ბს-1151-982-კ-04 11 იანვარი, 2005 წ., ქ. თბილისი

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა
შემადგენლობა: ნ. სხირტლაძე (თავმჯდომარე),
ი. ლეგაშვილი (მომხსენებელი),
ნ. კლარჯეიშვილი

დავის საგანი: რ. ა.-სა და ახალქალაქის სამომხმარებლო კოოპერატივს შორის 2002წ. 8 აგვისტოს გაფორმებული ნასყიდობის ხელშეკრულების, 27 კვ.მ მიწის ახალქალაქის სამომხმარებლო კოოპერატივზე ¹11864/2002 და რ. ა.-ზე ¹... რეგისტრაციის ბათილად ცნობა. ვაგონის ადგილმდებარეობის შეცვლა.

აღწერილობითი ნაწილი:
გ. დ.-მა სარჩელით მიმართა სასამართლოს მოპასუხეების: რ. ა.-ის, ახალქალაქის ქალაქის გამგეობის, ახალქალაქის სამომხმარებლო კოოპერატივისა და ახალქალაქის რაიონული ზონის ¹... რეგისტრატორის მიმართ და მოითხოვა ახალქალაქის ქალაქის გამგეობის 1995წ. 25 სექტემბრის ¹9 გადაწყვეტილების, რ. ა.-სა და ახალქალაქის სამომხმარებლო კოოპერატივს შორის 2002წ. 8 აგვისტოს გაფორმებული ნასყიდობის ხელშეკრულების, 27 კვ.მ მიწის ნაკვეთის, ახალქალაქის სამომხმარებლო კოოპერატივზე ¹.... და რ. ა.-ის სახელზე ¹... რეგისტრაციის ბათილად ცნობის და რ. ა.-ის მიერ მშენებლობის წესებისა და ნორმების მოთხოვნათა დაცვით ვაგონის მისი კედლისაგან მოშორებით გადატანა.
მოსარჩელე მიუთითებდა, რომ მის საკუთრებაში არსებული აფთიაქის შენობა მდებარეობს ... და ... ქუჩების გადაკვეთაზე. აფთიაქს ჩრდილოეთის მხრიდან ესაზღვრება ახალქალაქის აგრარული ბაზარი. აფთიაქი სარდაფთან ერთად 1993წ. 1 ივლისამდე იყო ახალქალაქის კომუნალური საწარმოების კომბინატის მფლობელობაში, რომელიც ახალქალაქის რაიონული სასამართლოს 1993წ. 1 ივნისის გადაწყვეტილებით მას გადაეცა საკუთრებაში. მის საკუთრებაში გადასვლამდე აფთიაქს ფლობდა სხვადასხვა მეარენდე, რომლებმაც მის არქიტექტურულ მთლიანობაში შეიტანეს ცვლილებები (ამოქოლეს ზოგიერთი ფანჯარა და შესასვლელი). ახალქალაქის გამგეობის 1995წ. 25 სექტემბრის ¹9 საოქმო გადაწყვეტილების საფუძველზე კ.ა.-მ მისი შენობის ჩრდილოეთ მხარეს, კედლის მიმდებარედ დროებით დადგა მოძრავი ვაგონი. ეს ვაგონი 2002წ. 8 აგვისტოს ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე გადაეცა რ. ა.-ს საკუთრებაში. ხელშეკრულებაში აღინიშნა, რომ ნასყიდობის საგანს წარმოადგენდა სავაჭრო პავილიონი 27 კვ.მ მიწის ნაკვეთით, რაც არასწორი იყო, რადგან ვაგონი წარმოდგენილია უძრავ ნივთად. ასევე იქნა მოხსენიებული უძრავ ნივთად სადავო ვაგონი სამომხმარებლო კოოპერატივის განცხადებაში, რაც წარდგენილ იქნა ახალქალაქის რაიონული ზონის ¹... რეგისტრატურაში, მიღება-ჩაბარების აქტში, ახალქალაქის სამომხმარებლო კოოპერატივის 2002წ. 12 ივლისის სხდომის ¹8 ოქმის მე-4 პუნქტში, ნასყიდობის ხელშეკრულებაში, ყალბი დოკუმენტების საფუძველზე ვაგონის ქვეშ არსებული მიწა უკანონოდ აღირიცხა ჯერ რაიონული სამომხმარებლო კოოპერატივის, შემდეგ _ რ. ა.-ის საკუთრებაში. სურდა ესარგებლა აფთიაქის სარდაფით, რისთვისაც საჭირო იყო ფანჯრების აღდგენა, რაშიც ხელს უშლიდა შენობაზე მიბჯენილი რ. ა.-ის ვაგონი.
ახალქალაქის რაიონული სასამართლოს 2003წ. 30 აპრილის გადაწყვეტილებით დაკმაყოფილდა გ. დ.-ის სარჩელი _ ბათილად იქნა ცნობილი ახალქალაქის ქალაქის საკრებულოს 1995წ. 25 სექტემბრის გადაწყვეტილება კ. ა.-ის მიერ ვაგონის დროებით დადგმასთან დაკავშირებით, 2002წ. 8 აგვისტოს ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება და მიწის ნაკვეთის რეგისტრაციის შესახებ ჩანაწერი. დაევალა რ. ა.-ს გადაედგა მოძრავი ვაგონი სხვა ადგილას.
რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო საჩივრით გაასაჩივრა რ. ა.-მ, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.
თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2004წ. 3 ივნისის გადაწყვეტილებით ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა სააპელაციო საჩივარი: რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილების შეცვლით მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც დაკმაყოფილდა გ. დ.-ის დაზუსტებული სარჩელი.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად ცნო, რომ 2002წ. 8 აგვისტოს ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულებით, რ. ა.-ს რეალურად მიეყიდა ვაგონი, რომელიც წარმოადგენს მოძრავ ნივთს, ხოლო ხელშეკრულებაში მითითებულ იქნა სავაჭრო პავილიონი. სასამართლომ მიიჩნია, რომ დარღვეული იყო კანონით დადგენილი წესები და სკ-ის 54-ე მუხლის საფუძველზე, ახალქალაქის სამომხმარებლო კოოპერატივსა და რ. ა.-ს შორის 2002წ. 8 აგვისტოს დადებული ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება ბათილ გარიგებას წარმოადგენდა. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ბათილად უნდა ყოფილიყო ცნობილი ბათილი გარიგების საფუძველზე გაცემული მიწის სააღრიცხვო ბარათი, რითაც ახალქალაქის რაიონული სამომხმარებლო კოოპერატივის საკუთრებად აღირიცხა კვარტალი ¹04, ნაკვეთი ¹21, ფართით 27,0 კვ.მ, რადგან “ფიზიკური პირებისა და კერძო სამართლის იურიდიული პირების სარგებლობაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრებად გამოცხადების შესახებ” კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად, მიწის პირველადი რეგისტრაცია წარმოებს მიწის სარგებლობის უფლების დამადასტურებელი საბუთის საფუძველზე, რომელიც ოფიციალურად აღრიცხულია ან გაცემულია შესაბამისი სამსახურის მიერ. ამავე მუხლის მე-2 პუნქტის “ბ” ქვეპუნქტის თანახმად, არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწაზე კერძო საკუთრების უფლების რეგისტრაციისათვის განმცხადებელი წარადგენს მიწის სარგებლობის უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტს, რომელიც ახალქალაქის რაიონული სამომხმარებლო კოოპერატივის მიერ წარდგენილი არ ყოფილა. რაც შეეხებოდა ახალქალაქის რაიონული სამომხმარებლო კოოპერატივის 2002წ. 8 აგვისტოს ¹47 ცნობას, რომელიც სააღრიცხვო ბარათში იყო მითითებული უფლების დამადასტურებელ იურიდიულ დოკუმენტად, იგი ასეთად ვერ ჩაითვლებოდა, რადგან მასში აღნიშნული იყო მხოლოდ პავილიონი, 125 ლარის ღირებულების 27 კვ.მ-ის, რომელიც ირიცხებოდა ახალქალაქის რაიონული სამომხმარებლო კოოპერატივის ბალანსზე. აღნიშნულის გათვალისწინებით, ბათილად ცნო მიწის სააღრიცხვო ბარათი ¹1186/2002წ. რადგან უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტს წარმოადგენდა ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება, რომელიც ბათილ გარიგებას წარმოადგენდა.

სამოტივაციო ნაწილი:
საკასაციო პალატა საქმის მასალების გაცნობის, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების დასაბუთებულობა-კანონიერების შემოწმებისა და საკასაციო საჩივრის მოტივების შესწავლის შედეგად მიიჩნევს, რომ რ. ა.-ის საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს და უცვლელად დარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2004წ. 3 ივნისის გადაწყვეტილება.
სსკ-ის 393-ე მუხლის თანახმად, საკასაციო საჩივარი უნდა ეფუძნებოდეს მხოლოდ იმას, რომ გადაწყვეტილება კანონის დარღვევითაა გამოტანილი. სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა, არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა ან არასწორად განმარტა იგი. წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ შეიცავს მითითებას საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებულ არც ერთ საფუძველზე. ასევე, კასატორს არ წარმოუდგენია დასაბუთებული საკასაციო პრეტენზია სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილი საქმის ფაქტობრივი გარემოებების მიმართ. კასატორი საკასაციო საჩივარში მიუთითებს ახალქალაქის გამგეობის 1995წ. 25 სექტემბრის ¹9 გადაწყვეტილების ხანდაზმულობის ვადის დარღვევით გასაჩივრების შესახებ და მიაჩნია, რომ სასამართლომ არასწორად გამოიყენა ხანდაზმულობის ვადა.
კასატორის მიერ საკასაციო საჩივარში დაყენებულ საკითხთან დაკავშირებით საკასაციო პალატა კასატორის ყურადღებას მიაქცევს იმ გარემოებაზე, რომ ახალქალაქის გამგეობის 1995წ. 25 სექტემბრის ¹9 გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის შესახებ მოთხოვნა მოსარჩელეს ჰქონდა პირველი ინსტანციის სასამართლოში, რომელიც დაკმაყოფილდა ახალქალაქის რაიონული სასამართლოს 2003წ. 30 აპრილის გადაწყვეტილებით. აღნიშნული გადაწყვეტილება გაუქმდა სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილებით და დაკმაყოფილდა გ. დ.-ის შემცირებული სასარჩელო მოთხოვნა, რომელიც ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის მოთხოვნას აღარ მოიცავდა. ამდენად, კასატორის მიერ იმ გარემოებაზე მითითება, რომ სააპელაციო სასამართლომ ადმინისტრაციული აქტის ბათილად ცნობის საკითხი განიხილა ხანდაზმულობის ვადის დარღვევით, არასწორია, ვინაიდან სააპელაციო სასამართლოს ასეთი მოთხოვნა საერთოდ არ განუხილავს მოსარჩელის მიერ სასარჩელო მოთხოვნის შემცირების გამო.
საკასაციო პალატას მიაჩნია, რომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების მიღებისას სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა და სწორად განმარტა იგი.
სკ-ის 149-ე მუხლის თანახმად, უძრავ ნივთებს მიეკუთვნება მიწის ნაკვეთი მასში არსებული წიაღისეულით, მიწაზე აღმოცენებული მცენარეები, ასევე შენობა-ნაგებობები, რომლებიც მყარად დგას მიწაზე. აღნიშნული ნორმის დეფინიციიდან გამომდინარე, საკასაციო პალატა იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ ვაგონი არ წარმოადგენს უძრავ ნივთს და 2002წ. 8 აგვისტოს ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულებაში არასწორად მიუთითა სავაჭრო პავილიონი, რომელიც განსხვავებით ვაგონისაგან, წარმოადგენს უძრავ ნივთს, რომელიც მყარად არის დაკავშირებული მიწასთან.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო პალატას მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლოს მიერ სწორად იქნა ბათილად ცნობილი ვაგონის ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება (8.08.2002წ.) სკ-ის 54-ე მუხლის საფუძველზე. ასევე სწორია გასაჩივრებული გადაწყვეტილება ახალქალაქის ¹... სარეგისტრაციო ზონის მიერ 2002წ. 9 აგვისტოს გაცემული უძრავი ქონების სააღრიცხვო ბარათის ¹... რეგისტრაციის ბათილად ცნობის ნაწილში, ვინაიდან “ფიზიკური პირებისა და კერძო სამართლის იურიდიული პირების სარგებლობაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრებად გამოცხადების შესახებ” კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, მიწის პირველადი რეგისტრაცია წარმოებს მიწის სარგებლობის უფლების დამადასტურებელი საბუთის საფუძველზე, რომელიც ოფიციალურად აღრიცხული ან გაცემულია შესაბამისი სამსახურის მიერ. ამავე კანონის მე-4 მუხლის მე-3 პუნქტის “ბ” ქვეპუნქტის შესაბამისად, არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწაზე კერძო საკუთრების უფლების პირველადი რეგისტრაციისათვის განმცხადებელი წარადგენს მიწის სარგებლობის უფლების დამადასტურებელ საბუთს, რაც ახალქალაქის რაიონული სამომხმარებლო კოოპერატივის მიერ წარდგენილი არ ყოფილა. ამასთან, გასათვალისწინებელია ის გარემოება, რომ რეგისტრაცია განხორციელდა 9 აგვისტოს, ანუ მას შემდეგ, რაც დაიდო ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება 2002წ. 8 აგვისტოს, რაც თავისთავად გამორიცხავს უკვე გაყიდული ნივთის საფუძველზე მიწის ნაკვეთის გამყიდველის სახელზე საკუთრების უფლებით რეგისტრაციას. ასევე სწორია სააპელაციო სასამართლოს მიერ ახალქალაქის ¹... სარეგისტრაციო ზონის მიერ 2002წ. 15 აგვისტოს ¹... რეგისტრაციის ბათილად ცნობა, ვინაიდან აღნიშნული რეგისტრაციის საფუძველს წარმოადგენს ახალქალაქის რაიონულ სამომხმარებლო კოოპერატივსა და რ. ა.-ს შორის 2002წ. 8 აგვისტოს დადებული ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება, რადგან აღნიშნული ხელშეკრულება ბათილია სკ-ის 54-ე მუხლის საფუძველზე.
საქმის მასალებით დადგენილია, რომ რ. ა.-ის მფლობელობაში არსებული ვაგონი მიდგმულია გ. დ.-ის საკუთრებაში არსებულ კაპიტალურ შენობაზე. ამდენად, დაცული არ არის საქართველოს ურბანიზაციისა და მშენებლობის მინისტრის 2001წ. 18 სექტემბრის ¹57 ბრძანებით დამტკიცებული “ნაკვეთების საზღვარზე” საზღვართან საცხოვრებელი სახლების, დამხმარე და სხვა ნაგებობების მშენებლობის წესების” მოთხოვნები, რომლის მიხედვით ორ მეზობელ ნაგებობას შორი მანძილი არ უნდა იყოს 5 მ-ზე ნაკლები.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო პალატას მიაჩნია, რომ უცვლელად უნდა დარჩეს გასაჩივრებული გადაწყვეტილება და რ. ა.-ს უარი ეთქვას საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე.

სარეზოლუციო ნაწილი:
საკასაციო პალატამ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მეორე ნაწილით, სსკ-ის 410-ე მუხლით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა :

1. რ. ა.-ის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2004წ. 3 ივნისის გადაწყვეტილება;
3. რ. ა.-ს დაეკისროს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ სახელმწიფო ბაჟის გადახდა 50 ლარის ოდენობით;
4. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.