ბს-680-588-კ-04 17 ივლისი, 2008 წელი
ქ. თბილისი

ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:


თავმჯდომარე მაია ვაჩაძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: ლევან მურუსიძე
მარიამ ცისკაძე


საქმის განხილვის ფორმა _ ზეპირი მოსმენის გარეშე

კასატორი (მოსარჩელე) _ სს “.....” (ლიკვიდატორი _ მ. ტ-ი)

მოწინააღმდეგე მხარე (მოპასუხე) _ გარდაბნის რაიონის გამგეობა (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა)

მესამე პირი _ ქ. ა-ი (კ. ჯ-ის უფლებამონაცვლე)

გასაჩივრებული განჩინება _ თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2004 წლის 19 მარტის განჩინება

სარჩელის საგანი _ თანხის დაკისრება

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :

2001 წლის 8 მარტს სს ,,.....” სასარჩელო განცხადებით მიმართა გარდაბნის რაიონულ სასამართლოს მოპასუხე გარდაბნის რაიონის გამგეობის მიმართ.
მოსარჩელის განმარტებით, 1996 წლის 6 აგვისტოს სს ,,.....” და სახაზინო საწარმო ,,....” შორის გაფორმდა საკრედიტო ხელშეკრულება 194825 ლარზე ერთი წლის ვადით, წლიური 24%-იანი დარიცხვით. აღნიშნული თანხები გამოყო ,,....”, ხოლო სახაზინო საწარმო ,,.....” უნდა ეწარმოებინა ხორბალი და სასოფლო-სამეურნეო პროდუქცია. 1996 წლის 8 ივლისს გარდაბნის რაიონის გამგეობამ ¹678 წერილით მიმართა სს ,,....” და 194825 ლარის კრედიტზე თავდებად დაუდგა სახაზინო საწარმო ,,.....”. აღნიშნული თავდებობით იმავე გამგეობამ იკისრა, რომ ხსენებული კრედიტის არდაფარვის შეთხვევაში, დასახელებული გამგეობა თავად დაფარავდა მას 1997 წლის დეკემბერში, რაც არ გაუკეთებია. კრედიტის თანხა – 194825 ლარი სახაზინო საწარმო ,,.....” მხოლოდ ნაწილობრივ დაფარა, ხოლო მისმა დარჩენილმა დავალიანებამ შეადგინა 127620 ლარი, რის გამოც აღნიშნული თანხა (127620 ლარი), როგორც ,,....” დავალიანება, მთლიანად დაფარა მოსარჩელემ. აღნიშნულის შემდეგ სს ,,....” სახაზინო საწარმო ,,.....” გაუგრძელა კრედიტის დაფარვის ვადა, მაგრამ მან მაინც არ დაფარა დარჩენილი დავალიანება.
სასარჩელო განცხადებაში მითითებული იყო, რომ ზემოაღნიშნულის გამო, მოსარჩელემ მიმართა გარდაბნის რაიონის სასამართლოს და მოითხოვა დავალიანების თანხის – 127620 ლარისა და ამ თანხაზე დარიცხული პროცენტის, სულ – 184317 ლარის სახაზინო საწარმო ,,.....” დაკისრება. გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 1999 წლის 18 ნოემბრის გადაწყვეტილებით სახაზინო საწარმო ,,....” სს ,,.....” სასარგებლოდ დაეკისრა 184317 ლარისა და მოსარჩელის მიერ სახელმწიფო ბაჟის სახით გადახდილი თანხის – 4608 ლარის გადახდა. აღნიშნულ სასამართლო გადაწყვეტილებას ამ საქმისათვის ჰქონდა პრეიუდიციული მნიშვნელობა. გადახდევინება უნდა მომხდარიყო დაგირავებული ქონების მიხედვით, მაგრამ დაგირავებული ქონება აღმოჩნდა გაფლანგული და აღმასრულებელმა იგი ვერ მოიძია.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 891-ე და 898-ე მუხლების საფუძველზე, მოითხოვა გარდაბნის რაიონის გამგეობისთვის, როგორც თავდებისთვის, გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 1999 წლის 18 ნოემბრის გადაწყვეტილებით სახაზინო საწარმო ,,....” დაკისრებული თანხის – 188925 ლარის, აგრეთვე, იურიდიული მომსახურებისათვის აღნიშნული თანხის 4%-ის – 7557 ლარის დაკისრება.
გარდაბნის რაიონის გამგეობამ შესაგებელი წარადგინა გარდაბნის რაიონულ სასამართლოში, რომლითაც სარჩელი არ ცნო და მიუთითა, რომ გარდაბნის რაიონის გამგეობა არ შეიძლებოდა მიჩნეულიყო თავდებად და მას არ უნდა დაკისრებოდა სახაზინო საწარმო “.....” პასუხისმგებლობა სს “.....” წინაშე აღნიშნული საწარმოს ვალდებულების ნაწილის შესრულებისათვის, რადგან ბუნებაში არ არსებობდა სათანადო წერილობითი ფორმის თავდებობის ხელშეკრულება, რაც კანონით სავალდებულო მოთხოვნა იყო თავდებობისათვის. გარდაბნის რაიონის გამგეობის 1996 წლის 18 ივლისის ¹678 წერილს არ მოჰყოლია თავდებობის ხელშეკრულების შედგენა, რის გამოც ხსენებული გამგეობა არ შეიძლებოდა ჩათვლილიყო თავდებად ორი იურიდიული პირის სახელშეკრულებო ურთიერთობებში.
შესაგებლის ავტორის განმარტებით, გარდაბნის რაიონის საკრებულოს სარევიზიო კომისიის მიერ შედგენილი 2000 წლის 30 ოქტომბრის აქტიდან ირკვეოდა, რომ 1996 წლის 6 აგვისტოს საკრედიტო ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სესხი, დარიცხულ პროცენტებთან ერთად, მთლიანად იქნა დაფარული სახაზინო საწარმო “....." მიერ 1997 წლის დეკემბრისათვის _ ნაწილი თანხის გადახდის გზით, ნაწილი კი კვლავ იმავე მხარეებს შორის 1997 წლის 15 დეკემბერს დადებული ახალი საკრედიტო ხელშეკრულებით 127620 ლარზე. ხსენებული ახალი კრედიტი გაიცა სახაზინო საწარმო “...." ქონების დაგირავებით და არა გარდაბნის რაიონის გამგეობის თავდებობით, რის გამოც გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 1999 წლის 18 ნოემბრის გადაწყვეტილებით სახაზინო საწარმო “...." სს “.....” სასარგებლოდ 1997 წლის 15 დეკემბრის საკრედიტო ხელშეკრულების საფუძველზე წარმოშობილი დავალიანების _ 188925 ლარის გადახდა დაეკისრა, გარდაბნის რაიონის გამგეობას კი არანაირი შეხება არ ჰქონია 1997 წლის 15 დეკემბრის საკრედიტო ხელშეკრულებით იმავე საწარმოსთვის 127620 ლარის კრედიტის გაცემასთან. ამდენად, გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 1999 წლის 18 ნოემბრის გადაწყვეტილებას არ შეიძლებოდა მინიჭებოდა პრეიუდიციული მნიშვნელობა სს “....” ამ სასარჩელო განცხადებისათვის.
გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 2001 წლის 20 ივნისის გადაწყვეტილებით სს ,,.....” სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 2001 წლის 20 ივნისის გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სს ,,....”, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილება.
თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2002 წლის 20 მარტის განჩინებით მოცემულ საქმეში მესამე პირად ჩაება კ. ჯ-ი.
თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2002 წლის 10 ივლისის განჩინებით სს ,,....” სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 2001 წლის 20 ივნისის გადაწყვეტილება.
თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2002 წლის 10 ივლისის განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სს ,,....”, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2003 წლის 26 თებერვლის განჩინებით სს ,,....” საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; გაუქმდა თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2002 წლის 10 ივლისის განჩინება და საქმე ხელახლა არსებითად განსახილველად დაუბრუნდა იმავე სასამართლოს.
საკასაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ საოლქო სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, სათანადოდ არ შეაფასა საქმეში არსებული მტკიცებულებები და არ იმსჯელა ისეთ ფაქტობრივ გარემოებებზე, რომლებსაც საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობა ჰქონდა.
საკასაციო სასამართლომ ყურადღება მიაქცია იმ გარემოებას, რომ სააპელაციო სასამართლომ სათანადოდ არ გამოიკვლია გარდაბნის რაიონის გამგეობის 1996 წლის წერილი შეესაბამებოდა თუ არა იმ დროს მოქმედი საქართველოს სამოქალაქო სამართლის კოდექსის მოთხოვნებს, კერძოდ, იყო თუ არა “თავდებობისა” და “ხელშეკრულების” ნორმები დაცული. ნიშანდობლივი იყო, რომ საქართველოს ახალი სამოქალაქო კოდექსისაგან განსხვავებით, იმ დროს მოქმედი კანონმდებლობა თავდების წერილობით განცხადებასა და თვით თავდებობის დოკუმენტს (ხელშეკრულებას) ცალ-ცალკე არ განიხილავდა. საქართველოს ძველი სამოქალაქო სამართლის კოდექსის 197-ე მუხლის შესაბამისად, თავდებობის ხელშეკრულებით თავდები კისრულობდა მეორე პირის _ კრედიტორის წინაშე პასუხისმგებლობას ამ პირის ვალდებულების შესრულებისათვის, ხოლო ხელშეკრულება დადებულად ითვლებოდა, როცა მისი ყველა არსებითი პუნქტის თაობაზე მხარეებს შორის მიღწეული იყო შეთანხმება იმ ფორმით, რაც კანონით იყო დადგენილი (156-ე მუხლი). ამდენად, საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლოს იმ დროს მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად უნდა ემსჯელა გარდაბნის რაიონის გამგეობის ხსენებული წერილის თავდებობად მიჩნევის საკითხზე.
საკასაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ არ იმსჯელა სს “.....” სააპელაციო საჩივრის მეორე საფუძველზე _ “მეწარმეთა შესახებ” საქართველოს კანონის იმ დროს მოქმედი მე-3 მუხლის მე-4 პუნქტისა და სახაზინო საწარმო “....” წესდების 1.4 მუხლის თაობაზე. ზემოთ მითითებული საკრედიტო ხელშეკრულებების დადების დროს მოქმედებდა “მეწარმეთა შესახებ” საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის მე-4 პუნქტი, რომლის თანახმადაც, სახაზინო საწარმოები კრედიტორების წინაშე პასუხს აგებდნენ თავიანთი განცალკევებული ქონებით, ხოლო, თუ კრედიტორი ვერ დაიკმაყოფილებდა თავის მოთხოვნებს საწარმოს ქონებიდან, მისი მოთხოვნები კმაყოფილდებოდა შესაბამისი სახელმწიფო ან მმართველობის ადგილობრივი ორგანოს მიერ (სუბსიდიური პასუხისმგებლობა). საგულისხმო იყო ისიც, რომ საქმეში წარმოდგენილი სამეწარმეო რეესტრის ცნობით, სახაზინო საწარმო “....” ჯერ კიდევ ლიკვიდირებული არ იყო.
საკასაციო სასამართლომ ასევე მიიჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ სათანადო შეფასება არ მისცა იმ გარემოებასაც, თუ როგორ მოხდა სახაზინო საწარმო “....." ბალანსიდან მთელი ქონების გადასვლა შპს “...." ბალანსზე, როგორ გახდა იგი მისი სამართალმემკვიდრე, ან ჰქონდა თუ არა გარდაბნის ქონების მართვის რაიონულ სამმართველოს უფლებამოსილება, იჯარა-გამოსყიდვის ხელშეკრულება დაედო შპს “....", მაშინ, როცა სახაზინო საწარმო გამგეობის (მუნიციპალურ) საკუთრებას წარმოადგენდა. იმავე გამგეობის განმარტებით, ამ საწარმოს ქონება სს “.....” საკრედიტო ხელშეკრულების უზრუნველსაყოფად იყო დაგირავებული. ანალოგიურად, არ იყო გამოკვლეული, თუ როგორ მოხდა სახაზინო საწარმო “....” ქონებაზე აუქციონის გამოცხადება იმავე რაიონის ქონების მართვის სამმართველოს მიერ და შესაბამისად, 1999 წლის 23 მარტის აუქციონში გამარჯვებულ მოქალაქე კონსტანტინე ჯიხვაშვილსა და გარდაბნის რაიონის ქონების მართვის სამმართველოს შორის ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულების გაფორმება “ყოფილ სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “...." საკუთრებაზე", ასევე არსად არ იყო მსჯელობა იმის თაობაზე, ე.წ. “ყოფილი" სახაზინო საწარმო 1999 წლისათვის რა სახით არსებობდა.
საკასაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ ძალზედ მნიშვნელოვანი იყო ლიკვიდაციის საკითხზე “მეწარმეთა შესახებ” საქართველოს კანონის დებულებების მოხმობა, კერძოდ, ხსენებული კანონის 70-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად (1999 წლის 28 მაისის ცვლილებების გათვალისწინებით) სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოებს საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროსთან ან მის ტერიტორიულ ორგანოებთან ერთად, დაევალათ, 1999 წლის 1 სექტემბრამდე უზრუნველეყოთ მათ მიერ შექმნილი სახაზინო საწარმოების შპს-ებად ან სს-ებად გარდაქმნა სახელმწიფოს 100%-იანი წილობრივი მონაწილეობით, რაც თავისთავად, ამ სახაზინო საწარმოთა კრედიტორების დაკმაყოფილების გარანტია იყო კაპიტალური საწარმოების კაპიტალიდან და რაც გარდაბნის რაიონის გამგეობამ კანონის მოთხოვნათა შესაბამისად არ განახორციელა. ამდენად, 1999 წლის 1 სექტემბრიდან ყველა ის სახაზინო საწარმო, რომელიც არ იქნა გარდაქმნილი (რეორგანიზებული) კანონით დადგენილი წესით, გამოცხადდა ლიკვიდირებულად.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლომ განმარტა, რომ საოლქო სასამართლოს საერთოდ არ უმსჯელია სახაზინო საწარმო “...." კანონისმიერი ლიკვიდაციის საკითხზე და შესაბამისად, არ დადგენილა არც მისი უფლებამონაცვლე, რომელზეც მისი უფლება-მოვალეობები გადავიდოდა. საკასაციო სასამართლომ ყურადღება გაამახვილა იმ გარემოებაზეც, რომ, მართალია, შესაბამისი საიჯარო ხელშეკრულებით იმავე სახაზინო საწარმოს ქონება შპს “...." გადაეცა და იგი მის უფლებამონაცვლედ გამოცხადდა, ხოლო მოგვიანებით _ 1999 წელს ხსენებული ყოფილი სახაზინო საწარმო მოქალაქე კ. ჯ-ის საკუთრებაში გადავიდა, რომელმაც თავის თავზე აიღო მისი ვალდებულებები, მაგრამ ნიშანდობლივი იყო, რომ სამეწარმეო რეესტრში ცვლილებები შეტანილი არ ყოფილა და სახაზინო საწარმო “....", ფაქტობრივად, იმ დროისთვისაც სახაზინო საწარმოდ იყო რეგისტრირებული და არ მომხდარა მისი რეორგანიზაცია შპს “.....", ან მისი ლიკვიდაცია დამფუძნებლის გადაწყვეტილებით, თუმცა კანონის თანახმად იგი ლიკვიდირებული იყო. ამდენად, საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, საოლქო სასამართლოს ხელმეორედ უნდა გამოეკვლია საქმის ფაქტობრივი გარემოებები და შესაბამისი შეფასება უნდა მიეცა მათთვის.
თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2004 წლის 19 მარტის განჩინებით სს ,,....” სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 2001 წლის 20 ივნისის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქმეში წარმოდგენილი იყო გარდაბნის რაიონის გამგეობის თავმჯდომარის 1996 წლის 18 ივლისის წერილი სს “....", რომელშიც აღნიშნული იყო, რომ გარდაბნის რაიონის გამგეობა ანიჭებდა რა დიდ მნიშვნელობას ქვეყნის სურსათით მომარაგების საქმეში მარცვლეულის, კერძოდ, ხორბლის წარმოების შემდგომ გაზრდას, იღებდა ვალდებულებას, იმავე ბანკის მიერ აგროსამრეწველო-სავაჭრო ფირმა “...." 500 ჰექტარზე ხორბლის წარმოებისათვის გამოყოფილი სესხის _ 194825 ლარის გაუნაღდებლობის შემთხვევაში, დაეფარა 1997 წლის დეკემბრისათვის გამოყოფილი სესხი დარიცხული პროცენტების გათვალისწინებით. 1996 წლის 6 აგვისტოს სს “....." დირექტორსა და აგროსამრეწველო-სავაჭრო ფირმა “...." დირექტორს შორის დადებულ იქნა საკრედიტო ხელშეკრულება, რომლითაც სს “...." მსესხებელზე გასცა 197825 ლარის ოდენობით სესხი ერთი წლის ვადით _ 1997 წლის 1 აგვისტომდე, თვეში 2%-ით. ამ ხელშეკრულების 1.3 მუხლის თანახმად, მსესხებლის მიერ მიღებული სესხი უზრუნველყოფილი იყო მის მიერ გირაოდ დატოვებული ფასეულობებით, ხოლო 1.5 მუხლის მიხედვით, სს “....." სესხის უზრუნველყოფის სახით, იღებდა მატერიალურ ფასეულობას სახაზინო საწარმო _ აგროსამრეწველო-სავაჭრო ფირმა “....." ქონების ძირითადი საშუალებებით. 1997 წლის 15 დეკემბერს სს “....." და აგროფირმა “.....” დირექტორს შორის დადებულ იქნა საკრედიტო ხელშეკრულებები, რომლებითაც სს “....." აგროფირმა “......” სესხად მისცა 120000 ლარი და 7620 ლარი, შესაბამისად, 10 თვით და 1 თვით, 2%-იანი და 5%-იანი სარგებლით. ხსენებული კრედიტი გაცემულ იქნა ძირითადი საშუალებების გირაოს საფუძველზე.
სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ საქმეში წარმოდგენილი იყო 2000 წლის 30 ოქტომბრის აქტი, რომლის თანახმადაც, გარდაბნის რაიონის საკრებულოს 2000 წლის 17 აგვისტოს დადგენილების საფუძველზე, ამავე საკრებულოს სარევიზიო კომისიის თავმჯდომარემ და წევრმა შეამოწმეს აგროსამრეწველო ფირმა “....." სს “....." გაცემულ სესხებთან დაკავშირებული ოპერაციები. დადგინდა, რომ ფირმა “......” მიერ სესხი და პროცენტები დაფარულ იქნა: 1997 წლის 6 მარტს _ 33000 ლარი, 20 აგვისტოს _ 75000 ლარი, 12 სექტემბერს _ 50000 ლარი, ხოლო დანარჩენი თანხა დაფარულ იქნა სს “....." მიერ 1997 წლის 15 დეკემბრის ხელშეკრულებით გაცემული ახალი სესხით _ 127620 ლარით, რომელიც უზრუნველყოფილი იყო ძირითადი საშუალებების გირაოთი. 1999 წლის 13 სექტემბერს სს “......" სასარჩელო განცხადებით მიმართა გარდაბნის რაიონულ სასამართლოს მოპასუხე სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “....." მიმართ თანხის გადახდევინების შესახებ. სასარჩელო განცხადებაში აღნიშნული იყო, რომ მოპასუხემ სს “....." 1997 წლის 15 დეკემბრის საკრედიტო ხელშეკრულებების საფუძველზე აიღო სესხი 120000 და 7620 ლარის ოდენობით. მოსარჩელემ იმ მოტივით, რომ მოპასუხემ ვალი არ გადაიხადა, მოითხოვა 184317 ლარის გადახდევინება. იმავე განცხადებაში არაფერი იყო ნათქვამი 1996 წლის 6 აგვისტოს საკრედიტო ხელშეკრულებისა და გარდაბნის რაიონის გამგეობის შესაბამისი წერილის შესახებ. ხსენებული სარჩელი დაკმაყოფილდა გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 1999 წლის 18 ნოემბრის გადაწყვეტილებით, სს “....." მიერ კი მოცემული საქმეზე წარმოდგენილი სარჩელის პირველი ინსტანციის სასამართლოში განხილვისას, კერძოდ, 2001 წლის 15 ივნისს იქნა წარდგენილი სააღსრულებო ფურცელი იძულებით აღსრულებისათვის და მან სასამართლოს წარმოუდგინა 2001 წლის 16 ივნისის თარიღით შედგენილი ოქმი ფირმა “....." მოძრავი ქონების არარსებობისა და უძრავი ქონების მთლიანად განადგურების შესახებ, რითაც უგულებელყოფილი იყო “სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ" საქართველოს კანონის მოთხოვნები.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “...." წესდების 6.6 მუხლის შესაბამისად, მხოლოდ სამეთვალყურეო საბჭოს თანხმობით შეიძლებოდა განხორციელებულიყო სესხებისა და კრედიტების აღება, რომლებიც აღემატებოდა სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ დადგენილ ოდენობას, აღნიშნული გარემოებები კი იმთავითვე იყო ცნობილი სს “......". 1997 წლის 5 დეკემბერს საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს გარდაბნის სამმართველოს უფროსსა და შპს “....." დირექტორს შორის დადებულ იქნა ¹130 საიჯარო ხელშეკრულება, რომლის თანახმადაც, შპს “....." იჯარის უფლებით მიიღო სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “....." ბალანსზე რიცხული ქონება, რომლის ღირებულება შეადგენდა 121832 აშშ დოლარს. აღნიშნული ქონება 1997 წლის 5 დეკემბრის მიღება-ჩაბარების აქტით ჩაჰბარდა შპს “...." დირექტორ შ. ა-ს. იმ მოტივით, რომ მოიჯარე არღვევდა ხელშეკრულების პირობებს და არ იხდიდა გადასახადებს დადგენილ ვადებში, საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს გარდაბნის სამმართველოს 1998 წლის 15 ოქტომბრის ბრძანებით შპს “...." დადებული ხელშეკრულება გაუქმდა და ქონება დაუბრუნდა სახელმწიფო ქონების მართვის გარდაბნის სამმართველოს. 1998 წლის 20 ნოემბრის აუდიტორული დასკვნისა და 1998 წლის 26 ნოემბრის მიღება-ჩაბარების აქტის თანახმად, შპს “....." მიერ მიღებულ და დაბრუნებულ ქონებას შორის სხვაობამ შეადგინა 12523 ლარი, რაც გადახდილი უნდა ყოფილიყო შპს “...." მიერ სახელმწიფო ქონების მართვის გარდაბნის სამმართველოს სასარგებლოდ. 1999 წლის 23 მარტს საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს გარდაბნის სამმართველოსა და კ. ჯ-ს შორის დადებულ იქნა ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება, რომლის თანახმადაც, კ. ჯ-ს საკუთრებაში გადაეცა ყოფილი სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “...." და იმავე დღეს მხარეთა შორის გაფორმდა მიღება-ჩაბარების აქტი. ამ ხელშეკრულების თანახმად, კ. ჯ-ი წარმოადგენდა ყოფილი სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “...." სამართალმემკვიდრეს და იგი ვალდებული იყო, არსებული წესით დაეფარა ყოფილ სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “....." და შემდგომში შპს “...." აღნიშნული სახაზინო საწარმოდან გადაცემული კრედიტორული დავალიანებები. დასტურდებოდა, რომ კ. ჯ-ი იყო შ. ა-ის სიძე და მისთვის იმთავითვე უნდა ყოფილიყო ცნობილი აგროფირმა “...." ვალების შესახებ.
სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ დადასტურებული იყო, რომ სამეწარმეო რეესტრში სახაზინო საწარმო “...." ლიკვიდაციის რეგისტრაცია მოხდენილი არ იყო, მაგრამ “მეწარმეთა შესახებ" საქართველოს კანონის 70-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად (1999 წლის 28 მაისის ცვლილებების გათვალისწინებით) სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოებს დაევალათ, 1999 წლის 1 სექტემბრამდე უზრუნველეყოთ მათ მიერ შექმნილი სახაზინო საწარმოების შპს-ებად ან სს-ებად გარდაქმნა სახელმწიფოს 100%-იანი წილობრივი მონაწილეობით. ამდენად, 1999 წლის 1 სექტემბრიდან ყველა სახაზინო საწარმო, რომელიც არ იქნა გარდაქმნილი (რეორგანიზებული) კანონით დადგენილი წესით, გამოცხადდა ლიკვიდირებულად, მაგრამ დადასტურებული იყო, რომ 1999 წლის 1 სექტემბრამდე სახაზინო საწარმო “...." ქონება გაყიდულ იქნა პირზე, რომელმაც იკისრა ვალდებულებები სახაზინო საწარმო “....." ვალებზე. გარდაბნის რაიონის გამგეობის 1996 წლის 18 ივლისის წერილის შინაარსით დასტურდებოდა, რომ იგი იყო ცალმხრივი ნების გამომხატველი დოკუმენტი, კერძოდ, შეთავაზებული წინადადება, რის შედეგადაც მხარეთა შორის რაიმე მოქმედება ხელშეკრულების დადების შესახებ არ განხორციელებულა და არ ასახულა 1996 წლის 6 ივლისის საკრედიტო ხელშეკრულებაში, რომლის თანახმადაც, სესხის უზრუნველყოფის ერთადერთ საშუალებად სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “....." ქონება იქნა მიჩნეული და არა ხსენებული წერილი.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “....." წესდების 1.4 მუხლის შესაბამისად, საწარმო კრედიტორების წინაშე პასუხს აგებდა მთელი თავისი გამოცალკევებული ქონებით. თუ კრედიტორი ვერ დაიკმაყოფილებდა თავის მოთხოვნებს საწარმოს ქონებიდან, მისი მოთხოვნები დაკმაყოფილდებოდა გამგეობის მიერ, ანუ გამგეობის ქონებრივი პასუხისმგებლობა დგებოდა მხოლოდ მას შემდეგ, რაც კრედიტორი ვერ დაიკმაყოფილებდა თავის მოთხოვნებს. სს “...." მიერ კი არავითარი ღონისძიება არ გატარებულა სახაზინო საწარმო “...." მოთხოვნის დაკმაყოფილების შესახებ. 1997 წლის 15 დეკემბრის ხელშეკრულებები დადებულ იქნა 10 და ერთი თვის ვადით. ამ სახელშეკრულებო ურთიერთობის წარმოშობის დროისათვის მოქმედი საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 627-ე მუხლის შესაბამისად, გამსესხებელს უფლება ჰქონდა, დაუყოვნებლივ მოეთხოვა ვალის დაბრუნება, თუ მსესხებლის ქონებრივი მდგომარეობა არსებითად უარესდებოდა, რითაც საფრთხე შეექმნებოდა სესხის დაბრუნების მოთხოვნას. ეს უფლება მაშინაც არსებობდა, თუ მსესხებლის ქონებრივი მდგომარეობის გაუარესება წინ უსწრებდა ხელშეკრულების დადებას, ხოლო გამსესხებლისათვის იგი ცნობილი გახდა მხოლოდ ხელშეკრულების დადების შემდეგ.
სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 254-ე და 286-ე მუხლების თანახმად, მოძრავი ნივთი, ასევე, უძრავი ნივთი, შეიძლებოდა მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად ისე ყოფილიყო გამოყენებული, რომ კრედიტორს მისცემოდა უფლება, სხვა კრედიტორებთან შედარებით პირველ რიგში მიეღო თავისი მოთხოვნის დაკმაყოფილება ამ ნივთიდან. ამავე კოდექსის 289-ე მუხლი იპოთეკის წარმოშობისთვის ითხოვდა საჯარო რეესტრში მის რეგისტრაციას. სს “...." მიერ აღნიშნული ნორმის მოთხოვნა შესრულებული არ ყოფილა და იპოთეკის რეგისტრაცია არ მომხდარა.
სააპელაციო სასამართლომ საქმის მასალების ერთობლივი ანალიზიდან გამომდინარე, დადგენილად მიიჩნია, რომ სს “...." მიერ 1996 წლის 6 აგვისტოს ხელშეკრულებით სახაზინო საწარმო “...." გაცემულ იქნა რა სესხი 194825 ლარის ოდენობით, გარდაბნის რაიონის გამგეობის 1996 წლის 18 ივლისის წერილი არ შეიძლებოდა განხილულიყო იმ დროს მოქმედი საქართველოს სამოქალაქო სამართლის კოდექსის 197-ე მუხლით გათვალისწინებულ თავდებობის ხელშეკრულებად, ვინაიდან იგი წარმოადგენდა მხოლოდ წინადადებას, შეთავაზებას, ოფერტს, რასაც შემდგომში უნდა მოჰყოლოდა ხელშეკრულების დადება. ამავე კოდექსის 156-ე მუხლის თანახმად კი, ხელშეკრულება ითვლებოდა დადებულად, როდესაც მისი ყველა არსებითი პუნქტის თაობაზე მხარეთა შორის მიღწეული იქნებოდა შეთანხმება იმ ფორმით, რაც დაწესებული იყო ამ შემთხვევისათვის. ხსენებული კოდექსის 157-ე მუხლის მიხედვით, თუ ხელშეკრულება წერილობით უნდა დადებულიყო, მისი დადება შეიძლებოდა, როგორც მხარეთა მიერ ხელმოწერილი ერთი დოკუმენტის შედგენით, ისე ერთმანეთისადმი გაგზავნილი წერილებით, რომლებიც ხელმოწერილი იქნებოდა გამგზავნი მხარეების მიერ, რაც მოცემულ შემთხვევაში სახეზე არ ყოფილა. ამასთან, სს “....." მიერ არ იქნა რა ჩათვლილი აღნიშნული წერილი თავდებობად, სესხის უზრუნველყოფა მოხდა მხოლოდ სახაზინო საწარმო “....." ძირითადი საშუალებების გირავნობის ხელშეკრულებით და არა აღნიშნული წერილით. დასტურდებოდა, რომ 1996 წლის 6 აგვისტოს ხელშეკრულებით მიღებული სესხი დაფარულ იქნა სახაზინო საწარმო “....." მიერ გადახდილი თანხებით და 1997 წლის 15 დეკემბრის ხელშეკრულებებით მიღებული ახალი სესხით. ამ ხელშეკრულებებით აღებული სესხი ასევე უზრუნველყოფილ იქნა სესხის მიმღების ძირითადი საშუალებების გირაოთი. სახაზინო საწარმო “......" წესდების 1.4 მუხლის შესაბამისად, სს “...." არ მიიღო არავითარი ზომები მოთხოვნის ხსენებული საწარმოს ქონებიდან დასაკმაყოფილებლად.
სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ გარდაბნის რაიონის გამგეობას არ ეკისრებოდა პასუხისმგებლობა სს “....." მოთხოვნებზე არც 1996 წლის 18 ივლისის წერილიდან და არც სახაზინო საწარმო “....." წესდების 1.4 მუხლიდან გამომდინარე, რის გამოც გასაჩივრებული გადაწყვეტილებით სწორად არ იქნა დაკმაყოფილებული სარჩელი. პირველი ინსტანციის სასამართლომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გამოტანისას გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, სწორად განმარტა კანონი და საქმის გარემოებებს მისცა სწორი სამართლებრივი შეფასება. გასაჩივრებული გადაწყვეტილება იყო არსებითად სწორი და არ არსებობდა მისი გაუქმების საფუძველი.
თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2004 წლის 19 მარტის განჩინება საკასაციო წესით იმავე საფუძვლებით გაასაჩივრა სს ,,.....”, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება.
კასატორის მტკიცებით, გასაჩივრებული განჩინება კანონის დარღვევითაა გამოტანილი, კერძოდ, სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა და გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა, ასევე არასწორად განმარტა კანონი. აქედან გამომდინარე, ხსენებული განჩინება უნდა გაუქმდეს.
კასატორის განმარტებით, საქმის მასალებით უდავოდ დადგენილია, რომ სახაზინო საწარმო “...." სს “.....” წინაშე გააჩნია დავალიანება 188925 ლარის ოდენობით. ასევე დადგენილია, რომ აღნიშნული დავალიანების გადახდა მოვალის მიერ არ მომხდარა. სასამართლომ არ მიანიჭა პრეიუდიციული მნიშვნელობა გარდაბნის რაიონული სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესულ გადაწყვეტილებას, რომლის მიხედვითაც, დადგენილია სახაზინო საწარმო “...." დავალიანების არსებობა ამავე ბანკის წინაშე. სწორედ ამ გადაწყვეტილებით განსაზღვრულ დავალიანების გადახდას ითხოვს სს “.....” გარდაბნის რაიონის გამგეობისაგან და მიუთითებს აღნიშნული გამგეობის კანონისმიერ პასუხისმგებლობაზე. დავას არ უნდა იწვევდეს ის ფაქტი, რომ გარდაბნის რაიონის გამგეობა ვალდებულია გადაიხადოს ამ ბანკის წინაშე დავალიანება, ვინაიდან სახაზინო საწარმო “....." ქონება აღარ არსებობს.
მოცემული საქმის საკასაციო წესით განხილვისას ამავე საქმეში მესამე პირად მონაწილე კ. ჯ-ის წარმომადგენელმა მ. ბ-მა საკასაციო სასამართლოს წარმოუდგინა მისი მარწმუნებლის _ კ. ჯ-ის გარდაცვალების მოწმობა, რომლიდანაც ირკვეოდა, რომ კ. ჯ-ი გარდაიცვალა 2004 წლის 9 ნოემბერს.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2004 წლის 20 დეკემბრის განჩინებით სს “....” საკასაციო საჩივარზე შეჩერდა წარმოება მესამე პირის _ კ. ჯ-ის უფლებამონაცვლის დადგენამდე.
2008 წლის 13 მაისს სს “....” ლიკვიდატორმა მ. ტ-მა განცხადებით მიმართა საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატას და აღნიშნა, რომ კ. ჯ-ის უფლებამონაცვლეს წარმოადგენდა მისი მეუღლე _ ქ. ა-ი. განმცხადებელმა წარმოადგინა სამკვიდრო მოწმობა, რომლის მიხედვითაც აწ გარდაცვლილი კ. ჯ-ის კანონისმიერი მემკვიდრეა მისი მეუღლე _ ქ. ა-ი.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2008 წლის 14 მაისის განჩინებებით კ. ჯ-ის უფლებამონაცვლედ დადგენილ იქნა ქ. ა-ი; სს “.....” საკასაციო საჩივარზე განახლდა საქმის წარმოება და აღნიშნული საკასაციო საჩივრის განხილვა დაინიშნა 2008 წლის 17 ივლისს, მხარეთა დასწრების გარეშე.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლო ზეპირი მოსმენის გარეშეEგაეცნო საქმის მასალებს, შეამოწმა გასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობა, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობა და მიაჩნია, რომ საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს.
ვინაიდან კასატორს არ წამოუყენებია დასაშვები და დასაბუთებული პრეტენზია (შედავება), საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე, სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე დამტკიცებულად ცნობილი ფაქტობრივი გარემოებები სავალდებულოა საკასაციო სასამართლოსათვის, კერძოდ, სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილია შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები: საქმეში წარმოდგენილია გარდაბნის რაიონის გამგეობის (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა) 1996 წლის 18 ივლისის ¹678 წერილი სს “....", რომელშიც აღნიშნულია, რომ გარდაბნის რაიონის გამგეობა (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა) ანიჭებდა რა დიდ მნიშვნელობას ქვეყნის სურსათით მომარაგების საქმეში მარცვლეულის, კერძოდ, ხორბლის წარმოების შემდგომ გაზრდას, იღებდა ვალდებულებას იმავე ბანკის მიერ აგროსამრეწველო-სავაჭრო ფირმა “....." 500 ჰექტარზე ხორბლის წარმოებისათვის გამოყოფილი სესხის _ 194825 ლარის გაუნაღდებლობის შემთხვევაში, დაეფარა 1997 წლის დეკემბრისათვის გამოყოფილი სესხი დარიცხული პროცენტების გათვალისწინებით (ტ. 1, ს.ფ. 10). 1996 წლის 6 აგვისტოს სს “...." დირექტორსა და აგროსამრეწველო-სავაჭრო ფირმა “....." დირექტორს შორის დადებულ იქნა საკრედიტო ხელშეკრულება, რომლითაც სს “...." მსესხებელზე გასცა 194825 ლარის ოდენობით სესხი ერთი წლის ვადით _ 1997 წლის 1 აგვისტომდე, თვეში 2%-ით (ტ. 1, ს.ფ. 9). 1997 წლის 15 დეკემბერს სს “....." და აგროფირმა “......” დირექტორს შორის დადებულ იქნა საკრედიტო ხელშეკრულებები (2 ხელშეკრულება), რომლებითაც სს “....." აგროფირმა “.....” სესხად მისცა 120000 ლარი და 7620 ლარი, შესაბამისად, 10 თვით და 1 თვით, 2%-იანი და 5%-იანი სარგებლით (დანართი საქმე, ს.ფ. 1-11). 1999 წლის 13 სექტემბერს სს “....." სასარჩელო განცხადებით მიმართა გარდაბნის რაიონულ სასამართლოს მოპასუხე სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “....." მიმართ თანხის _ 184317 ლარის გადახდევინების შესახებ, იმ მოტივით, რომ მოპასუხემ სს “....." 1997 წლის 15 დეკემბრის საკრედიტო ხელშეკრულებების საფუძველზე აიღო სესხი 120000 და 7620 ლარის ოდენობით, ხოლო მოპასუხემ ვალი არ გადაიხადა (დანართი საქმე, ს.ფ. 2). ხსენებული სარჩელი დაკმაყოფილდა გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 1999 წლის 18 ნოემბრის გადაწყვეტილებით (დანართი საქმე, ს.ფ. 30-32). 1997 წლის 5 დეკემბერს საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს გარდაბნის სამმართველოს უფროსსა და შპს “......" დირექტორს შორის დადებულ იქნა ¹130 საიჯარო ხელშეკრულება, რომლის თანახმადაც, შპს “....." იჯარის უფლებით მიიღო სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “......." ბალანსზე რიცხული ქონება, რომლის ღირებულება შეადგენდა 121832 აშშ დოლარს (ტ. 1. ს.ფ. 144-146). აღნიშნული ქონება 1997 წლის 5 დეკემბრის მიღება-ჩაბარების აქტით ჩაჰბარდა შპს “....." დირექტორს (ტ. 2, ს.ფ. 82). იმ მოტივით, რომ მოიჯარე არღვევდა ხელშეკრულების პირობებს და არ იხდიდა გადასახადებს დადგენილ ვადებში, საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს გარდაბნის სამმართველოს 1998 წლის 15 ოქტომბრის ბრძანებით შპს “....." დადებული ხელშეკრულება გაუქმდა და ქონება დაუბრუნდა სახელმწიფო ქონების მართვის გარდაბნის სამმართველოს (ტ. 2, ს.ფ. 156-159).
საკასაციო სასამართლო ვერ დაეთანხმება კასატორის მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ გარდაბნის რაიონის გამგეობა (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა) პასუხისმგებელია სს “.....” წინაშე სახაზინო საწარმო “...." მიერ კრედიტის თანხის არდაფარვის გამო წარმოშობილი დავალიანებისათვის. საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ სწორად არ მიანიჭა პრეიუდიციული მნიშვნელობა გარდაბნის რაიონული სასამართლოს 1999 წლის 18 ნოემბრის გადაწყვეტილებას. საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასატორის მოსაზრებას, რომ, ვინაიდან ცალსახად არის დადგენილი სახაზინო საწარმო “....." დავალიანების არსებობა სს “.....” წინაშე, ამიტომ ამ გადაწყვეტილებით განსაზღვრული დავალიანების გადახდა უნდა დაეკისროს გარდაბნის რაიონის გამგეობას (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა).
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ 2000 წლის 30 ოქტომბრის აქტის თანახმად, გარდაბნის რაიონის საკრებულოს 2000 წლის 17 აგვისტოს ¹46 დადგენილების საფუძველზე, ამავე საკრებულოს სარევიზიო კომისიის თავმჯდომარემ და წევრმა შეამოწმეს აგროსამრეწველო ფირმა “...." სს “....." გაცემულ სესხებთან დაკავშირებული ოპერაციები და დადგინდა, რომ ფირმა “.....” მიერ სესხი და პროცენტები დაფარულ იქნა: 1997 წლის 6 მარტს _ 33000 ლარი, 30 აგვისტოს _ 75000 ლარი, 12 სექტემბერს _ 50000 ლარი, ხოლო დანარჩენი თანხა დაფარულ იქნა სს “....." მიერ 1997 წლის 15 დეკემბრის საკრედიტო ხელშეკრულებებით გაცემული ახალი სესხით _ 127620 ლარით (ტ. 1, ს.ფ. 27-28). ამდენად, აღნიშნული აქტით დასტურდება აგროსამრეწველო ფირმა “....." მიერ სს “....." 1996 წლის 6 აგვისტოს ხელშეკრულებით აღებული სესხის _ 194825 ლარის დაფარვა, კერძოდ, აგროსამრეწველო ფირმა “....." აღნიშნული ბანკისადმი დარჩენილი დავალიანების დაფარვის მიზნით, 1997 წლის 15 დეკემბერს კვლავ აიღო ახალი კრედიტი იმავე ბანკიდან ახალი საკრედიტო ხელშეკრულებებით _ 120000 და 7620 ლარის ოდენობით და დაფარა სს “....." არსებული ის დავალიანება, რომელიც წარმოშობილი იყო 1996 წლის 6 აგვისტოს საკრედიტო ხელშეკრულებიდან. რაც შეეხება 1997 წლის 15 დეკემბრის საკრედიტო ხელშეკრულებებს, ამ ხელშეკრულებებიდან წარმოშობილ დავალიანებასთან შეხება არ ჰქონია გარდაბნის რაიონის გამგეობას (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა). გარდაბნის რაიონის გამგეობის (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა) 1996 წლის 18 ივლისის ¹678 წერილში სს “....." მითითებულია, რომ გარდაბნის რაიონის გამგეობა (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა) სესხის თანხის _ 194825 ლარის აუნაზღაურებლობის შემთხვევაში, 1997 წლის დეკემბრისათვის დაფარავდა გამოყოფილი ხსენებული სესხის თანხას დარიცხული პროცენტების გათვალისწინებით. ხსენებული წერილი შეიძლება მიჩნეულ იქნეს მხოლოდ წინადადებად, რომელსაც არ მოჰყოლია თავდებობის ხელშეკრულების კანონით დადგენილი წესით დადება. გარდა ამისა, აღნიშნული წერილი არ შეეხება 1997 წლის 15 დეკემბრის საკრედიტო ხელშეკრულებებს, რის გამოც სააპელაციო სასამართლომ მართებულად აღნიშნა, რომ გარდაბნის რაიონის გამგეობის (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა) 1996 წლის 18 ივლისის ¹678 წერილი არ შეიძლება განხილულ იქნეს იმ დროს მოქმედი საქართველოს სამოქალაქო სამართლის კოდექსის 197-ე მუხლით გათვალისწინებულ თავდებობის ხელშეკრულებად.
გარდა ამისა, საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ 1999 წლის 23 მარტს საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს გარდაბნის სამმართველოსა და კ. ჯ-ს (უფლებამონაცვლე _ ქ. ა-ი) შორის დადებულ იქნა ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება, რომლის თანახმადაც, კ. ჯ-ს (უფლებამონაცვლე _ ქ. ა-ი) საკუთრებაში გადაეცა ყოფილი სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “....." მასზე რიცხული ქონებით და იმავე დღეს მხარეთა შორის გაფორმდა მიღება-ჩაბარების აქტი (ტ. 2, ს.ფ. 108-109). ხსენებული ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულების თანახმად, კ. ჯ-ი (უფლებამონაცვლე _ ქ. ა-ი) წარმოადგენდა ყოფილი სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “....." სამართალმემკვიდრეს და იგი ვალდებული იყო, არსებული წესით დაეფარა ყოფილ სახაზინო საწარმო _ აგრარულ-სამრეწველო სავაჭრო ფირმა “...." და შემდგომში შპს “....." აღნიშნული სახაზინო საწარმოდან გადაცემული კრედიტორული დავალიანებები.
ამდენად, დადგენილია, რომ “მეწარმეთა შესახებ" საქართველოს კანონის 70-ე მუხლის (სახაზინო საწარმოების რეორგანიზაცია) პირველი პუნქტის შესაბამისად (1999 წლის 28 მაისის ცვლილებების გათვალისწინებით) სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოებს დაევალათ, 1999 წლის 1 სექტემბრამდე საქართველოს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროსთან ან მის ტერიტორიულ ორგანოებთან ერთად, უზრუნველეყოთ მათ მიერ შექმნილი სახაზინო საწარმოების შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებებად ან სააქციო საზოგადოებებად გარდაქმნა (სახელმწიფოს ასპროცენტიანი წილობრივი მონაწილეობით), მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილი წესით. შესაბამისად, 1999 წლის 1 სექტემბრიდან ყველა სახაზინო საწარმო, რომელიც არ იქნა გარდაქმნილი (რეორგანიზებული) კანონით დადგენილი წესით, გამოცხადდა ლიკვიდირებულად. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ 1999 წლის 1 სექტემბრამდე, კერძოდ, 1999 წლის 23 მარტს სახაზინო საწარმო “...." ქონება გაიყიდა აწ გარდაცვლილ კ. ჯ-ზე (უფლებამონაცვლე _ ქ. ა-ი), რომელმაც იკისრა ვალდებულებები სახაზინო საწარმო “...." ვალებზე, როგორც ხსენებული საწარმოს სამართალმემკვიდრემ, რის გამოც სახაზინო საწარმო “გარდაბანის" დავალიანების ანაზღაურება ვერ დაეკისრება გარდაბნის რაიონის გამგეობას (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა).
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 316-ე მუხლის პირველ ნაწილზე, რომლის თანახმად, ვალდებულების ძალით კრედიტორი უფლებამოსილია მოსთხოვოს მოვალეს რაიმე მოქმედების შესრულება. ამავე კოდექსის 317-ე მუხლის (ვალდებულების წარმოშობის საფუძვლები) პირველი ნაწილის მიხედვით, ვალდებულების წარმოშობისათვის აუცილებელია მონაწილეთა შორის ხელშეკრულება, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ვალდებულება წარმოიშობა ზიანის მიყენების (დელიქტის), უსაფუძვლო გამდიდრების ან კანონით გათვალისწინებული სხვა საფუძვლებიდან.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ კონკრეტულ შემთხვევაში საქმის მასალებით არ დასტურდება და სახეზე არ არის გარდაბნის რაიონის გამგეობის (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა) ვალდებულება, აუნაზღაუროს სს “.....” ამავე ბანკის სასარჩელო განცხადებით მოთხოვნილი დავალიანება, რის გამოც სს “....” სარჩელი გარდაბნის რაიონის გამგეობის (ამჟამად გარდაბნის მუნიციპალიტეტის გამგეობა) მიმართ, არის უსაფუძვლო.
ამდენად, საკასაციო სასამართლო ვერ დაეთანხმება კასატორის მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ გასაჩივრებული განჩინება კანონის დარღვევითაა გამოტანილი, კერძოდ, სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა და გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა, ასევე არასწორად განმარტა კანონი.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ სწორად დაადგინა საქმის ფაქტობრივი გარემოებები, მართებულად გამოიყენა მატერიალური და საპროცესო კანონმდებლობა, რის გამოც გასაჩივრებული განჩინება კანონიერია, დასაბუთებული და შესაბამისად, არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილებისა და გასაჩივრებული განჩინების გაუქმების საფუძველი.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 410-ე მუხლით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა :

1. სს “.....” (ლიკვიდატორი _ მ. ტ-ი) საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2004 წლის 19 მარტის განჩინება;
3. სს “.....” დაეკისროს სახელმწიფო ბაჟის გადახდა 4500 ლარის ოდენობით;
4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.