ბს-172-168(კ-08) 8 მაისი, 2008 წელი
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:
თავმჯდომარე მაია ვაჩაძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: ლევან მურუსიძე
მარიამ ცისკაძე
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, ზეპირი განხილვის გარეშე, შეამოწმა თ. ბ-ის საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საფუძვლების არსებობა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 11 დეკემბრის განჩინების გაუქმების თაობაზე.
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :
2005 წლის 13 ოქტომბერს თ. ბ-მა სასარჩელო განცხადებით მიმართა ახმეტის რაიონულ სასამართლოს მოპასუხე ახმეტის რაიონის გამგეობის მიმართ.
მოსარჩელის განმარტებით, ახმეტის რაიონის გამგეობის 2005 წლის 23 აგვისტოს ¹73 დადგენილებით მას უარი ეთქვა ახმეტის რაიონის გამგეობასა და მოსარჩელის აწ გარდაცვლილ მამას _ ბ. ბ-ს შორის 1998 წლის 5 იანვარს 9 წლის ვადით დადებული იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელებაზე, ხოლო უარის თქმის მიზეზად მიეთითა იმ გარემოებაზე, რომ მოსარჩელემ იჯარის გაგრძელების შესახებ მეიჯარეს მიმართა კანონით დადგენილი ვადის გასვლის შემდეგ და იმავდროულად, მის მიერ არ იქნა დაცული მიმართვის ფორმა, ხსენებული დადგენილება კი მას გადაეცა 2005 წლის 15 სექტემბერს. ახმეტის რაიონის გამგეობის 2005 წლის 23 აგვისტოს ¹73 დადგენილების ის ნაწილი, რომლითაც მოსარჩელეს უარი ეთქვა იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელებაზე, იყო კანონსაწინააღმდეგო და იგი ბათილად უნდა ყოფილიყო ცნობილი.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 590-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, მოიჯარის გარდაცვალების შემთხვევაში, მემკვიდრეებს შეეძლოთ უარი განეცხადებინათ ხელშეკრულების მოშლაზე და მოეთხოვათ საიჯარო ურთიერთობის გაგრძელება, თუ მათ შეეძლოთ იჯარით გადაცემული ქონების სწორი სამეურნეო გამოყენება.
მოსარჩელის განმარტებით, ახმეტის რაიონის გამგეობასა (მეიჯარე) და ბ. ბ-ს შორის 1998 წლის 5 იანვარს დადებული იჯარის ხელშეკრულების 4.3.2 პუნქტის თანახმად, მოიჯარის გარდაცვალების შემთხვევაში, ხელშეკრულებით გათვალისწინებული უფლებები და მოვალეობები ხელშეკრულების დარჩენილი ვადით უნდა გადასცემოდა გარდაცვლილის მემკვიდრეს, თუ ხელშეკრულებით სხვა რამ არ იქნებოდა გათვალისწინებული და გარდაცვლილის მემკვიდრე თანახმა იქნებოდა, გამხდარიყო მოიჯარე. მოსარჩელის მამა _ ბ. ბ-ი გარდაიცვალა 2001 წლის 25 ნოემბერს, რის შემდეგაც თ. ბ-ი, როგორც მისი მემკვიდრე, ფლობდა და ამუშავებდა იჯარით აღებულ მიწის ნაკვეთს, იხდიდა საიჯარო ქირას, ხოლო ახმეტის რაიონის გამგეობა, საიჯარო ფართთან დაკავშირებულ სადავო საკითხზე _ საიჯარო ქირის გადახდასთან დაკავშირებით, წერილებს უგზავნიდა თ. ბ-ს. მოსარჩელესა და ახმეტის რაიონის გამგეობას შორის დიდი ხნის მანძილზე მიმდინარეობდა სასამართლო დავა ახმეტის რაიონის გამგეობის იმ გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის თაობაზე, რომლითაც მოშლილ იქნა 1998 წლის 5 იანვრის იჯარის ხელშეკრულება იმ მიზეზით, რომ, თითქოს თ. ბ-ის მიერ დროულად არ იყო გადახდილი საიჯარო ქირა. აღნიშნული დავა დასრულდა ახმეტის რაიონის გამგეობის იმ დადგენილების გაუქმებით, რომლითაც მოშლილ იქნა ბ. ბ-სა და ახმეტის რაიონის გამგეობას შორის დადებული იჯარის ხელშეკრულება საიჯარო ქირის გადაუხდელობის გამო. ხსენებული სასამართლო დავის განხილვის დროს ახმეტის რაიონის გამგეობის წარმომადგენელთა მიერ საერთოდ არ გამხდარა სადავოდ ის საკითხი, რომ ბ. ბ-ის გარდაცვალების შემდეგ, იჯარის ხელშეკრულების 4.3.2 პუნქტის შესაბამისად, მოიჯარის უფლება-მოვალეობები ხელშეკრულების დარჩენილი ვადით გადაეცა გარდაცვლილის შვილს _ თ. ბ-ს, რის შესახებაც გარკვევით იყო მითითებული ახმეტის რაიონული სასამართლოს 2004 წლის 14 აპრილის შესაბამის გადაწყვეტილებაში.
მოსარჩელის მტკიცებით, ყოველივე ზემოაღნიშნული ცხადყოფდა, რომ მის მიერ სრულად იქნა დაცული იჯარის ხელშეკრულების 4.3.2 პუნქტის მოთხოვნა, რომელიც აკონკრეტებდა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 590-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ნორმას, ვინაიდან მოსარჩელის მიერ აშკარად იქნა გამოხატული ნება იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების შესახებ, რასაც ადასტურებდა 2001 წლის 25 ნოემბრიდან ამ სარჩელის აღძვრამდე მის მიერ საიჯარო ფართის ფლობისა და საიჯარო ქირის გადახდის ფაქტი, აგრეთვე, ის გარემოება, რომ 2005 წლის 23 აგვისტომდე მოპასუხეს ხსენებული საკითხი სადავოდ არ გაუხდია. რაც შეეხებოდა იმ გარემოებას, რომ 2005 წლის 23 მაისს მოსარჩელემ განცხადებით მიმართა ახმეტის რაიონის გამგეობას, აღნიშნული განცხადების მიზანს წარმოადგენდა საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2005 წლის 21 აპრილის გადაწყვეტილების კანონის შესაბამისად აღსრულება. დასახელებულ განცხადებაში აღნიშნული იყო, რომ მამის გარდაცვალების შემდეგ იჯარით აღებულ მიწის ნაკვეთს ფლობდა და ამუშავებდა თ. ბ-ი, ასევე იხდიდა საიჯარო ქირას. მას შემდეგ, რაც საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ გააუქმა ახმეტის რაიონის გამგეობის 2003 წლის 14 მარტის ¹16 დადგენილება იმავე გამგეობის მიერ ბ. ბ-თან დადებული მიწის იჯარის ხელშეკრულების ბათილად ცნობის ნაწილში, თ. ბ-მა კვლავ გამოხატა ნება საიჯარო ხელშეკრულების გაგრძელების შესახებ, რაც არ ნიშნავდა იმას, რომ მას მანამდე არ გამოუხატავს ნება აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით. ასევე არ შეიძლებოდა გაზიარებული ყოფილიყო მოპასუხის მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ, თითქოს თ. ბ-მა გამგეობას არ წარუდგინა საპასპორტო ან პირადობის დამადასტურებელი მოწმობის რეკვიზიტები, ვინაიდან ,,სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემის წესის შესახებ” საქართველოს პრეზიდენტის 1998 წლის 2 აგვისტოს ბრძანებულების მე-7 თავის თანახმად, აღნიშნული რეკვიზიტების წარდგენა ხდებოდა ფიზიკური პირის მიერ მიწის იჯარით აღების დროს, რაც ამ შემთხვევაში სახეზე არ ყოფილა, ვინაიდან მოსარჩელემ გამოხატა ნება იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების თაობაზე, ახმეტის რაიონის გამგეობა კი კანონის მოთხოვნათა დარღვევით ცდილობდა მისთვის ჩამოერთმია იჯარით აღებული ქონება, რაც წარმოადგენდა არამართლზომიერ ქმედებას.
ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ მოითხოვა ახმეტის რაიონის გამგეობის 2005 წლის 23 აგვისტოს ¹73 დადგენილების იმ ნაწილის საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-601 მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, ბათილად ცნობა, რომლითაც უარი ეთქვა 1998 წლის 5 იანვარს ახმეტის რაიონის გამგეობასა და აწ გარდაცვლილ ბ. ბ-ს შორის დადებული იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელებაზე.
ახმეტის რაიონული სასამართლოს 2006 წლის 9 იანვრის განჩინებით მოცემულ საქმეში საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-16 მუხლის პირველი ნაწილის საფუძველზე, მესამე პირად ჩაბმულ იქნა ნ. ქ-ი.
ახმეტის რაიონული სასამართლოს 2006 წლის 13 მარტის გადაწყვეტილებით თ. ბ-ის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა უსაფუძვლობის გამო.
რაიონულმა სასამართლომ საქმის მასალების მიხედვით, უდავოდ დადგენილად მიიჩნია, რომ 1998 წლის 5 იანვარს ახმეტის რაიონის გამგეობასა (მეიჯარე) და აწ გარდაცვლილ ბ. ბ-ს (მოიჯარე) შორის დაიდო სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის იჯარის ხელშეკრულება, რომლის თანახმად, მოიჯარეს 9 წლის ვადით გადაეცა შირაქში, ე.წ. ,,შავ მთაზე” მდებარე 270 ჰა საძოვარი და 34 ჰა სახნავი მიწის ნაკვეთი. ბ. ბ-ი 2001 წლის 25 ნოემბერს გარდაიცვალა. მოიჯარის გარდაცვალების შემდეგ, საიჯარო მიწის ნაკვეთს ფაქტობრივად ფლობდა მისი შვილი _ მოსარჩელე თ. ბ-ი, რომელიც პერიოდულად იხდიდა საიჯარო ქირასაც, თუმცა იჯარის ხელშეკრულებაში უფლებამონაცვლეობის თაობაზე მას მეიჯარისათვის წერილობით არ მიუმართავს. ახმეტის რაიონის გამგეობის 2003 წლის 14 მარტის ¹16 დადგენილებით ნაწილობრივ ბათილად იქნა ცნობილი ხსენებული იჯარის ხელშეკრულება და მოიჯარე ბ. ბ-ს ჩამოერთვა 270 ჰა მიწის ფართობი იმ მოტივით, რომ მან იჯარის ხელშეკრულებით დადგენილ ვადაში სრულად არ გადაიხადა საიჯარო ქირა. თ. ბ-მა სარჩელით მიმართა ახმეტის რაიონულ სასამართლოს და მოითხოვა აღნიშნული დადგენილების გაუქმება. ახმეტის რაიონული სასამართლოს 2004 წლის 14 აპრილის გადაწყვეტილებით მისი სარჩელი დაკმაყოფილდა. თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2004 წლის 10 ნოემბრის გადაწყვეტილებით გაუქმდა ახმეტის რაიონული სასამართლოს 2004 წლის 14 აპრილის გადაწყვეტილება და თ. ბ-ს უარი ეთქვა სარჩელის დაკმაყოფილებაზე. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2005 წლის 21 აპრილის გადაწყვეტილებით თ. ბ-ის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა და გაუქმდა სააპელაციო სასამართლოს ხსენებული გადაწყვეტილება. საკასაციო სასამართლომ აღნიშნულ გადაწყვეტილებას საფუძვლად დაუდო ის გარემოება, რომ ახმეტის რაიონის გამგეობის სადავო დადგენილებით, ნაცვლად იჯარის ხელშეკრულების ვადამდე შეწყვეტისა, მოხდა მისი ბათილად ცნობა, რითაც დაირღვა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მოთხოვნები, კერძოდ, იჯარის ხელშეკრულება ადმინისტრაციულ აქტს არ წარმოადგენდა, იგი იყო ადმინისტრაციული გარიგება და ახმეტის რაიონის გამგეობამ იგი არასწორად ცნო ბათილად.
რაიონულმა სასამართლომ ასევე დადგენილად მიიჩნია, რომ 2005 წლის 23 მაისს თ. ბ-მა წერილობითი განცხადებით მიმართა ახმეტის რაიონის გამგეობას და მოითხოვა აწ გარდაცვლილ ბ. ბ-თან დადებული იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელება, ასევე, იმავდროულად, გამოთქვა მზადყოფნა საიჯარო ქირის დავალიანების გადახდაზეც. 2005 წლის 11 აგვისტოს თ. ბ-ის განცხადება განიხილა ახმეტის რაიონის სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის იჯარით გამცემმა მუდმივმოქმედმა კომისიამ (იმჟამად ლიკვიდირებული იყო საქართველოს მთავრობის 2005 წლის 25 აგვისტოს ¹145 დადგენილებით), რომელმაც უარი უთხრა მას განცხადებაში მითითებული მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე, იმ მოტივით, რომ ხსენებული განცხადება სრულად არ აკმაყოფილებდა “სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის იჯარით გაცემის წესის შესახებ დებულების” მე-7 მუხლის პირველი პუნქტის მოთხოვნებს, კერძოდ, მასში მითითებული არ იყო თ. ბ-ის საპასპორტო და პირადობის დამადასტურებელი მოწმობის რეკვიზიტები და გარდა ამისა, მოქმედი სამოქალაქო კანონმდებლობის მიხედვით, მას მეიჯარისათვის წერილობით უნდა მიემართა მამის გარდაცვალებიდან ექვსი თვის განმავლობაში. აღნიშნული კომისიის გადაწყვეტილება დამტკიცებულ იქნა ახმეტის რაიონის გამგეობის 2005 წლის 23 აგვისტოს ¹73 დადგენილებით.
რაიონულმა სასამართლომ აღნიშნა, რომ ახმეტის რაიონის გამგეობის სადავო დადგენილება, თავისი იურიდიული ბუნებით, არ წარმოადგენდა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-2 მუხლის პირველი ნაწილის ,,დ” ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს, არამედ იგი იყო ადმინისტრაციული ხელშეკრულების _ მიწის იჯარის ურთიერთობის მონაწილე მხარის (კონტრაჰენტის) გადაწყვეტილება მოიჯარე მხარის გარდაცვალების გამო, ამ ხელშეკრულების ვადამდე შეწყვეტის თაობაზე, რაც რეგულირდებოდა იმავე კოდექსის 65-71-ე მუხლებით და საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის შესაბამისი ნორმებით. ამდენად, ხსენებული დადგენილების მიმართ ვერ გავრცელდებოდა საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 32-ე, 34-ე და მე-601 მუხლებით ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მომზადებისა და გამოცემისათვის გათვალისწინებული მოთხოვნები და აღნიშნული აქტის ბათილად ცნობის საფუძვლები.
რაიონულმა სასამართლომ მიიჩნია, რომ ახმეტის რაიონის გამგეობამ სამართლებრივად სწორად შეაფასა თ. ბ-ის განცხადებაში მოყვანილი მოთხოვნა და კანონიერად უთხრა მას უარი იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელებაზე, კერძოდ, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 590-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, მოიჯარის გარდაცვალების შემთხვევაში, მისი მემკვიდრე ვალდებული იყო, ექვსი თვის განმავლობაში წერილობით ეცნობებინა მეიჯარისათვის, აგრძელებდა თუ არა საიჯარო საქმიანობას, წინააღმდეგ შემთხვევაში კი, მეიჯარეს უფლება ჰქონდა, ცალმხრივად მოეშალა ხელშეკრულება. აღნიშნული ვადა იმპერატიულად იყო განსაზღვრული და მისი გაშვების საპატიოდ მიჩნევას (თუნდაც სასამართლოში დავის არსებობის შემთხვევაში) კანონი არ ითვალისწინებდა. ასეთი დასკვნა პირდაპირ გამომდინარეობდა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 121-ე, 144-ე და 146-ე მუხლების შინაარსიდან.
რაიონულმა სასამართლომ დაუსაბუთებლად მიიჩნია მოსარჩელე მხარის მტკიცება იმის შესახებ, რომ თ. ბ-ს მოიჯარე ბ. ბ-ის გარდაცვალების შემდეგ გადაეცა მოიჯარის უფლება-მოვალეობები ხელშეკრულების დარჩენილი ვადით, რადგან იგი, ფაქტობრივად, ფლობდა საიჯარო მიწის ნაკვეთს და იხდიდა საიჯარო ქირას. რაიონულმა სასამართლომ მიიჩნია, რომ მხოლოდ მოსარჩელის ზეპირი ახსნა-განმარტებითა და იმაზე მითითებით, რომ მეიჯარეს ხსენებული საკითხი სადავოდ არ გაუხდია, აღნიშნული გარემოება დადასტურებულად ვერ ჩაითვლებოდა, ვინაიდან საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდესის 102-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, საქმის გარემოებები, რომლებიც კანონის თანახმად უნდა დადასტურებულიყო გარკვეული სახის მტკიცებულებებით, არ შეიძლებოდა დადასტურებულიყო სხვა მტკიცებულებებით, კერძოდ, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 69-ე მუხლის, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 311-ე მუხლის პირველი ნაწილის, 593-ე მუხლის, ,,მიწის რეგისტრაციის შესახებ” საქართველოს კანონის 22-ე და 26-ე მუხლების მიხედვით, სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწაზე საიჯარო ურთიერთობის არსებობა მხარეთა შორის შეიძლებოდა დადასტურებულიყო მხოლოდ წერილობითი ფორმის დაცვისა და საჯარო რეესტრში ამ უზუსტობის რეგისტრაციის გზით, რაც კონკრეტულ შემთხვევაში არ ყოფილა. გარდა ამისა, თ. ბ-ის მიერ მეიჯარისათვის მიმართვის დროს დაცული არ იქნა საქართველოს პრეზიდენტის 1998 წლის 2 აგვისტოს ¹446 ბრძანებულებით დამტკიცებული ,,სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემის წესის შესახებ დებულების” მე-7 მუხლის პირველი პუნქტის მოთხოვნები, კერძოდ, მის განცხადებაში მითითებული არ ყოფილა თ. ბ-ის საპასპორტო ან პირადობის დამადასტურებელი მოწმობის რეკვიზიტები. ამასთან, ვერ იქნებოდა გაზიარებული მოსარჩელე მხარის მოსაზრება იმის შესახებ, რომ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილებით აწ გარდაცვლილ ბ. ბ-ს ავტომატურად აღუდგა მოიჯარის უფლებები. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ხსენებულ გადაწყვეტილებას საფუძვლად დაედო ახმეტის რაიონის გამგეობის მიერ დაშვებული იურიდიული ხასიათის უზუსტობა _ იჯარის ხელშეკრულების ცალმხრივად შეწყვეტის ნაცვლად, მისი ბათილად ცნობა, ხოლო იმავე გადაწყვეტილებაში მოიჯარის უფლებების აღდგენაზე მითითებული არ იყო. ამდენად, მეიჯარე ადმინისტრაციულ ორგანოს სრული უფლება ჰქონდა, ხელახლა განეხილა იჯარის ხელშეკრულების მოშლის საკითხი და მიეღო კანონშესაბამისი გადაწყვეტილება.
გარდა ამისა, რაიონულმა სასამართლომ აღნიშნა, რომ ახმეტის რაიონის გამგეობის 2004 წლის 22 სექტემბრის დადგენილებით ბ. ბ-თვის ჩამორთმეული მიწის ნაკვეთის ნაწილი _ 200 ჰა 49-წლიანი ვადით, იჯარით გადაეცა ნ. ქ-ს, ხოლო შესაბამისი იჯარის ხელშეკრულება 2003 წლის 20 ოქტომბერს იქნა რეგისტრირებული საჯარო რეესტრში. აღნიშნული ხელშეკრულების ბათილად ცნობის საკითხი კი თ. ბ-ს არასოდეს დაუყენებია.
ახმეტის რაიონული სასამართლოს 2006 წლის 13 მარტის გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა თ. ბ-მა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 20 ნოემბრის საოქმო განჩინებით ახმეტის რაიონის გამგეობა შეიცვალა მისი უფლებამონაცვლე ახმეტის მუნიციპალიტეტის გამგეობით.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 11 დეკემბრის განჩინებით თ. ბ-ის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა ახმეტის რაიონული სასამართლოს 2006 წლის 13 მარტის გადაწყვეტილება.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2005 წლის 21 აპრილის გადაწყვეტილებით თ. ბ-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა და ახმეტის რაიონის გამგეობის 2003 წლის 14 მარტის ¹16 დადგენილება, საიჯარო ქირის გადაუხდელობის გამო, ბ. ბ-თან დადებული მიწის იჯარის ხელშეკრულების ბათილად ცნობის ნაწილში, გაუქმდა. აღნიშნულის საფუძვლად საკასაციო სასამართლომ მიუთითა იმ გარემოებაზე, რომ სადავო დადგენილებით, იჯარის ხელშეკრულების ვადამდე შეწყვეტის ნაცვლად, ბ. ბ-თან დადებული მიწის იჯარის ხელშეკრულება ცნობილ იქნა ბათილად. საკასაციო სასამართლომ განმარტა, რომ საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 361-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულება მხარეს უნდა შეესრულებინა ჯეროვნად, კეთილსინდისიერად და დათქმულ ვადაში, ამიტომ მოიჯარე ბ. ბ-ი ვალდებული იყო, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 581-ე მუხლის პირველი ნაწილითა და ახმეტის რაიონის გამგეობასთან დადებული იჯარის ხელშეკრულების 2.2 პუნქტით გათვალისწინებული წლიური საიჯარო ქირა _ 1424 ლარი გადაეხადა იმავე ხელშეკრულების 2.3 პუნქტით გათვალისწინებულ ვადაში _ 15 აგვისტოსა და 15 ნოემბერს. მხარის მიერ ნაკისრი სახელშეკრულებო ვალდებულების შეუსრულებლობა ან არაჯეროვანი შესრულება, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 405-ე მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით, ხელშეკრულების ვადამდე შეწყვეტის (ცალმხრივად მოშლის) საფუძველი იყო, რაც გათვალისწინებული იყო კიდეც ახმეტის რაიონის გამგეობასა და ბ. ბ-ს შორის დადებული იჯარის ხელშეკრულების 4.1.3 პუნქტით, რომლის მიხედვითაც, მეიჯარე ახმეტის რაიონის გამგეობა უფლებამოსილი იყო, იჯარის ხელშეკრულების ვადის გასვლამდე შეეწყვიტა ხელშეკრულება ბ. ბ-თან საიჯარო ქირის გადაუხდელობის გამო (“გ” ქვეპუნქტი), მაგრამ იმ შემთხვევაში, ახმეტის რაიონის გამგეობის 2003 წლის 14 მარტის სადავო ¹16 დადგენილებით, სიაჯარო ქირის გადაუხდელობის გამო, მეიჯარე გამგეობამ იჯარის ხელშეკრულების 4.1.3 პუნქტის ,,გ” ქვეპუნქტისა და საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 405-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, ვადაზე ადრე ცალმხრივად კი არ მოშალა ხელშეკრულება, არამედ ბათილად ცნო იგი, რაც იყო არასწორი. საკასაციო სასამართლომ ასევე განმარტა, რომ ხელშეკრულების ბათილად ცნობა და ხელშეკრულების ვადამდე მოშლა (შეწყვეტა) განსხვავებული სამართლებრივი კატეგორიები იყო, რადგან საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით, განსხვავებული იყო ხელშეკრულების ბათილად ცნობის და ვადამდე შეწყვეტის სამართლებრივი საფუძვლები და შესაბამისად, სხვადასხვა იყო მათი იურიდიული შედეგებიც. ხელშეკრულების ბათილად ცნობა, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 979-ე მუხლის პირველი ნაწილის ,,ა” ქვეპუნქტის თანახმად, იწვევდა ორმხრივ რესტიტუციას, ხოლო ხელშეკრულების ვადამდე მოშლას შედეგად არ მოჰყვებოდა რესტიტუცია, ხელშეკრულება იყო ნამდვილი, მაგრამ ვადაზე ადრე წყდებოდა. ვალდებულების არაჯეროვნად შესრულება წარმოადგენდა ხელშეკრულების ვადამდე მოშლის სამართლებრივ საფუძველს და ამ მოტივით ხელშეკრულების ბათილად ცნობა დაუშვებელი იყო. აღნიშნულიდან გამომდინარე, სააპელაციო სასამართლო დაეთანხმა რაიონული სასამართლოს დასკვნას იმის თაობაზე, რომ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ზემოთ მითითებულ გადაწყვეტილებას საფუძვლად დაედო მხოლოდ ახმეტის რაიონის გამგეობის მიერ დაშვებული იურიდიული უზუსტობა.
სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ 2003 წლის 20 ოქტომბერს ახმეტის რაიონის გამგეობასა და მესამე პირს _ ნ. ქ-ს შორის დადებულ იქნა სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარის ხელშეკრულება, რომლითაც იმ მიწის ნაკვეთიდან, რომელიც იჯარის ხელშეკრულების საფუძველზე ბ. ბ-ს ჰქონდა ცხრა წლის ვადით გადაცემული, ახმეტის რაიონის გამგეობის 2003 წლის 22 სექტემბრის ¹39 დადგენილების საფუძველზე, 200 ჰა გადაეცა ნ. ქ-ს 49 წლის ვადით. ამ საქმის მასალებით კი არ დასტურდებოდა ის გარემოება, რომ აპელანტის მიერ გასაჩივრებულ იქნა ახმეტის რაიონის გამგეობის მითითებული დადგენილება.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ თ. ბ-მა სასარჩელო განცხადებით მოითხოვა ახმეტის რაიონის გამგეობის 2005 წლის 23 აგვისტოს ¹73 დადგენილების იმ ნაწილის ბათილად ცნობა, რომლითაც მას უარი ეთქვა 1998 წლის 5 იანვარს ახმეტის რაიონის გამგეობასა და ბ. ბ-ს შორის დადებული იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელებაზე. იმავე დადგენილების მე-4 პუნქტით მოიჯარე ბ. ბ-თან ვადამდე იქნა მოშლილი იჯარის ხელშეკრულება კასრისწყლის საკრებულოს ტერიტორიაზე, ე.წ. ,,შავ მთაზე” მდებარე 270 ჰა საძოვარზე, რაც მოსარჩელის მიერ არ გასაჩივრებულა. იმის დასადასტურებლად, რომ ბ. ბ-ის გარდაცვალების შემდეგ საიჯარო ქირას იხდიდა, მოსარჩელემ სასამართლოს წარუდგინა ქვითრები, რომელთა თანახმადაც, შესაბამისი თანხები გადახდილი იყო მხოლოდ 2004 წლის ივნისიდან 2005 წლის 15 აგვისტომდე პერიოდში.
სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა აპელანტის მითითება იმის შესახებ, რომ რაიონული სასამართლოს შესაბამისი მოსაზრება არ შეესაბამებოდა კანონის მოთხოვნას, ვინაიდან საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 590-ე მუხლის პირველი ნაწილით არ იყო დაკონკრეტებული საიჯარო ხელშეკრულების წერილობითი ფორმით გაგრძელების აუცილებლობა. სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ ხსენებული ნორმის განმარტებიდან გამომდინარე, იმის თაობაზე, მემკვიდრეები აგრძელებდნენ თუ არა საიჯარო საქმიანობას, მათ უნდა განეცხადებინათ მოიჯარის გარდაცვალებიდან ექვსი თვის განმავლობაში წერილობითი ფორმით, ვინაიდან საქართველოს პრეზიდენტის 1998 წლის 2 აგვისტოს ¹446 ბრძანებულებით სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემის პროცესის მოწესრიგების მიზნით, დამტკიცდა ,,სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემის წესის შესახებ დებულება”, ხოლო აღნიშნული ბრძანებულების მე-5 პუნქტით განისაზღვრა, რომ სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემისას იჯარის ხელშეკრულება, ,,მიწის რეგისტრაციის შესახებ” საქართველოს კანონის შესაბამისად, ექვემდებარებოდა სავალდებულო რეგისტრაციას მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტის ორგანოებში მისი გაფორმებიდან არა უგვიანეს 30 კალენდარული დღისა. ,,მიწის რეგისტრაციის შესახებ” საქართველოს 1996 წლის 13 ნოემბრის კანონის მე-2 მუხლის მე-4 პუნქტით კი, ამ კანონის მიღებამდე მიწის და მასთან დაკავშირებული უძრავი ქონების მიმართ წარმოშობილი უფლებები დაექვემდებარა სავალდებულო სახელმწიფო რეგისტრაციას ამავე კანონის მოთხოვნათა შესაბამისად, ხოლო ხსენებული კანონის მიღების შემდეგ წარმოშობილი უფლებები იურიდიულ ძალას იძენდა სახელმწიფო რეგისტრაციის შემდეგ. აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტ თ. ბ-სა და ახმეტის რაიონის გამგეობას შორის იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების, ანუ კანონით დადგენილ ვადაში წერილობითი განცხადების წარდგენის, წერილობითი დოკუმენტის შექმნისა და მისი სათანადო წესით რეგისტრაციის გარეშე, მათ შორის საიჯარო სახელშეკრულებო ურთიერთობა ვერ ჩამოყალიბდებოდა. ზემოაღნიშნული ნორმების მოთხოვნებიდან გამომდინარე, ასევე გაზიარებული ვერ იქნებოდა აპელანტის მითითება იმის თაობაზე, რომ მას ,,სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემის წესის შესახებ დებულების” მე-7 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნების დაცვა არ ევალებოდა.
საქმის მასალების ანალიზიდან გამომდინარე, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გამოტანისას გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, სწორად განმარტა კანონი, საქმის ფაქტობრივ გარემოებებს მისცა სწორი სამართლებრივი შეფასება და სწორად არ დააკმაყოფილა სარჩელი. მოცემული საქმის მასალებით არ დასტურდებოდა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-394-ე მუხლებით გათვალისწინებულ იმ გარემოებათა არსებობა, რაც შეიძლებოდა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველი გამხდარიყო, ხსენებული გადაწყვეტილება იყო კანონიერი და დასაბუთებული და არ არსებობდა სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებისა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველი. ამასთან, აპელანტს უნდა დაკისრებოდა სახელმწიფო ბაჟის გადახდა 150 ლარის ოდენობით სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 11 დეკემბრის განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა თ. ბ-მა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება.
კასატორის განმარტებით, გასაჩივრებული განჩინება ეწინააღმდეგება მოქმედი კანონმდებლობის მოთხოვნებს, მიღებულია საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე მუხლის მე-2 ნაწილისა და 394-ე მუხლის ,,ე” ქვეპუნქტის მოთხოვნათა დარღვევით, რის გამოც უნდა გაუქმდეს.
კასატორი აღნიშნავს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა აპელანტის მითითება იმის შესახებ, რომ რაიონული სასამართლოს შესაბამისი მოსაზრება არ შეესაბამებოდა კანონის მოთხოვნას, ვინაიდან საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 590-ე მუხლის პირველი ნაწილით არ იყო დაკონკრეტებული საიჯარო ხელშეკრულების წერილობითი ფორმით გაგრძელების აუცილებლობა. სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ ხსენებული ნორმის განმარტებიდან გამომდინარე, იმის თაობაზე, მემკვიდრეები აგრძელებდნენ თუ არა საიჯარო საქმიანობას, მათ უნდა განეცხადებინათ მოიჯარის გარდაცვალებიდან ექვსი თვის განმავლობაში წერილობითი ფორმით, ვინაიდან საქართველოს პრეზიდენტის 1998 წლის 2 აგვისტოს ¹446 ბრძანებულებით სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემის პროცესის მოწესრიგების მიზნით, დამტკიცდა ,,სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემის წესის შესახებ დებულება”, ხოლო აღნიშნული ბრძანებულების მე-5 პუნქტით განისაზღვრა, რომ სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემისას იჯარის ხელშეკრულება, ,,მიწის რეგისტრაციის შესახებ” საქართველოს კანონის შესაბამისად, ექვემდებარებოდა სავალდებულო რეგისტრაციას მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტის ორგანოებში მისი გაფორმებიდან არა უგვიანეს 30 კალენდარული დღისა. ,,მიწის რეგისტრაციის შესახებ” საქართველოს 1996 წლის 13 ნოემბრის კანონის მე-2 მუხლის მე-4 პუნქტით კი, ამ კანონის მიღებამდე მიწის და მასთან დაკავშირებული უძრავი ქონების მიმართ წარმოშობილი უფლებები დაექვემდებარა სავალდებულო სახელმწიფო რეგისტრაციას ამავე კანონის მოთხოვნათა შესაბამისად, ხოლო ხსენებული კანონის მიღების შემდეგ წარმოშობილი უფლებები იურიდიულ ძალას იძენდა სახელმწიფო რეგისტრაციის შემდეგ. აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტ თ. ბ-სა და ახმეტის რაიონის გამგეობას შორის იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების, ანუ კანონით დადგენილ ვადაში წერილობითი განცხადების წარდგენის, წერილობითი დოკუმენტის შექმნისა და მისი სათანადო წესით რეგისტრაციის გარეშე, მათ შორის საიჯარო სახელშეკრულებო ურთიერთობა ვერ ჩამოყალიბდებოდა.
კასატორის მტკიცებით, სააპელაციო სასამართლოს ზემოაღნიშნული მოსაზრება არ შეესაბამება მოქმედი კანონმდებლობის მოთხოვნას, ვინაიდან საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 590-ე მუხლის მე-2 ნაწილით არ არის დაკონკრეტებული საიჯარო ხელშეკრულების წერილობითი ფორმით გაგრძელების აუცილებლობა. ხსენებული მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, მეიჯარეს _ ახმეტის რაიონის გამგეობას შეეძლო მოეშალა იჯარის ხელშეკრულება კალენდარული წლის დამთავრებიდან 6 თვის ვადაში, რაც მას არ გაუკეთებია. უფრო მეტიც, 2001 წლიდან საიჯარო ქირას მეიჯარეს სწორედ თ. ბ-ი უხდიდა, ხოლო ახმეტის რაიონის გამგეობა უშუალოდ მას უგზავნიდა წერილებს საიჯარო ქირის გადახდის თაობაზე. კასატორის ხსენებული მოსაზრება მთლიანად შეესაბამება 1998 წლის 5 იანვრის იჯარის ხელშეკრულების 4.3.2 პუნქტის მოთხოვნას, რომლის თანახმად, მოიჯარის გარდაცვალების შემთხვევაში, იმავე ხელშეკრულებით გათვალისწინებული უფლებები და მოვალეობები უნდა გადასცემოდა გარდაცვლილის მემკვიდრეს, თუ იგი თანახმა იქნებოდა გამხდარიყო მოიჯარე. ყოველივე აღნიშნულიდან ჩანს, რომ კასატორის მამის გარდაცვალების შემდეგ, 2001 წლის ნოემბრიდან, კასატორის მიერ გამოხატულ იქნა ნება იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების შესახებ, ხოლო მეიჯარე ახმეტის რაიონის გამგეობისათვის არა მხოლოდ ცნობილი იყო მის მიერ გამოხატული ნება, არამედ მას იგი მიღებული ჰქონდა და დადასტურებულიც.
კასატორის განმარტებით, რაც შეეხება სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას საქართველოს პრეზიდენტის 1998 წლის 2 აგვისტოს ¹446 ბრძანებულებითა და ,,მიწის რეგისტრაციის შესახებ” საქართველოს კანონით დადგენილი მოთხოვნის თაობაზე, კერძოდ, იმის შესახებ, რომ სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემისას იჯარის ხელშეკრულება ექვემდებარებოდა სავალდებულო რეგისტრაციას მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტის ორგანოში მისი გაფორმებიდან არა უგვიანეს 30 კალენდარული დღისა, აღნიშნული, უკვე გაუქმებული ნორმატიული აქტების მოთხოვნები, საერთოდ არ ეხება ამ კონკრეტულ შემთხვევას, ვინაიდან ბ. ბ-სა და ახმეტის რაიონის გამგეობას შორის 1998 წლის 5 იანვარს დადებული იჯარის ხელშეკრულება სათანადო წესით იყო რეგისტრირებული მიწის მართვის სახელმწიფო დეპარტამენტის ადგილობრივ ორგანოში. ბ. ბ-ის გარდაცვალების შემდეგ კასატორის მიერ ზეპირად იქნა გამოხატული ნება იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების თაობაზე. აქედან გამომდინარე, საქართველოს კანონმდებლობის ის მოთხოვნები, რომლებიც ითვალისწინებდა რეგისტრაციას საჯარო რეესტრში, არ ეხებოდა მოიჯარის მემკვიდრის მიერ საიჯარო ურთიერთობის გაგრძელების წერილობითი ფორმით გამოხატვის აუცილებლობას.
კასატორის მტკიცებით, მცდარია სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრება იმის შესახებ, რომ თ. ბ-ის მიერ ახმეტის რაიონის გამგეობისთვის არ ყოფილა წარდგენილი საპასპორტო ან პირადობის დამადასტურებელი მოწმობის რეკვიზიტები, ვინაიდან ,,სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარით გაცემის წესის შესახებ დებულების” მე-7 თავის თანახმად, აღნიშნული რეკვიზიტების წარდგენა ხდებოდა ფიზიკური პირის მიერ მიწის იჯარით აღების დროს, რაც ამ შემთხვევაში სახეზე არ ყოფილა, რადგან კასატორს 2001 წლის ნოემბრიდან ჰქონდა გამოხატული ნება იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების თაობაზე და იგი ცნობილი იყო ახმეტის რაიონის გამგეობისათვის, ხოლო მოიჯარის გარდაცვალების შემთხვევაში, მისი მემკვიდრის მიერ იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების სავალდებულო წერილობით ფორმას კანონი არ ითვალისწინებდა.
კასატორი აღნიშნავს, რომ, როგორც სააპელაციო სასამართლომ გასაჩივრებულ განჩინებაში მიუთითა, იმის დასადასტურებლად, რომ ბ. ბ-ის გარდაცვალების შემდეგ საიჯარო ქირას იხდიდა, მოსარჩელემ სასამართლოს წარუდგინა ქვითრები, რომელთა თანახმად, თანხები გადახდილი იყო მხოლოდ 2004 წლის ივნისიდან 2005 წლის 15 აგვისტომდე პერიოდში. აღნიშნული მითითება ემსახურება იმ მიზანს, რომ ეჭვი იქნეს შეტანილი იმ გარემოებაში, თუ ვინ იხდიდა საიჯარო ქირას 2004 წლის ივნისამდე. მამის გარდაცვალების შემდეგ კასატორი, როგორც მისი მემკვიდრე, ფლობდა და ამუშავებდა იჯარით აღებულ მიწის ნაკვეთს. იმავე საკითხს შეეხება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2005 წლის 21 აპრილის გადაწყვეტილება, რომლითაც დაკმაყოფილდა თ. ბ-ის საკასაციო საჩივარი და გაუქმდა ახმეტის რაიონის გამგეობის 2003 წლის 14 მარტის ¹16 დადგენილება საიჯარო ქირის გადაუხდელობის გამო, ბ. ბ-თან დადებული მიწის იჯარის ხელშეკრულების ბათილად ცნობის ნაწილში.
კასატორის განმარტებით, გასაჩივრებულ განჩინებაში აღნიშნულია, რომ 2003 წლის 20 ოქტომბერს ახმეტის რაიონის გამგეობასა და მესამე პირს _ ნ. ქ-ს შორის დადებულ იქნა სასოფლო-სამეურნეო მიწის იჯარის ხელშეკრულება, რომლითაც იმ მიწის ნაკვეთიდან, რომელიც იჯარის ხელშეკრულების საფუძველზე ბ. ბ-ს ჰქონდა 9 წლის ვადით გადაცემული, ახმეტის რაიონის გამგეობის 2003 წლის 22 სექტემბრის ¹39 დადგენილების საფუძველზე, 200 ჰა გადაეცა ნ. ქ-ს 49 წლის ვადით, ხოლო საქმის მასალებით არ დასტურდებოდა ის გარემოება, რომ ახმეტის რაიონის გამგეობის მითითებული დადგენილება აპელანტის მიერ გასაჩივრებულ იქნა. სააპელაციო სასამართლოს არ გამოუკვლევია, შეასრულა თუ არა მოპასუხემ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2005 წლის 21 აპრილის გადაწყვეტილება, რომლითაც აღდგენილ იქნა 1998 წლის 5 იანვრის იჯარის ხელშეკრულება. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ხსენებული გადაწყვეტილების აღსრულების შემთხვევაში, ახმეტის რაიონის გამგეობა ვალდებული იყო, მოეშალა მასა და ნ. ქ-ს შორის 2003 წლის 20 ოქტომბერს დადებული იჯარის ხელეკრულება, ვინაიდან ერთი და იმავე მიწის ფართი ერთდროულად ორ მოიჯარეზე ვერ იქნებოდა გაცემული.
კასატორის მტკიცებით, ასევე დაუსაბუთებელია სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ თ. ბ-ს არ გაუსაჩივრებია ახმეტის რაიონის გამგეობის 2005 წლის 23 აგვისტოს ¹73 დადგენილების ის ნაწილი, რომლითაც ბ. ბ-თან, მისი გარდაცვალების გამო, ვადამდე იქნა მოშლილი იჯარის ხელშეკრულება, ვინაიდან კასატორის მიერ, კანონის მოთხოვნათა დაცვით იქნა გასაჩივრებული აღნიშნული დადგენილების ის ნაწილი, რომლითაც კანონის მოთხოვნათა დარღვევით, მას უარი ეთქვა იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელებაზე. ამავე დროს, სააპელაციო სასამართლო ამ შემთხვევაში ვალდებული იყო ემსჯელა იმ საკითხზე, რომ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2005 წლის 21 აპრილის გადაწყვეტილებით გაუქმდა ახმეტის რაიონის გამგეობის 2003 წლის 14 მარტის ¹16 დადგენილება და შესაბამისად, აღდგენილ იქნა 1998 წლის 5 იანვრის იჯარის ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც, მეიჯარეს წარმოადგენდა ახმეტის რაიონის გამგეობა, ხოლო მოიჯარეს _ თ. ბ-ი, უწინდელი მოიჯარის _ ბ. ბ-ის მემკვიდრე. ბუნებრივია, აღდგენილი იჯარის ხელშეკრულების ერთ-ერთი მხარე ვეღარ იქნებოდა გარდაცვლილი პირი.
კასატორის განმარტებით, იმ ფაქტს, რომ ახმეტის რაიონის გამგეობისათვის კარგად იყო ცნობილი თ. ბ-ის მერ გამოხატული ნება იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების თაობაზე, ადასტურებს ისიც, რომ იმავე გამგეობის მიერ წლების მანძილზე, წინა სასამართლო დავის დროს პრეტენზია იყო გამოთქმული საიჯარო ქირის დროულად გადაუხდელობის გამო და საერთოდ არ გამხდარა სადავოდ გარდაცვლილი მოიჯარის უფლება-მოვალეობების თ. ბ-თვის _ მისი მემკვიდრისათვის გადაცემის საკითხი.
ამდენად, კასატორის მტკიცებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად გამოიყენა საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობის ნორმები და გასაჩივრებული განჩინება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული.
კასატორი მიიჩნევს, რომ მისი საკასაციო საჩივარი აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის ,,ა” ქვეპუნქტის მოთხოვნას, ვინაიდან საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის მიერ გადაწყვეტილების მიღება იმის თაობაზე, თუ როგორ უნდა გადაწყდეს იჯარის ხელშეკრულების გაგრძელების საკითხი მოიჯარის გარდაცვალების შემთხვევაში და სავალდებულოა თუ არა საიჯარო ურთიერთობის გაგრძელებისას გარდაცვლილი მოიჯარის მემკვიდრის მიერ წერილობითი მოთხოვნა, მნიშვნელოვანი იქნება სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2008 წლის 14 მარტის განჩინებით, საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული თ. ბ-ის საკასაციო საჩივარი; მხარეებს მიეცათ უფლება, 2008 წლის 14 მარტის განჩინების ჩაბარებიდან 14 დღის ვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თუ რამდენად იყო დასაშვები განსახილველად საკასაციო საჩივარი საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით; საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული დასაშვებობის შემოწმება განისაზღვრა 2008 წლის 8 მაისამდე.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ თ. ბ-ის საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის განსახილველად დასაშვებობის ამომწურავ საფუძვლებს, როგორიცაა: ა) საქმე მნიშვნელოვანია სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის; ბ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება ამ კატეგორიის საქმეებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; გ) სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმე განხილულია მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით და არსებობს ვარაუდი, რომ მას შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით. საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები არც სააპელაციო სასამართლოს განჩინების საკასაციო სასამართლოს დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება არ ეწინააღმდეგება ამ კატეგორიის დავებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებულ პრაქტიკას.
ამასთან, საკასაციო საჩივრის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების აუცილებლობის თვალსაზრისით.
გარდა ამისა, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, თუ საკასაციო საჩივარი დაუშვებლად იქნება მიჩნეული, პირს დაუბრუნდება მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70 პროცენტი.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ, ვინაიდან თ. ბ-ს საკასაციო საჩივარზე გადახდილი აქვს სახელმწიფო ბაჟი 300 ლარის ოდენობით, ამიტომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, მას უნდა დაუბრუნდეს მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70 პროცენტი _ 210 ლარი.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 401-ე მუხლის მე-4 ნაწილით და
დ ა ა დ გ ი ნ ა :
1. თ. ბ-ის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 11 დეკემბრის განჩინება;
3. თ. ბ-ს დაუბრუნდეს მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70 პროცენტი _ 210 ლარი;
4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.