¹ბს-126-125(კ-12) 12 ივნისი, 2012 წელი
ქ. თბილისი


ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:

ნათია წკეპლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: მაია ვაჩაძე, პაატა სილაგაძე
F


სხდომის მდივანი – ნინო გოგატიშვილი


კასატორი (მოსარჩელე) _ რ. მ-ი


მოწინააღმდეგე მხარეები (მოპასუხეები) _ ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახური; ქ. თბილისის მერია

დავის საგანი _ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების ბათილად ცნობა


გასაჩივრებული განჩინება _ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2011 წლის 16 ნოემბრის განჩინება

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

მოსარჩელე: რ. მ-ი

მოპასუხეები: ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახური; ქ. თბილისის მერია

სარჩელის სახე: საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-601 მუხლისა და საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 22-ე მუხლის საფუძველზე ადმინისტრაციულ სამართლებრივი აქტების ბათილად ცნობა.

სარჩელის საგანი:
ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილების პირველი, მე-3 და მე-4 პუნქტების ბათილად ცნობა.

ქ. თბილისის მერიის 2011 წლის 6 ივლისის №1481 განკარგულების პირველი და მე-3 პუნქტების ბათილად ცნობა.

სარჩელის საფუძველი :
ფაქტობრივი: ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 მარტის №000662 მითითებიდან ირკვევა, რომ რ. მ-მა საერთო სარგებლობის ეზოში საცხოვრებელ სახლზე მიაშენა რკინა-ბეტონის კონსტრუქცია შესაბამისი ნებართვის გარეშე და დარღვევის გამოსწორების მიზნით დაევალა მითითების გაცემის მომენტში არსებული სამშენებლო დოკუმენტაციის წარმოდგენა ან ობიექტის პირვანდელ მდგომარეობაში მოყვანა. ამავე მითითებით რ. მ-ს დარღვევის გამოსწორების ვადად განესაზღვრა 15 კალენდარული დღე.

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 21 მარტის შემოწმების აქტით ირკვევა, რომ რ. მ-მა არ შეასრულა №000662 მითითებით გათვალისწინებული მოთხოვნები.

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილებით ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის ,,ა” პუნქტის შესაბამისად, რ. მ-ი დაჯარიმდა 10000 ლარით, ქ. თბილისში, ... ქ. №39-ში საცხოვრებელი სახლის უნებართვოდ რეკონსტრუქციისათვის; მასვე დაევალა უნებართვოდ განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის, კერძოდ, მოწყობილი რკინა-ბეტონის კონსტრუქციის დემონტაჟი.

აღნიშნული დადგენილება რ. მ-მა გაასაჩივრა ქ. თბილისის მერიაში, რომლის 2011 წლის 6 ივლისის №1481 განკარგულებით საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ. კერძოდ, ბათილად იქნა ცნობილი ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილების მე-2 პუნქტი (რომლითაც რ. მ-ს დაევალა განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის სარეკონსტრუქციო სამუშაოების დემონტაჟი), ხოლო დანარჩენ ნაწილში ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილება დარჩა ძალაში.

სამართლებრივი: მოსარჩელე მიიჩნევს, რომ მისი დაჯარიმებისას არასწორად იქნა გამოყენებული ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონი; მოპასუხე ადმინისტრაციულ ორგანოს უნდა გამოეყენებინა ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 28-ე და 232-ე მუხლები. ამდენად, ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 96.1, 601.2 მუხლების შესაბამისად უნდა გაუქმდეს გასაჩივრებული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები (იხ. ტ.1; ს.ფ. 1-14).

მოპასუხის შესაგებელი :
ფაქტობრივი: მოპასუხე - ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურმა წარმოდგენილ შესაგებლით სარჩელი არ სცნო.

სამართლებრივი: 2010 წლის 8 აპრილის .,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონით ძალადაკარგულად გამოცხადდა საქართველოს კანონი ,,არქიტექტურულ-სამშენებლო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობის შესახებ”, რომლითაც არ იყო განსაზღვრული სამართალდარღვევის საქმეზე დადგენილების მიღების ვადები. ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონით კი განისაზღვრა სამართალდარღვევის საქმეზე დადგენილების მიღების ვადა - 2 თვე შემოწმების აქტის შედგენიდან. ვინაიდან, ახალმა კანონმა ამომწურავად დაარეგულირა მითითებული ურთიერთობა, აღარ არსებობს კანონის ანალოგიის გამოყენების საფუძველი, ამასთან, არ არსებობს საკანონმდებლო ნორმა, რომელიც ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურს აუკრძალავს არსებულ სამართალდარღვევაზე საქმის წარმოების ხელმეორედ დაწყებას (იხ. ტ.1; ს.ფ. 76-83).

სარჩელი არ სცნო არც ქ. თბილისის მერიამ და მოითხოვა მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის Yთქმა.


საქმის გარემოებები: ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2008 წლის 4 დეკემბრის №00000870 მიწერილობით, რ. მ-ს დაევალა ქ. თბილისში, ... ქ. №39-ში მდებარე საერთო სარგებლობის ეზოში მოწყობილი რკინა-ბეტონის კონსტრუქციისა და შესაბამისი ნებართვის გარეშე ნაწარმოები სამშენებლო სამუშაოების გამოსწორების მიზნით ობიექტის პირვანდელ მდგომარეობაში მოყვანა ან შესაბამისი დოკუმენტაციის წარმოდგენა. დარღვევის გამოსწორების ვადად განესაზღვრა 20 დღე.

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის მიერ 2008 წლის 25 დეკემბერს შედგა №00000870 შემოწმების აქტი, რომლის მიხედვითაც შემოწმებისას გამოვლინდა, რომ რ. მ-მა წარადგინა შესაბამისი დოკუმენტაცია.

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2009 წლის 11 ივნისის №00000870 დადგენილებით რ. მ-ი დაჯარიმდა 15000 ლარით უნებართვო მშენებლობისათვის და 5000 ლარით მიწერილობის შეუსრულებლობისათვის. აღნიშნული დადგენილება რ. მ-მა გაასაჩივრა ქ. თბილისის მერიაში, რომლის 2009 წლის 11 აგვისტოს №1043 განკარგულებით რ. მ-ის საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; ბათილად იქნა ცნობილი ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2009 წლის 11 ივნისის №დ223-09 (00000870) დადგენილება უნებართვო მშენებლობით გამოწვეული სამართალდარღვევისათვის რ. მ-ის 15000 ლარით დაჯარიმების ნაწილში, ხოლო დანარჩენ ნაწილში აღნიშნული დადგენილება დარჩა უცვლელი.

თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2009 წლის 6 ნოემბრის გადაწყვეტილებით რ. მ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილი ძალაში შესვლის დღიდან ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2009 წლის 11 ივნისის №00000870 დადგენილება და ქ. თბილისის მერიის 2009 წლის 11 აგვისტოს №1043 განკარგულების პირველი და მე-3 პუნქტები. აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს ქ. თბილისის მერიამ და ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურმა. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2010 წლის 1 აპრილის განჩინებით სააპელაციო საჩივრები არ დაკმაყოფილდა. მითითებული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ქ. თბილისის მერიამ. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2011 წლის 9 თებერვლის განჩინებით კი ქ. თბილისის მერიის საკასაციო საჩივრი მიჩნეულ იქნა დაუშვებლად.

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 მარტის №000662 მითითებიდან ირკვევა, რომ რ. მ-მა საერთო სარგებლობის ეზოში საცხოვრებელ სახლზე მიაშენა რკინა-ბეტონის კონსტრუქცია შესაბამისი ნებართვის გარეშე და დარღვევის გამოსწორების მიზნით დაევალა მითითების გაცემის მომენტში არსებული სამშენებლო დოკუმენტაციის წარმოდგენა ან ობიექტის პირვანდელ მდგომარეობაში მოყვანა. ამავე მითითებით რ. მ-ს დარღვევის გამოსწორების ვადად განესაზღვრა 15 კალენდარული დღე.

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის მიერ 2011 წლის 21 მარტს შედგენილ იქნა შემოწმების აქტი, რომლის თანახმადაც, რ. მ-მა არ შეასრულა №000662 მითითებით გათვალისწინებული მოთხოვნები.

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილებით რ. მ-ი დაჯარიმდა 10000 ლარით, ქ. თბილისში, ... ქ. №39-ში საცხოვრებელი სახლის უნებართვოდ რეკონსტრუქციისათვის; მასვე დაევალა უნებართვოდ განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის, კერძოდ, მოწყობილი რკინა-ბეტონის კონსტრუქციის დემონტაჟი.
ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის დადგენილება რ. მ-მა გაასაჩივრა ქ. თბილისის მერიაში, რომლის 2011 წლის 6 ივლისის №1481 განკარგულებით მისი საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ. კერძოდ, ბათილად იქნა ცნობილი ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილების მე-2 პუნქტი (რომლითაც რ. მ-ს დაევალა განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის სარეკონსტრუქციო სამუშაოების დემონტაჟი), ხოლო დანარჩენ ნაწილში აღნიშნული დადგენილება დარჩა ძალაში.

მოსარჩელის განმარტებით, კონკრეტულ შემთხვევაში ზედამხედველობის სამსახურის მიერ ადმინისტრაციული წარმოება დაწყებულია იმ სამშენებლო სამართალდარღვევაზე, რომელიც ამავე სამსახურის მიერ გამოვლენილ იქნა 2008 წლის 25 დეკემბერს და რომლის შესახებაც ზედემხედველობის სამსახურის მიერ 2009 წლის 11 ივნისს უკვე მიღებულ იქნა დადგენილება რ. მ-ის დაჯარიმების შესახებ, ხოლო აღნიშნული დადგენილება კი ქ. თბილისის მერიის მიერ ბათილად იქნა ცნობილი 2009 წლის 11 აგვისტოს.

რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება/სარეზოლუციო/:
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2011 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილებით რ. მ-ის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.

სასამართლოს მიერ უდავოდ მიჩნეული ფაქტები:
ქ. თბილიის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2009 წლის 11 ივნისის №00000870 დადგენილებით არქიტექტურულ-სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმეზე, მოქ. რ. მ-ი დაჯარიმდა 15 000 ლარით და 5 000 ლარით მიწერილობის შეუსრულებლობისათვის. ასევე დადგენილია, რომ ქ. თბილისის მერიის 2009 წლის 11 აგვისტოს №1043 განკარგულებით ბათილად იქნა ცნობილი ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2009 წლის 11 ივნისის დადგენილება და შესაბამისად მას არავითარი იურიდიული შედეგი არ მოჰყოლია, ხოლო სამშენებლო სამართალდარღვევა კი რ. მ-ს 2011 წლის 4 მარტის (მითითების შედგენის დროისთვის) მდგომარეობითაც არ გამოუსწორებია, რის შემდეგაც ქ. თბილისის მერიის ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის მიერ 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილებთ რ. მ-ი დაჯარიმდა 10000 ლარით, ქ. თბილისში, ... ქ. №39-ში საცხოვრებელი სახლის უნებართვოდ რეკონსტრუქციისათვის; მასვე დაევალა უნებართვოდ განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის, კერძოდ, მოწყობილი რკინა-ბეტონის კონსტრუქციის დემონტაჟი.

2011 წლის 6 ივლისის №1481 განკარგულებით რ. მ-ის საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; ბათილად იქნა ცნობილი ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილების მე-2 პუნქტი (რომლითაც რ. მ-ს დაევალა განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის სარეკონსტრუქციო სამუშაოების დემონტაჟი), ხოლო დანარჩენ ნაწილში ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილება დარჩა ძალაში.

სასამართლოს მიერ სადავოდ მიჩნეული ფაქტები:
მოსარჩელე მხარემ სადავო გახადა მის მიერ ჩადენილ სამშენებლო სამართალდარღვევასთან მიმართებაში, ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის მიერ ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის” შესახებ კანონის გამოყენების საფუძვლიანობა.

დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების სამართლებრივი შეფასება:
,,მშენებლობის ნებართვის გაცემის წესისა და სანებართვო პირობების შესახებ” საქართველოს მთავრობის 2009 წლის 24 მარტის №57 დადგენილება მოიცავს საქართველოს ტერიტორიაზე მშენებლობის ნებართვასთან დაკავშირებულ საჯარო-სამართლებრივ ურთიერთობათა რეგულირების სფეროს. არეგულირებს საქართველოს ტერიტორიაზე მშენებლობის ნებართვის გაცემის, სანებართვო პირობების შესრულებისა და შენობა-ნაგებობის ვარგისად აღიარების პროცესს. დადგენილების მე-3 მუხლის მე-5 პუნქტის თანახმად, ახალი მშენებლობა არის მშენებლობა, რომელიც ხორციელდება მიწის ნაკვეთის იმ ნაწილში, სადაც არ დგას შენობა-ნაგებობა ან ხდება არსებულის მთლიანად ჩანაცვლება.

,,მშენებლობის ნებართვის გაცემის წესისა და სანებართვო პირობების შესახებ” საქართველოს მთავრობის 2009 წლის 24 მარტის №57 დადგენილების 36-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, მშენებლობის განხორციელების სამართლებრივი საფუძველია კანონმდებლობით, მათ შორის ამ დადგენილებით, განსაზღვრულ შემთხვევებში სათანადო წესით მიღებული მშენებლობის ნებართვა. ამავე მუხლის მე-2 პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტის თანახმად კი მშენებლობის ნებართვა გაიცემა ახალ მშენებლობაზე (მათ შორის მონტაჟზე).

,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის ,,ა” ქვეპუნქტის მიხედვით უნებართვო მშენებლობის, რეკონსტრუქციის ან/და დემონტაჟის წარმოება - მშენებლობის განხორციელების სპეციალური რეჟიმის ზონაში, სადაც დადგენილია მშენებლობის განხორციელების განსაკუთრებული რეჟიმი, ტყის ფონდისა და „წყლის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრულ ტერიტორიებზე, კულტურული მემკვიდრეობის დამცავ ზონებსა და საკურორტო-სარეკრეაციო ზონებში და ქ. თბილისის ტერიტორიაზე – გამოიწვევს დაჯარიმებას 10 000 ლარით.

სასამართლოს შეფასებით, სადავო არ არის ის გარემოება, რომ რ. მ-მა მოახდინა ქ. თბილისში, ... ქ. №39-ში მდებარე საცხოვრებელი სახლის რეკონსტრუქცია, კერძოდ, ხის ბოძები შეცვალა რკინა-ბეტონის ბოძებით, მოხსნა ძველი სახურავი და დაასხა ბეტონი . . ., აღნიშნული კი ,,მშენებელობის ნებართის გაცემის წესისა და სანებართო პირობების შესახებ” საქართველოს მთავრობის 2009 წლის 24 მარტის №57 დადგენილების თანახმად მოიაზრება ახალ მშენებლობად და საჭიროებს შესაბამის ნებართვას. რაც შეეხება მშენებლობის კანონიერების დამადასტურებელ დოკუმენტაციას, აღნიშნული რ. მ-ს არ წარუდგენია, შესაბამისად, ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურმა 2011 წლის 4 აპრილს მიიღო დადგენილება სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმეზე სწორედ ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის ,,ა” პუნქტით გათვალისწინებული დარღვევისათვის.

საქალაქო სასამართლომ განმარტა, რომ ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის კანონისმიერ ვალდებულებას წარმოადგენს სამშენებლო საქმიანობის დადგენილი წესების დარღვევის ფაქტების გამოვლენა, დარღვევით მშენებარე ობიექტების შეჩერება ან/და დემონტაჟი და შესაბამისი საჯარიმო სანქციების გამოყენება. ხოლო ის გარემოება, თუ რა უდევს საფუძვლად ჩადენილ სამართალდარღვევას (ჩადენილი სამართალდარღვევით თავიდან იქნა თუ არა აცილებული საცხოვრებელი სახლის მთლიანად ჩამონგრევა), ამ კონკრეტულ შემთხვევაში არსებითი მნიშვნელობის მქონე ვერ იქნება, მით უფრო მაშინ, როდესაც თავად მოსარჩელე სადავოდ არ ხდის იმ ფაქტობრივ გარემოებას, რომ მის მიერ ადგილი ჰქონდა საცხოვრებელი სახლის უნებართვო რეკონსტრუქციას.


სასამართლოს მიერ სადავოდ მიჩნეული გარემოებების სამართლებრივი შეფასება:
საქალაქო სასამართლოს განმატებით, ქ. თბილისის მერიის 2006 წლის 26 დეკემბრის №22 ბრძანებით დამტკიცდა ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის დებულება, რომლის მე-3 მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტის შესაბამისად, სამსახურის ძირითადი ამოცანაა ზედამხდველობის განხორციელება მშენებარე შენობა-ნაგებობის, წარმოებული სამშენებლო ნაკეთობების, კონსტრუქციების საპროექტო ნორმატიულ და სახელმძღვანელო დოკუმენტაციასთან შესაბამისობის უზრუნველყოფაზე, მშენებელობის დაწყებიდან დასრულებამდე, დადგენილი ორგანიზაციულ-სამართლებრივი წესრიგის შესაბამისობაზე. ამავე მუხლის მე-2 პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტის თანახმად კი საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილ ფარგლებში სამსახურის ფუნქციებია სამშენებლო საქმიანობის დადგენილი წესების დარღვევის ფაქტების გამოვლენა, დარღვევით მშენებარე ობიექტების შეჩერება ან/და დემონტაჟი, საჯარიმო სანქციების გამოყენება.

ზემოაღნიშნული დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების გათვალისწინებით, მიმდინარე არქიტექტურულ-სამშენებლო სამართალდარღვევაზე ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახური უფლებამოსილი იყო ეხელმძღვანელა ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონით და მიეღო გადაწყვეტილება რ. მ-ისათვის კანონით გათვალისწინებული სანქციის დაკისრებაზე.

საქალაქო სასამართლომ არ გაიზიარა მოსარჩელის მოსაზრება სამართალდარღვევის კონკრეტულ დავასთან მიმართებაში ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის გამოყენების თაობაზე, ვინაიდან, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის მე-2 მუხლის თანახმად, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ საქართველოს კანონმდებლობა შედგება ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ ამ კოდექსისა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებისაგან. სასამართლოს განმარტებით, ,,საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებში” მოიაზრება ის აქტები, რომელთა დარღვევისთვისაც პასუხისმგებლობა განსაზღვრულია უშუალოდ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით განსაზღვრული წესითა და სანქციის ფარგლებში.

,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის ,,ს” პუნქტის თანახმად, სამშენებლო სამართალდარღვევა არის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნების დარღვევა ან/და შეუსრულებლობა, რისთვისაც პასუხისმგებლობა განსაზღვრულია ამ კანონით. ამავე მუხლის ,,ტ” პუნქტის თანახმად კი სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმის წარმოება არის სამშენებლო სამართალდარღვევის გამოსწორების ან/და დამრღვევისათვის ამ კანონით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობის დაკისრების მიზნით ჩატარებული საქმის წარმოება.

სამშენებლო სამართალდარღვევისათვის პასუხისმგებლობა და მისი დაკისრების წესი განსაზღვრულია სწორედ ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონით.

,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს მე-13 მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად, სამშენებლო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო სამართალდარღვევის საქმის წარმოებას იწყებს დამრღვევის მიმართ მითითების გაცემით, ამავე მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად კი მითითებით განსაზღვრული ვადის გასვლის შემდეგ სამშენებლო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო ამოწმებს დამრღვევს, რაზედაც დგება შემოწმების აქტი. შემოწმების აქტში აისახება მშენებარე ობიექტის ფაქტობრივი მდგომარეობა მითითების პირობებთან მიმართებით, კერძოდ: ა)მითითება შესრულდა; ბ)მითითება არ შესრულდა; გ)მითითება არადროულად სრულდება.

საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 38-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, ადმინისტრაციული სახდელი შეიძლება დაედოს არა უგვიანეს 2 თვისა სამართალდარღვევის ჩადენის დღიდან, ხოლო როცა სამართალდარღვევა დენადია – არა უგვიანეს 2 თვისა მისი გამოვლენის დღიდან. ხოლო ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-13 მუხლი კი თავის მხრივ განსაზღვრავს სპეციალურ ვადას, რომლის განმავლობაშიც მიღებული უნდა იქნეს დადგენილება, კერძოდ მე-10 პუნქტის თანახმად, შემოწმების აქტის შედგენიდან 2 თვის ვადაში სამშენებლო საქმიანობაზე ზედამხედველობის ორგანო ვალდებულია სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმეზე მიიღოს დადგენილება.
K
სასამართლოს განმარტებით, კონკრეტულ შემთხვევაში, მოპასუხე ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის მიერ ზემოაღნიშნული კანონის მოთხოვნები სრულად იქნა განხორციელებული, კერძოდ, მოქალაქე რ. მ-ის მიმართ მითითება შედგა 2011 წლის 4 მარტს, რომლითაც მას დარღვევის გამოსწორების ვადად განესაზღვრა 15 კალენდარული დღე; შემოწმების აქტი შედგენილი იქნა 2011 წლის 21 მარტს; ხოლო დადგენილება სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმეზე კი გამოცემული იქნა 2011 წლის 4 აპრილს, ანუ კანონით დადგენილ 2 თვიან ვადაში.
ამასთან, ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონი ასევე განსაზღვრავს საქმის წარმოების შეწყვეტის საფუძველებს, კერძოდ, მე-13 მუხლის მე-8 პუნქტის თანახმად, სამშენებლო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო იღებს დადგენილებას სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, თუ: ა)დარღვევები გამოსწორებულია და მითითება შესრულდა; ბ)საქმის განხილვისას გამოვლინდა სამშენებლო სამართალდარღვევის გამომრიცხავი გარემოებები; გ)პროექტის შემთანხმებელმა და მშენებლობის ნებართვის გამცემმა ორგანომ მიიღო გადაწყვეტილება ობიექტის ლეგალიზების შესახებ; დ)არ არსებობს ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული დადგენილების მიღების საფუძველი.

აღნიშნულიდან გამომიდნარე, საქალაქო სასამართლოს განმარტებით, ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონი არის სპეციალური კანონი და იგი საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსისაგან განსხვავებულ წესს ადგენს როგორც სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმის წარმოებისას, ასევე, გარკვეული გარემოებების არსებობისას სამართალდარღვევის საქმის წარმოების შეწყვეტისთვისაც.

კონკრეტულ შემთხვევაში დებულებაში არსებული ჩანაწერი იმის თაობაზე, რომ ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახური ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონთან ერთად ხელმძღვანელობს საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით, ვერ იქნება გაგებული ისე, რომ ადმინისტრაციული ორგანო ყველა შემთხვევაში, მიუხედავად იმისა ესა თუ ის საკითხი კონკრეტულად მოწესრიგებულია თუ არა ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონით, უპირობოდ იყენებს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსს (იხ. ტ.1;. ს.ფ. 230-243).
სასამართლოს მიერ თავისი ინიციატივით მოპოვებული და დადგენილი ფაქტების შეფასება:
სასამართლოს თავისი ინიციატივით არ მოუპოვებია ფაქტები.

სასამართლოს დასკვნები _ საქმის მასალების გაცნობის, მხარის ახსნა-განმარტებების მოსმენის, სარჩელის ფაქტობრივი და სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმებისა და საქმეში არსებულ მტკიცებულებათა სამართლებრივი შეფასების შედეგად სასამართლო მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ რ. მ-ის სარჩელი არ უნდა დაკმაყოფილდეს.

აპელანტი: რ. მ-ი

მოწინააღმდეგე მხარეები (მოპასუხე): ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახური; ქ. თბილისის მერია

აპელაციის საგანი და მოცულობა /ფარგლები/
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2011 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილება.

აპელაციის მოტივები:
ფაქტობრივი: აპელანტის განმარტებით, სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა და ამასთან, არასწორად განმარტა იგი. სასამართლომ სრულად გამოიკვლია საქმეში არსებული მასალები, თუმცა აღნიშნული საქმის მასალებით დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს არ მისცა სათანადო სამართლებრივი შეაფასება.

სამართლებრივი: აპელანტის მოსაზრებით, ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონში არ არის მითითებული სამართალდარღვევის გამოვლენიდან თუ რა ვადაში უნდა იქნეს გამოტანილი დადგენილება სანქციის გამოყენების შესახებ. ასეთი ვადები გათვალისწინებულია საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით, შესაბამისად, მოცემულ შემთხვევაში გამოყენებული უნდა იქნეს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 38-ე და 232-ე მუხლები.

აპელანტის განმარტებით, 2004 წელს ჩადენილი სამშენებლო სამართალდარღვევის გამო იგი პირველად დაჯარიმდა 2009 წლის 11 ივნისის დადგენილებით, ხოლო ამავე წლის 11 აგვისტოს, აღნიშნული დადგენილება გაუქმებულ იქნა სამშენებლო სამართალდარღვევისათვის დაჯარიმების ნაწილში. ფაქტობრივად ითვლება, რომ ზედამხედველობის სამსახურის მიერ ამ დროისათვის უკვე გამოვლენილია სამშენებლო სამართალდარღვევა, შესაბამისად, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის ზემოაღნიშნული მუხლიდან გამომდინარე, ზედამხედველობის სამსახური უფლებამოსილი იყო აპელანტის დაჯარიმების შესახებ დადგენილება მიეღო არა უგვიანეს 2009 წლის 11 ოქტომბრისა, ანუ ქ. თბილისის მერიის მიერ 2009 წლის 11 ივნისის დადგენილების ნაწილობრივ ბათილად ცნობიდან 2 თვის განმავლობაში. ზედამხედველობის სამსახურმა კი კანონით მინიჭებული უფლებამოსილება გამოიყენა მხოლოდ 2011 წლის 4 მარტს, როდესაც აპელანტის მიმართ მითითების გაცემით დაიწყო სამართალდარღვევის საქმის წარმოება. ეს კი ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 232.7 მუხლის მიხედვით დაწყებული საქმის შეწყვეტის საფუძველია.

ამასთან, ზედამხედველობის სამსახურის დებულების 3.2 მუხლის ,,ი” ქვეპუნქტის თანახმად, საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილ ფარგლებში ზედამხედველობის სამსახურის ფუნქციაა საკუთარი უფლებამოსილების ფარგლებში დამრღვევი ფიზიკური პირის მიმართ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსითა და ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონით დადგენილი ზომების განხორციელება. აპელანტის მოსაზრებით, ზედამხედველობის სამსახური მიღებული დადგენილებით გასცდა საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილ ფარგლებს, იგი არ იყო უფლებამოსილი მიეღო სადავო დადგენილება აპელანტის დაჯარიმებისა და კონსტრუქციის დემონტაჟის შესახებ.

აპელანტის განმარტებით, არამართებულია ადმინისტრაციული ორგანოს პოზიცია იმის შესახებ, რომ თურმე ,,არქიტექტურულ-სამშენებლო საქმიანობაზე ზედამხედველობის შესახებ” კანონში არ არსებობდა აღნიშნული საკითხების მარეგულირებელი ნორმები. პირიქით, აღნიშნული კანონი პროცედურულად სწორედ ისე არეგულირებდა დადგენილების მიღების წესს, როგორც დღეს მოქმედი კანონმდებლობა, იმ განსხვავებით, რომ ძალადაკარგულ კანონში არ იყო დაკონკრეტებული დადგენილების გამოცემის ვადა. თუმცა, ამ შემთხვევაში, დადგენილების გამოცემის წესი რეგულირდებოდა ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით.

აპელანტის მითითებით, იმის გამო, რომ მის მიერ განხორციელებული ქმედებით თავიდან იქნა აცილებული საცხოვრებელი სახლის მთლიანად ჩამონგრევა, ადმინისტრაციულმა ორგანოებმა მიღებული გადაწყვეტილებით უგულებელყვეს კანონით მათთვის მინიჭებული უფლებამოსილება შეეფასებინათ მომეტებული საფრთხე, სამართალდარღვევის სიმძიმე და პირდაპირ კანონის ნორმათა მითითებით, უნებართვო მშენებლობისთვის დააჯარიმეს.

აპელანტის მოსაზრებით, ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონით დარეგულირდა მხოლოდ ის გარემოება, უფლებამოსილმა ორგანომ თუ რა ვადაში უნდა გამოსცეს სამართალდარღვევის ფაქტთან დაკავშირებით დადგენილება შემოწმების აქტის შედგენის შემდგომ.

უდავო ფაქტობრივ გარემოებად არის დადგენილი, რომ აპელანტმა მიწისძვრის შედეგად დაზიანებული საცხოვრებელი სახლის გამაგრებითი სამუშაოები განახორციელა 2004 წელს, ხოლო აღნიშნული ქმედება ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გამოვლინდა 2008 წლის დეკემბერში. შესაბამისად, აპელანტის მოსაზრებით, მან პასუხი უნდა აგოს არა ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონით, არამედ ,,არქიტექტურულ-სამშენებლო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობის შესახებ” კანონის შესაბამისად (იხ. ტ.2; ს.ფ. 248-260).

სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება /სარეზოლუციო/:
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2011 წლის 16 ნოემბრის განჩინებით რ. მ-ის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2011 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება.

აპელაციის მოტივების არგაზიარების თაობაზე სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობა:
სააპელაციო სასამართლოს შეფასებით ქ. თბილისის მერიის 2009 წლის 11 აგვისტოს №1043 განკარგულებით ბათილად იქნა ცნობილი ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2009 წლის 11 ივნისის დადგენილება უნებართვო მშენებლობით გამოწვეული სამართალდარღვევისათვის რ. მ-ის 15 000 ლარით დაჯარიმების ნაწილში და შესაბამისად მას არავითარი იურიდიული შედეგი არ მოყოლია, ხოლო სამშენებლო სამართალდარღვევა კი რ. მ-ს 2011 წლის 4 მარტის (მითითების შედგენის დროისთვის) მდგომარეობითაც არ გამოუსწორებია.

სამართალდარღვევის საქმეზე დადგენილების გამოცემის ვადასთან დაკავშირებით სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ სამშენებლო სამართალდარღვევისათვის პასუხისმგებლობა და მისი დაკისრების წესი განსაზღვრულია ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონით. აღნიშნული კანონი განსაზღვრავს სპეციალურ ვადას, რომლის განმავლობაშიც მიღებული უნდა იქნეს დადგენილება. აღნიშნული კანონის მე-13 მუხლის მე-2, მე-3 და მე-10 პუნქტების თანახმად, სამშენებლო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო სამართალდარღვევის საქმის წარმოებას იწყებს დამრღვევის მიმართ მითითების გაცემით, გარდა ამ მუხლის მე-19 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. მითითებით განსაზღვრული ვადის გასვლის შემდეგ სამშენებლო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო ამოწმებს დამრღვევს, რაზედაც დგება შემოწმების აქტი. შემოწმების აქტის შედგენიდან 2 თვის ვადაში სამშენებლო საქმიანობაზე ზედამხედველობის ორგანო ვალდებულია სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმეზე მიიღოს დადგენილება. საქმის განმხილველი თანამდებობის პირი უფლებამოსილია მოტივირებული საფუძვლით გააგრძელოს მისი განხილვის ვადა. საქმის განხილვის ვადა შეიძლება გაგრძელდეს არა უმეტეს 2 თვით. დამრღვევს უწყებით უნდა ეცნობოს საქმის განხილვის ადგილი, თარიღი, დრო და საქმის განმხილველი თანამდებობის პირის ვინაობა.

,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონი ასევე განსაზღვრავს საქმის წარმოების შეწყვეტის საფუძველებს, კერძოდ - მე-13 მუხლის მე-8 პუნქტის თანახმად, სამშენებლო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო იღებს დადგენილებას სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, თუ: ა)დარღვევები გამოსწორებულია და მითითება შესრულდა; ბ)საქმის განხილვისას გამოვლინდა სამშენებლო სამართალდარღვევის გამომრიცხავი გარემოებები; გ)პროექტის შემთანხმებელმა და მშენებლობის ნებართვის გამცემმა ორგანომ მიიღო გადაწყვეტილება ობიექტის ლეგალიზების შესახებ; დ)არ არსებობს ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული დადგენილების მიღების საფუძველი.

ამდენად, სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონი სპეციალური კანონია და იგი ადგენს როგორც სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმის წარმოების, ასევე, სამშენებლო სამართალდარღვევის საქმის წარმოების შეწყვეტის წესს, ხოლო ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსი გამოყენებული უნდა იქნეს იმ გარემოებებთან მიმართებაში, რასაც კონკრეტულად არ ადგენს ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონი, რასაც მოცემულ შემთხვევაში ადგილი არ აქვს (იხ. ტ.2; ს.ფ. 40-54).

კასატორი: რ. მ-ი
წარმომადგენელი: რ. მ-ული

მოწინააღმდეგე მხარე: ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახური; ქ. თბილისის მერია

კასაციის საგანი და მოცულობა /ფარგლები/ :
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2011 წლის 16 ნოემბრის განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით რ. მ-ის სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილება.

კასაციის მოტივები: სამართლებრივი :
პროცესუალური: კასატორის მითითებით გადაწყვეტილება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული. გადაწყვეტილების დასაბუთება იმდენად არასრულია, რომ მისი სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება შეუძლებელია. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 394-ე მუხლის ,,ე” და ,,ე1” ქვეპუნქტების შესაბამისად.

მატერიალური: ზედამხედველობის სამსახურმა წარმოება დაიწყო იმ სამშენებლო სამართალდარღვევაზე, რომელიც ამავე სამსახურმა გამოავლინა 2008 წლის 25 დეკემბერს და რომლის შესახებაც ზედამხედველობის სამსახურს 2009 წლის 11 ივნისს უკვე ჰქონდა მიღებული დადგენილება დაჯარიმების შესახებ. აღნიშნული დადგენილება კი ქ. თბილისის მერიის მიერ ამ ნაწილში ბათილად იქნა ცნობილი 2009 წლის 11 აგვისტოს.

კასატორის განმარტებით, ქ. თბილისის მერიის 2006 წლის 26 სექტემბრის ¹22 ბრძანებით დამტკიცებული ,,ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის დებულების” 1.3 მუხლით სამსახური თავის საქმიანობაში სხვა საკანონმდებლო აქტებთან ერთად ხელმძღვანელობს ,,საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით”. ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონში არ არის მითითებული სამართალდარღვევის გამოვლენიდან რა ვადაში უნდა იქნეს გამოტანილი დადგენილება სანქციის გამოყენების შესახებ. მოცემულ შემთხვევაში გამოყენებულ უნდა იქნეს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 38-ე და 232-ე მუხლები, რომელთა საფუძველზეც ზედამხედველობის სამსახური უფლებამოსილი იყო დაჯარიმების შესახებ დადგენილება მიეღო არა უგვიანეს 2009 წლის 11 ოქტომბრისა.

კასატორის მითითებით, როგორც ადმინისტრაციული ორგანო, ასევე, სასამართლო არასწორად ავლებს პარალელს ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონისა და ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით გათვალისწინებულ ნორმებს შორის.

,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონით გათვალისწინებული სამართალდარღვევის საქმეზე დადგენილების გამოცემის ვადის დაკონკრეტება ეხება მხოლოდ ადმინისტრაციული აქტის გამოცემის ვადას შემოწმების აქტის შედგენიდან და არა სამართალდარღვევის გამოვლენიდან.

კასატორის მიერ დაზიანებული საცხოვრებელი სახლის გამაგრებითი სამუშაოები განხორციელდა 2004 წელს, ხოლო აღნიშნული ქმედება ადმინისტრაციული ორგანომ გამოავლინა 2008 წლის დეკემბერს. მოქმედ კანონმდებლობას ეწინააღმდეგება მოპასუხეთა არგუმენტი იმის შესახებ, რომ ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონმა ახლებურად დაარეგულირა სამართალდარღვევის დაჯარიმების თაობაზე დადგენილების გამოცემის წესი და აქედან გამომდინარე, ადმინისტრაციულ ორგანოს მიენიჭა უფლებამოსილება უკვე დაჯარიმებული პირის მიმართ ხელახლა დაიწყოს წარმოება, პირის პირველი დაჯარიმებიდან თითქმის 1 წლის შემდეგ, ვინაიდან საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის მე-10, 33-ე და 22-ე მუხლები განსხვავებულ რეგლამენტირებას ახდენენ (იხ. ტ.2; ს.ფ. 64-75).

თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურმა საკასაციო შესაგებლით მოითხოვა საკასაციო საჩივრის დაუშვებლად ცნობა.

საკასაციო სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის პროცესუალური წინამძღვრები: (სასკ 34.3 მ.)

საკასაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ კასატორის რ. მ-ის საკასაციო საჩივარი შეიცავს მითითებებს ადმინისტრაციულ საპროცესო კოდექსის 34.3 მუხლით, კერძოდ „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საფუძვლის თაობაზე. სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმე განხილულია მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით, რომელსაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე.


ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლო კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობით საქმის მასალების შესწავლის, საკასაციო საჩივრის მოტივების საფუძვლიანობის, მხარეთა ახსნა-განმარტებების მოსმენისა და გასაჩივრებული განჩინების დასაბუთებულობა-კანონიერების შემოწმების შედეგად მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ რ. მ-ის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2011 წლის 16 ნოემბრის განჩინება და საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც რ. მ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდება ნაწილობრივ; სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად უნდა იქნეს ცნობილი ქ. თბილისის მერიის 2011 წლის 6 ივლისის ¹1481 განკარგულება გასაჩივრებულ ნაწილში და ქ. თბილისის მერიას უნდა დაევალოს კანონით დადგენილ ვადაში ახალი ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა შემდეგ გარემოებათა გამო:

საქმის მასალებით დადგენილია: ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 მარტის №000662 მითითებიდან ირკვევა, რომ რ. მ-მა საერთო სარგებლობის ეზოში საცხოვრებელ სახლზე მიაშენა რკინა-ბეტონის კონსტრუქცია შესაბამისი ნებართვის გარეშე და დარღვევის გამოსწორების მიზნით დაევალა მითითების გაცემის მომენტში არსებული სამშენებლო დოკუმენტაციის წარდგენა ან ობიექტის პირვანდელ მდგომარეობაში მოყვანა. ამავე მითითებით რ. მ-ს დარღვევის გამოსწორების ვადად განესაზღვრა 15 კალენდარული დღე (იხ. ს.ფ. 17-20; ტ.1).

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის მიერ 2011 წლის 21 მარტს შედგენილ იქნა შემოწმების აქტი, რომლის თანახმადაც, რ. მ-მა არ შეასრულა №000662 მითითებით გათვალისწინებული მოთხოვნები.

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილებით რ. მ-ი დაჯარიმდა 10000 ლარით, ქ. თბილისში, ... ქ. №39-ში საცხოვრებელი სახლის უნებართვოდ რეკონსტრუქციისათვის; მასვე დაევალა უნებართვოდ განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის, კერძოდ, მოწყობილი რკინა-ბეტონის კონსტრუქციის დემონტაჟი (იხ. ს.ფ. 17-20; ტ.1).

ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის დადგენილება რ. მ-მა გაასაჩივრა ქ. თბილისის მერიაში, რომლის 2011 წლის 6 ივლისის №1481 განკარგულებით მისი საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ, კერძოდ, ბათილად იქნა ცნობილი ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილების მე-2 პუნქტი (რომლითაც რ. მ-ს დაევალა განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის სარეკონსტრუქციო სამუშაოების დემონტაჟი), ხოლო დანარჩენ ნაწილში აღნიშნული დადგენილება დარჩა ძალაში (იხ. ს.ფ. 21-28; ტ.1).

საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობა განმარტავს, რომ საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის მე-2 მუხლის შესაბამისად, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ საქართველოს კანონმდებლობა შედგება ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ ამ კოდექსისა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებისაგან. ამავე კოდექსის მე-8 მუხლის თანახმად, არავის არ შეიძლება შეეფარდოს ზემოქმედების ზომა ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის გამო, თუ არა კანონმდებლობით დადგენილ საფუძველზე და წესით. ამავე ნორმის თანახმად, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქმეებს აწარმოებენ კანონიერების მკაცრი დაცვის საფუძველზე. საამისოდ უფლებამოსილი ორგანოები და თანამდებობის პირნი ადმინისტრაციული ზემოქმედების ზომებს შეუფარდებენ თავიანთი კომპეტენციის ფარგლებში, კანონმდებლობის ზუსტი შესაბამისობით. სამართალდარღვევათა კოდექსის მე-10 მუხლი განსაზღვრავს, რომ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევად (გადაცდომად) ჩაითვლება სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი წესრიგის, საკუთრების, მოქალაქეთა უფლებებისა და თავისუფლებების, მმართველობის დადგენილი წესის ხელმყოფი მართლსაწინააღმდეგო, ბრალეული (განზრახი ან გაუფრთხილებელი) მოქმედება ან უმოქმედობა, რომლისთვისაც კანონმდებლობით გათვალისწინებულია ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობა. ამავე კოდექსის 33-ე მუხლის პირველი ნაწილი კი მოითხოვს, რომ ადმინისტრაციული სამართალდარღვევისათვის პირს სახდელი დაედოს იმ ნორმატიული აქტით დაწესებულ ფარგლებში, რომელიც ითვალისწინებს პასუხისმგებლობას ადმინისტრაციული სამართალდარღვევისათვის ამ კოდექსის და ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ სხვა აქტების ზუსტი შესაბამისობით. ამდენად, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის ზოგადი მუხლები ადგენენ ადმინისტრაციული გადაცდომისათვის კანონით გათვალისწინებული სანქციის გამოყენების საერთო წესს.

საკასაციო სასამართლო ყურადღებას ამახვილებს იმ გარემოებაზე, რომ კასატორი სადავოდ არ ხდის სამართალდარღვევის არსებობის ფაქტს, ანუ უდავოა ის გარემოება, რომ რ. მ-ის მიერ წარმოებული სარეკონსტრუქციო სამუშაოები განხორციელებულია კანონის მოთხოვნათა დარღვევით, კერძოდ, დარღვეულია სადავო აქტების გამოცემის დროს მოქმედი ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონი, რომლის მე-3 მუხლის ,,ს” პუნქტის თანახმად, სამშენებლო სამართალდარღვევა წარმოადგენს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნების დარღვევას ან/და შეუსრულებლობას, რისთვისაც პასუხისმგებლობა განსაზღვრულია ამ კანონით. ამავე კანონის პირველი მუხლის ,,ვ” ქვეპუნქტის შესაბამისად, ამ კანონის მიზანია ტექნიკური ბარიერებისა და რისკების გათვალისწინებით სამშენებლო ტექნიკური რეგლამენტებითა და საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნათა სრული დაცვით სამშენებლო საქმიანობის განხორციელების უზრუნველყოფა. აღნიშნულიდან გამომდინარე ცხადია, რომ ზედამხედველობის სამსახურის ერთ-ერთი მთავარი ფუნქციაა გამოავლინოს და აღკვეთოს კანონის მოთხოვნათა დარღვევით წარმოებული მშენებლობები. მოცემულ შემთხვევაში დავას არ იწვევს ის ფაქტი, რომ რ. მ-ის მიერ ... ქ. №39-ში მდებარე საერთო სარგებლობის ეზოში მოწყობილი რკინა-ბეტონის კონსტრუქცია წარმოებულია შესაბამისი არქიტექტურული პროექტისა და სამშენებლო ნებართვის გარეშე.

საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობა ვერ გაიზიარებს კასატორის მოსაზრებას გასაჩივრებულ ნაწილში ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილების უკანონობასთან დაკავშირებით და მიუთითებს, რომ აღნიშნულ ნაწილში უსაფუძვლოა კასატორის მოთხოვნა. საკასაციო სასამართლო კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობით მიიჩნევს, რომ არ არსებობს გასაჩივრებულ ნაწილში აღნიშნული დადგენილების ბათილად ცნობის სამართლებრივი საფუძველი. გასაჩივრებულ ნაწილში ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილება შეესაბამება აქტის გამოცემის დროს მოქმედი ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის მოთხოვნებს. ამასთან, არ არის დარღვეული აქტის მომზადებისა და გამოცემის წესი. სადავო აქტების გამოცემის დროს მოქმედი ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის მიხედვით, ზედამხედველობის სამსახური უფლებამოსილი იყო სადავო სამართალდარღვევასთან დაკავშირებით განეხორციელებინა შემოწმება და მიეღო გადაწყვეტილება მოსარჩელის დაჯარიმებასთან დაკავშირებით. საკასაციო სასამართლო კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობით მიუთითებს, რომ სახეზეა რ. მ-ის დაჯარიმების საფუძველი – კერძოდ, უდავოა რ. მ-ის მიერ სამართალდარღვევის ჩადენის ფაქტი, ამასთან, დავას არც ის გარემოება იწვევს, რომ დღეის მდგომარეობითაც სახეზეა სამართალდარღვევა. რ. მ-ს ქ. თბილისის მერიის 2009 წლის 11 აგვისტოს ¹1043 განკარგულების ბათილად ცნობის შემდეგაც 2011 წლის 4 მარტის მდგომარეობითაც არ გამოუსწორებია სამართალდარღვევა, რის გამოც ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 მარტის №000662 მითითების შეუსრულებლობის გამო ზედამხედველობის სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილებით რ. მ-ი დაჯარიმდა 10000 ლარით, ქ. თბილისში, ... ქ. №39-ში საცხოვრებელი სახლის უნებართვოდ რეკონსტრუქციისათვის; მასვე დაევალა უნებართვოდ განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის, კერძოდ, მოწყობილი რკინა-ბეტონის კონსტრუქციის დემონტაჟი.

ამდენად, არ დასტურდება სადავო სამართალდარღვევის ფაქტთან დაკავშირებით დაწყებული ადმინისტრაციული წარმოების უკანონობა; ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურს გააჩნია კანონისმიერი ვალდებულება შესაბამისი რეაგირება მოახდინოს მასზე და მიიღოს სათანადო გადაწყვეტილება. რ. მ-ს არ გააჩნდა სამშენებლო სამუშაოების განხორციელების ნებართვა, ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ განსაზღვრულ ვადაში არ იქნა აღმოფხვრილი მიწერილობით განსაზღვრული მოთხოვნები, შესაბამისად, არსებობდა სამართალდამრღვევის დაჯარიმების საფუძველი. ჩადენილი სამართალდარღვევის გამოსწორების ვალდებულებას კი რ. მ-ს კანონმდებლობა თავისთავად აკისრებდა.

ამასთან, საკასაციო სასამართლო კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობით ვერ გაიზიარებს კასატორის მოსაზრებას იმასთან დაკავშირებით, რომ ზედამხედველობის სამსახური, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 38-ე და 232-ე მუხლების შესაბამისად, არ იყო უფლებამოსილი დაეჯარიმებინა რ. მ-ი. კასატორის მითითებით, აღნიშნული მუხლების საფუძველზე ზედამხედველობის სამსახურს შეეძლო რ. მ-ის დაჯარიმების შესახებ დადგენილება მიეღო არა უგვიანეს 2009 წლის 11 ოქტომბრისა (ვინაიდან, ქ. თბილისის მერიამ 2009 წლის 11 აგვისტოს განკარგულებით ნაწილობრივ ბათილად სცნო ზედამხედველობის სამსახურის დადგენილება; ხოლო კასატორის მოსაზრებით, ზედამხედველობის სამსახურს მისი დაჯარიმების უფლებამოსილება დადგენილების ნაწილობრივ ბათილად ცნობიდან 2 თვის ვადაში გააჩნდა).
საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2009 წლის 11 ივნისის დადგენილება და ქ. თბილისის მერიის 2009 წლის 11 აგვისტოს განკარგულება რ. მ-მა გაასაჩივრა სასამართლო წესით, ხოლო სასამართლომ აღნიშნული აქტები ბათილად სცნო პროცედურული დარღვევების გამო.

საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობა მიუთითებს, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 182-ე მუხლის თანახმად, დაუშვებელია ერთი და იგივე საკითხთან დაკავშირებით მიმდინარეობდეს წარმოება როგორც სასამართლოში, ასევე, ადმინისტრაციულ ორგანოში. ამდენად, უსაფუძვლოა კასატორის მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ ზედამხედველობის სამსახურს მისი დაჯარიმების უფლებამოსილება დადგენილების ნაწილობრივ ბათილად ცნობიდან 2 თვის ვადაში გააჩნდა. საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2009 წლის 11 ივნისის დადგენილებისა და ქ. თბილისის მერიის 2009 წლის 11 აგვისტოს განკარგულების კანონიერების თაობაზე საბოლოო შედეგი საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2011 წლის 9 თებერვლის განჩინებით დადგა, ხოლო ზედამხედველობის სამსახურმა ადმინისტრაციული წარმოება 2011 წლის 4 მარტს დაიწყო (4 მარტის მითითება და 21 მარტის შემოწმების აქტი) და დადგენილება 2011 წლის 4 აპრილს მიიღო.

საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობა განმარტავს, რომ კანონმდებლობა ზედამხედველობის სამსახურს არ უკრძალავს და არც რაიმე შეზღუდვას (ვადას) უდგენს სამართალდარღვევასთან დაკავშირებით ხელმეორედ დაიწყოს საქმის წარმოება იმ პირობებში, როდესაც პროცედურული დარღვევების გამო გაუქმებულია ძველი დადგენილება და ამასთან, როდესაც სამართალდარღვევა არ გამოსწორებულა და იგი კვლავ სახეზეა.

ამასთან, საკასაციო სასამართლო კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობით მიიჩნევს, რომ ადგილი არ აქვს ერთი და იგივე სამართალდარღვევისთვის ორჯერ დაჯარიმების შემთხვევას. საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ უნებართვო მშენებლობა თავისი ბუნებით წარმოადგენს დენად სამართალდარღვევას. იგი უწყვეტად გრძელდება დროში და ითვლება დენადად მანამ, სანამ არ მოხდება მისი აღმოფხვრა, სამართლებრივ ჩარჩოებში მოქცევა. განსახილველ შემთხვევაში სადავო მშენებლობით, ვიდრე იგი არ აღმოიფხვრება, უწყვეტად ირღვევა შესაბამისი კანონმდებლობა და გაგრძელდება მანამ, სანამ სახეზე იქნება სამართალდარღვევა. საკასაციო სასამართლო კასატორს განუმარტავს, რომ ზედამხედველობის სამსახურის მიერ ახალი ადმინისტრაციული წარმოების დაწყებისას რ. მ-ის დაჯარიმების შესახებ 2009 წლის 11 ივნისის დადგენილება გაუქმებული იყო პროცედურული დარღვევების გამო და მას სამართლებრივი შედეგი არ მოჰყოლია.

საკასაციო სასამართლო კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობით განმარტავს, რომ იმ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობა, რომელიც გამოცემული იყო ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ფაქტზე, არ ათავისუფლებს პირს დაიცვას კანონის მოთხოვნები, მოცემულ შემთხვევაში კი კანონთან შესაბამისობაში მოიყვანოს წარმოებული მშენებლობა. მართალია, სასამართლომ ბათილად სცნო 2009 წლის 11 ივნისის დადგენილება რ. მ-ის დაჯარიმების შესახებ, მაგრამ გასათვალისწინებელია, რომ ამის საფუძველი გახდა დადგენილების გამოცემა პროცედურული დარღვევების გამო, ხოლო სამართალდარღვევა - უკანონო მშენებლობის სახით დარჩა სახეზე. შესაბამისად, რ. მ-ი ვალდებული იყო დაეცვა კანონის მოთხოვნები და კანონთან შესაბამისობაში მოეყვანა წარმოებული მშენებლობა, რაც მის მიერ არ განხორციელდა. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ზედამხედველობის სამსახურმა სადავო აქტის გამოცემისას სწორად იხელმძღვანელა ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონით.

ამასთან, საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობა მიუთითებს, რომ ქ. თბილისის მერიის 2011 წლის 6 ივლისის №1481 განკარგულებით რ. მ-ის საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ, კერძოდ, ბათილად იქნა ცნობილი ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილების მე-2 პუნქტი (რომლითაც რ. მ-ს დაევალა განხორციელებული საცხოვრებელი სახლის სარეკონსტრუქციო სამუშაოების დემონტაჟი), ხოლო დანარჩენ ნაწილში ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის 2011 წლის 4 აპრილის №000662 დადგენილება დარჩა ძალაში (იხ. ს.ფ. 21-28; ტ.1). აქვე საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ დემონტაჟის გაუქმების ნაწილში აღნიშნული ქ. თბილისის მერიის განკარგულება არ გასაჩივრებულა.

საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობა მიიჩნევს, რომ ზემდგომი ადმინისტრაციული ორგანოს - თბილისის მერიის ადმინისტრაციულ საჩივართან დაკავშირებით გამოცემული აქტი თავისი შინაარსით წინააღმდეგობრივია და არ ემყარება საქმის გარემოებების ყოველმხრივი და ობიექტური გამოკვლევის საფუძველზე ჩამოყალიბებულ დასკვნას, კერძოდ, 1. ზემდგომმა ადმინისტრაციულმა ორგანომ გააუქმა ქვემდგომი ადმინისტრაციული ორგანოს გადაწყვეტილება ნაგებობის დემონტაჟის ნაწილში, თუმცა, ამავდროულად, 2. უცვლელად დატოვა სადავო ადმინისტრაციული აქტი ადრესატის დაჯარიმების ნაწილში. ქ. თბილისის მერია პირველ შემთხვევაში ხელმძღვანელობდა არა კანონიერების, არამედ მიზანშეწონილობის პრინციპით - ,,დემონტაჟის შეუძლებლობა”, ხოლო მეორე შემთხვევაში – კანონიერების პრინციპით, კონკრეტულად, ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” კანონზე დაყრდნობით, თუმცა ქ. თბილისის მერიას მოცემული გადაწყვეტილების მიღებისას არ უმსჯელია და არ შეუფასებია საკითხის ამგვარი გადაწყვეტის ფაქტობრივი და სამართლებრივი შედეგები.

საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ თბილისის მერია, როგორც ადმინისტრაციული საჩივრის განმხილველი ზემდგომი ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებული იყო გასაჩივრებული აქტის გამოცემისას ობიექტურად შეეფასებინა საქმის გარემოებები, ხოლო მიღებული გადაწყვეტილება ფაქტობრივი და სამართლებრივი თვალისაზრისით დაესაბუთებინა.

მოცემულ შემთხვევაში, თბილისის მერიამ სადავო აქტით პრაქტიკულად დაუშვა შემდეგი სამართლებრივი შედეგი: უნებართვო ნაგებობის დემონტაჟი უკანონო და მიზანშეუწონელია, თუმცა ნაგებობა უკანონოა და წარმოადგენს სამართალდარღვევას. ამასთან, მერიამ არავითარი ზომები არ განსაზღვრა ნაგებობის სამართლებრივი სტატუსის გამოსასწორებლად, რა პირობებშიც ნაგებობა მუდმივად დაექვემდებარება სამართლებრივ კონტროლს შესაბამისი სამსახურის მხრიდან, როგორც დენადი სამართალდარღვევა. საკითხის ამგვარი გადაწყვეტა, ამგვარი შედეგი, მესაკუთრეს აყენებს დილემის წინაშე: მას არ აქვს უფლება მოახდინოს უნებართვო ნაგებობის დემონტაჟი ანუ გამოასწოროს სამართალდარღვევა, შესაბამისად იგი ხდება ქრონიკული სამართალდამრღვევი და არაერთგზის დაჯარიმებული ერთი და იგივე სამართალდარღვევისათვის.

ამასთან, საკასაციო სასამართლო ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ მართალია კანონმდებლობა ადმინისტრაციულ ორგანოს ანიჭებს უფლებამოსილებას დადგენილება გამოსცეს მხოლოდ სამართალდარღვევის შესახებ (“ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის 13.6. “ა”), მაგრამ უნდა აღინიშნოს, რომ დაჯარიმება სამართალდამრღვევს არ ათავისუფლებს სამართალდარღვევის აღმოფხვრის ვალდებულებისაგან. საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ რ. მ-ს სამართალდარღვევის გამოსწორება შეეძლო არა მხოლოდ დემონტაჟის გზით, არამედ, უკანონო რეკონსტრუქციის ლეგალიზების გზითაც. საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ საკასაციო სასამართლოში გამართულ სხდომებზე რ. მ-მა აღნიშნა, რომ მან ლეგალიზების მოთხოვნით მიმართა ადმინისტრაციულ ორგანოს, თუმცა უშედეგოდ. აღნიშნული არც ქ. თბილისის მერიისა და ქ. თბილისის მერიის ზედამხედველობის საქალაქო სამსახურის წარმომადგენლებმა უარყვეს. ამდენად, აღნიშნული კიდევ ერთხელ ადასტურებს იმ ფაქტს, რომ მოქალაქე – რ. მ-ი ადმინისტრაციულმა ორგანომ თავისი გადაწყვეტილებით გამოუვალ მდგომარეობაში ჩააგდო, აუკრძალა მას განხორციელებული სარეკონსტრუქციო სამუშაოების დემონტაჟი და ამასთან, არ ახდენს სადავო რეკონსტრუქციის ლეგალიზებას, რითაც არ აძლევს კასატორს სამართალდარღვევის გამოსწორების შესაძლებლობას და აქცევს მას ქრონიკულ სამართალდამრღვევად.

საკასაციო სასამართლო წარმოუდგენლად მიიჩნევს სამართლებრივ სახელმწიფოში, ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლების პატივისმცემელ საზოგადოებაში მმართველობითი ორგანოს მიერ კანონიერებაზე ზედამხედველობის იმგვარი ფორმის განხორციელებას, რომლის შედეგი პირის პერმანენტული, ინტენსიური სამართლებრივი წნეხის ქვეშ ყოფნას გამოიწვევს და რომლის აცილება მას ლეგალური გზით აღარ შეუძლია.
საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 96-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, ადმინისტრაციული ორგანოს ვალდებულებას წარმოადგენს საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებათა გამოკვლევა, სწორედ საქმის გარემოებათა შეფასებისა და ურთიერთშეჯერების საფუძველზე უნდა იქნეს ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გადაწყვეტილება მიღებული. ზემოაღნიშნული ნორმიდან გამომდინარე, თუ სასამართლო მიიჩნევს, რომ ადმინისტრაციულმა ორგანომ არ გამოიკვლია საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებები და ისე გამოსცა ადმინისტრაციული აქტი, იგი უფლებამოსილია სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად ცნოს ინდივიდუალურ-სამართლებრივი ადმინისტრაციული აქტი და დაავალოს შესაბამის ადმინისტრაციულ ორგანოს გამოსცეს ახალი აქტი.

ამდენად, საქმის მასალების ანალიზის საფუძველზე საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობით მიაჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში ქ. თბილისის მერიის 2011 წლის 6 ივლისის ¹1481 განკარგულების მიმართ გამოყენებულ უნდა იქნეს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილი, რამდენადაც ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ აღნიშნული აქტი გამოიცა საქმის გარემოებათა გამოკვლევისა და სათანადო შეფასების გარეშე.

საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობას მიაჩნია, რომ საკითხის ხელახალი განხილვისას ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია სრულფასოვნად გამოიყენოს მისთვის ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით მინიჭებული უფლებამოსილება და გადაწყვეტილება მიიღოს დაინტერესებულ მხარეთა მოსმენის ან სხვა ნებისმიერი კანონით განსაზღვრული პროცედურის ჩატარების მეშვეობით. საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ქ. თბილისის მერიამ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 201-ე მუხლი მე-3 ნაწილის მიხდევით, ადმინისტრაციული საჩივრის ობიექტი - სადავო ადმინისტრაციული-სამართლებრივი აქტი უნდა შეამოწმოს კანონიერებისა და მიზანშეწონილობის თვალსაზრისით. ანუ მერიამ უნდა იმსჯელოს საკითხის იმგვარად გადაწყვეტაზე, რომ არ შეილახოს ადამიანის ძირითადი უფლებები, მათ შორის, უფლება სამართლებრივად დაცულ გარემოში ცხოვრებისა, სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპი და მეორეს მხრივ მმართველობის განხორციელება კანონიერების პრინციპის საფუძველზე.

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, იმისათვის, რომ შესრულდეს კანონის მოთხოვნა და ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება იყოს კანონშესაბამისი, ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის მნიშვნელოვანი და სავალდებულო წინაპირობაა საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე ყველა გარემოების გამოკვლევა, გაანალიზება, შესწავლა და გადაწყვეტილების მიღება ამ გარემოებათა შეფასების შედეგად, რათა თავიდან იქნეს აცილებული ადმინისტრაციული ორგანოს წინააღმდეგობრივი და დაუსაბუთებელი დასკვნის საფუძველზე ადმინისტრაციული აქტის გამოცემა და კონკრეტული შემთხვევისათვის მიიღოს სათანადო გადაწყვეტილება.

ამასთან, საკასაციო სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობა მიუთითებს, რომ სადავო შემთხვევაში ჯარიმის დაკისრების სამართლებრივ საფუძვლად მითითებულია ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის ,,ა” ქვეპუნქტი, რომლის საფუძველზეც რ. მ-ი უნებართვო რეკონსტრუქციისათვის დაჯარიმდა 10 000 ლარით. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ,,ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ” საქართველოს კანონის შემდგომი რედაქციის 221 მუხლის პირველი პუნქტის ,,ბ” ქვეპუნქტი ითვალისწინებს საჯარიმო სანქციას ქ. თბილისის ტერიტორიაზე კერძო საკუთრებაში არსებულ უძრავ ქონებაზე უნებართვო მშენებლობისა ან/და რეკონსტრუქციისათვის 8000 ლარის ოდენობით, ამასთან, საგულისხმოა ის გარემოება, რომ აღნიშნული მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, უნებართვო მშენებლობის, რეკონსტრუქციის ან/და დემონტაჟის წარმოება შენობა-ნაგებობის გაბარიტების შეუცვლელად ან საინჟინრო-კომუნალური ქსელების უნებართვო რეკონსტრუქცია გამოიწვევს დაჯარიმებას 4 000 ლარით. ანალოგიური შინაარსის დებულებას შეიცავს ამჟამად მოქმედი პროდუქტის უსაფრთხოებისა და თავისუფალი მიმოქცევის კოდექსის 44-ე მუხლი. ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის მე-9 მუხლის თანახმად, ადმინისტრაციული სამართალდარღვევისათვის პასუხისმგებლობის შემამსუბუქებელ ან გამაუქმებელ აქტს აქვს უკუქცევითი ძალა, ე.ი. ვრცელდება ამ აქტის გამოცემამდე ჩადენილ სამართალდარღვევებზე. სამართალდარღვევისათვის სანქციის შეფარდების დროს, თუ კანონით გაუქმებული ან შემსუბუქებულია პასუხისმგებლობა სამართალდარღვევის ჩადენისათვის, მოქმედებს ახალი კანონით დადგენილი ნორმა. სანქციის შეფარდების დრო მოიცავს არამხოლოდ ორგანოს მიერ მისი გამოყენების დროს, არამედ აგრეთვე ზემდგომი ორგანოების ან სასამართლოს მიერ სანქციის გამოყენების კანონიერების შემოწმების პერიოდს. ამდენად, საკასაციო სასამართლო კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობით ქ. თბილისის მერიას მიუთითებს, რომ ახალი აქტის გამოცემისას, საქმის გარემოებების სათანადოდ დადგენის შემდეგ, სამართალურთიერთობის მიმართ მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული სადავო სამართალდარღვევის შემდგომ მიღებული შეღავათიანი რეჟიმის გამოყენების შესაძლებლობა.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილის საფუძველზე, სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად, გასაჩივრებულ ნაწილში ბათილად უნდა იქნეს ცნობილი ქ. თბილისის მერიის 2011 წლის 6 ივლისის ¹1481 განკარგულება და ქ. თბილისის მერიას უნდა დაევალოს განსახილველ საკითხთან მიმართებაში, საკასაციო სასამართლოს მითითებების გათვალისწინებით, გამოსცეს ახალი ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი.

შესაბამისად, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 411-ე მუხლის საფუძველზე, არსებობს გასაჩივრებული - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2011 წლის 16 ნოემბრის განჩინების გაუქმებისა და რ. მ-ის საკასაციო საჩივრის ნაწილობრივ დაკმაყოფილების საფუძველი.

ამასთან, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სსსკ-ის 53.1 მუხლის ქ. თბილისის მერიას რ. მ-ის სასარგებლოდ უნდა დაეკისროს სამართალწარმოების ყველა სტადიაზე ჯამურად მის მიერ სახელმწიფო ბაჟის სახით გადახდილი 550 ლარის გადახდა.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლომ კოლეგიური შემადგენლობის უმრავლესობით იხელმძღვანელა რა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 1.2, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53-ე, 243.1-ე, 257-ე, 372-ე, 411-ე მუხლებით და

გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა:
1. რ. მ-ის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2011 წლის 16 ნოემბრის განჩინება და საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;
3. რ. მ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;
4. სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნეს ცნობილი თბილისის მერიის 2011 წლის 6 ივლისის ¹1481 განკარგულება გასაჩივრებულ ნაწილში და ქ. თბილისის მერიას დაევალოს საქმის გარემოებების გამოკვლევის შედეგად გამოსცეს ახალი ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი კანონით დადგენილ ვადაში;
5. რ. მ-ის სარჩელი დანარჩენ ნაწილში არ დაკმაყოფილდეს;
6. ქ. თბილისის მერიას დაეკისროს რ. მ-ის მიერ სახელმწიფო ბაჟის სახით გადახდილი 550 ლარის (100+150+300) გადახდა რ. მ-ის სასარგებლოდ;
7. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.

თავმჯდომარე: /ნ. წკეპლაძე/

მოსამართლეები: /მ. ვაჩაძე/

/პ. სილაგაძე/