საქმეN 030100119003342180

საქართველოს უზენაესი სასამართლო
განაჩენი
საქართველოს სახელით


საქმე№983აპ.-22 21 დეკემბერი, 2022 წელი
ბ. ზ., №983აპ.-22 ქ. თბილისი

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა
პალატამ შემდეგი შემადგენლობით:

ნინო სანდოძე (თავმჯდომარე)
მერაბ გაბინაშვილი, შალვა თადუმაძე

ზეპირი მოსმენის გარეშე განიხილა, ფოთის რაიონული პროკურატურის პროკურორ ალექსანდრე კოდუას საკასაციო საჩივარი ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2022 წლის 19 მაისის განაჩენზე

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ - ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

1. წარდგენილი ბრალდების არსი:

1.1. ზ. ბ-ს (პირადი ნომერი ..............) ბრალი დაედო საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით, ამავე მუხლის მე-4 ნაწილის ,,ბ“ ქვეპუნქტითა (ქურდობა ე.ი. სხვისი მოძრავი ნივთის ფარული დაუფლება მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრების მიზნით, ჩადენილი წინასწარი შეთანხმებით ჯგუფის მიერ, დიდი ოდენობით) და საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით (სხვისი ნივთის დაზიანება, რამაც მნიშვნელოვანი ზიანი გამოიწვია) გათვალისწინებული დანაშაულების ჩადენისათვის, რაც ბრალდების შესახებ დადგენილების თანახმად, გამოიხატა შემდეგში:

ზ. ბ-მ, რომელიც 2015 წელს აწარმოებდა ქ.ფ-ი მდებარე შპს „......... კომპანიის“ წყლის რეზერვუარების მიწით დაფარვის სამუშაოებს, გადაწყვიტა, რომ ზემოხსენებული წყლის რეზერვუარები შეეფუთა ქ. ფ-ში მდებარე, გ. შ-ას კუთვნილი არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთიდან (საკადასტრო კოდი: ..............) ამოთხრილი მიწით. 2015 წლის შემოდგომის პერიოდში (ზუსტი დრო დაუდგენელია) მან დაიქირავა სპეციალური ტექნიკური საშუალებები მძღოლებთან ერთად რომელთა მეშვეობითაც გ. შ-ას კუთვნილი მიწის ნაკვეთიდან, წინასწარი შეთანხმებით ჯგუფურად, მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრების მიზნით, ამოთხარა და ფარულად დაეუფლა 19518,34 (ცხრამეტი ათას ხუთას თვრამეტი) ლარად ღირებულ, 2604,45 მ3 მიწას, რამაც დიდი ოდენობით ქონებრივი ზიანი გამოიწვია.

ზ. ბ–მ, რომელიც 2015 წელს აწარმოებდა ქ.ფ-ი მდებარე შპს „..........ის კომპანიის“ წყლის რეზერვუარების მიწით დაფარვის სამუშაოებს, გადაწყვიტა, რომ ზემოხსენებული წყლის რეზერვუარები შეეფუთა ქ. ფ-ში მდებარე, გ. შ-ას კუთვნილი არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთიდან (საკადასტრო კოდი: ..............) ამოთხრილი მიწით. 2015 წლის შემოდგომის პერიოდში (ზუსტი დრო დაუდგენელია) მან დაიქირავა სპეციალური ტექნიკური საშუალებები მძღოლებთან ერთად რომელთა მეშვეობითაც გ. შ-ას კუთვნილი მიწის ნაკვეთის განზრახ დაზიანებით უკანონოდ ამოთხარა 2604,45 მ3 მიწა, რამაც 65465,88 ლარის ზიანი გამოიწვია.

2. პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება:

2.1. ფოთის საქალაქო სასამართლოს 2021 წლის 21 დეკემბრის განაჩენით ზ. ბ. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 177-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტითა და მე-4 ნაწილის ,,ბ“ ქვეპუნქტით წარდგენილ ბრალდებაში ცნობილი იქნა უდანაშაულოდ და გამართლდა.

ზ. ბ. ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენაში და სასჯელის სახედ და ზომად დაეკისრა ჯარიმა 3000 ლარი.

2.2. სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები: ზ. ბ-მ, რომელიც 2015 წელს აწარმოებდა ქ. ფ-ი მდებარე შპს „.......... კომპანიის“ წყლის რეზერვუარების მიწით დაფარვის სამუშაოებს, გადაწყვიტა, რომ ზემოხსენებული წყლის რეზერვუარები შეეფუთა ქ. ფ-ში მდებარე, გ. შ-ას კუთვნილი არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთიდან (საკადასტრო კოდი: .........) ამოთხრილი მიწით. 2015 წლის შემოდგომის პერიოდში (ზუსტი დრო დაუდგენელია) მან დაიქირავა სპეციალური ტექნიკური საშუალებები მძღოლებთან ერთად, რომელთა მეშვეობითაც გ. შ-ას კუთვნილი მიწის ნაკვეთის განზრახ დაზიანებით უკანონოდ ამოთხარა 2604,45 მ3 მიწა, რამაც 65465,88 ლარის ზიანი გამოიწვია.

2.3. ფოთის საქალაქო სასამართლოს 2021 წლის 21 დეკემბრის განაჩენი სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ფოთის რაიონული პროკურატურის პროკურორმა ალექსანდრე კოდუამ, რომელმაც მოითხოვა ზ. ბ–ს დამნაშავედ ცნობა საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის მესამე ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტითა და მეოთხე ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენისათვის და შესაბამისი სასჯელის განსაზღვრა.

3. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება:

3.1. ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2022 წლის 19 მაისის განაჩენით ფოთის რაიონული პროკურატურის პროკურორ ალექსანდრე კოდუას სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა და თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2021 წლის 21 დეკემბრის განაჩენი დარჩა უცვლელად.

3.2. ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის განაჩენი 2022 წლის 13 ივნისს საკასაციო წესით გაასაჩივრა პროკურორმა ალექსანდრე კოდუამ, რომელმაც მოითხოვა განაჩენში ცვლილების შეტანა და ზ. ბ–ს დამნაშავედ ცნობა საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის მესამე ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტითა და მეოთხე ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენისათვის.

3.3. მსჯავრდებულმა ზ. ბ–მ წარმოადგინა შესაგებელი პროკურორის საკასაციო საჩივარზე, რომლითაც მოითხოვა განაჩენის ძალაში დატოვება და საკასაციო საჩივრის დაუშვებლად ცნობა.

4. საკასაციო საჩივრის დასაბუთება:

4.1. პროკურორის პოზიციით, ბრალდების მხარის მიერ წარდგენილი მტკიცებულებებით დადგინდა, რომ ზ. ბ–მ 2015 წლის შემოდგომის პერიოდში, ქ. ფ-ი მდებარე .................... კომპანიის წყლის რეზერვუარების მიწით დაფარვის სამუშაოებისთვის დაიქირავა სპეციალური ტექნიკური საშუალებები მძღოლებთან ერთად, რომელთა მეშვეობითაც გ. შ-ას კუთვნილი მიწის ნაკვეთიდან ამოთხარა მიწა და გადაიტანა ქ.ფ-ი. აღსანიშნავია, რომ სააპელაციო პალატამ სრულად გაიზიარა ბრალდების დადგენილებაში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებები, თუმცა, საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებისას არასწორად შეაფასა აღნიშნული გარემოებები, ვინაიდან მიიჩნია, რომ მიწა წარმოადგენს არა მოძრავ, არამედ - უძრავ ნივთს. ამასთან, სისხლის სამართლის კოდექსით დასჯადი დანაშაულია სხვისი მოძრავი და არა უძრავი ნივთის დაუფლება. შესაბამისად, სასამართლომ განმარტა, რომ მიწის ნაკვეთიდან მიწის ამოთხრა და გატანა განხილული უნდა იქნეს, როგორც უძრავი ნივთისგან მისი ისეთი შემადგენელი ნაწილის გამოცალკევება, რაც ამ ნივთის არსებას განსაზღვრავს და რაც მასთან ცალკე სამართლებრივად დაკავშირებული უფლების ობიექტს არ წარმოადგენს, რითაც დაზიანდა მიწის, როგორც უძრავი ნივთის მთლიანობა. კასატორის პოზიციით, ნივთი - კერძო სამართლის ობიექტია, რაც იმას ნიშნავს, რომ შესაძლებელია მისი კანონის ფარგლებში თავისუფლად ფლობა, სარგებლობა და განკარგვა. სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით ნივთი შეიძლება იყოს როგორც უძრავი, ისე მოძრავი, თუმცა სამოქალაქო კოდექსი მხოლოდ უძრავი ნივთის მნიშვნელობას განმარტავს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ყველა სხვა ნივთი წარმოადგენს მოძრავს. უძრავ ნივთებს მიეკუთვნება მიწის ნაკვეთი მასში არსებული წიაღისეულით, მიწაზე აღმოცენებული მცენარეები, ასევე შენობა-ნაგებობანი, რომლებიც მყარად დგას მიწაზე. აღნიშნული ობიექტები წარმოადგენენ მიწის არსებით შემადგენელ ნაწილს, ანუ მიწასთან ერთად ქმნიან ერთიან უძრავ ნივთს. როგორც მიწა, ისე მისი შემადგენელი ნაწილები შეიძლება იქცნენ მოძრავ ნივთად თუ მოხდება მათი სივრცობრივად ნატურით გამიჯვნა, მაგალითად: მიწაზე დარგული ხე, ასევე, შენობა-ნაგებობა უძრავი ნივთის შემადგენელია, თუმცა როცა ხდება მისი მიწიდან გამოცალკევება, იგი მოძრავი ნივთი ხდება. უძრავ და მოძრავ ნივთებთან დაკავშირებით, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარებში (წიგნი მეორე, გვერდი 23, 1999 წლის გამოცემა, მთავარი რედაქტორი ლადო ჭანტურია) მითითებულია: „უძრავი ნივთების ხერხემალს მიწის ნაკვეთი შეადგენს. ყველა სხვა უძრავი ნივთი არსებითად მასთან დაკავშირებული ნივთია. აქ მოქმედებს ცნობილი პრინციპი: მიწის ნაკვეთს მიეკუთვნება ის, რაც მიწაზეა და ის, რაც მიწის ქვეშაა. პირველ რიგში აქ იგულისხმება მიწაში არსებული წიაღისეული. როგორც მიწა, ისე წიაღისეული შეიძლება იქცეს მოძრავ ნივთებად, თუ მოხდება სივრცობრივად მათი ნატურით გამიჯვნა. წიაღისეული სწორედ რომ მოძრავ ნივთად ქცევის საფუძველზე ასრულებს თავის სამომხმარებლო ფუნქციას“. ყოველივე ზემოაღნიშნულისა და სასამართლოში წარდგენილი მტკიცებულებების გათვალისწინებით, პროკურორი მიიჩნევს, რომ ზ. ბ–ს მიერ ჩადენილია სხვისი მოძრავი ნივთის ფარული დაუფლება მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრების მიზნით, წინასწარი შეთანხმებით ჯგუფურად და დიდი ოდენობით. ასევე, პროკურორის პოზიციით, უსამართლოა სასამართლოს მიერ ზ. ბ–სთვის შეფარდებული სასჯელის სახე და ზომა, რადგან პალატას უნდა გაეთვალისწინებინა ის გარემოება, რომ ზ. ბ–ს დანაშაული ჩადენილი აქვს საქართველოს სსკ-ის 53-ე მუხლის მე-3 ნაწილში მითითებულ დამამძიმებელ გარემოებებში. გარდა ამისა, საქართველოს სსკ-ის 53-ე მუხლის მესამე ნაწილის მიხედვით, სასამართლო სასჯელის დანიშვნისას ითვალისწინებს მსჯავრდებულის ყოფაქცევას ქმედების შემდეგ, განსაკუთრებით – მის მისწრაფებას, აანაზღაუროს ზიანი, შეურიგდეს დაზარალებულს, რაც ზ. ბ–ს შემთხვევაში არ არის შესრულებული.

5. საკასაციო სასამართლოს შეფასებები:

5.1. საკასაციო პალატამ ზეპირი მოსმენის გარეშე განიხილა საკასაციო საჩივარი, შეისწავლა საქმის მასალები, შეამოწმა საჩივრის საფუძვლიანობა და მიაჩნია, რომ ფოთის რაიონული პროკურატურის პროკურორ ალექსანდრე კოდუას საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ და ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2022 წლის 19 მაისის განაჩენში უნდა შევიდეს ცვლილება, შემდეგ გარემოებათა გამო:

5.2. სადავო სამართლებრივი საკითხიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მნიშვნელოვნად მიიჩნევს გამოკვეთოს ზ. ბ–ს მიმართ წარდგენილი ბრალდების - საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის მესამე ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტითა და მეოთხე ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანაშაულის შემადგენლობის მაკვალიფიცირებელი ელემენტები, კერძოდ: საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლით დასჯადია ქურდობა ე.ი. სხვისი მოძრავი ნივთის ფარული დაუფლება, მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრების მიზნით. განსახილველი დანაშაულის ობიექტური შემადგენლობა მოიცავს ქმედებას, დანაშაულის ჩადენის სპეციალურ ხერხსა და მიზანს. აღსანიშნავია, რომ სისხლის სამართლის კოდექსი შეიცავს დანაშაულის ბლანკეტურ შემადგენლობებს, ამასთან შესაძლებელია, დასჯადი ქმედების დისპოზიცია შეიცავდეს კვალიფიკაციისათვის სავალდებულო ისეთ ელემენტს, რომელსაც არ გააჩნია სისხლის სამართლის კოდექსის მიზნებისათვის ავტონომიური სამართლებრივი მნიშვნელობა და მისი ტერმინოლოგიური გაგებისათვის აუცილებელია ნორმის ბლანკეტური მოხმობა. საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისაგან სისხლისსამართლებრივი დაცვის ობიექტია სხვისი საკუთრება. ქონების ლეგალურ დეფინიციას სამოქალაქო კოდექსი განსაზღვრავს, ასევე ადგენს ნივთის სახეებს. სამოქალაქო სამართალში ქონების ცნება მოიცავს ნივთებს, ასევე მასთან დაკავშირებულ უფლება-მოვალეობათა შეძენას, ფლობას, სარგებლობასა და განკარგვას, რაც მფლობელს ანიჭებს გარკვეულ მატერიალურ სარგებელს. სწორედ ქონებით სარგებლობის ე.ი. საკუთრების უფლების ხელყოფისაგან დაცვის სპეციალურ საკანონმდებლო გარანტიებს ქმნის სისხლის სამართლის კოდექსის საკუთრების წინააღმდეგ მიმართულ დანაშაულთა თავში მოცემული დანაშაულები, მათ შორის საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაული - ქურდობა. ამასთან, განსახილველი დანაშაული ავიწროვებს სისხლისსამართლებრივი დაცვის ობიექტის სახეს და ახდენს მხოლოდ „მოძრავი ნივთის“ საკუთრების ხელყოფის კრიმინალიზაციას. თავის მხრივ, „მოძრავი ნივთი“ არ განეკუთვნება სისხლის სამართლის კოდექსის მიზნებისათვის ავტონომიურად განსამარტ ტერმინთა კატეგორიას და ამისათვის აუცილებელია სამოქალაქო სამართლის ნორმათა გამოყენება. უძრავ და მოძრავ ნივთებს შორის განსხვავებას, რაც განსახილველი საქმის ფარგლებში არსებით და გადამწყვეტ სადავო გარემოებას წარმოადგენს, დიდი პრაქტიკული მნიშვნელობა აქვს სისხლის სამართალშიც, საკუთრების წინააღმდეგ მიმართული ისეთ დანაშაულის კვალიფიციკაციისათვის, როგორიც არის ქურდობა ე.ი. სხვისი „მოძრავი ნივთის“ დაუფლება.

5.3. სააპელაციო სასამართლომ, ისევე როგორც კასატორმა, მართებულად მიუთითა სამოქალაქო კოდექსის 149-ე მუხლზე, რომელიც იძლევა უძრავი ნივთის დეფინიციას, კერძოდ: უძრავ ნივთებს მიეკუთვნება: მიწის ნაკვეთი მასში არსებული წიაღისეულით, მიწაზე აღმოცენებული მცენარეები, ასევე შენობა-ნაგებობანი, რომლებიც მყარად დგას მიწაზე. სამოქალაქო კოდექსი არ იცნობს მოძრავი ნივთის დამოუკიდებელ დეფინიციას, თუმცა კასატორმა სწორად აღნიშნა, რომ მოძრავ ნივთად განიხილება ყველა ის ნივთი, რასაც არ მოიცავს უძრავი ნივთის ზემოაღნიშნული განმარტება. განსახილველ შემთხვევაში, საკითხი უკავშირდება მიწის ნაკვეთის, როგორც საჯარო რეესტრში შესაბამისი საკადასტრო კოდით რეგისტრირებული უძრავი ნივთის საკუთრების ხელყოფის ორგვარ ფორმას _ დაზიანებას და მისგან გამოცალკევებული პროდუქტის - მიწის დაუფლებას. ამასთან, ზ. ბ–ს მიმართ შერაცხული მსჯავრდება საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით (სხვისი ნივთის დაზიანება) მოცემული საჩივრის ფარგლებში არ წარმოადგენს განხილვის საგანს. რაც შეეხება საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლით წარდგენილ ბრალდებას, აუცილებელია შემოწმდეს „მიწის ნაკვეთის“, როგორც ნივთის ბუნება სამოქალაქო სამართლებრივი თვალსაზრისით. როგორც უკვე აღინიშნა, სამოქალაქო კოდექსის მიერ შემოთავაზებული უძრავი ნივთის დეფინიცია მოიცავს მიწის ნაკვეთს მასში არსებული წიაღისეულისა და მასზე აღმოცენებული მცენარეების ერთიანობას და მიწის ნაკვეთის არსებით შემადგენელ ნაწილებს - შენობა-ნაგებობებს, რომლებიც მყარად დგას მიწაზე. ამდენად, სამოქალაქო კოდექსი მიწაში არსებულ წიაღისეულს განიხილავს უძრავ ნივთად, ამასთან მიწის შემადგენელი ნაწილები, როგორებიცაა: ქვები, ქვიშა, ტორფი და სხვა, წარმოადგენენ არა მიწის არსებით შემადგენელ ნაწილს, არამედ - მიწასთან ერთად ქმნიან ერთიან ნივთს. ზოგადად, ნივთები: უძრავი და მოძრავი ნივთები ბრუნვაუნარიანი საგნებია. აღსანიშნავია, რომ მიწის ნაკვეთის, მასში არსებული წიაღისეულისა და მასთან არსებითად დაკავშირებული ნივთების უძრავ ნივთებად აღიარებას საფუძვლად უდევს სამოქალაქო ბრუნვის ტრადიციები, რომელთა მიხედვითაც მიწის ნაკვეთში არსებული ან/და მასთან არსებითად დაკავშირებული ნივთები არ განიხილებიან ცალკე უფლების წარმოშობის ობიექტად, მაგალითად: მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლება ვრცელდება მიწის ნაკვეთის შემადგენელ წიაღისეულზე და მის არსებით შემადგენელ ნაწილებზეც. ამასთან გასათვალისწინებელია, რომ მოძრავ და უძრავ ნივთებად დაყოფას განაპირობებს თავად ნივთის თვისება, რაც უკავშირდება მის გადაადგილებაუნარიანობას. აღსანიშნავია, რომ მიწის ნაკვეთის შემადგენლობაში არსებული წიაღისეული მიწის ნაკვეთად მიიჩნევა და შესაბამისად, ცალკე უფლების სუბიექტად არ განიხილება მანამ, სანამ კონკრეტულ კონდიციაში იმყოფება - როდესაც მიწაშია და განუყოფელია მისგან, კერძოდ: სამოქალაქო კოდექსის 149-ე მუხლის თანახმად: „უძრავ ნივთებს მიეკუთვნება მიწის ნაკვეთი მასში არსებული წიაღისეულით...“. ამდენად, სამოქალაქო კოდექსის 149-ე მუხლში მითითებული კონდიციის მოშლისას, როდესაც მოხდება მიწის განცალკევება მიწის ნაკვეთისგან, ის შესაძლებელია ლოკაციურად დაშორდეს მიწის ნაკვეთს და მისგან დამოუკიდებლადაც მიექცეს სამოქალაქო ბრუნვაში, რითაც ის შეიძენს მოძრავი ნივთის ეკონომიკურ-სამართლებრივ თვისებას. შესაბამისად, მიწის ნაკვეთისგან განცალკევების შემთხვევაში მიწის, როგორც პროდუქტის ფლობა და განკარგვა, შესაძლებელია მიწის ნაკვეთის ფლობისა და განკარგვისაგან დამოუკიდებლად. ამდენად, სასამართლოს კვლევის საგანია განსახილველი დანაშაულის ფაქტობრივი გარემოებები მიუთითებენ საკუთრივ მიწის ნაკვეთის, როგორც ერთი მთლიანობის, საკუთრების ხელყოფაზე, თუ მიწის ნაკვეთისაგან გამოცალკევებული სამოქალაქო ბრუნვის დამოუკიდებელი ობიექტის - მიწის დაუფლებაზე.

5.4. 2018 წლის 12 იანვრის ამონაწერით საჯარო რეესტრიდან ირკვევა, რომ ქ–ში მდებარე არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების ნაკვეთის ფართობით 116300 კვმ, ს/კ ..........., მესაკუთრეა გ. შ-ა, პ/ნ ........... 2018 წლის 04 აპრილის გ. შ-ას განცხადებით ირკვევა, რომ მან განცხადებით მიმართა სამეგრელო ზემო-სვანეთის საოლქო პროკურორს და აღნიშნა, რომ ქ. ფ-ში, საკუთრებაში გააჩნია არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების 116,600 კვ. მეტრი ნაკვეთი, რომელიც არ არის განაშენიანებული. 2015 წლის სექტემბერ-ოქტომბრის თვეში, მის საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე თვითნებურად შეიჭრა მ-ში მცხოვრები ზ. ბ., დაბადებული 1... წელს, პ/ნ .........., რომელმაც ამოთხარა სიგრძეზე ორმო მასთან შეთანხმების გარეშე და მიითვისა 1500 კვ.მ. მიწის ნაკვეთი, რომლის ღირებულება საბაზრო ფასებით დღეის მდგომარეობით შეადგენს 150000 აშშ დოლარს, რითაც მიაყენა მნიშვნელოვანი ზიანი. სასამართლო სხდომაზე მოწმის სახით დაკითხვისას დაზარალებულმა გ. შ-ამ განმარტა, რომ ქ. ფ-ში აქვს 12,6 ჰექტარი მიწის ნაკვეთი, რომელიც არის ღია ტერიტორია, წინიდან აქვს ღობე. ნაკვეთზე მიწა ამოთხრილი არსად არ იყო, ასევე არ იყო წყალი და ჭაობი. შემდეგში კ. ს-ამ შეატყობინა ფ-ან, რომ მიწა გაჰქონდათ. კ. ს-ა მივიდა და იქ იყო ზ. ბ. და მისი შვილი. მამის მითითებით ამოჰქონდათ მიწა და მიჰქონდათ შვილთან. ზ. ბ. აწარმოებდა ავზების მიწით შეფუთვას და მიჰქონდათ მისი ნაკვეთიდან მიწა. შემდეგში პირდებოდა, რომ გაუკეთებდა, მაგრამ არ გაუკეთებია.

5.5. სასამართლო სხდომაზე მოწმის სახით დაკითხვისას კ. ს–ამ განმარტა, რომ იგი ყურადღებას აქცევდა ქ. ფ–ში მდებარე გ. შ–ას ტერიტორიას. 2015 წლის ზაფხულის ბოლოს ბოლო 4-5 დღე არ იყო ნამყოფი იმ ტერიტორიაზე და როდესაც მივიდა ნახა, რომ ტერიტორიაზე მოძრაობდნენ მანქანები, ხოლო შიგნით მუშაობდა ტრაქტორი და იღებდნენ მიწას, რის გამოც მოთხოვა მათ შეეჩერებინათ მუშაობა. მისი შეხედულებით ოთხი დღის ნამუშევარი იყო. იმ ადგილას, საიდანაც ამოღებული იყო მიწა დახვდა ტბა. შემდეგ იქ მივიდა მამა ზ. ბ., რომელიც ხელმძღვანელობდა მიწის ამოღებას და მან დაანახა ახალგაზრდა ბიჭი, რომ ის იყო მისი შვილი ზ. ბ.,რომელიც იწერდა მანქანების ნომრებს. შემდეგ დაურეკა გ. შ–ას, რომელსაც იქ მყოფმა ზ. ბ–მ მოუხადა ბოდიში და შეპირდა რომ ამოავსებდნენ მიწით, თუმცა არ შეასრულეს. იქ ამოთხარეს ორი ორმო მარცხენა და მარჯვენა მხარეს, რაც მანამდე არ იყო. იქ იყო ერთი პატარა ტბა, რომელიც ასევე გადიდებულია, რადგან იქაც მოჭრილია და ამოღებულია მიწა.

5.6. სასამართლო სხდომაზე მოწმის სახით დაიკითხნენ დ. გ-ე, მ. ფ-ია, შ. ბ-ია, ა-ო კ-ვა, გ. კ-ვა და ტ. ბ., რომელთა ჩვენებებით დასტურდება 2015 წელს, ქ. ფ-ე ზ. ბ–ს დავალებით მიწის გათხრითი სამუშაოების წარმოება, ასევე ის ფაქტი, რომ სამუშაოების შედეგად ამოღებული მიწა ბ–ს მითითებით მიჰქონდათ ფ-ი წყლის ორი რეზერვუარის მიწის საფარით შეფუთვის ფარგლებში ჩასატარებელი სამუშაოების შესასრულებლად.

5.7. 2018 წლის 15 ოქტომბრის საგამოძიებო ექსპერიმენტის ოქმით დადგენილია, რომ მოწმე დ. გ-ემ მიუთითა ქ. ფ., ბენზინგასამართ სადგურ „ვ–ს“ მიმდებარე ტერიტორია, სადაც გაეცნო შპს „ჯ-ის“ დირექტორის, ზ. ბ–ს მამა 2015 წელს და მოელაპარაკა მისი კუთვნილი „კამაზის“ მარკის ავტომანქანით ქ. ფ-დან ქ. ფ-ში სილის და მიწის გადატანაზე გარკვეული ანაზღაურების სანაცვლოდ. აღნიშნულის შემდეგ მოწმის მითითებით მივიდნენ ქ. ფ-ში, სადაც დ. გ-ემ განმარტა, რომ აღნიშნული ტერიტორია 2015 წელს იყო სწორი, არ არსებობდა თხრილები, იქ მიყვანილი დახვდათ ერთი ექსკავატორი, იქვე იყო შპს „ჯ-ის“ დირექტორის ზ. ბ–ს მამა ზ. ბ. აღნიშნულის შემდეგ მოწმემ ხელით მიუთითა ის ადგილი, სადაც ფ-ს ქუჩის მხრიდან ხ-ში შეჰქონდა მიწა. მანძილი ფ- 16-დან ხ-მდე არის ერთი კილომეტრი და 206 მეტრი. ანალოგიური გარემოებები დადგინდა 2018 წლის 15 ოქტომბრის ა-ო კ-ვას და მ. ფ-იას მონაწილეობით ჩატარებული საგამოძიებო ექსპერიმენტის ოქმებით.

5.8. 2018 წლის 16 აპრილს დათვალიერდა შემთხვევის ადგილი, რითაც დადგენილია, რომ ფოთის საქალაქო სამმართველოს დეტექტივის თანაშემწე-გამომძიებელმა ხ. შ–მ ექსპერტ ლ. მ-სა და გ. შ–ას მონაწილეობით დაათვალიერა ქ., ფ. N-ში მდებარე გ. შ–ას კუთვნილი ტერიტორია, რომელიც არ იყო შემოკავებული არცერთი მხრიდან. ოქმის თანახმად, აღნიშნულ ტერიტორიაზე გაჭრილია ორი საშუალო და ერთი პატარა ზომის ხელოვნური არხი და სამივე მათგანიდან ამოღებულია მიწის მასა, ხოლო არხები შევსებულია წყლით. ტერიტორიის მთელ ფართობზე არის ორმოები და თხრილები, რომლებიც ავსებულია წყლით. ტერიტორიაზე მიმოფანტულად ყრია ნაგვის ნარჩენები. შემთხვევის ადგილის დათვალიერებისას აღნიშნული სამი თხრილი პირობითად დაინომრა N.., N.. და N.. თხრილად, საიდანაც ამოღებულ იქნა ნიადაგის ნიმუში, რაც დაილუქა ერთ პაკეტად. სასამართლო სხდომაზე მოწმის სახით დაკითხვისას ხ. შ–მ განმარტა, რომ 2018 წლის 16 აპრილს გ. შ–ასგანცხადების საფუძველზე დაიწყო გამოძიება და იმავე დღეს დაათვალიერა შემთხვევის ადგილი ფ. ქ. N-ში, სადაც აღმოჩნდა ორი საშუალო ზომის თხრილი და ერთი მცირე თხრილი, რომელზეც უთითებდა გ. შ–ა რომ ამოღებული იყო მიწა. აღებული იქნა ნიადაგის ნიმუშები. ასევე, მოწმე ლ. მ-მ განმარტა, რომ 2018 წლის 16 აპრილს მონაწილეობა მიიღო ქ. ფ–ში მდებარე გ. შ–ასტერიტორიაზე შემთხვევის ადგილის დათვალიერებაში, სადაც იყო ორი საშუალო და ერთი პატარა არხი, საიდანაც ამოღებული იყო მიწა და ორმოები იყო წყლით ამოვსებული. თხრილებიდან აღებული იქნა ნიადაგის ნიმუშები და გადაღებული იქნა ფოტოები.

5.9. ზემოაღნიშნული მტკიცებულებებით სააპელაციო სასამართლომ დაადგინდა შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები: ზ. ბ–მ, რომელიც 2015 წელს აწარმოებდა ქ. ფ-ი მდებარე შპს .................... კომპანიის წყლის რეზერვუარების მიწით დაფარვის სამუშაოებს, გადაწყვიტა, რომ ზემოხსენებული წყლის რეზერვუარები შეეფუთა ქ. ფ–ი ქუჩა N-ში მდებარე გ. შ–ას კუთვნილი არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთიდან (საკადასტრო კოდი: 04. 01. 20. 019.) ამოთხრილი მიწით, აღნიშნულის განსახორციელებლად, 2015 წლის შემოდგომის პერიოდში (ზუსტი დრო დაუდგენელია), მან დაიქირავა სპეციალური ტექნიკური საშუალებები მძღოლებთან ერთად, რომელთა მეშვეობითაც გ. შ–ასკუთვნილი მიწის ნაკვეთის განზრახ დაზიანებით უკანონოდ ამოთხარა 2604,45 მ3 მიწა, რამაც 65465,88 ლარის ზიანი გამოიწვია. თუმცა, ბრალდების მხარე სადავოდ მიიჩნევს სასამათლოს მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების სამართლებრივ შეფასებას და ზ. ბ–ს ზემოაღნიშნული ქმედების კვალიფიკაციას მხოლოდ საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლით.

5.10. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ სამოქალაქო ბრუნვის ტრადიციები მნიშვნელოვნად განაპირობებს ნივთის არსს და მასთან დაკავშირებული სამართლებრივი უფლება-მოვალეობების წარმოშობის თავისებურებებს. დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებაა, რომ ზ. ბ–მ დაზარალებულის კუთვნილი მიწის ნაკვეთიდან ამოიღო მიწის გარკვეული მასა, რაც სამოქალაქო ბრუნვაში მართლსაწინააღმდეგოდ, მესაკუთრის ნების გარეშე მიაქცია. საქმის ფაქტობრივი გარემოებები ცხადყოფენ, რომ ზ. ბ–ს ქმედებაში იკვეთება საკუთრების ხელყოფის ორგვარი ფორმა: 1) მიწის ნაკვეთის მთლიანობის დაზიანება - მიწის ამოთხრის შედეგად და 2) ამოღებული მიწის დაუფლება და განკარგვა. საქართველოს სსკ-ის მე-16 მუხლის პირველი ნაწილის მეორე წინადადების თანახმად: „დანაშაულთა ერთობლიობად ითვლება აგრეთვე ისეთი ქმედების ჩადენა, რომელიც შეიცავს ამ კოდექსის ორი ან მეტი მუხლით ან მუხლის ნაწილით გათვალისწინებულ დანაშაულთა ნიშნებს“. ზ. ბ–ს მიერ ჩადენილი ქმედება - მიწის ნაკვეთის დაზიანება და ამოღებული მიწის დაუფლება შეესაბამება როგორც საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლის, ისე საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულის ნიშნებს. ამასთან, საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას მოცემულ შემთხვევაში ,,ne bis in idem“ (განმეორებით მსჯავრდების აკრძალვა) კონსტიტუციური პრინციპის დარღვევის შესახებ, რამეთუ განსახილველ დანაშაულთა ერთობლიობა არ წარმოშობს ერთი ქმედებისათვის ორმაგი დასჯის პრინციპთან დაკავშირებულ საკითხებს და შეეხება პირის პასუხისმგებლობას ისეთი ქმედების ჩადენისათვის, რომელიც სისხლის სამართლის კოდექსის სხვადასხვა მუხლის მოწესრიგების სფეროში ექცევა. საქმეში წარმოდგენილი ზემოაღნიშნული მტკიცებულებებით დადასტურდა, რომ ზ. ბ–მ არა მხოლოდ დააზიანა მიწის ნაკვეთი, არამედ - მისი ქმედება გასცდა საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლით დასჯადი დანაშაულის ფარგლებს და შეიძინა ქურდობის მაკვალიფიცირებელი ისეთი სავალდებული ნიშნები, როგორიცაა: მოძრავი ნივთის დაუფლება - მიწის ნაკვეთიდან მიწის გარკვეული მასის ამოღება/გადატანა და მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრება - განკარგვა. ამდენად, ცხადია, რომ სხვისი კუთვნილი მიწის ნაკვეთიდან მიწის ამოღებით ზ. ბ–მ მიწაზე, როგორც პროდუქტზე მოიპოვა ფაქტობრივი ბატონობა. მიწამ განცალკევების შედეგად, შეიძინა დამოუკიდებელი ეკონომიკური ღირებულება, რომლის მესაკუთრის ნების საწინააღმდეგოდ ფლობისა და განკარგვის უფლებაც ზ. ბ–ს არ გააჩნდა. შესაბამისად, ამოღებული მიწა, როგორც ცალკე საკუთრების ობიექტი - იმსახურებს სისხლისსამართლებრივი ხელყოფისაგან დაცვის სათანადო გარანტიას, რასაც არ მოიცავს საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულის შემადგენლობა.

5.11. რაც შეეხება საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის მესამე ნაწილით გათვალისწინებულ დანაშაულის დამამძიმებელ გარემოებას - ქურდობას წინასწარი შეთანმებით ჯგუფის მიერ, საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ბრალდების მხარეს არ წარმოუდგენია ფაქტობრივი და მტკიცებულებითი დასაბუთება, თუ ვისთან წინასწარი შეთანხმებით ჩაიდინა ქურდობა ზ. ბ–მ. აღსანიშნავია, რომ წინასწარი შეთანხმებით დანაშაულის ჩადენა გულისხმობს დანაშაულის ორი ან მეტი ამსრულებლის არსებობას, რომელთაგან თითოეულს ამოძრავებს დანაშაულის ერთიანი მიზანი და განზრახვა. მოცემულ შემთხვევაში ბრალდების ფორმულირება მოკლებულია სათანადო სიცხადესა და განსაზღვრულობას, წარმოდგენილი მტკიცებულებებით კი არ იკვეთება ზ. ბ–ს მიერ სხვა პირ(ებ)თან წინასწარი შეთანხმებით მიწის დაუფლება და მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრება.

5.12. საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაპყრობს ბრალად წარდგენილი ქმედების კიდევ ერთ დამამძიმებელ ნიშანს - დიდი ოდენობით ქურდობას. საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის შენიშვნის პირველი ნაწილის თანახმად: „კოდექსის ამ თავში დიდ ოდენობად ითვლება ნივთის (ნივთების) ღირებულება 10000 ლარს ზევით“. შესაბამისად, სახელმწიფო ბრალდებას უნდა წარმოედგინა უტყუარი და გონივრული ეჭვის გამომრიცხავი მტკიცებულება, რაც დაადასტურებდა ზ. ბ–ს მიერ დაუფლებული ნივთის ღირებულებას - დიდ ოდენობას. ირკვევა, რომ ბრალდების მხარემ გ. შ–ასმიწის ნაკვეთიდან ამოღებული მიწის ღირებულების გამოსაკვლევად ჩაატარა რამდენიმე საგამოძიებო და საპროცესო მოქმედება, მათ შორის დაათვალიერა შემთხვევის ადგილი, გამოკითხა მოწმეები და დანიშნა საინჟინრო, საინჟინრო-ტექნიკური და სასაქონლო ექსპერტიზები. აღსანიშნავია, რომ ბრალდების მხარის მოწმეთა შორის უმრავლესობას წარმოადგენენ მიწის ნაკვეთზე სამუშაოების ჩამტარებელი პირები, რომლებიც ადასტურებენ 2015 წლის ზაფხულის პერიოდში ფ-, ფ-ს ქუჩაზე მიწის სამუშაოების შესრულებას, მიუთითებენ გამოყენებული ტექნიკის სახეობას, რაოდენობას და ზოგადად, თუ რა მოცულობის ტვირთის გატანაა შესაძლებელი გამოყენებული ტექნიკის მეშვეობით, კერძოდ: მოწმე დ. გ-ის განმარტებით - მან ორი დღე იმუშავა და სულ 20-25 რეისი შეასრულა, ასევე მის მანქანაზე ეტევა 8 მ3 მიწა. მოწმე მ. ფ-იას განმარტებით, მან შეასრულა 15 რეისი, მისი მანქანა თვითმცლელია და ეტევა 8 მ3 მიწა. მოწმე შ. ბ-იას განმარტებით, იმუშავა 3-4 დღე, დღეში შეუსრულებია 5-8 რეისამდე, მის მანქანაზე კი ეტევა 7-8 მ3 მიწა. მოწმე ა-ო კ-ვას განმარტებით, მან 3-4 რეისი შეასრულა, ხოლო მის მანქანაზე ეტევა 10 მ3 მიწა. სასამართლო აღნიშნავს, რომ მოწმეთა ზემოაღნიშნული განმარტებები ზ. ბ–ს დავალებით 2015 წლის ზაფხულში ფაქტობრივად გატანილი მიწის მოცულობის დასადგენად არასაკმარის და არაზუსტ ინფორმაციას იძლევა. ამდენად, ზემოაღნიშნულ მოწმეთა ჩვენებებზე დაყრდნობით, ზოგადი გამოთვლებითა და ტექნიკური შესაძლებლობების განსაზღვრით, შესრულებული სამუშაოების შესახებ წარმოდგენილი ზედნადებების შესწავლით, უტყუარად ვერ დგინდება თუ რა მოცულობის მიწა ამოიღეს და გადაიტანეს ზ. ბ–ს დავალებით 2015 წლის ზაფხულში დაზარალებულ გ. შ–ასკუთვნილი მიწის ნაკვეთიდან.

5.13. ამოღებული მიწის მოცულობის შესახებ ეჭვს აღრმავებს ის გარემოებები, რომ მოწმეთა განმარტებები შემთხვევის ადგილზე არსებული ორმოების რაოდენობისა და მათი წარმოშობის შესახებ არ არის ერთგვარი, კერძოდ: მოწმე კ. ს-ა 2015 წლის ზაფხულში გ. შ–ას მიწის ნაკვეთის მდგომარეობის შესახებ აღნიშნავს, რომ ზ. ბ–მ ამოთხარა ორი ორმო, რაც მანამდე იქ არ ყოფილა. კ. ს–ა ასევე საუბრობს პატარა ტბის შესახებ, რომელიც მისი განმარტებით გადიდებულია, რადგან იქაც ამოჭრილი და ამოღებულია მიწა. მოწმე დ. გ-ემ სასამართლოში განმარტა, რომ მუშაობის პროცესში იმ ტერიტორიაზე იყო თუ არა მეორე ორმო არ დაკვირვებია, ხოლო შემდეგ ნახა, რომ იმ ორმოს უკან კიდევ იყო მეორე ორმო, საიდანაც ამოღებული მიწით მისი მანქანა არ დატვირთულა. პირველი მონაკვეთი, რომ ამოიღეს მერე გამოჩნდა იქ ორმო. მათ არ უმუშავიათ იქ და სხვამ თუ იმუშავა არ იცის; მოწმე მ. ფ–ამ დაადასტურა, რომ მან გამომძიებელს მიუთითა ის ადგილი, სადაც იტვირთებოდა და სად ჰყრიდა მიწას, იმ ადგილიდან ამოჰქონდათ ქვიშა, იმ ადგილას მიმდებარედ არხი გადიოდა, ასევე იყო ძველი ამოღებული ორმო, თუმცა თვითონ სადაც მივიდნენ, იქ იყო სწორი ადგილი; მოწმე შ. ბ-ას განმარტებით მუშაობდა ექსკავატორი და იღებდა ქვიშას ერთი ორმოდან, იქვე იყო მეორე ორმო, მაგრამ იმ ორმოდან ექსკავატორს ქვიშა არ ამოუღია და იქიდან ამოღებულით მისი მანქანა არ დატვირთულა, თუ ვინ ამოთხარა ის ორმო არ იცის. იქ სამუშაოების შემდეგ დარჩა ორი ორმო, ერთი ძველი და მეორე მათი მუშაობის დროს ამოღებული; მოწმე ა-ო კ-ამ დაადასტურა გამოკითხვის ოქმში მითითებული ინფორმაცია, რომ ქ. ფ-ე მდებარე ღია ტერიტორიაზე იმ ადგილის გარდა, სადაც მუშაობდა ექსკავატორი და იღებდა ქვიშას ასევე იყო ორმო, რომელსაც ეტყობოდა, რომ იყო ძველი ამოღებული. ორმოს ირგვლივ იყო ეკალბარდები, ნაგავი და წყლით იყო ამოვსებული. ტერიტორია, სადაც მუშაობდა ექსკავატორი და მის მანქანას ტვირთავდა არ იყო წყლით ამოვსებული. ზ. ბ–ს მიერ დაქირავებულმა ექსკავატორმა ამოიღო მხოლოდ ერთი ორმო. მოწმე მ. რ-ას ჩვენების თანახმად, ფ-ს ქუჩაზე ჰქონდა ბოსტანი, სადაც დაახლოებით ათი წლის წინ მისულები იყვნენ მისთვის უცნობი პირები, რომლებმაც უთხრეს, რომ იყვნენ გურულები, თხრიდნენ მიწას და ზიდავდნენ მანქანებით, იმუშავეს სამი დღე. იქ არის ერთი დიდი ორმო, ხოლო მის გვერდით პატარა, რომლის ამოთხრა მოხდა დიდი ორმოს ამოთხრის მერე მალევე. დიდი ორმოს ამოთხრა არ მომხდარა ზ. ბ–ს მიერ. ზ. ბ–ს მიერ ორმოს ამოთხრა არ უნახავს. პატარა ორმო ვინ ამოთხრა არ იცის.

5.14. აღსანიშნავია, რომ ზემოაღნიშნული მტკიცებულებებით ცალსახად მხოლოდ ის ფაქტი დგინდება, რომ გ. შ–ასკუთვნილი მიწის ნაკვეთი შემოსაზღვრული არ ყოფილა და როგორც 2015 წლის ფაქტამდე, ისე მის შემდგომ - წარმოადგენდა ღია ტერიტორიას. მოწმეებმა დაადასტურეს, რომ მითითებულ ნაკვეთში შემთხვევის პერიოდში ნამდვილად მუშაობდა ზ. ბ–ს მიერ დაქირავებული სამუშაო ჯგუფი და ახდენდა ტერიტორიიდან მიწის ამოღებასა და გატანას, თუმცა მოწმეები ცალსახად ვერ მიუთითებენ, თუ რა მდგომარეობაში იყო მიწის ნაკვეთი სამუშაოების წარმოებამდე და მათ მიერ ხილული ორმოებიდან, რომელი მათგანია უშუალოდ ზ. ბ–ს ქმედების შედეგი. ასევე საგულისხმოა, რომ საქმეში არ მოიპოვება ინფორმაცია, რაც ასახავდა 2015 წლიდან 2018 წლამდე პერიოდში მოცემულ მიწის ნაკვეთზე არსებულ მდგომარეობას და სასამართლოს მისცემდა შესაძლებლობას გაერკვია, რამდენად შეესაბამება მოწმეთა მიერ აღწერილი გარემოებები 2015 წელს არსებული ორმოების შესახებ იმავე ტერიტორიაზე დაახლოებით სამი წლის შემდეგ არსებულ ვითარებას.

5.15. 2018 წლის 20 აგვისტოს შემთხვევის ადგილის დათვალიერების ოქმის თანახმად, ფოთის საქალაქო სამმართველოს დეტექტივის თანაშემწე-გამომძიებელმა ხ. შ–მგარემოსდაცვითი ინსპექტირების სპეციალისტების მ. ჯ-ას და თ-სა ვ-ას მონაწილეობით დაათვალიერა ქ, ფ. N-ში მდებარე მიწა, საკადასტრო კოდით N... დათვალიერების ოქმში აღნიშნა არსებულ ტერიტორიაზე გამონამუშევარი სივრცეების არსებობა, რომელთა დაზუსტების მიზნით, კერძოდ გამონამუშევარი სივრცის ფართობის დასადგენად აიღეს GPS-კოორდინატები და მიუთითეს, რომ პირველი უბნის სიღრმე შეადგენს ერთ მეტრსა და სამოცდაათ სანტიმეტრს, ხოლო მეორე უბნის სიღრმე შეადგენს ერთ მეტრსა და ორმოცდაათ სანტიმეტრს. სასამართლო სხდომაზე მოწმის სახით დაკითხვისას გამომძიებელმა ხ. შ–მ დაადასტურა შემთხვევის ადგილის დამატებით დათვალიერების ოქმში მითითებული გარემოებები და აღნიშნა, რომ გამონამუშევარი სივრცის მოცულობა შეადგენდა 1796 მ2-ს. სასამართლო სხდომაზე მოწმის სახით დაკითხვისას გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის სპეციალისტმა მ. ჯ-ამ განმარტა, რომ 2018 წლის 20 აგვისტოს გამომძიებელთან ერთად დაათვალიერა გ. შ-ას ტერიტორია, სადაც იყო ამოღებული ნიადაგი და გამონამუშევარი სივრცე ორ უბნად, რომელიც წყლით იყო სავსე. აიღეს ჯიპიეს კოორდინატები და ჯოხით გაზომეს სიღრმე, მონაცემები გადააგზავნეს დეპარტამენტში და დადგინდა ფართობი.

5.16. 2018 წლის 13 სექტემბრის გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონული სამმართველოს წერილით ირკვევა, რომ ზემოაღნიშნულ დათვალიერების ოქმში აღნიშნული GPS კოორდინატებით დაკონტურებული ფართობი პირველ უბანზე შეადგენს - 446 მ2-ს, მეორე უბანზე 1350მ2-ს, ჯამურად კი - 1796 მ2-ს.

5.17. 2018 წლის 16 ოქტომბრის საინჟინრო-ტექნიკური ექსპერტიზის დასკვნით ექსპერტიზისთვის წარდგენილი ქ-ში მდებარე ს/კ ......... მიწის ნაკვეთის საზღვრებში მოქცეული ორი წლით შევსებული ტერიტორიის ფართობი (საიდანაც ამოღებულია მიწა) შეადგენს 561,96 კვ.მ-ს და 962,91 კვ.მ-ს, რაც სულ შეადგენს 1524,87 კვ.მ-ს. ვინაიდან წარმოდგენილი მიწის ნაკვეთები შევსებულია წყლით, ტექნიკურად შეუძლებელია მათი ზუსტი სიღრმის განსაზღვრა. ასევე, ტექნიკურად შეუძლებელია განისაზღვროს წარმოდგენილი მიწის ნაკვეთების პირვანდელი მდგომარეობა. აღნიშნულის გამო, წარმოდგენილი ტერიტორიიდან ამოღებული მიწის მოცულობის განსაზღვრა ტექნიკურად შეუძლებელია.

5.18. 2018 წლის 06 დეკემბრის საინჟინრო ექსპერტიზის დასკვნით, ქ, ფ- ქ. N-ში მდებარე გ. შ–ასკუთვნილი არასასოფლო სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე ამოღებული მიწის მოცულობა შეადგენს 2604,45 მ3-ს. ამოღებული მიწის ანალოგიური მიწის გაყიდვების შესახებ ინფორმაცია სამომხმარებლო ბაზარზე ვერ მოიძებნა და ამ ეტაპზე შესადარებელი ანალოგების არ არსებობის გამო მიწის საბაზრო ღირებულება ვერ დადგინდა. ქ, ფ- ქ.N... ში მდებარე გ. შ–ას კუთვნილი არასასოფლო სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე არსებული ორივე გამონამუშევარი სივრცის პირვანდელ მდგომარეობაში მოყვანის სამუშაოების ღირებულება 2015 წლის სექტემბრის თვის მდგომარეობთ შეადგენს 26823,13 ლარს.

5.19. აღსანიშნავია ისიც, რომ მიწის ნაკვეთზე 2018 წელს აღწერილი გამონამუშევარი უბნებიდან ამოღებული მიწის მოცულობის შესახებ განსხვავებულ გაანგარიშებას შეიცავენ გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონული სამმართველოს წერილი, 2018 წლის 16 ოქტომბრისა და 2018 წლის 6 დეკემბრის საინჟინრო ექსპერტიზის დასკვნები. ირკვევა, რომ გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტმა იხელმძღვანელა 2018 წლის 20 აგვისტოს შემთხვევის ადგილის დათვალიერების შედეგად მიღებული მონაცემებით და გამოთვალა დაკონტურებული უბნების ფართობი. ზემოაღნიშნული დათვალიერების ოქმის იმავე მონაცემებზე დაყრდნობით, 2018 წლის 16 ოქტომბრის საინჟინრო ექსპერტიზამ კატეგორიულად დაასკვნა, რომ წარმოდგენილი ტერიტორიიდან ამოღებული მიწის მოცულობის განსაზღვრა ტექნიკურად შეუძლებელია. ექსპერტმა გ. რ-ემ მის მიერ გაცემულ დასკვნაში ასევე მიუთითა, რომ „ვინაიდან წარმოდგენილი მიწის ნაკვეთები შევსებულია წყლით, ტექნიკურად შეუძლებელია მათი ზუსტი სიღრმის განსაზღვრა. ასევე, ტექნიკურად შეუძლებელია განისაზღვროს წარმოდგენილი მიწის ნაკვეთების პირვანდელი მდგომარეობა“. 2018 წლის 16 ოქტომბრის დასკვნისაგან განსხვავებით, 2018 წლის 6 დეკემბრის ექსპერტიზის დასკვნით დადგენილია ამოღებული მიწის მოცულობა, კერძოდ: „ქ-, ფ- ქ.N...ში მდებარე გ. შ–ას კუთვნილი არასასოფლო სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე ამოღებული მიწის მოცულობა შეადგენს 2604,45 მ3-ს“. ირკვევა, რომ 2018 წლის 6 დეკემბრის ექსპერტიზის დასკვნა დაეყრდნო საქმის მასალებსა და გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის მიერ აღებულ მონაცემებს გამონამუშევარი უბნების შესახებ. ამასთან, აღმოჩნდა, რომ გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის მიერ აღწერილი გამონამუშევარი უბნებიდან, მეორე გამონამუშევარი უბანი სრულად არ მდებარეობს გ. შ–ასკუთვნილ მიწის ნაკვეთზე ს/კ .......... აღსანიშნავია ისიც, რომ მოცემული ექსპერტიზის წინაშე დასმულ კითხვას: „რა მოცულობის მიწა არის აღებული ქ-ში მდებარე გ. შ–ას კუთვნილი არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე (საკადასტრო კოდი: .........), ექსპერტიზამ პასუხი ვერ გასცა. ამდენად ირკვევა, რომ საინჟინრო ექსპერტიზები დაეყრდნო გამოსაკვლევი ობიექტის მდგომარეობას 2018 წლის მონაცემებით და ექსპერტებმა იხელმძღვანელეს 2018 წელს ჩატარებული შემთხვევის ადგილის დათვალიერებისა და შესაბამისი უწყების გაანგარიშებით. საქმის მასალები და მოწმეთა ჩვენებები არ შეიცავდა მონაცემს 2015 წლის მდგომარეობით მიწის ნაკვეთზე არსებული გამონამუშევარი უბნების კოორდინატების შესახებ, რის გამოც შეუძლებელი იყო რომელიმე ექსპერტიზას წარდგენილ საქმის მასალებზე დაყრდნობით შეეფასებინა ამოღებული მიწის მოცულობა 2015 წლის მდგომარეობით. ამასთან, ხაზი უნდა გაესვას 2018 წლის 16 ოქტომბრისა და 2018 წლის 6 დეკემბრის საინჟინრო ექსპერტიზის დასკვნების წინააღმდეგობრივ შინაარს ამოღებული მიწის მოცულობის გამოთვლის შესაძლებლობის შესახებ თუნდაც 2018 წლის მდგომარეობით.

5.20. ბრალდების მხარემ წარმოადგინა 2019 წლის 22 მარტის სასაქონლო ექსპერტიზისა და 2019 წლის 17 ივნისის საინჟინრო ექსპერტიზის დასკვნები, რომლებიც ადგენენ 2018 წლის მდგომარეობით აღწერილი და დადგენილი ამოღებული მიწის მოცულობის საბაზრო ღირებულებასა და მიწის ნაკვეთის პირვანდელ მდგომარებაში მოყვანისათვის აუცილებელი სამუშაოების ღირებულებას. ამასთან, სასამართლო ვერ გაიზიარებს 2019 წლის 22 მარტის სასაქონლო ექსპერტიზის დასკვნაში მითითებულ გარემოებას, რომ: „ქ. ფ-ში არსებული, ექსპერტიზაზე წარდგენილი უძრავი ქონებიდან (ს/კ .........) 2604,45 მ3 მიწის ამოთხრისა და გატანის შედეგად მიღებული ზიანის ოდენობა 2015 წლის სექტემბრის თვის მდგომარეობით, საორიენტაციოდ შეადგენს 25000 ლარს“. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ექსპერტიზის აღნიშნული დასკვნა სრულად ეფუძნება ექსპერტიზის დანიშვნის შესახებ დადგენილებაში ჩამოყალიბებულ კითხვის ფორმულირებას და საქმის მასალების სუბიექტურ ინტერპრეტაციას, რამდენადაც უშუალოდ ექსპერტებს ხსენებული დასკვნის გაცემისას არ წარდგენიათ და არ შეუფასებიათ ისეთი მონაცემი, რითაც უტყუარად იქნებოდა დადგენილი 2015 წლის სექტებრის თვის მდგომარეობით ამოთხრილი მიწის მოცულობა. შესაბამისად, 2019 წლის 22 მარტის სასაქონლო ექსპერტიზის დასკვნაში მითითებული გარემოება 2015 წლის მდგომარეობით მიღებული ზიანის ოდენობის შესახებ, სასამართლოსათვის ვერ იქნება გასაზიარებელი და უტყუარი ინფორმაცია, რამეთუ არ შეესაბამება საქმეში არსებულ მტკიცებულებათა ერთობლიობას. ამდენად, ვინაიდან არ არის გამორიცხული ეჭვი უშუალოდ ზ. ბ–ს მიერ 2015 წელს დაუფლებული მიწის მოცულობის მიმართ და შესაბამისად, უტყუარად ვერ დადგინდა მიყენებული ზიანის ოდენობაც, ზ. ბ–ს ვერ შეერაცხება დაუფლებული ნივთის ღირებულებასთან დაკავშირებული დამამძიმებელი გარემოება.

5.21. საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მე-13 მუხლის მეორე ნაწილის თანახმად: „გამამტყუნებელი განაჩენი უნდა ეფუძნებოდეს მხოლოდ ერთმანეთთან შეთანხმებულ, აშკარა და დამაჯერებელ მტკიცებულებათა ერთობლიობას, რომელიც გონივრულ ეჭვს მიღმა ადასტურებს პირის ბრალეულობას“. ხოლო, საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 82-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად: „მტკიცებულება უნდა შეფასდეს სისხლის სამართლის საქმესთან მისი რელევანტურობის, დასაშვებობის და უტყუარობის თვალსაზრისით“. ამავე მუხლის მეორე ნაწილის თანახმად: „მტკიცებულებას არა აქვს წინასწარ დადგენილი ძალა“. ამავე მუხლის მესამე ნაწილის შესაბამისად კი, „გამამტყუნებელი განაჩენით პირის დამნაშავედ ცნობისათვის საჭიროა გონივრულ ეჭვს მიღმა არსებულ შეთანხმებულ მტკიცებულებათა ერთობლიობა“.

5.22. საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ სამართლიანი სასამართლოს უფლება დაცულია მხოლოდ მაშინ, როდესაც პირის მსჯავრდებას საფუძვლად უდევს უტყუარ, აშკარა და დამაჯერებელ მტკიცებულებათა ერთობლიობა. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო არ ერევა ეროვნული სასამართლოების მიერ მტკიცებულებათა დასაშვებობასა და შეფასებაში და ადგენს ზოგადსახელმძღვანელო სტანდარტს: განაჩენი უნდა ემყარებოდეს საქმეში არსებულ მტკიცებულებათა თავისუფალ შეფასებას, დასკვნებს, რომლებიც გამომდინარეობს ფაქტობრივი გარემოებებიდან და მხარეების მიერ წარდგენილი მოსაზრებებიდან. მტკიცება შეიძლება გამომდინარეობდეს საკმარისად ნათელი და დასაბუთებული დასკვნების ან ფაქტის თაობაზე გაუქარწყლებელი ვარაუდების ერთობლიობიდან (იხ: ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებები საქმეებზე: „ელ მასრი მაკედონიის წინააღმდეგ“ (El-Masri v the Former Yugoslav Republic of Macedonia, (GC), 13.12.2012) და „ჰასანი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ“ (Hassan v the UK, ECtHR, (GC), 16.09.2014). ამასთან, საქმეში წარმოდგენილი მტკიცებულებების ერთობლიობით შესაძლებელი უნდა იყოს არა მხოლოდ ფაქტების უტყუარი დადასტურება, არამედ მტკიცება უნდა მიემართებოდეს მატერიალური სამართლის ნორმის თითოეულ ელემენტს და უნდა ქმნიდეს დანაშაულის სრულყოფილ შემადგენლობას.

5.23. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ კანონის მოთხოვნათა სრული დაცვით, სრულყოფილად და ობიექტურად გამოკვლეული, ურთიერთშეჯერებული, აშკარა და დამაჯერებელი მტკიცებულებების ერთობლიობით, გონივრულ ეჭვს მიღმა დასტურდება ზ. ბ–ს მიერ საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენა, რისთვისაც იგი ცნობილ უნდა იქნეს დამნაშავედ. ამასთან, ვინაიდან საკასაციო საჩივარი განიხილება საჩივრისა და შესაგებლის ფარგლებში, საკასაციო სასამართლო არ მსჯელობს ზ. ბ–ს მსჯავრდების სხვა ნაწილთან - საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ დანაშაულთან მიმართებით და აფასებს მხოლოდ იმ გარემოებებს, რაც მხარეებმა საჩივარსა და შესაგებელში მიიჩნიეს დაცვის ღირს ინტერესად.

6. სასჯელის დასაბუთება:

6.1. საკასაციო სასამართლო მოიხმობს სასჯელის დანიშვნისას სასამართლოს მიერ სახელმძღვანელო სამართლებრივ დებულებებსა და პრინციპებს, კერძოდ: საქართველოს სსკ-ის 39-ე მუხლის თანახმად, სასჯელის მიზნებია სამართლიანობის აღდგენა, ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება და დამნაშავის რესოციალიზაცია, ამასთან, სასჯელის მიზანი არ არის ადამიანის ფიზიკური ტანჯვა ან მისი ღირსების დამცირება. ამავე მუხლის მეორე ნაწილით აღიარებულია სასჯელის გენერალური და კერძო პრევენციის ფუნქცია, რომლის თანახმადაც: „სასჯელის მიზანი ხორციელდება მსჯავრდებულსა და სხვა პირზე ზემოქმედებით, რათა ისინი განიმსჭვალონ მართლწესრიგის დაცვისა და კანონის წინაშე პასუხისმგებლობის გრძნობით“. აღსანიშნავია, რომ სასჯელის სამართლიანობა გულისხმობს შერჩეული სასჯელის სახისა და ზომის გამოსადეგობასა და პროპორციულობას ზემოაღნიშნულ სასჯელის მიზნებთან მიმართებით. საქართველოს სსკ-ის 53-ე მუხლის პირველი ნაწილი განამტკიცებს სწორედ სასჯელის თანაზომიერების პრინციპს და ადგენს: „სასჯელის უფრო მკაცრი სახე შეიძლება დაინიშნოს მხოლოდ მაშინ, როდესაც ნაკლებად მკაცრი სახის სასჯელი ვერ უზრუნველყოფს სასჯელის მიზნის განხორციელებას“. სასჯელის პროპორციულობა, თავის მხრივ, ნიშნავს მის გამოყენებას მნიშვნელოვნად ინდივიდუალიზებული სახით, რა დროსაც მხედველობაში მიიღება დანაშაულის სიმძიმე, დამნაშავის ბრალი და დანაშაულის შედეგად გამოწვეული ზიანი. საქართველოს სსკ-ის 53-ე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, გათვალისწინებულ უნდა იქნეს ბრალდებულის პასუხისმგებლობის შემამსუბუქებელი და დამამძიმებელი გარემოებები, კერძოდ, დანაშაულის ჩადენის მოტივი და მიზანი, ქმედებაში გამოვლენილი მართლსაწინააღმდეგო ნება, მოვალეობათა დარღვევის ხასიათი და ზომა, ქმედების განხორციელების სახე, ხერხი და მართლსაწინააღმდეგო შედეგი, დამნაშავის წარსული ცხოვრება, პირადი და ეკონომიკური პირობები, ყოფაქცევა ქმედების შემდეგ.

6.2. საქართველოს სსკ-ის 53-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად: „სასამართლო დამნაშავეს სამართლიან სასჯელს დაუნიშნავს ამ კოდექსის კერძო ნაწილის შესაბამისი მუხლით დადგენილ ფარგლებში და ამავე კოდექსის ზოგადი ნაწილის დებულებათა გათვალისწინებით. ზ. ბ. დამნაშავედ არის ცნობილი საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით (2015 წელს მოქმედი რედაქცია) გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენისათვის, რაც ისჯება ჯარიმით ან საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომით ვადით ასიდან ას ოთხმოც საათამდე ან გამასწორებელი სამუშაოთი ვადით ერთ წლამდე ანდა თავისუფლების აღკვეთით ვადით ერთიდან სამ წლამდე. მსჯავრდებულს სააპელაციო სასამართლომ სასჯელის სახედ და ზომად განუსაზღვრა ჯარიმა 3000 ლარი, ამდენად, სასჯელი დანიშნულია შესაბამისი მუხლის სანქციის ფარგლებში. კასატორი უსამართლოდ მიიჩნევს ზ. ბ–ს მიმართ სასჯელის სახით ჯარიმის გამოყენებას და აღნიშნავს, რომ სასამართლომ არ გაითვალისწინა საქართველოს სსკ-ის 53-ე მუხლის მესამე ნაწილით გათვალისწინებული გარემოებები: მსჯავრდებულის ყოფაქცევა ქმედების შემდეგ, განსაკუთრებით – მისი მისწრაფება აანაზღაუროს ზიანი, შეურიგდეს დაზარალებულს, რაც ზ. ბ–ს შემთხვევაში არ არის შესრულებული.

6.3. კასატორს აწევს ტვირთი დაასაბუთოს, რომ გამოყენებული სასჯელის სახე და ზომა აშკარად არ პასუხობს სასჯელის სამართლიანობის მოთხოვნას, რის დასასაბუთებლად მან უნდა წარმოადგინოს სასჯელის დამძიმების რელევანტური არგუმენტაცია და გამოკვეთოს სააპელაციო სასამართლოს განაჩენის სასჯელის ნაწილში შეცვლის წინაპირობები. ირკვევა, რომ სასამართლომ სასჯელის დანიშვნისას მხედველობაში მიიღო შემდეგი გარემოებები: პირდაპირი განზრახვით ჩადენილი ნაკლებად მძიმე კატეგორიის, საკუთრების წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული, ბრალდებული წარსულში არ არის ნასამართლევი, დანაშაულის ჩადენის შემდეგ არ მიმალულა, თავი არ აურიდებია გამოცხადებისთვის და მიუხედავად იმისა, რომ დანაშაულის ჩადენის შემდეგ გავიდა ექვსი წელი რაიმე დარღვევა არ ჩაუდენია. შესაბამისად, სასამართლომ მიიჩნია, რომ ბრალდებულის იზოლაცია არ იყო აუცილებელი და სასჯელის მიზნების ეფექტური მიღწევა შესაძლებელი იქნებოდა ჯარიმის გამოყენების შემთხვევაშიც. საკასაციო სასამართლო ეთანხმება სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას ზ. ბ–ს მიმართ საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენისათვის სასჯელის სახედ ჯარიმის გამოყენების თაობაზე. ამასთან, აღნიშნავს, რომ პროკურორის მიერ მითითებული არგუმენტაცია, რომ მსჯავრდებული არ შეურიგდა დაზარალებულს და არ აანაზღაურა ზიანი, არ წარმოადგენს მძიმე სასჯელის დანიშვნის წინაპირობას, რამეთუ დაზარალებულის რესტიტუცია წარმოადგენს პასუხისმგებლობის შემამსუბუქებელ გარემოებას და არა პირიქით. ამასთან, სასჯელის დამძიმებისა და მსუბუქი სასჯელის არაეფექტიანობის დასასაბუთებლად კასატორი ვერ მიუთითებს სხვა რელევანტურ გარემოებას. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, საკასაციო სასამართლო სრულად ეთანხმება სააპელაციო სასამართლოს და მიიჩნევს, რომ არ არსებობს უფრო მკაცრი სასჯელის გამოყენების აუცილებლობა.

6.4. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ წარმოდგენილი უტყუარი და დამაჯერებელი მტკიცებულებების ერთობლიობით დასტურდება ზ. ბ–ს მიერ საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის პირველი ნაწილით (2015 წელს მოქმედი რედაქცია) გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენა, რაც ისჯება ჯარიმით ან თავისუფლების შეზღუდვით ვადით ერთიდან სამ წალმდე ანდა თავისუფლების აღკვეთით იმავე ვადით. აღსანიშნავია, რომ ზ. ბ–ს მიერ მითითებული დანაშაული ჩადენილია 2015 წელს, მას შემდეგ გასული ხანგრძლივი პერიოდის მანძილზე არ გამოკვეთილია მსჯავრდებულის კანონსაწინააღმდეგო ქცევა, მითუფრო, რომ დანაშაულის ჩადენიდან დღემდე მის მიმართ არ ყოფილა გამოყენებული რაიმე იძულებითი ზომა ახალი დანაშაულის პრევენციისა და რესოციალიზაციისათვის. ამდენად, სასჯელის ადეკვატური ღონისძიების გამოყენების პირობებში კიდევ უფრო მტკიცდება მსჯავრდებულის სამომავლო კანონშესაბამისი ქცევისა და რესოციალიზაციის ეფექტური მიღწევის მოლოდინი. მოცემულ შემთხვევაში ჩადენილი დანაშაულის ხასიათი, მართლსაწინააღმდეგო ნება და მასზე სახელმწიფოს თანაზომიერი რეაგირება უნდა გამოიხატოს პროპორციულ - ნაკლებად მძიმე სასჯელში, რამეთუ არ არსებობს სასჯელის დამამძიმებელი ისეთი გარემოება, რაც დაძლევს მსუბუქი სასჯელის პრიორიტეტულობის კანონისმიერ მოთხოვნას. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათალისწინებით, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის პირველი ნაწილით მსჯავრდებულს სასჯელის სახედ და ზომად უნდა განესაზღვროს ჯარიმა - 3000 ლარი, რაც თანაბარი ეფექტიანობით მოემსახურება როგორც ახალი დანაშაულის კერძო და გენერალური პრევენციის, ასევე - მსჯავრდებულის რესოციალიზაციის მიზნების მიღწევას.

6.5. „ამნისტიის შესახებ“ საქართველოს 2021 წლის 11 იანვრის კანონის მე-2 მუხლის თანახმად, სისხლისსსამართლებრივი პასუხისმგებლობისა და სასჯელისაგან გათავისუფლდება პირი, რომელმაც ჩაიდინა საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაული. ასევე, „ამნისტიის შესახებ“ საქართველოს 2021 წლის 11 იანვრის კანონის მე-3 მუხლის პირველი ნაწილი ადგენს: „გათავისუფლდეს სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისა და სასჯელისაგან ნასამართლობის არმქონე პირი, რომელმაც ჩაიდინა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 180-ე მუხლის პირველი ნაწილით, 182-ე მუხლის პირველი ნაწილით, 185-ე მუხლის პირველი ნაწილით ან 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაული, თუ თითოეული დაზარალებული ამ კანონის აღსრულებისას გამოძიების ორგანოს ან სასამართლოს წინაშე თანხმობას განაცხადებს, რომ აღნიშნულ პირზე გავრცელდეს ამ პუნქტით გათვალისწინებული ამნისტია“. ამავე კანონის მე-11 მუხლის 1-ლი ნაწილის თანახმად კი ამ კანონით გათვალისწინებული სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისა და სასჯელისაგან გათავისუფლება ვრცელდება თავისუფლების აღკვეთის სახით დანიშნულ რეალურ სასჯელზე, პირობით მსჯავრსა და გამოსაცდელ ვადაზე, აგრეთვე სხვა სასჯელზე, გარდა ჯარიმისა და ქონების ჩამორთმევისა. ამავე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენისათვის მსჯავრდებული პირი ჯარიმისგან სრულად თავისუფლდება იმ შემთხვევაში, თუ ჯარიმის შეფარდების შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილება მიღებულია 2012 წლის 1 ოქტომბრამდე და ჯარიმის დაკისრების შესახებ გადაწყვეტილება აღსრულებული არ არის. ზემოაღნიშნული გარემოებების გათვალისწინებით, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ არ არსებობს მსჯავრდებულ ზ. ბ–ს მიმართ 2021 წლის 11 იანვრის „ამნისტიის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სასჯელისაგან გათავისუფლების საფუძველი.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 301-ე მუხლით, 303-ე მუხლის მე-6 ნაწილით, 307-ე მუხლის პირველი ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტით, 308-ე მუხლით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. ფოთის რაიონული პროკურატურის პროკურორ ალექსანდრე კოდუას საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;

2. ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2022 წლის 19 მაისის განაჩენში შევიდეს ცვლილება:

3. ზ. ბ. ცნობილ იქნეს დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 177-ე მუხლის პირველი ნაწილით (2015 წელს მოქმედი რედაქცია) გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენაში და სასჯელის სახედ და ზომად განესაზღვროს ჯარიმა 3000 (სამი ათასი) ლარი.

4. ზ. ბ. ცნობილ იქნეს დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით (2015 წელს მოქმედი რედაქცია) გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენაში და სასჯელის სახედ და ზომად განესაზღვროს ჯარიმა 3000 (სამი ათასი) ლარი.

5. საქართველოს სსკ-ის 59-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე, თანაბარი სასჯელებიდან ერთმა - საქართველოს სსკ-ის 177-ე მუხლის პირველი ნაწილით დანიშნულმა სასჯელმა შთანთქოს მეორე - საქართველოს სსკ-ის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით დანიშნული სასჯელი და საბოლოოდ, დანაშაულთა ერთობლიობით ზ. ბ–ს სასჯელის სახედ და ზომად განესაზღვროს ჯარიმა 3000 (სამი ათასი) ლარი;

6. განაჩენი სხვა ნაწილში დარჩეს უცვლად;

7. განაჩენი საბოლოოა და არ საჩივრდება.



თავმჯდომარე ნინო სანდოძე




მოსამართლეები: მერაბ გაბინაშვილი




შალვა თადუმაძე