საქართველოს უზენაესი სასამართლო
გ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა
საქართველოს სახელით
საქმე Nბს-896(კ-21) 13 დეკემბერი, 2022 წელი
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:
გოჩა აბუსერიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
ბიძინა სტურუა, გენადი მაკარიძე,
საქმის განხილვის ფორმა - ზეპირი მოსმენის გარეშე
კასატორი (მოსარჩელე) - ტ. მ-ი
პროცესუალური მოწინააღმდეგე (მოპასუხე) – ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის მერიის ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების აღიარების კომისია
გასაჩივრებული განჩინება - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2021 წლის 11 ივნისის განჩინება
კასატორის მოთხოვნა - გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღება
დავის საგანი - ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობა, ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის დავალება
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:
ტ. მ-მა 2018 წლის 18 მაისს სარჩელით მიმართა გურჯაანის რაიონულ სასამართლოს მოპასუხის - ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის მერიის ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების აღიარების კომისიის მიმართ კომისიის 2018 წლის 26 თებერვლის N436 განკარგულების ბათილად ცნობისა და ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის სოფელ ...ში მდებარე 3010 კვ.მ მიწის ნაკვეთზე ტ. მ-ის საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ მოპასუხისათვის ახალი აქტის გამოცემის დავალების მოთხოვნით.
გურჯაანის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 24 დეკემბრის გადაწყვეტილებით ტ. მ-ის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა. აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა მოსარჩელემ.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2021 წლის 11 ივნისის განჩინებით ტ. მ-ის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა გურჯაანის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 24 დეკემბრის გადაწყვეტილება. მითითებული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ტ. მ-მა, რომელმაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.
კასატორის მოსაზრებით, გასაჩივრებული განჩინება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული. სასამართლომ არასწორად შეაფასა საქმეზე არსებული მტკიცებულებები და ფაქტობრივად მოპასუხის სასარგებლოდ სათანადო მტკიცებულებების არარსებობის პირობებში, საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე ფაქტობრივი გარემოებების და კანონების არასწორი განმარტების შედეგად, უხეშად იქნა უგულებელყოფილი მისი კანონით დაცული უფლებები და ინტერესები. გურჯაანის რაიონული სასამართლოს მიერ არასწორად დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებები ასევე სრულიად დაუსაბუთებლად გაიზიარა თბილისის სააპელაციო სასამართლომ და მიიღო უკანონო გადაწყვეტილება.
კასატორი ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის „გ“ ქვეპუნქტის 2018 წელს მოქმედი რედაქციის დეფინიციაზე, ასევე მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის „ლ“ ქვეპუნქტზე მითითებით აღნიშნავს, რომ საკუთრების უფლების აღიარებას არ ექვემდებარება თვითნებურად დაკავებული სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ობიექტებით დაკავებული მიწის ნაკვეთი, მათ შორის, ის მიწის ნაკვეთი, რომელზე განთავსებული სახელმწიფო ქონებაც „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად არ ექვემდებარება პრივატიზებას.
კასატორის განმარტებით, მიუხედავად იმისა, რომ „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად საძოვრის კატეგორიის მიწის ნაკვეთის პრივატიზება დაუშვებელია, აღნიშნული დანაწესი მოცემულ შემთხვევაში ვერ გავრცელდება, რამდენადაც „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის პირველი მუხლის მე-5 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტის თანახმად, ამ კანონის მოქმედება არ ვრცელდება: „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებზე. რაც შეეხება უშუალოდ ,,ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონით საძოვრის კატეგორიის მიწის ნაკვეთის აღიარების აკრძალვას, კასატორი აღნიშნავს, რომ მითითებული კანონის 2018 წელს მოქმედი რედაქცია მსგავს დანაწესს არ შეიცავდა (არ კრძალავდა თვითნებურად დაკავებული სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული საძოვარის აღიარებას), ხოლო, ამავე კანონის მე-3 მუხლში 2019 წლის 11 დეკემბერს შეტანილი ცვლილებებით, კანონს დაემატა მე-2 პუნქტის „პ“ ქვეპუნქტი, რომლის თანახმადაც, საკუთრების უფლების აღიარებას არ ექვემდებარება თვითნებურად დაკავებული სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების საძოვრის კატეგორიის მიწა და აღნიშნული იმპერატიული დანაწესი ამოქმედდა 2020 წლის 1 იანვრიდან. ამდენად, თვითნებურად დაკავებული სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული საძოვარი აღიარებას არ ექვემდებარება 2020 წლის 1 იანვრიდან, თუმცა საკუთრების უფლების აღიარების კომისიამ განკარგულება გამოსცა 2018 წლის 26 თებერვალს, რომლითაც მან უარი უთხრა 3010 კვ.მ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარებაზე, იმ მოტივით, რომ აღნიშნული მიწის ნაკვეთი იყო საძოვრის კატეგორია.
კასატორი მიიჩნევს, რომ 2018 წლის 26 თებერვლის განკარგულება ეწინააღმდეგება როგორც ,,ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონს, ასევე - ,,სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონს, შესაბამისად სახეზეა მისი ბათილად ცნობის წინაპირობები.
კასატორის განმარტებით, საქმეზე დადგენილია, რომ მოსარჩელე ტ. მ-ი 1990 წელს თვითნებურად დაეუფლა ლაგოდეხის რაიონში, ...ში მდებარე 3010 კვ.მ ფართობის სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთს, სადაც ააშენა წიქვილის შენობა, ასევე გაშენებული აქვს თხილის ბაღი. აღნიშნულ მიწის ნაკვეთს, რომელიც შემოღობილი აქვს, ტ. მ-ი თვითნებურად ფლობს როგორც საკუთარს 1990 წლიდან დღემდე. თვითნებურად დაუფლებულ მიწის ნაკვეთს ყველა მხრიდან ესაზღვრება მოსარჩელე ტ. მ-ის და მისი შვილის ჯ. მ-ის საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთები, რომლებიც სახელმწიფოსგან შესყიდული აქვთ 2007 წლამდე და ამ მიწის ნაკვეთებზე გაშენებული აქვთ სხვადასხვა ჯიშის ხეხილი, მოჰყავთ ხორბალი, ქერი, იონჯა, ასევე, მოწყობილი აქვთ მეცხოველეობის ფერმა. ამ მიწის ნაკვეთების გვერდის ავლით თვითნებურად დაუფლებულ მიწის ნაკვეთში შესვლა, იქ მოხვედრა შეუძლებელია, რადგან ის მდებარეობს მათ საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთების ცენტრში.
კასატორი აღნიშნავს, რომ ,,ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონის 51 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ მოთხოვნის განხილვისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს მოთხოვნის სივრცის დაგეგმარებისა და ქალაქთმშენებლობითი გეგმების პირობებთან შესაბამისობა. განსახილველ შემთხვევაში, კომისიის მიერ განცხადების განხილვისას 2018 წელს, ,,ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონი და არც სახელმწიფო ქონების შესახებ საქართველოს კანონი არ კრძალავდა თვითნებურად დაუფლებულ საძოვრის კატეგორიის სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარებას, მით უმეტეს, რომ ამ მიწის ნაკვეთზე მოთხოვნა აკმაყოფილებს სივრცის დაგეგმარების პირობებს, რადგან ის მდებარეობს არა სადმე განცალკევებით, რომლის გამოყენება საძოვრის დანიშნულებით მართლა შესაძლებელია, არამედ ის მდებარეობს მოსარჩელე ტ. მ-ის და მისი შვილის ჯ. მ-ის საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთების ცენტრში, მასზე აშენებულია წიქვილის შენობა, ასევე გაშენებულია თხილის ბაღი, შემოღობილია, ტ. მ-ი თვითნებურად ფლობს როგორც საკუთარს 1990 წლიდან დღემდე და აბსოლუტურად თანხვედრაშია მოთხოვნის სივრცის დაგეგმარების პირობებთან.
კასატორის მოსაზრებით ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის მერიის ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისიამ არ შეისწავლა განცხადებაში მოყვანილი გარემოებები, არ დაიბარა განმცხდებელი დამატებით განმარტების მისაცემად. კომისიამ საერთოდ არც ჩაატარა სხდომა, სწორად არ შეაფასა სახელმძღვანელო სამართლებრივი ნორმები და 2018 წლის თებერვალს უკანონოდ გამოსცა განკარგულება, რომლითაც უარი უთხრა 3010 კვ.მ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარებაზე, იმ მოტივით, რომ აღნიშნული მიწის ნაკვეთი იყო საძოვრის კატეგორია.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2021 წლის 10 ნოემბრის განჩინებით ტ. მ-ის საკასაციო საჩივარი, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი
საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლისა და საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ ტ. მ-ის საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის განსახილველად დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, კერძოდ, აღნიშნული ნორმის თანახმად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ საკასაციო საჩივარი დაიშვება, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით. საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით და ამასთან, არ არსებობს საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღების ვარაუდი. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება არ ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს. ამასთან, საქმის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით. კასატორი საკასაციო საჩივარში ვერ აქარწყლებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებსა და დასკვნებს, შესაბამისად, საქმეზე არ იქმნება საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით განსაზღვრული საკასაციო საჩივრის განსახილველად დაშვების წინაპირობა. ამასთან, საკასაციო სასამართლო იზიარებს მოცემულ საქმეზე დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს, ამ გარემოებებთან დაკავშირებით გამოთქმულ სამართლებრივ შეფასებებს და მიიჩნევს, რომ ქვედა ინსტანციის სასამართლოებმა არსებითად სწორად გადაწყვიტეს მოცემული დავა.
მოცემულ საქმეში სადავოა მიწის ნაკვეთზე მოსარჩელის საკუთრების უფლების აღიარებაზე უარის თქმის შესახებ კომისიის 2018 წლის 26 თებერვლის N436 განკარგულების შესაბამისობა „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნებთან.
საკასაციო პალატა მიუთითებს „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონზე, რომლის მე-2 მუხლის „გ“ ქვეპუნქტის სადავო პერიოდში მოქმედი რედაქციის თანახმად, თვითნებურად დაკავებულ მიწის ნაკვეთად მიიჩნევა, ფიზიკური პირის მიერ ამ კანონის ამოქმედებამდე თვითნებურად დაკავებული სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი, რომელზეც განთავსებულია საცხოვრებელი სახლი (აშენებული ან დანგრეული) ან არასაცხოვრებელი დანიშნულების შენობა (აშენებული), ასევე დაინტერესებული ფიზიკური პირის საკუთრებაში ან მართლზომიერ მფლობელობაში არსებული მიწის ნაკვეთის მომიჯნავე, თვითნებურად დაკავებული მიწის ნაკვეთი (შენობა-ნაგებობით ან მის გარეშე), რომლის ფართობი ნაკლებია საკუთრებაში ან მართლზომიერ მფლობელობაში არსებული მიწის ნაკვეთის ფართზე და რომელიც საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის მომენტისათვის სახელმწიფოს მიერ არ არის განკარგული, გარდა ამ მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
საკუთრების უფლების აღიარების შეზღუდვის იმპერატიულ დანაწესს შეიცავს როგორც ზემოაღნიშული კანონის, ასევე საქართველოს მთავრობის 2016 წლის 28 ივლისის N376 დადგენილებით დამტკიცებული „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების წესის“ მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის „ლ“ ქვეპუნქტი, რომლის მიხედვითაც, საკუთრების უფლების აღიარებას არ ექვემდებარება სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ობიექტებით დაკავებული მიწის ნაკვეთი, მათ შორის, ის მიწის ნაკვეთი, რომელზე განთავსებული სახელმწიფო ქონებაც, „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად, არ ექვემდებარება პრივატიზებას; თავის მხრივ „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 მუხლის პირველი პუნქტი შეიცავს ქონებათა იმ ჩამონათვალს რომლის პრივატიზებაც აკრძალულია, კერძოდ, მითითებული მუხლის „ძ“ და „ძ.ა“ ქვეპუნქტების თანახმად, პრივატიზებას არ ექვემდებარება სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული საძოვარი, გარდა 2005 წლის 30 ივლისამდე იჯარით გაცემული საძოვრებისა და საძოვრებისა, რომლებიც დადგენილი წესით შესაბამისი სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის (მმართველობის) ორგანოს მიერ გაცემული აქტით დამაგრებულია მათზე მდებარე, ფიზიკური ან/და იურიდიული პირების კერძო საკუთრებაში არსებულ ან/და სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ შენობა-ნაგებობებზე.
მითითებულ ნორმათა ანალიზის საფუძველზე საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ კანონმდებლობა გამორიცხავს საძოვრის კატეგორიის მიწის ნაკვეთის აღიარების შესაძლებლობას, მიუხედავად იმისა, აკმაყოფილებს თუ არა წარდგენილი განაცხადი მიწის ნაკვეთის თვითნებურად დაკავებული მიწის ნაკვეთის ასაღიარებლად დადგენილ მოთხოვნებს. მართალია, ,,ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონში საძოვრის კატეგორიის მიწის ნაკვეთის აღიარების შეზღუდვის შესახებ პირდაპირი ჩანაწერი გაჩნდა 2019 წლის 11 დეკემბრის N5501 კანონით ზემოაღნიშნული კანონის მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის „პ“ ქვეპუნქტის დამატებით (ამოქმედდა 2020 წლის 01 იანვრიდან), თუმცა აღნიშნულის მიუხედავად, „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის „ლ“ ქვეპუნქტი, რომელიც წარმოადგენს მითითებით ნორმას და „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 მუხლის პირველი პუნქტის „ძ.ა“ ქვეპუნქტის (სადავო პერიოდში მოქმედი რედაქცია) ეთობლივი ანალიზი ასევე გამორიცხავდა საძოვრის კატეგორიის მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარების შესაძლებლობას. ამასთან, საგულისხმოა, რომ ,,ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტში „პ“ ქვეპუნქტის დამატების შემდგომ, დღეს მოქმედი რედაქციის ანალოგიურად არის მოწესრიგებული საძოვრის კატეგორიის მიწის ნაკვეთთან დაკავშირებული საკითხი და კომისია არ არის უფლებამოსილი დააკმაყოფილოს მოთხოვნა, თუ ის შეეხება საძოვრის სტატუსის მქონე მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარებას.
განსახილველ შემთხვევაში, საქმეში წარმოდგენილი ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის მერიის მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისიის 2018 წლის 26 თებერვლის N20 ოქმით დადგენილია, რომ მოსარჩელის დაინტერესებაში არსებული ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის სოფ. ...ში მდებარე 3010 კვ.მ სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი წარმოადგენს საძოვრის სტატუსის მქონე მიწის ნაკვეთს, შესაბამისად, კომისიის 2018 წლის 26 თებერვლის N436 განკარგულებით ტ. მ-ს უარი ეთქვა მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე.
საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ვინაიდან გასაჩივრებული აქტის გამოცემამდე (26.02.2018წ.) ადმინისტრაციული წარმოების ფარგლებში დადასტურებულია განმცხადებლის დაინტერესებაში არსებული მიწის ნაკვეთის საძოვრის სტატუსი, არსებობდა მოქმედი კანონმდებლობით განსაზღვრული საკუთრების უფლების აღიარების გამომრიცხავი გარემოებები, ამდენად, საქმეზე დადგენილი გარემოებების გათვალისწინებით, საკასაციო პალატა იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას, რომ საკუთრების უფლების აღიარება ეწინააღმდეგებოდა კანონმდებლობას, ფიზიკური პირის დაინტერესებაში მყოფი მიწის ნაკვეთის საძოვრის კატეგორიის არსებობის გამო, რაც გამორიცხავს სადავო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობასა და ახალი აქტის გამოცემის ადმინისტრაციული ორგანოსათვის დავალებას.
რაც შეეხება „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის პირველი მუხლის მე-5 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტთან დაკავშირებით კასატორის მოსაზრებას, საკასაციო პალატა ვერ გაიზიარებს და კიდევ ერთხელ განმარტავს, რომ „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის „ლ“ ქვეპუნქტი წარმოადგენს მითითებით ნორმას, შესაბამისად, მოცემულ შემთხვევაში, კასატორის არგუმენტი „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოქმედების გავრცელების შეუძლებლობის თაობაზე უსაფუძვლოა.
საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ საკასაციო საჩივარში მეორდება სააპელაციო საჩივრის დასაბუთება, რასთან დაკავშირებითაც სააპელაციო პალატამ ამომწურავად იმსჯელა, კასატორი დამატებით ვერ უთითებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების არსებით ფაქტობრივ თუ სამართლებრივ უსწორობაზე, შესაბამისად, კასატორის მიერ მითითებული გარემოებები არ ქმნის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებულ საკასაციო საჩივრის დასაშვებად ცნობის არც ერთ საფუძველს, ამდენად, ტ. მ-ის საკასაციო საჩივარს პალატა მიიჩნევს დაუშვებლად.
საკასაციო პალატა მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილზე და აღნიშნავს, რომ თუ საკასაციო საჩივარი დაუშვებლად იქნება მიჩნეული, პირს დაუბრუნდება მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70 პროცენტი. საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ვინაიდან, ტ. მ-ის საკასაციო საჩივარზე 04.11.2021წ. №1 საგადახდო დავალებით გადახდილია სახელმწიფო ბაჟი 300 ლარის ოდენობით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, აღნიშნული თანხის 70 პროცენტი უნდა დაუბრუნდეს კასატორს.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლით და
დ ა ა დ გ ი ნ ა:
1. ტ. მ-ის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2021 წლის 11 ივნისის განჩინება;
3. კასატორს - ტ. მ-ს (პ/ნ...) დაუბრუნდეს 04.11.2021წ. №1 საგადახდო დავალებით შ. მ-ის (პ/ნ...) მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის - 300 ლარის 70% - 210 ლარი, შემდეგი ანგარიშიდან: ქ. თბილისი, სახელმწიფო ხაზინა, ბანკის კოდი TRESGE22, მიმღების ანგარიშის №200122900, სახაზინო კოდი №300773150;
4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.
მოსამართლეები: გ. აბუსერიძე
ბ. სტურუა
გ. მაკარიძე