¹ბს-112-105-(კ-06) 20 ივნისი, 2006წ.
ქ. თბილისი


ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა
პალატამ შემდეგი შემადგენლობით:

ნათია წკეპლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი)
მოსამართლეები: ლალი ლაზარაშვილი, ნინო ქადაგიძე

საქმის განხილვის ფორმა _ ზეპირი მოსმენის გარეშე

კასატორი (მოსარჩელე) _Bნ. გ-ა

მოწინააღმდეგე მხარე (მოპასუხე) _ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო

გასაჩივრებული გადაწყვეტილება _ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2005 წლის 9 დეკემბრის გადაწყვეტილება

დავის საგანი _ ადმინისტრაციული აქტის ბათილად ცნობა, სამუშაოზე აღდგენა, იძულებითი განაცდურის ანაზღაურება


საკასაციო სასამართლომ საქმის მასალების გაცნობის შედეგად
გ ა მ ო ა რ კ ვ ი ა :

2004 წლის 12 ნოემბერს ნ. გ-მ სარჩელი აღძრა თბილისის მთაწმინდა-კრწანისის რაიონულ სასამართლოში მოპასუხე საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს მიმართ, რომლითაც მოითხოვა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის ბრძანების გაუქმება, სამუშაოზე აღდგენა და იძულებითი განაცდურის ანაზღაურება /იხ.ს.ფ. 3-4/.
საქმის გარემოებები:
ნ. გ-ა 1978 წლიდან მუშაობდა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროში სხვადასხვა თანამდებობაზე, ბოლოს ...ის სამმართველოს უფროსის ...ედ. მას არაერთხელ ჰქონდა მიღებული სხვადასხვა მატერიალური და მორალური წახალისება კარგი და ნაყოფიერი მუშაობისთვის და ხასიათდებოდა, როგორც ერთ-ერთი წამყვანი მუშაკი. საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 11 აპრილის ბრძანებით მოსარჩელე გათავისუფლდა სამუშაოდან “საჯარო სამსახურის შესახებ" საქართველოს კანონის 97-ე მუხლით გათვალისწინებული შტატების შემცირების მოტივით.
სარჩელის ფაქტობრივი საფუძვლები:
ნ. გ-ს მოსაზრებით, მინისტრის მიერ გამოცემული ბრძანება მიღებული იყო კანონის დარღვევით, ვინაიდან “საჯარო სამსახურის შესახებ" საქართველოს კანონის 108.1 მუხლის საფუძველზე მუშაკი უნდა გაეფრთხილებინათ გათავისუფლებამდე ერთი თვით ადრე, ხოლო მოსარჩელე გააფრთხილეს ოთხი თვით ადრე. ამასთან, იგი გაფრთხილებული იყო, როგორც ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს მუშაკი და არა ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს მუშაკი. ასევე, განცხადება გაფრთხილების თაობაზე გამოქვეყნდა ლიკვიდაციის მოტივით და არა შტატების შემცირების გამო. მოსარჩელის განმარტებით, ბრძანება გამოიცა არაუფლებამოსილი პირის მიერ, რადგან “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 93-ე მუხლის საფუძველზე გაფრთხილების უფლება ჰქონდა ინფრასტრუქტურის და განვითარების მინისტრს და არა ეკონომიკური განვითარების მინისტრს.
სარჩელის სამართლებრივი საფუძვლები:
მოსარჩელის მითითებით, “საჯარო სამსახურის შესახებ”K კანონის 97-ე მუხლის თანხმად, შემცირებასთან დაკავშირებით, ადმინისტრაცია ვალდებული იყო შეეთავაზებინა მოსარჩელისათვის ალტერნატიული თანამდებობა, რაც არ გაკეთებულა. აღსანიშნავია ისიც, რომ მოსარჩელემ წერილობით მიმართა მინისტრს და მოითხოვა სამინისტროს ვაკანსიების კადრებით დაკომპლექტების პროცესში გაეთვალისწინებინათ მისი ოჯახური მდგომარეობა, მაგრამ საპასუხო წერილი არ მიუღია. “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 14.2 მუხლისა და შრომის კანონთა კოდექსის 36-ე მუხლის თანახმად, გათავისუფლების დროს ადმინისტრაციას უნდა შეერჩია მუშაკები უპირატესი დარჩენის უფლებით, რაც არ მომხდარა, ვინაიდან მოსარჩელე იყო მარტოხელა დედა, კვალიფიკაციითა და შრომის ნაყოფიერებით სხვა თანამშრომლებზე მეტი გამოცდილების და ხანგრძლივი სტაჟის მქონე, რომელთა გათვალისწინების შემთხვევაში, მოსარჩელე უნდა დარჩენილიყო დაკავებულ თანამდებობაზე. აგრეთვე, მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ დარღვეული იყო შრომის კანონთა კოდექსის 37.1 მუხლი, რომლის თანახმად დაუშვებელი იყო მუშაკის გათავისუფლება პროფკავშირების თანხმობის გარეშე /იხ.ს.ფ. 3,4/.
თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 7 აპრილის გადაწყვეტილებით ნ. გ-ს სარჩელი დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილი ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს ბრძანება ნ. გ-ს გათავისუფლების შესახებ; მოსარჩელე აღდგენილ იქნა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროში გათავისუფლებამდე დაკავებულ ან ტოლფას თანამდებობაზე; მოპასუხეს დაეკისრა იძულებითი განაცდურის ანაზღაურება, რაც რაიონულმა სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:
რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია შემდეგი ფაქტები:
ნ. გ-ე მუშაობდა საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების ... სამმართველოს უფროსის ...ის თანამდებობაზე და “საჯარო სამსახურის შეხაებ” კანონის მე-4, მე-5 და მე-6 მუხლების თანახმად წარმოადგენდა საჯარო მოსამსახურეს. 2004 წლის 19 ივლისს საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის ბრძანებით, “საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ” 2004 წლის 24 ივნისის საქართველოს კანონის შესაბამისად, საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ლიკვიდაციის, მისი ფუნქციების საქართველოს ეკონომიკის სამინისტროსათვის გადაცემისა და ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს შექმნის გამო, “საჯარო სამსახურის შესახებ” საქართველოს კანონის მოთხოვნათა გათვალისწინებით, ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს თანამშრომლები ლიკვიდაციასთან დაკავშირებით გაფრთხილებულ იქნენ მოსალოდნელი გათავისუფლების შესახებ. საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 30 ივლისის ბრძანებით, საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ცენტრალური აპარატის თანამშრომლებს 2004 წლის 1 აგვისტოდან გაუგრძელდათ დაკავებულ თანამდებობებზე მუშაობის უფლებამოსილების ვადა_საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს დებულების შესაბამისად დამტკიცებული საშტატო განრიგით გათვალისწინებული თანამდებობების დაკომპლექტებამდე. 2004 წლის 10 სექტემბერს საქართველოს მთავრობის დადგენილებით დამტკიცდა “საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს დებულება”, ხოლო 2004 წლის 5 ნოემბერს საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის ბრძანებით, “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 58-ე და 97-ე მუხლების საფუძველზე, მოსარჩელე გათავისუფლდა თანამდებობიდან. ამასთან, სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოსარჩელე მუშაობდა საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროში, ხოლო 2004 წლის 24 ივნისს “საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ” საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანისა და საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ლიკვიდაციისათვის განსაზღვრული ვადის გასვლის შემდეგ, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 30 ივლისის ბრძანებით გაუგრძელდა თანამდებობაზე მუშაობის უფლებამოსილების ვადა. აღნიშნული ბრძანებით, მოსარჩელეს თანამდებობაზე ყოფნის ვადა გაუგრძელდა უკვე საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროში და, შესაბამისად, სამსახურიდან გათავისუფლდა, როგორც ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს თანამშრომელი.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სასამართლომ არ გაიზიარა მოპასუხის მოტივი, რომ მოსარჩელე სამუშაოდან გათავისუფლდა, როგორც საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს თანამშრომელი, სამინისტროს ლიკვიდაციის გამო. სასამართლო ასევე არ დაეთანხმა მოპასუხის პოზიციას გათავისუფლების ბრძანებაში “საჯარო სამსახურის შესახებ” საქართველოს კანონის 97-ე მუხლის გამოყენების თაობაზე, ვინაიდან აღნიშნული ნორმა ითვალისწინებდა მუშაკის სამუშაოდან დათხოვნას შტატების შემცირების საფუძვლით, ხოლო მოპასუხე მხარის მიერ არ იქნა წარმოდგენილი აღნიშნულის დამადასტურებელი მტკიცებულება. ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-17 მუხლის შესაბამისად, მოპასუხე ვალდებული იყო წარმოედგინა შესაბამისი მტკიცებულებები. სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ნ. გ-მ 2004 წლის 31 აგვისტოს განცხადებით მიმართა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრს, სადაც მოსალოდნელ ლიკვიდაციასთან დაკავშირებით, მისი ოჯახური პირობების გათვალისწინებით, ითხოვდა გადაწყვეტილიყო მისი შრომითი მოწყობის საკითხი, რაზედაც მას პასუხი არ მიუღია და სამუშაოდან გათავისუფლებამდე მისთვის სხვა თანამდებობა არ შეუთავაზებიათ. სასამართლოს განმარტებით, “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 96-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, დაწესებულების რეორგანიზაცია არ ქმნიდა საფუძველს მოხელის გასათავისუფლებლად. მითითებული კანონის 97-ე მუხლის I ნაწილის თანახმად კი, თუ დაწესებულების რეორგანიზაციას თან სდევდა შტატების შემცირება, მოხელე შეიძლება გათავისუფლდეს სამსახურიდან, ხოლო ამავე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, იგი არ შეიძლება გათავისუფლდეს, თუ თანახმაა დაინიშნოს სხვა თანამდებობაზე. აღნიშნულიდან გამომდინარე, სასამართლომ მიიჩნია, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 5 ნოემბრის გასაჩივრებული ბრძანება მოსარჩელის გათავისუფლების ნაწილში, როგორც ადმინისტრაციული გარიგების შეწყვეტისას ცალმხრივი ნების გამოვლენა, ეწინააღმდეგებოდა “საჯარო სამსახურის შესახებ” საქართველოს კანონის 96-ე მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნებს და მითითებული კანონის 112-ე მუხლისა და 127-ე მუხლის მე-5 პუნქტის თანახმად, მოხელის სამსახურში აღდგენის და მისთვის სახელფასო განაცდურის ანაზღაურების სამართლებრივ საფუძველს წარმოადგენდა /იხ. ს.ფ. 52-56/
რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრომ, რომლითაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა შემდეგი მოტივით:
2004 წლის 24 ივნისს “საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ” საქართველოს კანონში განისაზღვრა ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ლიკვიდაციის ერთთვიანი ვადა. 2004 წლის 19 ივლისს საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის ბრძანებით, “საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ” საქართველოს კანონის შესაბამისად, საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ლიკვიდაციის, მისი ფუნქციების საქართველოს ეკონომიკის სამინისტროსათვის გადაცემისა და ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს შექმნის გამო, “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის მოთხოვნათა გათვალისწინებით, ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს თანამშრომლები გაფრთხილებული იყვნენ მათი მოსალოდნელი გათავისუფლების შესახებ, მათ შორის, ნ. გ-ც, რომელიც პირადად გაეცნო აღნიშნულ ბრძანებას, დაეთანხმა და დაადასტურა ხელმოწერით. აპელანტის მითითებით, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 30 ივლისის ბრძანებით, საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ცენტრალური აპარატის თანამშრომლებს 2004 წლის 1 აგვისტოდან გაუგრძელდათ დაკავებულ თანამდებობებზე მუშაობის უფლებამოსილების ვადა, საქართველოს ეკონომიკური სამინისტროს დებულების შესაბამისად დამტკიცებული საშტატო განრიგით გათვალისწინებული თანამდებობების დაკომპლექტებამდე. ამდენად, ნ. გ-სათვის ცნობილი იყო, რომ იგი ¹01/03-01/388 ბრძანებით გარკვეული ვადით იყო დანიშნული და მას აღნიშნული ბრძანება არ გაუსაჩივრებია. აღნიშნულიდან გამომდინარე, სადავო ბრძანება გამოიცა “საჯარო სამსახურის შესახებ" საქართველოს კანონის 94-ე მუხლის სრული დაცვით. ამასთან, აპელანტმა აღნიშნა, რომ ნ. გ-ს მიერ დაკავებული თანამდებობა გაუქმებული იყო და მოქმედ საშტატო განრიგში არ არსებობდა /იხ.ს.ფ.55-58/.
სააპელაციო სასამართლოს 2005 წლის 9 დეკემბრის გადაწყვეტილებით საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა, შესაბამისად, გაუქმდა თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 7 აპრილის გადაწყვეტილება; ნ. გ-ს სარჩელი არ დაკმაყოფილდა, რაც სააპელაციო სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია შემდეგი ფაქტები:
ნ. გ-ა მუშაობდა საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ... სამმართველოს ...ედ. 2004 წლის 24 ივნისს “საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე" კანონით განისაზღვრა სამინისტროს ლიკვიდაციის ერთვიანი ვადა. საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 19 ივლისის ბრძანებით ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს თანამშრომლები გააფრთხილეს სამსახურიდან მოსალოდნელი გათავისუფლების თაობაზე, ხოლო საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 30 ივლისის ბრძანებით ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ცენტრალური აპარატის თანამშრომლებს, 2004 წლის 1 აგვისტოდან გაუგრძელდათ უფლებამოსილების ვადა ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს დებულების შესაბამისად დამტკიცებული საშტატო განრიგით გათვალისწინებული თანამდებობების დაკომპლექტებამდე. საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 1 ოქტომბრის ბრძანებით დამტკიცდა სამინისტროს ცენტრალური აპარატის საშტატო განრიგი. ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 5 ნოემბრის ბრძანებით ნ. გ-ა სხვა თანამშრომლებთან ერთად გათავისუფლდა ... სამმართველოს უფროსის მოადგილის თანამდებობიდან. სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა აპელანტის მოსაზრება და მიიჩნია, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროსა და ნ. გ-ს შორის არსებულ შრომითი ურთიერთობების საფუძველს წარმოადგენდა მინისტრის 2004 წლის 30 ივლისის ბრძანება, რომლითაც ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ცენტრალური Pაპარატის თანამშრომლებს უფლებამოსილება გაუგრძელდათ ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს დებულების შესაბამისად დამტკიცებული საშტატო განრიგით გათვალისწინებული თანამდებობების დაკომპლექტებამდე. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ნ. გ-სთან შრომითი ურთიერთობა განისაზღვრა გარკვეული ვადით, რაც მოსარჩელეს სადავოდ არ გაუხდია.
სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 1 ოქტომბრის ბრძანებით დამტკიცდა სამინისტროს ცენტრალური აპარატის საშტატო განრიგი, ე.ი. ამ მომენტისათვის გასული იყო ვადა, რომელიც ნ. გ-სთან შრომით ურთიერთობას განსაზღვრავდა. აღნიშნულ გარემოებათა გათვალისწინებით, სააპელაციო პალატამ არ გაიზიარა რაიონული სასამართლოს მოსაზრება, რომ ნ. გ-ს საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ლიკვიდაციისათვის განსაზღვრული ვადის გასვლის შემდეგ, საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 30 ივლისის ბრძანებით გაუგრძელდა უფლებამოსილების ვადა ეკონომიკური განვითარების სამინისტროში, და შესაბამისად, სამსახურიდან გათავისუფლდა მითითებული სამინისტროს რეორგანიზაციის გამო. სააპელაციო პალატამ ასევე არ გაიზიარა ნ. გ-ს მოსაზრება, რომ გათავისუფლებისას დარღვეული იყო “საჯარო სამსახურის შესახებ" საქართველოს კანონის 97-ე მუხლის მე-2 პუნქტისა და შრომის კანონთა კოდექსის 36-ე მუხლის მოთხოვნები, ვინაიდან მითითებულ ნორმათა მოქმედება არ ვრცელდებოდა გარკვეული ვადით დადებულ შრომით ურთიერთობებზე /იხ.ს.ფ. 106-111/.
სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ნ. გ-მ, რომლითაც მოითხოვა სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმის ხელახალი განხილვისათვის იმავე სასამართლოსთვის დაბრუნება.
კასაციის მოტივი:
საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის ბრძანებით საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ცენტრალური აპარატის თანამშრომლების უფლებამოსილების ვადა გაგრძელდება დამტკიცებული საშტატო განრიგით გათვალისწინებული თანამდებობების დაკომპლექტებამდე. ამასთან, სასამართლომ ამ გარემოებას გარკვეული ვადით სამსახურში დანიშვნის კვალიფიკაცია მიანიჭა, კასატორის გათავისუფლება მიიჩნია კანონიერად და არ გაითვალისწინა, რომ ერთი სამინისტროს მიერ თანამშრომლის გაფრთხილება შესაძლო გათავისუფლების შესახებ არ შეიძლება მიჩნეულიყო მეორე სამინისტროს მიერ ამავე მუშაკთან დადებულ ვადიან შრომით ხელშეკრულებად; შტატების დაკომპლექტება თეორიულად არ შეიძლება, ვინაიდან იგი უნდა მოჰყვეს შესაბამისი თანამდებობებიდან მუშაკების წინასწარ გათავისუფლებას, რომელიც, თავის მხრივ, შესაძლებელია მხოლოდ შტატების დაკომპლექტების, ანუ მათი გათავისუფლებისა და ახალი თანამშრომლების დანიშვნის ბრძანების შემდეგ; მინისტრის ბრძანებას, რომლითაც გაგრძელდა მისი წინამორბედი სამინისტროების აპარატის მუშაკებისათვის უფლებამოსილების ვადა, “ნორმატიული აქტების შესახებ” კანონის საფუძველზე გააჩნია ნაკლები იურიდიული ძალა, ვიდრე “აღმასრულებელი ხელისუფლების შესახებ კანონში ცვლილებების შეტანის შესახებ” კანონს, რომლითაც დადგინდა ამ სამინისტროების შერწყმის სხვა ვადა. კასატორის მითითებით, მინისტრის ბრძანება წარმოადგენს უკანონო სამართლებრივ აქტს, რომელის გამოყენების უფლება, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის მე-6 მუხლის შესაბამისად, სასამართლოს არ ჰქონდა; ამასთან, ბრძანება უკანონოა, “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 96.5 მუხლის თანახმად, ვინაიდან მინისტრმა გააგრძელა კანონით განსაზღვრული ვადა, მაგრამ უკანა რიცხვით; სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა, კერძოდ, “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 94.1 მუხლი, რომელიც ეწინააღმდეგება ამავე კანონის 23.1 მუხლის მოთხოვნებს და დასაშვებია მხოლოდ ამავე კანონის 23.2 მუხლით განსაზღვრული პირების მიმართ, რომელთა რიცხვს კასატორი არ მიეკუთვნება; საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 230-ე მუხლის შესაბამისად, მოპასუხის გამოუცხადებლობისას სასამართლო ვალდებული იყო გამოეტანა გადაწყვეტილება სარჩელში მითითებული გარემოებების აღიარებით, ვინაიდან აპელანტი სასამართლოს არც ერთ სხდომას არ დასწრებია. კასატორის განმარტებით, ეკონომიკის სამინისტრო შეერწყა ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს და იგი გათავისუფლებულ იქნა არა ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროდან არამედ, ეკონომიკის სამინისტროდან, ამასთან, უკანონო ბრძანება ეხება არა ეკონომიკის სამინისტროს თანამშრომლებს არამედ, ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს თანამშრომლებს, ხოლო მათი გათავისუფლება მოხდა არა ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს არამედ, ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს შტატების დაკომპლექტებამდე. ამასთან, შტატების დაკომპლექტება “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 21-ე მუხლის მიხედვით, გულისხმობს სახელმწიფო მოხელის თანამდებობაზე მიღებას დანიშვნით ან არჩევით, რაც არ მომხდარა.
კასატორის მითითებით, სადავო ბრძანება უკანონოა შემდეგ გარემოებათაA გამო: 1. იგი არ ეხება ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს თანამშრომლებს, რომლის სტატუსიც ნ. გ-ს გააჩნდა “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 97-ე და 14.2 მუხლების საფუძველზე და რაც დასტურდება სადავო ბრძანების ბლანკით, ხელმომწერის თანამდებობით და გერბიანი ბეჭდით, მიღებული ხელფასებით 2. ბრძანება არის ინფორმაციული ხასიათის და არ ადგენს მხარეთა შრომითი ურთიერთობების წესს. “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 108.1 მუხლის თანახმად, სამინისტროს მიერ არ არის დაცული ერთთვიანი წინასწარი გაფრთხილების მოთხოვნა, ანუ გაფრთხილება მოხდა ხუთი თვით ადრე; ბრძანება ეხება ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს, ხოლო ხელს აწერს ეკონომიკური განვითარების მინისტრი; დარღვეულია “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 97.2 მუხლის მოთხოვნა, მოხელე არ შეიძლება გათავისუფლდეს სამსახურიდან, თუ იგი თანახმაა, დაინიშნოს სხვა თანამდებობაზე, რის შეთავაზებაც არ მომხდარა.
კასატორს მიაჩნია, სადავო ბრძანება, რომელიც სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია ვადიან შრომით ხელშეკრულებად, არ შეიძლება განხილვის პროცესში მიღებულ იქნეს მტკიცებულების სახით, როგორც საქმისთვის არაარსებითი მტკიცებულება. კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ დაარღვია “პროფესიული კავშირების შესახებ” კანონის მოთხოვნები, არ გამოუკვლევია კასატორის პროფკავშირული საქმიანობისათვის დევნის მტკიცებულებებით, კერძოდ, რატომ იყო ბრძანებაში შესული სამინისტროს რამდენიმე და არა ყველა თანამშრომელი, რა ნიშნით მოხდა მათი შერჩევა, რატომ დაედო გათავისუფლებას საფუძვლად “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 97-ე მუხლი (რეორგანიზაცია) და არა 96-ე მუხლი (ლიკვიდაცია), რატომ არ გამოცხადდა აპელანტი სხდომაზე. კასატორმა მიუთითა, რომ მისი გათავისუფლება მოხდა შემდეგი გარემოებების გაუთვალისწინებლად კერძოდ, სამინისტროში მუშაობის პერიოდში მას არ მიუღია შენიშვნა, არამედ, პირიქით, დაჯილდოებული იყო სიგელებით, წერილობითი მადლობებით და სისტემატურად ღებულობდა პრემიებს. თანამშრომელთა შორის მას გააჩნდა ყველაზე ხანგრძლივი სტაჟი. ის არის ოჯახის ერთადერთი მარჩენალი და მარტოხელა დედა, რომელსაც მთელი მუშაობის პერიოდში არ ექვითებოდა საშემოსავლო და სარგებლობდა კანონით გათვალისწინებული ყველა შეღავათებით, გავლილი ჰქონდა ტესტირება /იხ. ს.ფ. 118-129/.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2006 წლის 30 მაისის განჩინებით ნ. გ-ს საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნა დასაშვებად საქართველოს ადმინისტრაციული კოდექსის 34.3 “ა” პუნქტის შესაბამისად /აბსოლუტური კასაცია/ (იხ. ს.ფ. 131-134) .

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის მოტივების საფუძვლიანობის და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ ნ. გ-ს საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ. შესაბამისად, გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციული საქმეთა პალატის 2005 წლის 9 დეკემბრის გადაწყვეტილება და საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს შემდეგ გარემოებათა გამო:
სააპელაციო სასამართლოს მიერ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გამოტანისას დარღვეულია მატერიალური და საპროცესო სამართლის ნორმები, კერძოდ, სსსკ-ის 393-ე და 394-ე მუხლების მოთხოვნები, სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, სწორი შეფასება არ მიეცა საქმის მასალებს, საქმეზე ფაქტობრივი გარემოებები დადგენილია არასრულად, სწორად არ იქნა საქმის მასალები გამოკვლეული და დადგენილი ფაქტები, გადაწყვეტილება იურიდიული თვალსაზრისით დაუსაბუთებულია.
სსსკ-ის 407.2. მუხლის შესაბამისად საოლქო სასამართლოს კოლეგიის ან პალატის მიერ დამტკიცებულად ცნობილი ფაქტობრივი გარემოებები სავალდებულოა სასამართლოსათვის, თუ წამოყენებული არ არის დამატებითი და დასაბუთებული საკასაციო პრეტენზია.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ კონკრეტულ შემთხვევაში საკასაციო საჩივარი დასაბუთებულია, რამდენადაც თბილისის სააპელაციო სასამართლომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილებით შეცვალა რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება, რითაც დაკმაყოფილდა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს სააპელაციო საჩივარი - უარი ეთქვა მოსარჩელე ნ. გ-ს გათავისუფლების შესახებ ბრძანების ბათილად ცნობის, სამუშაოზე აღდგენისა და იძულებითი განაცდურის აღდგენის ნაწილში. აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო სასამართლომ დააფუძნა იმ გარემოებას, რომ ნ. გ-სა და ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს შორის დადებული იყო ვადიანი შრომითი ხელშეკრულება და იგი გრძელდებოდა ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს დებულების შესაბამისად დამტკიცებული საშტატო განრიგით გათვალისწინებული თანამდებობების დაკომპლექტებამდე. შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლომ ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 94.1 მუხლის საფუძველზე ნ. გ-ს სამსახურიდან გათავისუფლება მიიჩნია საფუძვლიანად.
როგორც საქმის მასალებით ირკვევა, ნ. გ- მუშაობდა საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროში და 2004 წლის 24 ივნისის ,,საქართველს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ” საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის შედეგად საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ლიკვიდაციასთან განსაზღვრული ვადის გასვლის შემდეგ საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2004 წლის 30 ივლისის ¹01/03-01/388 ბრძანებით გაუგრძელდა თანამდებობაზე მუშაობის ვადა.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ზემოაღნიშნული ბრძანების საფუძველზე ნ. გ-ს მუშაობის უფლებამოსილება გაუგრძელდა უკვე საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროში, შესაბამისად, კასატორი თანამდებობიდან გათავისუფლების დროს წარმოადგენდა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს თანამშრომელს, მით უფრო იმ პირობებში, როცა ამ უკანასკნელს სამსახურებრივი უფლებამოსილება გაუგრძელდა საქართველოს ეკონომიკის სამინისტროში.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, ვინაიდან ნ. გ-ა გათავისუფლების დროს არ წარმოადგენდა ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს თანამშრომელს, შესაბამისად, იგი ვერ იქნებოდა გათავისუფლებული ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს ლიკვიდაციის საფუძველზე. საკასაციო პალატა ვერ გაიზიარებს მოწინააღმდეგე მხარის პოზიციას, რომ ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს მიერ სადავო ბრძანებაში კასატორის სამსახურიდან გათავისუფლების საფუძვლად ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 97-ე მუხლის მითითება წარმოადგენს ტექნიკურ ხასიათის უზუსტობას, რადგან აღნიშნული გარემოების დამადასტურებელი მტკიცებულებები მის მიერ არც პირველი ინსტანციის და არც სააპელაციო სასამართლოებში წარდგენილი არ ყოფილა.
საკასაციო სასამართლო ევროპის სოციალური ქარტიის (რატიფიცირებულია საქართველოს პარლამენტის 2005 წლის 1 ივლისის ¹1876-რს დადგენილებით,) 4.4. მუხლის საფუძველზე (საქართველო სავალდებულო შესასრულებლად აღიარებს მითითებულ პუნქტში ევროპის სოციალური ქარტიით დადგენილ მოთხოვნებს) განმარტავს, რომ დასაქმების შეწყვეტის შემთხვევაში თითოეული მუშაკისათვის აღიარებულია შეტყობინების წინასწარი მიღების უფლება.
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 108.1 მუხლის თანახმად მოხელე სამსახურიდან გათავისუფლებამდე გაფრთხილებულ უნდა იქნეს ერთი თვით ადრე. საქმეში არსებული ¹01/03-01/513 ბრძანება ნ. გ-ს მოსალოდნელი გათავისუფლების შესახებ ეხება მის შესაძლო გათავისუფლებას ინფრასტრუქტურისა და განვითარების სამინისტროს სამსახურიდან ლიკვიდაციის გამო და აღნიშნული ბრძანება (გაფრთხილების თაობაზე) ვერ გავრცელდება ნ. გ-ს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს სამსახურიდან გათავისუფლებაზე, რამდენადაც ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 108.1 მუხლის მოთხოვნის დაცვით ნ. გ-ა გათავისუფლებამდე ერთი თვით ადრე უნდა გაეფრთხილებინა, როგორც ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს თანამშრომელი სამსახურიდან გათავისუფლების თაობაზე, რაც სააპელაციო სასამართლოს არ გამოუკვლევია და შესაბამისი შეფასება აღნიშნული გარემოებისათვის არ მიუცია.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისას არსებითად უნდა იმსჯელოს სარჩელის საფუძვლიანობაზე და გამოიკვლიოს ის გარემოება, ნ. გ-ა გათავისუფლებულ იქნა რა ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 97-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, რეორგანიზაციის შედეგად, რასაც თან ახლდა შტატების შემცირება, ადმინისტრაციამ გათავისუფლებამდე ერთი თვით ადრე გააფრთხილა თუ არა მოსალოდნელი გათავისუფლების შესახებ და გათავისუფლებისას შესთავაზა თუ არა მას სხვა თანამდებობა, რამდენადაც “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 97.2. მუხლის თანახმად, მოხელე არ შეიძლება გაათავისუფლონ სამსახურიდან, თუ იგი თანახმაა დაინიშნოს სხვა თანამდებობაზე. საქმეში არსებული მასალებით არ დგინდება შესთავაზა თუ არა ეკონომიკური განვითარების სამინისტრომ მოსარჩელეს სხვა თანამდებობა, ასევე, გაითვალისწინა თუ არა მისი უპირატესი დარჩენის უფლება.
საკასაციო სასამართლო “საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 97.2. მუხლის საფუძველზე განმარტავს, რომ მითითებული ნორმა ამკრძალავი ხასიათისაა და დაუშვებლად მიიჩნევს მოხელის გათავისუფლებას, თუ იგი თანახმაა სხვა თანამდებობაზე დანიშვნისა, ამგვარი თანხმობა კი თავისთავად განაპირობებს ადმინისტრაციის მხრიდან შეთავაზების აუცილებლობას, აღნიშნული პირობა საჯარო მოხელეთათვის კანონით დადგენილი გარანტიების ერთ-ერთი სახეა, რაც ადმინისტრაციის მხრიდან ექვემდებარება დაცვას.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ამ ნაწილში საქმე საჭიროებს დამატებით გამოკვლევას, კერძოდ, სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახლა განხილვისას უნდა დაადგინოს ფაქტობრივი გარემოებები და გამოიკვლიოს, რამდენი საშტატო ერთეული შენარჩუნდა შტატების შემცირების შემდეგ ეკონომიკური განვითარების სამინისტროში, სადაც გათავისუფლებამდე მუშაობდა კასატორი, ადმინისტრაციის მიერ დაცულია თუ არა ,,შრომის კანონთა კოდექსის” 36-ე მუხლის მოთხოვნები, რომლებიც განსაზღვრავენ მუშაკის სამუშაოზე დარჩენის უპირატეს უფლებას და ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 96.3 მუხლის დებულებები, რომლებიც, დაწესებულების რეორგანიზაციისას, რომელსაც თან სდევს შტატების შემცირება, დაწესებულების ხელმძღვანელს ანიჭებს ატესტაციის შედეგების გათვალისწინების უფლებას.
საკასაციო სასამართლო ,,საჯარო სამსახურის შესახებ” კანონის 127.5 მუხლის საფუძველზე განმარტავს, რომ სასამართლოს მიერ სამსახურიდან გათავისუფლების შესახებ ბრძანების არაკანონიერად აღიარების შემთხვევაში მოხელე ექვემდებარება დაუყოვნებლივ აღდგენას, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა იგი უარს ამბობს აღდგენაზე. აღნიშნული ნორმის შინაარსიდან გამომდინარე, მოხელე აღდგენილ უნდა იქნეს მხოლოდ გათავისუფლებამდე დაკავებულ თანამდებობაზე, ამდენად, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისას უნდა დაადგინოს, შენარჩუნებულია თუ არა ნ. გ-ს მიერ გათავისუფლებამდე დაკავებული თანამდებობა და აქვს თუ არა ადმინისტრაციას ამ თანამდებობაზე კასატორის აღდგენის შესაძლებლობა.
ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სსსკ-ის 411-ე მუხლის თანახმად შეუძლებელია საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების მიღება, რამდენადაც სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვისას არ იქნა დადგენილი საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე ფაქტობრივი გარემოებები, რის გამოც მოცემული საქმე ექვემდებარება ხელახლა განხილვას. სააპელაციო სასამართლომ ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-4 და მე-19 მუხლებით მინიჭებული უფლებამოსილების საფუძველზე უნდა გამოიკვლიოს მითითებული გარემოებები ობიექტური და კანონიერი გადაწყვეტილების დადგენის მიზნით.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53.4. მუხლის შესაბამისად, სასამართლო ხარჯები უნდა გადანაწილდეს საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების დადგენისას.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა რა ადინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 1.2, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53-ე, 372-ე, 390-ე, 393-ე, 399-ე, 408.3, 411-ე მუხლებით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა :

1. ნ. გ-ს საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2005 წლის 9 დეკემბრის გადაწყვეტილება და საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;
3. სასამართლო ხარჯები გადანაწილდეს საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების დადგენისას;
4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება;