#ბს-861(კ-19) 12 მარტი, 2020 წელი
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:
თავმჯდომარე მაია ვაჩაძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: ნუგზარ სხირტლაძე
ვასილ როინიშვილი
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, ზეპირი განხილვის გარეშე, შეამოწმა სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საფუძვლების არსებობა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 27 სექტემბრის განჩინების გაუქმების თაობაზე.
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :
2017 წლის 14 თებერვალს სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტომ სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას, მოპასუხის - შპს „...ის“ მიმართ.
მოსარჩელემ მოპასუხისათვის - შპს „...ისათვის“ სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ 533 914.10 ლარის გადახდის დასკისრება მოითხოვა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 17 თებერვლის განჩინებით საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-16 მუხლის პირველი ნაწილის საფუძველზე, საქმეში მესამე პირად ჩაბმულ იქნა სსიპ სამედიცინო საქმიანობის სახელმწიფო რეგულირების სააგენტო.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 17 ნოემბრის გადაწყვეტილებით სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 17 ნოემბრის გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტომ, რომელმაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 27 სექტემბრის განჩინებით სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 17 ნოემბრის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო პალატამ განმარტა, რომ მხოლოდ შემოწმების აქტი ვერ გახდებოდა სარჩელის დაკმაყოფილების საფუძველი იმ პირობებში, როდესაც მოწინააღმდეგე მხარე სადავოდ ხდიდა შემოწმების აქტში მითითებულ ფაქტობრივ გარემოებებს, ხოლო სააგენტოს მხრიდან არ მომხდარა მითითებული გარემოებების დოკუმენტურად დადასტურება. უფრო მეტიც, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ სამედიცინო დაწესებულების მიერ დამატებით წარმოდგენილი სამედიცინო დოკუმენტაცია აბათილებდა შემოწმების აქტში მითითებულ გარემოებებს და საწინააღმდეგოს ადასტურებდა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 27 სექტემბრის განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტომ, რომელმაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
კასატორის განმარტებით, უსაფუძვლოა სასამართლოს მსჯელობა იმასთან დაკავშირებით, რომ სასამართლოს მხრიდან შეუძლებელია შეფასდეს დიაგნოზი დასტურდება თუ არა პაციენტის სამედიცინო დოკუმენტაციაში არსებული მონაცემებით, ასევე, ფაქტი, რომ მომსახურება გაწეულია იმ დიაგნოზით, რომელიც არ არის გათვალისწინებული პროგრამით. კასატორი მიიჩნევს, რომ აღნიშნული უნდა შეფასებულიყო სასამართლოს მიერ სსიპ სამედიცინო საქმიანობის სახელმწიფო რეგულირების სააგენტოს მიერ წარდგენილი დოკუმენტაციის და მოპასუხე ორგანიზაციის მიერ წარდგენილი მტკიცებულებების ურთიერთშეჯერებისა და შეფასების შემდგომ.
კასატორის მითითებით, სსიპ სამედიცინო საქმიანობის სახელმწიფო რეგულირების სააგენტო სამედიცინო პროგრამების განხორციელების ყველა ეტაპზე წარმოადგენდა დაწესებულებას, რომელიც უფლებამოსილია ჩატარებული მკურნალობის ხარისხისა და დროულობის, დიაგნოზის სისწორის, სამედიცინო პერსონალის უფლებამოსილების შემოწმების ჩატარებაზე. შესაბამისად, რევიზიის ეტაპზე შემოწმების აქტში მითითებული გარემოებები ასახულია სამედიცინო დაწესებულებაში არსებული დოკუმენტების შემოწმების საფუძველზე. კასატორის განმარტებით, შემოწმების ჩატარებისას სსიპ სამედიცინო საქმიანობის სახელმწიფო რეგულირების სააგენტო სამედიცინო შემთხვევებს სწავლობს ავადმყოფობის ისტორიების საფუძველზე, რომლებიც ინახება სამედიცინო დაწესებულებებში. ამდენად, კასატორი განმარტავს, რომ სხვა რაიმე მტკიცებულება, გარდა სასამართლო განხილვის ეტაპზე სამედიცინო დაწესებულების მიერ წარდგენილი სამედიცინო დოკუმენტაციისა, საქმეში ვერ იქნება.
კასატორი ასევე უსაფუძვლოდ მიიჩნევს სასამართლოს შეფასებას ექიმთა სერთიფიკატებთან დაკავშირებით. კასატორის განმარტებით, სასამართლოს მსჯელობით არ დგინდება, რა სერტიფიკატებს უნდა ფლობდნენ ექიმები კონკრეტული საქმიანობისათვის. რეგულირების აქტში, ასევე, დანართში (ნეონატოლოგია) პაციენტისა და მკურნალობის პერიოდის, ასევე, სახელმწიფო პროგრამული თანხის მითითებით, აღნიშნულია ყველა ის შემთხვევა, სადაც ექიმს არ გააჩნდა სუბსპეციალობის მოწმობა.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2019 წლის 25 სექტემბრის განჩინებით საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს საკასაციო საჩივარი.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, კერძოდ, აღნიშნული ნორმის თანახმად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივარი დაიშვება, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით და ამასთან, არ არსებობს საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება ასევე არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. ამასთან, საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით. კასატორი საკასაციო საჩივარში ვერ აქარწყლებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და დასკვნებს.
საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გაკეთებულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არსებითად სწორად გადაწყვიტა მოცემული დავა.
განსახილველ შემთხვევაში, დავის საგანს წარმოადგენს მოპასუხისათვის - შპს „...ისათვის“ სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ 533 914.10 ლარის გადახდის დაკისრება.
საკასაციო პალატა მიუთითებს სააგენტოს მიერ კლინიკის შემოწმების შედეგად რევიზიის აქტში მითითებულ გამოვლენილ დარღვევებზე. მათ შორის, აქტის თანახმად, რიგ შემთხვევებში ძირითადი (პროგრამულ ანაზღაურებას დაქვემდებარებული) დიაგნოზი წარმოდგენილია თანმხლები დიაგნოზის სახით. ასევე, რიგ შემთხვევებში მომსახურება გაწეულია იმ დიაგნოზით, რომელიც არ არის გათვალისწინებული სახელმწიფო პროგრამით; გამოვლინდა შემთხვევები, როდესაც პროგრამით გათვალისწინებული მომსახურება ჩატარებულია არასრულად; ძირითადი (პროგრამულ ანაზღაურებას დაქვემდებარებული) დიაგნოზი არ დასტურდება პაციენტის სამედიცინო დოკუმენტაციაში არსებული მონაცემებით. ასევე, რიგ შემთხვევებში პაციენტთა სამედიცინო მომსახურების პროცესში ჩართული ყველა ექიმი არ ფლობს დამოუკიდებელი საექიმო საქმიანობის განხორციელებისთვის შესაბამის სახელმწიფო სერტიფიკატს.
საკასაციო პალატა იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს დასკვნას, რომ საქმეში არსებული მტკიცებულებების გათვალისწინებით, შეუძლებელია შეფასდეს, როგორ განისაზღვრა, რომ ძირითადი (პროგრამულ ანაზღაურებას დაქვემდებარებული) დიაგნოზი არ დასტურდება პაციენტის სამედიცინო დოკუმენტაციაში არსებული მონაცემებით, კერძოდ, მოცემული ფაქტის დადგენისათვის, უპირველეს ყოვლისა, აუცილებელი იყო პაციენტის რეალური დიაგნოზის დადგენა და შედარება სამედიცინო დოკუმენტაციასთან, ასევე, იმის მითითება, ხომ არ იქნა დარღვეული საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის 2009 წლის 19 მარტის #108/ნ ბრძანებით დამტკიცებული „სამედიცინო დაწესებულებებში სტაციონარული სამედიცინო დოკუმენტაციის წარმოების წესის“ რომელიმე კონკრეტული მოთხოვნა, რაც შესაბამისი მტკიცებულებებით უნდა დადგინდეს. ასევე, ის ფაქტი, რომ რიგ შემთხვევებში ძირითადი დიაგნოზი წარმოდგენილია თანმხლები დიაგნოზის სახით ან რომ მომსახურება გაწეულია იმ დიაგნოზით, რომელიც არ არის გათვალისწინებული სახელმწიფო პროგრამით, საჭიროებს შესაბამის დადასტურებას, სათანადო მტკიცებულებების წარმოდგენის მეშვეობით, თუმცა მსგავსი მტკიცებულებები საქმის მასალებში წარმოდგენილი არ არის.
საკასაციო პალატა ასევე ყურადღებას მიაქცევს იმ გარემოებას, რომ აქტში მითითებულია, რომ გამოვლინდა შემთხვევები, როდესაც პროგრამით გათვალისწინებული მომსახურება ჩატარებულია არასრულად. საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მითითებას, რომ მსგავსი განმარტება საჭიროებს განსაკუთრებულ შესწავლასა და შეფასებას, რა მომსახურება უნდა გაეწია კლინიკას და რატომ იქნა იგი მიჩნეული არასრულად. „ადმინისტრირების წესისა და პირობების დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინიტრის 2011 წლის 7 მარტის #1-1/ნ ბრძანების მე-14 მუხლის მე-8 პუნქტის შესაბამისად, იმ შემთხვევაში, თუ მიმწოდებელმა პროგრამით გათვალისწინებულ მომსახურებაზე უარი განუცხადა პროგრამის მოსარგებლეს, ან მომსახურება გაუწია დაგვიანებით (მისგან დამოუკიდებელი მიზეზების გარდა), ან არასრულად, ან უხარისხოდ, მიმწოდებელი იხდის ჯარიმას გასაწევი/გაწეული მომსახურების ღირებულების სამმაგი ოდენობის სახით. ამდენად, აქტში იმის მითითება, რომ მომსახურება გაწეულია არასრულად, ცალსახად უნდა იძლეოდეს იმ ფაქტობრივი გარემოებების გადმოცემასა და შესაბამის შეფასებას, რომელთა საფუძველზეც სასამართლო კონკრეტული პაციენტის მიმართ, კონკრეტული შემთხვევის გათვალისწინებით, შესაბამისი ნორმატიული აქტებისა და სამედიცინო საქმიანობის სპეციფიკის გათვალისწინებით განსაზღვრავს, რომ პაციენტს არ გაეწია დიაგნოზისა და შემთხვევების შესაბამისი სრულყოფილი სამედიცინო მომსახურება. მსგავს მოკვლევას კი შემოწმების აქტი არ შეიცავს.
საგულისხმოა, რომ აქტის მიხედვით, „ერთ შემთხვევაში მომსახურება გაწეულია იმ დიაგნოზით (დიაგნოზი დადასტურებულია ჰისტომორფოლოგიური გამოკვლების დასკვნით), რომელიც არ არის გათვალისწინებული სახელმწიფო პროგრამით“. აღნიშნულ შემთხვევასთან მიმართებით ასევე არ არის დაკონკრეტებული, არსებობს თუ არა სხვა დოკუმენტაცია, რომელიც დაადასტურებდა სახელმწიფო პროგრამით გათვალისწინებული დიაგნოზით მკურნალობას და მხოლოდ ჰისტომორფოლოგიური გამოკვლების დასკვნით რატომ უნდა იქნას დადასტურებულად მიჩნეული დარღვევის ფაქტი.
საკასაციო პალატა იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მითითებას, რომ ექიმების შესაბამის სერტიფიკატებთან მიმართებით ასევე არ არის წარმოდგენილი სათანადო მტკიცებულებები. კერძოდ, სადავო პერიოდების შესაბამისად უნდა იყოს ნათლად ჩამოყალიბებული, რა სერტიფიკატს უნდა ფლობდეს ექიმი კონკრეტული საქმიანობისთვის საქართველოს შრომის ჯანმრთელობის და სოციალური დაცვის მინისტრის 2007 წლის 18 აპრილის #136/ნ ბრძანებით განსაზღვრული „საექიმო სპეციალობათა, მომიჯნავე საექიმო სპეციალობათა და სუბსპეციალობების შესაბამისი სპეციალობების ნუსხის“ თანახმად, ასევე, არ დგინდება, ფლობდნენ თუ არა ექიმები სერტიფიკატებს სხვა კონკრეტულ ან მომიჯნავე სპეციალობებში. მსგავს დეტალურ ანალიზსა და შეფასებას კი შემოწმების აქტი არ შეიცავს.
საკასაციო სასამართლო აგრეთვე მიუთითებს, რომ შემოწმების აქტის თანახმად, დარღვეულია „პროფილაქტიკური აცრების ეროვნული კალენდრის, აგრეთვე იმუნიზაციის მართვის წესებისა და საჭირო სააღრიცხვო-საანგარიშგებო ფორმების დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის 2010 წლის 25 ივნისის #183/ნ ბრძანების მოთხოვნები. კერძოდ, ვაქცინაციის შესახებ ინფორმაცია არ არის ასახული ექიმების ჩანაწერებში, რითაც ვერ დგინდება აცრამდე ბავშვის მდგომარეობა, ასევე, იმყოფებოდა თუ არა ბავშვი აცრის შემდგომ მეთვალყურეობის ქვეშ (#183/ნ ბრძანების დანართის მე-4 მუხლის მე-14 პუნქტი და მე-8 მუხლის მე-4 პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტი); აცრის ჩატარების განსხვავებული თარიღებია დაფიქსირებული სამედიცინო ბარათის სატიტულო ფურცელსა და ექიმის ჩანაწერში, ამის გამო ვერ დგინდება, დაცულია თუ არა პროფილაქტიკური აცრების ეროვნული კალენდრით გათვალისწინებული აცრების ჩატარების ვადები; დარღვეულია #183/ნ ბრძანების მე-3 და მე-4 მუხლებით გათვალისწინებული „პროფილაქტიკური აცრების ეროვნული კალენდარი“, რომლის მიხედვით, ჰეპატიტ B-ს აცრა 2 თვის ასაკამდე კეთდება ერთხელ (სამშობიარო სახლში 0-12 საათის განმავლობაში). კერძოდ, სამედიცინო დოკუმენტაციის მიხედვით, ახალშობილები (2 თვის ასაკამდე) B ჰეპატიტის საწინააღმდეგო ვაქცინით აცრილი არიან 2-ჯერ/3-ჯერ: 1. მ-ი კ.; 2. ჭ-ი-შ-ა ე.; 3. გ-ა- ს-ე მ.; 4. ხ-ე ბ.; 5. ხ-ე ლ.; 6. ს-ი-გ-ი ბ-ე; 7. ქ-ე-ი-ი დ.; 8. ნ-ი-კ-ი ა.; 9. ყ-ი-ნ-ი ბ. . ამასთან, ვაქცინაციაზე პასუხისმგებელი პირის მიერ ვერ იქნა წარმოდგენილი 2011-2012 წლის „ვაქცინების აღრიცხვისა და ხარჯვის ჟურნალები“.
საკასაციო პალატა ეთანხმება სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას, რომ იმის დასადგენად, ვალდებულება შესრულებულია თუ არა ჯეროვნად, აუცილებელია, განისაზღვროს მხარეებისათვის წარმოშობილი უფლება-მოვალეობები, მათი შესრულებისა და ვალდებულების დამრღვევი პირის ბრალეულობის ხარისხი. მოცემულ შემთხვევაში, ერთი მხრივ, აღნიშნულია, რომ ვაქცინაციაზე პასუხისმგებელი პირის მიერ ვერ იქნა წარმოდგენილი 2011-2012 წლის „ვაქცინების აღრიცხვისა და ხარჯვის ჟურნალები“, მეორე მხრივ კი, დეტალურად არ არის შესწავლილი აცრების ჩატარების მიზეზი, პერიოდულობა, ინტერვალი აცრებს შორის და მათი ჩატარების საჭიროება.
საკასაციო პალატის მითითებით, რევიზიის შედეგად გამოვლენილი დარღვევა ასევე უკავშირდება პაციენტებისაგან თანხმობის დადგენილი წესით მიუღებლობას, კერძოდ, შემოწმების აქტის თანახმად, რიგ შემთხვევებში არ არის მიღებული „პაციენტის წერილობითი ინფორმირებული თანხმობა სამედიცინო მომსახურების გაწევაზე“ - ფორმა #IV-300- 12ა (დანართი 13), „პაციენტის თანხმობა სისხლისა და მისი კომპონენტების გადასხმის ოპერაციაზე“ - ფორმა #IV-300-10/ა (დანართი 11110; „სტაციონარული პაციენტის სამედიცინო ბარათებში“ არ ფიქსირდება პაციენტის წერილობითი ინფორმირებული თანხმობა სამედიცინო მომსახურების გაწევაზე; არ არის მიღებული „პაციენტის წერილობითი ინფორმირებული თანხმობა სამედიცინო მომსახურების გაწევაზე; სამედიცინო მომსახურების გაწევაზე არ არის მიღებული პაციენტის კანონიერი წარმომადგენლის წერილობითი ინფორმირებული თანხმობა; პაციენტებისგან არ არის მიღებული წერილობითი ინფორმირებული თანხმობა ოპერაციულ მკურნალობაზე. „პაციენტის უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად კი, სამედიცინო მომსახურების გაწევის აუცილებელი პირობაა პაციენტის, ხოლო მისი მცირეწლოვანების ან მის მიერ გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების შეუძლებლობის შემთხვევაში − პაციენტის ნათესავის ან კანონიერი წარმომადგენლის ინფორმირებული თანხმობის მიღება. ინფორმირებული თანხმობის მიღება წინ უძღვის სამედიცინო მომსახურების გაწევას.
შემოწმების აქტში ასევე მითითებულია, რომ რიგ შემთხვევებში „სისხლის და სისხლის კომპონენტების გადასხმის ოქმში“ - ფორმა #IV-300-11/ა (დანართი 12) არ არის დაფიქსირებული „ტრანსფუზიის შემდგომი მეთვალყურეობა“ ტრანსფუზიის მიმართ ორგანიზმის რეაქციისა და სხვა პოსტტრანსფუზიული გართულებების აღნიშვნისათვის. „2011 წლის ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამების ადმინისტრირების წესისა და პირობების დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის 2011 წლის 7 მარტის #01-1/ნ ბრძანების თავი 11 („ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამების ადმინისტრირების ზოგადი პირობები“) მე-14 მუხლის (საჯარიმო სანქციები) მე-9 პუნქტის მიხედვით, სამედიცინო დოკუმენტაციის წარმოების წესის დარღვევა მიმწოდებლის მიერ, რომელიც გამოვლენილი იქნება რევიზიის დროს, გამოიწვევს ამ უკანასკნელის დაჯარიმებას შემთხვევის ღირებულების შესაბამისად, პროგრამის ფარგლებში ანაზღაურებული თანხის 10%-ით.
საკასაციო პალატა მიუთითებს, რომ მოწინააღმდეგე მხარის (მოპასუხის) მიერ წარმოდგენილ პაციენტთა ნაწილის სამედიცინო დოკუმენტაციით დასტურდება პაციენტთა წერილობითი ინფორმირებული თანხმობის მიღება (მათ შორის, პაციენტები: მ. ჯ-ა, ი. ა-ი, ს. ქ-ე, ი. ხ-ა, ბ. ჩ-ი). ასევე, წარმოდგენილი სისხლის და სისხლის კომპონენტების გადასხმის ოქმებში აღნიშნულია ტრანსფუზიის დაწყებისა და დასრულების დროები, მონიშნულია, რომ რეაქცია ან გართულება ტრანსფუზიის დროს ან შემდეგ არ აღინიშნება. მართალია, დამოუკიდებლად შევსებული არ არის გრაფები: „15 წუთის შემდეგ“, „1 საათის შემდეგ“, „2 საათის შემდეგ“, მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ტრანსფუზიის დაწეყებისა და დასრულების შესახებ, ასევე გართულების არარსებობის შესახებ ინფორმაცია მითითებულია, ხოლო დროის შუალედების გრაფაში უბრალოდ მონიშნულია „Z“, საკასაციო პალატა იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს დასკვნას, რომ აღნიშნული მიუთითებს, რომ ექიმს არ გამორჩენია პაციენტის მდგომარეობის შემოწმება და ტრანსფუზიის ინფორმაციის შევსების გრაფა, არამედ გართულების არარსებობის პირობებში ცალ-ცალკე აღარ შეავსო შედეგი. აღნიშნული კი, იმ პირობებში, როდესაც ნორმატიულად არ არის გაწერილი, რომ აუცილებლად სიტყვიერად უნდა იქნას შევსებული ეს გრაფები მაშინაც კი, როდესაც საერთო, ზოგადი ვითარება არ იცვლება, ვერ იქნება მიჩნეული კანონის დარღვევად.
საკასაციო პალატა ასევე მიუთითებს საქართველოს მთავრობის 2013 წლის 31 ოქტომბრის #279 დადგენილებით დამტკიცებული „2013 წლის ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამების“ მე-17 მუხლზე, რომლის პირველი პუნქტის მიხედვით, ანაზღაურებული შემთხვევების დასრულებიდან 3 წლის განმავლობაში რეგულირების სააგენტოს მიერ ადგილზე წარმოებს მიმწოდებლების მიერ გაწეული მომსახურების რევიზია წინასწარ დადგენილი გეგმა-გრაფიკის მიხედვით. ამდენად, რევიზიის განხორციელების ხანდაზმულობა პირდაპირ უკავშირდება ანაზღაურებული შემთხვევების დასრულებას, რაც გულისხმობს იმას, რომ რევიზია ეხება სწორედ სახელმწიფოს მიერ ანაზღაურებულ შემთხვევებს.
საკასაციო პალატა იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას, რომ მოცემული დავის ფარგლებში ცალსახად არ დგინდება და სადავოდ არის ქცეული ის გარემოებაც, რამდენად იყო კონკრეტული შემთხვევები ანაზღაურებული. დამატებით საგულისხმოა, რომ აქტი არ შეიცავს ჯარიმისა და დაკისრებული თანხების გაანგარიშებას დეტალურად, რათა ზუსტად იყოს შესაძლებელი მისი სისწორის შემოწმება და დადგენა, რამდენად იყო შემთხვევა ანაზღაურებული.
შესაბამისად, საკასაციო სასამართლო ეთანხმება სააპელაციო პალატის განმარტებას, რომ მხოლოდ შემოწმების აქტი ვერ გახდება სარჩელის დაკმაყოფილების საფუძველი იმ პირობებში, როდესაც მოწინააღმდეგე მხარე სადავოდ ხდის შემოწმების აქტში მითითებულ ფაქტობრივ გარემოებებს, ხოლო სააგენტოს მხრიდან არ მოხდა მითითებული გარემოებების დოკუმენტურად დადასტურება. უფრო მეტიც, სამედიცინო დაწესებულების მიერ დამატებით წარმოდგენილი სამედიცინო დოკუმენტაცია აბათილებს შემოწმების აქტში მითითებულ გარემოებებს და საწინააღმდეგოს ადასტურებს.
ამდენად, საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივარს - წარმატების პერსპექტივა.
ზემოთქმულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც საკასაციო საჩივარი არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.
ამასთან, საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილზე და აღნიშნავს, რომ თუ საკასაციო საჩივარი დაუშვებლად იქნება მიჩნეული, პირს დაუბრუნდება მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70 პროცენტი.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ვინაიდან სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს საკასაციო საჩივარზე 26.07.2019წ. #24831 საგადახდო მოთხოვნით გადახდილი აქვს სახელმწიფო ბაჟი - 300 ლარის, ხოლო 19.09.2019წ. #30281 საგადახდო მოთხოვნით - 7700 ლარის - ჯამში 8000 ლარის ოდენობით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს (ს/კ 202178927) უნდა დაუბრუნდეს საკასაციო საჩივარზე გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის - 8000 (300+7700) ლარის 70 პროცენტი - 5600 ლარი შემდეგი ანგარიშიდან: ქ. თბილისი, სახელმწიფო ხაზინა, ბანკის კოდი TRESGE22, მიმღების ანგარიშის #200122900, სახაზინო კოდი #300773150.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილით და
დ ა ა დ გ ი ნ ა:
1. სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2018 წლის 27 სექტემბრის განჩინება;
3. სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს (ს/კ 202178927) დაუბრუნდეს საკასაციო საჩივარზე 26.07.2019წ. #24831 და 19.09.2019წ. #30281 საგადახდო მოთხოვნებით გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის - 8000 (300+7700) ლარის 70 პროცენტი - 5600 ლარი შემდეგი ანგარიშიდან: ქ. თბილისი, სახელმწიფო ხაზინა, ბანკის კოდი TRESGE22, მიმღების ანგარიშის #200122900, სახაზინო კოდი #300773150;
4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.
თავმჯდომარე მ. ვაჩაძე
მოსამართლეები: ნ. სხირტლაძე
ვ. როინიშვილი
