საქმე №ას-1360-2020 25 დეკემბერი, 2020 წელი,
თბილისი


სამოქალაქო საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:

გიორგი მიქაუტაძე (თავმჯდომარე)
ლევან მიქაბერიძე (მომხსენებელი), მირანდა ერემაძე

საქმის განხილვის ფორმა - ზეპირი განხილვის გარეშე

კასატორები - სს ,,ე–ვა“, ინდივიდუალური ბინათმენაშენეთა ამხანაგობა ,,გ–ნი“ (მოსარჩელეები)

მოწინააღმდეგე მხარეები - ვ.ვ. ძე მ–ა, მ. მ–ა, ვ.ვ. ძე მ–ა, ლ. მ–ა, ლ.ხ–ია, ლ.ჩ–ვა (მოპასუხეები)

მესამე პირი დამოუკიდებელი სასარჩელო მოთხოვნის გარეშე - სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტო

გასაჩივრებული განჩინება - თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის 2020 წლის 24 ივნისის განჩინება

კასატორების მოთხოვნა - გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება, ახალი გადაწყვეტილების მიღებით, სარჩელის დაკმაყოფილება

დავის საგანი - უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვა და გამოთავისუფლებულ მდგომარეობაში გადაცემა

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი:

1. სს ,,ე–ვამ“ და ინდივიდუალურ ბინათმენაშენეთა ამხანაგობა „გ–მა“ (შემდგომ - მოსარჩელეები, აპელანტიები, კასატორები) სარჩელი აღძრეს სასამართლოში ვ.ვ. ძე მ–ას, მ. მ–ას, ვ.ვ. ძე მ–ას, ლ. მ–ას, ლ.ხ–სა და ლ.ჩ–ვას (შემდგომ - მოპასუხეები) მიმართ უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვისა და გამოთავისუფლებულ მდგომარეობაში გადაცემის შესახებ.


სარჩელის საფუძვლები

2. მოსარჩელეთა განმარტებით, ისინი ქ. თბილისში, ..... მდებარე 5-სართულიანი შენობის მართლზომიერი მფლობელები არიან. ამ შენობის მე-2 და მე-5 სართულს (შემდგომ - სადავო უძრავი ქონება) მოპასუხეები სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე ფლობენ.
3. მოსარჩელეთა არაერთი მოთხოვნის მიუხედავად, უძრავ ნივთს მოპასუხეები არ ათავისუფლებენ.

მოპასუხეების შესაგებელი

4. მოპასუხეებმა წარდგენილი შესაგებლით სარჩელი არ ცნეს და მიუთითეს, რომ სადავო ქონება მათ სახელმწიფომ გადასცა, როგორც იძულებით გადაადგილებული პირებს - დევნილებს, შესაბამისად, სადავო ქონების მართლზომიერი მფლობელები არიან.

5. მესამე პირმა - სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტომ სარჩელი არ ცნო და განმარტა, რომ მოპასუხეები არიან დევნილები და ვიდრე სახელმწიფო მათ შესაბამისი ფართით არ უზრუნველყოფს, მოპასუხეების გამოსახლება დაუშვებელია.

პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილი:

6. თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2019 წლის 15 მაისის გადაწყვეტილებით, მოსარჩელეებს უარი ეთქვათ სარჩელის დაკმაყოფილებაზე.
7. ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილება მოსარჩელეებმა სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს.


სააპელაციო სასამართლოს განჩინების სარეზოლუციო ნაწილი და ფაქტობრივსამართლებრივი დასაბუთება:

8. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის 2020 წლის 24 ივნისის განჩინებით, სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა გასაჩივრებული გადაწყვეტილება.
9. სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა პირველი ინსტანციის მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოება, რომ მოსარჩელეები არ იყვნენ სადავო უძრავი ქონების მესაკუთრეები; სადავო უძრავი ქონების მესაკუთრე იყო შპს ,,ს.დ–ი” (შემდგომ - ახლანდელი მესაკუთე), რომელსაც ბინათმენაშენეთა ამხანაგობამ 2015 წლის 23 დეკემბერს დადებული „სანაცვლო შესრულების პირობით საკუთრების გადაცემის შესახებ“ ხელშეკრულების საფუძველზე, სადავო ქონება საკუთრებაში გადასცა; მოპასუხეები კი, სადავო უძრავ ქონებას მართლზომიერად ფლობენ, ისინი არიან დევნილები და მათთვის სახელმწიფოს ალტერნატიული ფართი ან კომპენსაცია არ გადაუცია.
10. სააპელაციო სასამართლოს დასკვნით, რაკი მოსარჩელეები არ არიან ქონების მესაკუთრეები და არც მართლზომიერი მფლობელები, ხოლო მოწინააღმდეგე მხარეთა მიერ ქონების ფლობის უფლება დადასტურებულია, ვინდიკაციური სარჩელის დაკმაყოფილების სამართლებრივი წინაპირობები არ არსებობს.

კასატორების მოთხოვნა და საფუძვლები:

11. ზემოაღნიშნული განჩინება მოსარჩელეებმა საკასაციო წესით გაასაჩივრეს, გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და, ახალი გადაწყვეტილების მიღებით, სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვეს.
12. კასატორთა მტკიცებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად დაადგინა ფაქტი, რომ ნივთზე ფაქტობრივ ბატონობას მოპასუხეები ახორციელებენ. სადავო უძრავ ქონებას ფლობენ მოსარჩელეები, ისინი არიან ნივთის მართლზომიერი და კეთილსინდისიერი მფლობელები. შესაბამისად, სსკ-ის 158-ე მუხლიდან გამომდინარე ივარაუდება, რომ ისინი არიან ნივთის მესაკუთრეებიც. ამდენად, მოსარჩელეებს უფლება ჰქონდათ სსკ-ის 155-ე, 158-ე, 159-ე, 161-ე, 170-ე და 172-ე მუხლების საფუძველზე, მოეთხოვათ მოპასუხეთაგან ხელშეშლის აღკვეთა და გამოსახლება, რადგან ეს უკანასკნელნი მოსარჩელეებს ხელს უშლიან სადავო უძრავი ნივთის მფლობელობასა და სარგებლობაში.
13. კასატორთა მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლოს არ უნდა გამოეყენებინა „საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა - დევნილთა შესახებ“ საქართველოს კანონი, ვინაიდან საქმეში წარმოდგენილი მტკიცებულებებით არ დასტურდება მოპასუხეთა დევნილობის საკითხი. შესაბამისად, მოპასუხეები არ წარმოადგენენ არც მართლზომიერ და არც კეთილსინდისიერ მფლობელებს.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :

14. საკასაციო სასამართლომ, სსსკ-ის 391-ე მუხლის შესაბამისად, შეამოწმა საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საკითხი და მიიჩნევს, რომ დაუშვებელია შემდეგ გარემოებათა გამო:
15. სსსკ-ის 391-ე მუხლის მეხუთე ნაწილის თანახმად, საკასაციო საჩივარი ქონებრივ ან არაქონებრივ დავაზე დასაშვებია, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ: ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას; ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია; გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება; დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე; ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს; ზ) გასაჩივრებულია სააპელაციო სასამართლოს მეორე დაუსწრებელი გადაწყვეტილება ან განჩინება დაუსწრებელი გადაწყვეტილების უცვლელად დატოვების თაობაზე.
16. საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები სსსკ-ის 391-ე მუხლით გათვალისწინებული არცერთი საფუძვლით.
17. სააპელაციო სასამართლოს საქმე არ განუხილავს მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევებით და ვერც კასატორებმა ვერ მიუთითეს რაიმე ისეთ საპროცესო დარღვევაზე, რომელსაც შეეძლო, არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე. სააპელაციო სასამართლომ საპროცესო ნორმების დარღვევის გარეშე დაადგინა მოცემული დავის გადაწყვეტისათვის სამართლებრივად მნიშვნელოვანი ფაქტობრივი გარემოებები და იურიდიულად სწორად შეაფასა ისინი, შესაბამისად, სააპელაციო პალატის მიერ გამოტანილი სამართლებრივი დასკვნები მართებულია.
18. სსსკ-ის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, სააპელაციო სასამართლოს მიერ დამტკიცებულად ცნობილი ფაქტობრივი გარემოებები სავალდებულოა საკასაციო სასამართლოსათვის, თუ წამოყენებული არ არის დასაშვები და დასაბუთებული პრეტენზია (შედავება). დასაბუთებული პრეტენზია გულისხმობს მითითებას იმ პროცესუალურ დარღვევებზე, რომლებიც დაშვებული იყო სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვის დროს და რამაც განაპირობა ფაქტობრივი გარემოებების არასწორად შეფასება-დადგენა, მატერიალურსამართლებრივი ნორმის არასწორად გამოყენება ან/და განმარტება.
19. საკასაციო პალატა ვერ გაიზიარებს კასატორთა მიერ წინამდებარე განჩინების მე-12 პუნქტში მითითებულ პრეტენზიას და განმარტავს, რომ უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების დამადასტურებელ მტკიცებულებას, სსსკ-ის 102-ე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, წარმოადგენს საჯარო რეესტრის ამონაწერი, რამდენადაც, უძრავ ნივთზე არც პირდაპირი და არც არაპირდაპირი მფლობელობა მესაკუთრედ ყოფნის პრეზუმფციას არ ქმნის. სსკ-ის 158-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, მესაკუთრედ ყოფნის ვარაუდი არ ვრცელდება იმ შემთხვევაში, როცა ნივთზე საკუთრებითი ურთიერთობის ხასიათი ვლინდება საჯარო რეესტრიდან. ამავე კოდექსის 311-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად კი, საჯარო რეესტრი არის ნივთსა და არამატერიალურ ქონებრივ სიკეთეზე უფლებათა, ყადაღისა და საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის წარმოშობის, მათში ცვლილებისა და მათი შეწყვეტის, ასევე, უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების მიტოვების წარმოშობისა და მასში ცვლილების შესახებ მონაცემთა ერთობლიობა. კანონის აღნიშნული დებულებები ხელს უწყობს უფლების მქონე, ასევე, მესამე პირთა ინტერესების დაცვას სამოქალაქო ბრუნვაში და სწორედ ამ მიზნითაა დადგენილი რეგისტრირებული მონაცემების უტყუარობისა და სისრულის პრეზუმცია (სსკ-ის 312-ე მუხლი). ამდენად, იმ უდავო გარემოების გათვალისწინებით, რომ ქონებაზე მოსარჩელეთა საკუთრების უფლება რეგისტრირებული არ არის, შეუძლებელია ისინი მიჩნეულ იქნენ მესაკუთრეებად. ეს გარემოება კი, თავის მხრივ, გამორიცხავს სასარჩელო მოთხოვნის სამართლებრივ საფუძვლად სსკ-ის 170-ე და 172-ე მუხლების გამოყენებას, რადგანაც ამ ნორმათა საფუძველზე, უკანონო მფლობელობიდან ნივთის გამოთხოვა მხოლოდ მესაკუთრემ შეიძლება, მოითხოვოს.
20. მოსარჩელეთა ვინდიკაციური სარჩელი მათ მიერ სადავო ქონების ხელშეკრულების საფუძველზე მფლობელობის უფლებას ეფუძნება, კერძოდ, ისინი მოპასუხეთა მიერ უკანონოდ დაკავებული ფართის გამოთავისუფლებისა და გადაცემის მოთხოვნას აფუძნებენ იმ გარემოებას, რომ სადავო უძრავი ქონება ამხანაგობის საკუთრება იყო. ამხანაგობამ და ახლანდელმა მესაკუთრემ 2015 წლის 23 დეკემბერს დადეს „სანაცვლო შესრულების პირობით საკუთრების გადაცემის შესახებ“ ხელშეკრულება, რომლის 1.14 პუნქტის თანახმად, ამ ხელშეკრულების ხელმოწერის მომენტისათვის მიწის ნაკვეთზე არსებული შენობა-ნაგებობები, მათ დემონტაჟამდე რჩება ამხანაგობის ან/და მის მიერ უფლებამოსილი პირის მფლობელობასა და სარგებლობაში, რაც მოიცავს შენობა-ნაგებობებიდან შემოსავლის მიღების უფლებას. შესაბამისად, მოსარჩელეთა მტკიცებით, ისინი მითითებული ხელშეკრულების საფუძველზე სადავო ქონების მართლზომიერი მფლობელები არიან.
21. მოპასუხეთა მოთხოვნის შემწყვეტი შესაგებელი კი, მათ მიერ სადავო უძრავი ქონების მართლზომიერ მფლობელობას ეფუძნება. მათი განმარტებით, ისინი კანონის საფუძველზე ფლობენ სადავო ქონებას, ამიტომ მართლზომიერ მფლობელებს წარმოადგენენ. პალატა განმარტავს, რომ ვინდიკაციური სარჩელის წარმატებულობის ერთ-ერთი ფაქტორი მოპასუხის მფლობელობის უკანონობაა. შესაბამისად, თუ მოპასუხეთა მფლობელობა წარმოშობის კანონიერ საფუძველს ემყარება, ვინდიკაციური სარჩელის დაკმაყოფილება გამოირიცხება.
22. განსახილველ შემთხვევაში, იმ სამართლებრივი შედეგის გათვალისწინებით, რისი მიღწევაც მოსარჩელეებს სურთ, კერძოდ, მოპასუხეთა უკანონო მფლობელობიდან სადავო უძრავი ნივთის გამოთხოვა, სსკ-ის 160-ე (თუ კეთილსინდისიერ მფლობელს ჩამოერთმევა მფლობელობა, მას სამი წლის განმავლობაში შეუძლია ახალ მფლობელს ნივთის უკან დაბრუნება მოსთხოვოს. ეს წესი არ გამოიყენება მაშინ, როცა ახალმფლობელს აქვს მფლობელობის უკეთესი უფლება. მფლობელობის უკან დაბრუნების მოთხოვნა შეიძლება, გამოყენებულ იქნეს უკეთესი უფლების მქონე პირის მიმართაც, თუკი მან ნივთი მოიპოვა ძალადობის ან მოტყუების გზით) მუხლიდან გამომდინარეობს. აღნიშნული მოთხოვნა განხორციელებადი იქნებოდა, შემდეგი წინაპირობების არსებობის შემთხვევაში, სახელდობრ: მოსარჩელე უნდა იყოს სადავო ნივთის კეთილსინდისიერი მფლობელი; მას სხვა პირის მხრიდან ჩამორთმეული უნდა ჰქონდეს მფლობელობა სადავო ნივთზე და ახალ მფლობელს არ უნდა ჰქონდეს ნივთის ფლობის უკეთესი უფლება.
23. საკასაციო სასამართლო ეთანხმება სააპელაციო სასამართლოს დასკვნებს იმის თაობაზე, რომ მოპასუხეები უძრავ ნივთს ფლობენ სამართლებრივი საფუძვლით და არ იზიარებს კასატორთა პრეტენზიას, რომ საქმეში წარმოდგენილი მტკიცებულებებით არ დასტურდება მოპასუხეთა დევნილობის ფაქტი, შესაბამისად, არც მათ მიერ სადავო ქონების მართლზომიერი მფლობელობა დგინდება. „იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-2 პუნქტის მიხედვით, იძულებითი გადაადგილებისას უსახლკაროდ დარჩენილ დევნილს სამინისტრო სხვა შესაბამის სახელმწიფო უწყებებთან ერთად უზრუნველყოფს სათანადო საცხოვრებლით. კონკრეტულ შემთხვევაში, საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტრომ დაადასტურა, რომ მოპასუხეები სახელმწიფომ განასახლა სადავო მისამართზე. ასევე დგინდება, რომ სამინისტროში არსებულ მონაცემთა ბაზაში მოპასუხეები რეგისტრირებული არიან სადავო უძრავი ქონების მისამართზე. ამასთან, სადავო უძრავი ქონება დევნილთა კომპაქტურად (ორგანიზებულად) ჩასახლების ობიექტს წარმოადგენს. საკასაციო სასამართლოს განმარტებით, დევნილის სტატუსის მქონე პირი კონკრეტული სადავო ფართის მართლზომიერ მფლობელად რომ იქნეს მიჩნეული, შესაძლოა, სახელმწიფოს შესაბამისი ორგანოების ამა თუ იმ მოქმედებიდანაც დგინდებოდეს, კერძოდ, იმ შემთხვევაში, თუ ლტოლვილთა სამინისტრო წერილობით ადასტურებს კონკრეტულ მისამართზე დევნილთა კომპაქტურად განსახლებისა და რეგისტრაციის ფაქტს, მაშინ არსებობს პრეზუმფცია, რომ დევნილები განსახლდნენ სახელმწიფოს ნებართვის საფუძველზე და ფართი დაიკავეს კანონიერად (შდრ. სუსგ: №ას-317-317-2018, 18 მაისი, 2018 წელი). ამასთან, აღნიშნულს ადასტურებს სამინისტროს წერილი, რომ მოპასუხეთა სახელებზე სისტემურად ირიცხება კომუნალური ხარჯები სს „თ–ში“ (ტ. II. ს.ფ. 14; 18-19) და 2010 წლის 26 იანვრის ხელშეკრულება (იხ. ხელშეკრულება ტ. II. ს.ფ. 428-437) ლტოლვილთა სამინისტროსა და შპს „ჯ.უ.ა. ფ–ს“ შორის, რომლის თანახმადაც, სადავო უძრავი ქონება განეკუთვნება იმ ობიექტთა რიცხვს, რომელშიც სახელმწიფო ყოველწლიურად ბიუჯეტიდან კომუნალური მომსახურების ხარჯებს ანაზღაურებს, ვინაიდან, დევნილთა შესახებ კანონის მე-14 მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, ყოველივე ეს დევნილთა მიერ ქონების მართლზომიერი მფლობელობის დამადასტურებელი ერთ-ერთ წინაპირობაა.
24. საკასაციო სასამართლო მიუთითებს სსკ-ის 162-ე მუხლის პირველ ნაწილზე, რომლის პირველი წინადადების თანახმად, დაუშვებელია, მართლზომიერ მფლობელს მოეთხოვოს ნივთის უკან დაბრუნება.
25. „საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-14 მუხლის მე-2 პუნქტის მიხედვით, ამ კანონის მე-6 მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნული მიზეზის აღმოფხვრამდე ან დევნილის გრძელვადიანი საცხოვრებლით უზრუნველყოფამდე დევნილს არ ასახლებენ მის მართლზომიერ მფლობელობაში არსებული საცხოვრებელი ფართობიდან, გარდა იმ შემთვევისა, როდესაც: ა) დევნილთან ფორმდება წერილობითი შეთანხმება მის მიერ დაკავებული ფართობის სანაცვლოდ მისი სათანადო ფულადი ან სხვა სახის დახმარებით უზრუნველყოფის თაობაზე; ბ) დევნილს გამოეყოფა შესაბამისი საცხოვრებელი ფართობი, რომლითაც არ გაუარესდება მისი საყოფაცხოვრებო პირობები; გ) ხდება სტიქიური ან სხვა მოვლენა, რომელიც ითვალისწინებს კომპენსაციას და რეგულირდება საერთო წესით.
26. დადგენილია, რომ მოპასუხეები სადავო ფართში დევნილად რეგისტრირებული არიან იმ დროს, როდესაც აღნიშნული ქონება წარმოადგენდა სახელმწიფოს საკუთრებას, შესაბამისად, შესახლდნენ კიდეც სახელმწიფოს ნებართვითა და თანხმობით. ამდენად, სახელმწიფო ასრულებს დაკისრებულ კანონისმიერ ვალდებულებას, რის შედეგადაც ყოველი შემდგომი მესაკუთრის საკუთრებაში ნივთი ისეთ მდგომარეობაში გადადის, რა მდგომარეობაშიც იგი ძველი მესაკუთრის ხელში იყო, ანუ ნაკლიანი, თითოეული შემძენი ინფორმირებულია ნაკლიანი ნივთის შეძენის თაობაზე, ხოლო ნაკლის გამოსწორება დამოკიდებულია, კანონისმიერი ჩანაწერის შესაბამისად, სახელმწიფოს შესაძლებლობაზე, დააკმაყოფილოს დევნილი სხვა, ალტერნატიული ფართით ან შესთავაზოს მას სათანადო კომპენსაცია.
27. სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილია, რომ სახელმწიფოს მოპასუხეთათვის ბინის სანაცვლოდ არც კომპენსაცია და არც სანაცვლო ბინა არ გადაუცია, რის თაობაზეც კასატორებს პრეტენზია არ წარმოუდგენიათ. შესაბამისად, მითითებული ფაქტობრივი გარემოება სავალდებულოა საკასაციო სასამართლოსათვის, რამდენადაც წამოყენებული არ არის დასაშვები და დასაბუთებული შედავება (სსსკ-ის 407.2 მუხლი). შესაბამისად, კანონისმიერი დათქმიდან გამომდინარე - კომპაქტური ჩასახლების ადგილებიდან არ შეიძლება დევნილთა გამოსახლება შესაბამისი ფართობით უზრუნველყოფის ან ანაზღაურების გარეშე. ამდენად, მოპასუხეები მართლზომიერ მფლობელებად მიიჩნევიან, რაც ვინდიკაციური სარჩელის წარუმატებლობას განაპირობებს.
28. საკასაციო სასამართლო მოპასუხეთა მფლობელობის მართლზომიერების თვალსაზრისით ყურადღებას ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ პრაქტიკაზეც გაამახვილებს. ევროსასამართლოს განმარტებით, „მფლობელობის“ ცნებას №1 დამატებითი ოქმის პირველი პუნქტის პირველი ნაწილის კონტექსტში ავტონომიური მნიშვნელობა აქვს. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო მართლზომიერი მფლობელისაგან ნივთის გამოთხოვას ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის №1 დამატებითი ოქმის №1 მუხლისა და კონვენციის მე-8 მუხლის დარღვევად მიიჩნევს (იხ. საღინაძე და სხვები საქართველოს წინააღმდეგ, /განაცხადი №18768/05/).
29. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ სამართლებრივად სწორად შეაფასა საქმის ფაქტობრივი გარემოებები, რის შედეგადაც მიიღო კანონიერი და უზენაესი სასამართლოს პრაქტიკის შესაბამისი გადაწყვეტილება.
30. კასატორებმა ვერ დაასაბუთეს, რომ სააპელაციო სასამართლოს მიერ მიღებული განჩინება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციასა და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს ეწინააღმდეგება.
31. ამასთან, საკასაციო საჩივრის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების აუცილებლობის თვალსაზრისით და არც იმ საფუძვლით, რომ საკასაციო სასამართლოს მსგავს საკითხზე ჯერ არ უმსჯელია და გადაწყვეტილება არ მიუღია. შესაბამისად, მოცემულ საქმეზე არ არსებობს ვარაუდი, რომ საკასაციო საჩივრის განხილვის შემთხვევაში მოსალოდნელია საქართველოს უზენაესი სასამართლოს უკვე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება.
32. ამავდროულად, გასაჩივრებული განჩინება არ განსხვავდება საკასაციო სასამართლოს მიერ დადგენილი პრაქტიკისაგან (შდრ. სუსგ: №ას-317-317-2018, 18 მაისი, 2018 წელი; №ას-13-13-2018, 28 თებერვალი, 2018 წელი).
33. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სსსკ-ის 391-ე მუხლის საფუძველზე, საკასაციო სასამართლო არ არის უფლებამოსილი, დაუშვას წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი, რის გამოც მას უარი უნდა ეთქვას განხილვაზე
34. კასატორებს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2020 წლის 26 ნოემბრის განჩინებით, გადაუვადდათ საკასაციო საჩივარზე სახელმწიფო ბაჟი - 150 ლარი. შესაბამისად, იმის გათვალისწინებით, რომ მისი საკასაციო საჩივარი დატოვებულია განუხილველად, კასატორებს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ უნდა დაეკისროთ საკასაციო საჩივრისათვის გათვალისწინებული სახელმწიფო ბაჟის - 45 ლარის გადახდა (150 ლარის 30%).

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი:

საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 284-ე, 285-ე, 391-ე, 401-ე მუხლებით

დ ა ა დ გ ი ნ ა:

1. სს ,,ე–ას“ და ინდივიდუალური ბინათმენაშენეთა ამხანაგობა ,,გ–ის“ საკასაციო საჩივარი დარჩეს განუხილველად დაუშვებლობის გამო.
2. სს ,,ე–ას“ (ს/ნ .....) და ინდივიდუალური ბინათმენაშენეთა ამხანაგობა ,,გ–ს“ დაეკისროთ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2020 წლის 26 ნოემბრის განჩინებით (საქმე №ას-1360-2020) საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე გადავადებული სახელმწიფო ბაჟის - 30%-ის 45 ლარის გადახდა საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ.
3. განჩინება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.



მოსამართლეები: ლევან მიქაბერიძე





გიორგი მიქაუტაძე





მირანდა ერემაძე