ბს-402-525-კ-03 11 მარტი, 2004 წ., ქ. თბილისი
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციული და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა
შემადგენლობა: ნ. სხირტლაძე (თავმჯდომარე),
ნ. კლარჯეიშვილი,
ი. ლეგაშვილი
დავის საგანი: ბინის პრივატიზაციის ბათილად ცნობა, ბინიდან გამოსახლება.
აღწერილობითი ნაწილი:
1998წ. 23 იანვარს მოწინააღმდეგე მხარე ბ. პ.-მ სარჩელი აღძრა საბურთალოს რაიონის სასამართლოში მამის, ა. პ.-ის ყოფილი მეუღლის, ლ. ვ.-ის, მიმართ და შემდეგი მოტივით მოითხოვა თბილისში, ... მდებარე ¹6 ბინის პრივატიზების ბათილად ცნობა და ბინიდან ლ. ვ.-ის გამოსახლება:
მოსარჩელის განმარტებით, მისი მამა, ა. პ.-ი, რეგისტრირებულ ქორწინებაში იმყოფებოდა ლ. ვ.-თან. ისინი ცხოვრობდნენ თბილისში, ... მდებარე ¹6 ბინაში. 1993წ. 15 მაისს მეუღლეები განქორწინდნენ. ლ. ვ.-მ ისარგებლა ა. პ.-ის ავადმყოფობით და ანგარების მიზნით 1994წ. 6 სექტემბერს კვლავ დაქორწინდა მასთან. ბ. პ.-ის განცხადების საფუძველზე, მისი მამა, ა. პ.-ი, საბურთალოს რაიონის სასამართლოს 1996წ. 28 თებერვლის გადაწყვეტილებით ცნობილ იქნა ქმედუუნაროდ. 1996წ. 4 სექტემბერს ბ. პ.-მ სარჩელი აღძრა საბურთალოს რაიონის სასამართლოში მამის _ ა. პ.-ისა და ლ. ვ.-ის ქორწინების ბათილად ცნობის მოთხოვნით.
1996წ. 28 ივნისს ლ. ვ.-მ მოახდინა ზემოაღნიშნული ბინის პრივატიზება, რაც, მოსარჩელის აზრით, იყო უკანონო იმ მოტივით, რომ ბინის პრივატიზება უნდა განხორციელებულიყო მისი თანხმობით, რადგან მამის, ა. პ.-ის, ქმედუუნაროდ ცნობის შემდეგ იგი იყო დანიშნული მის მეურვედ და მამის კუთვნილი ბინის პრივატიზებისას საჭირო იყო მისი თანხმობა.
საბურთალოს რაიონის სასამართლოს 1998წ. 11 მარტის განჩინებით ბ. პ.-ის სარჩელი ლ. ვ.-ის მიმართ ქორწინებისა და პრივატიზების ბათილად ცნობის თაობაზე გაერთიანდა ერთ წარმოებად.
მოპასუხე ლ. ვ.-მა სარჩელი არ ცნო და მოითხოვა სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა. მოპასუხის მითითებით, იგი სადავო ბინაში ცხოვრობდა 1987 წლიდან. ა. პ.-თან განქორწინების შემდეგ ისინი განაგრძობდნენ ერთად ცხოვრებას და ა. პ.-ის თანხმობით, 1994 წელს კვლა დაქორწინდნენ. ლ. ვ.-ის განმარტებით, ა. პ.-ის ქმედუუნაროდ აღიარების შესახებ მისთვის ცნობილი გახდა 1997 წელს, ხოლო პრივატიზებაზე გენერალური მინდობილობა ა. პ.-ისაგან მან მიიღო 1996წ. თებერვალში.
საბურთალოს რაიონის სასამართლოს 1998წ. 20 მაისის გადაწყვეტილებით ბ. პ.-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ: ბათილად იქნა ცნობილი 1994წ. 6 სექტემბერს ა. პ.-სა და ლ. ვ.-ს შორის განხორციელებული ქორწინება, ხოლო პრივატიზაციის ბათილად ცნობისა და ლ. ვ.-ის სადავო ბინიდან გამოსახლებაზე ბ. პ.-ს ეთქვა უარი, რაც გაასაჩივრა ბ. პ.-მა და მოითხოვა საბურთალოს რაიონის სასამართლოს 1998წ. 20 მაისის გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმის არსებითად განსახილველად იმავე სასამართლოსათვის დაბრუნება.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს 1998წ. 30 ივნისის განჩინებით საბურთალოს რაიონის სასამართლოს გადაწყვეტილება ქორწინების ბათილად ცნობის ნაწილში დარჩა უცვლელად, ხოლო დანარჩენ ნაწილში რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება გაუქმდა და ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდა იმავე სასამართლოს. ვაკე-საბურთალოს რაიონული სასამართლოს 2000წ. 5 სექტემბრის გადაწყვეტილებით ბ. პ.-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილი საბურთალოს რაიონის ¹... საბინაო-საექსპლოატაციო ტრესტსა და ლ. ვ.-ს შორის დადებული ბინის პრივატიზაციის ხელშეკრულება და მოპასუხე გამოსახლებულ იქნა თბილისში, ... ¹ 10 მდებარე სადავო ბინიდან, რაც სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ლ. ვ.-მა.
თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2001წ. 3 ივლისის, 8 ოქტომბრისა და 2003წ. 9 ივნისის საოქმო დადგენილებებით საქმეში მოპასუხედ იქნა ჩართული ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობა, ხოლო მესამე პირებად _ ლ. ვ.-ის შვილი ვ. ბ.-ი და ნოტარიუსი ს. ბ.-ე. საქმე არაერთგზის იქნა განხილული სხვადასხვა ინსტანციის სასამართლოს მიერ.
თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2003წ. 31 ივლისის განჩინებით ლ. ვ.-ის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა და შემდეგი საფუძვლით უცვლელად დარჩა ვაკე-საბურთალოს რაიონული სასამართლოს 2000წ. 5 სექტემბრის გადაწყვეტილება:
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად ცნო, რომ ა. პ.-ი და ლ. ვ.-ი დაქორწინდნენ 1991 წელს 1993 წელს განქორწინდნენ, ხოლო 1994 წელს კვლავ გატარდნენ ქორწინების რეგისტრაციაში. საბურთალოს რაიონის სასამართლოს 1998წ. 20 მაისის გადაწყვეტილებით კი ქორწინება ბათილად იქნა ცნობილი. სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, სკ-ის 1146-ე მუხლის თანახმად, ბათილად ცნობილი ქორწინება ბათილად ითვლება რეგისტრაციის მომენტიდან და არ წარმოშობს მეუღლეთა შორის უფლება-მოვალეობებს.
1996წ. 28 ივნისს ლ. ვ.-მ ა. პ.-ის თანხმობით მოახდინა თბილისში, ... ¹ 10მდებარე ბინის პრივატიზება. სასამართლო-ფსიქიატრიული ექსპერტიზის 1995წ. 6 ოქტომბრის დასკვნით ა. პ.-ს 6 სექტემბერს არ შეეძლო სწორად გაეგო თავისი ქმედების მნიშვნელობა და ეხელმძღვანელა მისთვის. საბურთალოს რაიონის სასამართლოს 1996წ. 28 თებერვლის გადაწყვეტილებით ა. პ.-ი აღიარებულ იქნა ქმედუუნაროდ, ხოლო თბილისის საბურთალოს რაიონის გამგეობის დადგენილებით ა. პ.-ს მეურვედ დაენიშნა მისივე შვილი ბ. პ.-ი.
სააპელაციო სასამართლომ ყურადღება გაამახვილა იმ გარემოებაზე, რომ ბინის პრივატიზაციის ხელშეკრულების დადების მომენტისათვის, 1996წ. 28 ივნისისათვის, ა. პ.-ი იყო ქმედუუნარო, რის გამოც მის მიერ გამოხატული ნება, მის სარგებლობაში არსებული ბინის ლ. ვ.-ის სახელზე პრივატიზების თაობაზე, არ შეიძლება მიჩნეულ იქნეს ნამდვილად, რადგან მის მიერ ნებართვის გაცემისათვის, სკ-ის მე-15 მუხლის თანახმად, აუცილებელი იყო მეურვის, ბ. პ.-ის, თანხმობა, რაც კონკრეტულ შემთხვევაში დარღვეულ იქნა.
სააპელაციო პალატამ აღნიშნა, რომ ბინის პრივატიზაციის ხელშეკრულება წარმოადგენს ადმინისტრაციულ გარიგებას, რის გამოც პრივატიზაციის ხელშეკრულების დადებისათვის აუცილებელი იყო ა. პ.-ის ნების გამოხატვა, ბინის პრივატიზებაზე ნებართვის გაცემა, რაც განხორციელდა ქმედუუნარო პირის მიერ. ამდენად, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ ბინის პრივატიზებისას დაირღვა სკ-ის მე-15 მუხლი, რაც ამავე კოდექსის 52-ე მუხლის თანახმად, ხელშეკრულების ბათილობის საფუძველია.
სააპელაციო პალატამ არ გაიზიარა ლ. ვ.-ის მოსაზრება ბ. პ.-ის არასათანადო მოსარჩელეობის შესახებ. სასამართლომ მიუთითა, რომ სარჩელის აღძვრის დროს, 1998წ. იანვარში, ბ. პ.-მ სარჩელი აღძრა, როგორც მამის, ა. პ.-ის, მეურვემ. მართალია, ა. პ.-ის გარდაცვალებით მეურვეობა შეწყდა, მაგრამ იმავდროულად წარმოიშვა ბ. პ.-ის, როგორც ა. პ.-ის ერთადერთი შვილის, მემკვიდრეობის უფლება, თანახმად სკ-ის 1328-ე მუხლისა. სააპელაციო პალატის აზრით, მამკვიდრებლის, ა. პ.-ის, სამკვიდრო ქონებაში შედიოდა საქართველოს მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. ¹107 დადგენილებით მინიჭებული უფლება სარგებლობაში არსებული ბინის პრივატიზაციაზე, რაც ზემოაღნიშნული 1328-ე მუხლით მემკვიდრეობით გადაეცა ბ. პ.-ს და, ამდენად, იგი სათანადო მოსარჩელეა.
სააპელაციო პალატამ ასევე არ გაიზიარა ლ. ვ.-ის მოთხოვნა ა. პ.-ისათვის ჩატარებული ფსიქიატრიული ექსპერტიზის არაკანონიერად ცნობის შესახებ, რადგან აღნიშნულის თაობაზე აპელანტს სარჩელი არ აღუძრავს კანონით დადგენილი წესით. სასამართლომ ასევე არ გაიზიარა აპელანტის მოთხოვნა სასამართლო გადაწყვეტილებების გაუქმების თაობაზე, რადგან ისინი კანონიერ ძალაშია შესული და მათი გაუქმება შეიძლება მოხდეს მხოლოდ სსკ-ის 421-423-ე მუხლებით დადგენილი წესით.
სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს ლ. ვ.-მ და ვ. ბ.-მ და შემდეგი მოტივით მოითხოვეს თბილისის საოლქო სასამართლოს განჩინების გაუქმება:
კასატორების მითითებით, სადავო ბინაში ლ. ვ.-ი ჩაეწერა 1991 წელს და უწყვეტად ცხოვრობდა 14 წლის განმავლობაში. აღნიშნულ ბინაში ჩაწერილები იყვნენ მხოლოდ ლ. ვ.-ი და მისი მეუღლე ა. პ.-ი. 1996წ. 28 ივნისს კი ლ. ვ.-მ მოახდინა ბინის პრივატიზება. კასატორებმა აღნიშნეს, რომ მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 1 თებერვლის ¹107 დადგენილებით ნებადართული იყო კომუნალური ბინების პრივატიზება. მართალია, აღნიშნული დადგენილების მე-2 პუნქტის თანახმად, ბინა, რომელიც სარგებლობის უფლებით გადაცემული ჰქონდა რამდენიმე დამქირავებელს, მათ საკუთრებაში გადაეცემოდათ ყველა დამქირავებლის თანხმობით, მაგრამ აღნიშნული ნორმა გაუქმდა მინისტრთა კაბინეტის 1994წ. 5 აგვისტოს ¹520 დადგენილებით, რის გამოც 1996წ. 28 ივნისს, როდესაც ლ. ვ.-მ განახორციელა ბინის პრივატიზება, საჭირო აღარ იყო მეორე დამქირავებლის, ა. პ.-ის, თანხმობა. ამდენად, კასატორმა მიიჩნია, რომ მის მიერ სადავო ბინის პრივატიზება განხორციელდა კანონის მოთხოვნათა დაცვით.
კასატორებმა ასევე მიუთითეს, რომ ა. პ.-ისათვის მეურვედ მისი ვაჟის, ბ. პ.-ის, დანიშვნა მოხდა უკანონოდ საბურთალოს რაიონის გამგეობის 1996წ. 17 აპრილის გადაწყვეტილებით, რაზეც არ უმსჯელია სააპელაციო სასამართლოს, რის გამოც კასატორებმა საკასაციო საჩივრით მოითხოვეს ა. პ.-ისათვის მეურვედ ბ. პ.-ის დანიშვნის თაობაზე საბურთალოს გამგეობის აღნიშნული გადაწყვეტილების არაკანონიერად ცნობა.
ლ. ვ.-ისა და ვ. ბ.-ის საკასაციო საჩივარი არ ცნო ბ. პ.-მ, შეპასუხებით მოითხოვა სააპელაციო სასამართლოს 2003წ. 31 ივლისის განჩინების ძალაში დატოვება და ლ. ვ.-ისა და ვ. ბ.-ის საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა, უსაფუძვლობისა და დაუსაბუთებლობის გამო.
საკასაციო საჩივარი უსაფუძვლობის მოტივით ასევე არ ცნო ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობამ, მოითხოვა მის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა და სააპელაციო სასამართლოს განჩინების უცვლელად დატოვება. ამასთან, გამგეობამ, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 27-ე მუხლის თანახმად, მოითხოვა მისი წარმომადგენლის დასწრების გარეშე საკასაციო საჩივრის განხილვა. საქმეში მესამე პირად ჩაბმული ნოტარიუსი ს. ბ.-ე, მიუხედავად არაერთგზის მოწვევისა, სასამართლოში არ გამოცხადდა და საკასაციო საჩივარი განხილულ იქნა მისი დასწრების გარეშე, თანახმად, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 261 მუხლის მე-2 ნაწილისა.
სამოტივაციო ნაწილი:
საკასაციო პალატა საქმის მასალების გაცნობის, მხარეთა განმარტებების მოსმენის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობის შესწავლისა და გასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთების შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ საკასაციო საჩივარი საფუძვლიანია და ნაწილობრივ უნდა დაკმაყოფილდეს, სადავო ბინიდან კასატორების გამოსახლების ნაწილში უნდა გაუქმდეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2003წ. 31 ივლისის განჩინება და ამ ნაწილში მიღებულ უნდა იქნეს ახალი გადაწყვეტილება ბ. პ.-ის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის შესახებ, ხოლო სადავო ბინის პრივატიზების ბათილად ცნობის ნაწილში უცვლელად უნდა დარჩეს გასაჩივრებული განჩინება შემდეგ გარემოებათა გამო:
1. სსკ-ის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, საკასაციო სასამართლოსათვის სავალდებულოა სააპელაციო პალატის მიერ საქმის მასალებზე დაყრდნობით დადგენილი ფაქტობრივი გარემოება, რომ კასატორი ლ. ვ.-ი და მოსარჩელე ბ. პ.-ის მამა, ა. პ.-ი, 1991 წელს გატარდნენ ქორწინების რეგისტრაციაში, მაგრამ 1993წ. 22 აპრილს თბილისის საბურთალოს რაიონის სასამართლოს გადაწყვეტილებით ისინი განქორწინდნენ. 1994წ. 6 სექტემბერს მეუღლეები კვლავ გატარდნენ ქორწინების რეგისტრაციაში, რაც საბურთალოს რაიონის სასამართლოს 1998წ. 20 მაისის გადაწყვეტილებით ბათილად იქნა ცნობილი ა. პ.-ის ქმედუუნარობის გამო. თბილისის საბურთალოს რაიონის სასამართლოს 1996წ. 28 თებერვლის გადაწყვეტილებით ა. პ.-ი ცნობილ იქნა ქმედუუნაროდ სასამართლო ფსიქიატრიული ექსპერტიზის 1995წ. 6 ოქტომბრის დასკვნის საფუძველზე, ხოლო ქ. თბილისის საბურთალოს რაიონის გამგეობის 1996წ. 17 აპრილის ¹4.19.82 გადაწყვეტილებით ბ. პ.-ი დაინიშნა მამის, ა. პ.-ის, მეურვედ. 1996წ. 28 ივნისს ა. პ.-ის წერილობითი თანხმობით ლ. ვ.-მა განახორციელა თბილისში, ... ¹ 10 მდებარე ¹6 ბინის პრივატიზება და გახდა ბინის მესაკუთრე, რაც გასაჩივრდა ბ. პ.-ის მიერ;
2. სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა ბ. პ.-ისა და რაიონული სასამართლოს მოსაზრება და სამოქალაქო სამართლის კოდექსის (1964წ.) მე-15, 52-ე მუხლების საფუძველზე ბათილად ცნო ბინის პრივატიზება. სასამართლომ აღნიშნა, რომ ლ. ვ.-ის სახელზე ბინის პრივატიზების განხორციელებაზე თანხმობის გაცემის მომენტისათვის ა. პ.-ი სასამართლოს მიერ აღიარებული იყო ქმედუუნარო პირად და დანიშნული ჰყავდა მეურვე. ქმედუუნარო პირის მიერ გამოხატული ნება ნამდვილად ვერ ჩაითვლება და საჭირო იყო მეურვის, ბ. პ.-ის, თანხმობა. ამიტომ ქმედუუნარო პირის თანხმობის საფუძველზე განხორციელებული ბინის პრივატიზება ბათილია.
საკასაციო პალატა სააპელაციო სასამართლოს აღნიშნულ მოტივს ბინის პრივატიზების ბათილად ცნობის შესახებ ვერ გაიზიარებს და ეთანხმება კასატორის არგუმენტს, რომ სადავო პრივატიზების განხორციელების მომენტისათვის საჭირო აღარ იყო ოჯახის წევრთა თანხმობა, სახელდობრ: “საქართველოს რესპუბლიკაში ბინების პრივატიზაციის (უსასყიდლოდ გადაცემის) შესახებ” საქართველოს მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 1 თებერვლის ¹107 დადგენილების მე-2 პუნქტის მე-3 აბზაცის თანახმად, მოქალაქეს მის მიერ დაკავებული საცხოვრებელი სახლი საკუთრებაში გადაეცემოდა მხოლოდ ოჯახის ყველა სრულწლოვანი წევრის თანხმობით. მაგრამ საქართველოს მინისტრთა კაბინეტის 1994წ. 5 აგვისტოს ¹520 დადგენილების 4 პუნქტის მიხედვით, ძალადაკარგულად ჩაითვალა ¹107 დადგენილების მე-2 პუნქტის მე-3 აბზაცი და, ამდენად, 1996 წელს, ბინის სადავო პრივატიზების განხორციელების მომენტისათვის, ბინის პრივატიზებაზე საჭირო აღარ იყო ა. პ.-ის, როგორც ოჯახის სრულწლოვანი წევრის, თანხმობა. ამიტომ ბინის სადავო პრივატიზაციის ბათილობის მოტივად თანხმობის გამცემი პირის, ა. პ.-ის, ქმედუუნარობის მითითება, საკასაციო პალატის აზრით, არასწორია და სასამართლო ვერ გაიზიარებს;
3. საქართველოს მინისტრთა კაბინეტის ¹107 დადგენილების მე-5 პუნქტის მიხედვით: “საცხოვრებელი სახლი (ბინა) უსასყიდლოდ გადაეცემათ საქართველოს რესპუბლიკის მოქალაქეებს, რომლებიც ამ საცხოვრებელი სახლის (ბინის) დამქირავებლები ან დამქირავებლის ოჯახის წევრები არიან”. ამრიგად, სარგებლობაში არსებული ბინები უსასყიდლოდ საკუთრებაში გადაეცემოდათ მხოლოდ ბინის დამქირავებელს ან მისი ოჯახის წევრს. თბილისში, ... მდებარე ¹6 ბინის დამქირავებელს წარმოადგენდა ა. პ.-ი, ხოლო ბინაში 1991 წლიდან რეგისტრირებული იყო მისი მეუღლე ლ. ვ.-ი. თბილისის საბურთალოს რაიონის სასამართლოს 1998წ. 20 მაისის გადაწყვეტილებით ა. პ.-სა და ლ. ვ.-ს შორის 1994წ. 6 სექტემბერს გაფორმებული ქორწინება ბათილად იქნა ცნობილი, ქორწინების რეგისტრაციის მომენტისათვის ა. პ.-ის ქმედუუნარობის გამო, რაც არავის გაუსაჩივრებია და კანონიერ ძალაშია შესული.
ქორწინების დროს მოქმედი საქორწინო და საოჯახო კოდექსის 48-ე, ასევე ამჟამად მოქმედი სკ-ის 1146-ე მუხლების 1-2 ნაწილების თანახმად, ბათილად ცნობილი ქორწინება ბათილად ითვლება ქორწინების რეგისტრაციის დღიდან და არ წარმოშობს მეუღლეთა უფლება-მოვალეობებს. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ა. პ.-ისა და ლ. ვ.-ის ქორწინება ბათილია რეგისტრაციის მომენტიდან, 1994წ. 6 სექტემბრიდან და არ წარმოშობს მეუღლეთა უფლება-მოვალეობებს. შესაბამისად, არც ლ. ვ.-ს, როგორც ა. პ.-ის მეუღლეს და ოჯახის წევრს, არ წარმოშობია საქართველოს მინისტრთა კაბინეტის ¹107 დადგენილების მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული უფლება ა. პ.-ის სარგებლობაში არსებული ბინის პრივატიზებაზე. ამიტომ ლ. ვ.-ის მიერ ბინის პრივატიზება განხორციელდა კანონმდებლობის დარღვევით და იგი ბათილია, თანახმად სამოქალაქო სამართლის კოდექსის 48-ე მუხლისა. რის გამოც საკასაციო პალატა ნაწილობრივ იზიარებს თბილისის საოლქო სასამართლოს განჩინებას ლ. ვ.-ის მიერ განხორციელებული ბინის პრივატიზების ბათილად ცნობის ნაწილში და თვლის, რომ ამ ნაწილში სასამართლომ არსებითად სწორად გადაწყვიტა დავა და იგი უცვლელად უნდა დარჩეს.
4. რაც შეეხება საბურთალოს რაიონის გამგეობის 1996წ. 17 აპრილის გადაწყვეტილებას ა. პ.-ის მეურვედ ბ. პ.-ის დანიშვნის შესახებ, საკასაციო სასამართლო აღნიშნულ საკითხზე ვერ იმსჯელებს, რადგან გადაწყვეტილება ლ. ვ.-ის მიერ არ ყოფილა გასაჩივრებული კანონით დადგენილი წესით, ისევე როგორც საკასაციო პალატა ვერ იმსჯელებს სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესულ სხვა გადაწყვეტილებებზე;
5. საკასაციო პალატა უსწორობის გამო ვერ დაეთანხმება სააპელაციო სასამართლოს განჩინებას ბ. პ.-ის მეორე სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილების, კერძოდ, სადავო ბინიდან კასატორების გამოსახლების თაობაზე. სასამართლო ამ ნაწილში ვერც ბ. პ.-ის სათანადო მოსარჩელეობას გაიზიარებს. სააპელაციო სასამართლომ განჩინებაში მიუთითა, რომ, მართალია, ა. პ.-ის გარდაცვალებით შეწყდა ბ. პ.-ის მეურვეობა, მაგრამ სკ-ის 1328-ე მუხლით იმავდროულად წარმოიშვა მისი, როგორც ა. პ.-ის ერთადერთი მემკვიდრის, უფლება. სასამართლოს აზრით, ა. პ.-ის სამკვიდრო ქონებაში შედიოდა საქართველოს მინისტრთა კაბინეტის ¹107 დადგენილებით აღიარებული ქონებრივი უფლება ა. პ.-ის სარგებლობაში არსებული ბინის პრივატიზებაზე, რაც სკ-ის 1328-ე მუხლით გადავიდა მემკვიდრე ბ. პ.-ზე. სააპელაციო სასამართლოს აღნიშნულ მოტივს საკასაციო პალატა ვერ გაიზიარებს, რადგან “საბინაო ფონდის პრივატიზაციის შესახებ” საქართველოს უზენაესი სასამართლოს პლენუმის 1996წ. 2 აპრილის ¹1 დადგენილების მე-5 პუნქტის მიხედვით (რომელიც იმჟამად სავალდებულო იყო ყველასათვის და სახელმძღვანელო განმარტებას წარმოადგენდა): “ბინების უსასყიდლო პრივატიზაციის პირობებში მოქალაქის გარდაცვალება, რომელსაც განცხადება ჰქონდა შეტანილი პრივატიზაციაზე და საბინაო ორგანოები უარს ვერ ეტყოდნენ, არ წარმოადგენს ამ ბინის სამკვიდრო მასაში შეუტანლობის საფუძველს, ვინაიდან სამკვიდროში შედის არა მარტო სამკვიდროს დამტოვებლის კუთვნილი ქონება, არამედ მისი ქონებრივი უფლებები და მოვალეობები”.
ამრიგად, გარდაცვლილი პირის სამკვიდრო მასაში შედიოდა სარგებლობაში გადაცემული ბინის პრივატიზების უფლება, თუ მამკვიდრებელს გარდაცვალებამდე განცხადება ჰქონდა შეტანილი ბინის პრივატიზებაზე. კონკრეტულ შემთხვევაში საქმეში არ არის წარმოდგენილი ა. პ.-ის განცხადება საბინაო ორგანოებისადმი მის სარგებლობაში არსებული ბინის თავის სახელზე პრივატიზების განხორციელებაზე, ასეთი ნება ა. პ.-ს სიცოცხლეში არ გამოუხატავს, არამედ პირიქით, წარმოდგენილია ა. პ.-ის მიერ გაცემული წერილობითი თანხმობა მის სარგებლობაში არსებული ბინის ლ. ვ.-ის სახელზე პრივატიზების შესახებ. ამიტომ, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს პლენუმის განმარტებიდან გამომდინარე, საკასაციო პალატა ვერ გაიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას სამკვიდრო მასაში სადავო ბინის პრივატიზაციის უფლების შესვლის, შესაბამისად, ამ უფლების ბ. პ.-ისათვის მემკვიდრეობით გადაცემისა და ამ ნაწილში მისი სათანადო მოსარჩელეობის შესახებ. საკასაციო პალატა თვლის, რომ ამ ნაწილში სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა კანონი, სამკვიდრო მასაში ბინის პრივატიზაციის უფლების შეყვანა და ამ უფლების ბ. პ.-ზე მემკვიდრეობით გადაცემა მცდარია. საკასაციო პალატა საყურადღებოდ მიიჩნევს იმ გარემოებასაც, რომ ბ. პ.-ი სადავო ბინაში ჩაწერილი არ ყოფილა, რაც იმჟამად მოქმედი კანონმდებლობის მიხედვით ფართზე უფლებამოპოვებისა და შემდგომში ამ ფართის პრივატიზების სავალდებულო პირობას წარმოადგენდა, არამედ მოსარჩელეს გააჩნდა ვაჟა-ფშაველას გამზირზე მდებარე ბინა, რომლის პრივატიზებაც მან განახორციელა ¹107 დადგენილების შესაბამისად..
საკასაციო პალატის აზრით, ასევე არასწორია სადავო ბინიდან კასატორთა გამოსახლების ნაწილში ბ. პ.-ის სათანადო მოსარჩელედ ცნობაც და ამ ნაწილში იგი არასათანადო მოსარჩელეა. როგორც აღინიშნა, საკასაციო სასამართლომ გაიზიარა სააპელაციო სასამართლოს განჩინება ლ. ვ.-ის მიერ განხორციელებული ბინის პრივატიზების ბათილად ცნობის შესახებ, რადგან სადავო პრივატიზება არ შეესაბამებოდა საქართველოს მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. ¹107 დადგენილების მე-5 პუნქტის მოთხოვნებს. სამოქალაქო სამართლის კოდექსის (1964წ.) 48-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, ბათილი გარიგების თითოეული მხარე მოვალეა დაუბრუნოს მეორე მხარეს ყველაფერი, რაც ბათილი გარიგებით მიიღო. რესტიტუციის პრინციპიდან გამომდინარე, ბინის პრივატიზაციის ბათილობის შედეგად თბილისში, ... მდებარე სადავო ოროთახიანი ბინა უნდა დაუბრუნდეს ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობას კომუნალურ ფონდში ჩასარიცხად. შესაბამისად, ბინაზე გაუქმდა ლ. ვ.-ის საკუთრების უფლება და აღდგა სახელმწიფო საკუთრება. სკ-ის 170-ე, 172-ე მუხლების მიხედვით უკანონო მფლობელობიდან ნივთის (ბინის) გამოთხოვისა და გამოსახლების უფლება აქვს მხოლოდ მესაკუთრეს, ვაკე-საბურთალოს რაიონის გამგეობას, რომლის წარმომადგენელმაც 2001წ. 22 ნოემბერს თბილისის საოლქო სასამართლოში უარი განაცხადა საქმეში სათანადო მოსარჩელედ ჩაბმაზე. ამიტომ, საკასაციო პალატის აზრით, სადავო ბინიდან ლ. ვ.-ისა და ვ. ბ.-ის გამოსახლების ნაწილში ბ. პ.-ი არასათანადო მოსარჩელეა და მას უარი უნდა ეთქვას მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე. ამასთან, საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ 1996წ. ივნისის ცნობის მიხედვით, ლ. ვ.-ი ა. პ.-თან პირველი ქორწინების საფუძველზე სადავო ბინაში ჩაწერილია 1991წ. 25 აპრილიდან.
ამდენად, საკასაციო პალატას მიაჩნია, რომ ლ. ვ.-ისა და ვ. ბ.-ის საკასაციო საჩივარი სადავო ბინიდან მათი გამოსახლების ნაწილში საფუძვლიანია, უნდა გაუქმდეს და არასათანადო მოსარჩელე ბ. პ.-ს უარი ეთქვას ამ მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე, ხოლო კასატორთა დანარჩენი პრეტენზია, უსაფუძვლობისა და დაუსაბუთებლობის მოტივით არ უნდა დაკმაყოფილდეს და უცვლელად უნდა დარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2003წ. 31 ივლისის განჩინება სადავო ბინის პრივატიზაციის ბათილად ცნობის ნაწილში.
სარეზოლუციო ნაწილი:
საკასაციო პალატამ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი, სსკ-ის 410-ე, 411-ე მუხლებით და
გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :
1. ლ. ვ.-ისა და ვ. ბ.-ის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
2. გაუქმდეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2003წ. 31 ივლისის განჩინება სადავო ბინიდან ლ. ვ.-ისა და ვ. ბ.-ის გამოსახლების ნაწილში და ამ ნაწილში მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;
3. ბ. პ.-ის სარჩელი სადავო ბინიდან ლ. ვ.-ისა და ვ. ბ.-ის გამოსახლების ნაწილში არ დაკმაყოფილდეს;
4. სადავო ბინის პრივატიზების ბათილად ცნობის ნაწილში უცვლელად დარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2003წ. 31 ივლისის განჩინება;
5. უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.