¹ბს-1067-1020(კ-07) 24 იანვარი, 2008 წელი
ქ. თბილისი


ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:


თავმჯდომარე მაია ვაჩაძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: მიხეილ ჩინჩალაძე
ლალი ლაზარაშვილი


საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, ზეპირი განხილვის გარეშე, შეამოწმა ს. ი-ის საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საფუძვლების არსებობა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 9 ოქტომბრის განჩინების გაუქმების თაობაზე.


ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :

2005 წლის 17 თებერვალს ს. ი-ემ სასარჩელო განცხადებით მიმართა ახალციხის რაიონულ სასამართლოს მოპასუხეების _ რ. გ-ის, ჯ. მ-ის, ზ. კ-ის, აწყურის თემის საკრებულოსა და ახალციხის მიწის მართვის სამმართველოს მიმართ.
სარჩელში აღნიშნული იყო, რომ თბილისის საოლქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2004 წლის 19 ნოემბრის განაჩენით რ. გ-სა და ჯ. მ-ეს საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის მე-3 ნაწილის “ა” ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის სასჯელის ზომად შეეფარდათ სამი წლით თავისუფლების აღკვეთა გამოსაცდელი ვადით.
მოსარჩელემ მიუთითა, რომ საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 6798-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული საპროცესო შეთანხმება კონკრეტულ მოპასუხეებთან მიმართებაში არ ართმევდა მოსარჩელეს სამოქალაქო სარჩელის შეტანის უფლებას.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ ზემოხსენებული განაჩენით დადგენილი იყო რ. გ-სა და ჯ. მ-ის მიერ სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებით მოსარჩელისათვის მიყენებული მატერიალური ზიანის ოდენობა, რაც 59859 ლარს შეადგენდა. გარდა ამისა, რ. გ-სა და ჯ. მ-ის უკანონო ქმედებამ მოსარჩელეს მიაყენა ფიზიკური და მორალური ზიანიც, რაც იმაში გამოიხატა, რომ ნერვიულობის შედეგად მას დაუზიანდა მხედველობა, რის გამოც ოპერაცია და ხანგრძლივი მკურნალობა დასჭირდა, რაზეც 3500 ლარი დაეხარჯა. ამასთან, რ. გ-ემ და ჯ. მ-ემ წააქეზეს ზ. კ-ე და საქართველოს გენერალურ პროკურატურაში განცხადება შეატანინეს, რომლითაც იგი ბრალს სდებდა ს. ი-ს სხვადასხვა დანაშაულის ჩადენაში. მოსარჩელემ მიუთითა, რომ ზ. კ-ემ ხსენებული განცხადებით მას ცილი დასწამა და მოითხოვა მისი სისხლის სამართლის პასუხისმგებაში მიცემა, რის შედეგადაც მოსარჩელეს მორალური ზიანი მიადგა.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ ზემოთ დასახელებული მსჯავრდებულები დანაშაულის ჩადენის დროს მუშაობდნენ სახელმწიფო სამსახურში, მათ განზრახ დაარღვიეს თავიანთი სამსახურებრივი მოვალეობები, ჩაიდინეს დანაშაული, რითაც მოსარჩელეს ზიანი მიადგა. ამდენად, ადმინისტრაციული ორგანოები, რომლებშიც მოპასუხეები მუშაობდნენ, კერძოდ, აწყურის თემის საკრებულო და ახალციხის მიწის მართვის სამმართველო წარმოადგენდნენ სათანადო მოპასუხეებს და საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1005-ე მუხლის საფუძველზე ზიანის ანაზღაურება მათაც უნდა დაკისრებოდათ.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ მოპასუხეებისათვის 59859 ლარის, მკურნალობის ხარჯების _ 3500 ლარის, ადვოკატის მომსახურებაზე გაწეული ხარჯის _ 5000 ლარისა და მორალური ზიანის _ 25000 ლარის, სულ _ 93359 ლარის სოლიდარულად დაკისრება მოითხოვა.
მოპასუხე ჯ. მ-ემ სარჩელი არ ცნო და შესაგებელში აღნიშნა, რომ 2004 წლის 19 ნოემბერს თბილისის საოლქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიამ განიხილა შუამდგომლობა საქმის არსებითი განხილვის გარეშე საპროცესო შეთანხმების დამტკიცებაზე მის მიმართ, საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 332-ე მუხლის მე-3 ნაწილის “ა” ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის, რომლითაც ჯ. მ-ეს ბრალი ედებოდა იმაში, რომ მან სამსახურებრივ მოთხოვნათა საწინააღმდეგოდ, სხვისთვის გამორჩენისა და უპირატესობის მისაღებად ახალციხის რაიონის სოფელ ტყემლანაში მცხოვრებ სევასტი იაძის კუთვნილ 0,9 ჰა მიწის ნაკვეთზე 2002 წლის ზაფხულში “ლკნ-ის” წარმომადგენლობისათვის არასწორი მონაცემების მიწოდების გზით, უკანონოდ მიაკუთვნა ხსენებული მიწის ნაკვეთი იმავე სოფელში მცხოვრებ გ. კ-ეს, რის საფუძველზეც გ. კ-ზე გაიცა ამ მიწის ნაკვეთის ფლობის დამადასტურებელი სარეგისტრაციო მოწმობა და 2003 წლის მარტში გ. კ-ემ მიიღო აღნიშნული მიწის ნაკვეთის სანაცვლოდ გაცემული საკომპენსაციო თანხა.
შესაგებლის ავტორმა უსაფუძვლოდ მიიჩია ზემოაღნიშნული ბრალდება და მიუთითა, რომ მიუხედავად საპროცესო შეთანხმებისა, იგი თავს დამნაშავედ არ ცნობდა, რის გამოც მისთვის ზიანის ანაზღაურების დაკისრება უსაფუძვლო იყო.
სარჩელი არ ცნო მოპასუხე რ. გ-აც, რომელმაც შესაგებელში აღნიშნა, რომ ს. ი-ეს 1996 წლიდან მისი კუთვნილი მიწის ნაკვეთი გაცვლილი ჰქონდა აწ გარდაცვლილ გ. კ-ან, რა დროსაც რ. გ-ე საჯარო მოსამსახურე არ იყო, რის გამოც იგი ვერ მიიღებდა მონაწილეობას შესაბამის ცილისმწამებლურ გარიგებებში. ამდენად, მოპასუხე რ. გ-ემ აღნიშნა, რომ იგი წარმოადგენდა არასათანადო მოპასუხეს, რის გამოც მის მიმართ საქმის წარმოება უნდა შეწყვეტილიყო.
ახალციხის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 26 აპრილის საოქმო განჩინებით არასათანადო მოპასუხე _ ახალციხის მიწის მართვის სამმართველო შეიცვალა სათანადო მოპასუხე საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოთი.
რაიონულ სასამართლოში საქმის განხილვისას მოსარჩელემ მოითხოვა ჯ. მ-ის, რ. გ-ის, აწყურის თემის საკრებულოსა და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოსათვის სოლიდარულად 59859 ლარის, მკურნალობის ხარჯების _ 3500 ლარის, ადვოკატის მომსახურებაზე გაწეული ხარჯის _ 5000 ლარის, ხოლო ზ. კ-ის დანარჩენ მოპასუხეებთან ერთად მორალური ზიანის _ 25000 ლარის დაკისრება.
ახალციხის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 2 ივნისის გადაწყვეტილებით ს. ი-ის სარჩელი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა; ჯ. მ-ეს და რ. გ-ეს მოსარჩელის სასარგებლოდ სოლიდარულად დაეკისრათ 59859 ლარის მატერიალური ზიანისა და 300-300 ლარის ოდენობით მორალური ზიანის გადახდა; დანარჩენ ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ თბილისის საოლქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2004 წლის 19 ნოემბრის განაჩენით დაკმაყოფილდა სამცხე-ჯავახეთის საოლქო პროკურორის მოადგილის შუამდგომლობა, საქმის არსებითი განხილვის გარეშე განაჩენის გამოტანის თაობაზე და დამტკიცდა 2004 წლის 23 სექტემბრის საპროცესო შეთანხმება ჯ. მ-სა და რ. გ-ან. ჯ. მ-ე ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის მე-3 ნაწილის “ა” ქვეპუნქტით, 341-ე მუხლით, 362-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ბ” ქვეპუნქტით და 360-ე მუხლის პირველი ნაწილით და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის მე-3 ნაწილის ,,ა” ქვეპუნქტით შეეფარდა 3 წლით თავისუფლების აღკვეთა, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 341-ე მუხლით შეეფარდა ერთი წლით თავისუფლების აღკვეთა, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 362-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ბ” ქვეპუნქტით შეეფარდა ერთი წლით თავისუფლების აღკვეთა, ხოლო საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 360-ე მუხლის პირველი ნაწილით შეეფარდა ჯარიმა ასი დღიური ანაზღაურებით, დღიური მინიმალური 2 ლარის ოდენობით, სულ _ 200 ლარის ოდენობით. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 59-ე მუხლის საფუძველზე უფრო მკაცრმა სასჯელმა შთანთქა ნაკლებად მკაცრი სასჯელი და საბოლოოდ მას დაენიშნა 3 წლით თავისუფლების აღკვეთა, რაც საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 63-64-ე მუხლების საფუძველზე პირობით არ იქნა გამოყენებული 3 წლის ვადით. რ. გ-ე ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის მე-3 ნაწილის ,,ა” ქვეპუნქტით, 341-ე მუხლით, 362-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ბ” ქვეპუნქტით და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის მე-3 ნაწილის “ა” ქვეპუნქტით შეეფარდა 3 წლით თავისუფლების აღკვეთა, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 341-ე მუხლით შეეფარდა ერთი წლით თავისუფლების აღკვეთა, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 362-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ბ” ქვეპუნქტით შეეფარდა 2 წლით თავისუფლების აღკვეთა. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 59-ე მუხლის საფუძველზე უფრო მკაცრმა სასჯელმა შთანთქა ნაკლებად მკაცრი სასჯელი და საბოლოოდ მას დაენიშნა 3 წლით თავისუფლების აღკვეთა, რაც საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 63-64-ე მუხლების საფუძველზე პირობით არ იქნა გამოყენებული 3 წლის ვადით. საპროცესო შეთანხმების დამტკიცების საფუძვლად თბილისის საოლქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიამ მიიჩნია ის გარემოება, რომ შეთანხმება ჯ. მ-ეს, რ. გ-სა და სამცხე-ჯავახეთის საოლქო პროკურორს შორის მოხდა ნებაყოფლობით, რაც არ იწვევდა სასამართლოს ეჭვს. გარდა აღნიშნულისა, საქმეში იყო საკმარისი მტკიცებულებები მათ მიმართ წარდგენილი ბრალდებების დასამტკიცებლად.
რაიონულმა სასამართლომ აღნიშნა, რომ “სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების უფლების პირველადი რეგისტრაციის გადაუდებელ ღონისძიებათა და საქართველოს მოქალაქეთათვის სარეგისტრაციო მოწმობების გაცემის შესახებ” საქართველოს პრეზიდენტის 1999 წლის 16 მაისის ¹327 ბრძანებით, “მიწის რეგისტრაციის შესახებ” საქართველოს კანონით და “ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონით ჯ. მ-სა და რ. გ-ეს ევალებოდათ მოქალაქეებისათვის მიწის ნაკვეთების მიღება-ჩაბარების აქტებით გადაცემული მიწის ნაკვეთების რეალური და პირველადი დოკუმენტების წარდგენა-რეგისტრაცია. მიუხედავად სამსახურებრივი მოვალეობისა, ჯ. მ-ემ და რ. გ-ემ საჯარო სამსახურის მოთხოვნათა საწინააღმდეგოდ, სხვისთვის გამორჩენისა და უპირატესობის მისაღებად, ახალციხის რაიონის სოფელ .... მცხოვრებ ს. ი-ის კუთვნილი 0,9 ჰა მიწის ნაკვეთი, რაც ამ უკანასკნელს 1992 წელს კენჭისყრით შეხვდა და ¹1110 მიღება-ჩაბარების აქტით გადაეცა, 2002 წელს ,,ლკნ-ის” წარმომადგენლებისათვის არასწორი მონაცემების მიწოდების გზით, უკანონოდ მიაკუთვნეს იმავე სოფელში მცხოვრებ გ. კ-ეს, რის საფუძველზეც ამ უკანასკნელზე გაიცა მოცემული მიწის ნაკვეთის ფლობის დამადასტურებელი სარეგისტრაციო მოწმობა და შესაბამისად, 2003 წლის მარტში გ. კ-ემ მიიღო ხსენებული მიწის ნაკვეთის სანაცვლოდ გაცემული საკომპენსაციო თანხა, რითაც ს. ი-ეს მიადგა 59859 ლარის ზიანი.
რაიონულმა სასამართლომ მიუთითა, რომ ზემოხსენებული განაჩენი კანონიერ ძალაში იყო შესული. ამასთან, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 102-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, თითოეულ მხარეს უნდა დაემტკიცებინა გარემოებანი, რომლებზედაც იგი ამყარებდა თავის მოთხოვნებსა და შესაგებელს. ამდენად, სისხლის სამართალწარმოების წესით იყო დამტკიცებული სამოქალაქო სარჩელის საფუძველი მოსარჩელისათვის მატერიალური ზარალის მიყენების ნაწილში. საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 38-ე მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით, სამოქალაქო სარჩელის საფუძვლის მტკიცება და ფასის განსაზღვრა ხდებოდა სისხლის სამართლის პროცესის წესით. იმავე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად კი, სარჩელზე უარი, სარჩელის ცნობა და მორიგება ხდებოდა სამოქალაქო საპროცესო კანონმდებლობით დადგენილი წესით, მაგრამ იმ პირობით, რომ დაცული იქნებოდა მოთხოვნები სისხლის სამართლის საქმეზე მტკიცების საგნის ყველა ელემენტის დადგენის შესახებ. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 992-ე მუხლის თანახმად, პირი, რომელიც სხვა პირს მართლსაწინააღმდეგო, განზრახი ან გაუფრთხილებელი მოქმედებით მიაყენებდა ზიანს, ვალდებული იყო, აენაზღაურებინა მისთვის ეს ზიანი. ამდენად, რაიონულმა სასამართლომ მიიჩნია, რომ სარჩელი ამ ნაწილში სრულად უნდა დაკმაყოფილებულიყო.
რაიონულმა სასამართლომ აღნიშნა, რომ ჯ. მ-სა და რ. გ-ის მიმართ მორალური ზიანის ანაზღაურების ნაწილში მოსარჩელის მოთხოვნა ნაწილობრივ უნდა დაკმაყოფილებულიყო. საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 30-ე მუხლის მე-5 ნაწილის თანახმად, მორალური ზიანი ანაზღაურდებოდა ფულადი და სხვა ქონებრივი გამოხატულებით, დაზარალებულისათვის დანაშაულის შედეგად მიყენებული ზიანისათვის, მათ შორის, დასახიჩრების, დამახინჯების, ბიოლოგიური და ფსიქიკური ფუნქციების მოშლისა თუ დაქვეითებისათვის, აგრეთვე სხვა სახის ფიზიკური თუ მორალური ზიანით გამოწვეული განცდებისათვის. დანაშაულის შედეგად მიყენებული მორალური ზიანისათვის ფულადი კომპენსაციის ოდენობას ადგენდა სასამართლო ზიანის სიმძიმისა და ბრალდებულის (სამოქალაქო მოპასუხის) ქონებრივი მდგომარეობის გათვალისწინებით. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 413-ე მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით, არაქონებრივი ზიანისათვის ფულადი ანაზღაურება შეიძლებოდა მოთხოვილი ყოფილიყო მხოლოდ კანონით ზუსტად განსაზღვრულ შემთხვევებში გონივრული და სამართლიანი ანაზღაურების სახით. ამდენად, რაიონულმა სასამართლომ მოპასუხეების ქონებრივი მდგომარეობის გათვალისწინებით, მიზანშეწონილად მიიჩნია მოპასუხეებისათვის მორალური ზიანის ანაზღაურების სახით თითოეულისათვის 300 ლარის დაკისრება.
რაიონულმა სასამართლომ უსაფუძვლოდ მიიჩნია მოსარჩელის მოთხოვნა ზ. კ-ის მორალური ზიანის დაკისრების ნაწილში და აღნიშნა, რომ მოსარჩელემ ვერ წარადგინა მტკიცებულებები ზ. კ-ის მიერ მოსარჩელის მიმართ განზრახ ცრუ მონაჭორის ან სახელის შემლახავი ცნობების გახმაურების შესახებ, ასევე ვერ წარადგინა მტკიცებულებები მოსარჩელის მკურნალობისათვის გაწეული ხარჯების _ 3500 ლარისა და ადვოკატისათვის უკვე გაწეული ხარჯის _ 5000 ლარის მოთხოვნის დასამტკიცებლად.
რაიონულმა სასამართლომ არ გაიზიარა მოსარჩელისათვის მიყენებული ზიანის ჯ. მ-სა და რ. გ-ან ერთად ახალციხის მიწის მართვის სამმართველოსა (საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო) და აწყურის თემის საკრებულოსათვის დაკისრების თაობაზე, ვინაიდან სასამართლო სხდომაზე არც მოსარჩელემ და არც მოპასუხეებმა სადავოდ არ გახადეს ის ფაქტი, რომ მიწების აზომვა, მესაკუთრეთა დადგენა და იდენტიფიკაცია ხდებოდა ხანგრძლივი დროის განმავლობაში და მესაკუთრეებმა უკვე იცოდნენ, სავარაუდოდ, სად გაივლიდა მილსადენი. ამდენად, მოსარჩელეს შეეძლო დროულად მიემართა ხსენებული ყოფილი მიწის მართვის სამმართველოსა და აწყურის თემის საკრებულოსათვის, რაც, ფაქტობრივად, გამორიცხავდა დაშვებულ შეცდომებს. ამდენად, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1005-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, ზიანის ანაზღაურების ვალდებულება არ წარმოიშობოდა, თუ დაზარალებული განზრახ ან უხეში გაუფრთხილებლობით არ შეეცდებოდა სამართლებრივი გზებით თავიდან აეცილებინა ზიანი.
ახალციხის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 2 ივნისის გადაწყვეტილება ჯ. მ-ემ და რ. გ-ემ სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში. აპელანტებმა აღნიშნული გადაწყვეტილების გასაჩივრებულ ნაწილში გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე მთლიანად უარის თქმა მოითხოვეს.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 16 იანვრის საოქმო განჩინებით აწყურის თემის საკრებულოს უფლებამონაცვლედ მიჩნეულ იქნა ახალციხის მუნიციპალიტეტის საკრებულო.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 9 ოქტომბრის განჩინებით ჯ. მ-სა და რ. გ-ის სააპელაციო საჩივარი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა; გაუქმდა ახალციხის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 2 ივნისის გადაწყვეტილება ჯ. მ-სა და რ. გ-ის სოლიდარულად 59859 ლარის მატერიალური ზიანის, 300-300 ლარის მორალური ზიანისა და სახელმწიფო ბაჟის _ 1436 ლარის დაკისრების ნაწილში და მოცემული საქმე ამ ნაწილში ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდა იმავე სასამართლოს.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ რაიონული სასამართლოს მიერ ს. ი-ის სარჩელის განხილვისას დარღვეული იყო საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მოთხოვნები, კერძოდ, რაიონულმა სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა და არასწორად განმარტა კანონი. ამასთან, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების დასაბუთება იმდენად არასრული იყო, რომ მისი სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება შეუძლებელი იყო, რაც ქმნიდა ამ გადაწყვეტილების გასაჩივრებულ ნაწილში გაუქმების საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 394-ე მუხლის ,,ე” და ,,ე1” ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ აბსოლუტურ საფუძვლებს. ამასთან, იმავე კოდექსის 385-ე მუხლის პირველი ნაწილის ,,ა” ქვეპუნქტის შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლო აუქმებდა გადაწყვეტილებას და საქმეს უბრუნებდა პირველი ინსტანციის სასამართლოს ხელახლა განსახილველად, თუ ადგილი ჰქონდა ამ კოდექსის 394-ე მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევებს.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ მოცემულ შემთხვევაში დავის საგანი იყო ჯ. მ-სა და რ. გ-ის მიერ სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებით მოსარჩელე ს. ი-ის მიყენებული მატერიალური ზიანის ანაზღაურება და აღნიშნულის სამართლებრივ საფუძველს, მოსარჩელის მითითებით, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1005-ე მუხლი წარმოადგენდა.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1005-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, თუ სახელმწიფო მოსამსახურე განზრახ ან უხეში გაუფრთხილებლობით არღვევდა თავის სამსახურებრივ მოვალეობას სხვა პირთა მიმართ, მაშინ სახელმწიფო, ან ის ორგანო, რომელშიც მოსამსახურე მუშაობდა, ვალდებული იყო, აენაზღაურებინა დამდგარი ზიანი. განზრახვის ან უხეში გაუფრთხილებლობის დროს მოსამსახურე სახელმწიფოსთან ერთად სოლიდარულად აგებდა პასუხს. ხსენებული ნორმით დადგენილი იყო ზიანის ანაზღაურებაზე ვალდებული სუბიექტები _ სახელმწიფო და ის მოსამსახურე, რომელმაც განზრახ ან უხეში გაუფრთხილებლობით დაარღვია თავისი სამსახურებრივი მოვალეობა. ამდენად, აღნიშნული პირობების არსებობის შემთხვევაში, კანონმა იმპერატიულად განსაზღვრა სოლიდარული პასუხისმგებლობა. შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ დაუსაბუთებელი იყო რაიონული სასამართლოს მოსაზრება ჯ. მ-სა და რ. გ-ის ზიანის ანაზღაურების სოლიდარულად დაკისრების თაობაზე.
სააპელაციო სასამართლომ ასევე აღნიშნა, რომ სამართლებრივ საფუძველს იყო მოკლებული გასაჩივრებულ გადაწყვეტილებაში მითითება ადმინისტრაციული ორგანოების პასუხისმგებლობის გამორიცხვის თაობაზე, ამასთან, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ ვერ იმსჯელებდა აღნიშნულის თაობაზე, ვინაიდან რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება ს. ი-ის მიერ არ გასაჩივრებულა.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ დაუსაბუთებელი იყო გასაჩივრებული გადაწყვეტილება მორალური ზიანის სახით აპელანტებისათვის 300-300 ლარის დაკისრების ნაწილშიც, ვინაიდან მოცემულ შემთხვევაში არ იყო მითითებული, კანონით განსაზღვრულ რომელ შემთხვევას ჰქონდა ადგილი.
აღნიშნულ გარემოებებზე მითითებით, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილება დაუსაბუთებელი იყო, ანუ იგი არ შეიცავდა იმ ფაქტობრივ და სამართლებრივ საფუძვლებზე მითითებას, რაც, სასამართლოს მოსაზრებით, საფუძვლად დაედო სარჩელის ნაწილობრივ დაკმაყოფილებას.
სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, მოცემული დავა რაიონული სასამართლოს მიერ განხილული იყო არა ადმინისტრაციული, არამედ სამოქალაქო სამართალწარმოების წესით, რაც სასამართლოს არაკანონიერი შემადგენლობის მიერ საქმის განხილვის ტოლფასი იყო და საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 394-ე მუხლის ,,ა” ქვეპუნქტის თანახმად, გადაწყვეტილების გაუქმების აბსოლუტურ საფუძველს წარმოადგენდა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 9 ოქტომბრის განჩინება ს. ი-ემ საკასაციო წესით გაასაჩივრა. კასატორმა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით მოპასუხეებისათვის სოლიდარულად 59859 ლარის მატერიალური ზიანისა და 300-300 ლარის ოდენობით მორალური ზიანის დაკისრება მოითხოვა.
კასატორი გასაჩივრებულ განჩინებას უკანონოდ მიიჩნევს და განმარტავს, რომ სააპელაციო სასამართლომ მოცემული სამოქალაქო დავა განიხილა არა სამოქალაქო სამართალწარმოების, არამედ ადმინისტრაციული სამართალწარმოების წესით, რაც სასამართლოს არაკანონიერი შემადგენლობის მიერ საქმის განხილვის ტოლფასია და აღნიშნულით დაარღვია საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 394-ე მუხლის ,,ა” ქვეპუნქტი, ასევე იმავე კოდექსის 393-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული მოთხოვნები, კერძოდ, არ გამოიყენა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 386-ე, 704-ე, 992-ე, 998-ე, 1005-ე მუხლები და საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 106-ე მუხლი, რომლებიც უნდა გამოეყენებინა და გამოიყენა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 208-ე მუხლი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა. ამასთან, გასაჩივრებული განჩინება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული და განჩინების დასაბუთება იმდენად არასრულია, რომ მისი სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება შეუძლებელია, რითაც დარღვეულია საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 394-ე მუხლის ,,ე” და ,,ე1” ქვეპუნქტები.
კასატორი მიუთითებს, რომ სააპელაციო სასამართლომ მოცემული საქმე განიხილა მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევებით, რამაც არსებითი გავლენა მოახდინა საქმის განხილვის შედეგზე. მოცემული საქმე მნიშვნელოვანია სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის, რამდენადაც გასაჩივრებული განჩინება განსხვავდება ამ კატეგორიის საქმეებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან. ამასთან, სააპელაციო სასამართლოს მიერ გამოყენებული საპროცესო და მატერიალური სამართლის ნორმების განმარტებას პრინციპული მნიშვნელობა აქვს სასამართლო პრაქტიკისათვის.
კასატორი უსაფუძვლოდ მიიჩნევს სააპელაციო სასამართლოს მიერ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძვლად იმ ფაქტის მითითებას, რომ რაიონული სასამართლოს მიერ მოცემული საქმის განხილვისას დარღვეულია საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მოთხოვნები, კერძოდ, რაიონულმა სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა და არასწორად განმარტა კანონი. კასატორი მიუთითებს, რომ გასაჩივრებულ განჩინებაში არ არის დაკონკრეტებული, რაიონული სასამართლოს მიერ კანონის რომელი ნორმა იქნა გამოყენებული, რომელიც არ უნდა გამოყენებულიყო ან რომელი ნორმა არ იქნა გამოყენებული, რომელიც უნდა გამოყენებულიყო და რომელი ნორმა იქნა არასწორად განმარტებული.
კასატორი უსაფუძვლოდ მიიჩნევს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას იმის თაობაზეც, რომ რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება დაუსაბუთებელია და იგი არ შეიცავს იმ ფაქტობრივ და სამართლებრივ საფუძვლებზე მითითებას, რაც საფუძვლად დაედო სარჩელის დაკმაყოფილებას. აღნიშნულთან დაკავშირებით, კასატორი მიუთითებს, რომ რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება დასაბუთებულია, რაც დასტურდება იმითაც, რომ რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ თბილისის საოლქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2004 წლის 19 ნოემბრის განაჩენით რ. გ-ე ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ა” ქვეპუნქტით, 341-ე მუხლით, 362-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ბ” ქვეპუნქტით, ხოლო ჯ. მ-ე _ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ა” ქვეპუნქტით, 341-ე და 360-ე მუხლებით. ხსენებული განაჩენის შესაბამისად, მათ სამსახურებრივ მოთხოვნათა საწინააღმდეგოდ, სხვისთვის გამორჩენისა და უპირატესობის მისაღებად, ,,ლკნ-ის” წარმომადგენლობისათვის არასწორი ინფორმაციის მიწოდებით, ს. ი-ის კუთვნილი მიწის ნაკვეთი უკანონოდ მიაკუთვნეს სოფელ .... მცხოვრებ გ. კ-ეს, რომელმაც ხსენებული მიწის ნაკვეთისათვის ,,ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის” მაგისტრალური მილსადენის მშენებლობასთან დაკავშირებით მიიღო საკომპენსაციო თანხა, რითაც ხსენებული მიწის ნაკვეთის კანონიერი მფლობელი ს. ი-ე 59859 ლარით დაზარალდა. რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ს. ი-ე აღნიშნულ სისხლის სამართლის საქმეზე დაზარალებულად იქნა ცნობილი და კანონიერ ძალაში შესული ზემოხსენებული განაჩენის მიხედვით, ს. ი-ეს, როგორც დაზარალებულს, რ. გ-სა და ჯანსუღ მუმლაძის მართლსაწინააღმდეგო ქმედებით მიადგა 59859 ლარის ზიანი.
კასატორი აღნიშნავს, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 106-ე მუხლის თანახმად, მხარეები თავისუფლდებიან მტკიცებულებათა წარმოდგენისაგან ისეთი ფაქტების დასადასტურებლად, რომლებსაც თუმცა ემყარება მათი მოთხოვნები, თუ შესაგებელი, მაგრამ დამტკიცებას არ საჭიროებენ, მათ შორის ფაქტებზე იმის შესახებ, ჰქონდა თუ არა მოქმედებას ადგილი და ჩაიდინა თუ არა ეს მოქმედება ამ პირმა, რაც დადგენილია სისხლის სამართლის საქმეზე გამოტანილი, კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენით, როცა საქმეს იხილავს სასამართლო იმ პირის მოქმედების სამოქალაქო-სამართლებრივი შედეგების შესახებ, ვის მიმართაც გამოტანილია განაჩენი. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 992-ე მუხლის თანახმად კი, პირი, რომელიც სხვა პირს მართლსაწინააღმდეგო განზრახი ან გაუფრთხილებელი მოქმედებით მიაყენებს ზიანს, ვალდებულია, აუნაზღაუროს მას ეს ზიანი. ამდენად, კანონით იმპერატიულად არის განსაზღვრული ფაქტები, რომლებიც არ საჭიროებს მტკიცებას, რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება კი დაფუძნებულია თბილისის საოლქო სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესულ შესაბამის განაჩენზე. აქედან გამომდინარე, სააპელაციო სასამართლოს ზემოაღნიშნული მითითება, თითქოს რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილების სამართლებრივი საფუძვლები არ იყო დადგენილი, არ შეესაბამება სინამდვილეს და ხსენებული მოტივით ამ გადაწყვეტილების გაუქმება უკანონოა და დაუსაბუთებელი. ამასთან, სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიყენა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 106-ე მუხლი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა.
კასატორი უსაფუძვლოდ მიიჩნევს სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას იმის თაობაზეც, რომ მოცემული დავა რაიონული სასამართლოს მიერ განხილულია არა ადმინისტრაციული, არამედ სამოქალაქო სამართალწარმოების წესით, რაც სასამართლოს არაკანონიერი შემადგენლობის მიერ საქმის განხილვის ტოლფასია. კასატორი აღნიშნავს, რომ სააპელაციო სასამართლოს აღნიშნული მითითება ზოგადია და არ არის იურიდიულად დასაბუთებული, გასაჩივრებულ განჩინებაში არ არის მითითებული, თუ რომელი ნორმის საფუძველზე არის მოცემული დავის სამოქალაქო სამართალწარმოების წესით განხილვა უკანონო ან რომელი ნორმის საფუძველზე უნდა მომხდარიყო მისი განხილვა, ადმინისტრაციული სამართალწარმოების წესით.
კასატორი აღნიშნავს, რომ საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 30-ე მუხლის პირველი ნაწილი სამოქალაქო სარჩელისა და მისი წარდგენის საფუძვლის განსაზღვრისას იმპერატიულად ადგენს, რომ პირს, რომელსაც უშუალოდ დანაშაულის შედეგად მიადგება ქონებრივი, ფიზიკური ან მატერიალური ზიანი, უფლება აქვს, სისხლის სამართლის საქმის წარმოებისას მოითხოვოს ზიანის ანაზღაურება და ამ მიზნით წარადგინოს სამოქალაქო სარჩელი. საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 33-ე მუხლის მე-6 ნაწილის თანახმად კი პირი, რომელიც არ წარადგენს სამოქალაქო სარჩელს სისხლის სამართლის საქმეზე, უფლება აქვს იგი სასამართლოში წარადგინოს სამოქალაქო სამართალწარმოების წესით. ამასთან, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 992-ე მუხლის თანახმად, პირი, რომელიც სხვა პირს მართლსაწინააღმდეგო, განზრახი ან გაუფრთხილებელი მოქმედებით მიაყენებს ზიანს, ვალდებულია აუნაზღაუროს მას ეს ზიანი. ამდენად, პირს ზიანი აუნაზღაურდება, თუ არსებობს ზიანის მიყენებისათვის პასუხისმგებლობის დაკისრების პირობები, კერძოდ, თუ სახეზეა ზიანი და იგი მიყენებულია მართლსაწინააღმდეგო ქმედებით, მართლსაწინააღმდეგო ქმედებასა და ზიანს შორის არსებობს მიზეზობრივი კავშირი და ზიანის მიმყენებელს მიუძღვის ბრალი. ამდენად, დელიქტური პასუხისმგებლობის აუცილებელ პირობას ზიანის მიმყენებლის ბრალის არსებობა წარმოადგენს.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, კასატორი უსაფუძვლოდ მიიჩნევს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას იმის თაობაზე, რომ სარჩელი რაიონულ სასამართლოში უნდა განხილულიყო ადმინისტრაციული სამართალწარმოების წესით. ხსენებული სარჩელი რაიონულ სასამართლოში შეტანილი იყო თბილისის საოლქო სასამართლოს შესაბამისი განაჩენის საფუძველზე, ჯ. მ-სა და რ. გ-ის ბრალეული ქმედებით მიყენებული ზარალისა და ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნით, რაც კანონის მოთხოვნათა საფუძველზე, ექვემდებარებოდა დავის სამოქალაქო სამართალწარმოების წესით განხილვას.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2007 წლის 10 დეკემბრის განჩინებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული სევასტი იაძის საკასაციო საჩივარი; მხარეებს მიეცათ უფლება, 2007 წლის 10 დეკემბრის განჩინების ჩაბარებიდან 14 დღის ვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თუ რამდენად იყო დასაშვები განსახილველად საკასაციო საჩივარი ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით; ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული დასაშვებობის შემოწმება განისაზღვრა 2008 წლის 24 იანვრამდე.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ ს. ი-ის საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის განსახილველად დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, როგორიცაა: ა. საქმე მნიშვნელოვანია სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის; ბ. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება ამ კატეგორიის საქმეებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; გ. სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმე განხილულია მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით და არსებობს ვარაუდი, რომ მას შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით, რაც არსებითად იმოქმედებდა საქმის განხილვის შედეგზე და განაპირობებდა არასწორი განჩინების მიღებას. კასატორი საკასაციო საჩივარში ვერ აქარწყლებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებსა და დასკვნებს.
საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები არც სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება არ ეწინააღმდეგება ამ კატეგორიის დავებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებულ პრაქტიკას.
ამასთან, საკასაციო საჩივრის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების აუცილებლობის თვალსაზრისით.
ამდენად, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივარს _ წარმატების პერსპექტივა.
ზემოთქმულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ამ შემთხვევაში არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც საკასაციო საჩივარი არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა :

1. ს. ი-ის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 9 ოქტომბრის განჩინება;
3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.