ბს-849-816 (კ-08) 8 ოქტომბერი, 2008 წ.
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა
შემადგენლობა:
ნუგზარ სხირტლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),
მარიამ ცისკაძე, ლევან მურუსიძე
ზეპირი მოსმენის გარეშე, განიხილა რ. წ-ის საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საკითხი თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 19.03.08წ. განჩინებაზე.
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :
რ. წ-ემ სარჩელით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს მიმართ და ადმინისტრაციული აქტის _ საქართველოს თავდაცვის მინისტრის 16.12.06წ. ¹2908 ბრძანების ბათილად ცნობა და სამსახურში აღდგენა მოითხოვა.
სასარჩელო განცხადების თანახმად, მოსარჩელე 1993 წლიდან გაიწვიეს შეიარაღებულ ძალებში ¹13234 სამხედრო ნაწილში მსროლელის თანამდებობაზე. აღნიშნულ ბატალიონთან ერთად 1993 წელს მიიღო მონაწილეობა საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის წარმოეულ ბრძოლებში. საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს 02.07.06წ. ¹1343 ბრძანების, სამხედრო ნაწილი ¹......-ე მეთაურის 07.07.06წ. ¹158 ბრძანების საფუძველზე დაინიშნა კონტრაქტით გათვალისწინებული პირობების თანახმად, .... ბატალიონის სატრანსპორტო ასეულის მძღოლის თანამდებობაზე. 01.11.06წ. ¹2620 ბრძანებით მოსარჩელე დაინიშნა უფროსი მძღოლის თანამდებობაზე. 16.12.06წ. თავდაცვის მინისტრის ¹2908 ბრძანებით იგი დათხოვნილი იქნა შეიარაღებული ძალებიდან რეზერვში, “სამხედრო მოსამსახურის სტატუსის შესახებ” კანონის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის “დ” ქვეპუნქტის (სამსახურებრივი შეუსაბამობა) საფუძველზე. ბრძანებას საფუძვლად დაედო 12.12.06წ. საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს გენერალური შტაბის ჯარების ლოგისტიკური უზრუნველყოფის დეპარტამენტის უფროსის ¹3-11/3292 შუამდგომლობა.
მოსარჩელეს მიაჩნია, რომ მისი სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნის ბრძანება უკანონოა და უნდა გაუქმდეს, “სამხედრო მოსამსახურის სტატუსის შესახებ” საქართველოს კანონის თანახმად, სახელმწიფო იცავს თავის სამხედრო მოსამსახურეს. “საჯარო სამსახურის შესახებ” საქართველოს კანონის 98-ე მუხლში მითითებულია სამსახურებრივი შეუსაბამობის საფუძვლებით დათხოვნის შემთხვევები, რომელთაგან არც ერთს მოცემულ შემთხვევაში ადგილი არ ჰქონია. სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნამ მითითებული საფუძვლით მისი კარიერა დაასრულა, რითაც მიადგა მნიშვნელოვანი მორალური და მატერიალური ზიანი.
დისციპლინური გადაცდომა სამხედრო საკონტრაქტო (პროფესიული) სამსახურის შემადგენლობისა და კადრის ოფიცერთა შემადგენლობისათვის განსაზღვრულია “საქართველოს სამხედრო ძალების საჯარისო სადისციპლინო წესდების დამტკიცების შესახებ” საქართველოს პრეზიდენტის 10.02.06წ. ¹111 ბრძანებულების 166-ე მუხლით. არაფხიზელ მდგომარეობაში ყოფნის შემთხვევაში დისციპლინური პასუხისმგებლობის სახეებია _ საყვედური, ხელფასიდან 20% დაქვითვა ორი თვის ვადით და არაერთგზის ქმედების ჩადენის შემთხვევაში _ ხელფასიდან 24% დაქვითვა 10 თვის ვადით. ნასვამ მდგომარეობაში ყოფნა მითითებული ნორმის შესაბამისად, სამსახურიდან გათავისუფლების საფუძველს არ წარმოადგენს.
თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 21.05.07წ. გადაწყვეტილებით რ. წ-ის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.
პირველი ინსტანციის სასამართლომ დადგენილად ცნო, რომ საქართველოს თავდაცვის მინისტრის 12.12.06წ. ¹2908 ბრძანების თანახმად, კაპრალი რ. წ-ე დათხოვნილ იქნა საქართველოს შეიარაღებული ძალების რიგებიდან რეზერვში (საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს პირადი შემადგენლობის სიებიდან ამორიცხვითა და ყველა სახის კმაყოფიდან მოხსნით), “სამხედრო მოსამსახურის სტატუსის შესახებ” საქართველოს კანონის 21.2 მუხლის “დ” ქვეპუნქტის (სამსახურებრივი შეუსაბამობა) თანახმად.
საქართველოს შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის სამხედრო პოლიციის დეპარტამენტის თბილისის, მცხეთა-მთიანეთის რეგიონალური სამმართველოს პატრულის სამსახურის 04.12.06წ. აქტის თანახმად, რ. წ-ეს ჩაუტარდა ¹შთ 5-008350 ალკოტესტი, რომლითაც მას დაუდგინდა სიმთვრალე. შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის სამხედრო პოლიციის დეპარტამენტის თბილისის, მცხეთა-მთიანეთის რეგიონალური სამმართველოს პატრულის სამსახურის პატრულ ლეიტენანტის ჭ-ის 04.12.06წ. ¹116 ცნობის თანახმად, რ. წ-ე მართავდა სამსახურებრივ ავტომანქანას ნასვამ მდგომარეობაში. 04.12.06წ. გასაუბრების ფურცლიდან გაირკვა, რომ მოსარჩელე დაეთანხმა მის დათხოვნას აღნიშნული საფუძვლით და მას არ გააჩნდა არანაირი პრეტენზია მეთაურთან ჯარიდან დათხოვნასთან დაკავშირებით.
“სამხედრო მოსამსახურის სტატუსის შესახებ” საქართველოს კანონის 21-ე მუხლი განსაზღვრავს სამხედრო მოსამსახურის სამსახურიდან დათხოვნის შემთხვევებს, ასევე “საჯარო სამსახურის შესახებ” საქართველოს კანონის 99-ე მუხლი ითვალისწინებს დისციპლინური გადაცდომისათვის მოხელის სამსახურიდან გათავისუფლების შემთხვევებს. სასამართლოს მოსაზრებით, დისციპლინური გადაცდომის შეფასების უფლებამოსილება გააჩნია დაწესებულების ხელმძღვანელობას. საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს 16.12.06წ. ¹1908 ბრძანება გამოცემულია საქართველოს თავდაცვის მინისტრის უფლებამოსილების ფარგლებში და არ არსებობს მისი ბათილად ცნობის წინაპირობები.
საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა რ. წ-ემ.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 19.03.08წ. განჩინებით რ. წ-ის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა რაიონული სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილება.
სააპელაციო სასამართლომ დამატებით აღნიშნა, რომ სააპელაციო საჩივრის სამართლებრივ საფუძვლად აპელანტი უთითებს “საქართველოს სამხედრო ძალების საჯარისო სადისციპლინო წესდების დამტკიცების შესახებ” საქართველოს პრეზიდენტის 10.02.06წ. ¹111 ბრძანების 166-ე მუხლზე, რაც არასწორია, რადგან მითითებული ნორმა ვრცელდება სამხედრო მოსამსახურეზე, რომელიც ნასვამ მდგომარეობაში იმყოფება საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილას და არა სამხედრო მოსამსახურეზე, რომელიც ნასვამ მდგომარეობაში ასრულებს სამსახურეობრივ მოვალეობას. ასეთი საქციელი კი წარმოადგენს სამსახურებრივად შეუსაბამო საქციელს და ადმინისტრაციას დისკრეციული უფლებამოსილება გააჩნია მიიღოს ასეთი დისციპლინური ზომა მოხელის მიმართ (მათ შორის სამსახურიდან დათხოვნა), რომელიც მას მიზანშეწონილად მიაჩნია ჩადენილი ქმედებიდან გამომდინარე.
სააპელაციო სასამართლოს განჩინებაზე საკასაციო საჩივარი შეიტანა რ. წ-ემ, რომელმაც გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა იმ საფუძვლით, რომ სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა, არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, არ გამოიკვლია ფაქტობრივი გარემოებები.
სასამართლომ დადგენილად ცნო, რომ მოსარჩელე იმყოფებოდა ნასვამ მდგომარეობაში არა საზოგადოებრივ თავშეყრის ადგილას, არამედ სამსახურში და მართავდა ტრანსპორტს, რაც, კასატორის განმარტებით, არ შეესაბამება ხინამდვილეს. 04.12.06წ. შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის სამხედრო პოლიციის დეპარტამენტის მცხეთა-მთიანეთის რეგიონალური სამმართველოს პატრულის სამსახურის ¹116 ცნობით დასტურდება ის ფაქტი, რომ იგი არ მართავდა ავტომანქანას ნასვამ მდგომარეობაში და არ იმყოფებოდა სამსახურში, არამედ იყო სამხედრო ნაწილის გარეთ, აეროდრომის გზაზე ¹16 ავტოსერვისთან და მიტოვებული ყავდა მანქანა. სასამართლოს საქმეში არსებული მტკიცებულებების შესწავლის შედეგად უნდა გამოერკვია სად იმყოფებოდა მოსარჩელე სამხედრო ნაწილში, თუ ქალაქის სხვა ტერიტორიაზე, ავტომანქანას მართავდა თუ არა და მხოლოდ ამის შემდეგ მიეღო გადაწყვეტილება. საქმეზე როგორც გადაწყვეგილება, ასევე განჩინებაც ეფუძნება მხოლოდ მოპასუხის პოზიციას და არა საქმეში არსებული მტკიცებულებების შეფასებას.
სასამართლომ ასევე არ იმსჯელა იმის შესახებ, რომ თუ 2006 წლის 4 დეკემბერს იგი იმყოფებოდა ნასვამ მდგომარეობაში, მაშინ რამდენად კანონიერად შეიძლება ჩაითვალოს გასაუბრების ფურცელზე მისი ხელმოწერა. ¹128-ე ოქმის თანახმად, სიმთვრალე-სიფხიზლეზე შემოწმების შემდეგ, იმავე დღეს ჩატარდა ლოგისტიკის ბატალიონის სამანდატო კომისია. ოქმში არ არის დაფიქსირებული, მოქმედი კანონმდებლობის მოთხოვნათა გათვალისწინებით, რომელ საათზე ჩატარდა კომისიის სხდომა, ვინ ესწრებოდა და ვის აცნობეს კომისიის ჩატარების თაობაზე, ვინ არ გამოცხადდა და რა მიზეზით.
საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ არ გამოიყენა “საქართველოს სამხედრო ძალების საჯარისო სადისციპლინო წესდების დამტკიცების შესახებ” საქართველოს პრეზიდენტის 10.02.06წ. ¹111 ბრძანებულების მოთხოვნები და სადისციპლინო წესდების შესაბამისად, ნაცვლად სხვა ადმინისტრაციული სახდელისა, მოსარჩელე სამსახურიდან გაათავისუფლა.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლო გასაჩივრებული განჩინების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობის შემოწმების შედეგად თვლის, რომ რ. წ-ის საკასაციო საჩივარი დაუშვებლად უნდა იქეს მიჩნეული შემდეგ გარემოებათა გამო:
საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა არსებითი პროცესუალური დარღვევების გარეშე და საქმეზე არსებითად სწორი გადაწყვეტილებაა მიღებული. მოცემული საქმე არ არის მნიშვნელოვანი სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის.
საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ ამ შემთხვევაში არ არსებობს სააპელაციო სასამართლოს მიერ გამოყენებული საპროცესო და მატერიალური სამართლის ნორმების განმარტებისა და სამართლის განვითარების მიზნით საკასაციო სასამართლოს მიერ ზოგადი მნიშვნელობის მქონე სახელმძღვანელო და სარეკომენდაციო გადაწყვეტილების გამოტანის საჭიროება.
საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, აღნიშნულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივარს _ წარმატების პერსპექტივა.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით განსაზღვრული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც რ. წ-ის საკასაციო საჩივარი არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით და
დ ა ა დ გ ი ნ ა :
1. რ. წ-ის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.