ას-280-264-2011 14 ივნისი, 2011 წელი
ქ.თბილისი

სამოქალაქო საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:

ბესარიონ ალავიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი)
ნუნუ კვანტალიანი, პაატა ქათამაძე


სხდომის მდივანი _ ლელა სანიკიძე

კასატორი _ შპს “ჯ-ი” (მოპასუხე)

წარმომადგენელი _ კ.ნ-შვილი

მოწინააღმდეგე მხარე _ გ.კ-ძ (მოსარჩელე)

წარმომადგენელი _ მ.ს-ძე

გასაჩივრებული განჩინება – თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის 2010 წლის 30 სექტემბრის განჩინება

კასატორის მოთხოვნა – გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება

დავის საგანი _ კომპენსაციის ანაზღაურება

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

გ.კ-ძემ სარჩელი აღძრა სასამართლოში შპს “ჯ-ის” მიმართ მოპასუხისათვის 50000 ლარის დაკისრების მოთხოვნით შემდეგი საფუძვლით: 2006 წლის 16 ივნისიდან შპს “ჯ-ის” დაკვეთით სხვადასხვა სატელევიზიო ეთერის მეშვეობით გადაიცემოდა სარეკლამო რგოლი, რომელშიც გ.კ-ძის გამოსახულება გამოყენებული იქნა მისი თანხმობის გარეშე, შესაბამისად, “საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონის თანახმად, მოპასუხე ვალდებულია, გადაუხადოს გ.კ-ძს მისაღები ფულადი ანაზღაურება ათმაგი ოდენობით.
შპს “ჯ-მა” სარჩელი არ ცნო შემდეგი დასაბუთებით: სარეკლამო რგოლში “ჩვენ არასოდეს გიღალატებთ” არ ყოფილა გამოყენებული გ.კ-ძის გამოსახულება, შპს “ჯ-ს” სარეკლამო კლიპის “ჩვენ არასოდეს გიღალატებთ” ტელეკომპანიების მეშვეობით გაშუქების შედეგად მატერიალური მოგება არ მიუღია. ზიანის ანაზღაურება შეიძლება მოთხოვნილ იქნეს მხოლოდ იმ მოგების სახით, რომელიც წარმოექმნა ხელმყოფს, ამდენად, დავის გადაწყვეტისას “საავტორო და მომიჯნავე უფლებათა შესახებ” საქართველოს კანონის გამოყენება არ შეიძლება.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2009 წლის 12 ოქტომბრის გადაწყვეტილებით გ.კ-ძის სარჩელი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა, შპს “ჯ-ს” გ.კ-ძის სასარგებლოდ დაეკისრა 25000 ლარის გადახდა.
საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა შპს “ჯ-მა”, რომელმაც მოითხოვა სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს შეგებებული სააპელაციო საჩივრით მიმართა გ.კ-ძემ და მოითხოვა ახალი გადაწყვეტილებით მისი სარჩელის სრულად დაკმაყოფილება.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის 2010 წლის 30 სექტემბრის განჩინებით შპს “ჯ-ის” სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, ასევე არ დაკმაყოფილდა გ.კ-ძის შეგებებული სააპელაციო საჩივარი. აღნიშნული განჩინების მიღებისას სასამართლომ იხელმძღვანელა შემდეგი მოსაზრებებით:
სააპელაციო პალატამ გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ დადგენილი გარემოება იმასთან დაკავშირებით, რომ შპს “ჯ-ის” დაკვეთით გასულ სარეკლამო რგოლში “ჩვენ არასოდეს გიღალატებთ” გამოყენებულია გ.კ-ძის გამოსახულება მისი ნებართვის გარეშე. სადავო სარეკლამო რგოლის ჩანაწერის ასლის მოპოვება იმ ტელეკომპანიებიდან, რომელთა ეთერის საშუალებითაც მოხდა მისი გადაცემა, მოსარჩელემ ვერ შეძლო იმ მიზეზით, რომ გასული იყო არქივში შენახვის ვადა. ჩანაწერის გადაცემაზე მოსარჩელეს უარი ეთქვა ასევე შპს “ჯ-ის” მიერ. მიუხედავად ამისა, საქმეში არსებული სხვა მტკიცებულებების _ სამაუწყებლო კომპანია “რუსთავი 2-დან” გამოთხოვილი გადაცემა “Pშ-ში” მომზადებული სიუჟეტის ვიდეოჩანაწერის, მოწმის სახით დაკითხული გ.ყ-ძისა და სტუდია “... ჯგუფის” გენერალური დირექტორის _ ქ.გ-ძის ჩვენებების ერთობლიობაში შეფასების საფუძველზე, სასამართლომ მიიჩნია, რომ ფილმში, რომლის საფუძველზეც დამზადდა კლიპი, მონაწილეობდა გ.კ-ძე.
სასამართლომ არ გაიზიარა შპს “ჯ-ის” მოსაზრება იმასთან დაკავშირებით, რომ სტუდია “... ჯგუფის” გენერალური დირექტორის _ ქ.გ-ძის ჩვენებით დასტურდება გ.კ-ძის ინფორმირებულობის ფაქტი ფილმის რეკლამის სახით გამოყენების თაობაზე, რისთვისაც მან მიიღო საზღაური 100 დოლარის ოდენობით. ამასთან, სასამართლომ სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 102-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე მიიჩნია, რომ მოწმის ჩვენებით არ შეიძლება დადასტურდეს კომპენსაციის მიღების ფაქტი. სასამართლოს შეფასებით, მოსარჩელის ფილმში მონაწილეობა თავისთავად არ ნიშნავს სარეკლამო კლიპში მონაწილეობაზე მის თანხმობას.
სააპელაციო სასამართლომ ყურადღება გაამახვილა შპს “ჯ-ის” ურთიერთგამომრიცხავ პოზიციაზე, სადაც ერთის მხრივ, მხარე უარყოფს სარეკლამო რგოლში მოსარჩელის გამოსახულების გამოყენების ფაქტს, ხოლო მეორეს მხრივ, მიუთითებს მოწმის იმ ჩვენებაზე, რომლითაც უნდა დადასტურდეს გამოსახულების გამოყენებისათვის გ.კ-ძის მიერ გარკვეული ანაზღაურების მიღების ფაქტი.
სასამართლომ არ გაიზიარა შეგებებული საპელაციო საჩივრის პრეტენზია დაკისრებული თანხის ოდენობასთან მიმართებით, კერძოდ, უმართებულოდ ჩათვალა გ.კ-ძის მტკიცება, რომ იგი უფლების მართლზომიერად რეალიზაციის შემთხვევაში მიიღებდა გაცილებით მაღალ ანაზღაურებას, რადგანაც სასამართლო დაეყრდნო მოწმე გ.ყ-ძის ჩვენებას, რომლის თანახმადაც “...ფილმის გადაღება მოხდა ერთ დღეში, ის რომ რეკლამა ყოფილიყო, მიახლოებით 1000 დოლარს მოითხოვდა”..., იგივე განმარტა მან მოსამართლის მიერ დასმულ შრკითხვაზე, თუ რამდენი იქნებოდა შემოსავალი კლიპის შემთხვევაში, რაზედაც უპასუხა, რომ “1000 აშშ დოლარი ან 700 აშშ დოლარი დღეში”... ვინაიდან სხვა მტკიცებულება, რომელიც უფრო მეტი თანხის მიღების შესაძლებლლობას დაადასტურებდა საქმეში არ მოიპოვებოდა, სააპელაციო სასამართლომ ჩათვალა, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლომ სწორი სამართლებრივი შეფასება მისცა საქმის ფაქტობრივ გარემოებებს, დავის გადაწყვეტისას მართებულად იხელმძღვანელა “საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-4, 47-ე და 59-ე მუხლებით, ასევე “რეკლამის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-4 მუხლით და სარჩელის ნაწილობრივ დაკმაყოფილებას საფუძვლად დაუდო ნორმათა სწორი განმარტება.
დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების, ასევე დარღვევის ხასიათისა თუ ინტენსივობის გათვალისწინებით, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილებით მოპასუხისათვის დაკისრებული კომპენსაცია გონივრულია და იგი შეესაბამება “სავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონის 59-ე მუხლის პირველი პუნქტის “ე” ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ ოდენობას.
სააპელაციო სასამართლოს განჩინება შპს “ჯ-ის” სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის ნაწილში საკასაციო წესით გაასაჩივრა შპს “ჯ-მა”, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით გ.კ-ძისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა შემდეგი საფუძვლებით:
სააპელაციო სასამართლომ საქმის განხილვისას დაარღვია კანონი, კერძოდ, არ გამოიყენა სამოქალაქო კოდექსის მე-18 და 413-ე მუხლები. სწორედ დასახელებული ნორმები ადგენენ არაქონებრივი ზიანის ფულადი ანაზღაურების წინაპირობებს, ამასთან სასამართლომ არასწორად გამოიყენა “საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონის დანაწესები, უმთავრესად კი, ამავე კანონის 59-ე მუხლი, რომელიც მისი გამოყენებისათვის სავალდებულოდ ითვალისწინებს, რომ სახეზე უნდა იყოს ზიანი, ზიანის მიმყენებელს მიღებული უნდა ჰქონდეს შემოსავალი, უფლებადარღვეულ პირს პოზირებისათვის არ უნდა ჰქონდეს მიღებული შემოსავალი და მიყენებული ზიანის ანაზღაურებისა და უფლების დამრღვევის მიერ მიღებული შემოსავლის ჩამორთმევის ნაცვლად, პირი კომპენსაციის გადახდას უნდა მოითხოვდეს.
გ.კ-ძის თავდაპირველი მოთხოვნა მორალური და მატერიალური ზიანის ანაზღაურება იყო, ხოლო საქმის სასამართლოს მთავარ სხდომაზე განხილვისას მოსარჩელემ შეცვალა სარჩელის საფუძველი მოპასუხის თანხმობის გარეშე და სასამართლომაც საქმე განიხილა სარჩელის შეცვლილი საფუძვლის ფარგლებში, არ გაითვალისწინა კასატორის მითითება აღნიშნულ დარღვევასთან მიმართებით, რის გამოც დაირღვა სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 83-ე მუხლის მოთხოვნები.
მოსარჩელის მითითება, რომ შპს “ჯ-ის” დაკვეთით ტელეკომპანიებში: “საზოგადოებრივი მაუწყებელი”, “რუსთავი 2”, “იმედი” 2006 წლის 16 ივნისიდან გადის კომპანია ჯ-ის სარეკლამო რგოლი, სადაც გამოყენებულია მოსარჩელის გამოსახულება მისი თანხმობის გარეშე, სინამდვილეს არ შეესებამება, ვინაიდან სარეკლამო რგოლში “ჩვენ არასოდეს გიღალატებთ” მისი გამოსახულება არ არის გამოყენებული, ამასთან მოსარჩელეს აღნიშნული გარემოების დამადასტურებელი მტკიცებულება სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 102-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად არ წარმოუდგენია, ხოლო სასამართლომ სარჩელის ნაწილობრივ დაკმაყოფილებას საფუძვლად დაუდო მხოლოდ გ.კ-ძის ახსნა-განმარტება, ისე, რომ არ დაუდგენია სადავო კლიპში მართლა მონაწილეობდა თუ არა გ.კ-ძე. სასამართლოს, გადაწყვეტილების გამოტანისას ასევე არ გამოუკვლევია მოპასუხის ბრალეულობის ნამდვილობა, რაც სამოქალაქო პასუხისმგებლობის დაკისრების წინაპირობას წარმოადგენს.
კასატორის განმარტებით, სასამართლომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილება დააფუძნა მოწმეების _ გ.ყ-ძისა და ქ.გ-ძის ჩვენებებს, რომლებმაც დაადასტურეს, რომ ფილმში, რომლის საფუძველზეც მომზადდა სადავო კლიპი, მონაწილეობდა გ.კ-ძე. სასამართლომ არ შეაფასა ამავე მოწმეთა ჩვენება იმ ნაწილში, რომლითაც მოწმეებმა დაადასტურეს, რომ ყველა მსახიობი, მათ შორის გ.კ-ძეც, ინფორმირებული იყო ფილმის რეკლამის სახით გამოყენების თაობაზე. ამასთან, გ.კ-ძემ პოზირებისათვის მიიღო საზღაური 100 დოლარის ოდენობით.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის 2011 წლის 2 მაისის განჩინებით შპს “ჯ-ის” საკასაციო საჩივარი ცნობილ იქნა დასაშვებად სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 391-ე მუხლის მე-5 ნაწილის “ა” ქვეპუნქტის შესაბამისად.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების შესწავლის, მხარეთა ახსნა-განმარტებების მოსმენისა და გასაჩივრებული განჩინების იურიდიული დასაბუთების შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება არსებითად სწორია, რის გამოც შპს “ჯ-ის” საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს შემდეგ გარემოებათა გამო:
სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 410-ე მუხლის თანახმად, საკასაციო სასამართლო არ დააკმაყოფილებს საკასაციო საჩივარს, თუ: ა)კანონის მითითებულ დარღვევას არა აქვს ადგილი; ბ)სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას საფუძვლად არ უდევს კანონის დარღვევა; გ)სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება არსებითად სწორია, მიუხედავად იმისა, რომ გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი არ შეიცავს შესაბამის დასაბუთებას.
განსახილველ შემთხვევაში, სააპელაციო სასამართლომ გასაჩივრებული განჩინებით გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ დადგენილი გარემოება იმასთან დაკავშირებით, რომ შპს “ჯ-ის” დაკვეთით გასულ სარეკლამო რგოლში “ჩვენ არასოდეს გიღალატებთ”, გამოყენებულია გ.კ-ძის გამოსახულება მისი ნებართვის გარეშე. სააპელაციო სასამართლომ მითითებული გარემოება დააფუძნა როგორც მოსარჩელის ახსნა-განმარტებას, ისე მოწმედ დაკითხული გ.ყ-ძისა და სტუდია “... ჯგუფის” გენერალური დირექტორის ქ.გ-ძის ჩვენებებს, ამასთან, სასამართლომ სარეკლამო რგოლის ეთერში გასვლა ასევე დადასტურებულად მიიჩნია ტელეკომპანია “რუსთავი 2-ის” გადაცემა “Pშ-ის” სიუჟეტზე დაყრდნობით.
საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასატორის პრეტენზიას ზემოთ მოყვანილ ფაქტობრივ გარემოებასთან დაკავშრებით და თვლის, რომ სააპელაციო სასამართლოს მხრიდან ადგილი არ ჰქონია სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 105-ე მუხლის მოთხოვნათა დარღვევას. დასახელებული მუხლის მიხედვით, სასამართლოსათვის არავითარ მტკიცებულებას არა აქვს წინასწარ დადგენილი ძალა. სასამართლო აფასებს მტკიცებულებებს თავისი შინაგანი რწმენით, რომელიც უნდა ემყარებოდეს მათ ყოველმხრივ, სრულ და ობიექტურ განხილვას, რის შედეგადაც მას გამოაქვს დასკვნა საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებების არსებობის ან არარსებობის შესახებ. მოსაზრებები, რომლებიც საფუძვლად უდევს სასამართლოს შინაგან რწმენას, უნდა აისახოს გადაწყვეტილებაში.
როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, შპს “ჯ-ის” დაკვეთით გასულ სარეკლამო რგოლში გ.კ-ძის გამოსახულების გამოყენების ფაქტი სასამართლოს მიერ დადასტურებულ იქნა რამდენიმე მტკიცებულების ერთობლიობაში შეფასების საფუძველზე. საგულისხმოა ის გარემოებაც, რომ ისევე, როგორც სააპელაციო სასამართლოში საკუთარი პოზიციის ჩამოყალიბებისას, საკასაციო საჩივარშიც მოპასუხე ავითარებს ურთიერთგამომრიცხავ მსჯელობას, კერძოდ, ერთის მხრივ კასატორი კატეგორიულად უარყოფს სარეკლამო რგოლში გ.კ-ძის გამოსახულების არსებობას, ხოლო მეორეს მხრივ ამტკიცებს სარეკლამო რგოლში მოსარჩელის გამოსახულების გამოყენებისათვის ამ უკანასკნელის მიერ საზღაურის მიღების ფაქტს. ამდენად თუ გავითვალისწინებთ იმ გარემოებას, რომ მხარეები სადავოდ არ ხდიან მოსარჩელის მონაწილეობას ფილმში, ხოლო იგივე მასალისაგან დამზადებულ სარეკლამო რგოლში მოსარჩელის გამოსახულების გამოყენების ფაქტი დადგენილია მტკიცებულებათა ყოველმხრივი, სრული და ობიექტური განხილვა-შეფასების შედეგად, კასატორის საკასაციო პრეტენზია დაუშვებლად და დაუსაბუთებლად უნდა იქნეს მიჩნეული.
საკასაციო პალატა ვერ გაიზიარებს კასატორის არგუმენტებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 83-ე მუხლის მოთხოვნათა დარღვევასთან დაკავშირებით. მითითებული მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილების თანახმად, მოსარჩელე აღჭურვილია საპროცესო უფლებებით, შეცვალოს სარჩელის საფუძველი ან საგანი. თუმცა, ამ უფლებათა რეალიზაცია არ უნდა მოხდეს მხარეთა შეჯიბრებითობის პრინციპის დარღვევის ხარჯზე, რაც გამოიხატება საქმის წინასწარი სასამართლო განხილვისათვის მომზადების ეტაპზე _ მოპასუხის ინფორმირებაში, ხოლო საქმის მთავარ სხდომაზე განხილვის ეტაპზე _ მოპასუხისაგან წინასწარი თანხმობის მიღებაში. როგორც სარჩელის შინაარსიდან ირკვევა, მოსარჩელე სარჩელის ფაქტობრივ საფუძვლად უთითებს იმ გარემოებებს, რომ შპს “ჯ-ის” დაკვეთით, 2006 წლის 16 ივნისიდან სხვადასხვა ტელევიზიებით გადიოდა სარეკლამო რგოლი, სადაც გამოყენებული იყო მოსარჩელის გამოსახულება მისი თანხმობის გარეშე. კასატორი ვერ უთითებს იმ კონკრეტულ მტკიცებულებაზე, რომლითაც დადასტურდებოდა მოსარჩელის მიერ სარჩელში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების ნაცვლად სხვა ფაქტობრივი გარემოებების მითითება.
რაც შეეხება დავის საგნის შეცვლის საკითხს, საკასაციო პალატა ყურადღებას გაამახვილებს შემდეგზე: თავდაპირველი სარჩელით მოსარჩელემ მოითხოვა მოპასუხისათვის ქონებრივი ზიანის ანაზღაურების სახით 80 000 ლარის დაკისრება, ხოლო მორალური ზიანის ანაზღაურების სახით 20 000 ლარის დაკისრება. ამასთან, მოთხოვნის სამართლებრივ საფუძვლად მიუთითა სამოქალაქო კოდექსის მე-18 მუხლი (იხ. ტ.I, ს.ფ.2). 2006 წლის 2 აგვისტოს მოსარჩელემ დააზუსტა სასარჩელო მოთხოვნის ოდენობა, რაც შეამცირა 50 000 ლარით (იხ. ტ.I, ს.ფ.15). საქალაქო სასამართლოს 2009 წლის 9 მარტის სასამართლოს სხდომაზე მოსარჩელემ კვლავ მოითხოვა მოპასუხისათვის 50 000 ლარის გადახდა, ხოლო მოთხოვნის სამართლებრივ საფუძვლად მიუთითა “რეკლამის შესახებ” საქართველოს კანონისა და “საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონის ნორმები.
საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 83-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, სარჩელის შეცვლად არ ჩაითვლება მოსარჩელის მიერ სარჩელში მითითებული გარემოებების დაზუსტება, დაკონკრეტება და დამატება, აგრეთვე სასარჩელო მოთხოვნების ოდენობის შემცირება, ან ერთი ნივთის ნაცვლად მეორე ნივთის მიკუთვნება მისთვის, ანდა ამ ნივთის ღირებულების ანაზღაურება. ამდენად განსახილველ შემთხვევაში, მოსარჩელისათვის ზიანის ანაზღაურების ნაცვლად კომპენსაციის მიკუთვნება, იმ პირობებში, როდესაც არ შეცვლილა მოთხოვნის მოცულობა, არ შეიძლება ჩაითვალოს სარჩელის საგნის შეცვლად.
საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს საკასაციო საჩივრის მითითებას 393-ე მუხლის მე-2 ნაწილის “ა” და “ბ” ქვეპუნქტების მოთხოვნათა დარღვევაზე. სასამართლოს აზრით, სააპელაციო სასამართლომ სადავო სამართლებრივი ურთიერთობა გადაწყვიტა მატერიალური სამართლის ნორმათა სწორი გამოყენებისა და განმარტების შესაბამისად. ამასთან, საკასაციო სასამართლო დამატებით აღნიშნავს შემდეგს:
პირადი არაქონებრივი უფლებები აღიარებული და დაცულია საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მე-18 მუხლით. პირად არაქონებრივ უფლებებათა კატეგორიას მიეკუთვნება სახელის უფლება, პატივი, ღირსება, პირადი ცხოვრების საიდუმლოება, პირადი ხელშეუხებლობა ან საქმიანი რეპუტაცია. ამავე მუხლის მე-5 ნაწილით დამოუკიდებელ არაქონებრივ უფლებათა დაცვის ობიექტს განეკუთვნება ასევე პირის უფლება საკუთარ გამოსახულებაზე, კერძოდ, არ დაუშვას საკუთარი გამოსახულების გამოქვეყნება მისი თანხმობის გარეშე, გარდა კანონით დადგენილი გამონაკლისებისა, როცა ამგვარი თანხმობა არ არის საჭირო.
პირადი არაქონებრივი უფლებები ასევე აღიარებული და დაცულია “საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონით, რომლის რეგულირების სფეროა: იმ საავტორო ქონებრივ და პირად არაქონებრივ უფლებებთან დაკავშირებული ურთიერთობები, რომლებიც წარმოიშობა მეცნიერების, ლიტერატურისა და ხელოვნების ნაწარმოებთა შექმნისას და გამოყენებისას (საავტორო უფლებები); შემსრულებლის, ფონოგრამის, ვიდეოგრამის დამამზადებლისა და მაუწყებლობის ორგანიზაციის საავტორო უფლებების მომიჯნავე უფლებებთან დაკავშირებული ურთიერთობები (მომიჯნავე უფლებები); მონაცემთა ბაზის დამამზადებლის უფლებებთან დაკავშირებული ურთიერთობები. საქმის მასალებით დადგენილია და მხარეთა შორის დავას არ იწვევს ის გარემოება, რომ გ.კ-ძ აღნიშნული კანონის მე-4 მუხლის მიხედვით წარმოადგენს შემსრულებელს (მომიჯნავე უფლების მფლობელს). რაც შეეხება შემსრულებლის პირად ქონებრივ და არაქონებრივ უფლებებს, ამის შესახებ აღნიშნულია კანონის 47-ე მუხლში, მათ შორის 47-ე მუხლის მე-2 ნაწილის “გ” და “დ” ქვეპუნქტების თანახმად, შესრულების გამოყენების განსაკუთრებული უფლება ნიშნავს უფლებას, ნება დართოს ან აკრძალოს: გ)შესრულების გადაცემა ეთერში ან კაბელით, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ხდება შემსრულებლის თანხმობით ადრე ჩაწერილი ან ეთერში ადრე გადაცემული შესრულების გადაცემა; დ)შესრულების ჩანაწერის გადაცემა ეთერში ან კაბელით, თუ თავდაპირველად ამ შესრულების ჩაწერა არ მომხდარა მოგების მიღების მიზნით. “საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონით მოწესრიგებულია ასევე ის შემთხვევები (კანონის 59-ე მუხლი), როდესაც ადგილი აქვს საავტორო და მომიჯნავე უფლებთა მფლობელის უფლების დარღვევას.
ამდენად საკასაციო პალატა მიიჩნევს, რომ გ.კ-ძის არაქონებრივი უფლება საკუთარ გამოსახულებაზე, დაცულია როგორც ზოგადი ნორმებით (სამოქალაქო კოდექსის მე-18 მუხლი), ასევე სპეციალური ნორმებით (“საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონის 47-ე მუხლი). დადგენილია, რომ მოსარჩელემ, რომლის მომიჯნავე უფლებაც დაირღვა, მოითხოვა კომპენსაცის ანაზრაურება. საკასაციო პალატის მოსაზრებით, ვინაიდან მოცემულ შემთხვევაში საქმე გვაქვს სპეციალურ სამართლებრივ ურთიერთობასთან და არსებობს სპეციალური კანონი, ზოგად და სპეციალურ ნორმათა კონკურენციისას გამოყენებული უნდა იქნეს სპეციალური ნორმა (“საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონი). სასამართლოს ამგვარი დასკვნა გამომდინარეობს სამოქალაქო კოდექსის მე-2 მუხლის მე-2 ნაწილის დისპოზიციიდან.
საკასაციო პალატა ვერ გაიზიარებს კასატორის იმ განმარტებას “საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონის 59-ე მუხლის შინაარსთან დაკავშირებით, რომლის თანახმად კომპენსაციის გამოყენებისთვის სავალდებულოა სახეზე იყოს ზიანი, ზიანის მიმყენებელს მიღებული უნდა ჰქონდეს შემოსავალი, უფლებადარღვეულ პირს პოზირებისათვის არ უნდა ჰქონდეს მიღებული შემოსავალი და მიყენებული ზიანის ანაზღაურებისა და უფლების დამრღვევის მიერ მიღებული შემოსავლის ჩამორთმევის ნაცვლად, პირი კომპენსაციის გადახდას უნდა მოითხოვდეს.
საკასაციო პალატა კასატორის ყურადღებას გაამახვილებს იმ გარემოებაზე, რომ “საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონის 59-ე მუხლის პირველი ნაწილი ერთმანეთისაგან განასხვავებს საავტორო და მომიჯნავე უფლებათა დაცვის ისეთ ღონისძიებებს, როგორიცაა ზიანის (ქონებრივი და არაქონებრივი) ანაზღაურება და კომპენსაციის გადახდა. ეს ორი მოთხოვნა ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად შეიძლება არსებობდეს და ერთმანეთს არ განაპირობებენ. უფლების დამრღვევის ბრალეულობასთან დაკავშირებით, საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ სამოქალაქო კოდექსის მე-18 მუხლის მე-6 ნაწილის თანახმად, პირადი არაქონებრივი უფლებების დაცვა ხორციელდება, მიუხედავად ხელმყოფის ბრალისა. ბრალეული მოქმედების ელემენტის არსებობას ასევე არ ითვალისწინებს “საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ” საქართველოს კანონის 59-ე მუხლის პირველი პუნქტის “ე” ქვეპუნქტი, როდესაც პირი დამრღვევისაგან ზიანის ანაზღაურებისა და შემოსავლის ჩამორთმევის ნაცვლად კომპენსაციის გადახდას მოითხოვს.
ვინაიდან შპს “ჯ-ს” კომპენსაციის ოდენობასთან დაკავშირებით დასაშვები და დასაბუთებული საკასაციო პრეტენზია არ წარმოუდგენია, საკასაციო სასამართლო, სამოქალაქო საპრეოცესო კოდექსის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად, დადგენილი კომპენსაციის ოდენობას კანონიერად მიიჩნევს.
ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გოამომდინარე, საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ შპს “ჯ-ის” საკასაციო საჩივარი არ არის დასაბუთებული, რაც მის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის საფუძველია.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო პალატამ იხელმძღვანელა სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 410-ე მუხლით და
დ ა ა დ გ ი ნ ა:

შპს “ჯ-ის” საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს.
უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის 2010 წლის 30 სექტემბრის განჩინება.
საკასაციო პალატის განჩინება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.