ბს-974-970 (2კ-17) 9 დეკემბერი, 2019 წ.
ქ. თბილისი


ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:
ნუგზარ სხირტლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მოსამართლეები: მაია ვაჩაძე, ვასილ როინიშვილი

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, ზეპირი განხილვის გარეშე, განიხილა სსიპ შემოსავლების სამსახურის და შპს „…ის“ საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის საფუძვლები თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 28.06.2017წ. გადაწყვეტილებაზე.

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:
შპს „…მა“ სარჩელით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოპასუხე სსიპ შემოსავლების სამსახურის მიმართ სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 01.08.2014წ. №005-14 საგადასახადო მოთხოვნის, სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 01.08.2014წ. №35797 ბრძანების და სსიპ შემოსავლების სამსახურის 24.11.2014წ. №48525 ბრძანების ბათილად ცნობის მოთხოვნით.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს 02.03.2016წ. გადაწყვეტილებით სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ, სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნა ცნობილი სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 01.08.2014წ. №005-14 საგადასახადო მოთხოვნა, 01.08.2014წ. №35797 ბრძანება და სსიპ შემოსავლების სამსახურის 24.11.2014წ. №48525 ბრძანება მოსარჩელისათვის ერთსა და იმავე ოპერაციაზე ორმაგად დარიცხული დღგ-ისა და ოფშორში რეგისტრირებული კომპანიისაგან შეძენილი საქონლის საბაზრო ფასის განსაზღვრის ნაწილში. მოპასუხე სსიპ შემოსავლების სამსახურს დაევალა საქმისთვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა კანონით დადგენილ ვადაში. დანარჩენ ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდა. სსიპ შემოსავლების სამსახურს მოსარჩელის სასარგებლოდ დაეკისრა სარჩელზე გადახდილი სახელმწიფო ბაჟიდან 5000 (ხუთი ათასი) ლარიდან 2500 (ორი ათას ხუთასი) ლარის გადახდა, დარჩენილი 2500 (ორი ათას ხუთასი) ლარი ჩაითვალა სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ გადახდილად.
გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გასაჩივრდა სსიპ შემოსავლების სამსახურის მიერ.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 28.06.2017წ. გადაწყვეტილებით სსიპ შემოსავლების სამსახურის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ, თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 02.03.2016წ. გადაწყვეტილება გაუქმდა იმ ნაწილში, რომლითაც სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 01.08.2014 წ. №005-14 საგადასახადო მოთხოვნა, 01.08.2014წ. №35797 ბრძანება და სსიპ შემოსავლების სამსახურის 24.11.2014წ. №48525 ბრძანება ბათილად იქნა ცნობილი იმ მოტივით, რომ მოსარჩელისათვის ერთსა და იმავე ოპერაციაზე დღგ-ს დარიცხვა მოხდა ორმაგად, ამ ნაწილში მიღებული იქნა ახალი გადაწყვეტილება, შპს ,,…ს” უარი ეთქვა დღგ-ს ორმაგად დარიცხვის მოტივით გასაჩივრებული აქტების ბათილად ცნობაზე, დანარჩენ ნაწილში გასაჩივრებული გადაწყვეტილება დარჩა უცვლელი.
გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს სსიპ შემოსავლების სამსახურმა და შპს „…მა“.
სსიპ შემოსავლების სამსახური ითხოვს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების გზით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას და აღნიშნავს, რომ არასწორია სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ საგადასახადო ორგანომ არასწორად განსაზღვრა დასაბეგრ ოპერაციაზე საბაზრო ფასი. სასამართლომ მიიჩნია, რომ საგადასახადო ორგანოს მიერ საბაზრო ფასად არ უნდა განსაზღვრულიყო უკრაინულ მხარესა და ოფშორულ ზონაში რეგისტრირებულ საწარმოს შორის გარიგებისას მითითებული ფასი. აღნიშნული მოსაზრება დაუსაბუთებელია, ვინაიდან საგადასახადო ორგანომ გამოიყენა გარიგებაში მონაწილე პირთა შორის შეთანხმებული ფასი, რაც განპირობებული იყო დასაბეგრი ოპერაციისა და მონაწილე მხარეთა სპეციფიკით. კერძოდ, შპს ,,…ი” რკინიგზის რელსების შესყიდვას ახორციელებს ოფშორულ ზონაში რეგისტრირებული საწარმოსგან, რომელიც თავის მხრივ რკინიგზის რელსებს ყიდულობს უკრაინული საწარმოსგან. პრაქტიკულად ყველა მოქმედება ხორციელდება ოფშორში რეგისტრირებული კომპანიის დავალებით. შემმოწმებლის მიერ შედარდა უკრაინული მხარესა და ოფშორულ ზონაში რეგისტრირებული საწარმოსთან და ქართულ მხარესა და ოფშორულ ზონაში რეგისტრირებული საწარმოსთან დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულების ფასები, სადაც აღმოჩენილი სხვაობის გამო საგადასახადო ორგანომ მიიჩნია, რომ საბაზრო ფასად მიჩნეული უნდა ყოფილიყო უკრაინული მხარესა და ოფშორულ ზონაში რეგისტრირებული საწარმოს შორის შეთანხმებული ფასი. აღნიშნულის გათვალისწინებით საგადასახადო კოდექსის მე-18 მუხლის თანახმად შპს ,,…ს” დამატებითი თანხები დაერიცხა.
შპს ,,…ი” ითხოვს დღგ-ის ორმაგად დაბეგვრის კანონიერად მიჩნევის ნაწილში გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმებას და ამ ნაწილში პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების უცვლელად დატოვებას. კასატორი აღნიშნავს, რომ მის მიერ 2012 წლის სექტემბრის თვეში წინასწარი მონაცემებით განხორციელებულ ოპერაციაზე გამოწერა ანგარიშ-ფაქტურა და გადაიხადა დღგ-ის თანხა, თუმცა 2012 წლის დეკემბერში აღმოაჩინა, რომ მიწოდება განხორციელებული იყო 2012 წლის ივლისსა და აგვისტოს თვეში, რის გამოც 2012 წლის დეკემბერში ახალი ანგარიშ-ფაქტურა გამოწერა ივლისისა და აგვისტოს თვის საოპერაციო პერიოდებით. ხოლო სექტემბრის თვის ანგარიშ-ფაქტურის განულება განხორციელდა 2013 წლის იანვრის თვეში გამოწერილი ანგარიშ-ფაქტურით. აღნიშნული დაზუსტებული ანგარიშ-ფაქტურების და დეკლარაციების წარდგენა ვერ მოხდა საგადასახადო ორგანოში, ვინაიდან სწორედ ამ პერიოდის საგადასახადო საქმიანობის შემოწმება მიმდინარეობდა, რაც დაზუსტებული მონაცემების წარდგენის დამაბრკოლებელ გარემოებას წარმოადგენდა. შემოწმებისას საგადასახადო ორგანომ მიიჩნია, რომ კორექტირების პერიოდად უნდა ჩათვლილიყო კორექტირების განხორციელების დრო და არა ოპერაციის რეალურად განხორციელების დრო, რის გამოც მიუხედავად იმისა, რომ საწარმოს მიერ ერთხელ უკვე გადახდილი იყო დღგ-ის თანხა, საწარმოს განმეორებით დაეკისრა დღგ-ის თანხის გადახდა. სააპელაციო სასამართლომ ყურადღება არ მიაქცია იმ გარემოებას, რომ საგადასახადო შემოწმების მიმდინარეობა საწარმოსთვის წარმოადგენდა დაუძლეველ ძალას, რომლის არსებობის გამო საწარმოს არ გააჩნდა დაზუსტებული დეკლერაციების წარდგენის შესაძლებლობა. შპს ,,…ის” მოქმედებით ბიუჯეტი არ დაზარალებულა, შესაბამისად დასტურდება საწარმოს კეთილსინდისიერი დამოკიდებულება გადასახადების გადახდის მიმართ. აღნიშნული გარემოებების გამო სააპელაციო სასამართლოს საჯარიმო სანქციის გადახდისაგან უნდა გაენთავისუფლებინა შპს ,,…ი” საგადასახადო კოდექსის 269.7 მუხლის საფუძველზე.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:
საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ საკასაციო საჩივრები არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო: საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, კერძოდ, აღნიშნული ნორმის თანახმად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივარი დაიშვება, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს.
საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრები არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
საკასაციო საჩივრები არ არის დასაშვები სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით და ამასთან, არ არსებობს საკასაციო საჩივრების განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება ასევე არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. ამასთან, საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ კასატორები ვერ ასაბუთებენ სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით. კასატორები საკასაციო საჩივრებში ვერ აქარწყლებენ სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და დასკვნებს.
საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გაკეთებულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არსებითად სწორად გადაწყვიტა მოცემული დავა.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ სააპელაციო პალატამ სწორად დაადგინა ფაქტობრივი გარემოებები და სწორი სამართლებრივი შეფასება მისცა მათ. სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ საქონლის საბაზრო ფასის დადგენის ნაწილში გასაჩივრებული აქტები დამატებით კვლევას საჭიროებდა, რადგან არსებობდა გარემოებები, რომელთა დადგენა სასამართლოს მიერ შეუძლებელი იყო და საჭიროებდა ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ დამატებით კვლევას და შეფასებას. კერძოდ, ადმინისტრაციულმა ორგანომ საგადასახადო კოდექსის მე-18 და 127-ე მუხლების მოთხოვნათა გაუთვალისწინებლად ისე განსაზღვრა საქონლის საბაზრო ფასი, რომ გამოკვლეული არ იქნა საქართველოში მსგავსი საქმიანობის განმახორციელებელ პირთა მიერ განსაზღვრული საბაზრო ფასი მსგავს საქონელზე. სააპელაციო პალატამ აღნიშნა, რომ ადინისტრაციულმა ორგანომ ვერ დაასაბუთა საქართველოს ბაზარზე მსგავსი საქონლის საბაზრო ფასის დადგენის შეუძლებლობა. საკასაციო პალატა იზიარებს აღნიშნულ დასკვნას და აღნიშნავს, რომ სასამართლო დავის გადაუწყვეტლად ბათილად ცნობს აქტს იმ შემთხვევაში, უკეთუ აშკარაა, რომ ადმინისტრაციულმა ორგანომ საკითხის გადაწყვეტისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოების გამოკვლევის გარეშე მიიღო გადაწყვეტილება. აღნიშნულ უფლებამოსილებას სასამართლო იყენებს იმ შემთხვევაში, როდესაც სამართალწარმოების ფარგლებში ვერ ხერხდება სადავო ფაქტობრივი გარემოებების დადგენა და შეფასება, რაც თავის მხრივ შეუძლებელს ხდის სადავო ადმინისტრაციული აქტების კანონიერებაზე მსჯელობას (სასკ-ის 32.4 მუხ.). საკასაციო პალატა თვლის, რომ მოცემულ შემთხვევაში საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებები დამატებით კვლევას საჭიროებს ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ, რის შესახებაც მართებულად იქნა მითითებული სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებულ გადაწყვეტილებაში.
საკასაციო სასამართლო აგრეთვე მართებულად მიიჩნევს სააპელაციო პალატის დასკვნას დღგ-ის ორმაგად დარიცხვის თაობაზე შპს „…ის“ მოსაზრების უსაფუძვლობის შესახებ. საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის ზეპირი მოსმენით განხილვისას შპს „…ის“ წარმომადგენლებმა აღნიშნეს, რომ საწარმოსთვის დღგ-ის თანხის განმეორებით დარიცხვა არ მომხდარა, ამდენად, ისინი სადავოდ ხდიან არა დღგ-ის ორმაგად დაბეგვრას, არამედ ჯარიმის დარიცხვას იმ დასაბუთებით, რომ საწარმოს ბიუჯეტი არ უზარალებია და მათ გადახდილი აქვთ განხორციელებული ოპერაციის შესაბამისი დღგ-ის თანხა ( 07.06.2017წ. სხდომის ოქმი 15:8:33 სთ; 15:14:36 სთ; 15:20:23 სთ.).
საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ საგადასახადო კოდექსით დასაშვებადაა მიჩნეული დასაბეგრი ოპერაციის თანხის კორექტირება, თუმცა იმ შემთხვევაში თუ კორექტირების გამომწვევი გარემოებების დადგომის შედეგად იცვლება დასაბეგრი ოპერაციის თანხა, კორექტირება უნდა განხორციელდეს კორექტირების გამომწვევი გარემოების დადგომის საანგარიშო პერიოდში (179.4 მუხ.). განსახილველ შემთხვევაში, ვინაიდან 2012 წლის სექტემბერში გამოწერილი ანგარიშ-ფაქტურა განულებულია 2013 წლის იანვრის პერიოდში გამოწერილი კორექტირების ანგარიშ-ფაქტურით, ხოლო საგადასახადო კოდექსის შესაბამისად, კორექტირება ხორციელდება კორექტირების გამომწვევი გარემოების დადგომის საანგარიშო პერიოდში, ძირითადი თანხის კორექტირება მართებულად განხორციელდა 2013 წლის იანვარში. ამდენად, საკასაციო სასამართლო მართებულად მიიჩნევს სააპელაციო პალატის მოსაზრებას 2013 წლის იანვარში თანხის კორექტირების საგადასახადო კოდექსის მოთხოვნებთან შესაბამისობის თაობაზე.
დაუსაბუთებელია აგრეთვე კასატორის შპს „…ის“ მოსაზრება ჯარიმის დარიცხვის უკანონობის თაობაზე, ვინაიდან საგადასახადო კოდექსის 275.1 მუხლის თანახმად პირის მიერ საგადასახადო დეკლარაციაში/გაანგარიშებაში გადასახადის თანხის შემცირება, თუ იგი გამოწვეულია საგადასახადო ვალდებულების წარმოშობის მომენტის (პერიოდის) შეცვლით, იწვევს პირის დაჯარიმებას შემცირებული გადასახადის თანხის 10 პროცენტის ოდენობით. ამდენად, შპს „…ისთვის“ სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 01.08.2014წ. №35797 ბრძანებით და სსიპ შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის 01.08.2014წ. №005-14 საგადასახადო მოთხოვნით დაკისრებული ჯარიმა შეესაბამება საგადასახადო კოდექსის მოთხოვნებს. ამასთანავე, კასატორი სადავოდ არ ხდის ჯარიმის სახით დაკისრებული თანხის გაანგარიშებას/ოდენობას.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო არ იზიარებს სსიპ შემოსავლების სამსახურის და შპს „…ის“ საკასაციო პრეტენზიებს. საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივრებს _ წარმატების პერსპექტივა.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ არ არსებობს საკასაციო საჩივრების დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც საკასაციო საჩივრები არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ემუხლის მე-3 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. სსიპ შემოსავლების სამსახურის და შპს „…ის“ საკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 28.06.2017წ. გადაწყვეტილება;
3. შპს „…ის“ მუდმივმოქმედი ფ.-ს (ს/ნ …) დაუბრუნდეს მის მიერ საკასაციო საჩივარზე 26.09.2017წ. #1506424749 საგადასახდო დავალებით გადახდილი 8000 ლარის 70 % _ 5600 ლარი, შემდეგი ანგარიშიდან: ქ. თბილისი, სახელმწიფო ხაზინა, ბანკის კოდი TRESGE22, მიმღების ანგარიშის №200122900, სახაზინო კოდი №300773150;
4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.

თავმჯდომარე: ნ. სხირტლაძე


მოსამართლეები: მ. ვაჩაძე


ვ. როინიშვილი