ბს-135-126(კ-07) 23 ოქტომბერი, 2007 წელი
ქ. თბილისი


ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:

ნათია წკეპლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: მაია ვაჩაძე, ნინო ქადაგიძე

სხდომის მდივანი _ გ. ილინა

კასატორები:
1. ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობა (მოსარჩელე), წარმომადგენელი მ. ჯ-ე, ა. გ-ე;
2. შპს ,,...", წარმომადგენელი გ. ბ-ი

მესამე პირები:
1. საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო, წარმომადგენლები _ ნ. მ-ი, თ. პ-ი
2. საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ოზურგეთის ტერიტორიული სარეგისტრაციო სამსახური, წარმომადგენელი ნ. ა-ე
3. ოზურგეთის სახელმწიფო ქონების აღრიცხვისა და პრივატიზების სამმართველო, წარმომადგენელი არ გამოცხადდა

დავის საგანი - იჯარის ხელშეკრულების დადება, საიჯარო ქირის დავალიანების დაკისრება

გასაჩივრებული განჩინება - ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006 წლის 15 დეკემბრის განჩინება

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

2003 წლის 10 აპრილს ოზურგეთის რაიონულ სასამართლოში სარჩელი აღძრა ოზურგეთის რაიონის გამგეობამ შპს ,,...." მიმართ და მოითხოვა მოპასუხის დავალდებულება საიჯარო ხელშეკრულების დადებისა და გადაუხდელი საიჯარო ქირის _ 128700 ლარის დაკისრების შესახებ შემდეგი საფუძვლით:
საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს ოზურგეთის სამმართველოს 1998 წლის 11 თებერვლის ¹8/1 ბრძანების თანახმად, შპს «...» შეისყიდა საბერძნეთის რესპუბლიკაში რეგისტრირებულმა სს ,,.....", ხოლო 1998 წლის 20 მარტს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს ოზურგეთის რაიონულ სამმართველოსა და სს ,,...." შორის დაიდო წილის ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება, რომლითაც ბერძნულმა კომპანიამ შეიძინა შპს «....." სახელმწიფოს წილი 97,7%.
მოსარჩელის განმარტებით, აღნიშნული ხელშეკრულება შედგენილია საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის, «საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და კომპანიებისათვის კონცესიების გაცემის წესის შესახებ» საქართველოს კანონით დადგენილ მოთხოვნათა დარღვევით, კერძოდ, აღნიშნული ხელშეკრულებით არ არის განსაზღვრული მიწითა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის კონკრეტული პირობები, რის გამოც იგი არ შეიძლება მიჩნეულ იქნეს საკონცესიო ტიპის ხელშეკრულებად. სამეურნეო ობიექტების შესყიდვა და მათზე საკუთრების უფლების გადაცემა არ ნიშნავს ბუნებრივ რესურსებზე ანალოგიური უფლებების მოპოვებას. მიწითა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის კონკრეტული პირობები, მათ შორის, მიწის ნაკვეთით სარგებლობისათვის სასყიდლის (საიჯარო ქირის) დაწესების პირობაც განისაზღვრება გრძელვადიანი საიჯარო ხელშეკრულებით, რომლის გაფორმების უფლებაც დელეგირებული აქვს მიწის მესაკუთრეს, კონკრეტულ შემთხვევაში _ ოზურგეთის რაიონის გამგეობას. წილის ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულების გაფორმების მომენტისათვის სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს ოზურგეთის სამმართველოს მიერ შპს «.....» სამეურნეო ობიექტები უცხოელ ინვესტორზე გაიყიდა წიაღით სარგებლობისათვის მიწით სარგებლობის პირობების შესახებ, მიწის მესაკუთრის წინასწარი თანხმობის გარეშე, რაც აუცილებელია არა მარტო რესურსების მომპოვებელი ობიექტების გასხვისების, არამედ თვით ბუნებრივი რესურსების მოპოვებაზე ლიცენზიის გაცემისას. შპს «.....» 1997 წლის 28 დეკემბერს გაცემულ ლიცენზიაში კი წიაღით სარგებლობასთან დაკავშირებული მიწის ნაკვეთის სარგებლობის შესახებ პირობები საერთოდ არ არის შეტანილი, რის გამოც, მოსარჩელის მოსაზრებით, ოზურგეთის გამგეობა კანონიერად ცდილობდა გაეფორმებინა შპს «....» ხელშეკრულება მიწითა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის პირობების დასადგენად. მოსარჩელის მითითებით, გამგეობამ მართებულად არ გაიზიარა შპს «....» მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ მიწის მინაკუთვნი წარმოადგენს წიაღით სარგებლობის ლიცენზიის განუყოფელ ნაწილს და იგი დამატებით სხვა სახის ხელშეკრულების გაფორმებას არ საჭიროებდა. აღნიშნული ეწინააღმდეგება საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით დადგენილ წესებს უძრავი ნივთების განკარგვის შესახებ, რაც ვრცელდება შპს «......» საკარიერო მეურნეობაზეც და ქონების მესაკუთრემ, სამოქალაქო კოდექსის 581-ე მუხლის შესაბამისად, იგი სარგებლობის უფლებით უნდა გასცეს საიჯარო ხელშეკრულების საფუძველზე. აღნიშნულის შესაბამისად, შპს «......» ვალდებული იყო, ოზურგეთის რაიონის გამგეობასთან გაეფორმებინა მიწის იჯარის ხელშეკრულება საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 531-570-581-583-ე მუხლებით დადგენილი წესების დაცვით და მიწის მესაკუთრისათვის გადაეხადა მხარეთა შეთანხმებით დადგენილი ქირა. შპს «.....» საიჯარო ხელშეკრულების პროექტი და გამგეობის წერილი წარედგინა 2000 წლის 26 ოქტომბერს. ხელშეკრულების პროექტით საიჯარო ქირის გადახდას ექვემდებარებოდა 99,63 ჰა მიწის ნაკვეთი, საიდანაც 37,43 ჰა არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის წლიური საიჯარო ქირა განსაზღვრული იყო 56456,7 ლარით, 62 ჰა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწისათვის _ 56456,6 ლარით, ხოლო წიაღით სარგებლობის ლიცენზიაში 2000 წლის 29 სექტემბერს შეტანილი ცვლილებების გათვალისწინებით, საიჯარო ქირა 34,8 ჰა მიწის ფართობზე შეადგენდა 52200 ლარს. მოსარჩელის განმარტებით, 1998-2000 წლებში საიჯარო ხელშეკრულების გაფორმების შემთხვევაში, შპს «.....» მიწის იჯარის გადასახადი უნდა გადაეხადა 277200 ლარი, ფაქტობრივად, მიწის გადასახადი _ 148500 ლარი შეტანილ იქნა, რის გამოც მოსარჩელემ მოითხოვა შპს «......» 128700 ლარის გადახდის დაკისრება (ს.ფ. 2-6).
ოზურგეთის რაიონის გამგეობის სარჩელი არ ცნო შპს «.....» და შესაგებლით მოითხოვა სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა შემდეგი მოტივით:
ოზურგეთის რაიონის გამგეობა არ არის უფლებამოსილი, ემსჯელა 1998 წლის 20 მარტს დადებულ გარიგების პირობებზე, რადგან იგი აღნიშნული გარიგების მხარეს არ წარმოადგენდა. ამასთან, «სახელმწიფო ქონების პრივატიზების შესახებ» კანონით დადგენილი ხანდაზმულობის სამწლიანი ვადა ამოიწურა 2001 წლის 20 მარტს. მითითებული კანონის თანახმად, გამგეობა არ არის უფლებამოსილი, შეამოწმოს სხვა ორგანოს _ ქონების მართვის სამმართველოს მიერ უცხოელ ინვესტორთან დადებული გარიგება.
შესაგებლის ავტორის მითითებით, მოსარჩელემ არ დაასაბუთა თუ რატომ არ უნდა იქნეს გამოყენებული «საინვესტიციო საქმიანობის ხელშეწყობისა და გარანტიების შესახებ» კანონის მე-15 მუხლი, რომლის თანახმად, მითითებული კანონით დადგენილი უფლებები, მათ შორის, საკუთრება ფულად სახსრებზე, ხელშეუხებელია გამაუარესებელი კანონის ძალაში შესვლიდან 10 წლის მანძილზე. კონკრეტულ შემთხვევაში, ინვესტორის მდგომარეობა უარესდება, რადგან სარჩელის დაკმაყოფილების შემთხვევაში, მისი ხარჯი გაიზრდება 128000 ლარით. აღნიშნული ხელყოფს საკუთრების უფლებას დივიდენდზე, რადგან ხარჯი ზარალს გაზრდის იმდენად, რომ მომავალი წლების მოგება მოხმარდება ზარალის გადაფარვას და დივიდენდის მიღება შეუძლებელი იქნება.
შესაგებლის ავტორმა უკანონოდ მიიჩნია საიჯარო ქირის მოთხოვნა 1998 წლიდან, რადგან «სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის მართვისა და განკარგვის შესახებ» კანონი ძალაში შევიდა 1999 წლიდან. შესაგებლის ავტორმა უსაფუძვლოდ მიიჩნია საიჯარო ქირის დაკისრების შესახებ მოთხოვნა და აღნიშნა, რომ ქირის გადახდა შესაძლებელი იქნებოდა წიაღის მოპოვებისა და გადამუშავების ლიცენზიის არქონის პირობებში, რადგან სასარგებლო წიაღისეულის მოსაპოვებლად მიკუთვნებული აქვთ სამთო მინაკუთვნი, რომლის მიზანია წიაღით სარგებლობის უზრუნველყოფა და რაშიც შპს «......» ყოველთვიურად იხდის ლიცენზიით დადგენილი მოსაპოვებელი სასარგებლო წიაღისეულიდან გამოსაშვები პროდუქციის ჯამური საბაზრო ღირებულების 2%-ს და იჯარის ხელშეკრულებით ახალი ქირის დადგენა უკანონოა, რადგან შპს «....» წიაღით სარგებლობს სპეციალური ლიცენზიის საფუძველზე და იხდის გადასახადს, ხოლო სხვა სახის გადასახადს არც ლიცენზია და არც «წიაღის შესახებ» კანონი არ ითვალისწინებს. შესაგებლის ავტორის განმარტებით, «წიაღის შესახებ» კანონის მე-7 მუხლის, მე-9 მუხლის პირველი პუნქტისა და 34-ე მუხლის შესაბამისად, მასზე «სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის მართვისა და განკარგვის შესახებ» კანონი არ ვრცელდება, რადგან სამთო მინაკუთვნი არის არა არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი, არამედ წიაღი, თანახმად «წიაღის შესახებ» კანონის პირველი მუხლისა.
ამდენად, შესაგებლის ავტორმა ოზურგეთის რაიონის გამგეობის სარჩელი მიიჩნია უსაფუძვლოდ და დაუსაბუთებლად (ს.ფ. 57-59).
ოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2003 წლის 1 აგვისტოს განჩინებით საქმეში მესამე პირებად იქნენ ჩართულნი საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო, ოზურგეთის რაიონის მიწის მართვისა (ამჟამად საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ოზურგეთის ტერიტორიული სარეგისტრაციო სამსახური) და ქონების მართვის სამმართველოები (ამჟამად ოზურგეთის ქონების აღრიცხვისა და პირვატიზების სამმართველო (ს.ფ. 76).
2003 წლის 25 აგვისტოს ოზურგეთის რაიონის გამგეობამ დაზუსტებული სარჩელით მიმართა სასამართლოს და მოითხოვა შპს ,,....." სახელმწიფო მიწით სარგებლობის შესახებ იჯარის ხელშეკრულების გაფორმება და საიჯარო ქირის _ 277200 ლარის მოპასუხისთვის დაკისრება შემდეგი მოტივით:
მოსარჩელის მითითებით, წიაღით სარგებლობის ლიცენზიის პირველი მუხლი მოითხოვს წიაღით სარგებლობასთან დაკავშირებული მიწის ნაკვეთის სარგებლობის შესახებ წიაღით მოსარგებლისათვის მიწათმფლობელის წერილობით თანხმობას. შპს ,,....." ლიცენზიის ეს მუხლი შეუვსებელია, რადგან არც ლიცენზიის გამცემ ორგანოს და არც შპს ,,....." ოზურგეთის რაიონის გამგეობისათვის მიწის მინაკუთვნის გამოყოფაზე შეტყობინება არ გაგზავნია. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის, ,,იჯარის შესახებ" და ,,უცხოური ინვესტიციების შესახებ" კანონების თანახმად, უცხოელ ინვესტორთან გრძელვადიანი საიჯარო ხელშეკრულების გაფორმების უფლება დელეგირებულია მიწის მესაკუთრეზე, ოზურგეთის რაიონის გამგეობაზე, თანახმად სამოქალაქო კოდექსის 581-ე მუხლისა. ვინაიდან შპს ,,....." წიაღით სარგებლობაზე ლიცენზიის აღებისას მინაკუთვნზე მიწის მესაკუთრის თანხმობა არ ჰქონია, «.....» ლიცენზიის აღების შემდეგ ვალდებული იყო, მიემართა რაიონის გამგეობისათვის მიწაზე საიჯარო ხელშეკრულების დასადებად, რაც მას არ განუხორციელებია. ოზურგეთის რაიონის გამგეობამ არაერთგზის მიმართა შპს ,,....." ხელმძღვანელობას მიწის მინაკუთვნზე იჯარის ხელშეკრულების დადების შესახებ, რაზეც მოპასუხემ უარი განაცხადა.
წიაღით მოსარგებლესთან მიწის მინაკუთვნზე იჯარის ხელშეკრულების დადება, მოსარჩელის აზრით, არის ,,წიაღის შესახებ» კანონით გათვალისწინებული წიაღით მოსარგებლის ვალდებულება. ლიცენზიის გაცემის დროს, როგორც აღინიშნა, გამგეობასთან მიწათსარგებლობაზე რაიმე შეთანხმება არ ყოფილა. გარემოს დაცვის სამინისტრომ წიაღით მოსარგებლეს მიწის მინაკუთვნი გამოუყო საქართველოს მინისტრთა საბჭოს 1952 და 1978 წლების დადგენილებების საფუძველზე, რაც არასწორი იყო, რადგან ლიცენზიის გაცემის დროისათვის უკვე მოქმედებდა ახალი კანონმდებლობა. მიწის მესაკუთრის, ოზურგეთის რაიონის გამგეობის თანხმობის გარეშე მიწის მინაკუთვნის გამოყოფა და იჯარის ხელშეკრულების გარეშე შპს ,,....." მიერ მინაკუთვნით სარგებლობა ეწინააღმდეგება ,,წიაღის შესახებ" კანონის მე-16, მე-17 და მე-18 მუხლების მოთხოვნებს. მიწის იჯარის ხელშეკრულების დადებაზე შპს ,,....." უარი უსაფუძვლოა, რადგან ემყარება «წიაღის შესახებ" კანონის მე-8 მუხლის არასწორ განმარტებას, რომ მიწის მინაკუთვნი წარმოადგენს წიაღით სარგებლობის ლიცენზიის განუყოფელ ნაწილს და ავტომატურად გაიცემა წიაღით სარგებლობის ლიცენზიასთან ერთად. აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ მოითხოვა შპს ,,....." 34.8 ჰა მიწის მინაკუთვნზე იჯარის ხელშეკრულების დადება და გადაუხდელი საიჯარო ქირის _ 277200 ლარის მოპასუხისათვის დაკისრება (ს.ფ. 90-94).
ოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2003 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილებით ოზურგეთის რაიონის გამგეობის სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; შპს ,,......» მოსარჩელის სასარგებლოდ დაეკისრა, ნაცვლად 277200 ლარისა, 2000 წლის ოქტომბრიდან 2002 წლის ჩათვლით საიჯარო ქირის, 128700 ლარის, გადახდა; ამასთან, შპს ,,....." დაევალა მოსარჩელესთან მიწის მინაკუთვნის სარგებლობისათვის საიჯარო ხელშეკრულების დადება, რაც სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:
რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ შპს «.....» 1997 წლის 19 დეკემბერს დაფუძნდა საქართველოს ქონების მართვის სამინისტროს მიერ, რომელიც სასამართლოში რეგისტრირებულ იქნა იმავე წლის 26 დეკემბერს. საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს მიერ გაიცა წიაღით სარგებლობის ლიცენზია ¹170, 20 წლის ვადით, ბენტონიტური თიხების მოპოვებისა და გადამუშავების მიზნით და წიაღით სარგებლობასთან დაკავშირებით მიწის მინაკუთვნის ფართობი განისაზღვრა 97 ჰა-ით. საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროსთან არსებული წიაღით სარგებლობის ლიცენზირების უწყებათშორისი საბჭოს 2000 წლის 29 სექტემბრის გადაწყვეტილებით შპს «.....» გაცემულ ლიცენზიაში შევიდა ცვლილება და წიაღის მოპოვებისათვის მიწის მინაკუთვნის სახით სარგებლობისათვის მიეცა 34,8 ჰა.
რაიონულმა სასამართლომ იხელმძღვანელა «წიაღის შესახებ» 1996 წლის 17 მაისის, «საინვესტიციო საქმიანობის ხელშეწყობისა და გარანტიების შესახებ» 1996 წლის 12 ნოემბრის კანონის მე-2 მუხლის მე-3 პუნქტით, მე-12 მუხლით, «საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და კომპანიებისათვის კონცესიების გაცემის წესის შესახებ» კანონის მე-15 მუხლით და უსაფუძვლოდ მიიჩნია მოპასუხის მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ შპს «.....» არ ვრცელდება საიჯარო გადასახადი. ამასთან, რაიონულმა სასამართლომ განმარტა, რომ «საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და კომპანიებისათვის კონცესიების გაცემის წესის შესახებ» კანონის მე-15 მუხლის მე-2 წინადადების თანახმად, ინვესტორი თავის საქმიანობას ახორციელებს ახალი საკანონმდებლო აქტის ძალაში შესვლამდე მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად, რომელიც ითვალისწინებს მიწის იჯარისა და საიჯარო ქირის გადასახადს.
რაიონულმა სასამართლომ ასევე არ გაიზიარა მოპასუხის მოსაზრება იმის შესახებ, რომ მიწის მინაკუთვნი წარმოადგენს ლიცენზიის განუყოფელ ნაწილს და ავტომატურად გაიცემა ლიცენზიასთან ერთად. რაიონული სასამართლოს განმარტებით, «წიაღის შესახებ» კანონის მე-8 მუხლის მე-4 ნაწილის შესაბამისად, მიწის მინაკუთვნზე მესაკუთრეს უფლება აქვს მოითხოვოს მოსარგებლისაგან მიწათსარგებლობისათვის გარკვეული, შეთანხმებული ანაზღაურება საიჯარო ქირის გადასახადის სახით, ამავე კანონის მე-9 მუხლის მე-16 პუნქტის მიხედვით კი, სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების ლიცენზია იძლევა საბადოს დამუშავების შედეგად წიაღიდან ამოღებული განსაზღვრული ოდენობის პირდაპირი ან გადამუშავების შემდეგ რეალიზაციის უფლებას და ასეთი ლიცენზიებით სამთო და გეოლოგიური მინაკუთვნები არ განისაზღვრება და ლიცენზიასთან ერთად არ გაიცემა.
«წიაღის შესახებ» კანონის 54-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად, ძალადაკარგულად ჩაითვალა ლიცენზირების შემოღებამდე წიაღით სარგებლობის მიზნით გაცემული ყველა დოკუმენტი, რომელიც ადასტურებდა მიწის გამოყოფის სამთო ან გეოლოგიური მინაკუთვნებით სარგებლობის უფლებას, თუ იგი საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად არ იქნება დამაგრებული წიაღით სარგებლობის ლიცენზიით, რასაც მოცემულ შემთხვევაში ადგილი არ ჰქონია და შესაბამისად, მიწის მინაკუთვნი განსახილველ შემთხვევაში სახელმწიფო ფონდის მიწებში ვერ აღირიცხებოდა.
რაიონულმა სასამართლომ საქმის მასალების საფუძველზე, დადგენილად მიიჩნია, რომ მხარეთა შორის არსებობდა საიჯარო ხელშეკრულების დადების შესახებ მოლაპარაკებები. აღნიშნულთან დაკავშირებით, გამგეობის მიერ მიღებული ¹101 დადგენილება სასამართლომ მიიჩნია ხელშეკრულების დადებასთან დაკავშირებით გაკეთებულ ოფერტად, შესაბამისად, რაიონული სასამართლოს მითითებით, მიღებული აქცეპტი წარმოადგენს იმის საკმარის საფუძველს, რომ მხარეთა შორის არსებობდა სახელშეკრულებო შეთანხმება, რომელიც ქმნიდა საიჯარო ხელშეკრულების დადების წინაპირობას. აღნიშნულის გათვალისწინებით, სამოქალაქო კოდექსის 327-ე მუხლის მე-3 ნაწილის, 581-ე მუხლის მე-2 ნაწილისა და 569-ე მუხლის შესაბამისად, რაიონულმა სასამართლომ საფუძვლიანად მიიჩნია ოზურგეთის რაიონის გამგეობის მოთხოვნა საიჯარო ხელშეკრულების დადების შესახებ. ამასთან, რაიონული სასამართლოს განმარტებით, სახელშეკრულებო შეთანხმება მხარეთა შორის მიღებულ იქნა 2000 წლის ოქტომბრიდან, რის გამოც საიჯარო ქირა, ნაცვლად 277200 ლარისა, გადახდილ უნდა იქნეს 128700 ლარის ოდენობით (ს.ფ. 203-210).
რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა შპს ,,....." და მოითხოვა ოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2003 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილების გაუქმება და ოზურგეთის რაიონის გამგეობის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა უსაფუძვლობის გამო (ს.ფ. 214-219).
სააპელაციო სასამართლოს 2004 წლის 1 ივნისს ოზურგეთის რაიონის გამგეობამ წარადგინა შეგებებული სააპელაციო საჩივარი და მოითხოვა რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილების ძალაში დატოვება და შპს «.....» სხვაობის (277200-128700) 145500 ლარის დაკისრება (ს.ფ. 290-294).
ქუთაისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2004 წლის 4 ივნისის განჩინებით შპს ,,....." და ოზურგეთის რაიონის გამგეობის სააპელაციო საჩივრები არ დაკმაყოფილდა და უცვლელად დარჩა ოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2003 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება (ს.ფ. 364-379).
სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა მოსარჩელე ოზურგეთის რაიონის გამგეობამ და მოითხოვა განჩინების ნაწილობრივ გაუქმება და მათი შეგებებული სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილება, კერძოდ, 1998 წლიდან, ანუ იმ მომენტიდან, რაც შპს ,,....." წიაღის შესახებ ლიცენზიის საფუძველზე შეუდგა 34,8 ჰა მიწის მინაკუთვნის სარგებლობას, საიჯარო ქირის სახით 1 კვ.მ-ზე 0,15 თეთრის დაკისრება, რაც 2002 წლის ბოლომდე 277200 ლარს შეადგენს. კასატორი ითხოვს საიჯარო ქირის სხვაობის (277200-128700) 145500 ლარის შპს ,,...." დაკისრებას და სასამართლო ხარჯების სახით 500 ლარის ანაზღაურებას (ს.ფ. 377-381).
სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ასევე შპს ,,....", რომელმაც ,,წიაღის შესახებ» კანონის მე-3, მე-8, სამოქალაქო კოდექსის 569-ე მუხლების საფუძველზე, მოითხოვა განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით ოზურგეთის რაიონის გამგეობის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა (ს.ფ. 387-391).
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 10.03.2005 წლის განჩინებით ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა ოზურგეთის რაიონის გამგეობისა და შპს ,,...." საკასაციო საჩივრები. გაუქმდა ქუთაისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 04.06.2004წ. განჩინება და საქმე არსებითად განსახილველად დაუბრუნდა იმავე სასამართლოს (ს.ფ. 387-394).
ქუთაისის საოლქო სასამართლოს 2005 წლის 19 მაისის განჩინებით შპს ,,...." სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა; ოზურგეთის რაიონის გამგეობის შეგებებული სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლით მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც ოზურგეთის რაიონის გამგეობის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
სააპელაციო სასამართლოს 19.05.2005 წლის გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ოზურგეთის რაიონის გამგეობამ და მოითხოვა ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005 წლის 19 მაისის გადაწყვეტილების გაუქმება და სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილება (ს.ფ. 448-452).
ოზურგეთის რაიონის გამგეობის საკასაციო საჩივარი არ ცნო შპს «....» წარმომადგენელმა და შესაგებლით მოითხოვა საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა (ს.ფ. ).
საკასაციო სასამართლოს 2006 წლის 6 ივნისის განჩინებით ოზურგეთის რაიონის გამგეობის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ; გაუქმდა ქუთაისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005 წლის 19 მაისის გადაწყვეტილება და საქმე ხელახლა განსახილველად გადაეცა ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატას (ს.ფ. ).
ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006 წლის 15 დეკემბრის განჩინებით შპს «....» სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, ასევე არ დაკმაყოფილდა ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის შეგებებული სააპელაციო საჩივარი და უცვლელად დარჩა ოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2003 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება, რაც სააპელაციო სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ 1997 წლის 26 დეკემბერს შპს «.....» გაიცა წიაღით სარგებლობის ლიცენზია 20 წლის ვადით, 97ჰა-ზე; ბერძნული კომპანიის მიერ შპს «....» წილის 97,7%-ის შეძენის შედეგად, ცვლილებები შევიდა ლიცენზიაში და მიწის მინაკუთვნი განისაზღვრა 34,8 ჰა-ით; ლიცენზიის თანახმად, შპს «....» წიაღით სარგებლობისათვის იხდის წიაღის გადასახადს 2%-ის ოდენობით. სააპელაციო სასამართლომ ასევე დადგენილად მიიჩნია, რომ შპს «....» მიწის მინაკუთვნი გამოყოფილი აქვს საქართველოს მინისტრთა საბჭოს 1952 და 1978 წლების დადგენილებებით.
სააპელაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა «წიაღის შესახებ» კანონის მე-8, 7.4, 34-ე და 36-ე მუხლებით. სააპელაციო სასამართლომ ასევე მიუთითა, რომ შპს «....» წილის ბერძნული კომპანიის მიერ შეძენის დროისათვის მოქმედებდა კანონი «საინვესტიციო საქმიანობის ხელშეწყობისა და გარანტიების შესახებ», რომლის 2.3 მუხლით განისაზღვრა, რომ საწარმო სარგებლობს იმავე უფლებებით, რომლებითაც უცხოური ინვესტორი. შპს «.....» 1998 წლის 20 მარტიდან მოექცა საინვესტიციო საქმიანობის ხელშეწყობისა და გარანტიების შესახებ კანონით გათვალისწინებულ რეჟიმში. აღნიშნული კანონის მე-12 მუხლით განისაზღვრა, რომ მიწასა და სხვა ბუნებრივ რესურსებზე ქონებრივი უფლების, აგრეთვე ბუნებრივი რესურსების დამუშავებისა და ათვისების უფლების მოპოვება რეგულირდება «სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ», «სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის იჯარის შესახებ», «საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და კომპანიებისათვის კონცესიის გაცემის შესახებ», «წიაღის შესახებ» კანონებითა და სხვა საკანონმდებლო აქტებით. ამასთან, 1997 წლის ნოემბრიდან სამოქალაქო კოდექსის მიღების მომენტისათვის მიწის ნაკვეთი მასში არსებული წიაღისეულით მიეკუთვნება უძრავ ქონებას, რომელიც მესაკუთრეს შეუძლია გასცეს იჯარით ან უფლებრივად დატვირთოს სხვა დადგენილი ფორმით, რაც ასახულ იქნა «საინვესტიციო საქმიანობის ხელშეწყობისა და გარანტიების შესახებ» კანონის მე-12 მუხლში 1998 წლის ივნისში შეტანილ ცვლილებებში.
სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, გარდა ზემოაღნიშნულისა, საიჯარო გადასახადს ითვალისწინებს «საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და კომპანიებისათვის კონცესიის გაცემის შესახებ» კანონის მე-15 მუხლიც. ამასთან, მითითებული ნორმის მეორე წინადადებაც უთითებს, რომ ინვესტორი თავის საქმიანობას ახორციელებს ახალი საკანონმდებლო აქტის ძალაში შესვლამდე მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად, რომელიც მიწის იჯარისა და შესაბამისი საიჯარო ქირის გადასახადს ითვალისწინებს.
სააპელაციო სასამართლომ უსაფუძვლოდ მიიჩნია მოპასუხის მოსაზრება, რომ «წიაღის შესახებ» კანონის მე-8 მუხლის შესაბამისად, მიწის მინაკუთვნი წარმოადგენს ლიცენზიის განუყოფელ ნაწილს და ავტომატურად გაიცემა ლიცენზიასთან ერთად. სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, «წიაღის შესახებ» კანონის 8.4 მუხლის შესაბამისად, მიწის მინაკუთვნი გაიცემა ლიცენზიასთან ერთად, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა ლიცენზია გაიცემა წიაღის შესწავლის ან შესწავლა-მოპოვების, წიაღისეულის მხოლოდ მოპოვების ან გადამუშავების მიზნით, როდესაც მიწის მინაკუთვნი წინასწარ ან საერთოდ არ წესდება და ლიცენზიასთან ერთად არ გაიცემა. მიწის მინაკუთვნზე უფლების მოპოვება ხორციელდება სამთო მინაკუთვნზე უფლების მოპოვებასთან ერთად, რასაც უზრუნველყოფს წიაღით მოსარგებლე საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. ანუ, სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, მიწის მინაკუთვნზე მესაკუთრეს უფლება აქვს, მოითხოვოს მოსარგებლისაგან მიწათსარგებლობისათვის გარკვეული შეთანხმებული ანაზღაურება საიჯარო ქირის გადასახადის სახით. «წიაღის შესახებ» კანონის 9.16 მუხლის შესაბამისად, სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების ლიცენზია იძლევა საბადოს დამუშავების შედეგად წიაღიდან ამოღებული განსაზღვრული ოდენობის წიაღისეულის პირდაპირი ან გადამუშავების შემდეგ რეალიზაციის უფლებას და ასეთი ლიცენზირებით სამთო და გეოლოგიური მინაკუთვნები არ განისაზღვრება და ლიცენზიასთან ერთად არ გაიცემა.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მოდავე მხარეებს შორის არსებობდა სახელშეკრულებო მოლაპარაკებები, რაც იმაში გამოიხატა, რომ 2000 წლის 29 სექტემბრის წიაღით სარგებლობის ლიცენზირების უწყებათშორისი საბჭოს გადაწყვეტილებით მიწის მინაკუთვნის შემცირება 34,8 ჰა-მდე განხორციელდა უშუალოდ შპს «.....» მოთხოვნით, რომელიც აპირებდა მიწის მინაკუთვნზე საიჯარო ხელშეკრულების გაფორმებას გამგეობასთან, ამ უკანასკნელის მოთხოვნით. აღნიშნული დასტურდება შპს «.....» დირექტორის 2000 წლის 3 აგვისტოს წერილით გამგეობისადმი. სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, მიღებული ოფერტის საფუძველზე იმსჯელა რა ოზურგეთის რაიონულმა გამგეობამ, როგორც აქცეპტანტმა მიიღო იმავე წლის 10 ოქტომბერს ¹101 დადგენილება, რომლითაც თანხმობა განაცხადა შპს «.....», მიწის მინაკუთვნის სახით, სარგებლობაში გადასცემოდა ლიცენზიის ვადით მოთხოვნილი მიწის ფართი და დაადგინა საიჯარო ქირა 0,15 თეთრი, რის შესახებაც იმავე წლის 26 ოქტომბერს წერილობითი პასუხი გაუგზავნა საიჯარო ხელშეკრულების დადების თაობაზე და არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის სარგებლობისათვის 1 კვ.მ-ზე საიჯარო ქირად განსაზღვრა 0,15 თეთრი.
ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ მხარეთა შორის არსებობდა რა მოლაპარაკება საიჯარო ხელშეკრულების დადებაზე, იძლევა იმის საკმარის საფუძველს, რომ მხარეთა შორის ადგილი ჰქონდა სახელშეკრულებო შეთანხმებას, რომელიც ძირითადი საიჯარო ხელშეკრულების დადების წინაპირობას ქმნიდა. სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, ორივე მხარის მიერ ნება მიღებულ იქნა, რითაც გარიგება ხელშეკრულების დადების თაობაზე შედგა.
სააპელაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა სამოქალაქო კოდექსის 581.2, 569-ე მუხლებით და დადგენილად მიიჩნია, რომ მხარეთა შორის 2000 წლიდან არსებობდა საიჯარო ხელშეკრულების დადებასთან დაკავშირებით ხელშეკრულებაზე შეთანხმება, რამაც განაპირობა ძირითადი ხელშეკრულების დადების ვალდებულება, ვინაიდან წინარე ხელშეკრულება ვალდებულებით-სამართლებრივი ხელშეკრულებაა და წარმოადგენს სახელშეკრულებო კონტრაჰირების იძულების სამართლებრივ საფუძველს. სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, წინარე ხელშეკრულებიდან გამომდინარე, ვალდებულება არ ამოიწურება მხოლოდ ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნით, არამედ ხელშეკრულების მხარეს მეორე მხარისაგან შეუძლია ნაკისრი ხელშეკრულების დადება მოითხოვოს.
ამდენად, სააპელაციო სასამართლომ სასარჩელო მოთხოვნა საიჯარო ხელშეკრულების დადების მოთხოვნასთან დაკავშირებით საფუძვლიანად მიიჩნია. ასევე, საფუძვლიანად მიიჩნია მოთხოვნა საიჯარო ქირის გადახდევინებასთან დაკავშირებით, რადგან შეთანხმება მხარეთა შორის მიღებულ იქნა 2000 წლის ოქტომბრიდან და საიჯარო ქირაც ამ დროიდან უნდა იქნეს გადახდილი.
სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა შპს «.....» არგუმენტი იმასთან დაკავშირებით, რომ «წიაღის შესახებ» კანონის თანახმად, სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვებისას, წიაღით მოსარგებლე იხდის მხოლოდ წიაღით სარგებლობის გადასახადს და იმ მიწით სარგებლობისათვის, რომლის საფარის ქვეშაც მდებარეობს წიაღისეული. წიაღით მოსარგებლე არ არის ვალდებული, გადაიხადოს მიწათსარგებლობის გადასახადი. სააპელაციო სასამართლომ უსაფუძვლოდ მიიჩნია მითითებული არგუმენტი და აღნიშნა, რომ «წიაღის შესახებ» კანონით დადგენილი გადასახადის გადახდა არ ათავისუფლებს ამ უკანასკნელს მიწით სარგებლობის გადასახადისაგან. «წიაღის შესახებ» კანონით დადგენილია გადასახადი წიაღით და არა მიწით სარგებლობისათვის, ხოლო «წიაღის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლის შესაბამისად, წიაღით სარგებლობის დროს ატმოსფერული ჰაერის, ზედაპირული წყლის, მიწის, მცენარეული საფარისა და ცხოველთა სამყაროს გამოყენებასთან დაკავშირებული ურთიერთობები რეგულირდება საქართველოს შესაბამისი კანონმდებლობით.
სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, წიაღით სარგებლობის უფლების მოპოვება თავისთავად არ გულისხმობს მიწით სარგებლობის უფლების წარმოშობას, რითაც არის განპირობებული ის გარემოება, რომ «წიაღის შესახებ» კანონის მე-17 მუხლის შესაბამისად, წიაღით სარგებლობის შესახებ ლიცენზიის მოპოვებისათვის დაინტერესებულმა პირმა უნდა წარადგინოს მიწის მესაკუთრის წინასწარი წერილობითი თანხმობა წიაღით სარგებლობისათვის მიწის სარგებლობის პირობების შესახებ.
სააპელაციო სასამართლომ ასევე იხელმძღვანელა «სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის მართვისა და განკარგვის შესახებ» კანონის 1.1 მუხლის «ბ» ქვეპუნქტით, 3.1, 11.2 მუხლებით და ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 2.2 მუხლის «ბ» ქვეპუნქტის შესაბამისად, საფუძვლიანად მიიჩნია ოზურგეთის რაიონის გამგეობის მოთხოვნა იჯარის ხელშეკრულების დადებისა და საიჯარო ქირის მოთხოვნის შესახებ (იხ. ს.ფ. 39-51; ტ.II).
სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს შპს «....» და ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობამ.
შპს «.....» საკასაციო საჩივრით მოითხოვა ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006 წლის 15 დეკემბრის განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა შემდეგი მოტივით:
სააპელაციო სასამართლომ არ იმსჯელა სააპელაციო საჩივარში მითითებულ სამართლებრივ საფუძვლებზე, არ გამოიყენა კანონები, რომლებიც უნდა გამოეყენებინა და არასწორად განმარტა ისინი, სააპელაციო სასამართლოს განჩინება დაუსაბუთებელია, რის გამოც შეუძლებელია მისი სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება.
კასატორის მითითებით, შპს «....» სადავოდ არ ხდის სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს. ამასთან, კასატორმა აღნიშნა, რომ Pშპს «....» ლიცენზია მიეცა და ამავე ლიცენზიით დაუწესდა მიწის მინაკუთვნი 1997 წლის 26 დეკემბერს. კასატორის მოსაზრებით, უდავოა ის გარემოება, რომ მიწის მინაკუთვნთან დაკავშირებული ყველა სამართლებრივი საკითხი უნდა დარეგულირდეს იმ კანონმდებლობით, რომელიც ძალაში იყო და მოქმედებდა 1997 წლის 26 დეკემბრის მდგომარეობით და არა 1998 წლის 20 მარტის მდგომარეობით არსებული კანონმდებლობით, როდესაც უცხოურმა კომპანიამ შეისყიდა შპს «.....» სახელმწიფო წილის 97,7%.
კასატორის მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლომ ფაქტების სრულიად მცდარი და გაუგებარი სამართლებრივი შეფასების შედეგად დაადგინა, რომ 1998 წლის 20 მარტიდან შპს «.....» მოექცა «საინვესტიციო საქმიანობის ხელშეწყობისა და გარანტიების შესახებ» კანონით გათვალისწინებულ რეჟიმში, რადგან მითითებული კანონის მე-12 მუხლი განსაზღვრავს მიწაზე ქონებრივი უფლებების მარეგულირებელ კანონებს და სხვა ბუნებრივ რესურსებზე ქონებრივი უფლების, აგრეთვე ბუნებრივი რესურსების დამუშავებისა და ათვისების უფლების მოპოვების მარეგულირებელ კანონებს.
კასატორის მითითებით, შპს «.....» ლიცენზიით განსაზღვრული მიწის მინაკუთვნი არ წარმოადგენს სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწას და მასზე ვერ გავრცელდება «სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ» და «სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის იჯარის შესახებ» კანონების მოქმედება.
კასატორის მოსაზრებით, არასწორად იხელმძღვანელა სააპელაციო სასამართლომ «საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და კომპანიებისათვის კონცესიების გაცემის შესახებ» კანონის მე-15 მუხლი, რადგან შპს «....» სახელმწიფოსთან არ ჰქონდა გაფორმებული არანაირი გრძელვადიანი საიჯარო ხელშეკრულება განახლებადი და განუახლებადი ბუნებრივი რესურსების ექსპლუატაციისა და მასთან დაკავშირებულ სხვა სამეურნეო საქმიანობაზე. ბუნებრივი წიაღისეულით სარგებლობის ლიცენზიით განსაზღვრული უფლებები და მოვალეობები არ წარმოადგენს საკონცესიო ურთიერთობებს და შესაბამისად, მითითებული კანონი არ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს განსახილველი დავის გადასაწყვეტად. გარდა აღნიშნულისა, გაურკვეველია, რა გარემოების დასადასტურებლად მოიშველია სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნული კანონის მე-15 მუხლი, რომელიც ადგენს მხოლოდ საკონცესიო ხელშეკრულებით განსაზღვრულ საკითხებს.
კასატორის მითითებით, შპს «....» ლიცენზიის გაცემის მომენტისათვის 1997 წლის 26 დეკემბრისათვის ძალაში იყო და მოქმედებდა მიწის სამართლებრივი რეჟიმის მარეგულირებელი საკანონმდებლო აქტები _ საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი, რომელიც არეგულირებდა მხოლოდ სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარასთან დაკავშირებულ სამართლებრივ ურთიერთობებს, «სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ» 1996 წლის 22 მარტის კანონი, «მიწის რეგისტრაციის შესახებ» 1996 წლის 14 ნოემბრის კანონი, «სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის არასასოფლო-სამეურნეო მიზნით გამოყოფის სანაცვლო მიწის ათვისების ღირებულებისა და მიყენებული ზიანის ანაზღაურების შესახებ» 1997 წლის 2 ოქტომბრის კანონი.
კასატორის მითითებით, «სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის მართვისა და განკარგვის შესახებ» კანონი მიღებულ იქნა 1998 წლის 28 ოქტომბერს, ერთი წლის შემდეგ შპს «....» ლიცენზიის გაცემიდან. შესაბამისად, ლიცენზიის გამცემი ორგანო ვერ იხელმძღვანელებდა მითითებული კანონით.
კასატორის მითითებით, «საინვესტიციო საქმიანობის ხელშეწყობისა და გარანტიების შესახებ» კანონის მე-15 მუხლის ადგენს უცხოელი ინვესტორის გარანტიებს კანონმდებლობის შეცვლისას, კერძოდ, მითითებული ნორმის თანახმად, ახალი საკანონმდებლო აქტი, რომელიც აუარესებს ამ კანონით დადგენილ ინვესტიციის პირობებს, მისი ძალაში შესვლიდან ათი წლის განმავლობაში არ ვრცელდება უკვე განხორციელებულ ინვესტიციაზე. ასეთ შემთხვევაში, ინვესტორი თავის საქმიანობას ახორციელებს ახალი საკანონმდებლო აქტის ძალაში შესვლამდე მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად. მითითებული ნორმის თანახმად, შემდგომში კანონმდებლობის შეცვლას არ ექვემდებარება ამავე კანონის მე-7, მე-8, მე-14 და მე-16 მუხლები.
ამდენად, კასატორმა მიიჩნია, რომ სადავო ურთიერთობა უნდა მოწესრიგდეს «წიაღის შესახებ» კანონით, რომელიც წარმოადგენს სპეციალურ კანონს და არეგულირებს წიაღით სარგებლობასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებს. შესაბამისად, ამ ტიპის სამართლებრივი ურთიერთობების რეგულირებისას უპირატესობა ენიჭება «წიაღის შესახებ» კანონს.
კასატორის მითითებით, სააპელაციო სასამართლომ განჩინებაში ასახულ მსჯელობას საფუძვლად დაუდო «წიაღის შესახებ» კანონის 8.4 მუხლის მე-2 წინადადება, რომელიც «წიაღის შესახებ» კანონის 1997 წლის 26 დეკემბრის რედაქციაში არ იყო შეტანილი. ამდენად, სააპელაციო სასამართლოს არ უნდა ეხელმძღვანელა კანონის მითითებული დამატებით.
კასატორის მოსაზრებით, მიწის მინაკუთვნთან დაკავშირებულ საკითხებს არეგულირებს «წიაღის შესახებ» კანონის მე-8 მუხლი. ლიცენზიის გაცემის დროისათვის «წიაღის შესახებ» კანონი ცალსახად ადგენდა, რომ მიწის მინაკუთვნი უწესდებოდა წიაღით სარგებლობის ობიექტს, რომლის ზომებსაც ადგენდა სამინისტრო მიწათსარგებლობის სახელმწიფო რეგულირების ორგანოსთან შეთანხმებით და ავტომატურად გაიცემოდა წიაღით სარგებლობის ლიცენზიასთან ერთად. ამასთან, ლიცენზიის გაცემის მომენტისათვის არც «წიაღის შესახებ» კანონი და არც სხვა საკანონმდებლო აქტები არ განსაზღვრავდა წიაღით სარგებლობისათვის დაწესებული მიწის მინაკუთვნით სარგებლობის უფლების მოპოვების და ამ უფლების რეგისტრაციის წესსა და პროცედურას.
კასატორის მითითებით, გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტრომ განსაზღვრა ოზურგეთის რაიონის სოფელ მთისპირის ტერიტორიაზე წიაღით სარგებლობის ობიექტებისათვის მიწის მინაკუთვნის კონტური, ის შეათანხმა საქართველოს მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტთან, საქართველოს ძეგლთა დაცვის დეპარტამენტთან და არქეოლოგიური კვლევის ცენტრთან, რის შემდეგაც აღნიშნული მიწის მინაკუთვნი შეტანილ იქნა წიაღის სახელმწიფო ფონდში და მისი განკარგვა წარმოადგენს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროს კომპეტენციას.
კასატორის მოსაზრებით, სამართლებრივად ერთმანეთისაგან სრულიად განსხვავებული იურიდიული კატეგორიებია წიაღით სარგებლობა და მიწით სარგებლობა. წიაღით სარგებლობისათვის მიწის მინაკუთვნის დაწესება არ უნდა იქნეს გაიგივებული მიწით სარგებლობასთან, რადგან ამ შემთხვევაში ლიცენზიანტის მიზანს და ლიცენზიის ობიექტს წარმოადგენს წიაღის მოპოვება, რომელიც მიწის საფარველის ქვეშ მდებარეობს და არა მიწის დამუშავება ან მისი სხვაგვარი გამოყენება. წიაღით სარგებლობისათვის ლიცენზიანტი იხდის წიაღით სარგებლობის გადასახადს და არ არსებობს არც ერთი ნორმატიული აქტი, რომელიც ადგენს სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული მიწით სარგებლობის გადასახადს წიაღით სარგებლობისას.
კასატორის მითითებით, შპს «....» გაცემულ ლიცენზიაში მიწის მინაკუთვნის გამოყოფის საფუძვლად მითითებულია საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს 1952 წლის სექტემბრის ¹2450 და 1978 წლის ¹517 დადგენილებები, რომელთა საფუძველზე მიწის ნაკვეთები შეტანილ იქნა წიაღის სახელმწიფო ფონდში და გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტრომ კანონით მისთვის მინიჭებული კომპეტენცის ფარგლებში დაუწესა ეს მიწის მინაკუთვნი შპს «....».
კასატორის მოსაზრებით, უსაფუძვლოა მოწინააღმდეგე მხარის არგუმენტი, რომ მითითებული დადგენილებები ძალადაკარგულად უნდა ჩაითვალოს სამოქალაქო კოდექსის 1506-ე მუხლის საფუძველზე, რადგან მითითებული ნორმა ძალადაკარგულად მიიჩნევს იმ ნორმატიულ აქტებს, რომლებიც განსხვავებულად აწესრიგებს სამოქალაქო კოდექსით მოწესრიგებულ ურთიერთობებს. ზემოთ აღნიშნული დადგენილებები კი იურიდიული შინაარსით წარმოადგენს ინდივიდუალურ სამართლებრივ აქტებს, რომელთა მიღება და გამოცემა რეგულირდება სხვა საკანონმდებლო აქტებით და, შესაბამისად, არ ეწინააღმდეგება მის დებულებებს. ამდენად, კასატორის მოსაზრებით, არ არსებობს მათი ძალადაკარგულად გამოცხადების სამართლებრივი საფუძველი.
კასატორმა არ გაიზიარა სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობა წინარე სახელშეკრულებო შეთანხმების არსებობის შესახებ და აღნიშნა, რომ კორესპონდენციის აქცეპტად და ოფერტად მიჩნევის პირობებშიც შპს «....» ოფერტი გააკეთა 34 ჰა მიწის იჯარის თაობაზე, ხოლო ოზურგეთის რაიონული გამგეობის ¹101 დადგენილებით გაკეთებული აქცეპტი ეხებოდა 97 ჰა მიწაზე საიჯარო ხელშეკრულების დადებას. შესაბამისად, წინასახელშეკრულებო შეთანხმება არ შედგა. სამოქალაქო კოდექსის 333.2 მუხლის შესაბამისად, თანხმობა ხელშეკრულების თაობაზე, ოღონდ სხვა პირობებით, ვიდრე ოფერტი ითვალისწინებდა, ჩაითვლება უარად ოფერტზე და ახალ წინადადებად, რაზეც შპს «....» არაერთხელ განუცხადა წერილობითი უარი გამგეობას, რაც გამორიცხავს ყოველგვარი წინარე ხელშეკრულების არსებობას და შესაბამისად, ძირითადი ხელშეკრულების დადების ვალდებულებას. ამდენად, კასატორის მითითებით, შპს «....» და ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობას შორის გარიგება არ შედგა, ხოლო თუ სასამართლო მიიჩნევს, რომ ასეთი გარიგება არსებობდა, სამოქალაქო კოდექსის 59-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, იგი დადების მომენტიდან ბათილად უნდა ჩაითვალოს, როგორც ფორმის დაუცველად დადებული გარიგება (იხ. ს.ფ. 67-79; ტ.II).
ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობამ საკასაციო საჩივრით მოითხოვა ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა სააპელაციო პალატის 2006 წლის 15 დეკემბრის განჩინების გაუქმება შეგებებული სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის ნაწილში, კერძოდ, მოპასუხისათვის საიჯარო ქირის – 148500 ლარის დაკისრებაზე უარის თქმის ნაწილში, ამასთან, 1998 წლის მარტიდან 2007 წლის იანვრამდე დამატებით 179550 ლარის დაკისრება, რადგან მიწათსარგებლობა საფასურის გადახდის გარეშე გრძელდება და შპს «....» საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა შემდეგი მოტივით:
კასატორმა არ გაიზიარა სააპელაციო სასამართლოს განჩინება დამატებით 148500 ლარის მოპასუხისათვის დაკისრებაზე უარის თქმის ნაწილში, რადგან საქმის ფაქტობრივი გარემოებებით და მხარეთა აღიარებით დადგენილი ფაქტია, რომ შპს «....» 1998 წლის მარტიდან შეუდგა ჯერ 97 ჰა, ხოლო შემდეგ 34,8 ჰა მიწის მინაკუთვნით სარგებლობას.
კასატორის მითითებით, შპს «....» 1998 წლიდან სარგებლობს მიწის მინაკუთვნით და საფასურიც 1 კვ.მ-ზე უნდა გადაიხადოს 0,15 ლარი. კასატორის მითითებით, აღნიშნული ფაქტი დადასტურებულია 1998 წლის 20 მარტის ხელშეკრულებით, ლიცენზიით, მოპასუხის 2000 წლის 3 აგვისტოს წერილით ოზურგეთის რაიონის გამგეობისადმი მიწის მინაკუთვნის 34,8 ჰა-მდე შემცირების შესახებ. ამ წერილით მოპასუხემ აღიარა გამგეობის უფლება მიწის მინაკუთვნზე, რაც დაკმაყოფილდა და ლიცენზიაში შევიდა ცვლილება. აღნიშნული გარემოებები დადგენილად მიიჩნია სააპელაციო სასამართლომ, რის გამოც არ გააჩნდა სამართლებრივი საფუძველი, უარი ეთქვა ოზურგეთის რაიონის გამგეობისათვის 1998-2000 წლებში კუთვნილი 148500 ლარის მოპასუხისათვის დაკისრებაზე.
კასატორის მითითებით, 2000 წლის 10 ოქტომბერს საქართველოს მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტიდან გამგეობის შეკითხვის პასუხად ეცნობათ, რომ სადავო მიწის მინაკუთვნი არ ექვემდებარება კერძო საკუთრებაში გაცემას, მიწით სარგებლობა უნდა გაფორმდეს საიჯარო ხელშეკრულებით, რომლის ქირა არ უნდა იყოს საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილ გადასახადის სიდიდეზე ნაკლები. საიჯარო ქირა არის ერთჯერადი გადასახადი, რომელსაც ადგენენ ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები. საიჯარო ხელშეკრულების გაფორმების შემდეგ ყოველწლიურად მოიჯარე იხდის მხოლოდ მიწის გადასახადს. კასატორის მითითებით, 1998 წლიდან 2017 წლის ჩათვლით, 34,8 ჰა მიწის ერთჯერადი საფასური 1 კვ.მ-ზე შეადგენს 0.15 ლარის დაკისრებით _ 1030945 ლარს, რაც ერთჯერადად უნდა გადაეხადა მოპასუხეს გამგეობისათვის. გათვალისწინებულ იქნა რა მოპასუხის ინტერესი, საიჯარო ქირა გადანაწილებულ იქნა რამდენიმე ვადაზე ხელშეკრულების დადებით. შესაბამისად, კასატორის მითითებით, გამგეობამ მოითხოვა თავდაპირველი, 1998-2000 წლის პერიოდის საიჯარო ქირა _ 277200 ლარი. სარჩელის შეტანის შემდეგ გავიდა 4 წელი, რის გამოც გაიზარდა საიჯარო ქირაც და 2007 წლის 1 იანვრამდე შეადგენს – 456750 ლარს (იხ. ს.ფ. ).
საკასაციო სასამართლოს 2007 წლის 6 ივნისის განჩინებით შპს «....» და ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის საკასაციო საჩივრები ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34.3 მუხლის «ა», «ბ» და «გ» ქვეპუნქტების შესაბამისად, დასაშვებად იქნა მიჩნეული (იხ. ს.ფ. ).

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების შესწავლის, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის მოტივების საფუძვლიანობისა და გასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ შპს «.....» საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ; ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს; გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006 წლის 15 დეკემბრის განჩინება ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში და საქმე ამ ნაწილში ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს შემდეგ გარემოებათა გამო:
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ გასაჩივრებული განჩინება ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში მიიღო სსსკ-ის 393-ე მუხლის დარღვევით, რადგან სააპელაციო სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა, არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა და არასწორად განმარტა იგი. სააპელაციო სასამართლომ განჩინების მიღებისას იხელმძღვანელა სსსკ-ის 412.2 მუხლით და მითითებული ნორმის მოთხოვნის მიუხედავად, არ გაითვალისწინა საკასაციო სასამართლოს 2006 წლის 6 ივნისის განჩინებაში ასახული სამართლებრივი შეფასება, რომელიც სავალდებულოა სააპელაციო სასამართლოსათვის, ასევე არ იმსჯელა სააპელაციო საჩივარში ჩამოყალიბებულ სამართლებრივ საფუძვლებზე და არ შეაფასა ისინი.
საკასაციო სასამართლოს არასწორად მიაჩნია სააპელაციო სასამართლოს სამართლებრივი შეფასებები და განჩინებაში ჩამოყალიბებული დასკვნები, რადგან ისინი მოკლებულია სამართლებრივ საფუძველს, რის გამოც ვერ იქნება გაზიარებული.
სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიკვლია და არ შეაფასა საკასაციო სასამართლოს 2006 წლის 6 ივნისის განჩინებაში ასახული მითითებები, კერძოდ, საკასაციო სასამართლოს მითითების მიუხედავად, სააპელაციო სასამართლოს არ გამოუთხოვია საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს 1952 წლის და 1978 წლის დადგენილებები, რომლებიც შპს «....» გაცემულ ლიცენზიაში მითითებულია მიწის მინაკუთვნის გამოყოფის საფუძვლად. ასევე, სააპელაციო სასამართლოს არ შეუფასებია ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის არგუმენტის საფუძვლიანობა იმის თაობაზე, რომ სამოქალაქო კოდექსის 1506.2 მუხლის შესაბამისად, არსებობდა თუ არა მითითებული დადგენილებების ძალადაკარგულად მიჩნევის სამართლებრივი საფუძველი; ასევე, სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიკვლია დაცულ იქნა თუ არა «წიაღის შესახებ» კანონის მე-17 მუხლის მოთხოვნა მიწის მესაკუთრის წინასწარი წერილობითი თანხმობის შესახებ. აღნიშნულთან დაკავშირებით, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ უნდა განმარტოს და სამართლებრივად შეაფასოს, მითითებული ნორმით გათვალისწინებული მიწის მესაკუთრის თანხმობის სავალდებულობა ვრცელდება სახელმწიფო თუ კერძო საკუთრებაში არსებულ მიწებზე.
საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს დასკვნას იმის თაობაზე, რომ შპს «....» მიმართ ვრცელდება «საქართველოს საინვესტიციო საქმიანობის ხელშეწყობისა და გარანტიების შესახებ» კანონი, რადგან 1998 წლის 20 მარტს საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს ოზურგეთის რაიონულ სამმართველოსა და სს «შ....&Bა.... Oრ.... Mი.... .....-ს» შორის დადებული წილის ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულებით განისაზღვრა მყიდველის მიერ ინვესტიციების განხორციელება ხელშეკრულებით გათვალისწინებული პირობების შესაბამისად, მაგრამ, უსაფუძვლობისა და დაუსაბუთებლობის გამო საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ მითითებული კანონის მე-12 მუხლის საფუძველზე გაკეთებულ დასკვნას, რომ შპს «....» ეკისრებოდა მიწის მინაკუთვნზე საიჯარო ხელშეკრულების დადებისა და საიჯარო ქირის გადახდის ვალდებულება. მითითებული ნორმის თანახმად, «მიწასა და სხვა ბუნებრივ რესურსებზე ქონებრივი უფლების, აგრეთვე ბუნებრივი რესურსების გადამუშავებისა და ათვისების უფლების მოპოვება წესრიგდება «სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ», «საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და კომპანიებისათვის კონცესიების გაცემის წესის შესახებ», «წიაღის შესახებ» საქართველოს კანონებითა და სხვა საკანონმდებლო აქტებით». საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ კონკრეტულ სადავო ურთიერთობაზე ვერ გავრცელდება «სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ» კანონი, რადგან იგი აწესრიგებს სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებს. მითითებული კანონის მე-2 მუხლის თანახმად, კანონის მოქმედების სფეროს განეკუთვნება სასოფლო-სამეურნეო მიწები, აგრეთვე ნაკვეთები და ნაკვეთის ნაწილები, თუ ისინი მდებარეობენ დასახლებულ პუნქტებში და მიეკუთვნებიან საადგილმამულო მეურნეობას, განაშენიანების ზონაში მდებარე ნაკვეთები, რომელთა მიზნობრივი დანიშნულება არ შეცვლილა, ტყის ფონდის ის მიწები, რომლებითაც შეივსო სოფლის მოსახლეობის მიწის ნაკვეთები. ამდენად, სადავო მიწის მინაკუთვნზე უფლების სამართლებრივი რეგულირებისათვის ვერ იქნება გამოყენებული აღნიშნული კანონი, რადგან იგი სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის კატეგორიას არ განეკუთვნება.
აღნიშნულთან დაკავშირებით, ასევე ვერ იქნება გაზიარებული სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრება «საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და კომპანიებისათვის კონცესიების გაცემის წესის შესახებ» კანონის გამოყენების შესახებ და იზიარებს შპს «....» წარმომადგენლის მითითებას, რომ მოცემულ შემთხვევაში შპს «.....» და სახელმწიფოს შორის საკონცესიო ხელშეკრულება არ იყო დადებული, აღნიშნული არც საქმის მასალებით დასტურდება, შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ კონკრეტულ შემთხვევაში სააპელაციო სასამართლოს არ უნდა ეხელმძღვანელა «საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და კომპანიებისათვის კონცესიების გაცემის წესის შესახებ» კანონის მე-15 მუხლით, რადგან აღნიშნული კანონი განსაზღვრავს საქართველოს ტერიტორიაზე სპეციალური ხელშეკრულების საფუძველზე უცხოელი ინვესტორებისათვის ბუნებრივი რესურსების დამუშავებისა და მასთან დაკავშირებული სხვა სახის სამეურნეო საქმიანობაზე კონცესიების გაცემის საერთო პრინციპებსა და წესს.
საკასაციო სასამართლოს სრულიად უსაფუძვლოდ და დაუსაბუთებლად მიაჩნია სააპელაციო სასამართლოს განმარტება მოდავე მხარეებს შორის მიწის მინაკუთვნზე საიჯარო ხელშეკრულების დადებასა და საიჯარო ქირის განსაზღვრასთან დაკავშირებით, სახელშეკრულებო მოლაპარაკებების არსებობის შესახებ, რომელიც წარმოადგენდა საიჯარო ხელშეკრულების დადების წინაპირობას. საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლოს ამგვარი დასკვნა მოკლებულია სამართლებრივ საფუძველს, რადგან იმ პირობებშიც კი, თუ გაზიარებული იქნება სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრება შპს «....» მიერ ოფერტის გაკეთებისა და ოზურგეთის რაიონის გამგეობის მიერ აქცეპტის გამოხატვის თაობაზე, აღნიშნული ვერ გახდება მხარეთა შორის ხელშეკრულების დადების დავალდებულების საფუძველი, რადგან მოქმედი კანონმდებლობა ასეთს არ ითვალისწინებს, კერძოდ, სამოქალაქო კოდექსი არ ადგენს ასეთ ვალდებულებას ოფერტის მიერ შეთანხმების დარღვევის შემთხვევაში. ამდენად, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლოს ამგვარი დასკვნა არ უნდა დაედო საფუძვლად საიჯარო ხელშეკრულების დადების დავალდებულებისათვის, იგი არ გამომდინარეობს მოქმედი კანონმდებლობის მოთხოვნებიდან და აღნიშნულთან დაკავშირებით, საკასაციო სასამართლო დასაბუთებულად მიიჩნევს კასატორის – შპს «....» წარმომადგენლის საკასაციო პრეტენზიას. ამასთან, ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის სასარჩელო მოთხოვნის საფუძველს წარმოადგენს ის გარემოება, რომ შპს «....» ლიცენზიით მიწის მინაკუთვნის დამაგრება მოხდა მიწის მესაკუთრის თანხმობის გარეშე, მაგრამ ისეთ პირობებში, როდესაც ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობას სასარჩელო წესით სადავოდ არ გაუხდია თავად ლიცენზიის კანონიერება, რამდენადაც ამ საფუძვლით შესაძლებელია ლიცენზიის გაცემის კანონიერების შემოწმების გადასინჯვა. საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ აღნიშნული ვერ გახდება საიჯარო ხელშეკრულების დადების დავალდებულების საფუძველი.
საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «წიაღის შესახებ» კანონის 1.1 მუხლის შესაბამისად, საქართველოს კანონმდებლობა წიაღის შესახებ მოიცავს ამ კანონს და მისგან გამომდინარე სხვა საკანონმდებლო აქტებსაც, რომლებიც არეგულირებს წიაღის, ნებისმიერი სახის სასარგებლო წიაღისეულის, მიწისქვეშა ბუნებრივი სიცარიელეების შესწავლასა და გამოყენებას, მომპოვებელ და გადამამუშავებელ წარმოებათა ნარჩენების გამოყენების, შენახვისა და დაცვის, აგრეთვე მიწისქვეშა ნაგებობების მშენებლობისა და ექსპლუატაციის პროცესში წარმოქმნილ ურთიერთობებს. შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ «წიაღის შესახებ» კანონი წარმოადგენს სადავო სამართალურთიერთობის მარეგულირებელ სპეციალურ კანონს, რომლითაც უნდა იხელმძღვანელოს სააპელაციო სასამართლომ დავის გადაწყვეტისას.
საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მითითებას, რომ «წიაღის შესახებ» კანონის მე-8 მუხლის მე-4 ნაწილის შესაბამისად, მესაკუთრეს მიწის მინაკუთვნზე უფლება აქვს, მოითხოვოს მოსარგებლისაგან მიწათსარგებლობისათვის გარკვეული შეთანხმებული ანაზღაურება საიჯარო ქირის გადასახადის სახით, რადგან «ნორმატიული აქტების შესახებ» კანონის 47.1 მუხლის შესაბამისად, ნორმატიულ აქტს უკუძალა აქვს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ეს პირდაპირ არის დადგენილი ამ ნორმატიული აქტით. «წიაღის შესახებ» 1996 წლის 13 მაისის კანონის თავდაპირველი რედაქციის 8.4 მუხლის შესაბამისად, მიწის მინაკუთვნი წარმოადგეს წიაღით სარგებლობის ლიცენზიის განუყოფელ შემადგენელ ნაწილს და ავტომატურად გაიცემა წიაღით სარგებლობის ლიცენზიასთან ერთად. სააპელაციო სასამართლომ მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას საფუძვლად დაუდო «წიაღის შესახებ» კანონის 8.4 მუხლის ის რედაქცია, რომელიც დადგინდა კანონში 2002 წლის 1 მარტს განხორციელებული ცვლილებებით, თუმცა არ დაასაბუთა რატომ მიანიჭა მითითებულ ნორმას უკუძალა.
ამდენად, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ დასაბუთებული და დასაშვებია კასატორ შპს «....» საკასაციო პრეტენზიები, სააპელაციო სასამართლოს დასკვნა, რომ წიაღით მოსარგებლეს წიაღით სარგებლობისათვის «წიაღის შესახებ» კანონით დადგენილი გადასახადის გადახდა არ ათავისუფლებს მიწით სარგებლობის გადასახადისაგან, დაუსაბუთებელია, შესაბამისად, საქმის ხელახლა განხილვისა და გადაწყვეტილების დადგენისას სააპელაციო სასამართლომ უნდა შეაფასოს საქმის ფაქტობრივი გარემოებები, განსაზღვროს სადავო ურთიერთობის მომწესრიგებელი სამართლებრივი ნორმები და მათზე დაყრდნობით გააკეთოს სათანადო დასკვნები.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის საკასაციო საჩივარი არ უნდა იქნეს გაზიარებული, რადგან კასატორი ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობა ითხოვს გასაჩივრებული განჩინების გაუქმებას, რომლითაც არ დაკმაყოფილდა მოთხოვნა შპს «....» 1998-2000 წლების საიჯარო ქირის - 148500 ლარის გადახდის დაკისრების შესახებ, ასევე შპს «....» 1998 წლის მარტიდან 2007 წლის იანვრამდე დამატებით 179550 ლარის დაკისრებას.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობას არსებითად სწორად ეთქვა უარი 1998-2000 წლების საიჯარო ქირის დაკისრებაზე, რადგან ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის მიერ გაშვებულ იქნა სამოქალაქო კოდექსის 129-ე მუხლით დადგენილი მოთხოვნის 3-წლიანი ხანდაზმულობის ვადა, რადგან სარჩელი აღიძრა 2003 წელს.
საკასაციო სასამართლო ასევე ვერ გაიზიარებს კასატორის _ ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის მოთხოვნას 1998 წლის მარტიდან 2007 წლის იანვრამდე დამატებით 179550 ლარის დაკისრების შესახებ, რადგან სსსკ-ის 406-ე მუხლის შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოში დავის საგნის გაზრდა დაუშვებელია.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ კასატორ შპს «...» მიერ წამოყენებული საკასაციო პრეტენზიები დასაბუთებელი და დასაშვებია, შეიცავს დასაბუთებულ არგუმენტაციას გასაჩივრებული განჩინების კანონშეუსაბამობის თაობაზე და სსსკ-ის 412-ე მუხლის შესაბამისად, მოცემული საქმე ექვემდებარება ხელახლა განხილვას, რა დროსაც სააპელაციო სასამართლომ უნდა იმსჯელოს ზემოაღნიშნულ გარემოებებზე და მათი გამოკვლევისა და შეფასების შედეგად მიიღოს გადაწყვეტილება.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 1.2; სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53-ე, 372-ე, 390-ე, 399-ე, 412-ე მუხლებით და


დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. შპს «....» საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
2. ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;
3. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006 წლის 15 დეკემბრის განჩინება ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის სარჩელის დაკმაყოფილების ნაწილში და საქმე ამ ნაწილში ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;
4. სასამართლო ხარჯები გადანაწილდეს საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების დადგენისას;
5. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.