ბს-876-838(კ-07) 28 ნოემბერი, 2007 წელი
ქ. თბილისი
ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატამ
შემდეგი შემადგენლობით:
თავმჯდომარე მაია ვაჩაძე (მომხსენებელი)
მოსამართლეები: მიხეილ ჩინჩალაძე
ლალი ლაზარაშვილი
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისა და 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, ზეპირი განხილვის გარეშე, შეამოწმა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საფუძვლების არსებობა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 30 მაისის გადაწყვეტილების გაუქმების თაობაზე.
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი :
2005 წლის 13 იანვარს შპს “მ-მა” სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის ისანი-სამგორის რაიონულ სასამართლოს მოპასუხე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის მიმართ, მესამე პირად მიუთითა საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო.
მოსარჩელემ განმარტა, რომ სს “მ-სა” და გერმანულ ფირმა “ე-ს” შორის 2003 წლის 21 თებერვალს შედგა შეთანხმება დისტრიბუციის შესახებ, რომლის თანახმადაც, გერმანული ფირმის მიერ წარმოებული პროდუქციის საქართველოში დისტრიბუციის ექსკლუზიური უფლება მიენიჭა შპს “მ-ს”.
მოსარჩელის განმარტებით, აღნიშნული შეთანხმების საფუძველზე, 2004 წლის 14 ოქტომბერს, გერმანიის ფირმა “ე-ან” კომპანიის სახელზე შემოვიდა პრეპარატი “შ-ყ” და “ი-ტ”, რომელთაც საექსპორტო დეკლარაციაში მწარმოებელი ქვეყნის მიერ მინიჭებული ჰქონდა კოდი 3004901, მაგრამ საქართველოში საბაჟო სამსახურის მიერ პრეპარატების განბაჟების დროს მათ მიეკუთვნათ სხვა კოდი, რის გამოც პროდუქცია განბაჟდა, როგორც ჰიგიენური საშუალება და სამედიცინო დანიშნულების საგნის განბაჟებისათვის განსაზღვრული 1%-ის ნაცვლად, დაიბეგრა 27%-ით.
მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ იგი არ ეთანხმებოდა ზემოაღნიშნულს, მაგრამ იმის გამო, რომ პროდუქციის განბაჟების შეჩერება შეაფერხებდა კომპანიის საქმიანობას, იგი იძულებული იყო განებაჟებინა აღნიშნული პრეპარატები საბაჟოს მიერ მითითებული კოდით განსაზღვრული 27%-ით.
მოსარჩელის განმარტებით, მიუხედავად არაერთი მიმართვისა, მოპასუხემ უარი განუცხადა ზემოხსენებული პრეპარატის იმ კოდით რეგისტრაციასა და შესაბამისად, განბაჟებაზე, რომლებიც მითითებული იყო შესაბამის ინვოისებში იმ მიზეზით, რომ თითქოსდა ისინი არ იყო რეგისტრირებული საქართველოში, როგორც სამკურნალო საშუალებები, აღნიშნული პრეპარატები სამკურნალო საშუალებად რეგისტრირებული ვერ იქნებოდა, რამეთუ მწარმოებელ ქვეყანაში ისინი რეგისტრირებული იყო, როგორც სამედიცინო დანიშნულების საგანი, რომლებიც საქართველოში მოქმედი კანონმდებლობის თანახმად, რეგისტრაციას არ საჭიროებდა.
მოსარჩელის მითითებით, აღნიშნულ პრეპარატებს არაფერი ჰქონდა საერთო ჰიგიენურ საშუალებებთან, რის შესაბამისადაც მოპასუხის მიერ მიენიჭა კოდი _ ............. და მოხდა მათი 27%-ით დაბეგვრა. ¸
აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ მოითხოვა პრეპარატებზე მოპასუხის მიერ მინიჭებული კოდის გაუქმება და საქართველოს საბაჟო კოდექსის 75-ე მუხლის საფუძველზე მოსარჩელის მიერ ზედმეტად გადახდილი საბაჟო გადასახადის 1722 ლარის ჩათვლა შემდგომი საბაჟო გადასახდელების გადახდის ანგარიშში.
თბილისის ისანი-სამგორის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 24 მარტის გადაწყვეტილებით სს “მ-ის” სარჩელი დაკმაყოფილდა; საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტს დაევალა საბაჟო დეკლარაციის 33-ე პუნქტში შესაბამისი ცვლილების შეტანა და განბაჟების განხორციელება .......... კოდის შესაბამისად; საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტს დაევალა სს “მ-ის” მიერ ზედმეტად გადახდილი თანხის _ 1722 ლარის ჩათვლა ავანსის სახით, შემდგომი საბაჟო გადასახდელების გადახდის ანგარიშში.
რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ სს “მ-ი” წარმოადგენდა შპს “მ-ის” უფლებამონაცვლეს. კომპანია “მ-სა” და გერმანულ ფირმა “ე-ს” შორის 2003 წლის 21 თებერვალს გაფორმდა შეთანხმება დისტრიბუციის შესახებ. აღნიშნული შეთანხმების საფუძველზე, 2004 წლის 14 ოქტომბერს, გერმანული ფირმიდან მოსარჩელის სახელზე შემოვიდა პრეპარატები “შ-ყ” და “ი-ტ”, რომლებსაც საექსპლუატაციო დეკლარაციაში მწარმოებელი ქვეყნის მიერ მინიჭებული ჰქონდა კოდი ........, მაგრამ საქართველოში საბაჟო სამსახურმა მიაკუთვნა კოდი ..........., რის შემდეგაც განახორციელა 27%-ით დაბეგვრა.
რაიონულმა სასამართლომ ასევე დადგენილად მიიჩნია, რომ მოსარჩელის მიერ შემოტანილი პრეპარატები “შ-ყ” და “ი-ტ” “წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის 11–ლი მუხლის მე-15 პუნქტისა და ასევე საქმეში წარმოდგენილი მტკიცებულებების საფუძველზე, წარმოადგენდა სამედიცინო დანიშნულების საქონელს, რომლის იმპორტი ”სამეწარმეო საქმიანობის ლიცენზირებისა და ნებართვების გაცემის საფუძვლების შესახებ” საქართველოს კანონის თანახმად, ლიცენზირებას არ ექვემდებარებოდა.
რაიონულმა სასამართლომ ასევე დადგენილად მიიჩნია ის გარემოება, რომ სამედიცინო დანიშნულების საგნები, რომლებზეც ვრცელდებოდა დაბეგვრის ნულოვანი განაკვეთი, გაერთიანებული იყო საგარეო ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის 90-ე თავში (9018), ხოლო 30-ე თავში გაერთიანებული იყო, როგორც სამკურნალო საშუალებები, შედგენილი შერეული ან შეურეველი პროდუქტისაგან თერაპიული ან პროფილაქტიკური მიზნებით გამოსაყენებლად, დაფასოებული დოზირებული სამკურნალო ფორმების სახით ან შესაფუთებში საცალო გაყიდვისათვის (იბეგრებოდა საბაჟო 1%-იანი გადასახადით, ხოლო 2005 წელს მისი დაბეგვრა იყო 0%), ასევე ბამბა, დოლბანდი და ანალოგიური ნაწარმი გაჟღენთილი ან დაფარული ფარმაცევტული ნივთიერებებით, რომლებზეც ვრცელდებოდა დაბეგვრის იგივე რეჟიმი, მაგრამ მათი იმპორტი ლიცენზირებას არ საჭიროებდა. იმავე ნომენკლატურის 38-ე თავში (3824) გაერთიანებული იყო ნივთიერებები, ქიმიური პროდუქტები და პრეპარატები, წარმოებული ქიმიური ან სხვა მისი მომიჯნავე მრეწველობის დარგების მიერ.
რაიონულმა სასამართლომ მიუთითა, რომ საქონლის კოდირებისას ყურადღება უნდა მიქცეოდა საქონელს და მის თანმხლებ დოკუმენტაციას. მოპასუხემ ვერ ვერ დაასაბუთა და ვერ განმარტა, თუ რის საფუძველზე მიანიჭა ზემოაღნიშნულ პრეპარატებს კოდი _ ............. .
სასამართლომ არ გაიზიარა მოპასუხის განმარტება იმასთან დაკავშირებით, რომ მათ მიერ სწორად მოხდა პრეპარატებზე კოდის მინიჭება, რადგან არანაირი მტკიცებულება იმისა, რომ აღნიშნული პრეპარატები წარმოადგენდა ქიმიური ან სხვა მისი მომიჯნავე მრეწველობის დარგების მიერ წარმოებულ პრეპარატებს, ქიმიური ან მისი მოსაზღვრე დარგების ნარჩენ პროდუქტებს, რომლებიც გამოიყენებოდა ქირურგიასა და ფარმაკოლოგიაში, წარმოდგენილი არ ყოფილა. შესაბამისად, რაიონულმა სასამართლომ მიიჩნია, რომ მხოლოდ ის გარემოება, რომ ზემოაღნიშნულ პრეპარატებზე წარმოდგენილი არ ყოფილა საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ გაცემული ლიცენზია, როგორც იმპორტირებულ სამკურნალო საშუალებებზე, არ შეიძლებოდა გამხდარიყო შემოტანილ საქონელზე ............ კოდის მინიჭებისა და შესაბამისად, მათი 27%-ით დაბეგვრის საფუძველი.
სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქართველოს საბაჟო კოდექსის 153-ე მუხლის თანახმად, საბაჟო ორგანოები საქონლის კოდირებისა და კლასიფიკაციისათვის იყენებდნენ საგარეო ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურას, რომელიც შემუშავებული იყო საქონლის აღწერისა და კოდირების ჰარმონიზებული სისტემის ბაზაზე და შეტანილი იყო საქართველოს ტექნიკურ-ეკონომიკური და სოციალური ინფორმაციის კლასიფიკაციისა და კოდირების ეროვნულ სისტემაში. იმავე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, საბაჟო ორგანოები სახელმძღვანელოდ იღებდნენ საგარეო ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის საერთაშორისო საფუძვლების ცვლილებებსა და დამატებებს.
რაიონულმა სასამართლომ ასევე აღნიშნა, რომ საქართველოს საბაჟო კოდექსის 90-ე მუხლის თანახმად, საბაჟო დეკლარაცია რეგისტრაციის მომენტიდან იქცეოდა იურიდიული მნიშვნელობის ფაქტების დამადასტურებელ დოკუმენტად. სასამართლომ მიიჩნია, რომ დასახელებულ პრეპარატებზე .......... კოდის მინიჭებით დადგენილ იქნა იურიდიული ფაქტი, რომელიც არ შესაბამებოდა სინამდვილეს.
რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია რა ის ფაქტი, რომ მოსარჩელის მიერ შემოტანილ იქნა სამედიცინო დანიშნულების საქონელი, რომელიც გამოიყენებოდა არა ფარმაკოლოგიაში კვლევისა და დაკვირვებისათვის, არამედ სამედიცინო პრაქტიკაში დაავადების პროფილაქტიკის, მკურნალობის მიზნით, სასამართლომ ამავდროულად გაითვალისწინა ის გარემოება, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 101-ე მუხლის თანახმად, როგორც ზემოაღნიშნულ 30-ე, ისე 90-ე თავში განთავსებული საქონელი გათავისუფლებული იყო დამატებითი ღირებულების გადასახადის გადახდისაგან, ხოლო 30-ე თავში განთავსებულ პრეპარატებზე ვრცელდებოდა მხოლოდ 1%-იანი საბაჟო დაბეგვრა. მოსარჩელის მიერ შემოტანილი პრეპარატები თავისი მახასიათებლებითა და გამოყენების დანიშნულებით ხასიათდებოდა იმავე ნომენკლატურის 30-ე თავში დასახელებული პრეპარატების მსგავსი თვისებებით. აღნიშნული პრეპარატები მათ მწარმოებელ ქვეყანაში რეგისტრირებული იყო და გერმანიაში, ევროპის თანამეგობრობის წევრ ქვეყნებსა და ევროპის სავაჭრო სივრცის შეთანხმების წევრ სახელმწიფოებში იყიდებოდა, როგორც სამედიცინო დანიშნულების საქონელი, კოდით _ ..........., საგარეო ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურა საქონლის აღწერისა და კოდირების ჰარმონიზირებული სისტემის ერთიანობის დაცვის მიზნით სასამართლომ საფუძვლიანად მიიჩნია მოსარჩელის მოთხოვნა საბაჟო დეპარტამენტის მიერ საბაჟო დეკლარაციის 33-ე პუნქტში ცვლილებების შეტანის თაობაზე.
თბილისის ისანი-სამგორის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 24 მარტის გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 23 მაისის საოქმო განჩინებით საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საბაჟო დეპარტამენტის უფლებამონაცვლედ ცნობილ იქნა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახური.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 30 მაისის გადაწყვეტილებით საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; თბილისის ისანი-სამგორის რაიონული სასამართლოს 2005 წლის 24 მარტის გადაწყვეტილების შეცვლით მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება; სს “მ-ის” სარჩელი დაკმაყოფილდა; მოპასუხე _ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურს დაევალა სს “მ-ის” საბაჟო დეკლარაციის 33-ე პუნქტში ცვლილების შეტანა და განბაჟება .......... კოდის შესაბამისად; საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურს დაევალა სს “მ-ის” მიერ ზედმეტად გადახდილი საბაჟო გადასახდელის თანხის _ 1722 ლარის ჩათვლა შემდგომი საბაჟო გადასახდელის გადახდის ანგარიშში.
სააპელაციო პალატამ სრულად გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს დასკვნები საქმის ფაქტობრივ გარემოებებთან დაკავშირებით და აღნიშნა, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლომ არსებითად სწორი სამართლებრივი შეფასებები მისცა საქმის ფაქტობრივ გარემოებებს.
სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა აპელანტის მოსაზრება იმის შესახებ, რომ რაიონული სასამართლო გასცდა სასარჩელო მოთხოვნის ფარგლებს იმ ნაწილში, რომლითაც საბაჟო დეპარტამენტს დაავალა საბაჟო დეკლარაციის 33-ე პუნქტში ცვლილებების შეტანა და განბაჟება ......... კოდის შესაბამისად. სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ აღნიშნული მოსაზრება იყო მცდარი, რადგან საქმეში წარმოდგენილი იყო შუამდგომლობა, რომლითაც მოსარჩელეს სწორედ ხსენებული მოთხოვნა ჰქონდა დაყენებული პირველი ინსტანციის სასამართლოში.
სააპელაციო სასამართლომ ასევე არ გაიზიარა აპელანტის მოსაზრება იმასთან დაკავშირებით, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლომ არასწორად დაადგინა საქმის ფაქტობრივი გარემოება იმის შესახებ, რომ იმპორტირებული საქონელი წარმოადგენდა არა სამედიცინო დანიშნულების საქონელს, არამედ ჰიგიენურ საშუალებას, უფრო ზუსტად, ქიმიურ პროდუქტებსა და შენაერთებს, რომლებიც გამოიყენებოდა ფარმაკოლოგიასა და ქირურგიაში. საქმის მასალებით არ დასტურდებოდა და აპელანტმა ვერც სასამართლო სხდომაზე დაასაბუთა კონკრეტულად, რა სახით გამოიყენებოდა იგი ფარმაკოლოგიაში ან ქირურგიაში და რატომ არ უნდა ყოფილიყო მიჩნეული პრეპარატები “შ-ყ” და “ი-ტ” სამედიცინო დანიშნულების საგნებად. საწინააღმდეგო მტკიცებულებანი იმის შესახებ, რომ დასახელებული პრეპარატები სწორედ სამედიცინო დანიშნულების საგნებს წარმოადგენდა, მრავლად იქნა წარმოდგენილი მოსარჩელის მიერ, კერძოდ:
პრეპარატებს: “შ-ყ” და “ი-ტ” მწარმოებლი ქვეყნის (გერმანიის) მიერ მინიჭებული ჰქონდათ კოდი _ ........ და ცნობილი იყო, როგორც სამედიცინო დანიშნულების საგნები. აღნიშნული პრეპარატები სამედიცინო დანიშნულების საგნებად მიიჩნია ასევე თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის ფარმაცევტული და ტოქსიკოლოგიური ქიმიის კათედრის გამგემ _ აკადემიკოსმა რ. მ-ემ, ასევე საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ფარმაციის პოლიტიკის დეპარტამენტმა.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ “წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის 11-ლი მუხლის მე-15 პუნქტის შესაბამისად, სამედიცინო დანიშნულების საგანში იგულისხმებოდა დაავადების პროფილაქტიკური საშუალებები, რასაც მოცემულ შემთხვევაში წარმოადგენდა დასახელებული პრეპარატები. უფრო მეტიც, სამედიცინო დანიშნულების საგნამდე იგი გერმანიაში (პრეპარატების მწარმოებელ სახელმწიფოში) თავდაპირველად რეგისტრირებული იყო, როგორც სამკურნალო საშუალება (მედიკამენტი), თუმცა გერმანიაში ახალი მარეგულირებელი წესების შემოღების შემდეგ, მისი სტატუსი შეიცვალა და იგი აღიარებულ იქნა სამედიცინო დანიშნულების საგნად ანუ იგი არასდროს არ “ჩამოქვეითებულა” ჰიგიენური საშუალების სტატუსამდე. სასაქონლო კოდი (30-ე თავი) ხსენებული პრეპარატისათვის იგივე დარჩა, რადგან, როგორც სამკურნალო საშუალებებისათვის, ასევე სამედიცინო დანიშნულების საგნისათვის სასაქონლო კოდი (30-ე თავი) საერთო იყო.
სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ რაიონულმა სასამართლომ ისე დააკმაყოფილა სასარჩელო მოთხოვნა ზედმეტად გადახდილი საბაჟო გადასახდელი თანხის _ 1722 ლარის ავანსის სახით შემდგომი საბაჟო გადასახადების გადახდის ანგარიშშიჩათვლის შესახებ, რომ მოსარჩელეს არ დააზუსტებინა სარჩელი. საქართველოს საბაჟო კოდექსით არ იყო გათვალისწინებული ზედმეტად გადახდილი გადასახადის ავანსის სახით ჩათვლა. ამდენად, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ სააპელაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილებულიყო ნაწილობრივ.
სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ ამავე სასამართლოს მთავარ სხდომაზე სს “მ-ის” წარმომადგენელმა დააზუსტა, რომ იგი ითხოვდა ზედმეტად გადახდილი თანხის არა ავანსის სახით ჩათვლას, არამედ საბაჟო გადასახდელების ანგარიშში ჩათვლას.
სააპელაციო სასამართლომ საქმის მასალების მიხედვით დადასტურებულად მიიჩნია ის გარემოება, რომ საბაჟო დეპარტამენტმა სს “მ-ს” ზედმეტად გადაახდევინა 1722 ლარი იმის გამო, რომ მის მიერ იმპორტირებული საქონელი არასწორად არ მიიჩნია სამედიცინო დანიშნულების საგნად, რის გამოც სარჩელი ამ ნაწილშიც საფუძვლიანი იყო.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 30 მაისის გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.
კასატორის განმარტებით, გასაჩივრებული გადაწყვეტილება გამოტანილია კანონის დარღვევით, დაუსაბუთებელია და უნდა გაუქმდეს. არასწორია სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობა იმის შესახებ, რომ, რადგან იმპორტირებულ პრეპარატებს მწარმოებელი ქვეყნის მიერ მინიჭებული აქვს კოდი _ ........, საბაჟო ორგანოს უნდა ესარგებლა ამ მონაცემით და საქონლისათვის მიენიჭებინა იმპორტიორისათვის სასურველი შეღავათიანი კოდი. სასამართლომ არ გაითვალისწინა საქართველოს საბაჟო კოდექსის 154-ე მუხლი, რომლის თანახმადაც, საქონლის კლასიფიკაციის შესახებ საბაჟო ორგანოების გადაწყვეტილებების შესრულება სავალდებულოა და სხვა ორგანოებისა და დაწესებულებების მიერ მიღებული კლასიფიკაცია საბაჟო ფუნქციების განსახორციელებლად არ გამოიყენება.
კასატორის მტკიცებით, სასამართლომ არამართლზომიერად ჩათვალა მოსარჩელის საბაჟო გადასახდელების 27%-იანი განაკვეთით დაბეგვრა იმ მოტივით, რომ მოსარჩელის მიერ შემოტანილი პრეპარატები: “შ-ყ” და “ი-ტ” “წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის 11-ლი მუხლის მე-15 პუნქტის შესაბამისად, წარმოადგენს სამედიცინო დანიშნულების საქონელს, რომლის იმპორტი “სამეწარმეო საქმიანობის ლიცენზირებისა და ნებართვების გაცემის საფუძვლების შესახებ” საქართველოს კანონის თანახმად, ლიცენზირებას არ ექვემდებარება.
კასატორი მიუთითებს, რომ ზემოაღნიშნული მსჯელობა მოკლებულია საფუძველს, რადგან “წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ” კანონის 11-ლი მუხლის მე-15 პუნქტი სამედიცინო დანიშნულების საქონელში გულისხმობს სამედიცინო პრაქტიკაში დაავადების პროფილაქტიკის, დიაგნოსტიკის მკურნალობისა და ავადმყოფის მოვლის მიზნით გამოყენებულ სამედიცინო საქონელს: ინსტრუმენტებს, მოწყობილობებს, დანადგარებს, სამედიცინო ტექნიკას, შესახვევ მასალას, საპროთეზო ორთოპედიულ ნაწარმს. ამგვარად, აშკარაა, რომ “წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის 11–ლი მუხლის მე-15 პუნქტის საფუძველზე, მოსარჩელის მიერ საქართველოში იმპორტირებულ საქონელს არ შეიძლება მიენიჭოს სამედიცინო დანიშნულების საქონლის სტატუსი.
კასატორის მოსაზრებით, სასამრთლომ მართებულად დაადგინა, რომ სამედიცინო დანიშნულების საგნები, რომლებზეც ვრცელდება დაბეგვრის ნულოვანი განაკვეთი, გაერთიენებულია საგარეო ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის 90-ე თავში, ანუ მასში გაერთიანებულია “წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის 11-ლი მუხლის მე-15 პუნქტში მოცემული საქონელი, სადაც არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება გაერთიანდეს მოსარჩელის მიერ იმპორტირებული პრეპარატები: “შ-ყ” და “ი-ტ”.
კასატორის განმარტებით, სასამართლომ საგარეო ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის 30-ე და 38-ე თავების შინაარსის თვითნებური, არასწორი ინტერპრეტაციის შედეგად თვითონ განსაზღვრა სადავო საქონელზე ნომენკლატურული კოდი _ ........, რითაც უხეშად დაარღვია როგორც საპროცესო, ისე მატერიალური კანონმდებლობის მოთხოვნები.
კასატორი მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 284-ე მუხლზე, რომლის თანახმადაც, სასამართლოს უფლება არა აქვს მიაკუთვნოს თავისი გადაწყვეტილებით მხარეს ის, რაც მას არ უთხოვია, ან იმაზე მეტი, ვიდრე ის მოითხოვდა. მოსარჩელემ მოითხოვა მის მიერ შემოტანილი საქონლისთვის მინიჭებული კოდის გაუქმება და ზედმეტად გადახდილი თანხის შემდგომი საბაჟო გადასახდელების გადახდის ანგარიშში ჩათვლა. აღნიშნული მოთხოვნის დაკმაყოფილების გარდა, სასამართლომ დაავალა მოპასუხეს საბაჟო დეკლარაციის 33-ე პუნქტში ცვლილების შეტანა და განბაჟება ........... კოდის შესაბამისად, რაც მოსარჩელეს არ მოუთხოვია. საქართველოს საბაჟო კოდექსის 154-ე მუხლის შესაბამისად, საქონლის კლასიფიკაციის შესახებ საბაჟო ორგანოების გადაწყვეტილების შესრულება სავალდებულოა. სხვა ორგანოებისა და დაწესებულებების მიერ მიღებული კლასიფიკაცია საბაჟო ფუნქციების განსახორციელებლად არ გამოიყენება. ამგვარად, სასამართლოს მიერ განსაზღვრული სასაქონლო ნომენკლატურული კოდი არის სხვა ორგანოს (დაწესებულებების) მიერ მიღებული კლასიფიკაცია და იგი არ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს საბაჟო ფუნქციების განსახორციელებლად. სასაქონლო კოდის განსაზღვრით სასამართლომ გადაამეტა თავის უფლებამოსილებას. მოქმედი კანონმდებლობით არ არის გათვალისწინებული ზედმეტად გადახდილი თანხის ავანსის სახით ჩათვლა. დაუშვებელია სადავო საქონელზე საგარეო ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის ............ კოდის მინიჭება, რადგან საგარეო ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის 3004 ჯგუფში გაერთიანებულია მხოლოდ სამკურნალო საშუალებები, შედგენილი შერეული ან შეურეველი პროდუქტისაგან თერაპიული ან პროფილაქტიკური მიზნით გამოსაყენებლად, დაფასოებული დოზირებული სამკურნალო ფორმების სახით ან შესაფუთებში საცალო გაყიდვისათვის. როგორც მოსარჩელე სარჩელში მიუთითებს და სათანადო მტკიცებულებებიც აქვს საქმეს დართული, იმპორტირებული პრეპარატები არ განეკუთვნება სამკურნალო საშუალებებს. ამგვარად, სასამართლომ თავისი გადაწყვეტილებით სამკურნალო საშუალებების ჯგუფს მიაკუთვნა სხვა ჯგუფის საქონელი არასამკურნალო საშუალება, სამედიცინო დანიშნულების პრეპარატი.
კასატორის განმარტებით, სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოპასუხის მიერ ვერ იქნა დასაბუთებული და განმარტებული, თუ რის საფუძველზე მოხდა პრეპარატებისათვის .......... კოდის მინიჭება და შესაბამისად, მათი დაბეგვრა 27%-ით. სასამართლოს სხდომაზეც და წინამდებარე საჩივარშიც ნათლად არის განმარტებული, თუ რატომ არ უნდა მიენიჭოს პრეპარატებს კოდი _ ............... . სასამართლოს და მოსარჩელესაც ნათლად განემარტათ საქონლისათვის ......... კოდის მინიჭების საფუძველიც.
კასატორი აღნიშნავს, რომ სასაქონლო ნომენკლატურული კოდის 38-ე თავი მოიცავს “სხვა ქიმიურ პროდუქტებს”. იმ ქიმიური პროდუქტების ნუსხა, რომელიც არ უნდა იყოს ჩართული მოცემულ თავში, განსაზღვრულია ამავე თავისათვის დართულ შენიშვნებში. ხსენებული ნუსხა არის ამომწურავი და არ მოიცავს მოსარჩელის მიერ იმპორტირებულ პრეპარატებში შემავალ ქიმიურ შემადგენლობას. 3824 ჯგუფის სასაქონლო ჯგუფში მზა, სამსხმელო ფორმების ან ღერძების წარმოებაში გამოსაყენებელი შემკვრელი ნივთიერებების გარდა, შედის ქიმიური პროდუქტები და პრეპარატები წარმოებული ქიმიური ან სხვა მისი მომიჯნავე მრეწველობის დარგების მიერ (ბუნებრივი პროდუქტების ნარევისაგან შედგენილი პრეპარატების ჩათვლით). რაც შეეხება კონკრეტულად ....... სასაქონლო კოდს, იგი ენიჭება ქიმიურ პროდუქტებსა და შენაერთებს, რომლებიც გამოიყენება ფარმაკოლოგიასა და ქირურგიაში. ამ კუთხით, გაუგებარია გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილში განვითარებული მსჯელობა იმის თაობაზე, რომ აღნიშნული პრეპარატები წარმოადგენს ქიმიური ან სხვა მისი მომიჯნავე მრეწველობის დარგების მიერ წარმოებულ პრეპარატებს, რომელიც გამოიყენება ქირურგიასა და ფარმაკოლოგიაში, წარმოდგენილი არ ყოფილა.
კასატორის განმარტებით, მოსარჩელის მიერ წარმოდგენილი მასალების მიხედვით მისი მომწოდებელი “ე-ი” არის პრეპარატების “შ-ყ” და “ი-ტ” მწარმოებელი ფარმაცევტული ფირმა. ამავე მასალების მიხედვით, აღნიშნული პრეპარატები შედგება ჩვეულებრივი სუფრის მარილის, ვაზელინისა და სხვა დამხმარე ნივთიერებებისაგან. თვითონ სუფრის მარილიც და ვაზელინიც ქიმიური ნაერთებია. აღნიშნულიდან გამომდინარე, იმპორტირებული პრეპარატები თავად წარმოადგენს ქიმიურ ნაერთებს. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 106-ე მუხლის “ა” ქვეპუნქტის თანახმად, საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტები არ საჭიროებს მტკიცებას. საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტია, რომ ფარმაცევტული მრეწველობა ქიმიური მრეწველობის მომიჯნავე დარგია, აგრეთვე ის, რომ ფარმაკოლოგია არის მეცნიერება წამალთმცოდნეობის შესახებ. იგი სწავლობს სამკურნალო ნივთიერებათა მოქმედებას ორგანიზმზე. ამდენად, საბაჟო ორგანოს ქმედება, რომელმაც სადავო საქონელს მიანიჭა ......... სასაქონლო ნომენკლატურული კოდი, მართლზომიერია, რადგან ......... სასაქონლო კოდი ენიჭება ქიმიურ პროდუქტებსა და შენაერთებს, რომლებიც გამოიყენება ფარმაკოლოგიასა და ქირურგიაში. პრეპარატები “შ-ყ” და “ი-ტ” არის ქიმიური პროდუქტი (შენაერთი), რომელიც თავისუფლად შეიძლება გამოიყენებოდეს ფარმაკოლოგიაში, რადგან იგი არის ნივთიერება, რომელიც მოქმედებს ორგანიზმზე (გამოიყენება, როგორც დამხმარე საშუალება ცხვირის სიმშრალის დროს და არ შეიცავს ორგანიზმისათვის საშიშ ინგრედიენტებს).
კასატორის მტკიცებით, ზემოხსენებულ პრეპარატებზე ........... კოდის მინიჭებით დადგინდა იურიდიული ფაქტი, რომელიც არ შეესაბამება სინამდვილეს და მოკლებულია კანონიერ საფუძველს.
კასატორი მიუთითებს, რომ სასამართლომ არ შეისწავლა საქმის ფაქტობრივი გარემოებები, კერძოდ, საქმეში არსებული საბაჟო დეკლარაციები. ექსპორტიორი ქვეყნის საბაჟო დეკლარაციიდან ირკვევა, რომ მოსარჩელის მიერ სხვადასხვა დასახელებისა და დანიშნულების საქონელი ექსპორტირებულია ერთი საბაჟო დეკლარაციით, რომელშიც მითითებულია, რომ განხორციელებულია იმ ნაწარმის ექსპორტი, რომელიც არის მინარევებისაგან გასუფთავებული, თერაპიული ან პროფილაქტიკური მიზნებისათვის გამოსაყენებელი, დოზირებული და შეფუთული საცალო ვაჭრობისათვის და არ შეიცავს ნარკოტიკულ საშუალებას. საქართველოში ხსენებული საბაჟო სატვირთო დეკლარაცია გაფორმებულია იმპორტირებული საქონლის სახეობების მიხედვით, იგი მოიცავს, როგორც ..........ნიშნით კოდირებულ საქონელს (მედიკამენტები), ისე ცხვირის ლორწოვანი გარსის დასანამ საშუალებას (სესსნკ ...........), ასევე კალმისტრებს (სესსნკ ........), ბუშტებს (სესსნკ ..........), ცელოფნის ფირს (სესსნკ ........) და ა.შ. ექსპორტიორი ქვეყნის საბაჟო დეკლარაციით კალმისტრებიც (სესსნკ ..........), ბუშტებიც (სესსნკ ..........) და ცელოფნის ფირიც (სესსნკ .........) ექსპორტირებულია ........... კოდით (მედიკამენტები). სასამართლოს ლოგიკით, საგარეო ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის საქონლის აღწერისა და კოდირების ჰარმონიზებული სისტემის ერთიანობის დაცვის მიზნით, კალმისტრები, ბუშტები და ცელოფნის ფირი საქართველოს საბაჟოს უნდა გაეშვა მედიკამენტების სასაქონლო ნომენკლატურული კოდით ........ .
სასამართლომ სარჩელის დაკმაყოფილებისას არ გაითვალისწინა საქართველოს საბაჟო კოდექსის 90-ე მუხლის მოთხოვნები, რომლის შესაბამისადაც საბაჟო დეკლარაციაში აღნიშნული მონაცემების შეცვლა შეიძლება მხოლოდ საბაჟო დეკლარაციის შემოწმების დაწყებამდე, საქონლისა და სატრანსპორტო საშუალების საბაჟო დათვალიერებამდე და/ან საბაჟო შემოწმებამდე, საბაჟო ორგანოს მიერ საბაჟო დეკლარაციაში აღნიშნული მონაცემების უტყუარობის დადგენამდე. ამდენად, სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საქონლის გაშვების შემდეგ საბაჟო სატვირთო დეკლარაციის 33-ე გრაფაში ცვლილების შეტანის თაობაზე პირდაპირ ეწინააღმდეგება ზემოხსენებული კანონის მოთხოვნებს.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2007 წლის 17 სექტემბრის განჩინებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივარი; მხარეებს მიეცათ უფლება, 2007 წლის 17 სექტემბრის განჩინების ჩაბარებიდან 14 დღის ვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თუ რამდენად იყო დასაშვები განსახილველად საკასაციო საჩივარი საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით; საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული დასაშვებობის შემოწმება განისაზღვრა 2007 წლის 28 ნოემბრამდე.
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივარი არ აკმაყოფილებს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნებს და არ ექვემდებარება დასაშვებად ცნობას შემდეგ გარემოებათა გამო:
საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო საჩივრის განსახილველად დასაშვებობის ამომწურავ პირობებს, როგორიცაა: ა. საქმე მნიშვნელოვანია სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის; ბ. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება ამ კატეგორიის საქმეებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან; გ. სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმე განხილულია მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით, რომელსაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარმოდგენილი საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული არც ერთი ზემოთ მითითებული საფუძვლით.
კასატორი ვერ ასაბუთებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას მნიშვნელოვანი საპროცესო დარღვევით, რაც არსებითად იმოქმედებდა საქმის განხილვის შედეგზე და განაპირობებდა არასწორი გადაწყვეტილების მიღებას. კასატორი საკასაციო საჩივარში ვერ აქარწყლებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებსა და დასკვნებს.
საკასაციო საჩივარი არ არის დასაშვები არც სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების საკასაციო სასამართლოს დამკვიდრებული პრაქტიკისაგან განსხვავების არსებობის საფუძვლით. სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილება არ ეწინააღმდეგება ამ კატეგორიის დავებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებულ პრაქტიკას.
ამასთან, საკასაციო საჩივრის განხილვისა და საკასაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღების საჭიროება არ არსებობს არც სამართლის განვითარებისა და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბების აუცილებლობის თვალსაზრისით.
ამდენად, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ საქმეს არ გააჩნია არავითარი პრინციპული მნიშვნელობა სასამართლო პრაქტიკისათვის, ხოლო საკასაციო საჩივარს _ წარმატების პერსპექტივა.
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით რეგლამენტირებული არც ერთი საფუძველი, რის გამოც საკასაციო საჩივარი არ უნდა იქნეს დაშვებული განსახილველად.
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი :
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით, 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით და
დ ა ა დ გ ი ნ ა :
1. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნეს დაუშვებლად;
2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007 წლის 30 მაისის გადაწყვეტილება;
3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.