№ბს-548(2კ-24) 11 დეკემბერი, 2024 წელი ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა
შემდეგი შემადგენლობა:
გენადი მაკარიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
ქეთევან ცინცაძე, თამარ ოქროპირიძე

საქმის განხილვის ფორმა - ზეპირი მოსმენის გარეშე

კასატორი (მოპასუხე) - საქართველოს გენერალური პროკურატურა

კასატორი (მოსარჩელე) - მ. თ-ა

მოპასუხე - საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური

მესამე პირი - საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო

დავის საგანი - მორალური და მატერიალური ზიანის ანაზღაურება

გასაჩივრებული განჩინება - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2024 წლის 18 იანვრის განჩინება

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

1. მ. თ-ამ სარჩელით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხე საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურისა და საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიმართ.

მოსარჩელემ მოითხოვა (დაზუსტებული მოთხოვნა): ა) მოპასუხე საქართველოს გენერალურ პროკურატურას დაეკისროს მ. თ-ას სასარგებლოდ მატერიალური ზიანის სახით 844 576 აშშ დოლარის, 34 000 ლარის, 300 ევროს, 780 რუსული რუბლის და 46 730 აშშ დოლარის ანაზღაურება; ბ) მოპასუხე საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურს დაეკისროს მ. თ-ას სასარგებლოდ მატერიალური ზიანის სახით 1 000 000 აშშ დოლარის, პატიმრის ანგარიშზე ჩარიცხული თანხის - 11 819 ლარის და მიუღებელი შემოსავლის - 6500 ლარის ანაზღაურება; გ) მოპასუხე საქართველოს გენერალურ პროკურატურას დაეკისროს მოსარჩელე მ. თ-ას სასარგებლოდ მორალური ზიანის 50 000 (ორმოცდაათი ათასი) ლარის ანაზღაურება; დ) მოპასუხე საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურს დაეკისროს მოსარჩელე მ. თ-ას სასარგებლოდ მორალური ზიანის 50 000 (ორმოცდაათი ათასი) ლარის ანაზღაურება.

2. თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 1 აგვისტოს საოქმო განჩინებით საქმეში მესამე პირად ჩაბმულ იქნა საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო სასკ-ის მე-16 მუხლის 1-ლი ნაწილით.

3. თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2023 წლის 18 მაისის გადაწყვეტილებით მ. თ-ას სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ. საქართველოს გენერალურ პროკურატურას მ. თ-ას სასარგებლოდ დაეკისრა მორალური ზიანის ანაზღაურება - 50 000 (ორმოცდაათი ათასი) ლარის ოდენობით. საქართველოს გენერალურ პროკურატურას მ. თ-ას სასარგებლოდ დაეკისრა მატერიალური ზიანის ანაზღაურება - 10 000 (ათი ათასი) აშშ დოლარის ოდენობით ექვივალენტი ლარში. დანარჩენ ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.

4. თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2023 წლის 18 მაისის გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გასაჩივრდა მ. თ-ასა და საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიერ.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2024 წლის 18 იანვრის განჩინებით საქართველოს გენერალური პროკურატურისა და მ. თ-ას სააპელაციო საჩივრები არ დაკმაყოფილდა. უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2023 წლის 18 მაისის გადაწყვეტილება.

სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს მიერ დადგენილი გარემოებები, რომ თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 24 აგვისტოს განაჩენით მ. თ-ას საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 307-ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაული - სამშობლოს ღალატი ამოერიცხა ბრალდებიდან და ბრალდების ამ ნაწილში გამართლდა. ამავე განაჩენით, მ. თ-ა ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 315-ე მუხლის პირველი ნაწილით (2000 წლის 30 ივნისის რედაქცია), მე-18, 315-ე მუხლის მეორე ნაწილით და 25-ე, 236-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენისათვის და სასჯელის ზომად განესაზღვრა: საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 315-ე მუხლის პირველი ნაწილით (2000 წლის 30 ივნისის რედაქცია) და მე-18, 315-ე მუხლის მეორე ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის 7 (შვიდი) წლით და 6 (ექვსი) თვით თავისუფლების აღკვეთა, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 25-ე, 236-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენისათვის - 1 წლით თავისუფლების აღკვეთა. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 59-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, საბოლოოდ სასჯელის ზომად განესაზღვრა 8 (რვა) წლით და 6 (ექვსი) თვით თავისუფლების აღკვეთა. მ. თ-ას სასჯელის მოხდის ვადის ათვლა დაეწყო დაკავების მომენტიდან - 2006 წლის 6 სექტემბრიდან. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2008 წლის 29 აპრილის განაჩენით, უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 24 აგვისტოს განაჩენი. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2018 წლის 25 მაისის განაჩენით, საქმე №1/ა.გ.496-17, საქართველოს მთავარი პროკურატურის სამართალწარმოების პროცესში ჩადენილი დანაშაულის გამოძიების დეპარტამენტის პროკურორ ემზარ გაგნიძის შუამდგომლობის საფუძველზე გაუქმდა თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2007 წლის 24 აგვისტოს განაჩენი და თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2008 წლის 29 აპრილის განაჩენი. მ. თ-ა ცნობილ იქნა უდანაშაულოდ და გამართლდა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 315-ე მუხლის პირველი ნაწილით (2000 წლის 30 ივნისის რედაქცია), მე-18, 315-ე მუხლის მეორე ნაწილით და 25-ე, 236-ე მუხლის პირველი ნაწილით წარდგენილ ბრალდებაში. მ. თ-ა სასჯელს იხდიდა ... დაწესებულებაში 5 წლის, 7 თვის და 8 დღის განმავლობაში. იგი გათავისუფლდა საქართველოს პრეზიდენტის 2012 წლის 14 აპრილის №... განკარგულების საფუძველზე საპატიმრო სასჯელის შემდგომი მოხდისაგან.

სასამართლომ აღნიშნა, რომ პირის მარეაბილიტირებელ გარემოებად უპირობოდ უნდა იქნეს მიჩნეული მის მიმართ გამამართლებელი განაჩენის გამოტანა, ვინაიდან პირი, რომლის მიერ დანაშაულის ჩადენის ფაქტი არ დადასტურდა და რომლის მიმართაც გამოტანილია სასამართლოს გამამართლებელი განაჩენი, გამამართლებელი განაჩენის არსიდან და ბუნებიდან გამომდინარე - სასამართლოს ეს აქტი ეხება სწორედ პასუხისმგებლობისაგან გათავისუფლებას, გამამართლებელი განაჩენი ადგენს პირის უდანაშაულობას, რაც იწვევს მისი უფლებების აღდგენას ანუ მის რეაბილიტაციას. რაც შეეხება ქმედების უკანონობას, არ უნდა მოხდეს კანონის აღნიშნული მოთხოვნის იმგვარად ინტერპრეტაცია, რომ ქმედების უკანონობა შეფასდეს მხოლოდ კონკრეტული საპროცესო თუ მატერიალური ნორმის დარღვევით, ვინაიდან არ შეიძლება ნორმა განიმარტოს ისე, რომ გამართლებულს არ მიეცეს უფლებების აღდგენის ეფექტური შესაძლებლობა. ნორმის ამგვარი ინტერპრეტაცია ვერ თავსდება საქართველოს კონსტიტუციით აღიარებულ ადამიანის და მისი უფლებების, როგორც უმაღლესი ფასეულობის პრიორიტეტულობასთან. მართალია, სისხლისსამართლებრივი დევნა და ბრალდებულის მიმართ გამოყენებული იძულების ღონისძიებები ემსახურება სახელმწიფოს ლეგიტიმურ მიზანს - საზოგადოების, მისი კონკრეტული წევრის უსაფრთხოების დაცვას, ამასთან, საქართველოს პროკურატურა წინასწარ ვერ განსაზღვრავს კონკრეტული საქმის შედეგს, ვინაიდან მტკიცებულებათა შეფასება გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანისთვის საკმარისობის კუთხით წარმოადგენს სასამართლოს კომპეტენციას, თუმცა, მიუხედავად ამისა, ინდივიდს, რომლის მიმართაც დადგა გამამართლებელი განაჩენი, უნდა მიეცეს შესაბამისი კომპენსაცია სახელმწიფოს მხრიდან მის უფლებებში გაუმართლებელი ან/და გადაჭარბებული ჩარევისთვის.

სასამართლოს მითითებით, მორალური ზიანის ანაზღაურების მოცულობას განსაზღვრავს სასამართლო მოსარჩელის მოთხოვნის საფუძველზე. მოსარჩელე უფლებამოსილია სარჩელში მიუთითოს ფულადი თანხა, რომელსაც ის ითხოვს მიყენებული სულიერი თუ ფიზიკური ტკივილის კომპენსაციისათვის, მაგრამ ეს მოთხოვნა მოსარჩელის მხოლოდ მოსაზრებაა და ანაზღაურების მოცულობის განსაზღვრა სასამართლოს შეხედულებით უნდა გადაწყდეს.

მოცემულ შემთხვევაში გასათვალისწინებელია მოსარჩელის მიმართ განხორციელებული იძულების ფორმები, სახელდობრ, ის ფაქტობრივი გარემოება, რომ მოსარჩელეს თავისუფლება ჰქონდა აღკვეთილი ფაქტობრივად 5 წლის, 7 თვის და 8 დღის განმავლობაში, რაც არ არის ჩვეულებრივი მოვლენა ადამიანის ცხოვრებაში. მართალია, ამა თუ იმ ფორმით თავისუფლების აღკვეთა ყოველთვის იწვევს დისკომფორტს, მაგრამ დაპატიმრებული პირი, გონივრულ ფარგლებში, მაინც ვალდებულია ითმინოს ეს, როდესაც დაცულია გარკვეული სტანდარტები. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო ხაზს უსვამს, რომ არსებობს ტანჯვის დონე, რომელიც გარდაუვალად უკავშირდება დაკავებას (პაპონი საფრანგეთის წინააღმდეგ, 2002 წლის 25 ივლისი, §40) და თავისუფლების აღკვეთასთან დაკავშირებული სასჯელი ყველა შემთხვევაში იწვევს სირთულეს და ტანჯვას. იმავეს ვერ ვიტყვით პირზე, რომელიც უკანონოდ და დაუსაბუთებლად არის დაპატიმრებული. ის არ არის ვალდებული, ითმინოს პატიმრობასთან დაკავშირებული დისკომფორტი, რაც გამოიხატება თუნდაც მთელი რიგი უფლებებითა და თავისუფლებებით სარგებლობის შეუძლებლობაში ან შეზღუდვაში. უკანონოდ დაპატიმრებული პირის პატიმრობაში ყოფნაა, როგორც ასეთი, უკანონობა, მიუხედავად იმისა, დაირღვევა თუ არა რეჟიმის რომელიმე მოთხოვნა. სააპელაციო სასამართლო დაეთანხმა პირველი ინსტანციის სასამართლოს შეფასებას და მიიჩნია, რომ განსახილველ შემთხვევაში 50 000 (ორმოცდაათი ათასი) ლარი წარმოადგენს მორალური ზიანის გონივრულ და სამართლიან ანაზღაურებას.

მატერიალური ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნასთან დაკავშირებით, სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ...ის ცენტრალური ოფისის 2006 წლის 6 სექტემბრის ჩხრეკის ოქმის მიხედვით, ჩხრეკის შედეგად აღნიშნულ ოფისში დერეფნიდან ხელმარცხნივ მდებარე ოთახში, ხელმარჯვნივ კედელთან მდებარე შავი ფერის პიანინოს თავზე (სახურავზე) ნანახი იქნა პოლიეთილენის პარკში მოთავსებული ფულადი თანხა 34 000 ლარის ოდენობით, რომელიც მოთავსდა ერთ გამჭვირვალე პოლიეთილენის პარკში ერთად და დაილუქა. საქართველოს ეროვნული ბანკის 2019 წლის 17 ივნისის №2-12/2423 წერილის მიხედვით, სისხლის სამართლის №089060110 საქმეზე ამოღებული ფასეულობა (ოთხი დალუქული პაკეტი) საქართველოს გენერალურ პროკურატურასა და საქართველოს ეროვნულ ბანკს შორის 2006 წლის 10 ოქტომბრის №827 გაფორმებული ხელშეკრულების საფუძველზე ინახება საქართველოს ეროვნულ ბანკში. განსახილველ შემთხვევაში, მ. თ-ა აპელირებს იმ გარემოებაზე, რომ ჩხრეკის შედეგად ამოღებული თანხა მისი საკუთრება იყო. სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს შეფასება, რომ მოსარჩელის მიერ მითითებული ზემოაღნიშნული ფაქტი საქმეში არსებული მტკიცებულებებით არ დასტურდება. კერძოდ, პირველი ინსტანციის სასამართლომ მართებულად აღნიშნა, რომ ჩხრეკის ოქმის თანახმად, ...ის ცენტრალურ ოფისში დერეფნიდან ხელმარცხნივ მდებარე ოთახში, ხელმარჯვნივ კედელთან მდებარე შავი ფერის პიანინოს თავზე (სახურავზე) ნანახი იქნა პოლიეთილენის პარკში მოთავსებული ფულადი თანხა 34 000 ლარის ოდენობით. ამასთან, როგორც მხარეები ადასტურებენ, იგივე თანხა მოთხოვნილი იქნა ასევე სხვა მოსარჩელის მიერაც სხვა ადმინისტრაციულ საქმეში იგივე მოტივით. შესაბამისად, მოსარჩელეს მართებულად ეთქვა უარი ზემოაღნიშნული სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე.

რაც შეეხება მოპასუხისათვის 300 ევროს, 780 რუსული რუბლის და 46 730 აშშ დოლარის დაკისრების საკითხს, საქმის მასალებით დადგენილია, რომ ბინის (მდებარე თბილისში, ...ს ქ. №37-ში) ჩხრეკის 2006 წლის 6 სექტემბრის ოქმის თანახმად, საძინებელში გარდერობის ძირში არსებულ ზარდახშაში აღმოჩენილ იქნა 300 ევრო, ამავე საძინებელში არსებულ მაგიდაზე აღმოჩნდა შავი ფერის ხელჩანთა და მასში არსებული 39 700 აშშ დოლარი. ამავე ბინის სამხრეთ - დასავლეთ ნაწილში, საძინებელში გარდერობის მეორე უჯრაში აღმოჩენილ იქნა 7030 აშშ დოლარი, იქვე აღმოჩნდა 780 რუსული რუბლი. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2018 წლის 25 მაისის განაჩენის 35-ე გვერდზე მოწმე მ. თ-ა განმარტავს, რომ ბინის ჩხრეკისას ამოღებული 48 000 აშშ დოლარამდე თანხა დედამისის იყო, რომლითაც იგი ...ში აგარაკის შეძენას აპირებდა. ეს თანხა მისმა დედამ სურათების, ანტიკვარების გაყიდვით მოიპოვა. აღნიშნული გარემოებები დაადასტურა სხდომაზეც მ. თ-ამ. შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს შეფასება, რომ მოსარჩელე მხარის მიერ ვერ იქნა წარმოდგენილი სათანადო მტკიცებულებები, რომელიც დაადასტურებდა საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიერ მისთვის ამ ნაწილში მატერიალური ზიანის მიყენების ფაქტს. მ. თ-ა აპელირებს იმ გარემოებაზე, რომ მას, როგორც ნ. ო-ის (მ. თ-ას დედა) პირველი რიგის მემკვიდრეს უფლება აქვს მოითხოვოს მატერილური ზიანის ანაზღაურება. სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ განსახილველი დავის ფარგლებში სააპელაციო სასამართლოს შეფასების საგანს წარმოდგენს მოსარჩელისთვის (აპელანტი), როგორც რეაბილიტირებული პირისათვის კანონით გათვალისწინებული ზიანის ანაზღაურების საკითხი, ხოლო აპელანტის მიერ მითითებული საფუძვლით ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის საფუძვლიანობის შემოწმება სცდება განსახილველი დავის ფარგლებს და სააპელაციო სასამართლო მოკლებულია შესაძლებლობას არსებითად იმსჯელოს მის საფუძვლიანობაზე.

საქართველოს გენერალური პროკურატურისთვის საადვოკატო მომსახურების ხარჯის ანაზღაურების დაკისრების საკითხთან დაკავშირებით, სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ მხარისთვის მიყენებული მატერიალური ზიანი, რომლის არსებობა და მიზეზშედეგობრივი კავშირი უკანონო ქმედებასა და ზიანის წარმოქმნას შორის დასტურდება სათანადო მტკიცებულებებით, ექვემდებარება სრულად ანაზღაურებას. განსახილველ შემთხვევაში, სადავო გარემოებას არ წარმოადგენს, რომ სისხლის სამართლის საქმის მიმდინარეობისას მოსარჩელე წარმოდგენილი იყო ადვოკატებით, რომელთა მონაწილეობა დასტურდება განაჩენითაც (მ. ს-ა, ლ. ბ-ა, რ. ფ-ი), თუმცა არ დასტურდება აღნიშნული მიზნით გაწეული ხარჯის ზუსტი ოდენობა. ეროვნული სასამართლოს მიერ დადგენილი პრაქტიკის თანახმად, ადვოკატის მომსახურებისათვის გაწეული ხარჯი შეიძლება ანაზღაურდეს იმ პირობებშიც, როდესაც არ არის წარმოდგენილი ხარჯის გაწევის დამადასტურებელი დოკუმენტი, თუმცა ადვოკატის მომსახურება სადავო გარემოებას არ წარმოადგენს. ასეთ შემთხვევაში სასამართლო უფლებამოსილია თავად განსაზღვროს გაწეული ხარჯის ოდენობა გონივრულ ფარგლებში. მოცემულ შემთხვევაში, იმის გათვალისწინებით, რომ დადასტურებულია პირდაპირი მიზეზობრივი კავშირის არსებობა ფულად ზარალსა და საქართველოს გენერალურ პროკურატურას შორის, მოპასუხე საქართველოს გენერალურ პროკურატურისთვის მოსარჩელის სასარგებლოდ მატერიალური ზიანის ანაზღაურება გონივრულ ფარგლებში - 10 000 აშშ დოლარის ოდენობით კანონშესაბამისია. ვინაიდან აპელანტის (მ. თ-ას) მიერ საქმეში არ არის წარმოდგენილი სხვა დამატებითი მტკიცებულებები, რომლითაც დადასტურდებოდა მოსარჩელის მიერ მოთხოვნილი დამატებითი ხარჯების (ფრენა, კვება, სასტუმროს ხარჯი) გაწევის კავშირი აღნიშნულ სისხლის სამართლის საქმესთან ან საქმეზე გაღებულ ადვოკატის ხარჯებთან. სააპელაციო სასამართლომ ასევე გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს პოზიცია და მიიჩნია, რომ არ არსებობს მოპასუხე საქართველოს გენერალური პროკურატურისთვის მატერიალური ზიანის სახით, მოსარჩელის მიერ მითითებული დამატებითი ხარჯების ანაზღაურების დაკისრების საფუძველი.

სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ მოსარჩელე საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურისთვის მის სასარგებლოდ ზიანის ანაზღაურების დაკისრების მოთხოვნას აფუძნებს მის (მოსარჩელე) მიმართ გამოტანილ გამამართლებელ განაჩენზე. კერძოდ, მოსარჩელის განმარტებით, კონსტიტუციური უსაფრთხოების დეპარტამენტის თანამშრომელთა მიერ მოხდა ყალბი მტკიცებულებების შექმნა, რომელიც საფუძვლად დაედო გამამტყუნებელ განაჩენს და მისი განცხადებით, ეს აღნიშნულია გამამართლებელ განაჩენშიც. აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით, სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს შეფასება და მიიჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში არ დგინდება საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოხელეთა მიერ მართლსაწინააღმდეგო ქმედების ჩადენა, რომელიც უნდა დადასტურდეს შესაბამისი მტკიცებულებებით - მოწმის მიერ განზრახ ცრუ ჩვენების მიცემა ან ყალბი მტკიცებულების შექმნა შეიძლება დადასტურდეს კანონით დადგენილი წესით - გამამტყუნებელი განაჩენით, რაც საქმის მასალებს არ ერთვის. შესაბამისად, აპელანტის (მოსარჩელის) მოთხოვნა საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მიმართ უსაფუძვლოა და არ უნდა დაკმაყოფილდეს.

5. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2024 წლის 18 იანვრის განჩინება საკასაციო წესით გასაჩივრდა მ. თ-ასა და საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიერ.

5.1 მ. თ-ამ მოითხოვა უკანონო პატიმრობის შედეგად სახელმწიფოს მიერ მისთვის მიყენებული ზიანის ადეკვატურად შეფასება, რის შედეგადაც გენერალური პროკურატურის მხრიდან მას აუნაზღაურდება მატერიალური ზიანის სახით 891306 აშშ დოლარი, 300 ევრო და 780 რუსული რუბლი, მორალური ზიანის სახით - 50000 ლარი.

მ. თ-ა განმარტავს, რომ მან უკანონო და უსამართლო განაჩენით ციხეში გაატარა 5 წელი, 7 თვე და 8 დღე, მაგრამ მის მიმართ რეპრესია პატიმრობით არ დასრულებულა. ციხიდან გათავისუფლების შემდეგაც გაგრძელდა მისი ცილისწამება, ფსიქოლოგიური ზემოქმედება ძველი ხელისუფლების წარმომადგენელთა მხრიდან. განსაკუთრებით მოულოდნელი იყო ორი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მ. თ-ას ბინის ჩხრეკისას ამოღებული 300 ევროს, 780 რუსული რუბლის და 46730 აშშ დოლარის მისთვის დაბრუნებაზე უარის თქმა. დადასტურებული ფაქტია, რომ აღნიშნული თანხის მფლობელი, მ. თ-ას დედა, ნ. ო-ი გარდაცვლილია, ხოლო მისი პირველი რიგის მემკვიდრე არის მ. თ-ა. ამდენად, სახელმწიფოს მხრიდან მისი ბინიდან აღნიშნული თანხის ამოღებით და მოსარჩელისთვის მისი გამოყენების შესაძლებლობის წართმევით მან მიიღო მატერიალური ზიანი.

5.2 საქართველოს გენერალურმა პროკურატურამ მოითხოვა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და მ. თ-ას სარჩელის დაკმაყოფილებაზე სრულად უარის თქმა.

კასატორი აღნიშნავს, რომ პირს ზიანი უნდა მიადგეს ქმედების განზრახი ან უხეში გაუფრთხილებლობის ფორმით, ამასთან მიზეზობრივი კავშირი უნდა არსებობდეს განხორციელებულ ქმედებასა და დამდგარ შედეგს - ზიანს შორის. მოხელის უკანონო ქმედება, რომელმაც პირისათვის ზიანი გამოიწვია, უნდა გამომდინარეობდეს მოხელის სამსახურეობრივი მდგომარეობიდან და იყოს ბრალეული, განზრახი ან უხეში გაუფრთხილებელი, უნდა არსებობდეს პირდაპირი და არა სავარაუდო მიზეზობრივი კავშირი ქმედებასა და დამდგარ შედეგს შორის. მოცემულ შემთხვევაში კი, აღნიშნულს ადგილი არ ჰქონია. კონკრეტული საგამოძიებო მოქმედების ჩატარება ეფუძნებოდა კანონს და კანონის საფუძველზე მიღებულ საპროცესო დოკუმენტებს. შესაბამისად, ჩატარებული საგამოძიებო მოქმედებები არ შეიძლება გაგებულ იქნას, როგორც ვინმეს მხრიდან განზრახი ან უხეში გაუფრთხილებელი ქმედებით ზიანის მიყენებად. თუ ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში პირის მიმართ სისხლისსამართლებრივი დევნის მიმდინარეობისას ამ უკანასკნელის მიმართ გამოყენებულ იქნა კანონით გათვალისწინებული საპროცესო მოქმედებები და გატარდა კანონშესაბამისი ღონისძიებანი, საბოლოოდ, პირის მიმართ სისხლისსამართლებრივი დევნის მარეაბილიტირებელი საფუძვლით დამთავრების შემთხვევაშიც კი, არ არსებობს პროკურატურის მიმართ ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის კანონიერი საფუძველი.

მოცემულ შემთხვევაში თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2007 წლის 24 აგვისტოს განაჩენით მ. თ-ა ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სსკ-ის 315-ე მუხლის პირველი ნაწილით, 18, 315-ე მუხლის მეორე ნაწილითა და 25, 236-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაულების ჩადენისთვის და სასჯელად განესაზღვრა თავისუფლების აღკვეთა 8 წლისა და 6 თვის ვადით. მას პატიმრობის ვადის ათვლა დაეწყო დაკავების დღიდან - 2006 წლის 6 სექტემბრიდან. აღნიშნული განაჩენი უცვლელად იქნა დატოვებული თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2008 წლის 29 აპრილის გადაწყვეტილებით. მ. თ-ა შეწყალებულ იქნა საქართველოს პრეზიდენტის 2012 წლის 14 აპრილის განკარგულებით და გათავისუფლდა საპატიმრო სასჯელის შემდგომი მოხდისაგან. მან ციხეში გაატარა ჯამში 5 წელი, 7 თვე და 8 დღე.

სისხლის სამართლის საქმის წარმოების დროს პროკურატურის მხრიდან განხორციელდა სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობით გათვალისწინებული კონკრეტული (დევნის დაწყება, სახელმწიფო ბრალდება) ღონისძიებები, ხოლო საბოლოოდ აღკვეთის ღონისძიების შეფარდება და საქმეზე შემაჯამებელი გადაწყვეტილების მიღება შესაბამისი სასჯელის დანიშვნით, განხორციელდა მართლმსაჯულების განმახორციელებელი ორგანოს სასამართლოს მიერ. ამდენად, მოპასუხე საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიმართ არ არსებობს ზიანის ანაზღაურების წინაპირობების ერთობლიობა (მართლწინააღმდეგობა, ბრალი და პირდაპირი მიზეზობრივი კავშირი), რაც თავისთავად ნიშნავს იმას, რომ მოთხოვნა იყო დაუსაბუთებელი და არ უნდა დაკმაყოფილებულიყო.

დაუსაბუთებელია საქართველოს გენერალური პროკურატურისათვის მოსარჩელის სასარგებლოდ მორალური ზიანის სახით 50 000 ლარის დაკისრება, რა დროსაც სასამართლოს მხედველობაში არ მიუღია ეროვნული და საერთაშორისო სასამართლოების პრაქტიკა. სასამართლოს მხედველობაში უნდა მიეღო ის ფაქტი, რომ განსახილველ შემთხვევაში მოსარჩელის/მოწინააღმდეგე მხარის სამართლებრივ უფლებებში აღდგენა განხორციელდა მოპასუხე პროკურატურის მიერ, კერძოდ, 2018 წლის 25 მაისის თბილისის სააპელაციო სასამართლოს გამამართლებელი განაჩენის გამოტანის საფუძველია სწორედ საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიერ ჩატარებული გამოძიება, გამოძიების დროს დადგენილი გარემოებები, რომელთა საფუძველზეც პროკურატურამ შუამდგომლობით მიმართა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ახლად გამოვლენილ გარემოებათა გამო მსჯავრდებულ მ. თ-ას მიმართ თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2007 წლის 24 აგვისტოს გამამტყუნებელი განაჩენის გადასინჯვის თაობაზე. შესაბამისად, სატისფაქციური ეფექტი, რომელიც მორალური ზიანის ანაზღაურების ძირითად მიზანს წარმოადგენს, მოცემულ შემთხვევაში უკვე მიღწეულია თავად პროკურატურის მიერ ჩატარებული ხელახალი გამოძიებითა და მ. თ-ას გამართლებით. მოცემულ შემთხვევაში სასამართლოს უნდა გაეთვალისწინებინა, რომ მოსარჩელეს არ მოუხდია დანიშნული სასჯელი ბოლომდე და საქართველოს პრეზიდენტის განკარგულებით იგი გათავისუფლდა საპატიმრო სასჯელის შემდგომი მოხდისაგან, მოეხსნა ნასამართლობა, ამასთან, არ ჰქონია ასაკი, გართულებული ჯანმრთელობის მდგომარეობა ან სხვა ისეთი ინდივიდუალური მახასიათებელი, რომელიც დაამძიმებდა მის მდგომარეობას ციხეში ყოფნის პერიოდში და განსაკუთრებულ მოპყრობასთან იქნებოდა დაკავშირებული.

კასატორი ასევე დაუსაბუთებლად მიიჩნევს მატერიალური ზიანის სახით სისხლის სამართლის საქმეზე ადვოკატების მომსახურების ჰონორარის 10 000 დოლარის ეკვივალენტი ლარის საქართველოს გენერალური პროკურატურისათვის დაკისრებას და განმარტავს, რომ მატერიალური ზიანის ანაზღაურებისას წარმოდგენილი უნდა იქნეს მტკიცებულებები, რომლებიც დაადასტურებს ზიანის არსებობას, ზიანის გამომწვევ გარემოებებსა და განსაზღვრავს მიყენებული ზიანის ოდენობას. მოსარჩელის მიერ სისხლის სამართლის საქმისწარმოებაზე მითითება, არ წარმოადგენს საკმარის საფუძველს, რომ დადგინდეს ბრალდების გამო მატერიალური ზიანის დადგომის ფაქტი. როგორც მ. თ-ას სისხლის სამართლის საქმის განხილვის ეტაპზე მოქმედი, ასევე დღეს მოქმედი საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მიხედვით, ბრალდებულის უფლებას წარმოადგენს ისარგებლოს დამცველის დახმარებით. შესაბამისად, ბრალდებულის მიერ ამ უფლებით სარგებლობა არ შეიძლება გაგებულ იქნას როგორც სისხლისსამართლებრივი დევნის განმახორციელებელი ორგანოს - პროკურატურის მიერ ზიანის მიყენებად. ასევე საგულისხმოა, ისიც, რომ მხარის მიერ ადვოკატის მომსახურებისთვის გაღებული ხარჯის უპირობოდ სრულად ანაზღაურების სამართლებრივი საფუძველი კანონმდებლობით გათვალისწინებული არ არის. მნიშვნელოვანია სისხლის სამართლის საქმის წარმოების ხანგრძლივობა, სისხლის სამართლის საქმის წარმოებიდან დამდგარი მატერიალური და მორალური ზიანის ოდენობა, წარმომადგენლების მიერ გაწეული სამუშაო, რაც უნდა დასტურდებოდეს საქმის მასალებით. მხარე სარგებლობს თავისუფალი არჩევანით საადვოკატო მომსახურების მიღებისას, თუმცა მატერიალური ზიანის სახით ანაზღაურების მოთხოვნის შემთხვევაში მას აუნაზღაურდება არა ნებისმიერი ხარჯი, რასაც გასწევს ადვოკატის მომსახურებისთვის, არამედ აუცილებლად გასაწევი ხარჯი, საქმის წარმოების ხანგრძლივობისა და სხვა მტკიცებულებების გათვალისწინებით. მოცემულ შემთხვევაში მხარეს წარმოდგენილი ჰქონდა მასალები, რომლებითაც ირკვეოდა, რომ მას სისხლის სამართლის საქმეზე საადვოკატო მომსახურებას უწევდა უცხოელ ადვოკატთა გუნდი ქართველ კოლეგებთან ერთად. თუკი მის მიერ სასამართლოში წარმოდგენილი ხარჯთაღრიცხვის დოკუმენტებისა და ინვოისების შინაარსს გავეცნობით, ცხადი ხდება, რომ ხსენებული ადვოკატები ძირითადად ეწეოდნენ მხარის ნათესავი პოლიტიკოსების ინტერესების დაცვას, ატარებდნენ ლობისტურ საქმიანობას და სისხლის სამართლის საქმესთან შემხებლობაში არმყოფ სხვა მოქმედებებს. სწორედ აღნიშნულ საქმიანობასთან იყო დაკავშირებული მათ მიერ გაღებული მგზავრობის, კვების, შეხვედრების, მთარგმნელობითი თუ სხვა ხარჯები. აქედან გამომდინარე, გადაწყვეტილების მიღებისას სასამართლომ უნდა შეაფასოს, რამდენად აუცილებელი იყო ხსენებულ ადვოკატთა მონაწილეობა მ. თ-ას ბრალდების სისხლის სამართლის საქმეში, მითუფრო მაშინ, როცა ბრალდებულს იცავდნენ ქართველი ადვოკატებიც.

6. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2024 წლის 24 მაისის განჩინებით, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული მ. თ-ასა და საქართველოს გენერალური პროკურატურის საკასაციო საჩივრები.

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2024 წლის 25 სექტემბრის განჩინებით, მ. თ-ასა და საქართველოს გენერალური პროკურატურის საკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნა დასაშვებად და მათი განხილვა განისაზღვრა მხარეთა დასწრების გარეშე.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის შედეგად მიიჩნევს, რომ მ. თ-ასა და საქართველოს გენერალური პროკურატურის საკასაციო საჩივრები უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, გასაჩივრებულ ნაწილში გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2024 წლის 18 იანვრის განჩინება და საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს შემდეგ გარემოებათა გამო:
საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ მოსამართლის დამოუკიდებლობა და მიუკერძოებლობა სამართლიანი სასამართლოს უფლების ქვაკუთხედი და მართლმსაჯულების განხორციელების უმთავრესი პრინციპია, ხოლო მის წარმოებაში არსებულ საქმეზე გადაწყვეტილების გამოტანა მოსამართლის უმთავრეს ფუნქციას წარმოადგენს.
სასამართლოს მიერ საქმის მიუკერძოებლად განხილვის პრინციპი და შესაბამისად, გარკვეული წინაპირობების არსებობისას საქმის აცილების ვალდებულება წარმოადგენს ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების დაცვის შესახებ ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი ნაწილით გარანტირებული სამართლიანი სასამართლო უფლების შემადგენელ ელემენტსაც, რომლის თანახმად, ყოველ ადამიანს აქვს უფლება, მისი სამოქალაქო უფლება - მოვალეობების განსაზღვრისას და მისთვის წაყენებული ნებისმიერი სისხლის სამართლის ბრალდების განხილვისას საქმე გონივრულ ვადებში, სამართლიანად და საჯაროდ გაარჩიოს კანონის საფუძველზე შექმნილმა დამოუკიდებელმა და მიუკერძოებელმა სასამართლომ.
საკასაციო პალატა მიუთითებს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის მიერ 2022 წლის 22 თებერვალს №ბს-405(კ-20) საქმეზე გაკეთებულ შემდეგ განმარტებაზე: „მოქმედი კანონმდებლობის მიხედვით, სასამართლოს არაკანონიერი შემადგენლობა სახეზეა, როდესაც გადაწყვეტილების მიღებაში მონაწილეობდა მოსამართლე, რომელსაც კანონის თანახმად, უფლება არ ჰქონდა, მონაწილეობა მიეღო საქმის განხილვაში. საკასაციო სასამართლოს განმარტებით, საპროცესო კანონმდებლობით გათვალისწინებული საქმის განმხილველი შემადგენლობის აცილების საფუძვლები პირობითად შეიძლება დავყოთ ობიექტურ და სუბიექტურ კრიტერიუმებად, თუმცა, ისეთ ვითარებაში, როდესაც უტყუარად დგინდება მიკერძოების, თუნდაც სუბიექტური წინაპირობის არსებობა (მაგ: სსსკ-ის 29.1 მუხლი), სასამართლო ყოველთვისაა ვალდებული, განაცხადოს თვითაცილება, მიუხედავად იმისა, მხარე გამოხატავს თუ არა უნდობლობას მის მიმართ. მოსამართლის აცილების საკითხის განხილვისას უფრო მნიშვნელოვან გარანტიებს აწესებს ობიექტური მიუკერძოებლობის მოთხოვნა. იმ საქმეების უდიდეს უმრავლესობაზე, რომლებიც მიკერძოებულობის საკითხს ეხება, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო აქცენტს სწორედ ობიექტურობის ტესტზე აკეთებს. ობიექტურობის ტესტით უნდა დადგინდეს, თუ რამდენად აქვს ადგილი დადასტურებად ფაქტებს მოსამართლის ქცევისაგან დამოუკიდებლად, რომლებიც ეჭვს ბადებს ამ უკანასკნელის მიუკერძოებლობაში. იმის გადასაწყვეტად, არსებობს თუ არა კონკრეტულ საქმეში ლეგიტიმური ეჭვი მოსამართლის ან საქმის განმხილველი ორგანოს მიუკერძოებლობის თაობაზე, მოცემული პირის პოზიცია არ არის გადამწყვეტი. გადამწყვეტი ამ შემთხვევაში არის ის, თუ რამდენად არის პირის ეჭვი მიკერძოების შესახებ ობიექტურად გამართლებადი (იხ. „ვეტსტაინი შვეიცარიის“ წინააღმდეგ, ECHR 2000 წლის 21 დეკემბრის გადაწყვეტილება; „მიქალეფი მალტის წინააღმდეგ“, ECHR 2009 წლის 15 ოქტომბრის გადაწყვეტილება; „პადოვანი იტალიის წინააღმდეგ“, ECHR 1993 წლის 26 თებერვლის გადაწყვეტილება; „პესკადორ ვალერო ესპანეთის წინააღმდეგ“, ECHR 2003 წლის 17 ივნისის გადაწყვეტილება). ნიშანდობლივია, რომ ობიექტურობის ტესტი უმეტესწილად ეხება იერარქიულ ან სხვა კავშირებს მოსამართლესა და სამართალწარმოების სხვა მონაწილეებს შორის (იხ. მილერი და სხვები გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ, ECHR 2004 წლის 26 ოქტომბრის გადაწყვეტილება)“... „საკასაციო სასამართლო აქვე განმარტავს, რომ როგორც საქართველოს კონსტიტუციით, ისე ეროვნული კანონმდებლობითა და ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლით იმპერატიულადაა განსაზღვრული საქმის დამოუკიდებელი და მიუკერძოებელი განხილვის უფლება, რომელიც ფართო ინტერპრეტაციას ექვემდებარება და თავის თავში მოიცავს საქმის განხილვისას ყველა იმ გონივრული ეჭვის გაქარწყლების აუცილებლობას, რომელმაც საშუალო წინდახედულობის ადამიანში შეიძლება გამოიწვიოს მოსამართლის მიუკერძოებლობაში ეჭვის შეტანის საფუძველი. კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული „მიუკერძოებლობის“ მოთხოვნა ორი ასპექტისაგან შედგება: პირველი - სასამართლო სუბიექტურად თავისუფალი უნდა იყოს პიროვნული ზრახვებისა და მიდრეკილებებისაგან; მეორე - იგი ასევე მიუკერძოებელი უნდა იყოს ობიექტური თვალსაზრისით, ანუ მან უნდა უზრუნველყოს საკმარისი გარანტიები ამ თვალსაზრისით ნებისმიერი კანონიერი ეჭვის გამოსარიცხად (იხ. „გოტრინი და სხვები საფრანგეთის წინააღმდეგ“, 1998 წლის 20 მაისის გადაწყვეტილება, Reports of Judgments and Decisions 1998-III, გვ. 1030-31, §58; „მორისი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ“, №38784/97, §58, ECHR 2002-I). რაც შეეხება სუბიექტურობას, მოსამართლე პიროვნულად მიუკერძოებლად უნდა იქნეს მიჩნეული, ვიდრე ამის საწინააღმდეგო არ დამტკიცდება (იხ. „ჰაუსშიდტი დანიის წინააღმდეგ“, 1989 წლის 24 მაისის გადაწყვეტილება, სერია A №154, გვ. 21, §47)“.
საქმის მასალებით დგინდება, რომ მ. თ-ამ 2019 წლის 11 მარტს სარჩელით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას. აღნიშნული სარჩელი თავდაპირველად წარმოებაში მიიღო მოსამართლე ლ. მ-მა. მოსამართლე ლ. მ-ის თბილისის სააპელაციო სასამართლოში გადასვლის გამო, მითითებული ადმინისტრაციული საქმე 2019 წლის 15 ივლისს განსახილველად გადაეცა მოსამართლე ი. კ-ეს (ტ.1, ს.ფ 293). 2019 წლის 29 ივლისს მ. თ-ას მიერ წარდგენილ იქნა დაზუსტებული სარჩელი მოპასუხე სპეციალური პენიტენციური სამსახურისა და საქართველოს გენერალური პროკურატურის მიმართ. 2019 წლის 1 აგვისტოს აღნიშნულ საქმეზე მოსამართლე ი. კ-ის მიერ ჩატარებულ იქნა სასამართლოს მოსამზადებელი სხდომა, ამავე სხდომაზე დაზუსტებულ იქნა მოპასუხე (საქართველოს გენერალური პროკურატურა) და სასარჩელო მოთხოვნები, მიღებულ იქნა საოქმო განჩინება, რომლითაც საქმეში მესამე პირად სასკ-ის მე-16 მუხლის 1-ლი ნაწილის თანახმად, ჩაბმულ იქნა საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო (ტ.1, ს.ფ 308-318). ამავე საქმეზე მოსამართლე ი. კ-ის მიერ 2019 წლის 5 ნოემბერს ჩატარებულ იქნა კიდევ ერთი სასამართლოს მოსამზადებელი სხდომა (ტ.1, ს.ფ 321-325). მოსამართლე ი. კ-ის სხვა სასამართლოში გადასვლის გამო მითითებული ადმინისტრაციული საქმე 2019 წლის 6 დეკემბერს განსახილველად განაწილდა მოსამართლე ნათია ტოგონიძეზე, რომლის მიერაც საქმეზე მიღებულ იქნა შემაჯამებელი - თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2023 წლის 18 მაისის გადაწყვეტილება, რომლითაც მ. თ-ას სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; საქართველოს გენერალურ პროკურატურას მ. თ-ას სასარგებლოდ დაეკისრა მორალური ზიანის ანაზღაურება - 50 000 (ორმოცდაათი ათასი) ლარის ოდენობით; საქართველოს გენერალურ პროკურატურას მ. თ-ას სასარგებლოდ დაეკისრა მატერიალური ზიანის ანაზღაურება - 10 000 (ათი ათასი) აშშ დოლარის ოდენობით ექვივალენტი ლარში; სარჩელი დანარჩენ ნაწილში არ დაკმაყოფილდა. აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს მ. თ-ამ და საქართველოს გენერალურმა პროკურატურამ. სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის მიერ სააპელაციო საჩივრები მიღებულ იქნა წარმოებაში და საქმე განხილულ იქნა არსებითად ზეპირი მოსმენის გარეშე, პირველ ინსტანციაში საქმეში მონაწილე მოსამართლის ი. კ-ის მიერ ერთპიროვნულად.
საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 29-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, მოსამართლე, რომელიც მონაწილეობდა საქმის პირველი ინსტანციით განხილვაში, ვერ მიიღებს მონაწილეობას ამ საქმის განხილვაში სააპელაციო ინსტანციის ან/და საკასაციო ინსტანციის სასამართლოში.
საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 394-ე მუხლის ,,ზ“ ქვეპუნქტის თანახმად, გადაწყვეტილება ყოველთვის ჩაითვლება კანონის დარღვევით მიღებულად, თუ გადაწყვეტილება გამოტანილია იმ მოსამართლეების მიერ, რომლებიც ამ საქმის განხილვაში ადრე მონაწილეობდნენ.
განსახილველ შემთხვევაში მოსამართლე ი. კ-ე მონაწილეობდა საქმის პირველი ინსტანციით განხილვაში. მის მიერ მ. თ-ასა და საქართველოს გენერალური პროკურატურის სააპელაციო საჩივრის ფარგლებში არსებითად განხილულ იქნა აღნიშნული ადმინისტრაციული საქმე სააპელაციო წესით და მიღებულ იქნა შემაჯამებელი - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2024 წლის 18 იანვრის განჩინება, რომლითაც საქართველოს გენერალური პროკურატურისა და მ. თ-ას სააპელაციო საჩივრები არ დაკმაყოფილდა. უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2023 წლის 18 მაისის გადაწყვეტილება. შესაბამისად, საკასაციო პალატა მიიჩნევს, რომ აღნიშნული გარემოება, პირველ და სააპელაციო ინსტანციებში ერთი და იმავე მოსამართლის მონაწილეობით საქმის განხილვა, წარმოადგენს სსსკ-ის 394-ე მუხლის ,,ზ” ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ გასაჩივრებული განჩინების გაუქმების აბსოლუტურ საფუძველს.
ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლის თანახმად, არსებობს გასაჩივრებული განჩინების (გასაჩივრებულ ნაწილში) გაუქმებისა და სააპელაციო სასამართლოსათვის საქმის ხელახალი განხილვისათვის დაბრუნების საფუძველი.

სარეზოლუციო ნაწილი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლით და


დაადგინა:

1. მ. თ-ასა და საქართველოს გენერალური პროკურატურის საკასაციო საჩივრები დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2024 წლის 18 იანვრის განჩინება გასაჩივრებულ ნაწილში და საქმე ხელახალი განხილვისათვის დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს სხვა შემადგენლობას;
3. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.



თავმჯდომარე: გ. მაკარიძე


მოსამართლეები: ქ. ცინცაძე


თ. ოქროპირიძე