათვის დამსაქმებელს ეკისრება შემხვედრი შესრულება ანაზღაურების სახით. შრომის ანაზღაურების კომპონენტების ორ სეგმენტად დაყოფაა შესაძლებელი: ერთი მხრივ, ესაა ფულადი ანაზღაურება/ხელფასი/ძირითადი ანაზღაურება/მინიმალური ანაზღაურება და მეორე მხრივ, პარალელურად, დამატების მრავალფეროვანი ფორმები (დანამატი, ბონუსი), რომელსაც წამახალისებელი ეფექტი ან პერიოდული გადასახადის სახე შეიძლება ჰქონდეს. ამდენად, ხელფასი (wages) მოიცავს ნებისმიერ ბენეფიტს (სარგებელს), რომლებიც პირს კერძო ან საჯარო სექტორში დასაქმებისათვის ენიჭება. აღნიშნული ასევე ეხება საჩუქრებს მესამე პირისაგან, თუკი იგი წარმოადგენს ანაზღაურებას იმ სერვისისათვის (მომსახურებისათვის), რომელსაც დასაქმებული დამსაქმებელს უწევს, უწევდა ან უნდა გაუწიოს შრომითი ურთიერთობის ფარგლებში, აღნიშნული წარმოადგენს დასაქმებულის შრომის შედეგს (ნაყოფს) და დაკავშირებულია სამსახურებრივ (შრომით) ურთიერთობასთან. მართალია საგადასახადო კოდექსის მიზნებისთვის სამორინეს მომხმარებლების მიერ უსასყიდლოდ დატოვებული „ჟეტონების“/“ჩიპების“ ღირებულება საწარმოს ერთობლივ შემოსავალად მიიჩნევა, თუმცა საფუძველს მოკლებული იქნებოდა თავად სამორინეს პერსონალის ხელშესახები ჩართულობის უგულვებელყოფა თვით ასეთი შემოსავლის მიღების პროცესში. აღნიშნული სახის შემოსავალი არის ხელფასის სახით მიღებული შემოსავალი, ფიზიკური პირის მიერ დაქირავებით მუშაობის შედეგად მიღებული საზღაურის ან სარგებლის ჭრილში, კაზინოში მომუშავე პერსონალს აქვს დასაბუთებული ლეგიტიმური მოლოდინი, რომ მიიღებს საერთო ფონდში/ყულაბაში შეგროვებული „ჟეტონების“/“ჩიპების“ ღირებულებიდან გარკვეულ ფულად ოდენობას რაიმე პროპორციის ან გარკვეული კანონზომიერების შესაბამისად. სწორედ დასაქმებულ პირს ევალება დამსაქმებელთან არსებული სახელშეკრულებო ურთიერთობის ფარგლებში მიაღწიოს შეთანხმებას იმის თაობაზე, თუ როგორ მოხდება დატოვებული „თიფსების“ განაწილება მათთვის სახელფასო ანაზღაურების გაცემის პერსპექტივიდან (ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს 24.09.2002წ. გადაწყვეტილება საქმეზე „Nerva and Others v. The United Kingdom“, §43.). შესაბამისად, იმთავითვე უნდა აღინიშნოს, რომ მომხმარებლისაგან მიღებული გარკვეული ეკვივალენტის ღირებულების მქონე მონეტები არის თანამშრომლის შრომით საქმიანობასთან დაკავშირებული ანუ დაქირავებული მუშაობის შედეგად მომსახურების მიმღების (კლიენტის) მიერ გადახდილი სარგებელი. მონეტების კლიენტის მიერ დატოვების მიუხედავად, საბოლოო ჯამში სარგებელს თანამშრომელი იღებს სამორინესაგან (დამსაქმებლისაგან), ვინაიდან სადავო პერიოდში მონეტების შეკრება, საბუღალტრო აღრიცხვა, მონეტების/ჟეტონების ფულზე გაცვლა ხდებოდა სამორინეს სალაროს მეშვეობით, რის შემდეგადაც ხდებოდა ფულადი თანხის თანამშრომლებზე გადანაწილება. იმის გათვალისწინებით, რომ სწორედ დამსაქმებლის და არა კლიენტის მიერ ხდებოდა საბოლოო ანგარიშსწორება, პირს არ შეიძლება ჰქონდეს იმის ლეგიტიმური მოლოდინი, რომ „თიფსი“ ხელფასის სახით გადასახდელ ანაზღაურებად არ ჩაითვლება („Nerva and Others v. The United Kingdom“, No. 42295/98, 24.09.2002წ. §43).
საკასაციო პალატა ყურადღებას ამახვილებს იმ გარემოებაზე, რომ განსახილველ შემთხვევაში ადგილი აქვს მესამე პირებისაგან მიღებული შემოსავლების აღრიცხვას, მათ ტრანსპარენტულ განაწილებას, რაც ამ თანხების ოდენობის და დელიკატური ხასიათის გათვალისწინებით, ხელს უწყობს სამართლიან და ზუსტ დაბეგვრას. უნდა აღინიშნოს, რომ სხვა სფეროებში მესამე პირებისაგან მიღებული შემოსავლის ყოველთვის აღრიცხვა ვერ ხერხდება, ასე მაგ., მესამე პირებისაგან ქუჩის მუსიკოსის შემოსავლის ოდენობის ზუსტი დადგენა პრაქტიკულად შეუძლებელია, თუმცა ასეთ შემთხვევაში ადგილი არ აქვს რაიმე სამართლებრივ ურთიერთობას. მომსახურების გამწევსა და მის მიმღებს შორის, განსახილველი სადავო შემთხვევის მსგავსად, გამვლელები ნებაყოფლობით გაიღებენ შემოწირულობას, მის ოდენობას ისინი თავად განსაზღვრავენ (ზოგი მუსიკოსის შემგროვებელ თუნუქში ათავსებს ფულს, ზოგი კი მუსიკას უსმენს გარკვეული დროის განმავლობაში ყოველგვარი შემოწირულობის გარეშე), თუმცა არ არსებობს აუცილებელი კავშირი მომსახურებას და გაცემულ ანაზღაურებას შორის, გამვლელები არ ითხოვენ მათთვის მუსიკის დაკვრას (მომსახურების გაწევას), უფრო მეტიც, ისინი იხდიან თანხას, რომელიც არა იმდენად მუსიკალურ მომსახურებაზეა დამოკიდებული, არამედ სუბიექტურ მოტივებზე, გაღვივებული თანაგრძნობის შეგრძნებაზე. მომსახურების გაწევა დასაბეგრი იქნება მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ არსებობს პირდაპირი კავშირი გაწეულ მომსახურებასა და მიღებულ ანაზღაურებას შორის. იმ შემთხვევაში, როდესაც ანაზღაურება მთლიანად ნებაყოფლობითია და ჯამური ოდენობის დადგენა შეუძლებელია, ადგილი არ აქვს მომსახურების გაწევას ანაზღაურების მიზნით და შესაბამისად არ არსებობს დაბეგვრის საფუძველი (მართლმსაჯულების ევროპული კავშირის სასამართლოს 03.03.1994წ. გადაწყვეტილება R. J. Tolsma v Inspecteur der Omzetbelasting). საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ ევროკავშირის მართლმსაჯულების სასამართლოს მითითებული გადაწყვეტილება (R. J. Tolsma v Inspecteur der Omzetbelasting) შინაარსობრივად მიემართება ქუჩის მუსიკოსის დღგ-თი და არა საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრის მართლზომიერებას. განსახილველ შემთხვევაში კი სადავო საკითხი ეხება „ჟეტონის“/“თიფსების“ ღირებულების საშემოსავლო გადასახადში ასახვის ვალდებულებისა და კაზინოს თანამშრომელთათვის „ჩაის“ სახით გადაცემული თანხების საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრას. მართალია, ამ ორ საგადასახადო სამართლებრივ ინსტიტუტს შორის არსებობს განსხვავებები, თუმცა საკასაციო სასამართლო მოწინააღმდეგე მხარის სამართლებრივი მოსაზრებების საპასუხოდ (იხ. ECtHR, Hiro Balani v. Spain, App.No. 18064/91, 09.12.1994წ. , პარა.27), აფასებს აღნიშნული საქმის მიმართებას მოცემულ სადავო შემთხვევასთან. რაც შეეხება განსახილველ საქმეს, მოცემულ შემთხვევაში ურთიერთობა ემყარება შრომით ურთიერთობას. იმ შემთხვევაშიც, როდესაც "ჩაი" ("თიფი") არის პირადი საჩუქარი მიმღებისათვის, როგორც ერთგვარი აღიარება ძალისხმევისა, აღნიშნული არ გამორიცხავს გაწეული სერვისის კავშირს სამსახურთან. მოცემულ შემთხვევაში სარგებელი მიღებულია მომსახურების გაწევით, საგადასახადო კოდექსის თანახმად მომსახურების გაწევად ითვლება პირის მიერ სხვა პირისათვის მისივე ნებით, კომპენსაციის მიზნით ან უსასყიდლოდ ისეთი მოქმედების შესრულება, რომელიც არ არის საქონლის მიწოდება (მე-14 მუხ., 16.2 მუხ.). მომსახურება, როგორც საქმიანობა, არის პირის მიზანმიმართული ქმედებების (მოქმედება, უმოქმედობა) ერთობლიობა. არსებობს მესამე პირებისაგან მიღებული თანხის ოდენობის დადგენის შესაძლებლობა. სამორინეს საქმიანობის მომწესრიგებელი რეგულაცია ითვალისწინებს მესამე პირებისაგან თანხების მიღების და განაწილების შესაძლებლობას, კერძოდ საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 26.02.2021წ. №42 ბრძანებით დამტკიცებული „სამორინეს მოწყობის ნებართვისა და აზარტული კლუბის მოწყობის ნებართვის მფლობელის მიერ საქმიანობის განხორციელებისათვის საჭირო სააღრიცხვო ფორმების წარმოების წესი“ (შემდგომში „წესი“) ითვალისწინებს „ჩაის“ დეფინიციას, როგორც ფულს ან/და ჟეტონს, რომელსაც დილერს ან სხვა თანამშრომელს აძლევს მოთამაშე (კლიენტი) დამატებით საჩუქრად ან/და გაწეული მომსახურების სანაცვლოდ. ხსენებული „წესი“ ითვალისწინებს ნებართვის მფლობელის ვალდებულებას: ჟეტონების (ანუ სხვადსხვა ფორმის პატარა დისკების, რომლებიც თამაშის პროცესში ფულის ნაცვლად გამოიყენება (მე-3 მუხ. „ბ“ ქვ.პ.)) ფულზე მხოლოდ სალაროს მეშვეობით გადაცვლის განხორციელებას; სსიპ შემოსავლების სამსახურისათვის ინფორმაციის წარდგენის ვალდებულებას არსებული ჟეტონების რაოდენობის და მათი ნომინალური ღირებულების შესახებ, რაოდენობის ცვლილებების შემთხვევაში დამატებით შეტყობინების ვალდებულებას (მე-3 მუხ. „თ“ ქვ.პ.); სალაროში და მაგიდაზე რეალიზებული ჟეტონებისა და გაცემული თანხების შესახებ სალაროს სისტემაში ასახვას (მე-3 მუხ. „კ“ ქვ.პ.). „წესის“ დანართებით განსაზღვრული ფორმები იძლევა მოთამაშეებისაგან (კლიენტებისაგან) მიღებული თანხების სრული აღრიცხვის და იდენტიფიკაციის შესაძლებლობას. რაც შეეხება სადავო პერიოდს, რომელიც ქრონოლოგიურად "წესის" ძალაში შესვლამდე პერიოდს მიეკუთვნება, საქმეზე დადგენილია, რომ კორპორაციაში დამკვიდრებული საქმიანი ჩვეულებისდამიხედვით მენეჯერი აგროვებდა კლიენტების მიერ უსასყიდლოდ დატოვებულ მონეტებს, სამორინეს სალაროს მეშვეობით ცვლიდა სამორინეს მონეტებს ფულზე, ბუღალტრულად აღრიცხავდა მათ ღირებულებას, შესაბამისად მონეტების ღირებულება შეედინებოდა საწარმოს ერთობლივ შემოსავალში (იმ შემთხვევაშიც კი თუ კომპანია ამის შემდგომ გადასცემდა მონეტების ღირებულებას მის თანამშრომლებს), სამორინეს თანამშრომლებისათვის ასეთი გადახდა არის ხელფასის შემადგენელი ნაწილი. ასეთი სარგებლის ოდენობა (იმის გათვალისწინებით, რომ კაზინო, სათამაშო ბიზნესი იმ სექტორთა რიცხვს განეკუთვნება, სადაც ფულადი ჯილდო ფართოდაა გავრცელებული) შესაძლოა სამორინეს თანამშრომლისათვის დაქირავებით მუშაობის შედეგად ოფიციალურად დადგენილ საზღაურს მნიშვნელოვნად აღემატებოდეს (ამ სფეროში მომუშავე პირებისათვის „ჩაის“ სახით დატოვებული თანხები არის ტრადიციული, მუდმივი, ზოგჯერ კი მთავარი შემოსავლის წყარო). ჩაის წესით დატოვებული თანხა არის ნებაყოფლობითი, როგორც ერთგვარი აღიარება იმ ძალისხმევისა, რომელიც გამოავლინა თანამშრომელმა თანხის გამცემი პირის მიმართ. როგორც შესრულებული სამუშაოს სპეციალური, შეთანხმებული საზღაურის მიღმა ანაზღაურების ნიშანი, „ჩაის“ კონცეფცია ფუნდამენტურად ეფუძნება თანხის გამცემსა და მიმღებს შორის მინიმალური დონის პირად ურთიერთობას, თანხის გაცემასა და იმ მომსახურებას შორის, რომლისთვისაც თანხა იქნა გადახდილი, უნდა არსებობდეს გარკვეული კავშირი. საერთო წესის თანახმად „ჩაის“ მიმღები ფაქტობრივად იღებს ორმაგ ანაზღაურებას, კერძოდ ხელფასს (wages) მისი დამსაქმებლისაგან, ხოლო მომხმარებლისაგან - „ჩაის“ წესით დატოვებულ თანხას. „ჩაის“ სახით დატოვებული თანხა არის გაწეული მომსახურების ხარისხით კმაყოფილების გამოხატულება, რომელიც გარკვეულწილად არის მომსახურების გამწევ პირზე მიბმული და ამდენად ადასტურებს გარკვეული სახის პირად ურთიერთობას დასაქმებულსა და მომხმარებელს შორის. ამდენად, თანხის დატოვებას, როგორც წესი, წინ უსწრებს გარკვეული პირადი ურთიერთობა დასაქმებულსა და მესამე პირს შორის, რაც არ არსებობს მოთამაშესა და კრუპიეს შორის ურთიერთობაში, მით უფრო იმის გათვალისწინებით, რომ „ჩაის“ წესით დატოვებული თანხა თავსდება საერთო ფონდში და ფონდში ჩარიცხვის შემდეგ ნაწილდება. „ჩაის“ წესით დატოვებული თანხისათვის დამახასიათებელი პერსონალური და პირდაპირი მომსახურების ურთიერთობა დასაქმებულსა და მესამე პირს შორის, მოცემულ შემთხვევაში - კაზინოს მომხმარებელსა და იქ დასაქმებულ კრუპიეს შორის, სახეზე არ არის. სათამაშო ოპერაციების რეგულირების არსი უპირველესად მდგომარეობს იმაში, რომ კაზინოს თანამშრომლებმა არ დატოვონ ფულადი საჩუქრით მათზე ზეგავლენის მოხდენის შთაბეჭდილება, კაზინოს თანამშრომელმა თავისი მოვალეობები უსათუო ობიექტურობითა და პირადი ურთიერთობებისაგან დამოუკიდებლად უნდა განახორციელოს, კრუპიემ უნდა უზრუნველყოს თამაშის სათანადოდ მიმდინარეობა, მოვალეობების აუცილებელი ობიექტურობითა და პირადი ურთიერთობებისგან დამოუკიდებლად განხორციელება. სამორინეს თანამშრომლებმა უნდა უზრუნველყონ თამაშობების პროცესის სათანადო მიმდინარეობაზე ზედამხედველობა, უნდა დაიცვან სამუშაო ეტიკეტი, სათამაშო ობიექტურობა და მინიმუმამდე შეამცირონ პირადი ურთიერთობები, აგრეთვე მოთამაშეებს არ უნდა შეუქმნან შთაბეჭდილება ან/და მათ არ უნდა ჩამოუყალიბონ რაიმე ფორმის და სახის წინასწარგანწყობა, რომ თითქოს მათ შეუძლიათ მოთამაშეთა მოგება-წაგების დინამიკის კონტროლი მათთვის დატოვებული „ჩაის“ ოდენობების საფუძველზე. გაცემული „ჩაის“ სანაცვლოდ მოთამაშეთა მოგება-წაგებაზე მანიპულირების თითქოსდა შესაძლებლობის შესახებ შთაბეჭდილების შექმნის თავიდან არიდება კაზინოს თანამშრომლის უმნიშვნელოვანესი ვალდებულებათაგანია. სწორედ აღნიშნულით განპირობებულია სამორინეს მომხმარებელთა მიერ გაღებული ყველანაირი დონაციის დამსაქმებლისათვის გადაცემის მოთხოვნა, ასეთი დონაციები დაუყონებლივ უნდა მოთავსდეს სპეციალური დანიშნულების კონტეინერში, რომლის შიგთავსიც, მიუხედავად დონორის სურვილისა, უნდა გადაეცეს კაზინოს მენეჯერს და გამოყენებულ იქნეს პერსონალის ხარჯების დასაფარად. აღნიშნულის გათვალისწინებით მოცემულ შემთხვევაში ადგილი არ აქვს „ჩაის“ წესით დატოვებული თანხის საერთო შემთხვევისათვის დამახასიათებელ დუალისტურ ურთიერთობას, როდესაც დამსაქმებელთან შრომითი ურთიერთობის პარალელურად რჩება დასაქმებულსა და მომხმარებელს შორის პირადი ურთიერთობის სივრცე, რომელმაც გარკვეულწილად შესაძლოა გაამართლოს დაშვება (ვარაუდი), რომ დასაქმებული იღებს პირად საჩუქარს გამოჩენილი ძალისხმევისათვის. კაზინოს თანამშრომელს და მესამე პირს შორის პირადი მომსახურების ურთიერთობის არსებობის დაშვების შემთხვევაშიც არ არსებობს გადასახადისაგან გათავისუფლების საფუძველი, რამდენადაც თანხები გაიცემოდა არა მესამე პირებისაგან, არამედ მისი დამსაქმებლისაგან (Bundesfinanzhof, 18.12.2008, VIR 8/06). აღნიშნული ეხება არა მხოლოდ თამაშობის წარმმართველ პერსონალს, არამედ აგრეთვე არასათამაშო სტაფის წევრებს. სადავო თანხები სამორინეს თანამშრომელს გადაცემული ჰქონდა არა მესამე პირისაგან, არამედ უშუალოდ მისი დამსაქმებლისაგან, მესამე პირების მიერ „ჩაის“ წესით დატოვებული მონეტები დასაქმებულზე უშუალოდ არ გაიცემა, დამსაქმებელს უწევს თანხების შეგროვება, აღრიცხვა, გაცემა. „ჩაის“ ფონდის თანხები ეკუთვნის კაზინოს, როგორც დამსაქმებელს, ფონდიდან თანხების მიღება დასაქმებულის მიმართ ხდება შრომითი ხელშეკრულებიდან გამომდინარე, შემოსავალზე პირველადი უფლება დასაქმებულს არ აქვს (Bundesfinanzhof, 22.04.2009, VIS 4/09), სამორინეს თანამშრომელმა მიიღო სარგებელი „ჩაის ფონდის“ შემოსავლიდან, ფონდში აკუმულირებული თანხიდან და არა მესამე პირისაგან (კლიენტისაგან). ვინაიდან კაზინოს მენეჯერის მიერ თანამშრომლებისათვის გაცემული თანხა არის თანამშრომლის შემოსავალი, კოდექსის 80.1 მუხლის თანახმად ის ექვემდებარება საშემოსავლი გადასახადით დაბეგვრას.
ის გარემოება, რომ მესამე პირების ანაზღაურების მიმღები სხვა პირებისაგან განსხვავებით, სამორინეს მუშაკის მიერ მესამე პირებისაგან მიღებული შემოსავალი ადვილად დასადგენია, არ იწვევს სამორინეს მუშაკების მიმართ დაბეგვრის უსამართლობას და სხვა, ასეთი შემოსავლის მიმღებ პირებთან (მაგ. ოფიციანტი, ტაქსისტი) არათანასწორ მდგომარეობას, დისკრიმინაციულ მდგომარეობაში ჩაყენებით მათი ინტერესების დარღვევას. კრუპიეს პროფესიის განსაკუთრებული რეჟიმი განაპირობებს მათი საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრის შესაძლებლობას. კრუპიეს (croupiers) სამართლებრივი რეჟიმი უნიკალური და სპეციფიურია, რასაც განაპირობებს ფულადი ჯილდოს (Tips-ის) ოდენობა, განაწილების წესი, თანხის საერთო ფონდში განთავსება, სამსახურებრივ მოვალეობასთან, ძირითად სამუშაოსთან, სოციალურ სფეროსთან მჭიდრო კავშირი, ყოველივე განაპირობებს მათი დაბეგვრის რეჟიმს, აღნიშნულის გამო ადამიანის უფლებათა კომიტეტის ხსენებული მოსაზრებით (საქმე Aurelio Goncalves et.al. v. Portugal, Communication No. 1565/2007) კრუპიების მიერ მიღებული თანხები (Tips) არ იქნა სხვა პროფესიებში მიღებული ფულადი ჯილდოს მსგავსად მიჩნეული, რის გამო ამ კატეგორიის შემოსავლის საგადასახადო დაბეგვრის არაგონივრულობის და დისკრიმინაციული მდგომარეობის მოსაზრება უარყოფილი იქნა. გაწეული მომსახურების გამო უსასყიდლოდ დატოვებული თანხის ტიპიური შემთხვევის არარსებობა კაზინოში დასაქმებული პირისათვის გამომდინარეობს არსებული რეგულაციებიდან, მსგავსი ტიპის მოწესრიგება არ არსებობს იმ დასაქმებულთა მიმართ, რომლებიც არ მუშაობენ კაზინოში. მონაცემების „ჩაის“ ფონდში შეგროვების მოვალეობასთან ერთად, პერსონალის სამუშაოს ანაზღაურებისათვის ამ ფონდის გამოყენება მეტყველებს იმაზე, რომ სადავო თანხები არსებითად წარმოადგენს რეგულარული სახით გადახდილ ხელფასებს (wages), მაშასადამე ადგილი არ აქვს კაზინოს თანამშრომლების და სხვა დასაქმებულების განსხვავებულ მოპყრობას. ფორმალური თანასწორობა გულისხმობს ყველა მოქალაქის თანასწორობას საგადასახადო კანონმდებლობის წინაშე. ამდენად, თანაბარ მდგომარეობაში მყოფი ყველა გადამხდელის მიმართ თანაბარი საგადასახადო რეჟიმი უნდა ვრცელდებოდეს. თანასწორობა კანონისგან მოითხოვს ერთნაირი შემოსავლის მქონე მოქალაქეების თანაბარ საგადასახადო დატვირთვას, რითაც ხდება სახელმწიფოებრივი დანახარჯების თანაბარი დაფარვა. თანასწორობა საგადახადო სისტემაში მოწოდებულია უზრუნველყოს შემოსავლების და სიკეთეების თანაბარი გადანაწილება, რამდენადაც საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრის ერთ-ერთი მიზანი არის მოქალაქეებს შორის უთანასწორობის შემცირება. ყოველგვარი სხვაობა არ ადასტურებს დისკრიმინაციას, უკეთუ დიფერენცირების კრიტერიუმი გონივრული და ობიექტურია და ის კანონიერი მიზნის მისაღწევად ხორციელდება, რის გამოც მესამე პირებისაგან მიღებული თანხა მოცემულ შემთხვევაში ექვემდებარება დაბეგვრას. ამათანავე, სასამართლო დავებს წყვეტს კანონიერების და არა მიზანშეწონილობის მოსაზრებების საფუძველზე, ამ უკანასკნელს არ აქვს უპირატესობა მოქმედ საკანონმდებლო დანაწესზე (პოლემიკა იმასთან დაკავშირებით, რომ კეთილი ნებით გაცემული ჯილდო გაწეული კარგი მომსახურებისათვის სრულად უნდა დარჩეს პერსონალს არ ჰპოვა ასახვა მოქმედ კანონმდებლობაში).
ხსენებულთან ერთად, კლიენტის მიერ "ჩაის" წესით დატოვებულ თანხაში "ჩაის" დეფინიციის (უკვე აღნიშნული "წესის" მე-2 მუხლის "დ" ქვეპუნქტის) თანახმად, "ჩაი" შესაძლოა დატოვებულ იქნეს არა მხოლოდ გაწეული მომსახურების სანაცვლოდ, არამედ როგორც საჩუქარი. საშემოსავლო გადასახადის გადახდის ტვირთი ფიზიკურ პირს ეკისრება, თუმცა მისი ბიუჯეტში გადახდის ვალდებულება ერთ შემთხვევაში შეიძლება ჰქონდეს უშუალოდ ფიზიკურ პირს, ხოლო სხვა შემთხვევაში - იმ პირს, ვისგანაც მან შემოსავალი მიიღო - საგადასახადო აგენტს (20.2 მუხ.). განსახილველ შემთხვევაში სამორინეს აქვს დაკისრებული თანამშრომლისათვის საშემოსავლო გადასახადის დაკავების ვალდებულება. „ჩაის“ სახით დატოვებული თანხების მიმართ საერთო წესის მიხედვით საგადასახადო აგენტად არ მიიჩნევა ისეთი სუბიექტი, რომელიც არ არის გაცემის წყარო თანამშრომლისათვის (ასეთ შემთხვევაში დაბეგვრა ხდება ერთობლივი შემოსავლის სახით (საგადასახადო კოდექსის XIV თავი), თანხის მიმღები პირის დეკლარაციის საფუძველზე, ორგანიზაცია, რომელშიც მუშაობს თანხის მიმღები ფიზიკური პირი ასეთ პირობებში საგადასახადო აგენტად არ ჩაითვლება და თანხის დაუკავებლობის შემთხვევაში მას არ დაეკისრება დაუკავებელი გადასახადი და საჯარიმო სანქციები). საშემოსავლო გადასახადის გაანგარიშება და თანხის დაკავება ხდება იმ ფიზიკური პირის შემოსავლების მიმართ, რომლის წყარო საგადასახადო აგენტია. დავის გადაწყვეტა მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული „ჩაის“ სახით დატოვებული თანხების შეფასებაზე, კერძოდ, ამ თანხების პირად შემოსავლად თუ კომპანიის შემოსავლად მიჩნევაზე. იმ შემთხვევაში თუ კლიენტის მიერ დატოვებული თანხა შეფასდება როგორც არა კომპანიის, არამედ თანამშრომლის პირად შემოსავლად, ასეთ შემთხვევაში საგადასახადო კოდექსის 82.1 მუხლის "თ" ქვეპუნქტის მიხედვით, საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრისაგან თავისუფლდება ფიზიკურ პირთა საგადასახადო წლის განმავლობაში 1000 ლარამდე ჩუქებით მიღებული ქონების ღირებულება (აღნიშნული დანაწესი მიზნად ისახავს დაბალანაზღაურებიანი სექტორის საგადასახადო ტვირთის შემსუბუქებას). საგადასახადო კოდექსის 154-ე მუხლის 1-ელი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, გადასახადის წყაროსთან გადასახადის დაკავება ევალება საგადასახადო აგენტს, ანუ პირს, რომელიც დაქირავებულს უხდის ხელფასს. ხელფასის სახით მიღებულ შემოსავალს საგადასახადო კოდექსის 101.1 მუხლის თანახმად განეკუთვნება ფიზიკური პირის მიერ დაქირავებით მუშაობის შედეგად მიღებული ნებისმიერი საზღაური ან სარგებელი. ამავე მუხლის მეორე ნაწილის „ი“ ქვეპუნქტის მიხედვით, დაქირავებით მუშაობის შედეგად მიღებული სხვა ნებისმიერი სარგებლის ღირებულება განისაზღვრება საბაზრო ფასით. ამდენად, უკეთუ გადახდის წყაროდ მიჩნეული იქნება სამორინე, ასეთ შემთხვევაში სამორინეს, როგორც საგადასახადო აგენტს, ევალებოდა გადახდის დაკავება, ხოლო იმ შემთხვევაში თუ წყაროდ მიიჩნევა მესამე პირი, ასეთ შემთხვევაში ბიუჯეტში თანხა უნდა გადაიხადოს შემოსავლის მიმღებმა პირმა (საგადასახადო კოდექსის 79, 80.1 მუხ.). მოცემულ შემთხვევაში ფაქტობრივი მომსახურების გაწევის ადგილი არის სამორინე, მომსახურება ხორციელდება მუდმივ დაწესებულებაში დაქირავებული პირის მეშვეობით, მომსახურების გამწევი და მომსახურების მიმღები სამორინეში იმყოფებიან, სამორინეში არსებული აღრიცხვის სისტემის გათვალისწინებით სავსებით შესაძლებელია მოთამაშის მიერ დატოვებული თანხების იდენტიფიცირება, მონეტები კლიენტმა მიიღო სამორინესთან სამართლებრივი ურთიერთობის დამყარების შემდეგ, დატოვებულ ჟეტონებს (ჩიპებს) ღირებულება აქვს მხოლოდ კონკრეტული სამორინეს შენობაში, სამორინეს შენობის გარეთ მონეტებს ღირებულება არ გააჩნიათ, შენობის გარეთ ისინი ვერ გამოიყენება სამოქალაქო ბრუნვაში, მათ მხოლოდ კონკრეტული სამორინეს მომსახურების ფარგლებში აქვთ ღირებულება. მოთამაშეების მიერ დატოვებული მონეტებიდან სარგებლის გადაცემა თანამშრომლებისათვის, საბოლოო ჯამში სამორინესგან სარგებლის გადანაწილება სამორინეს თანამშრომლებს შორის ხდება თითოეულის მიერ გაწეული საქმიანობის მიხედვით. გარდა ამისა, უკვე აღინიშნა, რომ დილერის (თანამშრომლის) მიერ მოთამაშისაგან მიღებული სარგებლის თანხა უკავშირდება გაწეულ მომსახურებას, შრომით საქმიანობას, ამდენად, საკასაციო პალატა თვლის, რომ შემოსავლის გამცემ წყაროს წარმოადგენს თამაშობის ორგანიზატორი (სამორინე). სამორინეს თანამშრომელი თანხას არ იღებს უშუალოდ კლიენტისაგან ანუ მაშინაც კი, როდესაც თანამშრომელი უშუალოდ იღებს მონეტებს მომსახურების მიმღებისაგან ადგილი არ აქვს კლიენტის მიერ დატოვებული თანხის პირდაპირ მიღებას. საქმეზე დადგენილია და დავას არ იწვევს, რომ მომხმარებლის მიერ დატოვებული მონეტების შეგროვებას სამორინეს მენეჯერი ახდენს, შესაბამისად ამით საწარმო თავის თანამშრომელს უფლებას ართმევს დამოუკიდებლად განკარგოს კლიენტის მიერ დატოვებული თანხა, იკრძალება ჟეტონების კაზინოს შენობის გარეთ გატანა, ამასთანავე დადგენილი კორპორაციული საქმიანი ჩვეულების მიხედვით მხოლოდ და უსათუოდ სამორინეს სალაროდან ხდებოდა ჟეტონების ფულზე გადაცვლა, მხოლოდ ამის შემდეგ სალაროდან ხდებოდა თანამშრომლისათვის ფულადი თანხების გადაცემა (საგულისხმოა აგრეთვე, რომ კრუპიეს საფირმო ტანსაცმელი, როგორც წესი, იმით განსხვავდება, რომ მას არ აქვს ჯიბეები, რაც დამატებით ხაზს უსვამს უშუალოდ მომხმარებლისაგან თანხის მიღების გამორიცხვას). მოცემულ შემთხვევაში ვინაიდან მომხმარებლის მიერ დატოვებულ ჟეტონებს აგროვებდა კომპანიის მენეჯერი, რომელიც ცვლიდა სალაროში ჟეტონებს ფულზე, ახდენდა ბუღალტრულ აღრიცხვას, რის შემდეგაც ხდებოდა თანამშრომლებზე განაწილება, საგადახადო კოდექსის მე-100-101-ე მუხლების თანახმად, განაწილებული თანხა საგადახადო მიზნებისთვის წარმოადგენს ფიზიკური პირის მიერ დაქირავებული შრომის შედეგად მიღებული ხელფასის თანხას (ნებისმიერი საზღაური ან სარგებელი). ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე ის გარემოება, რომ მომხმარებლის კეთილ ნებაზეა დამოკიდებული მოთამაშის მიერ ჟეტონის დატოვება, საკასაციო სასამართლოს აზრით არ ცვლის ამ თანხის, როგორც დასაქმებულის დაქირავებული შრომიდან შემოსავლის სამართლებრივ ბუნებას.
საგადახადო კოდექსის თანახმად, საგადასახადო აგენტი არის პირი, რომელმაც უნდა შეასრულოს გადასახადის გადამხდელის საგადასახადო ვალდებულება (20.2 მუხ.). გადასახადის წყაროსთან დაბეგვრა ნიშნავს იმას, რომ გადასახადის გადამხდელს გადასახადს უკავებს და მის ხარჯზე გადასახადს იხდის საგადასახადო აგენტი. საგადასახადო აგენტის და გადასახადის გადამხდელის გათანაბრებაში იგულისხმება საგადასახადო აგენტისათვის იმ უფლებების მინიჭება და ვალდებულებების დაკისრება, რომლებიც კოდექსის საფუძველზე გადასახადის გადამხდელს აქვს. საგადასახადო კოდექსის თანახმად გადახდის წყაროსთან გადასახადის დაკავება ევალება საგადასახადო აგენტს ანუ პირს, რომელიც დაქირავებულს უხდის ხელფასს (154-ე მუხ. 1-ელი ნაწ. „ა“ ქვ.პ.). საგადასახადო აგენტი ახდენს საშემოსავლო გადასახადის გამოანგარიშებას გადამხდელისათვის, მის დაკავებას და გადასახადის თანხის ბიუჯეტში გადარიცხვას. საგადასახადო აგენტს გადასახადის დაკისრებისა და ბიუჯეტში მისი გადარიცხვის ვალდებულების შეუსრულებლობისათვის დაეკისრება საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილი გადამხდელისათვის გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა. საგადასახადო აგენტის ვალდებულების შესრულება ეკისრება პირს, რომლის მიერ ხდება დაქირავებულისათვის ხელფასის გადახდა. უკვე აღინიშნა, რომ ხელფასის სახით მიღებულ შემოსავლებს განეკუთვნება ფიზიკური პირის მიერ დაქირავებით მუშაობის შედეგად მიღებული ნებისმიერი საზღაური ან სარგებელი (101.1 მუხ.). ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე საკასაციო პალატა თვლის, რომ საგადასახადო აგენტის ვალდებულების არსებობის შემთხვევაში, გადახდის წყაროსთან გადასახადის დაკავებისა და ბიუჯეტში გადახდისათვის პასუხისმგებლობა საგადასახადო აგენტს ეკისრება. აღნიშნული იმას ნიშნავს, რომ საგადასახადო ორგანო უფლებამოსილია გადასახადი და საგადასახადო სანქცია დააკისროს არა გადასახადის გადამხდელს, რომელმაც მიიღო სარგებელი, არამედ საგადასახადო აგენტს. საგადასახადო აგენტის ვალდებულების არსებობის შემთხვევაში, მიუხედავად იმისა საგადასახადო აგენტმა სარგებლის მიმღებს დაუკავა თუ არა გადასახადის თანხა, საგადასახადო აგენტი ვალდებულია შეიტანოს ბიუჯეტში დაუკავებელი გადასახადის თანხა ფაქტობრივად გადახდილი ანაზღაურების მიხედვით. ვინაიდან შპს „ე...“, როგორც საგადასახადო აგენტი არ ასრულებდა საგადასახადო კოდექსის 154-ე მუხლით დადგენილ კანონისმიერ ვალდებულებას გადახდის წყაროსთან თანამშრომლებზე გაცემული „ჩაის“ თანხის საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრის (დაკავებისა და ბიუჯეტში გადარიცხვის) თაობზე, საკასაციო პალატის აზრით, კომპანიას სწორად დაეკისრა საგადასახადო კოდექსის 154-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა, ხსენებული ნორმის თანახმად გადასახადის თანხის დაუკავებლობის შემთხვევაში შემოსავლის გადამხდელი ვალდებულია ბიუჯეტში შეიტანოს დაუკავებელი გადასახადის თანხა ფაქტობრივად გადახდილი ანაზღაურების შესაბამისად და მასთან დაკავშირებული სანქციები.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე ხსენებული ჩიპების ღირებულების ერთობლივ შემოსავალში ჩართვა და თანამშრომლებისათვის გადაცემული თანხების გადახდის წყაროსთან დაბეგვრა შესაბამისობაშია საგადასახადო კანონმდებლობასთან და არ არსებობდა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების გაუქმების და სარჩელის დაკმაყოფილების საფუძველი. საკასაციო პალატას მიაჩნია, რომ სააპელაციო პალატის გადაწყვეტილებაზე შეტანილი საკასაციო საჩივრები საფუძვლიანია და უნდა დაკმაყოფილდეს, მოსარჩელის მიერ გადახდილი ბაჟის თანხა უნდა დარჩეს სახელმწიფო ბიუჯეტში. სსკ 411-ე მუხლის თანახმად, საკასაციო სასამართლო საქმეზე გადაწყვეტილებას თვითონ მიიღებს, თუ არ არსებობს ამ კოდექსის 412-ე მუხლით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების გაუქმებისა და საქმის ხელახლა განსახილველად სააპელაციო სასამართლოში დაბრუნების საფუძვლები. ვინაიდან საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე ფაქტობრივი გარემოებები დადგენილია და საჭირო არ არის დამატებითი ფაქტობრივი გარემოებების გამოკვლევა, სასკ-ის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით და სსკ-ის 393-ე-394-ე, 411-ე მუხლების შესაბამისად, საკასაციო სასამართლო სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების შეცვლით იღებს ახალ გადაწყვეტილებას შპს „ს...ს“ (ძველი საფირმო სახელწოდება შპს „ე...“) სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის შესახებ.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო პალატამ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 411-ე მუხლით და
გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა:
1. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და სსიპ შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივრები დაკმაყოფილდეს;
2. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 08.07.2021წ. გადაწყვეტილება და საქმეზე მიღებული იქნას ახალი გადაწყვეტილება;
3. შპს „ს...ს“ (ძველი საფირმო სახელწოდება შპს „ე...“) სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს;
4. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.
თავმჯდომარე: ნ. სხირტლაძე
მოსამართლეები: გ. გოგიაშვილი
თ. ოქროპირიძე