ბს-774-743(კ-08) 25 სექტემბერი, 2008წ.
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის
საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:
მარიამ ცისკაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
ნუგზარ სხირტლაძე, ლევან მურუსიძე (მოსამართლეები)
საქმის განხილვის ფორმა _ ზეპირი მოსმენის გარეშე
კასატორი – საქველმოქმედო ფონდი ,,მ.-ი” (მოსარჩელე)
მოწინააღმდეგე მხარე _ ბათუმის რეგიონალური ცენტრი (საგადასახადო
ინსპექცია) (მოპასუხე)
დავის საგანი – საგადასახადო შემოწმების აქტისა და საგადასახადო მოთხოვნის ბათილად ცნობა
გასაჩივრებული სასამართლოს განჩინება _ ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 7 მაისის განჩინება
კასატორის მოთხოვნა _ გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად საგადასახადო შემოწმების აქტისა და საგადასახადო მოთხოვნის ბათილად ცნობა, საგადასახადო ინსპექციისათვის დავალება გარემოებათა გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ გამოსცეს ახალი ადმინისტრაციული აქტები
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :
საქველმოქმედო ფონდმა ,,მ.-მა” 2007 წლის 31 იანვარს სასარჩელო განცხადებით მიმართა ბათუმის საქალაქო სასამართლოს, მოპასუხე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საგადასახადო დეპარტამენტის ბათუმის საგადასახადო ინსპექციის მიმართ და მოითხოვა ბათუმის საგადასახადო ინსპექციის 2006 წლის 12 დეკემბრის საგადასახადო შემოწმების აქტისა და 2007 წლის 15 იანვრის საგადასახადო მოთხოვნის ბათილად ცნობა.
მოსარჩელემ განმარტა, რომ საქველმოქმედო ფონდი ,,მ.-ი” რეგისტრირებულია საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს აჭარის ა/რ იუსტიციის დეპარტამენტის მიერ. იგი რეგისტრირებულია კერძო სამართლის არასამეწარმეო იურიდიული პირების ფონდების რეესტრში და მიკუთვნებული აქვს სარეგისტრაციო ნომერი და გადასახადის გადამხდელად რეგისტრირებულია ბათუმის საგადასახადო ინსპექციაში. მოსარჩელის განმარტებით, საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-ს” 2005 წელს საქველმოქმედო და ეკონომიკური საქმიანობა არ უწარმოებია, ხოლო შემოწმების აქტით 2006 წლის ანგარიშის მიხედვით, დაჯარიმდა ქონების მოგებისა და საშემოსავლო გადასახადით, რაც აშკარად უსაფუძვლოა, ვინაიდან მოგების გადასახადს საქველმოქმედო ფონდი არც საქართველოს საგადასახადო კოდექსით და არც საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით არ იხდის, რადგან საქველმოქმედო ფონდმა არ შეიძლება მიიღოს მოგება. იგი ფუნქციონირებს შემოწირულობის საფუძველზე.
ბათუმის საქალაქო სასამართლოს 2007 წლის 2 ივლისის გადაწყვეტილებით საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-ის” სარჩელი ბათუმის საგადასახადო ინსპექციის 2006 წლის 12 დეკემბრის საგადასახადო შემოწმების აქტისა და 2007 წლის 15 იანვრის საგადასახადო მოთხოვნის ბათილად ცნობის შესახებ არ დაკმაყოფილდა უსაფუძვლობის გამო.
საქალაქო სასმართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ საქველმოქმედო ფონდი ,,მ.-ი” რეგისტრირებულია საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს აჭარის ა/რ იუსტიციის დეპარტამენტის მიერ კერძო სამართლის არასამეწარმეო იურიდიული პირების ფონდების რეესტრში, მიკუთვნებული აქვს სარეგისტრაციო ნომერი და გადასახადის გადამხდელად რეგისტრირებულია ბათუმის საგადასახადო ინსპექციაში. ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 2006 წლის 11 ნოემბრის ბრძანებით საქველმოქმედო ფონდი ,,მ.-ის” საქმიანობა შემოწმდა. 2006 წლის 12 დეკემბერს შედგენილ იქნა საგადასახადო შემოწმების აქტი. აღნიშნული აქტის საფუძველზე 2007 წლის 15 იანვარს მიღებულ იქნა საგადასახადო მოთხოვნა, რომლითაც საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-ს” დაეკისრა ფულადი თანხების გადახდა, კერძოდ, 2006 წლის ანგარიშის მიხედვით დაჯარიმდა ქონების მოგებისა და საშემოსავლო გადასახადით, სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების შესყიდვის დამადასტურებელი დოკუმენტების, ანგარიშ-ფაქტურისა და სასაქონლო ზედნადების არქონის გამო, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 143-ე მუხლის თანახმად 50 067 ლარით. შემოწმებით გამოვლენილ იქნა ცრუმაგიერობა, რომ ქონება შეძენილია საქველმოქმედო ფონდის მოზიდული თანხებით, რის საფუძველზეც დარიცხულ იქნა 6462 ლარი, ასევე საურავი და ჯარიმა. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 68-ე და 104-ე მუხლების საფუძველზე საგადასახადო შემოწმების აქტით დარიცხულ იქნა საშემოსავლო გადასახადი საურავი და ჯარიმა _ 646 200 ლარი.
საქალაქო სასამართლომ განმარტა, რომ დავის საგანს წარმოადგენდა 2006 წლის 12 დეკემბრის შემოწმების აქტი და 2007 წლის 15 იანვრის ¹40 საგადასახადო მოთხოვნა. გადამხდელის 2007 წლის 21 იანვრის ¹3 მიმართვით დასტურდება, რომ საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-ს” შემოწმების აქტი ჩაჰბარდა 2007 წლის 11 იანვარს, ბრძანება ¹79 _ იმავე დღეს, ხოლო საგადასახადო მოთხოვნა ¹40 _ 2007 წლის 17 იანვარს. აღნიშნული ასევე დასტურდება ხსენებულ ბრძანებასა და საგადასახადო მოთხოვნაზე მოსარჩელის მიერ გაკეთებული მინაწერით. აღნიშნული მოქმედებები განხორციელდა საგადასახადო კოდექსის მე-80, 121-ე და 127-ე მუხლების მოთხოვნათა დაცვით. სადავო საგადასახადო მოთხოვნის ¹40 გადამხდელისათვის წარდგენის საფუძველია ბრძანება ¹79. აღნიშნული ბრძანება, თავის მხრივ, წარმოადგენს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს, რომელიც ჩაჰბარდა გადამხდელს და შევიდა ძალაში. აღნიშნული აქტები ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 54-ე და 58-ე მუხლების I ნაწილის შესაბამისად არ გასაჩივრებულა. სასამართლომ მიუთითა, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 32-ე მუხლში აღნიშნულია, რომ საქველმოქმედო ორგანიზაციის სტატუსის მინიჭებას ახორციელებს საგადასახადო ორგანო და ასეთი ორგანიზაციის ერთიან რეესტრს აწარმოებს საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო და მასზე ვრცელდება საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილი შეღავათები, რასაც მოცემულ შემთხვევაში არ აქვს ადგილი.
სასამართლოს განმარტებით, შემოწმების აქტის თანახმად, მოსარჩელესთან ჩატარდა ინვენტარიზაცია, რა დროსაც ფონდის საბუღალტრო აღრიცხვის დოკუმენტებში აღმოჩნდა აღურიცხავი სასაქონლო მატერიალური ფასეულობა, რის გამოც გადამხდელს, საგადასახადო კოდექსის 143-ე მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, სანქციის სახით დაეკისრა აღურიცხავი საქონლის ღირებულება დღგ-ს გარეშე 50067 ლარი. სასამართლომ მიიჩნია, რომ ამ ნაწილში მოსარჩელემ არასწორად განმარტა საგადასახადო კოდექსის 143-ე მუხლი.
ქონების გადასახადის დარიცხვასთან დაკავშირებით, სასამართლომ მიუთითა, რომ აღნიშნული განხორციელდა საგადასახადო კოდექსის 271-ე მუხლის მე-2 პუნქტით და 272-ე მუხლის მე-7 პუნქტის მოთხოვნათა შესაბამისად. მოსარჩელეს არ აქვს მინიჭებული საქველმოქმედო ორაგნიზაციის სტატუსი და საგადასახადო კოდექსის 32-ე მუხლის შესაბამისად, არ თავისუფლდება მოგების გადასახადისაგან.
პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა საქველმოქმედო ფონდმა ,,მ.-მა”.
ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 7 მაისის განჩინებით საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-ის” სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა ბათუმის საქალაქო სასამართლოს 2007 წლის 2 ივლისის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო პალატამ დადგენილად მიიჩნია, რომ საგადასახადო შემოწმების აქტის საფუძველზე 2007 წლის 15 იანვარს მიღებულ იქნა საგადასახადო მოთხოვნა. ფონდი ,,მ.-ი” 2006 წლის ანგარიშის მიხედვით დაჯარიმდა 50067 ლარით, საგადასახადო კოდექსის 143-ე მუხლის საფუძველზე ქონების მოგებისა და საშემოსავლო გადასახადის, სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების შესყიდვის დამადასტურებელი დოკუმენტების, ანგარიშ-ფაქტურისა და სასაქონლო ზედნადების არქონის გამო. მასზე საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 68-ე და 104-ე მუხლების საფუძველზე დარიცხულ იქნა საშემოსავლო გადასახადი, საურავი და ჯარიმა 646200 ლარის ოდენობით. შემოწმების აქტის თანახმად საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-ში” ჩატარდა ინვენტარიზაცია, რა დროსაც ფონდის საბუღალტრო აღრიცხვის დოკუმენტებში აღმოჩნდა აღურიცხავი სასაქონლო მატერიალური ფასეულობა. ამ შემთხვევაში მას საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 143-ე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, მართებულად დაეკისრა სანქციის სახით 50067 ლარი.
საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-ის” საქველმოქმედო ორგანიზაციად მიჩნევის თაობაზე სააპელაციო პალატამ განმარტა, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 32-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, საქველმოქმედო ორგანიზაციად ითვლება ორგანიზაცია, რომელსაც ამ მუხლის შესაბამისად მინიჭებული აქვს საქველმოქმედო ორგანიზაციის სტატუსი, რომელსაც ამავე მუხლის მე-4 ნაწილის საფუძველზე ანიჭებს საგადასახადო ორგანო ადგილმდებარეობის მიხედვით. ამდენად, საგადასახადო კოდექსის მე-14 მუხლისა და 32-ე მუხლის მე-3 ნაწილის პირობების არსებობის დროსაც კი (საქველმოქმედო და დამხმარე ეკონომიკური საქმიანობა), რაც კონკრეტულ შემთხვევაში უტყუარად დადასტურებული არ არის, ორგანიზაციას უნდა ჰქონდეს მინიჭებული საქველმოქმედო ორგანიზაციის სტატუსი. მოცემულ შემთხვევაში საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-ს” შემოწმების პერიოდში საქველმოქმედო ორგანიზაციის სტატუსი მინიჭებული არ ჰქონდა. საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-ის” ქონების გადასახადის დარიცხვა განხორციელებულია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 271-ე მუხლის მე-2 ნაწილისა და 272-ე მუხლის მე-7 ნაწილის თანახმად. სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ უძრავ ქონებაზე სამშენებლო-სარემონტო სამუშაოების ბუღალტრულად აღურიცხველობა ვერ გახდება აუდიტის დასკვნის (ცნობის) გაბათილების საფუძველი.
ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 7 მაისის განჩინებაზე საკასაციო საჩივარი შეიტანა საქველმოქმედო ფონდ ,,მ.-მა” და მოითხოვა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად საგადასახადო შემოწმების აქტისა და საგადასახადო მოთხოვნის ბათილად ცნობა და საგადასახადო ინსპექციისათვის დავალება გარემოებათა გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ გამოსცეს ახალი ადმინისტრაციული აქტები. კასატორს მიაჩნია, რომ სასამართლოს დავის გადაწყვეტისას უნდა გამოეყენებინა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მე-14 მუხლი და ფონდ ,,მ.-ის” მიერ განხორციელებული საქმიანობა უნდა მიეჩნია საქველმოქმედო საქმიანობად, რომლის მიმართ ვრცელდება საგადასახადო შეღავათები. კასატორის მოსაზრებით, სასამართლოს უნდა გამოეყენებინა აგრეთვე ამავე კოდექსის მე-13 მუხლის მე-2 ნაწილის ,,ბ” ქვეპუნქტი და მიეჩნია, რომ საქველმოქმედო საქმიანობა, რომელსაც ეწეოდა ფონდი ,,მ.-ი”, არ წარმოადგენდა ეკონომიკურ საქმიანობას. სასამართლომ არასწორად გამოიყენა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მე-13 მუხლის 1-ლი ნაწილი და შესაბამისად, არასწორად მიიჩნია დადგენილად საქველმოქმედო ფონდის მიერ განხორცელებული საქმიანობა ეკონომიკურ საქმიანობად.
კასატორის განმარტებით, საგადასახადო ინსპექციის აქტში ცალსახად და მკაფიოდ არის დაფიქსირებული და აღნიშნულ ფაქტს სადავოდ არც საგადასახადო ინსპექციის წარმომადგენლები ხდიან, რომ ფონდის მიერ განხორციელებული საქმიანობა, რომელიც მათ ეკონომიკურ საქმიანობად აქვთ მიჩნეული, განხორციელებულია ფონდის საქმიანობის უზრუნველსაყოფად და ემსახურება ფონდის ძირითად მიზნებს, კერძოდ, რევიზიის აქტის თანახმად, ფონდის მიერ ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელება გამოიხატა იმაში, რომ იჯარით აღებულ საცხოვრებელ სახლებზე პანსიონატების მოწყობის მიზნით, ჩატარდა სამშენებლო-სარემონტო სამუშაოები და ამ პანსიონატებში მცხოვრები ობოლი და მრავალშვილიანი ოჯახების წარმომადგენლებისათვის ნორმალური პირობების შექმნის მიზნით შესყიდულია სხვადასხვა დანიშნულების საყოფაცხოვრებო ინვენტარი. კასატორი თვლის, რომ სასამართლო ვალდებული იყო გამოეყენებინა საგადასახადო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-3 ნაწილი, რომლის თანახმად დამხმარე ეკონომიკური საქმიანობა, რომელიც ემსახურება ორგანიზაციის ძირითად მიზნებს, არ ცვლის მის საქველმოქმედო ხასიათს. ნაცვლად ამისა, სასამართლომ სრულიად უსაფუძვლოდ გაიზიარა საგადასახადო ორგანოს დასკვნა იმის თაობაზე, რომ ფონდის მიერ განხორციელებული საქმიანობა წარმოადგენს ეკონომიკურ საქმიანობას და შესაბამისად, ექვემდებარება გადასახადების დაბეგვრას, თუმცა ვერც საგადასახადო ორგანო და ვერც სასამართლო ვერ მიუთითებს სამართლის იმ კონკრეტულ ნორმაზე, რომელიც ადგენს, რომ საქველმოქმედო ორგანიზაციის მიერ განხორციელებული ანალოგიური სახის საქმიანობა უნდა ჩაითვალოს ეკონომიკურ საქმიანობად და დაიბეგროს გადასახადებით.
კასატორმა მიუთითა, რომ სასამართლომ დავის გადაწყვეტისას არ გამოიყენა ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 53-ე მუხლის 1-ლი მე-2, მე-3, მე-4, მე-5 ნაწილებით დადგენილი ნორმები და ამ შემთხვევაში საგადასახადო ინსპექციის მიერ შედგენილი სადავო რევიზის აქტი და საგადასახადო მოთხოვნა, რომლებიც წარმოადგენს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს, გამოცემულია არსებითი მნიშვნელობების მქონე გარემოებების შესწავლისა და გამოკვლევის გარეშე. რევიზიის აქტის მე-10 გვერდზე დაფიქსირებულია, რომ ფონდ ,,მ.-ზე” რიცხულ პანსიონატებში ჩატარებული ინვენტარიზაციის შედეგად, ოთხ ობიექტზე კომისიის მიერ აღიწერა ძირითადი საშუალებები, სასაქონლო-მატერილური ფასეულობები და მცირეფასიანი ინვენტარი, საერთო ღირებულებით 50067 ლარი. რევიზიის აქტის მე-12 გვერდზე გაკეთებულია დასკვნა აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით, რომლის თანახმად, ვინაიდან ინვენტარიზაციის შედეგად აღწერილი სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობები არ არის ასახული ფონდის საბუღალტრო აღრიცხვის დოკუმენტებში, ფონდ ,,მ.-ს” ფინანსური სანქციის სახით ბიუჯეტის სასარგებლოდ უნდა დაეკისროს აღურიცხავი სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების ღირებულება თანხით 50,067 ლარი, ანუ საბაზრო ფასებით გაანგარიშებული ინვეტარის მთლიანი ღირებულება. ამის პარალელურად, რევიზორები თავადვე მიუთითებენ, რომ ფონდი ,,მ.-ის” მფლობელობაში მყოფი ფასეულობების წარმოშობა საჭიროებს შემდგომ მოკვლევასა და კვალიფიცირებას სამართალდამცავი ორგანოების მიერ. კასატორის მოსაზრებით, ზემოაღნიშნულიდან აშკარაა საგადასახადო ორგანოს აღიარება იმ გარემოებაზე, რომ მას არ აქვს დადგენილი ფონდ ,,მ.-ის” მფლობელობაში მყოფი ფასეულობების წარმოშობის წყარო და ამდენად, თავადვე არ გამორიცხავს ამ ფასეულობების (ჩუქების) ქველმოქმედების გზით შეძენის ფაქტს, რაც, თავის მხრივ, სადავოს ხდის ფინანსური სანქციის გამოყენების შესაძლებლობას. ამასთან, თუნდაც დადგენილად რომ იყოს მიჩნეული ფონდ ,,მ.-ის” მიერ სადავო ფასეულობათა შესყიდვის ფაქტი, ამ შემთხვევაშიც სანქციის სახით 50067 ლარის დარიცხვა უკანონო იქნებოდა შემდეგ გარემოებათა გამო: რევიზიის აქტის პირველ გვერდზე აღნიშნულია, რომ ფონდი ,,მ.-ი” დაფუძნდა და შესაბამისად ფუნქციონირება დაიწყო 2005 წლის იანვრიდან, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამ პერიოდისათვის ფონდს შესყიდული ჰქონდა სადავო ინვენტარი, წინააღმდეგ შემთხვევაში ფუნქციონირებას ვერ დაიწყებდა. რევიზიის პროცესში ჩატარებულ ფასეულობათა ინვენტარიზაციის აქტებით დადგენილია, რომ 2005 წლამდე შესყიდული ინვენტარის შეფასება აუდიტმა განახორციელა 2006 წლის ივლისში, ანუ ინვენტარის შესყიდვიდან წელიწად-ნახევრის შემდეგ. კასატორი განმარტავს, რომ ნებისმიერ პროდუქციაზე დღითიდღე იზრდება ფასები. წელიწადნახევრისა და ორი წლის განმავლობაში ზოგიერთ პროდუქციაზე ფასები ორმაგად და სამმაგად გაიზარდა. აქედან გამომდინარე, რევიზია ვალდებული იყო, ფონდის მიერ 2005 წლამდე შესყიდული ინვენტარის შეფასება მოეხდინა იმ დროისათვის მოქმედი ფასებით და არა რევიზიის ჩატარების დროს არსებული საბაზრო ფასებით. ასეთ შემთხვევაში ფონდი ,,მ.-ს” სანქციის სახით 50067 ლარი კი არ დაეკისრებოდა, არამედ გაცილებით უფრო ნაკლები და შესაძლოა, ამ თანხის ერთი მესამედი. რევიზიის აქტის მე-12 გვერდზე ასევე დაფიქსირებულია, რომ ფონდი ,,მ.-ის” დამფუძნებლებს აჭარის სხვადასხვა რაიონში შესყიდული აქვთ ოთხი საცხოვრებელი სახლი, რომელთა ღირებულება ნასყიდობის ხელშეკრულების თანახმად, შეადგენს 44000 ლარს და რომ, ფაქტობრივად, შენობა-ნაგებობები კერძო პირებისაგან შესყიდულია ფონდი ,,მ.-ის” მიერ მოზიდული თანხებით. რევიზიის დასკვნა იმის თაობაზე, რომ ფონდის დამფუძნებლების მიერ შეძენილი და მათ საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი სახლები შესყიდულია ფონდის სახსრებით და ფონდის საკუთრებას წარმოადგენს, ყოველგვარ კანონიერ საფუძველს მოკლებულია. რევიზიის მასალებში დანართის სახით წარმოდგენილი ნასყიდობის ხელშეკრულებებიდან ნათელია, რომ ფონდის დამფუძნებლებს სადავო საცხოვრებელი სახლები შესყიდული და საკუთრებაში შეძენილი აქვთ ფონდის დაარსებამდე 1-2 წლით ადრე. კასატორი მიუთითებს სამოქალაქო კოდექსის 25-ე მუხლის მე-4 ნაწილზე, რომლის თანახმად, იურიდიული პირის უფლებაუნარიანობა წარმოიშობა მისი რეგისტრაციის მომენტიდან და წყდება ლიკვიდაციის რეგისტრაციის მომენტიდან. აღნიშნული გარემოების დამტკიცებულად მიჩნევის შემდეგ, რევიზორები აქტში მიუთითებდნენ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 91-ე მუხლით გათვალისწინებულ ცრუმაგიერ მფლობელობაზე. რევიზიის აქტში პირდაპირ არის მითითებული, რომ, ვინაიდან პრაქტიკულად შეუძლებელია ფონდი ,,მ.-ის” განსხვავება ფონდის დამფუძნებლებისაგან იმის გამო, რომ ეს უკანასკნელნი გამოყენებულნი არიან გადასახადებისაგან თავის ასარიდებლად, ფონდი ,,მ.-ი” და დამფუძნებლები წარმოადგენენ ერთიმეორის ცრუმაგიერ პირებს. კასატორი თვლის, რომ აღნიშნული ქმედებით საგადასახადო ორგანო გასცდა სამსახურებრივი უფლებამოსილების ფარგლებს და შეითავსა სასამართლოს ფუნქციები. კასატორის მოსაზრებით, ცრუმაგიერ პირებად აღიარების პრეროგატივა ეკუთვნის სასამართლოს და არა საგადასახადო ინსპექციას.
კასატორი მიუთითებს რევიზიის აქტში დაფიქსირებულ გარემოებაზე, რომ საჭიროა ჩატარდეს ფონდ ,,მ.-ის” მიერ შენობა-ნაგებობებზე შესრულებული სამშენებლო-სარემონტო სამუშაოების საკონტროლო აზომვები. საკონტროლო აზომვების შედეგად გამოიკვეთება გადასახადებით დასაბეგრი ობიექტები და ფონდი ,,მ.-ის” საგადასახადო ვალებულებები. საგადასახადო ორგანო თავადვე მიიჩნევდა, რომ რეალობის დასადგენად და ფონდი ,,მ.-ის” საგადასახადო ვალდებულებების განსაზღვრისათვის საჭირო იყო სამშენებლო-სამონტაჟო სამუშაოების საკონტროლო აზომვების ჩატარება, რევიზიის აქტში მითითებული ამ საკითხების დაზუსტება-დაკონკრეტების მიზნით საგადასახადო ინსპექციამ 2008 წლის 19 მაისს მართლაც დანიშნა განმეორებითი რევიზია და დაავალა სს ,,ა.-ს” 2006 წლის 12 დეკემბრის აქტში მითითებულ ობიექტებზე საკონტროლო აზომვების ჩატარების გზით საკითხის საფუძვლიანად შესწავლა. კასატორი აღნიშნავს, რომ რევიზია ამჟამადაც აგრძელებს ამ საკითხის შესწავლას და მისი საბოლოო დასკვნით არსებითად შეიცვლება და შემცირდება ფონდ ,,მ.-ზე” დარიცხული თანხები. კასატორს მიაჩნია, რომ საკონტროლო აზომვების ჩატარების გარეშე, დადგენილი რომც იყოს ფონდი ,,მ.-ის” იჯარით აღებულ საცხოვრებელ სახლებზე 602200 ლარის ღირებულების რემონტის ჩატარების ფაქტი, საგადასახადო ინსპექციას არ ჰქონდა კანონიერი საფუძველი ფონდი ,,მ.-სთვის” საგადასახადო ვალდებულებები დაერიცხა რევიზიის პროცესში ჩატარებული აუდიტორული შემოწმების დროს მოქმედ საბაზრო ფასებზე დაყრდნობით გამოყვანილ მონაცემებზე. რევიზიის მიერ ამ შემთხვევაშიც არ არის მხედველობაში მიღებული ფასების ზრდა; კერძოდ, როგორც აუდიტორული დასკვნების შინაარსიდან ჩანს, საცხოვრებელი სახლების ღირებულებები გამოყვანილია 2006 წლის ივლისში არსებული საბაზრო ფასებით, საცხოვრებელი სახლები კი შესყიდული და გარემონტებულია 1997-2004 წლებში, ანუ იმ პერიოდში, როცა საცხოვრებელი სახლებისა და სამშენებლო მასალების ღირებულება 1-2-ჯერ ნაკლები იყო 2006 წლის ივლისთან შედარებით. რევიზიის მიერ არ შემოწმებულა და არ გარკვეულა, თუ კონკრეტულად, რა ღირებულებად შეფასდებოდა 2006 წლის ივლისის მდგომარეობით იგივე სახლები იმავე მდგომარეობაში, როგორ მდგომარეობაშიც შეისყიდეს ისინი 2003-2004 წლებში. კასატორს მიაჩნია, რომ ამ და სხვა არსებითი მნიშვნელობის მქონე საკითხების ობიექტურად შესწავლითა და ფასების ზრდის გათვალისწინების შემთხვევაში ფონდი ,,მ.-ის” მიმართ დარიცხული საგადასახადო ვალდებულებების თანხები ერთიორად შემცირდება.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო პალატა საქმის მასალების შესწავლის, საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ საქველმოქმედო ფონდი “მ.-ის” საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ არის დასაშვები, შემდეგ გარემოებათა გამო:
ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის განსახილველად დაშვების ამომწურავ პირობებს, როგორიცაა: ა. საქმე მნიშვნელოვანია სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის; ბ. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება ამ კატეგორიის საქმეებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; გ. სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმე განხილულია მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით და არსებობს ვარაუდი, რომ მას შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთმითითებული საფუძვლით.
კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით, რამაც არსებითად იმოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე და განაპირობა არასწორი განჩინების გამოტანა.
საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები არც სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება არ ეწინააღმდეგება ამ კატეგორიის დავებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს პრაქტიკას.
ამასთან, საკასაციო საჩივრის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების აუცილებლობის თვალსაზრისით.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, საქველმოქმედო ფონდი “მ.-ის” საკასაციო საჩივარი არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას.
ამასთან, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, თუ საკასაციო საჩივარი დაუშვებლად იქნება მიჩნეული, პირს დაუბრუნდება მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70%.
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ, ვინაიდან საქველმოქმედო ფონდი “მ.-ს” გადახდილი აქვს სახელმწიფო ბაჟი _ 8 000 (რვაათასი) ლარი (ს.ფ. 247), საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, მათ უნდა დაუბრუნდეთ აღნიშნული თანხის 70% _ 5 600 (ხუთი ათას ექვსასი) ლარი.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლით და
დ ა ა დ გ ი ნ ა :
დაუშვებლად იქნეს მიჩნეული საქველმოქმედო ფონდი “მ.-ის” საკასაციო საჩივარი ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2008 წლის 7 მაისის განჩინებაზე;
საქველმოქმედო ფონდი “მ.-ს” დაუბრუნდეს მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70% _ 5 600 (ხუთი ათას ექვსასი) ლარი.
საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.