ბს-649-618(კ-07) 17 ოქტომბერი, 2007 წ.
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატამ
შემადგენლობა:

ნინო ქადაგიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: მაია ვაჩაძე, ნუგზარ სხირტლაძე

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, ზეპირი განხილვის გარეშე, შეამოწმა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თელავის საგადასახადო ინსპექციის საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საფუძვლების არსებობა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 4 აპრილის გადაწყვეტილებაზე.

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :

2005 წლის 26 აპრილს გ. ე-მა სასარჩელო განცხადებით მიმართა თელავის რაიონულ სასამართლოს მოპასუხე – თელავის საგადასახადო ინსპექციის მიმართ ადმინისტრაციული აქტის ბათილად ცნობის თაობაზე.
მოსარჩელე სასარჩელო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ 2004 წლის 16 თებერვალს თელავის საგადასახადო ინსპექციისაგან მიიღო შეტყობინება, რომლის საფუძველზეც ბიუჯეტის სასარგებლოდ ერიცხებოდა დავალიანება 32904 ლარის ოდენობით. იმავე წლის 17 სექტემბერს იგი გამოცხადდა საგადასახადო ინსპექციაში და მოითხოვა განმარტება, თუ რის საფუძველზე ერიცხებოდა ბიუჯეტის დავალიანება, რადგან იგი სამეწარმეო საქმიანობას არ ეწეოდა. საგადასახადო ინსპექციაში მას გადასცეს 1999 წლის 3 აგვისტოს შედგენილი შემოწმების აქტი, რომლითაც მას დარიცხული ჰქონდა გადასახადი 4331 ლარის ოდენობით, იმავე ოდენობის ჯარიმა, რამაც ჯამში შეადგინა 8663.04 ლარი და საურავი 24620.1 ლარის ოდენობით.
მოსარჩელე განმარტავდა, რომ 1999 წლის 3 აგვისტოს იგი ქვისლის თხოვნით იმყოფებოდა მისივე ქვისლის ო. ა-ის ხილის წვენების ჩამოსასხმელ საამქროში. ამ პერიოდში საამქროში მივიდნენ თელავის საგადასახადო ინსპექციის თანამშრომლები, რომლებმაც დაათვალიერეს ობიექტი და დარწმუნდნენ, რომ საამქრო არ მუშაობდა, არ იყო წარმოებული პროდუქცია და არც ნედლეული. მოსარჩელის განმარტებით, მათ ადგილზე შემოწმების აქტი არ შეუდგენიათ და არც მოუთხოვიათ მისთვის აქტზე ხელის მოწერა.
მოსარჩელე თვლიდა, რომ დასახელებული შემოწმების აქტი შედგენილია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის დარღვევით. კერძოდ, შემოწმების აქტზე არ არის მისი ხელის მოწერა და არც შესაბამისი ჩანაწერი მის მიერ შემოწმების აქტზე ხელის მოწერაზე უარის თქმის შესახებ. ასევე, საგადასახადო ინსპექციიდან არ მიუღია არანაირი შეტყობინება გადასახადის დარიცხვის შესახებ. აღნიშნულთან დაკავშირებით მოსარჩელე უთითებდა 1997 წლის 13 ივნისის საქართველოს საგადასახადო კოდექსის ნორმებზე, რომლის 224-ე მუხლის შესაბამისად, გადამხდელის მიმართ საგადასახადო ორგანოს განცხადებას არა აქვს სავალდებულო ხასიათი საგადასახადო ორგანოსათვის ან გადამხდელისათვის, თუ იგი წერილობითი ფორმით არ ბარდება გადამხდელს. ამავე კოდექსის 225-ე მუხლის თანახმად, საგადასახადო ორგანოს მიერ გადამხდელისათვის გასაგზავნი შეტყობინება ან სხვა დოკუმენტი შედგენილი უნდა იყოს წერილობითი ფორმით, ხელმოწერილი ხალმძღვანელის ან უფლებამოსილი თანამდებობის პირის მიერ გვარისა და სახელის მითითებით, დამოწმებული ბეჭდით და გადამხდელს უნდა ჩაბარდეს დოკუმენტის ორიგინალი. მოსარჩელე განმარტავდა, რომ საგადასახადო ინსპექციამ მას ასევე საგადსახადო კოდექსის 92-ე მუხლის მოთხოვნების დარღვევით დააკისრა დრგ-ის თანხის გადახდა, რადგან მისი დასაბეგრი ოპერაციების საერთო თანხა არ აღემატებოდა 100 000 ლარს.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, გ. ე-ი სასარჩელო განცხადებით ითხოვდა, მოპასუხე – საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საგადასახადო დეპარტამენტის თელავის საგადასახადო ინსპექციის მიერ 1999 წლის 3 აგვისტოს შედგენილი შემოწმების აქტის ბათილად ცნობას.
თელავის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 13 ივნისის განჩინებით, თელავის საგადასახადო ინსპექციის შუამდგომლობის საფუძველზე, საქმეში მესამე პირად ჩაება საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საგადასახადო დეპარტამენტი.
თელავის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 15 ივლისის გადაწყვეტილებით გ. ე-ის სასარჩელო მოთხოვნა დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილი მოპასუხის – თელავის საგადასახადო ინსპექციის მიერ 1999 წლის 3 აგვისტოს შედგენილი შემოწმების აქტი; მოპასუხეს დაევალა საქმის გარემოებების შეფასების შემდეგ ახალი ადმინისტრაციული აქტის გამოცემა.
დასახელებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა თელავის საგადასახადო ინსპექციამ.
აპელანტი სააპელაციო საჩივარში აღნიშნავდა, რომ გ. ე-ი პირადი განცხადების საფუძველზე საგადასახადო ინსპექციაში რეგისტრირებული იყო 1997 წლის 5 აგვისტოდან, მას მინიჭებული ჰქონდა საიდენტიფიკაციო კოდი (131185722), ამდენად, გ, ე-ის შემოწმება საგადასახადო ინსპექციის თანამშრომლებს დაევალათ თელავის საგადასახადო ინსპექციის უფროსის 1997 წლის 27 ივლისის ¹82 ბრძანების საფუძველზე, გ. ე-ის მიერ “ბიუჯეტის კუთვნილი გადასახადების დეკლარაციების წარმოუდგენლობის თაობაზე.” აპელანტის განცხადებით, საგადასახადო ინსპექციის თანამშრომლებმა გაიანგარიშეს საბიუჯეტო გადასახადები, კერძოდ, დღგ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 92-ე მუხლის შესაბამისად, რადგან დღგ-ის თანხის გადახდა ევალებოდა პირს, თუ მისი დასაბეგრი თანხა აღემატებოდა 3000 ლარს, აღნიშნულის გათვალისწინებით, საგადასახადო ინსპექციის თანამშრომლებს შეეძლოთ დაერიცხათ ეს გადასახადი გ. ე-ვის, რადგან მისი დასაბეგრი ოპერაციების საერთო თანხა შეადგენდა 20671 ლარს. აპელანტის განმარტებით, თელავის საგადსახადო ინსპექციის მიერ გ. ე-ს ასევე კანონიერად დაერიცხა 1999 წელს არსებული სამეწარმეო საქმიანობის გადასახადი, საგზაო გადასახადი და სოციალური გადასახადი.
ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი მოითხოვდა თელავის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 15 ივლისის გადაწყვეტილების გაუქმებას და ახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სასარჩელო მოთხოვნაზე უარის თქმას.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 4 აპრილის განჩინებით თელავის საგადასახადო ინსპექციის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თელავის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 15 ივლისის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო სასამართლო განჩინებაში უთითებდა, რომ თელავის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 15 ივლისის გადაწყვეტილება დასაბუთებულია, ვინაიდან თელავის საგადასახადო ინსპექციის 1999 წლის 3 აგვისტოს შემოწმების აქტი მიღებულია საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების გარეშე. კერძოდ, საქმის მასალებით არ დასტურდება გ. ე-ი ეწეოდა თუ არა სამეწარმეო საქმიანობას. საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, სასამართლო ასეთ პირობებში უფლებამოსილია სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად ცნოს ადმნისტრაციული აქტი და დაავალოს ადმინისტრაციულ ორგანოს ამ გარემოებათა გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ გამოსცეს ახალი ადმინისტრაციული აქტი.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა არსებითად დაეთანხმა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილებით დადგენილად მიჩნეულ საქმის ფაქტობრივ გარემოებებს. ამასთან, სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლოს სამართლებრივ შეფასებასთან დაკავშირებით აპელანტს საწინააღმდეგო მოსაზრებები არ წარმოუდგენია. ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ თელავის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 15 ივლისის გადაწყვეტილება იყო კანონიერი და დასაბუთებული და არ არსებობდა მისი გაუქმების სამართლებრივი საფუძველი.
სააპელაციო სასამართლოს აღნიშნული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თელავის საგადასახადო ინსპექციამ.
კასატორი საკასაციო საჩივრით ითხოვდა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 4 აპრილის განჩინების გაუქმებას და ახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.
კასატორი საკასაციო საჩივარში აღნიშნავდა, რომ თელავის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 15 ივლისის გადაწყვეტილება არ შეიცავდა მითითებას იმის თაობაზე, თუ რა არსებითი გარემოების გამოკვლევისა და შეფასების გარეშეა მიღებული ბათილად ცნობილი ადმინისტრაციული აქტი. კასატორის მითითებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-4 მუხლის თანახმად, სასამართლო უფლებამოსილია თავისი ინციატივით მიიღოს გადაწყვეტილება დამატებითი ინფორმაციის ან მტკიცებულების წარმოსადგენად. ხოლო, ამავე კოდექსის მე-19 მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, სასამართლო უფლებამოსილია საკუთარი ინიცატივითაც შეაგროვოს ფაქტობრივი გარემოებები და მტკიცებულებები.
კასატორი განმარტავდა, რომ გ. ე-მა თელავის საგადასახადო ინსპექციიდან შეტყობინება მიიღო 2004 წლის 16 თებერვალს და საგადასახადო ინსპექციას მიმართა იმავე წლის 17 სექტემბერს. აღნიშნულთან დაკავშირებით კასატორი უთითებდა 1997 წლის 13 ივნისის საგადასახადო კოდექსის 256-ე მუხლზე, რომლის შესაბამისად, გადამხდელს, რომელსაც სადავოდ მიაჩნია დარიცხული გადასახადის თანხა ან საგადასახადო ორგანოს სხვა გადაწყვეტილება, შეუძლია შუამდგომლობით მიმართოს ამ გადაწყვეტილების მიმღებ საგადასახადო ორგანოს და მოითხოვოს მისი გადასინჯვა. შუამდგომლობაში მითითებული უნდა იყოს და თან უნდა ერთვოდეს მტკიცებულებები და ის სათანადო დოკუმენტები, რომლებიც ასაბუთებს გადამხდელის მოთხოვნის კანონიერებას. შუამდგომლობა და სათანადო დოკუმენტები წარდგენილი უნდა იქნეს გადამხდელის მიერ გადასახადის დარიცხვის ან საგადასახადო ორგანოს სხვა გადაწყვეტილების შესახებ შეტყობინების მიღებიდან 60 დღის ვადაში. აღნიშნულიდან გამომდინარე კასატორი მიიჩნევდა, რომ გ. ე-ს დარღვეული ჰქონდა ადმინისტრაციული ორგანოსთვის მიმართვის ვადა.
კასატორის განმარტებით, არც პირველი ინსტანციის სასამართლოს და არც სააპელაციო სასამართლოს არ უმსჯელია, მოპასუხის მიერ, საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე თუ რა გარემოების გამოკვლევისა და შეფასების გარეშეა გამოცემული სადავო აქტი.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, კასატორი თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 4 აპრილის განჩინებას მიიჩნევდა უკანონოდ და ითხოვდა მის გაუქმებას.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლო გაეცნო საკასაციო საჩივარს, გასაჩივრებულ განჩინებას, საქმის მასალებს, შეამოწმა საქართველოს უზენაესი სასამართლოს პრაქტიკა მოცემულ საქმესთან მიმართებაში და მიაჩნია, რომ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თელავის საგადასახადო ინსპექციის საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემული საქმე არ არის მნიშვნელოვანი სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის, სააპელაციო სასამართლოს განჩინება არ განსხვავდება ამ კატეგორიის საქმეებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან და სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა პროცესუალური დარღვევის გარეშე.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში არ არსებობს სააპელაციო სასამართლოს მიერ გამოყენებული საპროცესო და მატერიალური სამართლის ნორმების განმარტებისა და სამართლის განვითარების მიზნით საკასაციო სასამართლოს მიერ ზოგადი მნიშვნელობის მქონე (კონკრეტულთან ერთად) სახელმძღვანელოსა და სარეკომენდაციო გადაწყვეტილების გამოტანის ფაქტობრივი საჭიროება.
საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, მოცემულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივარს _ წარმატების პერსპექტივა.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში არ არსებობს საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თელავის საგადასახადო ინსპექციის საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც აღნიშნულ საკასაციო საჩივარს უარი უნდა ეთქვას განსახილველად დაშვებაზე.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა :

1. უარი ეთქვას საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თელავის საგადასახადო ინსპექციას საკასაციო საჩივრის განსახილველად დაშვებაზე;
2. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.